Van der Zwan vindt in Schelphoek
de rust om boeken te schrijven
'Heilloze zaak om
geloof aan te vallen'
Gemeente geeft ruim
56 miljoen euro uit
'Dat ondernemers verantwoordelijkheid
nemen, moet overheid aan denken zetten'
Droogzwemmen
in Thoolse baden
Castria bouwt
zorgcentrum in
Scherpenisse
Proef Vossenkuil
op eigen benen
Donderdag 2 november 2006
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
5
Biografie over invloedrijk zakenman Frits Fentener van Vlissingen
Kunststukje
Heerszuchtig
Fascisme
°vdAer Van der Zwan over liberale Hirsi Ali
Andere taal
Afvalstoffenheffing gaat omlaag
De begroting van de gemeente Tholen voor volgend jaar
sluit met een batig saldo van 51.500 gulden. Volgend jaar
denkt de gemeente bijna 56,5 miljoen euro uit te geven.
Onder meer wordt het potje voor een sociaal-economi
sche impuls van Sint-Maartensdijk en Scherpenisse ge
spekt met 3,5 ton.
Woonlasten
Terughoudend
Verrassend
Gedeputeerde Suurmond over duurzaam ondernemen in Zeeland
De Thoolsc en provinciale politiek volgt hij op afstand. Als hij na de
verkiezingen eind november gevraagd wordt als minister in een I'vdA-
vahinet, dan zal hij beleefd bedanken. Professor Arie van der Zwan uit
Poortvliet treedt nog steeds op als een onafhankelijk adviseur, publi
ceert artikelen over politieke en economische onderwerpen, maar ge
niet nu op zijn boerderij aan de Schelphoek in de Scherpenissepolder
vooral van de rust om hoeken te schrijven.
Zijn laatste pennenvrucht ligt op de
houten tafel in de keuken van de mo
numentale boerderij. Een biografie
van ruim 400 pagina's over de onder
nemer F.H. Fentener van Vlissingen
1882-1962) die veertig jaar onafge
broken aan de top stond van het Ne
derlandse bedrijfsleven. Een van de
'captains of industry' die ons land in
economisch en politiek opzicht mede
gevormd hebben in de eerste helft
van de vorige eeuw.
Het is het enige boek dat Van der
Zwan van Fentcrer van Vlissingen tij
dens het gesprek in huis heeft. De an
dere 1499 exemplaren zijn terug naar
de drukker omdat de uitgeverij verge
ten heeft er foto's in op te nemen.
„Heel vervelend. Door allerlei fouten
zijn ze niet mee gedrukt. Er komen
nu twee fotokaternen bij die er in ge
schoven kunnen worden. Anders zou
de uitgeverij de hele oplage moeten
vernietigen."
Het euvel stond de presentatie on
lang* in de Rode Hoed in Amsterdam
niet n de weg. Er waren maar liefst
135 belangstellenden in de voormali
ge kerkzaak Van der Zwan overhan
digde het eerste exemplaar aan oud-
hoojleraar Johan de Vries. Volgens
de schrijver de nestor van de econo
mische geschiedschrijving in Neder
land Het is het terrein waar Van der
Zwaï zich steeds meer thuis voelt.
„Deactieve politiek beschouw ik niet
als nijn voorland. Dat moeten jonge
re nensen maar doen. Ik ben 71
Voer alles is een tijd. Ik ben dolblij
dat k eindelijk de handen vrij heb om
datjenc te doen wat ik leuk vind:
boeeen schrijven. Daar is rust voor
nodg en een bepaalde gemoedstoe-
stard omdat je je heel erg goed moet
concentreren." Die rust en concentra
tie s nu samengebald in de levensbe
schrijving van Frits Fentener van
Vissingen onder de titel Hij overwon
iectreen op een vrouw na.
De schrijver geniet nog zichtbaar na
vat de ontdekkingUx'ht die hij maak
te ïaar het leven en de invloed van
Fris Fentener van Vlissingen die
vaiaf de omslag met een scherpe blik
en vastberaden de wereld in kijkt.
Met verve dist Van der Zwan verha-
lei en cijfers op uit het leven van de
toiman van weleer. Het geeft een
beid van het Nederlandse bedrijfsle-
vai in het Interbellum, de periode
tissen de twee wereldoorlogen en de
virwevenheid van Fentener van Vlis-
sngen met de politiek. Het een kan in
het leven van Fenterer van Vlissingen
net zonder het andere. Het leidde re-
glmatig tot controverses over de per
son.
Iet was ook de periode waarin de
kiem werd gelegd voor de politieke
en economische situatie van na de
Tweede Wereldoorlog, zegt de schrij
ver. Van der Zwan, geboren in 1935,
is pers<x>nlijk ook verbonden met die
tijd. Door Fentener van Vlissingen te
volgen, is die tijd waarin de hoofd
persoon de studie leefde, voor Van
der Zwan meer gaan leven. Daar
heeft de centrale figuur van het boek
in grote mate aan bijgedragen omdat
zijn invloed op het publieke leven
groot is geweest. „Dat interesseert
me. Ondernemers die zich in het pu
blieke leven hebben gemanifesteerd."
Volgens Van der Zwan werd over
Frits Fentener van Vlissingen met
eerbied en een zekere heiligheid ge
schreven. „Bij elk openbaar optreden
waar de kranten verslag van deden,
lees je dat. Het boek doorbreekt die
sfeer."
Frits begon als 22-jarige in de SHV
(Steenkolen Handels Vereniging) en
maakte er een bloeiend bedrijf van.
Hij breidde de onderneming uit. De
familie Fentener van Vlissingen ver
gaarde er rijkdom mee en behoort nu
nog steeds tot de rijkste families van
Nederland. Het tijdschrift Quote
schat het vermogen op 9,2 miljard
euro.
Enkele maanden geleden stierf Paul
Fentener van Vlissingen op 65-jarige
leeftijd, een kleinzoon van de hoofd
figuur uit het boek van Van der Zwan.
Paul was bekend door zijn inzet voor
wilde dieren in Zuid-Afrika en zocht
vaak de publiciteit.
Frits Fentener van Vlissingen zelf
werd tachtig jaar. „Hij was uitzonder
lijk lang actief. In 1911 begon hij bij
SHV en nam begin jaren vijftig pas
afscheid, na ongeveer 40 jaar dienst.
Daarnaast was hij 25 jaar voorzitter
van het bestuur van de Jaarbeurs in
Utrecht en is hij veertig jaar presi
dent-directeur geweest van AKU, de
algemene kunstzijde unie (voorloper
van Akzo Nobel die vorig jaar een
omzet genereerde van 12,7 miljard
euro - red.), wat financieel zijn groot
ste succes is geworden. Hij is uit het
niets als een ster omhoog geschoten.
Hij gold als een fenomeen. Was be
trokken bij de oprichting van Hoog
ovens en had een belangrijk aandeel
bij de oprichting van Werkspoor. In
de jaren dertig steekt hij wat invloed
betreft menig politicus naar de
kroon."
En daarin schuilt de fascinatie van
Van der Zwan voor de figuur Frits
Fentener van Vlissingen. „Hij springt
er uit. Er is niemand na hem die je
wat invloed op de politiek betreft, op
één lijn kan stellen. Ik kan niemand
noemen in de tweede helft van de vo
Arie van der Zwan geeft een lezing over de biografie die hij over Frits Fentener van Vlissingen schreef
rige eeuw. Wel zie je president-direc
teur Gerrit Wagner van Shell naar vo
ren komen. Geen kolenman maar een
olieman. Maar toch is die niet te ver
gelijken met Fentener van Vlissingen,
ook al heeft Shell ook nu nog invloed
op de regering zoals de SHV dat
daarvoor had. Er is geen persoonlijk
heid die zo langdurig zoveel invloed
heeft gehad als Fentener van Vlissin
gen. Hij deed zich minzaam voor,
maar was enorm dominant."
De opkomst van SHV was vooral te
danken aan de manier waarop Fent
ener van Vlissingen opereerde. „Ne
derland moest kolen importeren uit
Duitsland. De Westfaalse kolenmij
nen had een kartel gevormd. De SHV
is ontstaan uit het samengaan van
handelaren en vertegenwoordigers.
Zij vormden ook een kartel. Door
toedoen van Van Vlissingen kreeg
SHV het alleenrecht om voor Neder
land kolen te importeren."
Wat nu olie is, waren begin vorige
eeuw kolen als belangrijkste energie
bron. In periodes van schaarste wordt
ze duur betaald. „Tot de Eerste We
reldoorlog is de SHV sterk omhoog
gegaan. In de oorlog zaten ze op de
bok." Omdat Nederland kwetsbaar
was besloot de regering in 1901 de
Staatsmijnen op te richten. Dat werd
volgens Van der Zwan een enorme
concurrent van de SHV omdat de
Staatsmijnen in staat waren heel Ne
derland te voorzien van kolen. „Toch
wist Fentener van Vlissingen zich als
absolute leider te handhaven. Hij
haalde een kunststukje uit door de re
gering zodanig te beïnvloeden dat hij
kreeg het voor elkaar kreeg om de he
le tussenhandel aan zich te binden.
Leden van de SHV kregen het verbod
om van de Staatsmijnen kolen te be
trekken. Er werd schande over ge
sproken. De kranten stonden er vol
van. De leden van de SHV werden
gezien als zetbazen van de Duitse ko-
lenindustrie. Het was een bizarre situ
atie. Fentener van Vlissingen zat als
een spin in het web. Hij was diplo
maat en zakenman en doorstond alle
commotie. Dat laat zien hoe machtig
en invloedrijk hij was."
Van der Zwan bestudeerde artikelen
over Fentener van Vlissingen die tij
dens diens leven in de krant versche
nen. Bezocht het nationale archief in
Den Haag. Maar raadpleegde ook al
lerlei andere uitgaven, onder andere
van de SHV zelf. „In de fotokatern en
in het boek valt op dat Fentener van
Vlissingen om de haverklap met
Prins Bernhard te zien is. Maar ook
met de koningin. De banden tussen
de familie zijn nog altijd hecht. Toen
de SHV in 1996 het 100-jarig jubi
leum vierde, was Prins Bernhard een
van de eregasten. Bernhard is zelfs
commissaris geweest van de SHV.
Dat gaat ver."
Van der Zwan schrijft dat de hoofd
persoon in zijn boek eind dertiger
jaren maar liefst 44 commissariaten
vervulde. „Je vraagt je dan af hoe
dat mogelijk is geweest. Maar van
Frits werd gezegd dat hij twee stel
hersenen had. Hij verdiepte zich
niet te veel in de verschillende dos
siers, luisterde goed, wist de belang
rijkste zaken snel op te pikken en op
een beslissende moment zijn me
ning te geven. Hij was getraind door
de dagelijkse praktijk. Hij heeft zijn
hersenen goed kunnen trainen. Hij
had er een handigheid in ontwik
keld. Doordat hij in zoveel bedrij
ven actief was, was hij uitstekend
geïnformeerd."
Dat de man twee stel hersenen had,
is volgens Van der Zwan het gevolg
van zijn karakter en de handige ma
nier waarop hij met zijn geestelijke
vermogens wist om te springen. Dat
was berekenend. „Iedereen schrijft
dan maar dat hij zo intelligent was.
maar dat wordt niet gestaafd door
zijn prestaties op school. Ik heb het
archief van de hbs bezocht in
Utrecht. Die heeft bijna honderd jaar
bestaan, van bijna alle klassen zijn
de rapporten keurig bijgehouden."
Van der Zwan was onder de indruk
van het feit dat er in die bijna hon
derd jaar maar zes directeuren waren
geweest en dat bijna alle docenten
academisch gevormd waren en er
weinig verloop was onder het lera
renkorps. Van zijn schoolprestaties
moet Frits het niet gehad hebben.
„Nee, het zat hem vooral in zijn ka
rakter. Hij was heerszuchtig. Toen hij
in Delft ging studeren sloot hij zich
aan bij het studentencorps Phoenix.
Het waren kinderen uit de vooraan
staande leidende klasse. Frits werd
president van de sociëteit. Bij het
vieren van een lustrum werden pu
blieke festiviteiten gehouden met ge
kostumeerde optochten. Frits koos
voor de intocht van de Byzantijnze
keizer in Constantinopel in 963. Een
buitengewoon heerszuchtig persoon.
De man werd uiteindelijk door de
minnaar van zijn vrouw, die hij ver
waarloosde, om zeep geholpen. Op
de sarcofaag stond: Hij overleefde
iedereen op één vrouw na. Dat is de
ondertitel van mijn boek. Fentener
van Vlissingen werd niet vermoord,
maar er was wel één vrouw in zijn
leven die hem kon ontwapenen."
Frits Fentener van Vlissingen was
zakelijk verbonden aan de familie
Van Beuningen. maar ook via zijn
zuster en zijn echtgenote aan de Van
Beuningens verbonden. „Hij is ge
trouwd met de jongste telg uit het in
vloedrijke geslacht Van Beuningen,
maar hij had ook een vriendin. Bij
haar was hij als was in haar handen.
Toen ik deze tekst had gelezen over
de moord door de minnaar van de
veldheer, was dat natuurlijk mooi
voor de titel van het boek. Het is ook
veelzeggend dat Fentener van Vliss
ingen voor de Byzantijnse veldheer
koos. Daarin deed hij zich kennen
aan de omgeving: ik zal gaan heersen
en dat heeft hij ook waargemaakt. En
met ijzeren wil voltrokken."
Het leven en de manier van opere
ren van Van Vlissingen heeft ook
een keerzijde volgens Van der Zwan
„Zeker als je dat afzet tegen normen
van openheid in een democratische
samenleving. Er valt nogal wat op
af te dingen. Keerzijdes waren er
vele. Van Vlissingen voer veel in
Duits vaarwater. In de Eerste maar
ook in de Tweede Wereldoorlog
heeft dat tot verwikkelingen geleid.
Daar ga ik uitvoerig op in. Ook over
hoe hij na de oorlog is teruggeko
men. Hij werd twee keer onder
scheiden door Hitier. Hij was een
meester in het verpakken van zijn
eigen belang in een groter algemeen
belang. Hij zocht medestanders en
gaf er een draai aan van het landsbe
lang. maar het eigenbelang domi
neerde. Hij was al snel in het bevrij
de zuiden en schreef een rapport
over de opstelling van de Neder
landse ondernemers in de oorlog.
Hij schreef een pleidooi voor de Ne
derlandse ondernemers. Dat kon hij
alleen. De regering was toen uiter
mate zwak. De aanhang van de
communisten was groot. Er was
maar één ding dat moest gebeuren:
opbouwen. Er was geen ruimte voor
afrekenen van ondernemers die on
der één hoedje hadden gespeeld met
de Duitsers. Het is maar in een paar
gevallen tot zuivering gekomen.
Een aantal zaken is geseponeerd
waaronder Werkspoor.
Ook Amerika en Engeland beschul
digden Fentener van Vlissingen van
collaboratie. En confisceerden be
drijven van hem. Hij heeft ze alle
maal teruggekocht. Hij heeft niet
verzaagd en wist alles weer naar zijn
eigen hand te zetten."
Van der Zwan schreef eerder al een
biografie over J. Goudriaan, de presi
dent-directeur van de NS en over
H.M. Hirschfeld 1899-1961ban
kier, diplomaat, topambtenaar of
staatsman (onder meer directeur ge
neraal van het ministerie van Econo
mische zaken). Bij het schrijven van
het leven van Hirschfeld stuitte Van
der Zwan vaak op Frits Fentener van
Vlissingen. „Toen heb ik het plan op
gevat om over hem te gaan schrijven.
Of er achter dit boek weer een boek
schuilgaat, kan Van der Zwan niet
zeggen. „Het aantal kleurrijke figuren
in het zakenleven is niet zo groot.
Maar het lijkt me interessant om los
van deze figuren andere zaken uit het
Interbellum te beschrijven. Over de
tegenstelling communisme en fascis
me, de grote crisis of de nasleep van
de Eerste Wereldoorlog."'
Dinsdag 7 november houdt Van der
Zwan een lezing over zijn recent ver
schenen boek in de Hofzaal van het
Markiezenhof in Bergen op Zoom.
Dat gebeurt samen met Boekhandel
Quist. Aanvang kwart over acht. Het
zou eerst in de boekhandel zelf plaats
vinden, maar er is al zoveel belang
stelling getoond vanuit het zakenle
ven, dat het in de Hofzaal plaats gaat
vinden.
Arie van der Zwan heeft nog steeds bewondering voor Ayaan Hirsi Ali
maar kan zich niet in vinden in haar opvattingen. „Die stroken niet met
nijn opvattingen over de islam. Het Ls een heilloze zaak om het geloof aan
e vallen. Het past niet. Er zijn andere zaken waar meer aandacht voor no-
lig is. Dit geeft alleen maar verv uiling van de politieke discussie."
/an der Zwan had in het verleden
egelmatig contact met de politica,
'ertelt hij. Ze wisselden vaak van
jedachten over politiek-maat-
ichappelijke onderwerpen. „Ik heb
ïaar leren kennen toen ze op de
Viarda Beekman Stichting werkte,
iet wetenschappelijke bureau van
le PvdA aan de Keizersgracht in
Amsterdam. Daar kwam ik ook re
gelmatig als lid van de PvdA. Ze
vas afgestuurd politicologe. Dat
Was natuurlijk mooi als allochtoon.
Ze schreef artikelen over integratie.
Daar spraken we over. Ik was
hoogst verbaasd dat Neeli Kroes
haar gepusht heeft voor het kamer
lidmaatschap voor de VVD. Onbe
grijpelijk. Maar desalniettemin wil
de ze toch contact houden om over
bepaalde zaken te praten. En ik gaf
mijn mening over bepaalde stukken
die zij schreef."
Volgens Van der Zwan is het 'fan
tastisch dat zij zich zo manifesteer
de.' „De manier waarop was specta
culair. Dat sprak me heel erg aan
want ik was in mijn jonge jaren ook
niet voor een kleintje vervaard."
Voordat de nieuwe VVD-fractie na
de vorige verkiezingen aantrad, was
Van der Zwan te gast bij de liberale
Tweede Kamerfractie. „Alle fracties
lopen zich dan warm en de VVD
nodigde mij uit om over integratie
te praten. Niet om de fractie te advi
seren, maar meer om over het on
derwerp te praten."
Van der Zwan maakte Hirsi Ali ook
mee toe ze door veiligheidsagenten
werd begeleid nadat ze met de dood
was bedreigd na de film Submission
die ze met Theo van Gogh had ge
maakt. „Als ze dan in Amsterdam op
bezoek kwam in mijn appartement,
dan moest er een hele procedure
worden gevolgd. Dan werd aangege
ven wie waar moest gaan zitten."
Nu de Hirsi Ali de Nederlandse po
litiek en Nederland verlaten heeft, is
er geen contact meer. Van der Zwan
(lachend): „Ze is nu in hoger sferen
bij de Amerikaanse denktank. Ik
heb nog steeds bewondering voor
haar. maar ik haar opvattingen kan
ik me niet vinden. We doen nu alsof
de islam in een uitzonderlijk positie
verkeert, maar kijk eens naar de ja
ren dertig in Nederland. Aan wie
was de rooms-kaholieke kerk loy
aal. Aan Nederland of aan de Paus
van Rome? En wat te denken van
de mandaten van de katholieke kerk
uit 1954. Het was een gesloten zuil.
Bij de gereformeerde gemeenten
was het niet minder. De islam is niet
zo gesloten. Er wordt alleen een an
dere taal gesproken, dat is wel een
groot verschil."
Bezoekers van de Thoolse zwemba
den moeten tussen de middag enige
tijd uit het water blijven en hun vertier
op het droge zoeken. VVD-raadslid
F.J.A. Hommel stelde dat aan de orde
in commissie bestuurszaken. „We
hebben twee dure zwembaden, die
moeten we optimaal gebruiken", zei
hij. De burgemeester vond het op zich
merkwaardig, maar veronderstelde
dat het te maken heeft met de arbeids
tijden in combinatie met de beschik
baarheid van gekwalificeerd perso
neel. Volgens Hommel is dat ook zo,
maar hij vindt dat het anders moet.
M.J. Klippel (RFT) wilde ter discus
sie stellen dat wie zwemles volgt in
één van de baden, ook een seizoe
nabonnement moet nemen. „Vinden
we die koppeling eigenlijk billijk?"
Niemand in de commissie ging erop
in. Na de vergadering legde ambte
naar J. de Kok het raadslid uit, dat de
werkwijze heel normaal is. En dat an
dere gemeenten het abonnement vaak
in de zwemlesprijs verrekenen.
Het woonzorgcentrum voor ouderen
m Scherpenisse wordt gerealiseerd
dgor Castria Wonen. „Daarover is
een afspraak gemaakt", zei wethou-
det Heijboer onlangs in de commis
sie bestuurlijke zaken. Hij reageer
de op een vraag van M.J. Klippel
(RFT). die wilde weten of het ge
meentebestuur ook met andere in
stanties heeft gesproken. „Er zijn er
meer die ouderenhuisvesting kun
nen realiseren", aldus het commis
sielid.
Klippel vroeg verder aandacht voor
de plek van een afgebrande boerde
rij aan de Lentestraat in Scherpenis
se. Maar dat is particulier eigendom
en de gemeente krijgt er geen vin
ger tussen, aldus de wethouder.
Mocht dat veranderen, dan zal de
gemeente graag met de invulling
van die plek aan de slag gaan, ver
zekerde hij het raadslid.
De beleidsterreinen waaraan Tho
len in 2007 het meeste geld spen
deert, zijn mobiliteit en openbare
ruimte (10,8 miljoen), onderwijs
(10,3 miljoen) en welzijn (10,1
miljoen). Aan sociale voorzienin
gen en aan wonen wordt respectie
velijk 5,8 en 5,7 miljoen uitgege
ven, veiligheid vergt 2,2 miljoen,
werken en winkelen 1,9 miljoen
en recreëren 0,3 miljoen euro. Al
les wat met het gemeentebestuur
zelf heeft te maken, vergt volgend
jaar 3,9 miljoen euro. Tegenover
deze 51 miljoen aan uitgaven
staan 22,7 miljoen aan inkomsten.
Daarnaast ontvangt Tholen 24,2
miljoen euro aan algemene dek
kingsmiddelen, terwijl het reste
rende verschil via de reserves
wordt gladgestreken. Voor onvoor
ziene uitgaven wordt bijna 114
mille gereserveerd. Als alle voor
genomen investeringen worden
uitgevoerd, zal eind volgend jaar
het financieringstekort van de ge
meente 26,1 miljoen euro belopen
(opbrengsten van grondverkopen
in bestemmingsplannen buiten be
schouwing gelaten).
In de investeringsplanning zijn de
herstructurering van de basisscho
len in Sint-Annaland opgenomen
(4.95 miljoen euro), de nieuw-
/verbouw van Haestinge in Sint-
Maartensdijk (2,5 miljoen), een
aanvullende investering voor de
Vossenkuil in Oud-Vossemeer
(835 mille), aanvullend krediet
voor restauratie molens Sint-Phi-
lipsland en Scherpenisse (378 mil
le), uitbreiding begraafplaatsen
Tholen en Sint-Annaland en ver
vangen hek begraafplaats Tholen
(284 mille), grondwaterproblema-
Op zoek naar mogelijkheden om het
beheer van gebouwen efficiënter te
regelen, wil het gemeentebestuur
een proef doen met het nieuwe
dorpshuis in Oud-Vossemeer dat
momenteel gebouwd wordt. Voor
het tweede jaar wordt dat in de be
groting aangekondigd, maar con
creet is er nog niets. „Er wordt nog
over nagedacht", laat een woord
voerder weten. In feite komt het er
op neer dat gebouwen worden afge
stoten omdat de gemeente het
exploiteren ervan niet als haar taak
ziet. Het is al geprobeerd met het
tiek Dalempolder Tholen (210
mille). Voor aanvullende maatre
gelen voor het waterplan is 185
mille gereserveerd en voor uitvoe
ring van achterstallig baggerwerk
bijna 156 mille. Het project wette
lijke regelingen - de aanpassing
van gemeentelijke gebouwen aan
de veiligheidsvoorschriften -
vergt vier ton.
Wat de belastingen en heffingen
betreft, wil het gemeentebestuur
de druk van de woonlasten op het
landelijke niveau houden. De on-
roerendezaakbelasting zou ander
half procent moeten stijgen. Maar
de tarieven kunnen pas bepaald
worden als de uitkomst bekend is
van de herwaardering van het on
roerend goed. Het gemiddelde ri
oolrecht stijgt van 209 naar 219
euro. De afvalstoffenheffing daalt
met 4,75%: van 252 naar 240 euro
voor gezinnen, en van 189 naar
180 euro voor alleenstaanden.
Hondenbelasting en forensenbe
lasting gaan volgend jaar met 3%
omhoog, toeristenbelasting en
scheepvaartrechten blijven onge
wijzigd. Bij de leges burgerlijke
stand en gemeentelijke basisadmi
nistratie zullen de tarieven 60%
van de kosten dekken, bij de lijk-
bezorgingsrechten 70%. De leges
voor bouwvergunningen blijven
volledig kostendekkend.
Ook de huren van gemeenschaps
centra, sportaccommodaties en
zwembaden stijgen in 2007 met
drie procent.
De gemeenteraad bespreekt de be
groting vanmiddag.
streekmuseum in Sint-Annaland,
maar de overdracht daarvan aan
Castria Wonen is door het ministe
rie geblokkeerd. Zodoende wordt er
op de dorpshuizen wat langer gestu
deerd, maar de gemeente wil op ter
mijn af van het technisch onder
houd. Er zijn andere voorbeelden op
Tholen: Haestinge in Sint-Maar
tensdijk en De Wimpel in Sint-Phi-
lipsland vallen onder zelfstandige
stichtingen (hun tekorten komen ten
laste van de gemeente).
Het privatiseren van de horeca-ex-
ploitatie van Meulvliet in Tholen en
de Wellevaete in Sint-Annaland
wordt met een jaar uitgesteld. Zo
lang blijft de tijdelijke regeling van
kracht die met beheerder C. Wolve-
kamp is getroffen.
De afvalstromen terugdringen en hesparen op het energiegebruik. Die
twee elementen noemden meerdere Thoolse ondernemers als resultaat
van de cursus duurzaam ondernemen die ze vorig jaar volgden. Don
derdagmiddag werd er hij stilgestaan en de aftrap gegeven voor een
nieuwe cursus die in februari moet beginnen.
Met het project wonnen de gemeen- wordt gewerkt.
te en de provincie in februari het Ei
van Columbus, een tweejaarlijkse
prijs voor innovatie en duurzaam
heid. De 12.500 euro van de prijs
wordt gebruikt om de nieuwe cursus
- de ondernemerscursus maatschap
pelijk verantwoord ondernemen -
op te zetten. Om daarvoor onderne
mers uit het midden- en kleinbedrijf
warm te maken, was een bijeen
komst georganiseerd in de burger
zaal van het gemeentehuis te Sint-
Maartensdijk. De deelnemers aan
de eerste cursus kregen er een inge
lijst exemplaar van de oorkonde van
het Ei van Columbus, uitgereikt
door burgemeester Nuis en milieu
gedeputeerde Suurmond.
Uit de reacties bleek, dat met name
de afvalstromen en het energiege
bruik terreinen zijn waar winst ge
boekt werd. A. Dekker van Woon
boulevard Poortvliet vertelde dat
door het plaatsen van bewegings
sensoren (voor de verlichting) in het
magazijn en de kantine van het lo
gistiek centrum op elektriciteit 26%
werd bespaard. Een collega-onder
nemer meldde dat in zijn bedrijf met
alle medewerkers bewust duurzaam
Harry Keijzer van Prince Kunststof-
bouw bracht een folder onder de
aandacht over een nieuw product
van zijn bedrijf: de geobox, onder
deel van de grondinstallatie waar
mee de stromen ingercgeld worden
bij het toepassen van aardwarmte.
Een nieuwe markt voor het bedrijf,
en het idee voor de box is dooront
wikkeld vanuit de gedachtegang
rond duurzaam ondernemen in een
breder verband. Bijvoorbeeld het
nieuwe gemeentehuis in Tholen
gaat warmte/koudeopslag in de bo
dem toepassen.
Bij duurzaam ondernemen wordt op
een andere manier gekeken naar een
bedrijf en de bedrijfsvoering. Na
melijk vanuit milieu-, economisch
en sociaal perspectief. Suurmond:
„Zo'n veertig jaar geleden ontstond
het besef dat het anders moet. Op
een manier dat de volgende genera
tie er gemak van heeft." Met zorg
voor de leefomgeving, voor de pro
ductie en voor de sociale verhoudin
gen. Volgens de gedeputeerde zal de
omslag van het gebruik van fossiele
naar duurzame brandstof één van de
belangrijkste opgaven zijn van deze
eeuw.
In zijn functie heeft Suurmond ge
merkt dat ondernemers in het
Zeeuwse op dit terrein hun verant
woordelijkheid nemen. „Dat moet
de overheid aan het denken zetten",
zei hij in Sint-Maartensdijk. Er zou
wat hem betreft over gedacht moe
ten worden om zich als overheid te
rughoudender op te stellen ten aan
zien van toezicht en handhaving.
De gedeputeerde wilde onderstre
pen dat Tholen in het land een voor
beeldfunctie vervult dankzij het
winnen van het Ei van Columbus.
„Een prijs met nationale uitstraling
die door acht ministeries wordt toe
gekend." Volgens hem hebben de
deelnemers aan de cursus hun nek
uitgestoken, maar Suurmond ver
wacht dat het duurzaam onderne
men zich als een olievlek zal uit
breiden.
Burgemeester Nuis zei trots te zijn,
dat Thoolse ondernemers dit hebben
opgepakt. „Tholen is veel verrassen
der en ondernemender dan menig
een in het land denkt." Hij noemde
de strategische ligging van onze ge
meente, de beschikbaarheid van 25
tot 30 hectare industriegrond bij
Tholen voor bedrijven van elders.
„Maar we zetten niet de deur open
voor dlle soorten bedrijven." Wet
houder Van Dis noemde het belang
van een vervolg geven aan duurzaam
ondernemen. Een persoonlijke bena
dering van ondernemers - voor de
eerste cursus zijn enkele onderne
mers op collega's afgestapt - vond
hij een goed middel daarvoor.
Rozenkwekerij De Bierkreek in IJ-
zendijke won een Ei van Columbus
voor de duurzaamste bedrijfsvoe
ring. Geertje van der Krogt vertelde
in Sint-Maartensdijk hoe er op de
kwekerij gewerkt wordt. Vervolgens
legde Bart Jan Krouwel, directeur
maatschappelijk verantwoord onder
nemen van Rabobank Nederland, uit
waarom alleen duurzame bedrijven
zullen overleven. Revinh Ramnan-
danlall en Marc Herberigs van Sti-
mular gingen tenslotte in op de cur
sus. Hun organisatie heeft de
milieubarometer ontwikkeld, een
computerprogramma waarmee on
dernemers inzicht krijgen in hun mi
lieubelasting en -kosten. Met die
kennis kunnen ze vervolgens de stap
zetten van milieuzorg naar duur
zaam ondernemen. Op 8 februari zal
de eerste bijeenkomst van de nieuwe
cursus plaatsvinden, de overige drie
worden in samenspraak met de deel
nemers gepland.
Harry Keijzer van Prince Kunststofbouw (rechts) biedt gedeputeerde Suurmond middenen burgemeester Nuis een folder aan over de
geobox, een nieuw product van zijn bedrijf.
