Twee keer 2000 euro op haringparty
Thoolse vrijwilligers bouwen aan
baptistenkerk in Transsylvanië
2.000
2.000,
Opruimen levert Annewas 1000 euro op
Regenboog en Schutse ondersteunen projecten in Salard
Hongaars
Donderdag 29 juni 2006 EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT la
De kleuterschool Manócska Ovoda in Salard heeft 750
euro gekregen van basisschool De Regenboog in Tholen.
En van zorgcentrum De Schutse in Sint-Annaland ging
600 euro naar het bejaardentehuis Filadelfia en 250 naar
de baptistenkerk in de Roemeense plaats. Thoolse vrij
willigers die vorige maand aan de kerkbouw hielpen,
overhandigden het geld. Twee weken geleden vertrok uit
Scherpenisse een wagen vol hulpgoederen van de Actie
Hulp Roemenië naar Salard.
Bankenplan
Friet en eieren
aan,r"°°PhufsHet
Koningin
Gas te duur
Kleuterschool
Schutse
President Evert Helmig (midden) van de Lions Club Tholen met de rechts de coördinatoren G. Hontelez en A. Hopmans van Het Getij en
links Geert Beltman van de Rens Joosen Foundation op de binnenplaats van de Gasthuiskapel in Tholen.
Op de haringparty van de Lions
Club Tholen is vrijdagavond
twee keer een cheque van 2000
euro uitgereikt. Aan het inloop
huis Het Getij, een dagvoorzie
ning in Ossendrecht voor men
sen met kanker en hun naasten
en aan de Rens Joosen Founda
tion die projecten steunt om de
levensomstandigheden van de
kansarme bevolking in Zuid-
Afrika te verbeteren, in het bij
zonder aids-patiënten en mensen
die besmet zijn met het hiv-vi-
rus.
Voor de jaarlijkse bijeenkomst
op de binnenplaats en de tuin
van de Gasthuiskapel in Tholen
waren 300 kaarten verkocht. De
party was enkele weken uitge
steld omdat de nieuwe haring op
zich liet wachten. Daarom was er
ook een aantal mensen afgeval
len omdat ze andere verplichtin
gen hadden of op vakantie wa
ren, zei president Evert Helmig
van de afdeling.
Hij bedankte al de sponsors voor
hun bijdrage en Kees van de Vel
de van vishandel de Eendracht
die de haring gratis beschikbaar
stelde. Volgens Helmig is Van de
Velde de grootste sponsor. De
voorzitter zei te hopen dat Van
de Velde het volgend jaar weer
wil doen. De haringparty werd
voor de vierde maal gehouden.
De haringen werden in vlot tem
po gekaakt en verorberd. De
binnenplaats was tegen zes uur
al goed bezet, maar toen was nog
lang niet iedereen gearriveerd.
De sfeer was geanimeerd. Vele
contacten werden weer aange
haald, nieuwe contacten gelegd.
Later op de avond waagden som
migen zich aan een dansje.
Coördinator G. Hontelez van
Het Getij bedankte voor de che
que. „We zijn blij dat jullie aan
ons gedacht hebben in ons nog
maar korte bestaan. We bestaan
nog maar acht maanden. Het in
loophuis is voor mensen met
kanker en hun naasten die el
kaar in een rustige sfeer kunnen
ontmoeten. Dat werkt therapeu
tisch. Er is ook veel behoefte aan
steun en warmte. Er komen
mensen uit de regio. Ook mensen
van Tholen kunnen er terecht.
Wij kunnen voor vervoer zorgen
als dat nodig is. Het valt nog niet
onder de ziektekostenverzeke
ring, we zijn afhankelijk van gif
ten." Namens de Rens Joosen
Foun-dation nam secretaris/pen
ningmeester G. Beltman de che
que in ontvangst. Hij legde uit
dat Joosen, ondernemer uit Oos
terhout en bekend van de 'ka
neelstokken' een deel van zijn
vermogen in de foundatioen
heeft gestopt om projecten in
Zuid-Afrika te steunen. Het gaat
met name om kinderen die aan
aids lijden of besmet zijn met
het hiv-virus. Ook hij bedankte
de afdeling voor de Financiële
bijdrage.
De Annewas haalde overtollige spulletjes van zolder in verband met de tijdelijke verhuizing.
Meer dan tien jaar geleden inmid
dels begonnen Jan en Ella Noom uit
Scherpenisse zich te interesseren
voor de armoedige streek in het
westen van Roemenië. En dan met
name de Hongaarse minderheid in
Salard en omgeving. Voor hulpver
lening werd de Actie Hulp Roe
menië opgezet. Eén van de projec
ten. naast het bejaardentehuis
Filadelfia, is het afbouwen van een
nieuwe baptistenkerk. Jan Wesdorp
en Wim Mosselman uit Sint-Anna
land. Kees Visser en Wally Blaas uit
Tholen en Paul Luijkx en Marijn
Mens uit Halsteren droegen daaraan
in mei hun steentje bij.
De in 1887 gestichte baptistenge
meente telt 88 lidmaten, met de kin
deren erbij ongeveer 120 personen.
Het huidige kerkje is niet veel gro
ter dan een ruime woonkamer.
Daarom is ruim tien jaar geleden
begonnen met de bouw van een
nieuw bedehuis. Men is gevorderd
tot de afbouw en inrichting, maar
hét grote probleem is om als kleine
gemeente voldoende geld bij elkaar
te krijgen. „Dat kan alleen met hulp
van anderen en daar hebben we voor
gebeden. En dankzij de hulp vanuit
Nederland zijn we nu zover", zei
dominee Nagy Istvan tegen de Tho-
lenaren.
De zes mannen vertrokken daags na
Koninginnedag naar Salard, een reis
van 1700 kilometer. De auto en een
camper afgeladen met gereedschap
en materialen. Sinds het eerste
werkproject in 1994 zijn de wegen
in Hongarije flink verbeterd. En
zorgden de controlerende militairen
aan de Roemeense grens toen nog
voor lange wachttijden, nu is er een
moderne grensovergang met alleen
een paspoortcontrole. Het echtpaar
Noom - vooruitgereisd om kwartier
te maken - begeleidde de mannen
van de grens naar de kerk in Salard.
Want daar zou het zestal de weken
erna verblijven. Wesdorp en Visser
waren hier zes jaar geleden ook. Sa
men met Jo Quist uit Stavenisse
brachten ze toen de elektraleidingen
en bedrading aan. Blaas en Luijkx
maakten deel uit van de groep die in
2002 de viering bijwoonde van het
tweede lustrum van Filadelfia.
Sindsdien is in de kerk een plafond
gelegd, zijn de muren gestukadoord
en is de vloer betegeld.
Als eerste werd de keuken - in april
met een transport meegekomen -
geplaatst en dat ging voorspoedig.
Alleen zorgde het ontbreken van
elektra voor extra werk. Zes jaar
eerder waren er geen plannen voor
een keuken, dus legden de Neder
landers toen geen elektriciteit aan.
Nu moesten ze alsnog extra groepen
maken, kabels om het gebouw leg
gen en gaten boren in de betonvloe-
ren. De benodigde 150 meter kabel
was in Oradea verkrijgbaar. Daarna
werden op de verdieping lampen en
ventilatoren opgehangen. Vervol
gens was de kerkzaal aan de beurt,
waar op een hoogte van zeven meter
gewerkt moest worden. Een rollen
de steiger moest met behulp van
houten steigerpalen stabiel gemaakt
worden om er enigszins veilig op te
kunnen werken. Doordat in de afge
lopen jaren waarschijnlijk draden
waren verwisseld bij het maken van
een noodverlichting, hadden de
mannen veel extra werk om de lam
pen allemaal tegelijk brandend te
krijgen.
Het plaatsen van de banken begon
met het maken van een bankenplan,
in overleg met de dominee. Terwijl
de mannen de banken op de ge
wenste maat zaagden en een vlon
der maakten voor het orgel, zorgden
tegelzetters dat de tegelvloer werd
gevoegd. Omdat de verwarming on
der de vloer ligt, konden de banken
niet geschroefd worden. Daarom
was bedacht om stalen strips op de
vloer te lijmen en de banken daarop
te bevestigen. De strips waren tevo
ren op maat gemaakt en voorge-
boord. Het liep gesmeerd, waarna
gemeenteleden kwamen schoonma
ken. Luijkx bracht nog speciale
raamsluitingen aan, waarna Jan
Noom het schilderwerk deed (de
verf was uit Nederland meegeko
men) aan ramen en deuren.
De zes Nederlanders woonden in de
kerk. Ze sliepen er, werkten er en
De Tholenaren werktenaten en sliepen twaalf dagen in de kerk in Roemenië.
Salard telt ongeveer 5000 inwoners. De plaats ligt in het noordwesten
van Roemenië, in de provincie Jud-Bihor, niet ver van de Hongaarse
grens. Deze streek, die bekend staat als Transsylvanië, was tot na de
Eerste Wereldoorlog een deel van Hongarije. Nog steeds spreekt een
groot deel van de bevolking er Hongaars, hoewel de officiële taal het
Roemeens is. Ook wonen er veel zigeuners in het dorp. De dichtstbij
gelegen grote plaats is, op 25 kilometer afstand, Oradea met meer dan
220.000 inwoners.
Sinds 1992 steunt de familie Noom uit Scherpenisse via hun Actie
Hulp Roemenië het bejaardentehuis Filadelfia en de inwoners van Sa
lard. Niet alleen met hulpgoederen, maar ook door het opzetten van
projecten waarmee de leefomstandigheden van mensen kunnen verbe
teren. Ook elders uit ons land wordt in Salard hulp geboden. En een
Nederlands gezin dat in het Roemeense dorp een akkerbouwbedrijf
runt, heeft de stichting ondersteuning Salard in het leven geroepen.
Wally Blaas, Jan Wesdorp, Marijn Mens, Kees Visser, Paul Luijkx en Wim Mosselman v.l.n.r.aan de maaltijd in Salard.
aten er. Wim Mosselman zorgde
voor het ontbijt en de middagmaal
tijd. Iby Elek - zij leidt de winkel
waar tweedehands spullen uit Ne
derland verkocht worden - regelde
de inkoop en zocht gastgezinnen
waar de mannen werden uitgeno
digd voor het diner. „Bij toerbeurt
werd ons een voortreffelijke maal
tijd voorgezet. We voelden ons wel
eens bezwaard als we bij sommigen
de armoede zagen waarin zij le
ven", aldus Wally Blaas. Drie inwo
ners van Salard die goed Neder
lands spraken, traden voor de groep
op als tolken. Soms kon er Engels
gesproken worden, zoals bij de do
minee. Diens vrouw bakte friet voor
de gasten. Toen de groep voor een
verjaardagsfeestje bij kennissen
werd uitgenodigd, bleek de enorme
gastvrijheid: voor ruim dertig men
sen stond de tafel gedekt voor een
uitgebreid diner, met als hoogtepunt
■-U°KC lubThol
ff Lionsclub Tholen schenkt
en schenkt
Maan de Rens Joosen
Foundation
een grote taart.
Tijdens het werk in de kerk kwamen
geregeld mensen een kijkje nemen.
Blaas: „Sommigen brachten eieren.
En zaterdags waren er gemeentele
den die kwamen werken." Op de
laatste zaterdag dat de Nederlanders
er waren, was zelfs de dominee een
hele dag in touw. Hij maakte een
bergruimte onder een trap.
Koud enkele dagen in Salard werd
de groep uitgenodigd om naar Ora
dea te komen. Daar zou koningin
Beatrix aanwezig zijn, werd er ge
zegd. Het bleek te gaan om een re
ceptie die de Nederlandse ambassa
deur J. Werner gaf ter gelegenheid
van Koninginnedag. Vertegenwoor
digers van bedrijven die een relatie
met ons land hebben waren aanwe
zig, alsmede Nederlanders die in de
buurt woonden. Het was een uitge
breide receptie waar Nederlandse
producten zoals kaas, vis en bier ge
serveerd werden. De ambassadeur
en zijn vrouw lieten zich door de
Tholenaren uitvoerig informeren
over het werk van Actie Hulp Roe
menië. Blaas: „De ambassadeur
achtte het van groot belang voor de
ontwikkeling van Roemenië dat er
hulp vanuit Nederland wordt gebo
den, al lijkt het soms maar een drup
pel op een gloeiende plaat."
De hulp bestaat onder meer uit
voedselpakketten. Die zijn in de
cember verstrekt aan een aantal ar
me gezinnen. Dankzij de groeiende
financiële steun konden naast Salard
ook een aantal gezinnen in Oradea
voorzien worden. Noom ging er in
mei een kijkje nemen: „We schrok
ken van de omstandigheden waarin
deze mensen leven." Met het trans
port dat twee weken geleden uit
Scherpenisse vertrok, ging een grote
partij rollen vloerbedekking en
overgordijnen mee, verder onder
meer vier pallets conserven, ledi
kanten en bedden, kerkbankkussens
en kleding. „De kosten van levens
onderhoud stijgen harder dan de in
komsten. zodat veel mensen er stille
armoede lijden", schetst Noom.
Ook voor Fildclfia stijgen de kosten
voortdurend. Vorig jaar kreeg het
bejaardentehuis voor het eerst een
kleine rijkssubsidie. „Maar onze
hulp is nog steeds hard nodig." Er
wonen 34 mensen in het tehuis en
de wachtlijst is groot.
De Tholenaren die al eerder in Sa
lard waren, valt op dat het aantal
winkels er is toegenomen. Ook zien
de producten die daar worden aan
geboden er beter uit en is de sorte
ring groter dan een aantal jaren ge
leden. Verder zijn er fabrieken
gekomen waar honderden mensen
werk vinden. Nog wel tegen een
laag loon: het uurloon van een euro,
voor een arbeider, is niet veel als
daar een benzineprijs van 1,10 euro
per liter tegenover staat. Blaas:
„Geen wonder dus dat er nog veel
met paard en wagen vervoerd wordt
en dat er relatief weinig tractoren en
auto's rijden."
Verschillende gezinnen hebben een
inkomen uit de landbouw of de han
del. De Tholenaren horen bijvoor
beeld over de levering van tomaten
tegen westerse prijzen. Men heeft
een verwarmde kas, en personeel in
dienst. Maar aangezien de verwar
ming met hout wordt gestookt, moet
men 's nachts om de twee uren uit
bed om de kachel bij te vullen. „Op
onze vraag waarom er geen gas ge
stookt wordt terwijl dat toch ook in
het dorp ligt, was de reactie: dat is
veel te duur en dan maken we geen
winst." De grote overstromingen in
Roemenië die eerder dit jaar in het
nieuws waren, gingen aan Salard en
omgeving voorbij. Maar door de ve
le regen kon het werk in de land
bouw laat op gang komen. Ook is
een probleem dat men de vogelgriep
op veel plaatsen nog niet in be
dwang heeft.
In het dorp ziet de groep ook nog
veel armoede. Gezinnen die niet
over stromend water of een toilet
beschikken. Die in één ruimte zowel
wonen als slapen. „De conclusie is
dat er nog veel projecten gedaan
kunnen worden in dit straatarme
land." Steun voor de Actie Hulp
Roemenië van de familie Noom
blijft daarom welkom (bankreke
ning 34.02.31.777).
Als oud-voorzitter van de ouder
commissie van c.n.s. De Regenboog
in Tholen bezocht Wally Blaas de
kleuterschool Manócska Ovoda: de
Kabouter. De leerlingen van de
Thoolse basisschool zamelden al ja
ren geld in voor hulpverlening en
kozen in overleg voor een project
dat te maken heeft met het onder
wijs en de watervoorziening. De
750 euro die beschikbaar wordt ge
steld, komt prima van pas voor de
watervoorziening in het nieuwe
schoolgebouw dat men in septem
ber hoopt te betrekken. En voor een
schoolplein met voorzieningen.
De Hongaarse kleuterschool zit nu
nog in een oud gebouw. Er voor ligt
een groot plein, maar dat mogen de
kleuters niet gebruiken. Een hogere
school - voor kinderen van 14 tot 18
jaar - gebruikt het voor buitenspor
en andere activiteiten zoals volks
dansen. De w.c.'s - ouderwetse hou
ten plees - staan als aparte hokjes
buiten op het plein. Kleuters die er
heen gaan, worden vaak lastig ge
vallen door de oudere jeugd. Op de
kleuterschool zitten 32 leerlingen,
verdeeld over groepen van 3 tot 5 en
van 5 tot 7 jaar. Hierop volgt een ba
sisschool, voor de groep van 7 tot
16 jaar. Aansluitend kunnen de jon
geren in Salard terecht op de land
bouwschool (Agria Culturaschool),
voor andere opleidingen moeten ze
naar Oradea. De dorpsschool kent
tot en met klas vier zowel een Hon
gaarse als een Roemeense klas.
Vanaf klas vijf komen er kinderen
uit omringende dorpen naar Salard
en zijn er twee Hongaarse en één
Roemeense klas per leerjaar. Vanaf
de derde klas wordt het vak Engels
onderwezen, in de vijfde komt daar
Frans bij.
Blaas werd bij zijn bezoek aan de
kleuterschool vergezeld van Aniko,
die als tolk optrad. Ze werkte veer
tien jaar geleden als stagiaire in
Maartenshof in Sint-Maartensdijk,
om kennis op te doen voor haar
werk als verpleegster in Filadelfia.
Inmiddels is ze getrouwd, heeft
twee kinderen en een pleegkind.
Aniko bleek penningmeester te zijn
van de oudercommissie van de kleu
terschool.
„Toen we rond half tien in de klas
kwamen, zaten alle kinderen netjes
aan de tafeltjes. Ze begonnen net
aan het opeten van de meegebrachte
boterham, veelal verpakt in servet
papier. Op de tafeltjes stonden fles
jes met limonade of een andere
drank", vertelt Blaas. De kinderen
zagen er netjes uit, een voorwaarde
voor het schoolbezoek. De ouders
moeten een flinke financiële bijdra
ge leveren voor het onderwijs aan
hun kinderen, vaak vanuit een be
perkt inkomen. Leidster Csegödi
Jutka vertelde de bezoeker over de
klas en de kinderen. Ook zei ze, dat
de vloerkleden in de klas via de fa
milie Noom uit Nederland afkom
stig zijn. „Haar mond viel open van
verbazing toen ze het bedrag las dat
De Regenboog schenkt. Ze vroeg
me haar dank over te brengen en we
spraken af dat de kinderen een teke
ning zullen maken." Blaas zag dat
er aan materiaal, onderwijs- en
speelvoorzieningen nog veel nodig
Ook oud-directeur Jan Wesdorp van
de Schutse in Sint-Annaland had
een missie te vervullen in Salard. In
het Thoolse zorgcentrum is bij ver
schillende gelegenheden geld inge
zameld, onder meer voor het be
jaardentehuis Filadelfia. Wesdorp
woonde een bestuursvergadering
bij, waar hij kennis nam van de fi
nanciële problemen van het tehuis.
Hij mocht 600 euro overhandigen
en dat geld zal besteed worden voor
de ouderen van Filadelfia.
Een tweede bedrag van de Schutse,
250 euro, bood Wesdorp aan het
bestuur van de baptistenkerk aan.
Er zal materiaal voor deze kerk van
worden aangeschaft. Op de laatste
zondag dat de vier Tholenaren en
twee Halsternaren in Salard waren,
bedankte de dominee hen na de
kerkdienst voor het werk dat ze
hadden gedaan. Hij verwees daar
bij naar 2 Thessalonicensen 1:11
en 12. Kees Visser bedankte na
mens de groep voor de geboden
gastvrijheid en hulp tijdens het ver
blijf. Ook in de rooms-katholieke
kerk in het dorp sprak de pastoor
waarderende woorden richting de
Nederlanders die na twaalf dagen
intensieve arbeid naar huis kwa-
Om van een hoop overtollige
spullen uit de algemene ruimten
af te raken, organiseerde het ge
zinsvervangend tehuis de Anne
was in Sint-Annaland zaterdag
een rommelmarkt. In de tuin ach
ter het complex stonden allerhan
de spellen, maar ook kookgerei
en andere huishoudelijke spulle
tjes uitgestald. Ook een bankstel,
buffetkast en bureau wilde men
kwijt. Dit omdat het pand ver
bouwd wordt en de bewoners tij
delijk verhuizen naar de nood-
huisvesting die het zorgcentrum
De Schutse heeft gebruikt.
„We hebben de rommelmarkt op
gezet samen met de bewoners",
vertelde teamleidster Wilma van
Beek. Naast het aanbod van twee
dehands spulletjes was er enve
loppen trekken en ook konden
appels geplukt worden. De prij
zen voor de spelletjes werden
door de middenstand beschik
baar gesteld. Verder was een zitje
ingericht, waar bezoekers koffie,
thee of limonade konden drinken.
Op het parkeerterrein naast het
gezinsvervangend tehuis werden
ook zaken te koop aangeboden:
bloemen en bloemstukjes, groen
ten en stoffen. En er was een
stand met boeken, waarvan de
opbrengst ging naar het project
'Kinderen in de knel' van Kerk in
Actie.
De verkoping bracht netto dui
zend euro op. Daarvan worden
spulletjes gekocht om het interi
eur van de nieuwe woonruimte te
verfraaien. „Verder willen we
graag een digitale camera om ac
tiviteiten vast te leggen."
