r
'We geven mensen hun verloren
zelfvertrouwen weer terug'
Thoolse cliëntenraad wil
subsidie voor voedselbank
PvdA Tholen worstelt met voedselbank
Stichting Tussen wal en schip helpt Thoolse gezinnen aan voedselpakketten
Donderdag 29 december 2005 EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT 17
Automobilisten rijden op de
Halsterseweg bumper aan
bumper om Intratuin te berei
ken voor een late aankoop
van wat vuurwerk of voor de
koopjesmarkt van de kerstaf
deling. Honderd meter verder
ontstaat in de Fort Pinsenlaan
vrijdag tegen zessen een
andere rij wachtenden, gewa
pend met lege boodschap
pentassen. Deze mensen
kopen niet het mooiste vuur
werk en komen niet voor de
modernste kerstballen. Ze
willen iets anders: eten voor
hun kinderen en voor zich
zelf.
Verkeerd beeld
Het voeren van een ruimhartig armoedebeleid is voor de afde
ling Tholen van de PvdA voldoende waarborg om mensen die
in acute nood zitten, te kunnen helpen. Het oprichten van een
noodfonds is niet nodig. Dat was de mening van de meerder
heid van de leden bij het opstellen van het verkiezingspro
gramma onlangs in Haestinge in Sint-Maartensdijk.
Armenzorg
Tassen vullen
De cliënlenraad van de sociale dienst in Tholen gaat met
wethouder M.A.E. Velthuis en ambtenaren van sociale zaken
de stichting Tussen wal en schip bezoeken. Tijdens dit be
zoek wordt beoordeeld of de gemeente Tholen de voedsel
bank mogelijk kan ondersteunen met een subsidie.
Samen uit Tholen
Hard nodig
ken minder dan mannen, eenderde van
de gescheiden vrouwen leeft op of on
der het bestaansminimum. Door alle
stress van de scheiding was deze
Thoolse vrouw niet in staat om te wer
ken en raakte gedeeltelijk in de WAO.
Hierdoor ontving zij minder inkomen,
kon haar hypotheek niet meer betalen
en moest haar huis voor de executie-
waarde verkopen. Hierdoor bleef zij
nog steeds met schulden zitten, alleen
zonder huis." Hornman kaart meer
schrijnende gevallen aan; ook veel ou
deren die moeten rondkomen van een
kleine AOW redden het tegenwoordig
niet meer, de vaste lasten stijgen te
veel. Een deel van de allochtone be
volking komt volgens de vrijwilliger
door verschillende problemen in de
moeilijkheden. „Vaak spreken zij de
Nederlandse taal niet of erg gebrek
kig. Daardoor is het lastig om een
goede opleiding te volgen. Zij komen
slechts in aanmerking voor zwaar
werk met een laag loon." Wanneer de
ze groep allochtonen in de bijstand be
landt, is het zeer moeilijk opnieuw een
baan te vinden. Een discriminerende
arbeidsmarkt is hier de oorzaak van,
meent Jan Hornman. „Het is een
moeilijke tijd op de arbeidsmarkt, ook
voor de jongelui trouwens. Tot 23 jaar
moeten de meesten het stellen met het
minimum jeugdloon. Op jezelf wonen
en rondkomen van dat inkomen is zeer
lastig. Daar komt nog bij dat jongeren
met een lage opleiding momenteel
amper aan de bak komen."
De vrijwilliger voert voor de stichting
intakegesprekken om te kijken of de
Steeds meer mensen kloppen voor hulp aan hij de stichting van Jac
Boschman.
De stichting Tussen wal en schip in
Halsteren bestond vrijdag 16 decem
ber twee jaar en voorziet wekelijks
ruim 450 gezinnen in West-Brabant en
de gemeente Tholen van een voedsel
pakket. „We begonnen 24 maanden
geleden met 16 gezinnen, dat aantal is
alleen maar gestegen. Steeds meer ge
zinnen kunnen het financieel niet meer
trekken, dus mensen blijven aanklop
pen voor hulp. In de gemeente Tholen
voorzien wij tegenwoordig zo'n veer
tig gezinnen van een voedselpakket",
vertelt oprichter Jac Boschman. De
stichting ontvangt geen subsidie en
moet rondkomen van donaties van be
drijven en particulieren. De mensen
die een voedselpakket krijgen, dragen
hiervoor maandelijks tien euro bij.
„De gemeenten steunen ons niet, ter
wijl hun burgers wel in de problemen
zitten. Een waarderingssubsidie van
de gemeente Bergen op Zoom of Tho
len zou zeker beleefd zijn", aldus
Boschman. Iedere vrijdagmiddag om
vier uur start bij de voedselbank het
ritueel om aangeleverde goederen uit
te pakken en te sorteren. Palets vol
broden, pakken melk en salades ver
dwijnen in de opslagruimte, andere ar
tikelen worden in de vakken van de
'winkel' gezet. Vrijwilliger Basem
Hashem uit Sint-Maartensdijk laadt
zijn wagen vol om tien adressen op
Tholen te verblijden met de pakketten.
Tegen een kleine vergoeding bezorgt
hij het eten bij de mensen die niet in
staat zijn om zelf naar Halsteren te ko
men. De dertig andere gezinnen ko
men op vrijdagavond langs om voor
tweeënhalve euro per week een tas
boodschappen mee naar huis te kun
nen nemen. „Vaak rijden zij met meer
deren in één auto om de kosten te
drukken", legt Boschman uit. Tijdens
een korte rondleiding blijkt de stich
ting flink uit zijn jasje te groeien: ge
doneerde artikelen als meubelen en
tweedehands kleding staan dicht tegen
elkaar opgestapeld. „We zouden ei
genlijk gaan verhuizen naar een groter
gebouw, maar dat gaat niet meer door.
We kunnen volgend jaar waarschijn
lijk de loods hiernaast krijgen", legt
Jac Boschman uit, terwijl hij zich een
weg baant naar de lampenafdeling. De
voedselbank heeft op het gebied van
donaties van particulieren momenteel
weinig aan te merken. „Mensen lopen
hier regelmatig naar binnen om even
iets af te geven. Soms zijn het drie
rookworsten, een andere keer wat kle
ding. Onze klanten kunnen het alle
maal even goed gebruiken."
Volgens de vrijwilligers is het beeld
dat de meeste mensen hebben over be
zoekers van voedselbanken volledig
onjuist. „Het zijn mensen die door
persoonlijke omstandigheden in de
problemen zijn gekomen. Maar het
zijn vaak problemen, waar zij niets
aan kunnen doen", vertelt Jan Horn
man. „Zo hebben wij een vrouw uit
Tholen geholpen. Zij was gescheiden
en had het huis gekregen van haar
man. Dat is mooi, zou je denken. Maar
vrouwen verdienen normaal gespro-
Jack van Akkeren van de cliëntenraad
probeerde het PvdA-programma voor
het sociaal beleid aan te scherpen. Hij
had drie amendementen voorbereid. In
het programma staat dat de gemeente
een actief armoedebestrijdingsbeleid
voert, en dat de gemeente daarbij 'vrij
willige - alternatieve hulpverlening
steunt en instrumenten ontwikkelt te
gen de armoedeval.'
Van Akkeren wilde dat aanvullen. Vol
gens hem zouden ook mensen met een
minimuminkomen 'ontzien moeten
worden bij bezuinigingen als de ge
meente daarmee wordt geconfron
teerd.' Bovendien zou de gemeente ook
een collectieve ziektekostenverzeke
ring af moeten sluiten voor de minima.
Van Akkeren zag ook graag dat in de
tekst werd opgenomen dat er een
groeiende groep gebruik maakt van de
zogenoemde voedselbanken. En dat de
gemeente derhalve een noodfonds
moet oprichten om inwoners in acute
nood hulp te kunnen bieden. „Er zijn
mensen die hun problemen niet bij de
sociale dienst neerleggen. Dat fonds
zou samen met de kerken en maat
schappelijk werk opgezet kunnen wor
den."
Maar Tweede Kamerlid Luuk Blom
vond het een 'grof schandaal' dat er
voedselbanken bestaan. „Ik schaam
me diep dat we die hebben. Maar ik
vind dat we ons daar niet bij neer moe
ten leggen. Als je een ruimhartig soci
aal beleid voert als gemeente moet dat
niet nodig zijn."
Volgens wethouder M.A.E. Velthuis
van sociale zaken komt het inderdaad
voor dat er mensen aankloppen die in
acute nood verkeren. „Het gebeurt wel
eens dat er iemand na een echtschei
ding bij ons op de stoep staat die ner
gens heen kan of geen geld heeft. Daar
wordt altijd direct een oplossing voor
gezocht. We sturen de mensen niet
weg."
Volgens vertrekkend fractievoorzitter
M.A.J. van der Linde moet de gemeen
te 'niet met de rug naar de problemen
gaan staan.' „Daar hebben we ook een
sociaal beleid voor. Het is de vraag of
je als gemeente mee moet gaan doen in
kerken en andere clubs."
Blom was faliekant tegen het opnemen
van de voedselbanken in het verkie
zingsprogramma. „We willen ook geen
noodfonds. We hebben de wet werk en
bijstand." Ook J. Kloet vond dat het
sociale beleid voldoende garanties
geeft. „Want wat doe je als het nood
fonds leeg raakt? Je hebt meer aan een
ruimhartig beleid."
Blom sr. stelde dat Velthuis wethouder
moest blijven om het sociale beleid uit
te kunnen voeren „We willen niet te
rug naar de diaconie of armenzorg zo
als dat vroeger bestond."
Cliënten geven bij de vrijwilligers in de 'winkel'aan voor hoeveel personen het voedselpakket moet worden samengesteld.
(De namen van de twee vrouwen uit de gemeente Tho
len Julia en Fleurzijn ter bescherming van hun le
venssfeer veranderd.)
aanvragers recht hebben op ondersteu
ning van de voedselbank. Bij de toe
kenning van voedselpakketten gaat
Tussen wal en schip uit van het be
steedbaar inkomen dat mensen maan
delijks overhouden voor voeding, kle
ding en dergelijke, nadat de vaste
lasten als huur, gas, water, licht en
verzekering zijn betaald. „Ik verwacht
volgend jaar weer een toename van
aanvragen", vertelt Hornman. „Ik
weet niet of jij je voorstel van de ziek
tekostenverzekeraar al hebt gehad?
Anders weet je wat ik bedoel. Mensen
moeten in sommige gevallen voortaan
de rekening zelf betalen en krijgen het
daarna terug, terwijl het ziekenfonds
de rekeningen nu direct betaalt. Het
betekent weer een flinke stijging van
de lasten voor mensen die toch al krap
zitten." Wanneer het besteedbaar inko
men van een alleenstaande onder de
175 euro komt, komt hij of zij in prin
cipe in aanmerking voor een voedsel
pakket. Voor iedere volgende volwas
sene die tot het huishouden behoort,
wordt 75 bij het bedrag opgeteld. Voor
ieder kind berekent de voedselbank 35
euro. Een echtpaar met twee kinderen
komt dus met een besteedbaar inko
men van 320 euro in aanmerking voor
de hulp. De drempel om deze steun
ook daadwerkelijk te vragen, blijkt
voor veel mensen toch erg hoog. „Je
moet over je trots h^en en toegeven
dat je het niet alleen kunt. Dat is heel
moeilijk. Sommigen vertellen dat zij
wel zes keer langs zijn gekomen, maar
niet binnen durfden te gaan. Vaak is
het eerste gesprek ook zeer emotio
neel en schamen zij zich", aldus be
stuursvoorzitter Boschman. „Ik krijg
regelmatig mensen aan de telefoon die
huilend en in paniek opbellen, omdat
ze niet meer weten hoe ze hun situatie
aan moeten pakken. Ze komen vaak
binnen met hangende schouders, geen
greintje zelfvertrouwen meer te be
kennen." De stichting helpt hen niet
alleen met voedsel, ook kleding, meu
belen, wasmachines en koelkasten kan
Tussen wal en schip regelen. „Sommi
gen ruiken bij hun intakegesprek niet
al te fris, gewoon omdat zij geen geld
meer hebben om dingen als tandpasta,
zeep en wasmiddel te kopen. Dat zijn
dure producten. Vergeet niet, zij leven
echt in armoede en moeten elke dag in
hun portemonnee kijken hoeveel zij
nog kunnen uitgeven. Een tandarts is
veel te duur, dus gaan zij daar niet
meer naartoe." Door de financiële
problemen worden de klanten vaak
geconfronteerd met sociale uitslui
ting. Een bezoek aan een sportschool
of andere activiteiten zijn niet betaal
baar, waardoor zij uiteindelijk in een
isolement geraken. „Na een paar be
zoeken zie je hen helemaal opleven.
Ze dragen schone kleren, hebben eten
en krijgen hun zelfvertrouwen weer
terug."
Mensen die denken een slaatje te kun
nen slaan uit de voedselbank komen
bedrogen uit, waarschuwt Boschman.
Naast controle van de stichting, hou
den ook de klanten elkaar goed in de
gaten. „Er zijn wel eens personen die
in de bijstand zitten, maar in het
'zwart' bijklussen. De mensen die hier
komen, leren elkaar na een tijdje toch
kennen. De sociale controle is heel
groot", vertelt de 59-jarige Jac Bosch
man. „Als een beunhaas in de rij durft
te gaan staan, dan krijgt hij dat abso
luut te horen van de andere cliënten.
Een dergelijke profiteur kiest dan
gauw het hazenpad, met het schaam
rood op zijn wangen." De cliënten
moeten ook aangeven hoe lang zij
naar verwachting de hulp van de voed
selbank nodig te hebben. De stichting
streeft naar een zo snel mogelijke op-
De cliëntenraad heeft enkele jaren ge
streden voor een eigen voedselbank. Er
werd geïnformeerd bij de voedselbank
in Rotterdam, die bestaat het langst van
alle voedselbanken in Nederland. „Zij
wilden wel hulp bieden, maar dan wa
ren wij wel gebonden aan hun regels",
vertelt Rob Berm van de cliëntenraad.
Om deze reden werd een samenwer
kingsverband met voedselbank Rotter
dam afgehouden. „De nood was twee
jaar geleden zó gestegen, dat we beslo
ten om hun regels toch maar te slikken.
Toen bleek stichting Tussen wal en
schip opgestart te zijn." Ruim veertig
gezinnen uit de gemeente Tholen ma
ken gebruik van deze voedselbank in
Halsteren. Een eigen voedselbank op
richten bleek zeer moeilijk te zijn. „Ik
had veel groot fabrikanten aangeschre
ven om hulp, maar niemand wilde
meewerken. Ze vertelden niet waarom,
ik heb slechts van één bedrijf een brief
teruggekregen, een afwijzing", ver
klaart Berm uit Sint-Philipsland verder.
Donaties van welwillende lokale win
keliers zijn volgens hem niet voldoen
de om een voedselbank op te richten.
Hun onregelmatige giften van produc
ten die tegen de houdbaarheidsdatum
aanzitten, zouden te weinig mensen
frequent kunnen helpen, meent hij.
„Het is daarom goed een instelling te
helpen die Thoolse bewoners steunt,
ook al zit de voedselbank in Halste
ren." Wanneer het bezoek aan de voed
selbank plaats gaat vinden, is nog niet
bekend. „De stichting zit momenteel in
een flinke reorganisatie. We hebben af
gesproken dat wij langsgaan, zodra de
ze achter de rug is."
De gemeente Tholen had voor het mi
nimabeleid in 2005 zo'n 435.000 euro
begroot, in oktober was hier bijna
339.000 euro van uitgegeven. De ge
meente biedt met het minimabeleid
hulp aan mensen die problemen heb
ben met de besteding van het inkomen
of met het oplossen van schulden. Ver
der wordt verwacht dat door de wijzi
ging van de ziektekostenverzekering
volgend jaar eerder een beroep zal wor
den gedaan op bijzondere bijstand, de
begroting is daarom aangepast van 470
aanvragen in 2005 naar 500 aanvragen
voor 2006. In december telde het ei
land in totaal 244 uitkeringsgerechtig
den.
lossing van de financiële situatie. Pe
riodiek toetsen de vrijwilligers of de
voedselpakketten en andere steun nog
steeds nodig zijn.
Rond kwart over vijf beginnen de eer
ste mensen zich met lege boodschap
pentassen en opklapbare plastic krat
jes voor het gebouw aan de Fort
Pinsenlaan te verzamelen. Tegen de
tijd dat het uitdelen van de voedsel
pakketten om zes uur begint, heeft
zich buiten een flinke rij van zo'n
veertig cliënten gevormd. Ze worden
geteisterd door een ijzige regenbui.
Jac Boschman neemt plaats achter een
bureau aan de achterkant van de loods
en legt een wat verkreukelde adressen
lijst op de tafel. De drukte zal het ko
mende uur alleen maar toenemen,
voorspelt een vrijwilliger. Tot acht uur
kunnen de mensen een voedselpakket
ophalen. De klanten komen één voor
één rustig binnenschuifelen, voordrin
gen of haastgedrag is er niet bij. Hier
en daar bespreken de bezoekers de
laatste nieuwtjes, aan het bureau van
Jac Boschman wordt regelmatig tijd
gemaakt voor een grapje of een op
merking. De mensen noemen hun
naam en adres, Boschman zoekt in de
lijst en noteert het bezoek. Bij de balie
van de winkel vertellen de klanten
voor hoeveel personen de boodschap
pentas gevuld dient te worden. In een
rap tempo laden de drie vrijwilligers
de tassen vol met melk, brood, maca
roni en chocoladeletters. „De let
ters zijn gedoneerd door de He ma, voor
de kinderen maakt het niet uit of zij ha
gelslag of chocoladeletter op hun
brood hebben, het is en blijft chocola
de", legt Boschman uit. De stichting
krijgt veel geleverd van grote bedrijven
als Campina en Suikerunie, maar ook
kleinere winkels en handelaren in de
regio worden benaderd. Zo doneerde
aardappelhandelaar Koopman uit Sint-
Maartensdijk enige tijd aardappelen
aan de vrijwilligers die langskwamen.
Volgens Floor Verhagen, die de spon
soring en goederen onder zijn hoede
heeft, is er vooral veel vraag naar dit
soort producten. „We zijn nog
steeds op zoek naar iemand die uien
wil leveren." De klanten worden
ditmaal niet verblijd met uien of
aardappelen, maar met andere
extraatjes. „De voedselbank in
Tilburg is tussen kerst en
Nieuwjaar gesloten, daarom
krijgen wij nu deze produc
ten. Zo helpen wij elkaar en
natuurlijk de cliënten."
De extraatjes zijn leuk,
maar de gezonde voe
ding in de pakketten is
het belangrijkst. Dat vindt
de alleenstaande moeder
Julia (28) uit Tholen.
Sinds vijf weken rijdt zij
naar Halsteren om
voor zichzelf en haar
zoontje eten te ha
len. De vaste lasten
die per maand be
taald moeten wor
den, kan zij am
per van haar
bijstandsgeld be
talen. „Ik hou
gewoon te wei
nig geld over.
Toen ik hier voor
de eerste keer
naartoe
schaamde ik me na
tuurlijk wel. Maar ik
heb een zoontje van bijna 1 jaar, daar
doe je het voor. Het schaamtegevoel
gaat uiteindelijk wel voorbij. Ik meld
de me aan voor een intakegesprek.
'Kijken kan geen kwaad', dacht ik.
Dat is maar goed ook, want ik bleek in
aanmerking te komen voor de voedsel-
de instanties. „De stichting is zo opge
zet dat particulieren en bedrijven die
iets kunnen missen, dit doorgeven aan
de hulpbehoevenden. Particulieren do
neren al veel spullen, alleen zijn wij
op zoek naar méér bedrijven die ons
op welke manier dan ook willen spon
soren", vertelt Floor Verhagen. „Die
mogen mij altijd bellen (telefoonnum
mer 0164-683655 - red.), om bijvoor
beeld een nieuwe koelwagen te done
ren, want die is werkelijk hard nodig."
Een allochtone man van middelbare
leeftijd staat bij het bureau van Jac
Boschman, hij stelt voor om mee te
helpen als vrijwilliger. Jac Boschman
legt een hand stevig op zijn schouder
en bedankt hem voor het gebaar.
„Heel erg aardig van je, maar we heb
ben een beleid dat we geen cliënten bij
de voedselbank laten werken. Dat is in
het verleden wel eens misgegaan. Ik
zeg absoluut niet dat jij dat zou doen,
maar we hebben het beleid gewoon zo
aangepast." De man knikt begrijpend.
„We gaan binnenkort wel starten met
een verhuisploeg. Als jè zou willen,
kan je daarbij helpen?" stelt Bosch
man voor. De cliënt vindt het een pri
ma idee en maakt een afspraak met de
voorzitter. Zijn vrouw wordt ondertus
sen geholpen met een voedselpakket.
Rond half acht begint de drukte in het
winkelgedeelte af te nemen. De tien
tallen auto's die bij de stichting ston
den geparkeerd, zijn met volle tassen
naar huis gereden. De drukte bij het
groenwarenhuis houdt aan, deze be
zoekers zijn nog lang niet klaar met
winkelen.
pakketten." De verse artikelen als
vlees en vis moet zij nog wel aan
schaffen in de supermarkt. „Maar zo'n
pakket scheelt wel een beetje in de
kosten." Julia overhandigt drie grote
lege boodschappentassen aan de vrij
willigers. „De andere twee tassen zijn
voor gezinnen uit Tholen die momen
teel ziek zijn. Normaal gesproken rij
den wij met zijn allen in één auto hier
naartoe. Vanavond zijn we maar met
zijn tweeën." Julia knikt glimlachend
naar een meisje dat achter haar in de
rij staat. De 19-jarige Fleur uit Poort
vliet komt sinds vier weken samen
met Julia naar de voedselbank. „Ik
ben getrouwd, maar mijn man heeft
hoge schulden", vertelt de jonge moe
der. Het echtpaar hoorde in de kerk
over de stichting. „Mensen van het
pastorale team hadden wij hierover
horen praten. Je komt toch met
schaamte hierheen, een beetje apart
gevoel in je maag. Totdat je ziet hoe
veel mensen hier iedere vrijdag staan."
Naast het verstrekken van voedsel en
huisraad, begeleidt en ondersteunt
Tussen wal en schip de cliënten ook
met het invullen van formulieren van
sociale instanties en gemeenten, zoals
het aanvragen van aanvullende uitke
ringen in het kader van de toeslagwet.
De vrijwilligers begeleiden verder
nachtelijke op
vang, werk er
verwijzen door
naar samen
werken-
