I
Vallende ster boven woning Krammerstraat
C
j
j
Sfeer lichtjes, sterretjes, vuurkorven
Komt allen tezamen
Wensen
Donderdag 22 december 2005
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
23
3'
76
39
84
93
Tien prijzen
F Grinwis maakt elk jaar wat nieuws
Met pensioen
Tholen
Zangmiddag Hananja
Zangdienst
Nachtdienst in Haestinge
Poortvliet
Oud-Vossemeer
De hemel open
Kerstviering Samuel
[Anna Jacobapolderj
Zang Anna Jacobapolder
Halsteren
Sint-Annaland Knselse nachWienst
HMR-concert
Gertrudiskerk
Liederen in Herv. kerk
Bergen op Zoom
Sint-Maartensdijk^ Duitse muziek in viering
Kerstliedjes Maartenshof
Kerstpuzzel
Persbelangen 0203
49
62
87
8
29
101
92
104
126
28
38
52
191
24
10
135
40
137
112
205
139
34
44
155
154
210
46
37
72
105
35
199
70
60
42
215
68
228
19
100
85
43
56
48
47
89
107
102
120
128
115
129
109
64
188
123
104
178
83
167
131
163
114
Puzzelliefhebbers kunnen hun hart weer ophalen met de grote Een-
drachtbode-kerstpuzzel. U kunt de puzzel invullen voor uw plezier,
maar u kunt er ook een prijs mee winnen. Schrijf de slagzin op een
briefkaart en stuur die naar ons op. U kunt de oplossing ook e-
mailen. Uit de goede inzendingen worden tien prijswinnaars ge
trokken. Zorg ervoor, dat uw inzending uiterlijk zaterdag 7 januari
2006 bij ons binnen is. Dan kunnen we de uitslag publiceren in de
Eendrachtbode van donderdag 12 januari.
Stuur uw oplossing naar:
Eendrachtbode, de Thoolse Courant,
Postbus 5,4697 ZG Sint-Annaland.
U kunt de briefkaart natuurlijk ook in de bus stoppen bij ons kan
toor aan de Nicuwstraat 4 in Sint-Annaland.
Ons e-mailadrcs is: kerstpuzzel@ecndrachtbode.nl
HORIZONTAAL: 1 kooktoestel; 8
vanzelfsprekend; 16 bovenrand; 17
golfterm; 21 klucht; 24 emmer; 27
Japanse munt; 28 tentoonstellingsge
bouw; 29 vreemde munt; 31 oplei
ding voor militairen; 32 kledingstuk;
34 boek; 35 verdaging; 37 kaak; 38
kloosterlinge; 39 zangvogeltje; 40
bedrog; 42 vruchtengelei; 44 erfelijk
heidsdrager; 46 Engelse titel; 47 aan
bouw; 49 Spaanse ex-koningin; 50
raam; 52 tegenover; 54 golfterm; 55
muziekschijfje; 57 nauwkeurig; 59
paardenkracht; 60 kustinsnijding; 62
persoonlijk vnw.; 63 manlijk dier; 65
enthousiasteling; 68 speelkaart; 70
bejaard; 72 soort papegaai; 74 vro
lijk; 77 onderwijsinstelling; 79 lap
penpop; 81 wandelweg; 83 hui; 84
golfvaardigheidsbewijs; 85 plaats in
Noord-Brabant; 87 getij; 89 hint; 91
onderricht; 92 golfterm; 93 gesloten;
94 vragend vnw.; 95 Frans lidwoord;
96 luchtstreek; 97 heilige; 99 school
onderzoek; 100 middag; 101 voorzet
sel; 102 godsdienst; 104 Frans voeg
woord; 105 pijnkreet; 107 plaats in
Overijssel; 109 sterke drank; 112 in
sect; 114 Regeringsreglement; 115
legerafdeling; 116 slaapplaats; 118
gezichtshaar; 119 lentemaand; 120
verlichting; 121 grammofoonplaat;
123 rivier in Zwitserland; 124 slang;
125 boterhamsmeersel; 126 plaats in
Gelderland; 128 de onbekende; 129
spil; 131 ui; 133 café; 135 loofboom;
136 persoonlijk vnw.; 137 boeren-
werktuig; 139 soort bier; 141 naald
boom; 142 recht water; 145 voeg
woord; 147 nachtkleding; 148
deksel; 150 Latijns voorvoegsel; 151
party; 154 vis; 155 water in Fries
land; 156 voorzetsel; 157 uitgeteld;
159 te koop; 160 stilte; 163 mond-
blaartje; 166 golfterm; 170 nakome
ling; 173 schuifbak; 174 stop; 175 al
lee; 177 toespraak; 178 uitwendig
gebruik; 180 theorie; 182 buiten
dienst; 183 oosterlengte; 184 levens
lucht; 186 graan; 188 wreed heerser;
190 zilver; 191 dominee; 194 bijbe
horend; 197 vogeleigenschap; 199
verdragen; 202 wisselborgtocht; 205
wereldtaal; 206 genootschap; 210 bij
belse maat; 211 twaalf maanden; 213
frisdrank; 214 strijdgewoel; 215 he
melgeest; 216 groet; 217 bridgeterm;
218 tennisterm; 220 oevergewas; 222
scheerlijn; 223 schop; 225 visplekje;
226 hofstede; 228 troepenonderdeel;
229 vleugel; 231 twijfelzucht; 232
zootje.
VERTICAAL: 2 rivier in Rusland; 3
jongensnaam; 4 deel van breuk; 5 as-
vaas; 6 idem; 7 grootvader; 9 voor
zetsel; 10 waagstuk; 11 onbepaald
vnw.; 12 bevel; 13 centraal station;
14 knaagdier; 15 allengs; 17 chocola
depoeder; 18 op deze plaats; 19 bij
bels profeet; 20 plaats in Gelderland:
22 koelvloeistof; 23 golfterm; 25
vrouwelijk dier; 26 soort; 28 vertra-
ger; 30 uitzicht; 32 doortochtgeld; 33
tijdsdeel; 36 blaam; 37 dreun; 40 bla
dader; 41 public relations; 43 uniek;
44 in het genoemde jaar; 45 tijdreke
ning; 47 aansporing; 48 uit het hoofd;
Hij wachtte zaterdagmiddag totdat de stormachtige wind wat tot be
daren was gekomen. Rond drie uur waagde F. Grinwis het er op om de
'vallende ster' boven de nok van zijn woning aan de Krammerstraat 4
in Sint-Philipsland te hijsen. Het huis en de tuin staan weer volop in de
kerstverlichting. Het is een beetje uit de hand gelopen, zegt F. Grinwis.
JfHRVOLG KERSTVERUCWnNQ
Elk jaar maakt hij er wel wat bij.
Buurtbewoners zijn er al vertrouwd
mee want Grinwis doet het al jaren.
„Twintig jaar geleden ben ik be
gonnen met de ceder in de tuin vol
te hangen met lampjes. Op den
duur waren het er 300. Je tuin of
huis verlichten met kerst zag je toen
hier nauwelijks. Mensen vonden
het leuk. Ik ben er mee door ge
gaan."
Van de ceder stapte Grinwis over op
de woning. „Ja, ik moest wel want
ik had een keer hars van de ceder in
mijn oog gekregen. Dat ging ontste
ken." Inmiddels hangt er een grote
kaars tegen de gevel, een kerstklok,
een kerstman met een slee en rendie
ren. Maar ook beschrijven snoeren
met lichtjes de contouren van het
huis en de tuin.
Van dichtbij lijkt het overdag niets
bijzonders, maar als het 's avonds
donker is, dan valt pas op hoe feeste
lijk het kloeke hoekhuis is verlicht.
Vanaf de Krabbenkreekweg (ko
mend vanaf Tholen) is zelfs de 'val
lende ster' boven het huis zichtbaar.
De stellage waar de lampjes aan
zijn bevestigd is 2.5 meter hoog. De
ster wordt langs twee pijpen boven
het dak omhoog gehesen. De stok
ken zijn geschoord om er voor te
zorgen dat de ster ook bij stormach
tig weer op zijn plek blijft. „Het is
elk jaar hetzelfde. In de drie weken
dat ik er mee bezig ben, stormt
het." De 61-jarige Grinwis vlucht
het huis weer even in als er een ha
gelbui met hevige windstoten aan
komt. Toch neemt de kracht af, stelt
hij enthousiast vast.
De kaars tegen de zijgevel is ook
geen kleintje met een lengte van
bijna vijf meter. De arrenslee is drie
meter hoog. Grinwis maakt de
voorstellingen allemaal zelf. Hij
buigt het ijzer tot de gewenste vorm
om ze vervolgens te bekleden met
lichtsnoeren. Op de garage staat
een kerstboom. Natuurlijk verlicht.
Geflankeerd door een sneeuwpop
en een kerstman. Ook verlicht.
Alleen de lengte van de lichtsnoe
ren bedraagt 90 meter. Langs de
dakrand van het huis, boven de ra
men op de verdieping en langs de
schuine rand van de entree hangen
45 lampen van 15 en 25 watt. Het
stroomverbruik in huize Grinwis is
hoog tijdens deze donkere dagen
voor de kerst. Mevrouw N. Grin
wis: „Een keer is het voorgekomen
dat we bij de overburen om stoppen
moesten vragen. We hadden toen
alle lichten aan terwijl ik aan het
50 kosten koper; 51 legerafdeling; 53
ondernemingsraad; 54 golfterm; 56
dyne; 57 sportterm; 58 eens; 59 Pro
Deo; 61 afwezig; 62 persoonlijk
vnw.; 64 aarzeling; 66 reeds; 67 rivier
in Egypte; 69 selderij; 71 bolgewas;
72 groet; 73 rubidium; 75 briefop-
schrift; 76 familie; 78 zangnoot; 80
selenium; 82 titel; 83 persoonlijk
vnw.; 84 bordspel; 85 onzes inziens;
86 plaats in Italië; 88 bekeuring; 90
naschrift; 94 waaronder; 95 bijbelse
vrouw; 98 versiersel; 99 turbojet; 103
vogel; 104 emeritus; 106 toespijs;
108 nummer; 110 grondtoon; 111
soort papegaai; 112 kleine vlag; 113
walvis; 116 zangstem; 117 spetter:
120 kuip; 122 stap; 127 broodsoort:
130 voor; 132 nachtvogel; 134
grondsoort; 136 onbepaald vnw.; 138
bitter vocht; 140 tof; 141 pluk; 143
kolenemmer; 144 richting; 146
sprookjesfiguur; 147 misleidend; 149
golfterm; 150 wak; 152 xenon; 153
merkteken; 156 motorraces; 158 bij-
beldeel; 160 dwarshout; 161 rustte
ken; 162 cowboyfeest; 163 alpenwei
de; 164 zangnoot; 165 twijg; 166
voorzetsel; 167 editie; 168 lidwoord;
169 prak; 171 geestdrift; 172 per
soonlijk vnw.; 173 laus Deo; 174
golfterm; 176 zandheuvel; 177 rivier
in Overijssel; 179 soort sport; 181
eerwaarde heer; 182 golfterm; 185
gewezen; 187 hert; 189 en volgende;
192 golfterm; 193 hemelbrood; 195
nikkel; 1% huishoudplastic; 198 vo
gelwichelaar; 200 en andere; 201 bui
teling; 203 per; 204 verbinding; 206
gevangenis; 207 rivier in België; 208
tussen; 209 bloeimaand; 211 kle
dingstuk; 212 Engelse drank; 218
godin; 219 gravure; 221 vochtig; 223
groente; 224 kunst; 226 scandium;
227 vogelproduct; 229 van af; 230 ki
lojoule.
frituren was. Nu is het allemaal be
ter verdeeld over de verschillende
stroomgroepen." Een tijdklok zorgt
ervoor dat de lampjes om half een
's nachts weer uitgaan.
Het echtpaar woont al twintig jaar in
Sint-Philipsland. Beiden zijn ze
sinds een jaar met pensioen. Grinwis
werkte 44 jaar bij een staalgroothan-
del in Rotterdam, zijn vrouw werkte
41 jaar onder meer voor een wo
ningbouwcorporatie. Ze ontvlucht
ten de drukte van de grote stad en
wonen nog steeds met plezier in het
dorp. „Een groot aantal mensen in
de straat vindt het prachtig dat het
huis verlicht is. Ze kwamen zelfs
een keer een fles wijn brengen. En
veel dorpsgenoten komen in de auto
door de straat om te kijken wat er nu
weer bij is gemaakt."
Grinwis weet al wat hij volgend
jaar wil maken: een kandelaar om
de kaars in te zetten. Het tekeninge
tje voor de vorm is al klaar.
Jongerenkoor Hananja, jeugdkoor
Sjaloom, gemengd koor Crescendo
en mannenkoor Rehoboth organise
ren maandag 26 december hun jaar
lijkse kerstzangmiddag. Deze wordt
gehouden in de Rehoboth kerk aan
de Ds. G.H. Kerstenstraat en begint
om half drie. De kerk gaat om twee
uur open. ledereen is uitgenodigd
om de zangmiddag bij te wonen.
In de Gereformeerde Ichthuskerk
wordt tweede kerstdag een zang-
dienst gehouden. Geïnteresseerden
kunnen samen bekende kerstliederen
zingen onder begeleiding van de
trompettisten Jeroen de Kok en Jaco
Pekelsma en organist Henrico ter
Beek. Zangkoor Canticum en solist
Johan Baay verlenen hun muzikale
medewerking. De dienst wordt ver
zorgd door gemeenteleden en kinde
ren. Er is een kindercrèche aanwezig.
De zendings- en evangelisatie com
missie van de Hervormde Gemeente
Rehoboth organiseert zaterdag een
kerstnachtdienst in Haestinge. De
kerstviering begint om tien uur 's
avonds en heeft het thema 'de sfeer
of de Heer?'. Voorganger is de evan
gelist Eugène Poppe. Hij is werk
zaam voor de organisatie Leaders
hip Dynamics. Het koor Clarity
onder leiding van Mario Riedijk
verleent haar medewerking aan de
nachtdienst. Het zingen van de tra
ditioneel bekende liederen wordt
begeleid door orgel en een koperen
semble.
c
c
'Kerst! De hemel open!' is het the
ma van de vierde kerstnachtzang-
dienst die de Gereformeerde Kerk
en de Hervormde Gemeente samen
organiseren. Op kerstavond om half
tien begint de dienst in de Gerefor
meerde kerk aan de Hofstraat. Ie
dereen is welkom om te zingen en
musiceren met elkaar. Er wordt ge
lezen uit de bijbel en een overden
king uitgesproken. Na de dienst is
er voor de bezoekers een beker war
me chocolademelk.
Zondagschool Samuel houdt zater
dag haar kerstfeestviering in de
Hersteld Hervormde kerk. De vie
ring begint om half zeven. Belang
stellenden zijn van harte welkom.
In de Gereformeerde kerk in Anna
Jacobapolder wordt zaterdag 24 de
cember een kerstzangdienst gehou
den met het thema 'Komt allen teza
men'. De aanvang is om zeven uur.
Vocal group Rejoice en een gele
genheidsensemble verlenen muzi
kale medewerking aan de zang-
dienst. De opbrengst van de collecte
is bestemd voor het project 'Kinde
ren in de knel in Honduras'.
c
V. - .21 4...--. y Traditiegetrouw wordt z;
kerstfeest. Organisten bij deze
kerstviering zijn Toine Jimkes en
Tannie van Loon met een orgelsoli
aan het Ibach-hoofdorgel.
Muziek van Antonio Vivaldi en
van Georg Philipp Telemann wordt
op woensdag 28 december in de
Gertrudiskerk uitgevoerd tijdens
het jaarlijkse HMR-kerstconcert.
De uitvoering begint om kwart
over acht. In een rijke bezetting
van koor. orkest en solisten zijn
werken van beide componisten te
beluisteren. Het concert wordt ge
organiseerd door het HMR-pro-
jectkoor. Deze bestaat uit een se
lectie van HMR-leden, aangevuld
met vocalisten die op projectbasis
voor dit concert geworven zijn.
Het koor wordt door een 30-kop-
pig orkest begeleid. Nelleke den
Broeder en Maja Roodveldt
(sopraan), Hugo Naessens (coun
ter-tenor), Otto Bouwknegt (tenor)
en Math Dirks en Frans Fiselier
(bas) hebben veel ervaring met de
barokmuziek en verzorgen de solo
partijen. Het continuo bestaat uit
Hans Kuerten en Marjon Minder-
houd (cello), Walter van Egeraat
(contrabas) en Toine Jimkes (kist-
orgel). Het geheel staat onder lei
ding van Hans Smout. De op
brengst van het concert komt ten
goede aan SOS Kinderdorp Polen
en aan de stichting restauratie
Ibach-orgel Bergen op Zoom.
De christelijk gemengde zangver
eniging VZOS organiseert zaterdag
24 december vanaf half acht een
kerstzangavond in de Hervormde
kerk. Tijdens de bijeenkomst bren
gen ook mannenkoor DEV onder
leiding van C. v.d. Slikke, jongeren
koor The Young Voices onder lei
ding van Mario Riedijk en kinder
koor Soli Deo Gloria onder leiding
van Heieen Troost bekende en on
bekende liederen ten gehore. Verder
is er veel samenzang. Het thema van
de avond is 'hoop op vrede'. Ds.
Versluis verzorgt de meditatie. De
organisten Leen Heijboer en Lené
de Graaf begeleiden de koren. De
piano wordt bespeeld door Joke van
't Hof en Adriaan Hoek.
Traditiegetrouw wordt zaterdag
avond 24 december om tien uur de
kerstnachtdienst gehouden in de
Sint-Martinuskerk. Er is dit keer ge
kozen voor een andere vorm van
viering. Dit keer wordt de dienst te
van Nine lessons and carols op de
Engelse manier gevierd. Negen Bij
bellezingen, waaronder Genesis 3:
8-15, 17-19. de eerste zonde. Ro
meinen 5; 12-16 en lezingen uit
Marcus en Lucas. De lezingen wor
den steeds afgewisseld met de bij
behorende liederen. In de nacht
dienst wordt veel gezongen, van
Engelse carols tot Nederlandse
kerstliederen. De Sint-Martinuscan-
torij onder leiding van Sarien Bout-
Sakko verleent haar medewerking.
Edu de Goffau bespeelt het orgel.
De kleuters van de Juliana van
Stolberg zingen vrijdagochtend
kerstliedjes voor de bewoners van
Maartenshof en de deelnemers aan
de dagverzorging. Dat gebeurt
vanaf tien uur in de recreatiezaal
door 31 leerlingen uit groep 1 en 2.
Behalve liedjes vertellen de kinde
ren onder leiding van juffrouw
José de Klerk in korte tekstjes het
kerstverhaal. Ook wordt er samen
met de bewoners gezongen. Aan
het eind van het optreden delen de
kinderen een kalender uit aan de
bewoners.
De kerstnachtviering in de Gertru
diskerk aan de Grote Markt wordt
zaterdag verzorgd door de vocale en
instrumentale koren van Hortus
Musicus Religiosus (HMR), onder
leiding van Hans Smout. Vóór de
viering die om middernacht begint,
is er vanaf half twaalf met koor-, or
gel- en instrumentale muziek gele
genheid tot samenzang. Dit jaar is
voor de viering voornamelijk geko
zen voor Duitstalige kerstmuziek en
muziek van Duitse of Oostenrijkse
componisten. Zo zingt en speelt
HMR voor het eerst de Missa brevis
in F., ook wel Jugendmesse ge
naamd. van Jospeh Haydn. Deze
mis past betreft sfeer goed bij het
Op zolder heb ik dozen vol
met spullen voor de kerst bewaard.
Daarin zitten, behalve slingers, ballen en een engel,
ook menige, in de loop der jaren, zelfgemaakte kaart.
Te mooi waren ze, vond ik, om weg te gooien.
Ze zijn met heel veel aandacht geschilderd, geborduurd,
geknipt, geplakt, gevouwen en wat al niet meer,
in elk geval, speciaal aan mij opgestuurd.
Ik lees de groeten voor de kerst en 't nieuwe jaar,
en daarbij de namen van de mensen die de wensen schreven,
gelukkig zijn deze personen tot nu toe bij ons gebleven.
En hopelijk zijn we ook het volgend jaar nog bij elkaar.
Want wanneer dan alle dozen weer naar beneden moeten,
dan is er weer een jaar voor iedereen voorbij.
Ik hoop dus dat het komend jaar een gelukkig,
gezond verloop mag hebben,
dat is de wens voor jullie allemaal van mij!
Jopie Meerman
Met een arrenslee, sterretjes, kerstbomen
en vuurkorven verkeerden de Voorstraat,
Ring en Havenplein in Sint-Annaland
dinsdagavond in winterstemming. Uit
luidsprekers kwam muziek, er was
erwtensoep, saté, warme chocolademelk
en glühwein. De- straten waren afgezet,
alleen voetgangers en de paarden van Ko
Brooijmans met de arrenslee hadden vrij
baan. Middenstandsvereniging Activa
organiseerde van zes tot tien uur 's avonds
een kerstactie. In de winkels was het druk,
want bij aankoop van 5 euro kreeg men
een stempel. Drie stempels waren goed
voor 6 kleurige glazen voor sfeerlichtjes,
die afgehaald konden worden in de stand
van de EHBO in de Voorstraat. Daar kon
men nog meer winnen door te raden naar
het aantal waxinelichtjes dat in de tent
stond: 732. Totaal 160 mensen deden
hieraan mee voor 50 eurocent en
bezorgden de EHBO daarmee 80 euro
voor de komende vervanging van de
oefenpop. Twintig mensen die een getal
tussen 756 en 840 raadden, kregen een
ijstaart. Het laagst genoemde aantal was
210, het hoogste 6000. Tussen half acht en
negen uur waren de meeste mensen op de
been, waardoor het gezellig druk was in
het centrum van Sint-Annaland.
