11
4
Een woestijnreis van
Sint-Philipsland naar Jeruzalem
Herfst
te
S
S5
2±
^J)' CO/K <xS/ï c diy i.;/zrZ,- Iet
Stamvader Johannes Verwijs wist het uur van zijn sterven
hf
Sakkoprijs voor leraar
De Ron van Mollerlyceum
Verantwoording
-
'Geen respect
voor politie'
Internetaangifte
bij de politie
Mantelzorgers
treffen elkaar in
Heinkenszand
12
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
'«OfcvE.
Heel wat Sint-Philipslanders mogen Johannes
Verwijs tot hun stamvader rekenen. Met Johan
nes Verwijs bedoel ik het oude Joanusje, die in
1890 stierf. Een wonderlijke man. Niet omdat hij
arbeider was. Ook niet zozeer omdat hij diaken
was. Veel meer omdat hij zijn sterfdag wist, zelfs
zijn sterfuur. Grote delen van zijn woestijnreis
heeft hij die datum met zich meegedragen: 30
december; de datum waarop zijn vader stierf.
Diezelfde dag, zelfs datzelfde uur zou ook hij de
ze wereld verlaten.
Door Han
Vermeulen
Gods belofte
Diaken bij Van Dijke
Vervolging en
kwijtschelding
Twee sterke
tegenstanders
De ARRONDISSEMENTS REGTBANK te ZIERIKZËE, provincie Zeeland,
vonnissende in correctionele zaken.
Toegankelijk
c.
4
•N
Si
u
A k T E Nv a n OVERLIJDEN.
Beambte tjt de Zaken van den Burgerlijken Stand van de<^'V
District - Provincie Zeebad.,
liedenden J z van .de. .maand ZZ Itf.-owaars achttien honden^'
en dertig, des-s**.i*. Middags conwareerdt voor_rDy1_
de Zjr y y£ CJr. yji&t. <S:*y <<f' "T t
y*V'y y." f
vj\ ornl*/-%_/y^->^i-y^"arenvan beroepzi.-rrsi^Cz _y.. wonende
g*-x7>-t^awonende fktVM^a'.
jarenvin beroep cyeyj y-tr v te-je. e^-s -z-yy ycy» y- i y+yyst-' v •<-**■/ Cyyr jy ■-
van d^overledene; dewelke hebben verklaard_dirt op den ySr^Wsc\vm^Z^yyyyyr,duiy.
des jaars achttien honderd 'Zzyy" en dertig, binnen dc^'^r■"*-'• -
in het huis wijk
oud^&^e-*»*-
4*£?
«r.e
X en hebbyi de. Dec
l!Zyy,+Si<yj:rytyMrtï^ -«•
''fó-AvnnU
A/i
nummer te Ipcy/3 urei^fn is overleden. 1.
^>77 z^/ey J <T /0,'y'
■jf/zy jaren., van beroep.t/^rré, ifcarf.wonende 1c
td£/2sy*^aty-*ryL/x^yy9yy< £2Zz.y:~. ,'^3-y.ya£*rt.^ór t Z y Zi A^, i> SltK+A-
^V,«, ^U- X. Z^AJT?.yéy-y^y, .-, 3, 3„ iSztZZ--
tZïy t C*yï *»-«.' V "<ïvyi -di-y
iten^na gedaifc voorlcrinj^met ony, drac^ïlttc van overlijden geteeiund.
Vader Cornelis Verwijs overlijdt op 30 december 1834, rond 4 uur in de nacht. Zoon Joanusje is dan 25
jaar en tekent de overlijdensakte. Zijn moeder is 'arbeidster'en nog maar 44 jaar.
Johannes Verwijs gaat als
landarbeider door het leven,
net als zovelen. Ja, wie gaat
dat niet in de vele Zeeuwse
polderdorpjes rond 1830? Zo
ook deze man uit Sint-Philips-
land, een dorpje met in die tijd
net zeshonderd mensen. Zijn
opa Abraham Verwijs was daar
in 1760 vanuit Ouddorp neer
gestreken om een beter be
staan op te bouwen, maar het
is de vraag of dat zijn zoon en
kleinzoon in de jaren dertig al
gelukt is. Want elke ochtend
trekken Johannes en zijn va
der met vijftig of misschien
wel honderd mannen, klein en
groot, het dorp uit als het nog
donker is en verspreiden zich
in allerlei richtingen naar de
zwarte schaduwen van de
boerderijen. In dit droeve be
staan is de wekelijkse kerk
gang het eenzame hoogte
punt.
We kunnen alleen maar mede
lijden hebben met deze woe-
stijnslaven die rond drie uur
opstaan, haastig in hun werk
pak schieten en, suf van de
slaap, zich eerst kilometers
naar de boer slepen en dan
met versleten ruggen, kapotte
knieën en pijnlijke armen zwe
tend de rest van de lange dag
slijten en in het donker weer
thuit komen om daar de nodi
ge problemen op te lossen.
Werken bij de boer dus. 'De
paarden en de ploegers, de
zweters en de zwoegers'. Zon
der enige waardering. En on
ophoudelijk gekweld door de
vrees bij het minste of ge
ringste geruild te worden voor
iemand die jonger is, harder
werkt, minder praat en beter
luistert. Velen houden dit be
staan dan ook niet lang vol.
Ook vader Cornelis (Kees) Ver
wijs sterft al jong, op 30 de
cember 1834, als hij nog maar
52 jaar is. Johannes is dan het
huis al uit, want hij is begin
1833 getrouwd met de Sint-
Philipslandse Neeltje Reijn-
goudt. In oktober van dat jaar
wordt hun eerste zoon gebo
ren, die naar opa heet maar
vóór zijn eerste verjaardag, op
1 september 1834, sterft.
Rouw in het huis van Johan
nes en Neeltje. Vier maanden
later, op 28 december, wordt
het tweede kind geboren,
weer een zoon, weer naar opa
Kees geheten. Opa mag er
maar één of twee dagen van
genieten, want op 30 decem
ber eindigt zijn aardse loop
baan.
Dit verlies treft zijn gezin
zwaar, vooral ook omdat de
kostwinner wegvalt. Ook zijn
vrouw, Jacomina den Braber,
staat trouwens te boek als ar
beidster, zoals zoveel vrouwen
die voor mannenwerk niet op
zij gaan. In de winter moet ze
met haar koude handen met
grote messen suikerbieten
zien te bevrijden uit de bevro
ren grond. Rij na rij. Hierbij
komt dat het een gezin is met
nog jonge kinderen, van wie
weest. Of misschien is vader
Kees met een rijk getuigenis
afgereisd naar Immanuëls-
land. Alleen dit is zeker: Jo
hannes, in de dorpsmond Je-
wannesje of Joanusje
genoemd, is die dag en die
nacht nooit meer vergeten: 30
december. Later mag hij we
ten dat hij op dezelfde dag
sterven zal. Diezelfde dag, 30
december! Een heel bijzonde
re wetenschap. Zelfs een pa
triarch als Izak moest zeggen:
'Ik weet de dag van mijn dood
niet'.
Die tijd is Sint-Philipsland ker
kelijk flink in beroering. Een
tientallen jaren bestaand ge
zelschap wordt vanaf 1830
snel groter omdat de hervorm
de kerk steeds verder van de
waarheid afglijdt. Waarheids
vrienden worden weggezon
den naar dit conventikel, waar
de oudvaders nog spreken na
dat ze gestorven zijn. Zo ook
de bekeerde boer Pieter van
Dijke, die de groep zelfs mee
neemt naar zijn imposante
boerderij 'Bouwlust'. Daar, net
buiten het dorp, kerken vanaf
het begin ook Johannes en
Neeltje.
Het conventikel zoekt, in het
spoor van vele andere, een
kerkelijk bestaan. Dat is niet zo
moeilijk omdat na 1834 som
mige predikanten zoals De
Cock, Scholte, Van Raalte en
Brummelkamp de kerk al dan
niet gedwongen hebben verla
ten. En in Zeeland, in Bigge-
kerke, is het ds. H.J. Budding
die conventikel na conventikel
op kerkelijke benen zet. Op 3
dag naar de boerderij, waar
door de kerkenraad uitgebreid
moet worden. Af en toe wordt
proces-verbaal opgemaakt,
maar tot veroordelen komt het
niet. Joanusje Verwijs, Leen-
dert van Ree en Marinus Kunst
worden bevestigd tot diaken,
natuurlijk door Budding. Die
doopt daar ook twee kinderen
van Joanusje en Neeltje: op 25
maart 1839 zoon Vincent bij
Van Dijke 'in de keet' en op 6
september 1840 zoon Abra
ham 'in het wagenhuis'.
Diaken dus. Wat dat inhoudt,
zal Joanusje de volgende tien
jaren goed aan de weet ko
men. Het verslag van zijn woe
stijnreis kan moeiteloos uitdij
en tot tientallen, misschien
wel honderd bladzijden van
vervolging en honger, maar ik
beperk me tot deze enkele re
gels over deze opa van mijn
opa.
De geschiedenis schrijft 1842.
Eind januari stopt Van Dijke
met boerenwerk, omdat hij
zich geroepen weet hele da
gen in de dienst van God bezig
te zijn. Hij doet Bouwlust over
aan broer Bram, verhuist naar
de Voorstraat en laat een
schuurtje in de Achterstraat in
richten als kerkruimte, waarin
hij op zondag driemaal voor
gaat en catechisatie houdt. Net
die weken is de oude her
vormde dominee Everaers ge
storven, bij wie de kerk veel
luisteraars verloren heeft.
Diens kerkenraad en ook bur
gemeester Dorst vinden de ex-
c/f.y*/CzZgdj/'j3
O. a u Q-'tfiyr zO&L 2öJn^rrJ;H32.
L'J f
%S-//db*t& Ayzy^y^éryen/f,
ZOi 6 o'ncrix.
e/*yjyjx mnnm/é:rr
t r£, y/
j,
Kerkenraadsleden van de 'Budding-kerkenzijn op 25 april 1842 in Tholen bijeen om te protesteren
tegen de ven'olgingen. De naam van Joanusje staat weer bovenaan. Net als altijd trouwens. Dat duidt
erop dat hij wel een gedreven baasje is geweest.
collectebus geld heeft opge
haald. Op vrijdag 22 april is hij
met Van Ree en Kunst op de
rechtszitting in Zierikzee. Elke
zondag kost Van Dijke 25 gul
den voor het preken en een
tientje voor het afstaan van de
schuur, en de drie diakenen ie
der 15 gulden voor het collec
teren.
Drie dagen later zijn Verwijs en
Van Dijke en vele broeders uit
de Budding-gemeenten inTho-
len om een rekest aan de ko
ning op te stellen, een verzoek
om kwijtschelding, waarbij ze
een schrijven van ds. Lede-
boer, die in hetzelfde schuitje
zit, als voorbeeld gebruiken.
Die verboden kerkdiensten
ze kwijtschelding, wat onge
twijfeld dankstof geeft.
Kwijtschelding dus, maar niet
voorgoed en ook niet voor al
les. Rond de jaarwisseling is er
weer duizend gulden bijgeko
men aan nieuwe boetes en 250
gulden proceskosten. Dan laat
Kunst het door de druk van de
vervolging afweten, maar Van
Dijke, Van Ree en Verwijs schrij
ven rekest na rekest en trekken
manmoedig verder.
Ze weten hoe ze vrijheid van
godsdienst en erkenning kun-
de jongste met zijn vijf jaren
nog niet eens op school zit.
Maar dit sterven heeft ook een
andere kant. Het maakt diepe
indruk op het geestelijke leven
van Johannes, de oudste, die
dan net 25 is. Hij is ook degene
die de overlijdensakte van zijn
vader tekent en hij vermeldt
dat zijn vader rond vier uur in
de nacht gestorven is.
Wat in die sterfnacht precies
gebeurd is, weten we niet. De
geschiedenis legt er een sluier
over, want alle getuigen zijn
tot stof vergaan en hun verha
len aan de vergetelheid prijs
gegeven. Mogelijk - maar dat
is suggestie - is dit sterven het
middel tot zijn bekering ge-
juli 1837 zet Budding voet op
Sint-Philipslands bodem en
vijf dagen later bevestigt hij de
eerste gereformeerde kerken
raad: de ouderlingen Adriaan
Kunst en Abraham Reijngoudt
en diaken Pieter van Dijke.
Ook doopt hij vier kinderen op
Van Dijkes boerderij, waaron
der Joanusjes dochter Jacomi
na (Jikkemien), die op 17 de
cember 1836 geboren is.
Rond 1840 gaat Van Dijke zelf
preken en de opkomst op zijn
boerderijkerk neemt nog ver
der toe. Er worden mensen be
keerd. Ook Joanusjes vrouw
Neeltje wordt het nieuwe le
ven deelachtig; ze leert grote
zaken in haar hart. Vele tiental
len mensen trekken elke zon-
plosieve groei van de afge
scheiden gemeente zorg
wekkend. Dorst, die afkomstig
is uit Stavenisse, laat de veld
wachter elke zondag driemaal
proces-verbaal opmaken orp-
dat niet-hervormde godsdien
stige bijeenkomsten van meer
dan twintig mensen bij de wet
zogenaamd verboden zijn. De
ze bizarre regel stamt nog uit
de tijd van Napoleon en was
louter en alleen bedoeld om
staatsgevaarlijke samenkom
sten te kunnen oprollen. Die
wet komt nu goed van pas om
de afscheiding de kop in te
drukken.
Week in week uit valt bij dia
ken Verwijs een dagvaarding
op de mat omdat hij met een
Boerderij Bouwlust van Pieter van Dijke. Op deze plaats vergadert de (Oud) Gereformeerde Gemeente
van Sint-Philipsland van 1836 tot begin 1843. Ds. H.J. Budding doopt hier enkele kinderen van
Joanusje en bevestigt hem er tot diaken.
Het verhaal over het sterven van opa Joanusje heb ik jaren
geleden gehoord van mijn moeder, R Vermeulen-Verwijs
(1921-2000), die het van haar vader Johannes Verwijs ge
hoord had. Opa was 14 jaar toen diens opa Joanusje stierf en
kan er dus wel bij geweest zijn. In elk geval had hij het uit be
trouwbare bron.
Ook ouderling Johannes Verwijs vertelde me deze geschiede
nis. Hij was een achterkleinzoon van Joanusje.
De verhalen van mijn moeder en ouderling Verwijs stemden
volledig overeen. Uit de overlijdensakten, die zij natuurlijk
niet geraadpleegd hebben, blijkt dat de feiten volkomen juist
zijn. Ik heb het verhaal niet mooier gemaakt dan beiden ver
teld hebben. Wellicht heeft Joanusje zijn doodshemd ook wel
aangetrokken, maar ik kan me niet herinneren dat mijn moe
der me dit verteld heeft. Wel hebben ze heel duidelijk gezegd
dat Joanusje absoluut niet ziek was of iets mankeerde.
Overigens wordt wel beweerd dat Joanusje ouderling ge
weest is. Ik heb dat niet kunnen ontdekken. In de oude papie
ren komt hij uitsluitend voor als diaken, hoewel hij met het
leiden van leesdiensten wel ouderlingenwerk gedaan heeft.
Veel gegevens over Joanusjes leven zijn afkomstig uit het ar
chiefmateriaal dat ten grondslag ligt aan mijn boek over ds. P.
van Dijke:Toen hij 't ambt ontvangen zou.
Mocht u nog meer (foto)materiaal hebben van Joanusjes kin
deren, dan houd ik me zeer aanbevolen (tel. 0345-581635 of
mail naar jm.vermeulen@filternet.nl).
van meer dan twintig perso
nen en de bijbehorende ver
oordelingen gaan het hele jaar
door. Van Dijke kan zijn schuld
best betalen, maar weigert
pertinent en principieel. Net
als Ledeboer en net als Bud
ding.
En Joanusje? Hij is landarbei
der; arm en totaal afhankelijk.
Hij verdient hooguit een gul
den per dag en moet daarvan
een vrouw en vijf kinderen on
derhouden. Vijf, want op 30 ok
tober is zoon Marinus gebo
ren. Joanusje heeft geen cent
op zak.
Op 22 juli zijn de gezamenlijke
boetes in Sint-Philipsland op
gelopen tot 1360 gulden en de
proceskosten gestegen tot
335. Op 16 december krijgen
nen vragen. Daarvoor moeten
ze verklaringen indienen dat ze
de naam 'gereformeerd' niet
zullen voeren, dat ze afstand
doen van alle rechten van de
Hervormde Kerk, dat ze voor ei
gen armen zullen zorgen en
een nieuwe stenen kerk bou
wen. Vele vervolgden doen dat,
maar anderen, de volhouders,
vinden dat een verloochening
van de zaak der scheiding. Ze
vinden dat ze de Gereformeer
de Kerk van vóór 1816 voortzet
ten en daarom juist het volste
recht hebben op al die zaken
die ze moeten loslaten.
Ondertussen doet de hervorm
de kerkenraad er alles aan om
een jonge predikant aan te
trekken, die in Sint-Philipsland
orde op zaken zal stellen. Men
slaagt hierin, door een Amster
damse kandidaat te beroepen,
die deze uitdaging graag aan
gaat.
Zo begint 1843. De vervolging
door het gemeentebestuur en
de bestrijding door de nieuwe
hervormde dominee Arnoldus
F Gerlach is fel en meedogen
loos. Dorst en Gerlach worden
goede vrienden. Machtige
vrienden. Gerlach laat de
straatjeugd Van Dijkes kerk tij
dens een zondagse dienst met
stenen bekogelen, terwijl hijzelf
in zijn pastorietuin (nu de wo
ning van Bram de Raat) met
een viool allerlei frivole straat
liedjes speelt. Zijn aanhang
joelt en danst mee op het ritme
van de muziek.
In mijn gedachten zie ik Jo
anusje in de kerk verbaasd,
verstoord, verschrikt opkijken
als hij merkt wat er buiten ge
beurt. Van Dijke blijft doorpre-
ken tot hij niet meer te verstaan
is door het bombardement. In
de kerk breekt paniek uit; vrou
wen en kinderen schreeuwen.
Joanusje kijkt schichtig om zich
heen, bang dat een projectiel
een kerkraam raakt, wat de
dood van kerkgangers kan be
tekenen. Hij ziet zijn Neeltje
met haar armen om de kinde
ren, zoals alle moeders. Van
Dijke maakt met een psalmvers
en een gebed een eind aan de
ze brute overval.
Helaas volgen er meer aansla
gen, erger nog. Gerlach stookt
de hervormde boeren op om
de afgescheiden arbeiders te
ontslaan, zodat die van honger
zullen bezwijken en daardoor
niet meer voor de eigen armen
kunnen zorgen en zodoende
nooit voor rijkserkenning in
aanmerking kunnen komen.
Nee, de weg van Joanusje is
niet makkelijk. Maar de reizi
ger moet voort, of hij kan of
niet.
(Wordt vervolgd)
nmm «w Sttiw
Gezien de procedure aangelegd ten laste '.JcC/ie/er '^jlrZcc*t /t a/y
JZ tfr/icey*/
rï/ k/- Vein-' *Z^Zc€c/f. r'S yzZ/y yv ,*'ci ir i icZ Z
4/ ZJ. t' i
/ft-eZ/ty y*-,.
jz-rv Zy trZ.*!/ y-,,yy 'Zf/zr^Z.
yriccZr' &Z Cyjjfi' i/j.c Z.' Z'g-
«/Z*-*/. Vrcri W erfrrrm «/otnos
~7,7T7T5tt2---
Z'
Eén van de tientallen vonnissen als gevolg van 'ongeoorloofde godsdienstoefeningen'. Van Dijke zit er
ongeveer een half jaar voor in de cel. Op 16 december 1842 wordt 1360 gulden kwijtgescholden, op 9
augustus 1843 betaalt Van Dijke 2435 gulden uit de gevangenis, op 9 december betaalt de gemeente 74
gulden en op 20 september 1844 volgt kwijtschelding van de laatste 970 gulden. De totale boeten
bedragen bijna 5000 gulden, waarvan iets meer dan de helft wordt betaald en de rest kwijtgescholden.
c
Pak even uw
zakboekje
THOLEN
17 t/m 19 okt. Vakantiebijbelclub,
de Oesterschelp, 9.45-12 u.
18 okt. Plattelandsvrouwen decoreren
windlichten, Oudelandsestr. 11, 20 u.
29 okt. Afgifte hulpgoederen voor
Dorcas, Regentessestr. 5,9.30-12 u.
4 en 5 nov. Voedselactie supermark
ten Dorcas hulp.
STAVENISSE
4 en 5 nov. Voedselactie supermark
ten Dorcas hulp.
12 nov. Playbackshow, Stichting Ac
tief Stavenisse, De Stove.
SINT-ANNALAND
t/m 29 okt. Exposities Om de beurt,
In naam van Oranje en Op een ouwe
fiets moet je 't leren. De Meestoof,
di t/m za, 14-17 u.
18 okt. Excursie plattelandsvrouwen
naar MR te Halsteren, vertrek Ring
13.30 u.
18 t/m 20 okt. Vakantiebijbelclub,
Het Trefpunt, 9.30-12 u.
3 nov. 'Ten Anker' door dhr. Felius,
De Wingerd, 14.30-16.30 u.
4 en 5 nov. Voedselactie supermark
ten Dorcas hulp.
9 nov. Oecumenisch avondgebed,
Oudelandsestraat 11, 19.30 u.
SINT-MAARTENSDIJK
29 okt. Afgifte hulpgoederen voor
Dorcas, fam. Wielaard, Wouthoek-
seweg, 9.30-12 u.
4 en 5 nov. Voedselactie supermark
ten Dorcas hulp.
12 nov. Lampionnenoptocht, Evene
menten comité Smalstad.
SCHERPENISSE
22 okt. Jubileumdag Dorcas Andijk,
vertrek Langeweg 7.15 u.
4 en 5 nov. Voedselactie supermark
ten Dorcas hulp.
POORTVLIET
21 okt. Miel Cools met 'D'r was
toch nog iets?!', 't Ouwe Raed'uus,
20.15 u.
4 en 5 nov. Voedselactie supermark
ten Dorcas hulp.
OUD-VOSSEMEER
4 en 5 nov. Voedselactie supermark
ten Dorcas hulp.
BERGEN OP ZOOM
14 okt. Staatsopera Tatarstan, Parel
vissers, De Maagd, 20.15 u.
16 okt. Excursie IVN naar Scherpe-
nissepolder, vertrek sporthal Gagel-
donk 9 u.
+film+++film+++film+++filni+
CINEM'ACTUEEL:
Madagascar (Ned. gespr.) - za t/m
wo 13.45 u. Het schnitzelparadijs -
do 18.45 en 21 u., vr 18.45 en 2115
u., za en zo 16, 18.45 en 21.15 u.,
ma t/m wo 16, 18.45 en 21 u. Zoop
in Afrika - za t/m wo 13.45 u. The
brothers Grimm - do en vr 18.45 u.,
za t/m wo 16 en 18.45 u. Four brot
hers - do en ma t/m wo 21 u., vr t/m
zo 21.15 u. Het paard van sinter
klaas - za t/m wo 16 u. Wallace
gromil - do en vr 18.45 u., za en ma
t/m wo 13.45 en 18.45 u., zo 13.45
u. Red eye - vr t/m zo 21.15 u„ wo
21 u. Verrassingsvoorpremière - do
20.30 u. The interpreter - zo 19 u„ di
20.30 u. Intermission - ma 20.30 u.
De gemeente heeft weinig invloed
op het beleid van de politie. Dat
wordt nog minder als de regionale
korpsen opgaan in een landelijk
korps, zoals minister Remkes voor
stelt. De VVD-Tholen wil de be
staande regionale indeling handha
ven, maar de invloed van de
gemeente is klein. Dat zei wethouder
F.J. Goossen maandag tijdens het po
litiek café van de VVD in Haven
zicht in Sint-Annaland.
Tholen is onderdeel van de regionale
politie Zeeland, met één korpschef.
De burgemeester van Middelburg is
de korpsbeheerder. Oosterschclde-
bekken vormt een van de districten.
De burgemeesters uit het gebied
overleggen met de politie.
Maar de invloed van de gemeente is
gering, zei Goossen. Hij reageerde
op opmerkingen van B. de Man en
H. Bruijnzeel. De laatste stelde dat
de politie meer bevoegdheden zou
moeten krijgen. „Er is nu geen re
spect voor de politie."
Volgens de wethouder is de politie
'vreselijk bang dat ze zelf de pineut
wordt' als er te fors wordt ingegre
pen. Volgens Goossen heeft de ge
meente geen zeggenschap en heeft
ook de burgemeester niets te zeggen.
M.W. de Korte bestreed dat. „Als de
burgemeester niks te zeggen heeft,
dan zou hij er ook niet bij hoeven zit
ten." Volgens E. Frigge-Hogesteeger
moet er geen landelijke dienst ko
men omdat dan de inbreng van de
burgemeester - hoe gering ook - he
lemaal verloren gaat. Volgens wet
houder W.C. van Kempen blijft het
overleg nodig. „Een landelijke poli
tie wordt te groot."
Volgens J. Rijnberg van Havenzicht
is de politie te weinig aanwezig als
er overlast is. „Dan zie je geen poli
tie, maar als er een haan kraait aan de
Hoenderweg dan moeten ze er gaan
posten."
Omgeploegde aarde,
natte klei.
Gekleurde bladeren
dwarrelend in de mist.
Een laatste roos.
Voorboden van de winter die komt.
Verstilling mijn gemoed.
Adrie Moerland, Sint-Annaland.
De Sakkoprijs voor kunsten en letteren gaat dit jaar naar de Bergse
kunstenaar Fred de Ron. De 46-jarige De Ron is sinds augustus 1986
als docent tekenen werkzaam op het Mollerlyceum, dus ook bij leerlin
gen van Tholen en Sint-Philipsland een bekende leraar.
De Ron staat op school bekend om
zijn buitengewone creativiteit. Zowel
de inhoud als de didactische aanpak
van zijn lessen zorgen ervoor dat de
leerlingen de kans krijgen hun talen
ten te ontwikkelen, meldt het juryrap
port. Velen van hen hebben een ver
volgstudie gekozen in de richting van
de beeldende vorming en er een car
rière in opgebouwd. De Rons grote
verdienste is dat hij de musical op
school introduceerde. En dat was vol
gens de jury lang voordat Nederland
massaal de musical ontdekte. In 1987
was Steigers de eerste productie van
zijn hand. Het was een bewerking van
een bestaande. Omdat er volgens De
Ron weinig geschikte musicals voor
middelbare scholieren voorhanden
waren, begon hij er zelf te schrijven.
Sindsdien verscheen er elke twee jaar
een musical van zijn hand. In 2002
werden ze ondergebracht bij tonee
luitgeverij Vink in Alkmaar en zijn ze
al vele malen opgevoerd door scholen
en musicalverenigingen. Verder nam
hij ook het voortouw met het geven
van theaterlessen. Dat heeft ook bui
ten de school zijn vruchten afgewor
pen. Jongeren nemen met groot en
thousiasme deel aan allerlei
theaterproducties, aldus de jury. Re
cent zette hij een lessencyclus kunst
klas op. Ook hieruit blijkt volgens de
jury weer de 'grenzeloze creativiteit'
van de laureaat en zijn vermogen om
talenten van leerlingen te ontwikkelen.
De Ron wordt ook geprezen om het
feit dat hij jazzmuziek toegankelijk
maakt voor jongeren tijdens het jaar
lijkse jazzweekend in Bergen op
Zoom. Daarnaast is hij bekend als
beeldend kunstenaar en om zijn pas
sie voor muziek. Hij begon banjo te
spelen en richtte het bandje Not Ori
ginals op. De Ron maakte bij ver
schillende bands zijn entree. Hij ont
wikkelde zich tot multi-
instrumentalist, orkestleider, arran
geur/componist van theaterstukken,
pop- en jazzmuziek. De prijs wordt
op zaterdag 12 november uitgereikt in
de Hofzaal van het Markiezenhof.
Het krijgt een extra feestelijk tintje
omdat het de 25ste keer is dat de prijs
(een windvaan en een geldbedrag)
wordt uitgereikt. Tijdens het 75-jarig
bestaan van het bedrijf in 1981 werd
de prijs ingesteld. De grondlegger van
de onderneming is van Thoolse af
komst.
Plaatsvervangend korpschef M.E.
Siderius heeft gisteren in Middel
burg het officiële startsein gegeven
voor de aangifte van diefstal e.d.
via internet. De Zeeuwse burger
kan via de website van de politie
een aanstal veel voorkomende
strafbare feiten aangeven. Je hoeft
dus niet meer naar het politiebu
reau in Tholen of de plaatselijke
spreekuren van slechts 1 x per
week een paar uur in Sint-Maar
tensdijk, Sint-Annaland en Sint-
Philipsland. Volgens politiewoord
voerder Alwin Don is internetaan
gifte een stuk eigentijdse service
verlening aan aangevers en slacht
offers. „Aangifte doen via de
website is eenvoudig en neemt
minder tijd in beslag." Door deze
serviceverlening verwacht politie
Zeeland een toename van het aan
tal aangiften, maar een verminde
ring van de balie-aangiften. De po
litieposten in de dorpen krijgen het
dus minder druk, waarmee die ves
tigingen ook weer minder rendabel
worden. Alleen de ouderen die niet
over een internetaansluiting be
schikken, blijven aangewezen op
de mondelinge aangifte of hun kin
deren moeten dat via internet doen.
Geen activiteit op Tholen dit keer
ter gelegenheid van de Zeeuwse
dag van de mantelzorg. Op 10 no
vember wordt een manifestatie ge
organiseerd in Heinkenszand,
waar ook Thoolse mantelzorgers
welkom zijn. Het programma om
vat workshops over het persoons
gebonden budget en de zorgtoe-
slag, tekenen/schilderen en andere
ontspannende activiteiten. Ook is
er een informatiemarkt en muziek.
De deelnemers kunnen ervaringen
uitwisselen en nader kennismaken
met de steunpunten mantelzorg uit
de provincie. Het thema van deze
gratis dag - die duurt van tien uur
tot half vijf - is 'Mantelzorg op de
agenda'.
Thoolse mantelzorgers die deze
dag willen bezoeken, kunnen zich
- tot 27 oktober - melden bij het
steunpunt mantelzorg in Sint-
Maartensdijk - tel. 0166-663784
of e-mail meld.thuiszorg@tisca-
li.nl - dat zorgt voor vervoer. Daar
kunnen mantelzorgers tevens ken
baar maken of ze een gratis kalen
der willen ontvangen.
Tentoonstelling oorlogskind. De
provincie Zeeland geeft 12.500 eu
ro subsidie aan het Nederlands In
stituut voor Oorlogsdocumentatie
voor de tentoonstelling Oorlogs
kind.
