'Keuze in gerechten wordt stuk groter'
ip
'Door dag verzorging blijven
mensen in het eigen dorp'
Bewoners moeten zich op gemak voelen
Verpleegafdeling met kleinschalig
wonen is nieuw voor het eiland
Directeur P. W. Kok van de Schutse Sint-Annaland:
P
wt tl
V
Nieuwe keuken volledig geautomatiseerd, maar keutjesavond blijft
Dat de nieuwe Schutse een eigen keuken heeft, daar heb
ben bestuur en directie van het zorgcentrum voor moeten
knokken. Bovendien draagt de instelling zelf bij in de
kosten, meldt hoofd facilitaire dienst Henk Aarnoudse.
„Je behoudt je flexibiliteit", noemt kok Erik Troost een
belangrijk voordeel op. In de instellingskeuken worden
dagelijks ongeveer 200 maaltijden bereid, waarvan er 96
buiten de Schutse worden afgeleverd.
Winkeltje
Een afzonderlijke ingang aan de Tienhoven geeft toe
gang tot een nieuwe afdeling binnen De Schutse: de ex
terne dagverzorging. Mensen die niet in het zorgcentrum
wonen, komen hier een of meerdere dagen per week naar
toe. Ze drinken samen koffie en eten gezamenlijk, lezen
de krant, luisteren muziek of doen een spelletje.
Donderdag 6 oktober 2005 EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
Weinig vacatures
Fruitbomen
Wachtlijst Vroonhof
Twintig plaatsen verpleeghuiszorg Schutse in samenwerking met Ten Anker
Betrokkenheid groot
Twee gesloten afdelingen van elk acht plaatsen, met de
namen Molenzicht en Meekrap, vormen met vier plaat
sen op de afdeling Oudeland de 'verpleegafdeling' van
De Schutse. De bewoners hebben hun eigen kamer en
sanitair, maar brengen het grootste gedeelte van de dag
door in de gezamenlijke huiskamer. Kleinschalig of ge
normaliseerd wonen is nieuw voor Tholen, het wordt
ook in Maartenshof in Sint-Maartensdijk gerealiseerd.
De koks Erik Troost (links) en Ivo de Putter maken de maaltijden klaar voor de warme-maaltijdvoorziening.
Vijf jaar geleden dreigde de keuken
van het zorgcentrum te verdwijnen
doordat de provincie de vergoeding
ervoor wilde schrappen. „Maar we
hebben aangetoond dat wij de maal
tijden goedkoper konden bereiden
dan het zou kosten om ze van een
centrale keuken te betrekken", legt
Troost uit. Hij zwaait de scepter over
vijf vaste medewerkers. De flexibili
teit die een eigen keuken biedt, er
vaart hij als een groot goed. Het is
heel praktisch wanneer een bewoner
bijvoorbeeld gasten heeft die mee
willen eten. Daarnaast blijft het mo
gelijk om thema's te kiezen, bijvoor
beeld een keutjesavond. „Dat vinden
de bewoners leuk. Je kunt zo de ou
derwetse gerechten, die ze van vroe
ger kennen, serveren."
Praktisch alle apparatuur in de keu
ken is vernieuwd en volledig geauto
matiseerd. Alles voldoet aan de
nieuwste eisen. En er moet ook
voortdurend van alles geregistreerd
worden. Zo mag de temperatuur in de
broodkeuken maximaal 16 tot 18 gra
den zijn, en in de gewone keuken 23
graden. Vorige maand is een aange
past en vernieuwd haccp-systeem in
gevoerd met betrekking tot de voed
selveiligheid. Een nieuw keukenhy-
giëneplan ligt inmiddels ook gereed.
Henk Aarnoudse geeft een voor
beeld: de vuile vaat gaat eerst de keu
ken uit naar de afwaskeuken - waar
drie mensen werken - en pas dan
komt de schone vaat de keuken in.
Bovendien is er één personeelslid dat
uitsluitend met de schone vaat in aan
raking komt. Op die manier wordt
kruisbesmetting voorkomen, boven
dien wordt het afwassen beperkt tot
een aantal vaste uren per dag.
Bewoners van de Schutse eten op hun
kamer, of gezamenlijk op een afde
ling of in de recreatiezaal. „We wil
len voor de toekomst de open tafel
promoten, dat ook mensen van buiten
- alleenstaanden - hier komen eten.
Maar zoiets moet groeien. Daar zitten
de mogelijkheden om uit te breiden,
want het materiaal ervoor is aanwe
zig", zegt Aarnoudse. Tot nog toe
kregen de bewoners de soep elke
morgen - behalve op zondag - om elf
uur geserveerd, maar dat verandert.
„Op dinsdag en donderdag gaan we
die bij de broodmaaltijd 's avonds
serveren. Dan hebben ze 's middags
mogelijk wat meer trek." Werkte de
Schutse voorheen met twee keuze
menu's, nu zijn de mogelijkheden
breder. Aarnoudse: „Er zijn drie
menu's en de gerechten daarvan zijn
uitwisselbaar, zodat tal van combina
ties gemaakt kunnen worden." De
verwerking van de bestellingen is ge
automatiseerd. „Een nadeel is, dat dit
niet is terug te draaien wanneer er een
wijziging is. Het invoeren van een
dergelijk systeem betekent heel wat,
zowel voor onze organisatie als voor
de bewoners." Aarnoudse legt uit dat
in de keuken praktisch alles vers
wordt gemaakt. „We doen tachtig
procent van het werk zelf. Bakken
W' Vr
T-
Henk Aarnoudse.
vlees, koken groente en pap. Onge
veer twintig procent kopen we in."
De bestellingen gebeuren door Erik
Troost en Maartje Aarnoudse.
Naast de keuken is Aarnoudse verant
woordelijk voor de linnenkamer en de
huishoudelijke zorg. Daar werken
twaalf mensen, allemaal parttime. „Er
is er één bijgekomen voor achttien
uren in de week, want dit gebouw is
veel groter dan de oude Schutse."
Door het wassen van het linnen zelf te
verzorgen, houdt het zorgcentrum
veel geld in de portemonnee, aldus
Aarnoudse. De twee mensen tellende
technische dienst valt eveneens onder
hem. „Daar is niet veel veranderd. We
huren het gebouw van Habion, dus
hebben we een aantal verantwoorde
lijkheden minder ten aanzien van het
onderhoud. En de tuin doen we in ei
gen beheer."
Een grote verbetering is het winkel
tje, zegt Henk Aarnoudse. Dat wordt
door tien vrijwilligers draaiend ge
houden. „De openingstijden zijn ver
ruimd van 's morgens tien uur tot
half twaalf en 's middags van half
drie tot vier uur. Op zaterdag is het 's
morgens open. Het assortiment is re
delijk uitgebreid en de prijzen probe
ren we redelijk te houden."
De winkel is in de hal, achter de ont
vangstbalie en de recreatiezaal.
„Voor de bewoners is het plezierig
dat ze daar wat boodschappen kun
nen doen."
„Het is een extra dienstverlening,
leuk dat we die aan kunnen bieden.
Want mensen hoeven nu niet naar
een ander dorp", zegt hoofd zorg
Ine van Ommen-de Wit. Op dit mo
ment maken vijf mensen gebruik
van de dagverzorging, De Schutse
heeft een erkenning voor tien plaat
sen. Naast een woonkamer is er een
afzonderlijke rustkamer, en een kan
toortje voor coördinator Monique
Priem. Maar de afgelopen weken is
noodgedwongen tijdelijk gebruik
gemaakt van een andere ruimte, op
de eerste verdieping. Er was name
lijk een lekkage in de dagverzorging
en die moest eerst verholpen wor
den. In deze huiskamer staat een
grote tafel, maar er is ook een zit
hoek met gemakkelijke stoelen.
De deelnemers aan de dagverzor
ging zijn van tien tot vier uur in De
Schutse, op maandag en donderdag.
Ze hebben een indicatie van het CIZ
(centrum indicatiestelling zorg), óók
voor taxivervoer. Van Ommen: „Dat
geldt voor een erkend taxibedrijf.
Wij hebben Van Haaften ingescha
keld." Het zorgcentrum heeft tien
plaatsen beschikbaar, op dit moment
maken vijf mensen er gebruik van.
„Het gaat om mensen die behoefte
hebben aan structuur en begelei
ding", zegt Monique Priem die al
zeven jaar de interne dagverzorging
in De Schutse deed. Ze volgde er
een speciale opleiding voor. Oude
ren die eenzaam zijn, zich gaan ver
waarlozen of vergeetachtig worden,
die wat extra aandacht nodig heb
ben, daar is de dagbesteding voor
bedoeld. „We proberen ze een zo
nuttig mogelijke dagbesteding te
bieden, er een leuke dag van te ma
ken." De deelnemers worden ook
uitgenodigd voor de kerstviering in
het zorgcentrum, en voor activiteiten
zoals een gourmetavond.
„Als mensen zélf voor dagverzor
ging kiezen, zijn ze welkom bij
ons", zegt Ine van Ommen. Ze
noemt als voordeel dat deelnemers
al wat gewend raken aan het verzor
gingshuis. „Want als ze echt niet
meer zelfstandig kunnen wonen,
dan is de verhuizing naar De Schut
se vaak een grote stap."
De heren Oosdijk en
Hengstmengel en de dames
Burgers, Van Poortvliet en
Rijnberg met coördinator
Monique Priem in de ruimte
voor de dagverzorging.
„Het belangrijkst is dat de bewoners zich thuis voelen, op hun gemak.
Daar kan een gebouw aan bijdragen, maar de mensen doen het", zegt
directeur P.W. Kok van De Schutse in Sint-Annaland. De nieuwbouw
van het zorgcentrum wordt woensdag officieel geopend door de burge
meester. Het gebouw moet veertig jaar mee kunnen. Kok verwacht
voor de toekomst een afname van de vraag naar intramurale zorg (bin
nen een instelling) en een groei van de verpleeghuiszorg.
Ruim drie maanden al weer is het
nieuwe gebouw aan de F.M. Boog
aard weg en de Tienhoven in ge
bruik. Het bestuur van de stichting
protestantse bejaardenzorg eiland
Tholen en Sint-Philipsland huurt
het van Habion in De Bilt (die is
ook eigenaar van de Vroonhof).
„Het gebouw is groter dan het oude
en dat was best wennen voor de
mensen. Het kostte tijd en aanpas
singsvermogen", zegt Kok. Zijn ka
mer ligt direct achter de publieksin-
gang. De huurconstructie heeft als
voordeel dat een aantal risico's ten
aanzien van het gebouw en het be
heer ervan bij een corporatie wor
den gelegd. „Een aantal onderdelen,
zoals de zorgtelefoon, de telefoon
centrale, inventaris en inrichting, is
eigendom van De Schutse."
Bij de bouw is rekening gehouden
met toekomstige ontwikkelingen.
De verwachting is dat de vraag naar
verpleeghuiszorg zal toenemen. Ver
schillende appartementen kunnen in
tweeën worden gesplitst en geschikt
gemaakt voor verpleeghuiszorg.
„De zorgvraag zal intensiever wor
den. Mensen blijven langer thuis
wonen en dat is een goede zaak. De
doorstroom in een zorgcentrum
wordt daardoor hoger, want de men
sen komen op oudere leeftijd bin
nen. De gemiddelde leeftijd in De
Schutse ligt nu rond de 85, 86 jaar",
aldus Kok.
De extramurale zorg biedt De Schut
se voornamelijk in de Vroonhof, het
aangrenzende complex met 30 zorg-
woningen. „De bewoners daarvan
hebben ons écht gemist de afgelo
pen twee jaar dat we in de tijdelijke
huisvesting zaten." De huisomroep
en de kerkinstallatie zijn tegelijk
met de nieuwbouw naar de Vroon
hof doorgetrokken. „Voor ons is het
leuk dat we de zorg compleet kun
nen doen en voor de mensen is het
een rust dat er één adres is waar alles
wordt geregeld", zegt hoofd facili
taire dienst Henk Aarnoudse. Overi
gens biedt de zorginstelling ook wel
huishoudelijke zorg aan geïndiceer
de ouderen elders in het dorp.
Inmiddels werken er ongeveer hon
derd personeelsleden in De Schutse.
Het aantal vrijwilligers is bijna net
zo groot. „Zij zijn onmisbaar ge
worden. Maar het is niet zo dat ze
taken uitvoeren die voorheen door
professionals werden gedaan", zegt
de directeur. „Ze vervullen taken als
portier, in het winkeltje en bij de
weeksluiting. Het geeft bewoners de
mogelijkheid tot contact met de bui
tenwereld." Ten aanzien van het
personeel stelt Kok, inmiddels vier
jaar directeur in Sint-Annaland, dat
velen lange tijd in De Schutse blij
ven werken. „Daardoor is er conti
nuïteit in de organisatie. Er zijn bij
na nooit vacatures." Voor de
binding met en de betrokkenheid bij
het zorgcentrum is dat eveneens een
belangrijke factor.
De directeur hecht eraan dat de be
woners zich thuis voelen in De
Schutse. De mensen zijn bijvoor
beeld betrokken bij de inrichting
van de kamers. „Gordijnen en vitra
ge mochten ze kiezen uit een voor
selectie, en harde of zachte vloerbe
dekking. Het voldoet aan de eisen,
is bijvoorbeeld brandvertragend.
Verder kennen we een ophangsys-
teem, waardoor er niet in de muren
geboord hoeft te worden. Dat ge
beurt alleen nog voor een klok."
Voor de bewoners is Kok ook blij
dat De Schutse een eigen keuken
heeft gehouden. „Ze moeten al zo
veel missen."
Bij de nieuwbouw is er veel aan
dacht gegaan naar de tuin en het
voorterrein. Het bureau Ruimte
Groen te Borssele maakte daar een
plan voor, waarbij een eenheid
wordt gecreëerd tussen gebouw en
omgeving (in vorm, kleur en materi
aalgebruik). Het gebouw kent aflo
pende dakvlakken en forse overstek
ken, die de zorg op een beschutte
plek symboliseren. Op het voorplein
zijn gebogen, ronde vormen toege
past, een soort omarming. Rond het
hele gebouw slingert zich een oker
geel gekleurd pad met op verschil
lende plaatsen zitjes. Terrassen zijn
aangelegd bij de gesloten kleinscha
lige woonvorm en aan de achterkant
waar eventueel een jeu-de-boules-
baan kan komen. Er komen hagen,
verder wordt groen gebruikt dat her
kenning oproept bij de bewoners:
fruitbomen, knotwilgen, heesters,
hortensia's. Aan de kant van de
Tienhoven is de personeelsingang,
de ruimte voor laden en lossen en
een plek voor containers. Op het
centrale plein zal een grote boom
komen, die het zicht op de Vroonhof
enigszins moet wegnemen.
In de nieuwbouw is veel geregeld
kunnen worden voor een nog betere
kwaliteit van de zorg, in het belang
van de continuïteit. „Binnen de or
ganisatie zijn mensen vrijgesteld
om te werken aan een nieuw kwali
teitssysteem." Volgens Kok is De
Schutse bevoorrecht met tevreden
cliënten. „We hebben een tevreden-
heidsonderzoek gehouden en als je
de scores ziet, word je een beetje
stil. Maar je moet er wél constant
aan werken." Een vereiste is daarbij
dat je als organisatie open staat voor
kritiek en klachten. Kok geeft aan
dat heel veel problemen al op de
werkvloer opgelost worden. „Bij de
klachtencommissie Noord-Zeeland
zijn vorig jaar géén klachten over
De Schutse binnen gekomen. En
ook onze vertrouwenspersoon Otto
ter Beek heeft het niet druk."
Wat de toekomst betreft, is directeur
Kok benieuwd wat er in de woonvi-
sie staat waarmee de gemeente bin
nen enkele maanden komt. „De be
hoefte aan zorgwoningen zal
stijgen. Zelf vind ik het mooiste
concept een voorziening la Vroon
hof: woningen bij elkaar met recre
atieve mogelijkheden. Dat de
Vroonhof in Sint-Annaland in een
behoefte voorziet, is overduidelijk.
Voor de dertig appartementen be
staat een wachtlijst van tussen de 60
en 70 mensen. „Dat komt doordat er
weinig doorstroming is." Voor het
verzorgingshuis is er volgens de di
recteur sprake van een 'gezonde
wachtlijst'. „Een paar maanden
wachten is voor de mensen zelf na
tuurlijk lang. Maar je krijgt niet
zomaar meer een indicatie. Zorg,
verpleging en ondersteunende acti
viteiten kunnen bij mensen thuis
aangeboden worden", aldus direc
teur Kok van zorgcentrum De
Schutse in Sint-Annaland.
woners zelf." De familie wordt ook
meer bij de zorg betrokken, er is
vaker overleg. „Je hebt achter
grondinformatie nodig over de ge
woonten van de bewoners, om ze
goed te kunnen begeleiden", zegt
Van Ommen.
De opzet is om mensen dingen te
laten doen die ze gewend zijn:
boodschappen doen in het winkel
tje, de tafel dekken, samen pannen
koeken of een ei bakken. „Op die
manier blijven ze langer actief."
Maar wie bijvoorbeeld uit wil sla
pen, kan dat gewoon doen. Verder
kunnen de bewoners naar buiten, er
is een afgesloten tuin met terras.
Het door de Vrienden van de
Schutse geschonken kippenhok
staat hier ook. „En de tuin wordt
speciaal aangelegd. Er komen
planten in die niet giftig zijn en on
der andere bloemen die lekker rui
ken", zegt Ine van Ommen. Ze
noemt als voordeel dat bewoners
van het verzorgingshuis die een
verpleeghuisindicatie krijgen, in
tern kunnen doorstromen naar het
kleinschalig wonen. „Door de
voorziening bij De Schutse hchben
mensen die op de wachtlijst staan
nu een keuze tussen Sint-Annaland
en Tholen." Van Ommen ervaart
dat door de kleinschaligheid van de
voorziening de betrokkenheid van
personeel, vrijwilligers en familie
groot blijft.
De zorg op de verpleegafdeling
wordt in samenwerking met Ten
Anker geboden, omdat De Schutse
te klein is voor een zelfstandige
verpleegafdeling. „De bewoners
ervan hebben dan ook de verpleeg
huisarts en met de huisarts", legt
Schutse-directeur P.W. Kok uit.
„Daarom hebben wij hier. via Ten
Anker, voor de verpleegafdeling
ook een eigen apotheek." In de tij
delijke huisvesting had De Schutse
26 verpleeghuisplaatsen, zodat er
zes afgebouwd moeten worden.
„Maar er is behoefte aan méér
plaatsen", zegt Kok.
De schuine vorm van het gebouw van De Schutse komt
zelfs terug in de lichtmasten.
een schort aan", zegt teamleidster
Coby Termorshuizen. De medewer
kers voor deze gesloten afdeling
hebben zich vrijwillig aangemeld
en zijn vervolgens bijgeschoold.
Termorshuizen: „Je moet een
allrounder zijn. Flexibel. Mensen
kunnen wassen, maar ook kunnen
plannen en organiseren." De zorg
bij het kleinschalig wonen is meer
individueel gericht dan op andere
afdelingen. Het personeel wordt
daarin bijgestaan door vrijwilli
gers. De kleinschaligheid heeft
voor een kwaliteitsverbetering ge
zorgd. „Dat merken we aan reac
ties van familieleden en aan de be-
In de huiskamer van de afdeling
Molenzicht zit een mevrouw aan ta
fel, terwijl een ander een dutje doet
en een derde in een gemakkelijke
stoel een boek leest. „We willen
hier mensen die dementerend zijn
en niet zo goed meer een structuur
kunnen aanbrengen, een zo 'nor
maal' mogelijke dagindeling bie
den. En als ze bij elkaar zitten, kan
dat gezelliger zijn", legt Ine van
Ommen uit. De huiselijke sfeer
wordt benadrukt doordat het perso
neel geen uniform draagt. „Dat is
nieuw. Bij het wassen en aankleden
's morgens trekken de medewerkers
ter bescherming van hun kleding
Coby Termorshuizen en Ine van Ommen, de medewerksters Corina Bazen en Marleen v.d. Klei en vrijwilligster Rosa van 't Hof met drie
bewoners van Molenzicht, de dames Elenbaas-Rijstenbil, Van der Have-Groenewege en De Graaf-Koopman.
