'We zitten hier aan het Zijpe in een reservaat waar het rustig moet blijven' Eric Moerland van restaurant 't Veerhuis in Anna Jacobapolder uonderdag 11 augustus 2005 EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT 7 'Goei weer' In de blauwe lucht drijven grote witte wolken. Het is helder. Op het Zijpe varen zeiljachten en binnenvaartschepen. Hier aan het einde van de Rijksweg bij de oude veerhaven eindigt voor sommigen de wereld, voor anderen begint hij hier. Eric en Kar in Moerland verdienen er hun boterham met het restaurant 't Veerhuis. Het staat fier in de wind én buitendijks. Langs de pie ren staan auto's en een enkele caravan van dagjesmensen. Op het water in de voormalige veerhaven dobberen blauwe jerry cans voor de 'hangmosselen'. Fietsers wachten op de veerpont. En duikers wurmen zich in hun duikpakken. Haven kopen Verbaasd Morfine Zeeland trekt minder toeristen. Vooral Nederlanders laten de provincie links liggen en kiezen voor een bosrijkere omgeving, zo blijkt uit cijfers van het CI35. Ook het aantal overnachtingen is vorig jaar terugge lopen. Trekken de meeste toeristen naar ^MSUêê^. Walcheren en Schouwen-Duiveland met een aandeel van 2£> procent, ook Tholen Êtmjl v spreekt een aardig mondje mee met 25 procent van de 10,6 miljoen overnachtin- S^F' gen in 2004. Recreatie en toerisme is een van de speerpunten van het Thoolse economische beleid, maar staat nog altijd in de schaduwvan de agrarische sector. Kan het een van de belangrijkste kurken van de Thoolse ^conomie worden nu de landbouw terugloopt? er niet mee eens. Het zou aan het eind van de zomer weer gewoon weggehaald kunnen worden, zegt hij. niet talrijk. „Laatst was er een groep van zestien Duitsers. Die vroegen naar een Zimmer. Dat gebeurt dikwijls. Ik ben net een VVV-kantoor. Dan stuur ik ze maar door naar Bergen op Zoom. Het kan niet anders. Er is geen groepsaccommodatie mogelijk. Wat dat betreft is het wel jam mer dat het hotel in het gemeentehuis in Sint-Maartensdijk niet doorgaat. Duikers gaan nu vaak ook naar Schouwen. Op een camping bij Bruinisse staan het hele jaar door duikers. De eigenaar heeft een ad vertentie in een duiksportblad geplaatst en heeft nu alleen maar duikers op zijn cam ping. Dat soort initiatieven zie je hier maar te weinig. Wij hebben het ook wel geprobeerd om kamers te maken, maar we krijgen het niet voor elkaar. We zitten hier buitendijks in het nationale park Oos- terschclde. In feite in een reservaat. Dus moet het van de gemeente, het water schap. rijkswaterschap en het nationaal park rustig blijven." Volgens Moerland gaat het er niet om gro te aantallen te trekken. „Nee, geen massa toerisme. Wc hoeven hier geen jongeren- Dit is volgens de gemeente geen concen tratiegebied voor het toerisme, maar gere- creëerd wordt er wel degelijk. Ze gaan met de caravan langs de kant bij het water staan. De meeste mensen komen uit West- Brabant, maar ook de eigen bevolking uit Anna Jacobapolder en Sint-Philipsland komt hier. Ze komen niet elke dag. Dat is logisch. Maar de meesten komen hier ook wel wat gebruiken,"vertelt Moerland. In het beleidsplan van de gemeente over recreatie en toerisme staan alle gebieden waar recreatieve ontwikkeling mogelijk is opgesomd: -I de zuidkant van Tholen (van Sint-Maartensdijk tot Tholen) is be doeld als ontwikkelingszone voor platte- landstoerisme, -2 recreatieconcentratie Gorishoek, -3 Tholcn-stad, -4 havenge bied Sint-Annaland en 5 recreatieterrein de Speelmansplaten. In de toekomstvisie (bestemming Tholen) is voor Oud-Vossemeer, Poortvliet, Stave- nisse, Sint-Philipsland en Anna Jacoba polder geen grote rol weggelegd voor re creatie en toerisme. Gekozen is voor 'een recreatief medegebruik van de bestaande voorzieningen'. Vastgesteld wordt dat re creatie op Sint-Philipsland niet van de grond is gekomen. En dat een grootschali ge recreatieve ontwikkeling niet gewenst wordt door de bevolking. Ook bestem ming Tholen gaat daar niet van uit. Mini camping Ruimzicht aan de Lange Kruis weg en de fietsroute naar de veerpont in Anna Jacobapolder voorzien in een be hoefte en kunnen mogelijk wat uitge bouwd worden, zo staat in de nota. ,Te denken valt om te onderzoeken of de een denkooi in de fietsroute opgenomen kan worden. De eendenkooi is eigendom van het Zeeuws Landschap. Op afspraak te bezichtigen. Dit zou beter zijn als dit op vaste tijdstippen gebeurt. Ook een wan delroute rond de Bruintjeskreek zou in uil eten dan doen ze dat nu één keer. Ze houden wat meer de hand op de knip. Het geld is er wel maar de consument wordt ook bang gemaakt. Het is een domino-ef fect." Het pontje tussen Anna Jacobapolder en Zijpe vaart weer, maar de vaarten zijn be perkt tot de maanden juli en augustus. Om kwart over elf gaat de eerste naar de over kant. „Dat is veel te laat. Als mensen een tochtje met de fiets rond Schouwen willen maken dan halen ze dat niet. Het is de meest gemelde klacht die ik hier hoor. Als ze 's ochtend niet meekunnen, dan moe ten ze over de Philipsdam naar Schouwen fietsen. Het zou ook een extra stimulans voor de jonge ondernemer wezen als hij vaker kon varen. De vaartijden aanpassen van negen uur 's ochtend tot vijf uur 's middags. Nu komt hij pas om tien uur uit Sint-Annaland." Moerland is wel blij met de komst van de veerboot. De passagiers doen ook regel matig 't Veerhuis aan om koffie te drinken of om wat te eten. Het heeft zijn tijd nodig om te groeien, zegt Moerland. Maar het zou veel beter kunnen lopen. Niet alleen zouden de vaartijden aangepast moeten worden, ook de bewegwijzering zou beter moeten. „Het gaat maar om kleine din gen. Er zou bij de Krabbenkreekdam een bord moeten komen staan met de afvaart- tijden. Nu moeten mensen twee euro beta len voordat ze de vaartijden weten uit het boekje rondje met het pontje. Dat is niet klantvriendelijk." Bij de picknicktafel staat een bord met de afvaarten van de Epico van Jeroen van Meeteren uit Tholen. Hij is de nieuwe schipper op het zomerpontje en zet om kwart over elf vijftien Duitse jongens van een jaar of twaalf met hun begeleiders over. Ze zijn met de fiets een 'survival- tocht' aan het maken. Ze dragen keurig de veerhaven naar de overkant. Moerland komt er regelmatig. Laatst had een kennis hem uitgenodigd mee te gaan naar een vergadering van de VVV Schouwen-Dui- veland. „Ik keek mijn ogen uit. Alle be drijfstakken zaten bij elkaar. Ze zagen de noodzaak van samenwerking in want het toerisme loopt er achteruit. Ik zag ook een bord van Zeeland en ik wees op Tholen en Sint-Philipsland. En dat daar ook het een en ander is. Ze keken me verbaasd aan. Een beetje lacherig. Tholen heeft toch de naam dat hier géén toerisme is." Maar volgens Moerland zitten er twee kanten aan. Trek je veel mensen aan dan is het gedaan met de rust, zegt hij. „Dit hier is nog puur. Het lijkt of de tijd hier stil heeft gestaan. Dat heeft ook zo zijn charme." Geen massatoerisme volgens Moerland. „Maar wel op een creatieve manier probe ren iets te bereiken. Ondernemers moeten daar zelf ook een steentje aan bijdragen. Daar valt wel wat aan te doen want met de leefbaarheid in de dorpen gaat het achter uit." Moerland wijst weer naar de over kant: „In Ouwerkerk zijn er winkels bij gekomen. Dat dorp is opgeleefd met twee campings erbij en het Watersnoodmuse um." Maar jij wijst ook naar het haven- feest onlangs in Tholen. „Een tien met een griffel. Daar zijn ze goed bezig." Volgens Moerland is er in de buurt wel het een en ander wat toeristen interesseert. „De eendenkooi. Nu alleen maar op af spraak open. Je moet er om vragen om te gaan kijken. Waarom kan dat niet elke dag voor anderhalf uur opengesteld wor den? Daar verstoor je de rust toch niet mee. De eendenkooi hoort bij Zeeland. Dat vinden de mensen prachtig om te zien. De hollestelle hier een eindje verder op. Nog zo iets. Je mag er niet komen. Mensen weten niet wat ze horen als je er over vertelt. Zomaar een drinkplaats voor schapen in de Oosterschelde. De enige die is overgebleven in de hele provincie. Het heeft een rijke geschiedenis. Het gemaal de Luyster. Laat zien hoeveel water er uit geslagen wordt. De molen in Sint-Philips land, de Krammersluizen van binnen be kijken, hoe dat zit met de scheiding van zoet en zout water? De Rammegors be zoeken." Er zou meer mogelijk moeten zijn, vindt de ondernemer. En wat er is moet goed onderhouden en schoon zijn, vindt hij. „De eerste aanblik van een bezoeker is belangrijk. Dat zegt veel over de onderne ming. Je moet hier niet het veerplein op komen rijden en de 'vuulte' in de dakgoot zien groeien. Mensen moeten het gevoel hebben dat het mooi en netjes is." Het hoofddoel van de ondernemer is ech ter niet het toerisme. Dat is tenslotte aan het zomerseizoen gebonden. „In de win termaanden moet je ook zorgen voor be zetting. We ontvangen heel veel mensen uit de omgeving. Uit de eigen dorpen, uit Tholen en Steenbergen. Veel partijtjes. Mensen die iets te vieren hebben. Veel ju bilea. Uit heel West-Brabant, meestal op zondag en van Tholen meestal op zater dag, een 25- of 40-jarige bruiloft. Het is mooi gespreid. In april en mei, en in sep tember en oktober hebben we vaak trouw partijen. Dat zijn kennelijk de trouw- maanden. In de zomer is het echt afwachten. Juni, juli en augustus zijn de moeilijkste maanden. Zondag had ik maar vier reserveringen, maar aan het eind van de avond zaten er 75 mensen te eten. Je weet nooit wat een mens gaat doen. Het is dan ook niet altijd makkelijk voor de planning en de inkoop." Als het topdrukte is staan er vier mensen in de keuken, plus twee afwassers en lo pen er zeven of acht man in de bediening. Het echtpaar Van Baal uit de Heen komt al 36 jaar naar de oude veerhaven. een behoefte voorzien.' Nu er sinds 2003 weer een pontje vaart komen er weer fietsers naar de oude veer haven. ,Het op deze mooie plaats aanwe zige restaurant vervult een duidelijke functie als pleisterplaats voor fietsers. Daarnaast wordt er op het veerplein en de aangrenzende dijkgedeeltes door de eigen inwoners, maar ook door mensen van bui tenaf veelvuldig gebruik gemaakt van dijkrecreatie. Gekeken zal moeten wor den of het kwaliteitsniveau nog verder omhoog kan.' En daar zou volgens Moer land hard een gewerkt moeten worden. Het zijn de kleine dingen die het hem doen, zegt hij. 't Veerhuis heeft een ruim terras met tach tig stoelen. Klanten kunnen er uit de wind en in de zon koffie met gebak gebruiken of een lunch. Het restaurantgedeelte voor 'visspecialiteiten, mosselen en vleesge rechten' is berekend op maximaal 130 klanten. Moerland heeft niet te klagen over het sei zoen, zegt hij. „Alleen de laatste twee we ken is er een beetje de klad in gekomen. Mensen hebben ook minder te besteden. Het gaat economisch minder. Ze kiezen het nu echt uit wat ze met hun geld doen. Gingen ze voorheen twee keer in de week een helm. En stappen ook keurig van de fiets als ze de steiger opgaan die onder meer met Europese subsidie is aangelegd om de verbinding met Schouwen weer mogelijk te maken. Ze komen uit Mun- chengladbach in het Duits Ruhrgebied. Op de oude veerhaven staat ook een toilet die de gemeente er nu elk jaar plaatst. Ook hier gaat het weer om kleine dingen, zegt Moerland. „Dat ding staat er van juli tot november, niet in juni en mei. Dat zou wel moeten want vanaf mei komen er bij mooi weer al best wat mensen hierheen." De wc in 't Veerhuis doet echter ook nog vaak dienst als openbaar toilet. Voor fiet sers maar ook voor wandelaars. De wc op het plein staat niet aangegeven, zegt Moerland. „Als ze geen bord zien waar ze de wc kunnen vinden dan gaan de mensen zoeken." Goede borden is van groot be lang, benadrukt Moerland. „Kijk maar als je zelf eens in het buitenland bent en je zoekt in een dorp een hotel. Zie je dan een bord dan ga je daar op af. Anders rijd je naar de stad. Mensen kiezen voor zeker heid." Hij krijgt vaak de vraag waar er overnacht kan worden. De mogelijkheden in de buurt zijn beperkt. Sint-Philipsland heeft geen hotel, de kamers op Tholen zijn ook camping als in Renesse waar de kratjes bier 23 hoog staan opgestapeld. We willen gezinnen en senioren aantrekken." Want daarmee is het volgens hem mogelijk om 'de zaak levendig te houden'. „Waar re creatie is, is voorspoed. Ik vind Bruinisse een mooi voorbeeld. Daar wordt iedere bevolkingsgroep in zijn waarde gelaten. Je hebt er de vissers in de oude haven, de watersporters in een mooie jachthaven en het zomerwoningenpark is buiten het dorp gehouden. De mensen hoeven er zondags niet het dorp in. Voor de zondagsrust is dan van belang. Er is genoeg te doen. Er is een overdekt zwembad. Als jongen ging ik met slecht weer met de pont over naar Bru om er te gaan zwemmen in Aqua Delta. Bij mooi weer is het hier op Sint- Philipsland en Tholen geen probleem. Maar bij slecht weer. Je kan bezoekers naar de Meestoof in Sint-Annaland stu ren, er is een natte laarzentocht. Het is heel moeilijk, hoor. Hoe vermaak je men sen hier op een verregende dag in augus tus?" 't Veerhuis ligt buiten de zeewering. De ramen kijken uit over het plein van de ou- Kees Moerland met de rotzooi die zich ophoogt in de hoek bij het 'strandje.' der en moeder stonden met de frituurwa- gen aan het laagbekken bij de Philips dam. We wilden daar graag bouwen, maar dat zou een te zware belasting voor de natuur wezen. Het viel onder Bruinis se. Het is nog een slepende zaak gewor den, maar het lukte niet. Toen dit vrij kwam, zijn we hier begonnen. Het was een ruïne. Door toedoen van burgemees ter Vogel van Sint-Philipsland is het mo gelijk geworden. Maar er was wel één voorwaarde: het mocht geen café wor den. We hebben hem ons woord gege ven." Eigenlijk wou Eric stuurman worden. Zijn jongensdroom. Maar dat lukte niet. Hij kwam in de keuken van restaurant de Drie Zwaantjes in Putte te werken bij de familie Piasmans. „Op die manier ben ik in contact gekomen met de horeca. Via avondstudie en nachtstudie heb ik mijn kokdiploma gehaald." Moerland vertelt het aan de tafel in wat eens het oude veerhuis was. De zaal is nog goed terug te kennen. Op de wand is de Krammer getekend, de laatste veer boot die in 1988 uit de vaart werd geno men. Er hangt ook een aquarel aan de muur van de Rumoirtschorren. En een maait Moerland een deel van de zeedijk en aan de andere kant van het gebouw is een strook tussen het fietspad en de rij baan ingezaaid met gras. Er staan ronde perken met bloeiende planten in. Zo te zien hebben ze niet echt te lijden van de straffe wind die hier kan staan. Ze bloei en volop. Ook hier weer afgezet met een laag paaltjes en draad. Hij heeft zelfs een strook aan de overzijde van het fietspad gemaaid en zorgt ervoor dat er geen on kruid groeit op en rond de picknicktafel waar vaak passagiers voor de veerpont zitten te wachten. Moerland haalt ook steeds de dode vo gels uit de vêêk'oek bij hel kleine stukje slik dat droogvalt. Hij vindt het 'onvoor stelbaar' dat de gemeente het niet op komt ruimen. Het ligt vol met troep, plastic flessen, een kapotte stoel. Voor de gasten en vooral voor de kinde ren zou er gerust een strandje gemaakt kunnen worden, vindt hij. Net als bij Sint-Annaland, Stavenisse, Sint-Maar- tensdijk/Scherpenisse. „Hier zouden ze gerust 100 kuub zand kunnen storten voor een zomer lang. Zo'n strandje kost weinig of niks. Maar dat spoelt weer weg, wordt dan gezegd." Moerland is het broken. Een pijnlijke affaire. Toen hij voor een hartoperatie in het ziekenhuis lag en morfine tegen de pijn kreeg, zag hij het Zijpe. Als in een droom of hallu cinatie. „Ik zag precies hoe het er hier uitzag. De rij met bomen daar en dan even een open stukje en dan weer bo men. Het water dat daar de bocht om gaat. En de zon die er op scheen." Hij wijst naar de kust van Tholen en legt uit om welke bomenrij het gaat. Het Zijpe - ook in het ziekenhuis - zit in zijn hoofd. Het echtpaar is ook wel eens op de Velu- we geweest. In een bosrijke omgeving. Maar dat was niets voor hem, vertelt zijn vrouw: „We stonden op een boerencam- ping. Op een gegeven moment zei hij: „Zou het druk zijn aan het Zijpe? Zijn gedachten waren hier. We zijn ook wel eens toen onze dochter klein was naar de Wouwse plantage geweest, maar verder ook niet. Altijd naar hier." De caravan staat met de deur naar de zeedijk. Ze hebben hem dwars gezet vanwege de wind. Op twee stretchers ge nieten ze uit de wind van de zon. Ze zijn bruin. En tevreden. Ze zijn bruin en te vreden. „Gezondheid hé, dat is het be langrijk." WÊÊÊÊÊÊÊÊÊBÊÊÊUÊÊBËBUÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊk Kok Eric Moerland bij muurschildering van de Krammer die tot 1988 dienst deed tussen Anna Jacobapolder en Zijpe. 't Veerhuis ligt aan het water. Moerland is zelf ook een waterliefhebber. Hij zou zijn bootje wel graag dichter bij huis willen hebben, maar voor een plaatsje in de ha ven van Stavenisse moet hij te lang wach ten, zegt hij. „Nu lig ik in Burghsluis. Ik kon er eerder aanleggen. Er zit groei in de watersport." Moerland betreurt het dat hij zijn bootje niet aan de veerhaven kan afmeren. „We zouden hier graag een passantenhaven, willen. Nu is het bezet door de hangmos- selcultuur. We krijgen geen kans om de haven te kopen." Eric runde samen met zijn vader drie jaar lang een cafetaria aan de Ring in Oud- Vossemeer voordat ze in 1991 in 't Veer huis begonnen. „Ik heb hele goede herin neringen aan de periode in Oud-Vossemeer. Het verenigingsleven is daar heel sterk. Met pijn in mijn hart ben ik er weggegaan. Echt waar. Daarvoor stond ik zelf in de zomermaanden hier aan het veerplein in de zomermaanden al met een frituurwagen. Daar kon ik ook redelijk de kost mee verdienen. Mijn va- luchtfoto van 't Veerhuis en de oude veer haven. De twee pieren steken als een schaar van een kreeft in het diepe water. Het is een plek met een historie. De fami lie Moerland voegt er een nieuw hoofd stuk aan toe. Vader Kees Moerland is in middels 66 jaar. Hij werd voor gek verklaard toen hij zijn zinnen op het oude veerhuis had gezet. „Ze zeiden dit is het einde van de wereld. Maar koeien gaan in de wei altijd bij elkaar in een hoekje staan. Dat doen mensen ook. Er komen er in Nederland alleen maar bij." Moerland senior bouwt af, maar is vol gens zijn zoon nog onmisbaar in het be drijf. „Hij houdt rondom alles bij. Ruimt papieren op, maait het gras, wit de band jes voor de parkeerplaatsen" Om zes uur 's morgens is Moerland al paraat en 's avonds helpt hij mee in de keuken. Hij heeft 1 hectare terrein om bij te houden. Aan de voorzijde van het gebouw heeft hij een halve cirkel gazon waar een zeil boot op staat. De vlag wappert in de wind. Het gras is afgezet met paaltjes en draad. De paaltjes zijn geschilderd. Ook Aan de waterkant staat de caravan van het echtpaar Van Baal uit de Heen. Ze komen al 36 jaar naar het Zijpe. Nu met de kleine caravan, maar in het begin met een wind scherm. Kees en Jo van Baal-Heijnen ge nieten elke keer weer van hun vaste stek. Ze hebben net hun middagmaal op. Het geurt nog naar sudderlapjes met jus in de caravan. „We zitten zo dikwijls hier. Het is vlakbij. Maar vijftien kilometer," vertelt de 73-jarige Van Baal. „We zijn begon nen met een windscherm, toen een kleine tent. Daarna een grote. Tot twee keer toe een vouwwagen en nu een caravan. Ze ontdekten de plek toen ze een keer naar zijn zus in Bruinisse gingen. Met de pont. „Toen zagen we dit. Er was hier verder niets." Ze komen er alleen met 'goei weer". En tot vorig jaar toe zwommen ze in zee. Van Baal is al jaren hartpatiënt. Hij doet het rustig aan. „We vervelen ons hier nooit. We komen voor de rust, het water. Om vo gels te kijken. De natuur." Ze waren vaak al vroeg op pad. Soms stonden ze om zes uur 's ochtends al aan het water. En altijd op dezelfde plaats. Aan de westkant van 't Veerhuis, vlakbij de hoek naar de zeedijk. Waar bij laag wa ter een stukje slik vrijkomt. „Maar eén keer was ons plekje bezet. Het zijn hier voor ons allemaal bekenden. Alleen in de vakantie staan er vreemden. Radio's hoor je hier niet. Alleen met de Tour en als het Nederlands elftal speelt. Laatst waren er hier een paars gasten die hadden de mu ziek hard aanstaan. Daar ben ik naar toe gegaan en heb gevraagd of ze het af kon den zetten. Dat deden ze." Ze blijven er tot 's avonds toe. zegt me vrouw van Baal (75). „Toe we het moe zijn. We koken hier en eten 's avonds een boterham. Meestal gaan we tussen zes uur en half negen terug naar huis." Toen ze er in 1969 kwamen voer de pont nog. De dijken waren lager, er was een groter verschil nissen eb en vloed en er stonden nog geen windmolens achter de dijk. „Het was met de pont wel gezelliger dan nu. Er was veel meer te zien. Er stond soms een rij met auto's. Mensen probeer den dan voor te schieten om eerder op de pont te kunnen. We hebben wel eens ge zien dat de slagboom boven op een auto terecht kwam omdat mensen toch pro beerden op de boot te komen terwijl het rode licht al brandde. Het was hun eigen schuld." De caravan is een vast punt geworden voor de andere dagrecreanten. Ze kennen het echtpaar. Mensen uit De Polder en Sint-Philipsland, uit Nieuw-Vossemeer, Steenbergen, Kruisland, Sint-Willibrord, Dongen, Breda. Van Baal: „Moesten de kinderen een pleister dan kwamen ze er hier om vragen. We hebben hier ook wel eens een man gereanimeerd. Samen met Eric Moerland. Ik heb zelf ooit bij de ge neeskundige troepen gezeten. Ik wist wat ik moest doen, maar ik heb geen papieren. Ik ben zelf hartpatiënt. Reanimeren is zwaar werk. De man was zelf een ernstige hartpatiënt. We hebben hem niet kunnen redden. De dokter was er bij. De trauma helikopter was opgeroepen. De dijk zat toen vol met mensen die dag, maar ze pakten daarna hun spullen en gingen alle maal weg." Zelf is Van Baal ook een keer gereani meerd. Daarbij werd zijn borstbeen ge-

Krantenbank Zeeland

Eendrachtbode /Mededeelingenblad voor het eiland Tholen | 2005 | | pagina 7