'Uitjes in alle grote supermarkten
maar vaak niet onder onze naam'
Meer tijd nodig voor impuls voor
Sint-Maartensdijk en Scherpenisse
CDA en ABT/CU oneens
over aankoop Deehoeve
Plaats woonzorgcentrum
Scherpenisse nog onzeker
Bij sloop uienfabriek smalstad 3000 m2 asbest dakplaten
Excursie in
de Pluimpot
Donderdag 21 april 2005
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
Bijna alle verse uien die bij Denja in Sint-Maartensdijk
worden gebakken komen uit Nederland. Het bedrijf onder
Noorse vlag breidt uit. Dat is nodig om aan de toenemen
de vraag te kunnen voldoen. De krokant gebakken uitjes
vinden steeds meer afnemers. Elke dag gaan er zo'n
45.000 kilo de deur uit van het bedrijf aan de Nijverheids-
weg. Naar 26 verschillende landen. Denja groeide in en
kele jaren van dertig personeelsleden naar bijna zeventig.
11
Denja in Sint-Maartensdijk groeit naar 70 werknemers en breidt uit
Restproducten
Ook positiefs
Bout vindt dat Van Hof lawaai schopt
Ontzettend stom
Voor nieuwe projecten 9,5 ton tot 2009
Als het niet mogelijk is om in de Gouden Leeuw en het
voormalige gemeentehuis in Scherpenisse een woon
zorgcentrum voor ouderen te vestigen, dan komt de La-
ban Deurloostraat weer in beeld. Dat zei wethouder W.C.
van Kempen maandag in de commissie ruimte. Het plan
loopt mee in het nieuwe ontwikkelingsprogramma voor
stedelijke vernieuwing tot 2009 en wordt niet als nieuw
project opgevoerd.
Verdeling
Het adviesbureau Buck Consultants zal pas in mei met
voorstellen komen voor de impuls van Sint-Maartensdijk
en Scherpenisse. Volgen ir. B. Roelofs van het adviesbu
reau was het niet mogelijk om half april al met projecten
te komen omdat ze nog geen fiat van de gemeente had
den om daarmee verder te gaan en omdat het zoeken
naar projectontwikkelaars en andere marktpartijen lan
ger duurt dan gepland.
Bestemmingsplan Kom
Beroepenervaring
op school verteld
Ouderen werven
als vrijwilligers
Oktober vorig jaar is het bedrijf' al vorig jaar ruim 5 procent en dat is
begonnen met v<x>rbcrcidingen te
treffen voor de uitbreiding. Het gaat
om het vergroten van hel magazijn
aan de achterzijde van het gebouw
waar straks in de gloednieuwe stel
lingen plaats is voor 2500 pallets
met gereed product. Ook de inpakaf-
deling wordt groter. Er komt een
ruimte voor het opladen van hef
trucks, een ruimte met perscontai
ners voor schillen en bakafval voor
de diervoederindustric, een aparte
ruimte voor de opslag van chemica
liën en schoonmaakmiddelen en een
opslagruimte voor uicnafval. Deze
ruimtes zijn allemaal voorzien van
vloeistofdichte vloeren. De wanden
in het nieuwe magazijn dat ruim
acht meter hoog is, zijn glad afge
werkt zodat er geen stof of vuil op
achter blijft.
De oude loods van Combi-Isolatie
gaat ook nog tegen de vlakte waar
door er meer parkeerruimte ontstaat.
Het is de bedoeling dat aanvoer en
afvoer allemaal op eigen terrein
plaatsvindt. Met de uitbreiding
hoopt Denja weer de nodige jaren
vooruit te kunnen.
De uien die bij Denja worden gebak
ken worden voor allerlei producten
gebruikt. In Duitsland worden ze
verwerkt in uienbrood, in Denemar
ken gaan ze op de hotdog en in Ne
derland is het een bijproduct bij de
Indische rijsttafel. Maar de uitjes
zijn ook terug te vinden in aardap
pelpuree, op de pizza, in omeletten,
op sandwiches of als snack. Maar
ook onzichtbaar als smaakverbete-
raar in soepen, patés en worst.
„Onze merknaam kom je in Neder
land niet tegen", zegt directeur Rien
van Meel „We bakken krokante ui
tjes die naar 26 verschillende landen
gaan onder onze merknaam Cro-
nions en voor de huismerken van al
lerlei supermarktketens. Cronions
staat voor crispy onions, krokante
uitjes. We produceren veel onder het
label van onze klanten. Dat wordt
steeds belangrijker. Onze firmanaam
Denja kom je in de schappen niet te
gen. Maar we zijn er trots op dat we
wereldwijd in alle grote supermark
ten liggen, alleen niet onder onze ei
gen naam."
Denja is eigendom van de Rieber
Son, een levensmiddclengroep in
Noorwegen. Het hoofdkantoor staat
in Bergen. Rieber heeft 25 merken
in 12 verschillende landen. „Dat zijn
landelijk bekende en sterke merken,
vergelijkbaar met bijvoorbeeld Cal-
vé, Douwe Egberts en Hak in Ne
derland. Rieber opereert vooral in
Skandinavië, Centraal en Oost-Eu
ropa."
De omzet van Rieber is ruim 400
miljoen euro. Het is volgens Van
Meel een gezond concern dat in alle
sectoren winstgevend is. Het aan
deel van Denja in de omzet bedroeg
0,3 procent meer dan 2003.
De Riebergroep beschikte bij de
overname in april 2002 van de uien-
fabriek in de smalstad ook in Dene
marken over een uienfabriek. Van
Meel: „Na twee jaar is besloten om
alle bedrijfsactiviteiten van de uien
te concentreren in Sint-Maartens
dijk. Bert Schot is verantwoordelijk
voor alle operationele activiteiten.
De reden waarom de gehele produc
tie in Sint-Maartensdijk is gecon
centreerd is onder andere dat hier
het hele jaar door de aanvoer van
verse uien is verzekerd. Maar ook de
beschikbare productiecapaciteit en
de verbeterde efficiency waren be
langrijke redenen."
De omzet van Denja bedraagt zo'n
25 miljoen euro. Er zijn 67 vaste
werknemers in dienst. Met inleen-
krachten zijn er soms meer dan ze
ventig werkzaam.
Van Meel somt op waar de uitjes al
lemaal naar toe gaan. Naar grote su
permarktketens in Europa en Ameri
ka, zoals Walmart, Tesco, Kroger,
Lidl, Sainsbury, Rewe en Albert
Heijn. De grootste afnemers zitten in
Duitsland, gevolgd door Denemar
ken en Zweden.
„Onze belangrijkste doelstelling is
dat we de omzet in drie jaar willen
laten groeien met 35 procent. Het
potentieel in de markt is er. We wil
len verder de winstgevendheid ver
beteren. Dat is ingezet met het beter
benutten van de productiecapaciteit
in Sint-Maartensdijk. Dat is ook
goed voor de werkgelegenheid want
we konden uitbreiden met 13 men
sen."
Vanaf juli is de bezetting uitgebreid.
De betere winstgevendheid is vol
gens Van Meel mogelijk gemaakt
doordat er nog maar in één fabriek
geïnvesteerd wordt namelijk die in
Sint-Maartensdijk. Ook het rende
ment op het geïnvesteerd vermogen
kon vergroot worden. En dat is vol
gens de directeur weer van belang
voor de aandeelhouders.
Bij Denja wordt in twee ploegen ge
werkt. Volgens Schot was de inpak -
afdeling al geruime tijd te krap. Die
is vergroot. Ook de opslag vormt
een probleem. „Al jaren huren we
permanent ruimte bij Weggemans
aan de Sportlaan."
Vorig jaar oktober werd voor de
nieuwbouw begonnen met het ont
mantelen van de waterzuiveringsin
stallatie op het terrein. Een deel van
de installatie kon worden verkocht.
Ook een deel van de loods van Com
bi-Isolatie werd gesloopt.
Al eerder werden het kantoor en de
kantine aangepakt. Van Meel: „Die
waren oorspronkelijk bedoeld voor
35 werknemers. Nu is het het dubbe
le. Alles was te klein. De kantine is
verdubbeld, alle kleedruimtes zijn
vernieuwd, het sanitair is aangepast
Directeur Rien van Meel rechts) en manager Bert Schot van Denja streven naar een groei van 35 procent in drie jaar.
en er is kantoorruimte bijgekomen
want de mensen van de administra
tie en de verkoopafdeling zijn nu
ook allemaal hier gevestigd. We zijn
nu vanuit Sint-Maartensdijk voor al
le landen de verkooporganisatie. Dat
is een groot verschil met het werken
met verkoopkantoren in het buiten
land."
Volgens Van Meel leidt deze opzet
ook tot meer betrokkenheid van het
personeel bij het bedrijf. „Het wordt
voor het personeel steeds meer hun
eigen bedrijf. We hanteren hier het
principe: beter presteren met meer
plezier. Dat is niet zomaar een ge
zegde. Iedereen moet zich hier lek
ker voelen. Als je met plezier je
werk kan doen. dan gaat het ook be
ter. Wij proberen om die omstandig
heden te scheppen."
Denja heeft geen problemen om per
soneel te werven. Wel worden aan
de werknemers andere eisen gesteld
dan in het verleden. Schot: „De ei
sen in de levensmiddelendindustrie
zijn steeds strenger geworden. We
zijn ISO, HACCP, BRC en GMP ge
certificeerd. Ook voor de restpro
ducten zijn de eisen hoog. De schil
len worden bijvoorbeeld gebruikt als
diervoer. Daar mag niks mee mis
gaan. Alles wordt hier gecondo
leerd.
De uitjes gaan in verschillende ver
pakkingen de deur uit, van bekertjes
met 100 gram consumenten verpak
king tot buikvracht voor zeecontai
ners. En alles wat daartussen zit. Zo
is er een nieuwe verpakking ontwik
keld voor restaurants met een in
houd van anderhalve kilo. Eentje
met het standaard product: krokante
uitjes, maar ook eentje met kaas-
smaak en baconsmaak voor de En
gelse en Duitse markt en met knof-
looksmaak voor de Scandinavische
landen. Van Meel: „Hier zijn we pas
mee bezig. Als dit zo doorgaat dan
zal er een aparte hal moeten komen.
Dat zou dan nog net mogelijk zijn
op dit terrein van ruim 10.000 vier
kante meter waarvan 7000 vierkante
meter is bebouwd."
In de fabriek zijn zo'n veertig perso
neelsleden direct betrokken bij de
productie, inpak en verzending van
de uitjes. De overige dertig zijn
mensen van de technische dienst,
verkoop en marketing, kwaliteits
dienst, administratie, planning en lo
gistiek. Van het totale personeelsbe
stand komt 60 procent van het eiland
Tholen, 30 procent uit West-Brabant
en tien procent Zuid-Beveland.
De meeste uien die bij Denja ver
werkt worden, komen uit Nederland.
Om risico's te spreiden worden met
boeren in heel Nederland contracten
afgesloten, zegt de directeur. „Er
zijn extreme jaren bij dat het te
droog of te nat is. Dat kan per regio
verschillen. We contracteren ze van
Noord-Limburg tot Zeeuws-Vlaan-
deren en Flevoland."
De uien op de vrije markt brengen
de boeren dit jaar echter geen cent
op. „Het zou voor ons dit jaar ook
beter zijn geweest als we ze op de
vrije markt hadden kunnen betrek
ken, maar wij kunnen daar niet op
gaan speculeren. Het komt ook wel
eens voor dat er dertig eurocent per
kilo op de veiling voor wordt gege
ven. Óver de langere termijn gezien
is het contracteren toch beter zodat
wij als onze telers verzekerd zijn
van een vaste prijs."
Om de nieuwbouw voor te bereiden,
heeft Denja vorig jaar maart de wet
houder en enkele ambtenaren die be
trokken zijn bij het aantrekken van
bedrijven en het beoordelen van
bouwaanvragen, uitgenodigd voor
een gesprek. Schot: „We hebben
toen alle plannen gepresenteerd zon
der dat er nog maar één bouwteke
ning klaar was. Van het begin af aan
is de gemeente er bij betrokken ge
weest. Dat werkt naar beide kanten
zeer naar tevredenheid. Goede com
municatie is belangrijk. Je komt op
deze manier ook niet voor onaange
name verrassingen te staan."
Voor Van Meel is het van belang dat
bij de uitbreiding zoveel mogelijk
gebruik is gemaakt van lokale aan
nemers, zegt hij. Ook voor Schot is
dat van belang. „Hier gebeurt iets
positiefs. Dat willen we graag laten
weten."
Denja is inmiddels de derde naam
van het bedrijf. Bij de start in 1984
was het nog Onion Specialties. Van
1989 werd het Danisco en vanaf
2002 is het Denja. Van Meel sluit
niet uit dat de naam ooit weer wordt
veranderd. „Dan wordt het mogelijk
Cronions, onze merknaam. Maar
voorlopig verandert er niets want
we willen niet te veel verwarring
stichten."
De nieuwbouw wordt geleid door
Bram de Rijke. Eind dit jaar hoopt
hij alle verbouwingen intern en de
nieuwbouw af te kunnen ronden.
Het CDA en ABT kruisten maandagavond in de commissie ruimte de
degens over de Deehoeve in Tholen. B. en w. stellen voor om de boerde
rij met 45 ha. grond voor ruim 1,8 miljoen euro te kopen om het te kun
nen gebruiken als ruilgrond voor boeren die voor de uitbreiding van
Tholen moeten wijken. De meerderheid van de commissie kan zich vin
den in het plan, maar CU en ABT waren kritisch over het voornemen
van het college. Het leidde ook tot een fel debat tussen J.P. Bout (CDA)
en J.J. van 't Hof (ABT) en W. Mol (CU).
Volgens Van 't Hof staat het voorstel wordt afgezet tegen de prijs van een
van het college 'bol van de aanna
mes.' De aankoop van de hofstede
met 45 ha. grond kan volgens het
college van burgemeester en wet
houders als compensatieobject ge
bruikt worden. Maar Van 't Hof zei
te griezelen van die zinsconstructie
omdat er een bedrag van 1,8 miljoen
euro mee is gemoeid. Hij rekende de
commissie verder voor dat er een
grote financiële last op de schouders
van de gemeente komt te liggen als
het bedrag van 1,8 miljoen geleend
wordt tegen een rente van zes pro
cent. „Dan zit je over drie jaar tegen
3,26 miljoen euro aan te kijken."
Ook was Van 't Hof niet zeker over
de kosten die de overname met zich
meebrengt. Hij zei dat de gemeente
4000 euro per hectare gaat betalen
aan 'de oude eigenaar.' Hij stelde
voor om het bedrijf niet aan te ko
pen.
Maar volgens andere fracties was
het juist wel een goede zaak. Zo
stelde J.M. Aamoudse (SGP) dat de
gemeente een actief grondbeleid
voert. De raad had daarop aange
drongen. „Is ABT voor een actief
grondbedrijf?"
Van 't Hof erkende dat, maar het
moet volgens hem wel in verhou
ding staan tot de kosten. Volgens
G.J. Hoek (VVD) was het een goede
beslissing: „Als je niks doet, dan
weet je dat de boerderij en de grond
naar een projectontwikkelaar gaat."
Bout begreep niet hoe Van 't Hof
aan de 4000 euro per hectare komt.
„U gaal lawaai schoppen."
De ABT-cr vond het een simpel re
kensommetje, zo zei hij. Twee mil
joen euro delen door 45 ha. komt
volgens Van 't Hof uit op 4300 euro
per hectare. Maar volgens Bout
strandt het schip zoals Van 't Hof dat
wil, zo zei hij.
Van 't Hof zei in de 1.825.000 euro
overdrachtsbelasting, de notariskos-
ten en de ruilverkavelingslasten te
missen. ABT kreeg steun van W.
Mol van de ChristenUnie. „De ge
meente loopt een risico als het ver
haal niet doorgaat. Zie om naar iets
beters."
Aarnoudse wees er de beide fracties
op dat ze juist voor een actieve
grondpolitick hadden geijverd. „U
gaat nu al uit van een negatief scena
rio. Volgens jullie kan het alleen
maar als het zonder risico verloopt."
Mol beaamde dat. „Wij worden er
wel op afgerekend." Maar volgens
Aarnoudse zijn er ook voordelen aan
de transactie. Van 't Hof wilde die
wel graag horen. Volgens Bout is 3,5
euro per vierkante meter voor land
bouwgrond een schijntje als dat
vierkante meter bouwgrond.
Wethouder K.A. Heijboer zei er niet
veel over. Hij vond dal het een pri
vate kwestie betrof, maar lichtte wel
toe dat alle bijkomende kosten van
de aankoop in het bedrag van ruim
1,8 miljoen euro zijn verrekend.
Mol vroeg of het niet mogelijk is om
een risicoparagraaf op te nemen.
Van 't Hof zei dat de grond de ge
meente veel geld kost als ze het vijf
jaar in beheer zou nemen. „Zonder
rendement en het doorberekenen
van de kosten, kost het dan al meer
dan 2,4 miljoen euro."
Volgens Bout klopte de berekening
van Van 't Hof niet. „Gezien de
groei van Tholen hoeft de gemeente
het geen vijf jaar in beheer te heb
ben. Als we dit niet doen, dan moe
ten we keihard gaan sparen." Van 't
Hof zei dat de mensen die aan de
rand van de dorpen wonen er wel
oor naar zullen hebben.
Volgens Mol worden rondom Tho
len 'alle gronden al gekocht door al
lerlei lieden.' Waarop Bout zei:
„Ziet u wel dat u niet op de hoogte
bent?"
Uiteindelijk bleek alleen ABT er in
de raadsvergadering nog op terug te
willen komen. Mol ging ook ak
koord nadat Heijboer hem had uitge
legd dat het opnemen van een risico
paragraaf niet mogelijk was omdat
de aankoop van de Deehoeve onder
het project grondbeleid valt. D66-er
J. van de Donker die in 1998 ook in
de raad zat toen de Deehoeve werd
verkocht, betreurde nu de verkoop.
„Dat is voor een veel lager bedrag
gebeurd dan het nu gaat kosten. Het
paste in het beleid om pachtgronden
af te stoten. Nu blijkt de grond weer
van nut te zijn. Hoe kan het in zo'n
korte periode toch veranderen. Het
is misgegaan, maar ik heb ook boter
op mijn hoofd. Het is ontzettend
stom geweest." De liberale fractie
was er indertijd tegen, zo zei G.J.
Hoek (VVD). „Er is toen puur naar
het rendement gekeken. Maar de
ruilgrond hebben we nu nodig om
bouwgrond te krijgen."
De aankoop van de Deehoeve is be
sproken in een besloten vergadering.
Van 't Hof zei zich van die besluit
vorming niets te kunnen herinneren
omdat hij er niet bij zou zijn ge
weest. J. Oudesluijs (PvdA) stelde
dat er wel degelijk een besluit over
is genomen, nadat het in de afzon
derlijke fracties was besproken. Vol
gens Oudesluijs was Van 't Hof er
wel bij aanwezig geweest.
Hij beantwoordde daarmee een
vraag van J.J. van 't Hof (ABT).
Die had uit de toelichting begrepen
dat er weer naar een andere plek
wordt gekeken.
De open plek aan de Laban Deur
loostraat kan volgens Van Kempen
benut worden voor woningbouw als
het woonzorgcentrum aan de Hoge-
markt/Spuidamstraat doorgaat.
„Bij de Laban Deurloostraat kwa
men we problemen tegen bij het in
vullen van de locatie. We wilden ei
genlijk al langer naar de Hogemarkt
en Spuidamstraat omdat dat centra
ler ligt. Maar als dat niet lukt, dan
gaan we zo weer terug naar de La
ban Deurloostraat. We moeten na
melijk kijken of het aan de Hoge
markt financieel mogelijk is." Het is
nog onzeker waar het woonzorgcen
trum komt, zo bleek uit zijn woor
den.
Wel nieuw voor de komende perio
de zijn de impuls Sint-Maartensdijk
en Scherpenisse, Havenweg en om
geving, en Kloosterstraat/Croos-
wijck in Sint-Annaland, Dalems-
estraat 19 en 21 in Tholen en de
uitbreiding Poorthove in Poortvliet.
Voor de nieuwe periode van vijf jaar
is voor het zogeheten investerings
budget stedelijke vernieuwing
9.5000 euro beschikbaar. Maar
daarvan gaat ongeveer 3 ton naar
bodemsanering, zo lichtte ambte
naar R.D. Roeland toe. Projecten
die in de eerste periode niet zijn af
gerond. gaan gewoon over naar de
tweede periode. Dat geldt onder
meer voor de Vijfhoek in Tholen.
Volgens W. Mol (CU) is er nog bij
na niks uitgevoerd. „Je krijgt een
stuwmeer van projecten. Wie gaat
het uitvoeren? En wat gebeurt er als
je de doelstelling niet haalt. Moet je
dan het geld terugbetalen?"
Volgens Van Kempen is dat niet no
dig. Hij wees op de projecten die op
stapel staan, zoals de Schoolstraat
en de Raadhuisstraat in Oud-Vosse-
meer, de Molenstraat in Poortvliet
en de Zuiddijk in Sint-Philipsland.
De wethouder gaf toe dat het gevaar
bestaat dat er te veel projecten wor
den opgevoerd terwijl er onvol
doende ambtenaren zijn om de pro
jecten vanuit de gemeente te bege
leiden. „Maar we zijn nu wat voor
zichtiger geweest. Het is een tame
lijk karwei. We hebben ons achter
de oren gekrabd."
In het plan worden ook doelen ge
steld. Zo zou bij nieuwbouw 20 pro
cent van de huizen bestemd moeten
worden voor de minder draagkrach-
tigen, 20 procent voor de midden
groepen en 60 procent voor 'het ho
gere segment van de markt.' J.P.
Bout (CDA) twijfelde aan het hoge
percentage. Hij vond dat er niet
perse aan 'getallen en percentages'
vastgehouden hoeft te worden. „Het
gaat veel meer om een goede verde
ling tussen huur- en koopwoningen.
In Sint-Philipsland zijn bijvoor
beeld veel minder huurwoningen
dan in Sint-Maartensdijk."
Maar volgens Van Kempen is het
wel nodig een en ander in cijfers
aan te geven. De provincie rekent
daar de gemeente namelijk op af, zo
zei hij.
Bout vroeg zich af waar de percen
tages vandaan kwamen. Hij begreep
niet waarom er zoveel voor de dure
woningen worden gebouwd terwijl
'de roep om goedkopere koopwo
ningen groot is.'
De gemeente is ook bezig om een
woonvisie op te stellen. Dat wordt
de leidraad voor het toekomstig wo
ningbouwbeleid. Het meerjaren ont
wikkelingsprogramma zal hier en
daar worden aangepast, zo zei Roe
land na het aanhoren van de opmer
kingen van de leden van de com
missie. Op 30 juni komt het in de
raad.
Themajaar water. De stichting Bu
reau voor Toerisme Zeeland (BTZ)
ontvangt 8200 euro van de provin
cie voor aanvullende promotie in
het kader van het themajaar water
2005. Tevens ontvangt het bureau
9750 euro van de provincie voor in
tensivering promotie acties toeris
me en samenwerkingsverband BTZ
en het Nederlands Bureau voor Toe
risme en Congressen.
De voormalige zilveruienfabriek aan de Nijverheidsweg is grotendeels gesloopt, op de achtergrond staan alleen de spanten van de koelcel
nog overeind.
Er is inmiddels overleg geweest met
het college van burgemeester en wet
houders en de raadscommissie om
daarover van gedachten te wisselen,
zegt Roelofs. „In mei moeten de
contouren zichtbaar worden voordat
de kadernota 2006 wordt besproken.
De financiële gevolgen moeten dan
wel bekend zijn. Voor goede projec
ten moet geld zijn. maar het moet
niet alleen door de gemeente worden
gedragen, maar tx>k door bijvoor
beeld de provincie en andere partij
en. We proberen om met een geinter-
greerd voorstel te komen." Het kost
volgens Roelofs ook tijd om project
ontwikkelaars van buiten die Tholen
niet kennen, uit te leggen wat de be
doeling is.
Bij het horen van ondernemers, ver
enigingen en de bevolking, bleek dat
er wat gedaan zou moeten worden
aan de slechte plekken in beide dor
pen. De entree van Sint-Maartens
dijk (bij de voormalige zilveruienfa
briek) was daar een voorbeeld van.
Ook werd gevraagd om extra wo
ningbouw om de leefbaarheid in
stand te kunnen houden. Verder zou
den er meer voorzieningen voor re
creatie en toerisme aan de zuidkant
van beide dorpen moeten komen.
Roelofs kan nog geen tipje van de
sluier oplichten, zegt hij. „Bepaalde
zaken zullen heel moeilijk worden
om die van de grond te krijgen. An
dere zaken gaan iets makkelijker. Bij
de laatste gaat het om bestaande on
dernemers die plannen hebben, maar
ook om buitenstaanders. Wat van be
lang is om losse projecten aan elkaar
te knopen, zodat je en groter draag
vlak kan verwerven. Het gaat ook
om grond en die kan maar één keer
verkocht worden."
Aan de entree van de smalstad is in
middels al het een en ander veran
derd. Woensdag is met de sloop van
de twee gebouwen begonnen, aan de
noordkant en aan de zuidzijde van de
Nijvcrheidsweg/Sportlaan. Volgens
de gemeente is de sloop het 'onoffi
ciële begin van de impuls' voor de
smalstad. Rtxdofs ziet dat niet als
een impuls, maar tneer als achterstal
lig onderhoud.
Bij de sloop van de voormalige zil
veruienfabriek Massagia zijn 3000
vierkante meter asbest dakplaten
verwijderd van het gebouw aan de
Nijverheidsweg. Dat gebeurde met
behulp van een grote kraan die twee
werknemers van het bedrijf in een
halfopen kooi naar boven hees om de
platen stuk voor stuk los te maken en
in de bak af te v<x;ren naar een con
tainer. Van Dammc asbest verwijde-
ringsbedrijf uit Heinkenszand deed
er drie dagen over om de grote hoe
veelheid asbest weg te halen.
De koelcel aan de noordzijde is in
middels afgebroken en wordt weer
gebruikt door landbouwer J. Kloet
uit Sint-Maartensdijk. Kloet heeft
eerst het dak verwijderd. Daarna
werden de zijwanden van de locxls
weg gehaald. De ijzeren spanten ble
ven over en werden zichtbaar. Ook
die werden een voor een afgebroken
en in delen vervoerd naar het land
bouwbedrijf aan de Korte Kruisweg
in het Uiterst Nieuwland waar Kloet
de loods weer opbouwt om het te ge
bruiken als opslagruimte voor ma
chines.
De asbest dakplaten liggen op het
grote gebouw aan de zuidzijde van
de Sportlaan/Nijverheidsweg. De
twee 'maanmannetjes' begonnen
steeds boven aan de nok om de dak
platen los te maken. De platen zijn
ongeveer anderhalve meter lang en
werden steeds met vijf tegelijk in de
kooi gelegd waarna ze naar de con
tainer werden gebracht. Er is veel
raapwerk, zoals dat in het sloopjar-
gon wordt genoemd.
Er wordt gewerkt met een roulatie
systeem. Twee man zijn continue be
zig, maar na elk uur wordt er een ge
wisseld. Ze zijn in speciale pakken
gehesen en vastgebonden met een
touw aan de hijs van de kraan. Ze
dragen verder maskers zodat ze geen
asbestdccltjes in kunnen ademen. Ze
hebben twee filters op hun rug waar
door 160 liter lucht per minuut wordt
gepompt. Na twee uren werken, ko
men ze naar beneden om van kleding
te wisselen. Zo gaat dat de hele dag
door.
Voor het bedrijf is hel een ideale plek
om te werken. Het bedrijf heeft
ruimte genoeg rond het gebouw om
de kraan te plaatsen en de containers.
Nadat alle asbest is verwijderd,
maakt het bedrijf ook de vloeren in
hel gebouw en het terrein rond de
kxxis schoon. Daarna wordt het door
een speciaal bureau gecontroleerd,
een onafhankelijk laboratorium dat
een visuele inspectie uitvoert.
Ook de kleinere loods aan de noord
zijde bevat asbest, maar dat zijn
maar kleine hoeveelheden. Daar
werd donderdagochtend met een
kraan begonnen om de muren en het
dak te slopen. Het gebouw lag maan
dag voor een groot deel tegen de
vlakte.
De zwaarst verontreinigde grond van
het terrein aan de zuidkant wordt
verwijderd en afgevoerd naar het
verwerkingsbedrijf. De licht vervuil
de grond wordt met lucht behandeld.
Als de sloopwerkzaamheden op 4 ju
ni worden afgerond, zal de grond zes
maanden lang belucht worden zodat
de restanten aan verontreiniging op
gelost worden. Tijdens deze periode
blijft het terrein afgesloten.
Januari volgend jaar wordt ook het
terrein aan de zuidkant opgeleverd
als schoon terrein dat bouwrijp ge
maakt kan worden. In het nieuwe be
stemmingsplan Kom krijgen deze
terreinen ook weer de bestemming
bedrijven. Ze komen dus beschik
baar als bedrijventerrein, maar wat er
komt is nog niet duidelijk.
De eerste van negen excursies langs
de zeedijk van de Oosterschelde en
door het natuurgebied de Pluimpot
bij Sint-Maartensdijk staat zaterdag
op het programma. Staatsbosbeheer
en de natuurvereniging Tholen or
ganiseren samen deze uitstapjes,
waarbij belangstellenden onder lei
ding van een gids kennis kunnen
nemen van de bloemenpracht en de
vele soorten vogels in het gebied,
maar ook van de schelpen, wieren
en zeediertjes aan de zeedijk.
Deelnemers wordt geadviseerd laar
zen en een verrekijker mee te ne
men, honden mogen aangelijnd
mee. De excursie begint om tien uur
's morgens aan het einde van de
Kastelijnsweg en duurt ongeveer
twee uren. Kaarten voor deelname
zijn verkrijgbaar bij het VVV-kan-
toor in Sint-Maartensdijk.
De decanen van de vier middelbare
scholen in Bergen op Zoom én de
drie Rotaryclubs in de stad organise
ren vandaag een beroepenervarings-
avond. In drie ronden komen zo'n
50 sprekers aan bod, die leerlingen
uit de bovenbouw van havo en vwo
vertellen over de dagelijkse inhoud
van hun beroep. Het aanbod varieert
van medisch specialist, fysiothera
peut en logopedist tot advocaat,
rechter en accountant. Maar ook
techniek en cultuur komen aan bod.
Een enquête vooraf onder leerlingen
heeft de keuze van de gepresenteer
de beroepen bepaald. De bijeen
komst vindt plaats in het gebouw
van 't Rijks en begint om half acht.
Onder de titel 'De vergrijzing verzil
veren' organiseert het servicebureau
vrijwilligers Zeeland - onderdeel van
welzijnsorganisatie Scoop - dinsdag
in Middelburg een bijeenkomst
waarop het werven van ouderen als
vrijwilliger centraal staat. Door de
toenemende vergrijzing zal het aan
tal jongeren in de samenleving klei
ner worden. Voor het verrichten van
vrijwilligerswerk zal dan ook meer
naar ouderen gekeken moeten wor
den. Wanneer die nog vitaal en actief
zijn, zijn ze - met hun ruime levens
ervaring - ideale vrijwilligers, aldus
het servicebureau. Hoe de werving
het beste kan gebeuren, komt op de
bijeenkomst aan de orde. Deze vindt
plaats in de Scoopera aan Achter de
Houttuinen en begint om half acht.
