Dominee Joppe vestigt zich in smalstad
met dankbaarheid, zorg en zonder illusie
Heemkundekring
overweegt publicatie
oorlogsslachtoffers
'Ik heb er echt spijt van, jammer
genoeg kan ik het niet terugdraaien'
'Gezant moet boodschap
van Zender brengen'
Vijf jaar cel geëist wegens incest in Sint-Annaland
Praat gewoon Zeeuws, want dat verstaat de dominee ook'
5
Geen dienaar van geld of bepaalde status
Ds. J. Joppe sprak in zijn intrededienst in de Hersteld
Hervormde Gemeente Sint-Maartensdijk over 2 Korin-
the 5:20: 'Zo zijn wij dan gezanten van Christuswege,
alsof God door ons bade; wij bidden u van Christuswe
ge: Laat u met God verzoenen.' In de preek stond hij stil
bij een gezonden prediker, een biddende God en een
klemmende boodschap.
Donderdag 18 november 2004
Verwondering en dankbaarheid. Veelvuldig klonken de
ze woorden in de Maartenskerk bij de intrededienst van
ds. J. Joppe als predikant van de Hersteld Hervormde
Gemeente te Sint-Maartensdijk. Nadat de kerkenraad be
sloot om per 1 mei niet mee te gaan naar de Protestantse
Kerk in Nederland (PKN) kon na een vacaturetijd van
vijf jaar weer een beroep worden uitgebracht. Het eerste
beroep leidde direct al tot de overkomst van ds. Joppe
vanuit Sirjansland. Samen met zijn vrouw en zijn zeven
kinderen bewoont ds. Joppe de pastorie in de Hazen
straat, die volgens de landelijke PKN geen eigendom is
van de Hersteld Hervormde Gemeente. Naast verwonde
ring en dankbaarheid is er dan ook nog veel zorg en on
zekerheid over de toekomst.
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
Geen illusies
Duitse tijd
Tweede gemeente
Praat Zeeuws
Stoeien
Volhouden door liefde
De heemkundekring Stad en Lande van Tholen denkt
aan een publicatie over de slachtoffers die de Tweede
Wereldoorlog op en om Tholen en Sint-Philipsland eiste.
Inclusief geallieerde en Duitse militairen én de politione
le acties in Indië lieten zo'n 190 mensen er het leven,
vertelde voorzitter W.A. Blaas donderdag in De
Meestoof te Sint-Annaland. „Het zou bijzonder waarde
vol zijn als aan al deze mensen meer aandacht besteed
zou worden. Opdat zij niet vergeten worden."
Vijf jaar gevangenisstraf was de eis van officier van jus
titie mr. J. Zondervan tegen de 49-jarige E.M.R. de K.
uit Sint-Annaland. Hij zou vanaf 17 oktober 1999 tot en
met 9 augustus van dit jaar ontucht hebben gepleegd met
zijn oudste, nu zeventienjarige dochter. „Ik heb er echt
spijt van, maar jammer genoeg kan ik het niet terug
draaien. Maar ik weet dal ik fout geweest ben", stamelde
de man donderdagmiddag voor de Middelburgse recht
bank. Volgens een psycholoog is hij licht verminderd
toerekeningsvatbaar.
'We moeten stoppen,
want dit gaat fout'
Op zolder
Achtervolgen
Als een hond
uitzichtloos,
de hele dag'
Redelijke eis
Het gezin Joppe voor de woning aan de Hazenstraat met achteraan v.l.n.r Matthijs, Hanneke en Gerhard, vooraan mevr. P. Joppe-de Waard
met Stephan, Jacomijn, Elsheth en dominee J. Joppe met Bartjan.
..Waaraan hebben wij hel verdiend
dat de Heere ook met deze ge
meente verder wil gaan?", vroeg
ds. Joppe zich af. „In verwonde
ring moeten we zeggen, wat is de
Heere goed. God schenkt in Zijn
voorzienigheid een predikant. Hij
is het die Zijn dienstknechten
zendt. Bidt zonder ophouden of de
Heere licht en wijsheid wil schen
ken om allen de weg van de Heere
te gaan. In het bijzonder in deze
hele moeilijke tijd. Wij betreuren
nog steeds de beslissing van 12 de
cember 2003 (tot kerkfusie en op
richting van de PKN -red). Het
heeft een verschrikkelijke scheur
teweeg gebracht tussen broeders
van hetzelfde huis", aldus ds. Jop
pe. „Het aannemen van het beroep
was zeker gezien de kerkelijke ont
wikkelingen geen gemakkelijke
beslissing. Hartelijk verbonden
wisten wij ons met de gemeente te
Sirjansland, zodat na 4,5 jaar het
afscheid ons zwaar viel. Maar als
de Heere roept, dan moeten zijn
dienstknechten volgen."
Ouderling C.J. Knuist memoreerde
in zijn toespraak op het feit dat
zondag 1 augustus dominee Joppe
als gastpredikant zelf in de Maar
tenskerk kon afkondigen dat hij
naar Sint-Maartensdijk zou komen.
„De weg om een predikant te be
roepen was voor ons lange tijd ge
sloten, maar er is altijd veel gebed
geweest om een eigen herder en le
raar uit Zijn hand te mogen ontvan
gen en de gebeden zijn verhoord.
Onze eerste zorg was om de pasto
rie die vijf jaar leeg had gestaan.
Weer op te knappen. Groot was de
inzet en de bereidwilligheid en het
resultaat mag er zijn. Dank ook aan
allen die geen arbeid hebben ver
richt, maar wel financieel hebben
bijgedragen", aldus ouderling
Knuist, die in zijn dankwoord in
het bijzonder zijn waardering uit
sprak van de heren Hartog en
Twintig jaar geleden is door het ge
meentearchief een aanzet gegeven
om tot een overzicht te komen van
Thoolse oorlogsslachtoffers. Op
grond van die voorlopige lijst kon
Blaas melden dat er 41 Nederlandse
militairen en verzetsstrijders zijn
omgekomen, 38 Thoolse burgers in
Nederland, nog eens 17 burgers of
verzetsmensen in Duitsland bij te
werkstelling of in een concentratie
kamp, 49 geallieerde militairen en
ongeveer 36 militairen aan Duitse
kant, en dan nog 9 Thoolse militai
ren na 1945 in Nederlands-Indië.
„Dat is dus aanzienlijk meer dan de
verzetsmensen waar in het alge
meen over gesproken wordt en
waarvan er enkelen in straatnamen
terugkomen." Blaas, die oud-con
sul is van de oorlogsgravenstich
ting, zei het belangrijk te vinden dat
er blijvend aandacht is voor slacht
offers om zo de herinnering aan hen
levend te houden.
Om de oorlogsjaren niet te verge
ten, had de heemkundekring een
bijeenkomst belegd waarop A.J.
Smits uit Stavenisse zijn herinnerin
gen aan oorlog en bezetting verhaal
de. Dat gebeurde precies op de dag
dat in het Belgische leper de wa
penstilstand van de Eerste Wereld
oorlog (1914-1918) werd herdacht.
„Voor het eerst waren daar geen
oud-strijders uit die oorlog meer bij.
Een 106-jarige Engelsman mocht
vanwege zijn gezondheid de over
steek naar het vasteland niet meer
maken", aldus Blaas.
De voorlopige slachtofferlijst is ko
mende zaterdag in te zien op de in
loopdag die de heemkundekring
houdt in de koffiekamer van het
streekmuseum (van tien tot twaalf
en van half twee tot vier uur). De
voorzitter deed een oproep om in
formatie over de omgekomenen
door te geven aan de kring.
Smits zat in de zesde klas van de la
gere school tijdens de mobilisatie in
de zomer van 1939, toen zijn onder
wijzer Stoel voor militaire dienst
werd opgeroepen. Hij maakte gedu
rende de oorlogsjaren aantekenin
gen en bewerkte die later tot een
verhaal. In het streekmuseum kre
gen 29 belangstellenden dat donder
dag te horen. Herinneringen aan een
Nederlands vliegtuig dat in de mei-
Koopman, die de leiding hadden
bij de opknapwerkzaamheden.
Vervolgens benadrukte Knuist dat
een gebouw wel opgeknapt kan
worden, maar dat dit niet geldt
voor de leden van de gemeente. „Is
Sint-Maartensdijk een jonge of een
vergrijzende gemeente, is er gees
telijk leven of is men lauw, is er
wel of geen groei? Wij maken ons
geen enkele illusie. Net als in de
profetie van Ezechiël is de ge
meente als een dal vol dorre doods
beenderen, maar door Gods Geest
kwam er leven. Dat nu ook door
uw arbeid er ritselingen mogen zijn
van een geestelijk leven. Om zo
ook met het Woord door de ge
meente te mogen gaan om gebro-
kenen van hart en verslagenen van
geest te troosten en te verbinden",
aldus ouderling Knuist die in zijn
dankwoord ds. Lohuis uit Scherpe-
nisse en ds. Blom uit Poortvliet be
dankte voor het vervullen van het
consulentschap gedurende de vaca
turetijd.
Ook burgemeester W. Nuis heette
ds. Joppe met zijn gezin hartelijk
welkom en wees in zijn toespraak
op de rol van de kerk in de samen
leving. „In een samenleving die
zichtbaar aan het verharden is,
moet een kerk ook extern gericht
zijn. Ik nodig u als voorganger uit
om daarin een rol te spelen door
met respect over elkaar te praten.
Daarin is de rol van het gebed van
eminent belang. Zeker in deze tijd
is het gebed voor de overheid bij
zonder belangrijk. Dominee Joppe,
waar u ook gaat, ga altijd met uw
hart", aldus burgemeester Nuis,
die samen met zijn vrouw de dienst
bijwoonde. Ook wethouder K.A.
Heijboer en zijn vrouw waren na
mens het gemeentebestuur in de
Maartenskerk aanwezig.
Ds. Joppe gaf aan, in de voorbede
steeds de plaatselijke en landelijke
overheid op te zullen dragen in het
dagen van 1940 boven het Mastgat
uit de lucht werd geschoten. Vluch
tende Nederlandse soldaten die zich
aan het veer overgaven aan de Duit
sers. En dorpelingen die in paniek
wegvluchtten toen er Duitsers met
licht geschut in het dorp kwamen
nadat op het water schepen elkaar
beschoten hadden. Het officieel in
voeren van de Duitse tijd, terwijl de
dorpelingen en de kerken de 'oude'
lijd bleven hanteren.
De Stavenissenaar vertelde over het
distributiesysteem, waarbij hij
moest zorgen dat de administratie
sluitend was van de melkverkoop
die zijn moeder deed. „Op papier
liet ik de koeien zoveel melk geven
als er bonnen voor ingeleverd wa
ren." Het eerste slachtoffer in het
dorp maakte indruk: Jacob Hage
was voor de verplichte arbeids
dienst naar Kiel vertrokken en daar
aan difterie overleden. En niet min
der het drietal dat op oudejaarsdag
1942 omkwam doordat een zeemijn
bij het veer ontplofte. Smits herin
nerde zich ook de Sint-Annalanders
die onder leiding van hun burge
meester in Stavenisse met nazi-pro-
pagandablaadjes als 'De Zeeuwse
Stroom' langs de deur kwamen.
Verder vertelde hij over de bouw
van bunkers en geschutstellingen
langs de zeedijk, als onderdeel van
de kustverdediging tegen een geal
lieerde aanval. Angst was er daarna
toen geallieerde vliegtuigen gere
geld vanuit de lucht schepen be
schoten die nabij Stavenisse voe
ren. Meer dan eens werden dode en
gewonde mensen aan land ge
bracht.
In de tweede week van januari 1944
kwam een groep van honderden
Armeense soldaten naar het dorp.
In de Poststraat werden 26 huizen
en de school gevorderd om hen aan
onderdak te helpen. De bewoners
moesten maar zien waar ze bleven!
Een maand later kwant het bericht
dat de inwoners moesten eva
cueren. Smits kwam in het land van
Altena terecht en moest later vluch
ten toen dat frontgebied werd. Na
zestien maanden kwam de familie
Smits terug in het bevrijde Stave
nisse. Smits besloot met het verhaal
van een ontmoeting die hij in sep
tember op de Airborne-dag in Oos
terbeek had met een Britse oorlogs
veteraan, wat hem bijzonder had
geroerd.
gebed. In zijn dankwoord memo
reerde de nieuwe predikant de bij
zondere banden die reeds eerder
waren ontstaan tussen de gemeente
van Sint-Maartensdijk en hem.
„Regelmatig heb ik het Woord hier
mogen bedienen, maar nooit verge
ten wij de preekbeurt op 21 decem
ber vorig jaar die wegens het over
lijden van onze zoon Christian
geen doorgang kon vinden. Heel
bijzonder was het, hoeveel medele
ven wij juist toen vanuit deze ge
meente mochten ontvangen. Bij het
zien van alle condoleancekaartjes
vroegen de kinderen zich zelfs af
of ik een tweede gemeente had.
Vandaag mag ik u als tweede ge
meente vanuit 's Heercn hand ont
vangen. U zult begrijpen dat door
het overlijden van Christian het af
scheid van Sirjansland voor ons
Een hoop ellende werd er tijdens dc
zitting uitgestort: een slechte jeugd,
ruzie in zijn ouderlijk gezin en ook
na zijn huwelijk, een hoge schul
denlast. Uitvoerig werd het gezins
drama geschetst. Voor de tweede
keer binnen een paar maanden be
handelde de Middelburgse recht
bank een incestzaak uit Sinl-Anna-
land. De 43-jarige M.J.M. kreeg in
september vier jaar cel. nu was de
eis vijf jaar. De dochter en de in
middels ex-vrouw van De K. kregen
mede de schuld van de situatie,
maar advocaat mr. Goedegebuure
haalde zich daarmee de woede op
de hals van officier Zondervan.
„Een man van bijna vijftig jaar
hoort zijn verantwoordelijkheid te
nemen en dat kun je niet van een
meisje van dertien verwachten, die
dubbel moeilijk was", aldus ds.
Joppe.
De nieuwe predikant bedankte de
kerkenraad voor het in hem gestel
de vertrouwen en de kerkvoogdij
en de stichting vermogensbeheer
voor alle voorbereidingen die wa
ren getroffen voor zijn overkomst.
„Het is een prachtige pastorie ge
worden, waaraan vele vrijwilligers
hebben gewerkt. Wij hopen dat het
ons gegund wordt om de pastorie
te mogen blijven bewonen. Wij
wonen nu in de prachtige smalstad
en het mooie eiland Tholen. Ko
mende uit het gehucht Sirjansland
is dit heel bijzonder. En mocht ik
bij u thuis komen, praat dan ge
woon Zeeuws want dat verstaat de
als vrocgvolwassene nieuwsgierig
op ontdekkingstocht is. Ze wist
niets van seks, ze was bang en heeft
zich verzet door u van zich af te du
wen." Voor Zondervan was het dui
delijk. dat de 'grote volwassen man'
de verantwoordelijkheid voor de uit
de hand gelopen situatie droeg en
niet 'het kleine meisje.'
Het was allemaal begonnen in 1999.
toen dc oudste van de vijf kinderen
van het gezin voor het eerst onge
steld werd. De minder begaafde
moeder verwees haar dochter voor
seksuele voorlichting naar haar va
der, die voordeed hoe er maandver
band aangebracht moest worden.
Daaruit ontstond later een seksuele
dominee ook", aldus ds. Joppe,
die zelf in Zeeland heeft gewoond.
Zijn vrouw was jaren geleden nog
onderwijzeres op de Koningin Ju-
lianaschool te Sint-Philipsland.
Ook ds. Joppe zelf heeft eerst de
pabo-opleiding gevolgd en is mo
menteel nog bestuurslid van de
landelijke zondagsschoolbond.
In dc middagdienst werd ds. Joppe
bevestigd door consulent ds. J.G.
Blom uit Poortvliet. In de bevesti-
gingsdienst preekte hij uit Jesaja
52:7: 'Hoe liefelijk zijn op de ber
gen de voeten desgenen die het
goede boodschapt, die de vrede
doet horen; desgenen, die goede
boodschap brengt van het goede,
die heil doet horen; desgenen, die
tot Sion zegt: 'Uw God is Koning.'
Aan het einde van de bevestigings-
dienst werd ds. Joppe toegespro
ken door ds. PC. Hoek uit Sint-
Annaland, namens de classis zuid
west. 's Avonds waren naast fami
lieleden ook vele gasten aanwezig,
waaronder afgevaardigden van de
Hervormde en de Hersteld Her
vormde Gemeente te Sirjansland
alsmede de Rehoboth-gemeente,
Oud Gereformeerde Gemeente
en Gereformeerde Gemeente in
Nederland te Sint-Maartensdijk.
Na de kerkdienst was er met de ge
nodigden een ontmoeting in Haes-
tinge.
De Hervormde Gemeente van
Sint-Maartensdijk bestond uit ruim
300 leden. Onlangs hebben de le
den een brief van de Hersteld Her
vormde kerkenraad gehad, waarbij
men kon aangeven of men zich ge
zamenlijk wil aansluiten bij de
Hersteld Hervormde kerk.
„Uit Gods hand ontvangt u een ge
zonden prediker. Paulus gebruikt in
de brief aan de gemeente te Korint-
he voor prediker het woord gezant.
Wij zijn gezanten of ambassadeurs
van Christus. Zoals een gezant de
belangen behartigt van degene die
Hem gezonden heeft, zo wist Paulus
zich tijdens de zendingsreizen ge
zonden om in opdracht van zijn
Zender te zeggen wat Christus tot
ons te zeggen heeft. Wij zijn geen
dienaren van geld of van een be
paalde stand en moeten de mensen
ook niet naar de mond praten. Ook
verkondigen wij geen mening of
theologische opvatting, maar wij
dienen het Woord van onze Zender
te brengen. Dat Woord van de Zen
der is van eeuwigheidswaarde, want
bij het verkondigen van Gods
Woord vallen er eeuwigheidsbeslis
singen. Iedere keer als het Woord
tot ons komt, worden wij voor Gods
rechterstoel gedaagd. Het wonder is
nu dat God mensen hiervoor ge
bruikt. Beperkte mensen met hun
gebreken en hun eenzijdigheden",
aldus ds. Joppe, die benadrukte dat
het leven bij de belijdenissen van de
kerk een predikant juist moet be
hoeden voor eenzijdigheden in de
prediking.
De predikant riep zijn gemeente op
om geen hoge verwachtingen van
hemzelf te hebben. „Hebt geen ho
ge verwachting van predikers, maar
wel van het Woord en de Zender
van het Woord. Ook in de gerefor
meerde gezindte zien mensen soms
uit naar bijzondere ervaringen, naar
bijvoorbeeld een stem uit de hemel,
maar God werkt door de eenvoudi
ge prediking van het Woord. Mijn
gebed is dat het Woord u zal raken.
Dat u gaat zien dat u buiten Christus
verloren ligt en wij vanuit onze
nood zullen roepen tot God. Op ie
dere preek komt God terug. Wij
moeten ook als predikant verant
woording afleggen. Om gezant van
de Koning te zijn, is het eerst nodig
om een onderdaan van deze Koning
te zijn. Een predikant heeft de taak
om te wijzen op de val van de mens
in Adam en de noodzaak van geloof
en bekering. Om te verkondigen el
lende, verlossing en dankbaarheid.
Spreken over de zaligheid die er in
Christus is en de doodsstaat van de
mens.
God bidt door de woorden van Zijn
dienstknecht heen. Hij dwingt ons
niet, maar Hij wil gewillig door
mensen gediend worden. Dat nu
God voor ons bidt, toont ons dat Hij
geen lust heeft in onze dood, maar
daarin dat u zich bekeert. God de
hoge en verhevene buigt zich in
Christus zo laag neer tot ons men
sen. In de prediking doet God iedere
keer een klemmend beroep tot ge
loof en bekering, opdat u Christus
in het geloof mag omhelzen. Het is
mijn gebed dat ik als dienstknecht
ook deze bewogenheid mag hebben.
Dan komt iedere keer de klemmen
de boodschap tot ons: 'Laat u met
God verzoenen'. Van nature leven
wij onverzoend met God. Wij heb
ben God de oorlog verklaard in het
paradijs, want wij duldden Gods ge
zag niet over ons. Wij zijn vijanden
van God. Ligt u daar al wakker van?
Dat we vijanden van God zijn en
een liefhebber van de zonde. Maar
het wonder is dat de Heere zelf het
initiatief neemt om het goed te ma
ken. Nee de boodschap is niet dat u
verzoend bent, dat alles al goed is
tussen God en de mens, maar dat u
een verloren zondaar bent. Maar het
wonder is dat voor zo een hater van
God er verzoening mogelijk is.
Christus heeft de prijs van de ver
zoening volkomen betaald. Hij
heeft dc toorn van God gedragen.
Geef je tegenstand op, lever je toch
uit aan Hem, want Hij biedt u Zijn
vriendschap aan. Het offer van
Christus is ruimschoots voldoende
om u te verzoenen. Door een waar
geloof in de Heere Jezus Christus
wordt u met God verzoend en dat
geloof wil de Heere werken door de
prediking van Zijn Woord. Paulus
mag zo een gezant van Christus
zijn, doordat de liefde van Christus
hem dringt om deze klemmende
boodschap te brengen. Door de lief
de van Christus houden ook nu
Gods knechten het vol, ook in deze
moeilijke tijd die wij als kerk mee
maken. Paulus schrijft ergens an
ders: Wee mij als ik dit evangelie
niet verkondig. De Heere geve ons
ook deze gestalte, opdat wij zo mo
gen arbeiden tot Gods eer", aldus
ds. Joppe in zijn eerste preek als
dienaar van de Hersteld Hervormde
Gemeente te Sint-Maartensdijk.
De Middelburgse rechtbank behandelde voor de tweede keer in drie maanden een incestzaak uit Sint-Annaland.
relatie. ..Ze was erg aanhankelijk en
ging steeds op mijn schoot zitten.
We waren altijd aan het stoeien."
Volgens De K. was zijn oudste
dochter zelf uit op het seksueel con
tact, al gaf hij op vragen van de
rechtbank toe dat hij ook wel eens
het initiatief genomen had. De on
tucht gebeurde elke weck of eens in
de veertien dagen.
Volgens de officier had de dochter
zich verzet en was er door dc vader
geweld of dreiging met geweld aan
te pas gekomen. „U pakte haar bij
de beide armen vast of duwde ze
met kracht met haar rug op een ma
tras." Daarentegen zei De K. 'nooit
zijn zin doorgedreven te hebben.'
„In het begin heb ik tegen mijn
dochter gezegd:
we moeten stop
pen, want dit
gaat fout. Maar
jammer genoeg
zijn we niet gestopt." De rechter
merkte op. dat ze samen ook wel
eens naar seksfilmpjes keken. „Zij
vond er niks aan en ik ook niet",
antwoordde dc vader.
Rechtbankpresident mevr. mr.
R.C.M. Reinarz schetste een ge
scheiden gezinssituatie. Dc vaderen
de oudste dochter leefden samen, en
aan de andere kant de moeder met
de vier andere kinderen. „Wie was
er bij u de baas in huis?", infor
meerde de president. „Ik was vol
gens mijn vrouw te streng voor de
kinderen", vertelde De K.
Uit de verklaringen bij de politie
bleek, dat de oudste dochter vanaf
haar geboorte al door haar moeder
verstoten was. Er waren complica
ties bij de geboorte, waardoor er
nooit een goede band met de moe
der is ontstaan. De vader sliep met
het oudste meisje apart op zolder,
ging samen met haar kleren kopen
op de markt in Rotterdam en logeer
de in een hotel. De president vroeg
of een jonger zusje dat daarbij was,
niet vreemd vond.
Maar volgens de va
der werd dat als nor
maal ervaren. „Ik
hielp ook de andere
kinderen door meubeltjes voor ze te
maken."
Het gezin bouwde grote schulden
op. De K. had geen vast werk en
kluste zwart bij. De moeder had een
uitkering. Dc relatie tussen het paar
verslechterde en de dochter nam bij
de vader de plaats in van haar moe
der. Ze vertelde me niks meer, ik
deed nooit wat goeds. Verder ging ze
liever bij haar moeder het huishou
den doen dan thuis te werken. Dat is
ook één van de oorzaken van de si
tuatie", aldus De K. Zijn vrouw
deed uiteindelijk ook aangifte van
de incest. „Maar er is een hoop gelo
gen van wat ze zegt, het is allemaal
onzin", zei de man.
Rechter mr. J.RM. Hopmans vroeg
waarom De K. zolang ontkend had
bij de politie. „Nu blijft u er ook
weer omheen draaien en u vindt het
allemaal de schuld van uw ex-
vrouw." De verdachte zei dat het
uiteindelijk een opluchting voor
hem was toen hij bekende. „Ik had
wijzer moeten zijn. Het zal nooit
meer gebeuren en met haar verjaar
dag heb ik een kaartje naar mijn
oudste dochter ge
stuurd." 'Situatie is
Volgens een psy-
chologisch rapport piekert
heeft De K. geen
inzicht in wat zijn gedrag voor het
meisje betekend heeft. „Hebt u een
idee dat er iets mis is en dat u in the
rapie moet?", wilde de president
weten. „Ik ben een binnenvetter",
antwoordde de man. Volgens een
rapport van de reclassering gaf hij
toe, dat hij te ver gegaan was. „Maar
het kwam van twee kanten", vulde
De K. aan. „Maar wie was nu de
oudste en de wijste?", was de reac
tie van de president. „U wist dat uw
vrouw niet bijster begaafd was en
hoe kunt u van een dertienjarige ver
wachten dat die in zo'n situatie juist
handelt?"
Officier Zondervan vroeg of De K.
met zijn verklaring schoon schip had
gemaakt. „Nee, het blijft me achter
volgen", liet hij weten. Voor de offi
cier spraken de feiten. Hij achtte het
wettig en overtuigend bewezen, dat
de vader zijn oudste dochter op 13-
jarige leeftijd verkracht had. „Het is
te triest voor woorden, maar het is
gebeurd. U hebt haar in die situatie
gebracht en zij probeerde u weg te
duwen. Volgens de wetgever moet
incest met één van de zwaarste straf
fen bestral) worden, maar daarbij
moeten we kijken naar de persoonlij
ke situatie van de verdachte. On
danks het rapport van dc psycholoog
hebt u eigenlijk een normale intelli
gentie. Dit is niet zomaar iets.
Slachtoffers van incest ondervinden
jaren later nog de gevolgen. Voor uw
oudste dochter is het heel erg bemoe
digend, dat zij geloofd kan worden.
Dat kan haar helpen bij het herstel. U
moet verder nog eens goed in uw ge
heugen kijken of er nog niet meer is
dat u moet vertellen", zei de officier,
alsof hij nog meer vermoedens had.
Volgens mr. Goedegebuure, de
raadsman van de verdachte, was De
K. alleen bestraft voor het rijden on
der invloed. „Maar de alcohol hebt
u nu onder controle." In zijn verde
diging schetste hij een labiele man
met een negatief zelfbeeld, die zich
verwaarloosd voelt. „Tot zijn 20ste
woonde hij in Rotterdam. Thuis
werd hij vaak geslagen, onderling
was er veel ruzie, kortom: hij voel
de zich het zwarte schaap. Hij voel
de zich niet opgewassen tegen ver
schillende situaties en in Zeeland
voelde hij zich als een hond behan
deld en zocht troost bij zijn oudste
dochter. Mijn cliënt had veel ruzie
met zijn vrouw en de oudste dochter
kreeg overal de schuld van. Vanaf
de geboorte was er al geen goede
band tussen de moeder en de oudste
dochter. Er ontstond een gescheiden
huishouden, waarbij De K. en zijn
oudste dochter door de week niet
meer gezamenlijk aten."
De raadsman stelde,
dat het met seksuele
voorlichting was be
gonnen. Maar toen
ze 15 jaar was, be
gon het eerste seksueel contact, al
las hij de verklaringen van het meis
je dat ze 14 of 15 was, terwijl de of
ficier het over 13 had. Mr. Goedege
buure constateerde grote invloed
van de ex-vrouw van De K. op de
verklaringen „Mijn cliënt ontkent
dat zijn dochter zich zou hebben
verzet tegen de seksuele handelin
gen. Hij heeft wel terdege spijt van
wat er is gebeurd en hij heeft hulp
nodig. Zijn huidige verblijf in huis
van bewaring De Schie te Rotter
dam ervaart hij als erg zwaar. Hij
noemt zijn situatie uitzichtloos. Hij
piekert de gehele dag. Een langduri
ge gevangenisstraf werkt dan ook
absoluut niet mee aan herstel. Er is
een snel therapeutisch traject nodig,
zodat een groot deel van de vijf jaar
cel die de officier eist, voorwaarde
lijk zou dienen te zijn als stok achter
de deur", aldus mr. Goedegebuure.
De officier was woedend dat de sug
gestie gewekt werd dat de ex-vrouw
en oudste dochter van De K. schuld
aan de incest zouden hebben. „U
moet niet met de vinger naar ande
ren wijzen. U voelde zich verstoten,
volgens uw verklaringen, maar u
hebt zichzelf ook afgezonderd. Vijf
jaar gevangenisstraf is voor zo'n
zaak een heel redelijke eis, want er
staat eigenlijk twaalf jaar op!",
brieste de officier.
Mr. Goedegebuure zei alleen de
persoonlijke omstandigheden bena
drukt te hebben, evenals de hulp
vraag.
De K. had het laatste woord. „Ik
hoop dat de waarheid nog een keer
boven water komt, want het klopt
niet wat er allemaal gezegd is."
De president wilde weten hoe de
man tegen de toekomst aankeek.
„Ik zal weer in de maatschappij
moeten gaan meedraaien, maar dat
ik daarbij geholpen moet worden is
duidelijk", antwoordde De K. „De
reclassering in Rotterdam wil u
daarbij begeleiden", zo nam de pre
sident al een voorschot op haar von
nis. Dc Middelburgse rechtbank
doet 24 november uitspraak.
