Ghanezen onder indruk van de
kou, maar ook van schone wegen
Vakantiebijbelclub besluit met spellen
Zondagsschool huldigt leidster
Goossen ziet
kansen voor A4
34 startende ondernemers erbij
Donderdag 4 november 2004
EENDRACHTBODE, DE
THOOLSE COURANT
11
Gastgezinnen van Gereformeerde kerk in Tholen leiden bezoekers rond
De kou, de schone wegen en het vele water maken in
druk op de Ghanezen die deze weken Tholen en de rest
van Zeeland bezoeken. Verloskundige Martha Nabla was
samen met kleuterleidster Lydia Dansoa een week te gast
bij Jaqueline van Os in Tholen. Deze week logeren Mar
garet Atanafu en Lydia bij Henk en Ria Roggeband en
Johnson Lamboh en Michael Otu bij Joop en Elly van
Huizen. Blank ontmoet zwart, Europa Afrika, Ghana Ne
derland. Maar ze delen hetzelfde geloof.
Opvoeding
Afhankelijk
Capaciteit genoeg
palliatieve zorg,
kennis bijspijkeren
Informatieavond diabetesvereniging
Dropping met soep
Bijl scoort hoog
Stro twee keer in brand
Acht mille koekverkoop
Intocht sint
6,5 kilo vis
Lezing natuurlijke
geneesmiddelen
FordFocus FUTURA
€23=6451- €18.295,-
Op uitnodiging van de Zeeuwse
protestantse kerken doen acht Gha
nezen onze provincie aan. Leden
van de Gereformeerde kerk in Tho
len leiden hun gasten rond, maar la
ten ze ook kennis maken met onze
leefgewoonten. Het uitwisselings
programma heeft dan ook het motto
'meer dan de buitenkant' meegekre
gen. Ze komen uit het noorden van
het West-Afrikaanse land en zijn lid
van de Presbyteriaanse kerk.
De kust ligt op ongeveer 700 kilo
meter van hun woonplaats. Hier zijn
ze bijna overal omringd door de
Zeeuwse stromen. Verloskundige
Nabla heeft veel verschillen gezien
en gevoeld, maar ook overeenkom
sten, zo vertelt ze vrijdag over haar
indrukken na het bezoek aan het
zorgcentrum Ten Anker in Tholen.
„Je ziet hier overal water, overal.
Het is heel mooi. Maar het is hier
ook koud. Bij ons is het juist erg
warm. Het is een grote verandering
om hier te zijn, maar ik vind het
heel leuk. Het eten is erg anders. Er
zit hier bijna overal suiker in. Er is
veel snoep maar ook veel groente en
fruit. De appels zijn hier heerlijk."
Vooral het klimaat verschilt sterk.
Alle Ghanezen hebben het koud. Is
het daar 38 graden Celsius, hier
komt het kwik overdag niet verder
dan 14, 15 graden. Ze zijn dan ook
goed ingepakt. Dragen truien, das
sen, overjassen, sommigen een muts
of pet. „Maar de warme soep en de
thee maakt ons warm," lacht Mar
garet. Een ander opvallend verschil
is dat hier de huizen aan straten
staan en allemaal voorzien zijn van
een huisnummer. „De mensen zijn
hier makkelijk te vinden. En de stra
ten en wegen zijn zo schoon. Er ligt
geen stof zoals bij ons. We hoeven
hier niet elke dag onze schoenen te
poetsen." O ja, wat ook zo opvalt
zijn de vele rotondes, de round
abouts
En wat hetzelfde is? „Ik was uitge
nodigd op de afdeling verloskunde
van het ziekenhuis in Dirksland.
Het werk is hetzelfde als bij ons
,maar jullie hebben hier betere ap
paratuur."
Voor Jaqueline van Os was het een
leerzame week. „Je ziet de dingen
die voor ons zo gewoon zijn op een
andere manier. Door de kou moeten
ze extra kleren aan. Ook handschoe
nen. Dat zijn ze helemaal niet ge
wend. Maar hoe krijg je die aan met
al die vingers? Daar hebben we sa
men erg om moeten lachen. De kle
ren die ze nu dragen, doen wij aan
als we gaan schaatsen."
Van Os is peuterleidster op Klein
Duimpje in Poortvliet. Ze kon tij
dens de herfstvakantie als gast
vrouw optreden: „Ik was erg be
nieuwd naar hun cultuur en naar
hun manier van geloven. Wat het
geloof betreft, zie ik geen verschil
len. We zijn samen op een bijbelstu
die geweest. Ook thuis zijn we er
dagelijks mee bezig." Ook als het
gaat om opgroeiende kinderen, ziet
Van Os geen verschillen. „De zorg
over de opvoeding is hetzelfde." De
verschillen zitten hem vooral in het
eten. „Groente eten doen ze één
keer per week. Ze eten meer vis dan
vlees. We eten twee keer brood, zij
twee of drie keer warm per dag." In
Kamperland stonden ze samen in de
keuken. De Zeeuwen maakten mos
selen klaar, maar geen enkele Afri
kaanse gast durfde er van te proe
ven. Jaqueline at een Ghanees
gerecht met bonen en cassaveballen
die met de rechterhand door een
saus gehaald dienden te worden.
Wat ze zelf wel moeilijk vond, was
om in de gesprekken dieper op de
zaken in te gaan. „Maar dat ligt
vooral aan mij. Ik spreek zelf onvol
doende Engels. Daarom blijft het
een beetje oppervlakkig."
Vrijdagochtend is het hele gezel
schap op bezoek in het zorgcentrum
Ten Anker in Tholen. Ze worden er
ontvangen door vestigingsmanager
M. Felius en krijgen een rondlei
ding door het gebouw. Het is ook
het moment dat de gasten van gast
gezin wisselen.
Voor Henk en Ria Roggeband is
het spannend. Zij krijgen hun eer
ste twee Ghanese gasten, maar zijn
geen vreemden in de tropen. Ze be
zochten ooit Nicaragua waar hun
dochter ontwikkelingswerk ver
richt. Ria: „Daar leven we toch
mee mee. We wilden ook wel eens
wat meer weten van Ghana. Het is
geen vakantieland. We gaan samen
met hun de dienst van zondag
voorbereiden, maar we willen ze
ook wat van Tholen laten zien."
Eerst gaan ze op bezoek bij Ria's
moeder in het verzorgingshuis. De
gasten zijn onder de indruk van de
verzorging van ouderen. In Afrika
is dat een zaak van de kinderen.
Margaret vindt de ouderenzorg hier
goed geregeld. „Bij ons moet de
familie er voor zorgen, maar als die
er niet meer is, dan zijn ze afhanke
lijk van vrijwilligers. Dat is moei
lijk."
Maandagmorgen was kleuterleid
ster Lydia te gast op de CNS de
Regenboog en ging Margaret in
Sint-Annaland mee met wijkver
pleegster Magda Kuzee.
Zondag woonden ze de dienst bij in
de Ichthuskerk aan de Doelweg.
Voordat de Ghanezen weer vertrek
ken, wordt er zondag een af-
scheidsdienst in Kruiningen gehou
den.
Het doortrekken van de rijksweg A4
tussen Bergen op Zoom en Dintel-
oord biedt volgens de Thoolse wet
houder F.J. Goossen 'met behulp
van de provinciebesturen van Zee
land en Brabant redelijke kansen op
versnelde aanleg.' Volgens de wet
houder kan het verkeer vanaf de
Thoolse brug via een ongelijkvloer
se kruising bij de Eendrachtweg di
rect aansluiten op de A4 die Rot
terdam met Antwerpen verbindt.
Wegens geldgebrek bij het rijk zou
er gekeken worden naar private fi
nanciering van het resterende stuk
naar Dinteloord, want voor het deel
van de A4 bij Halsteren heeft het
rijk nog wél geld gereserveerd.
De kunst is, om de kogel in een gat te laten vallen wat de meeste punten oplevert.
De zon schijnt als donderdagmiddag de deel
nemers aan de vakantiehijhelclub in Sint-An-
naland buiten aan de gang zijn. Een spelletjes
middag sluit de driedaagse activiteit af. Met
bekende spellen als zaklopen, steltlopen, krui
wagenrace, spijkerbalk en vier-op-een-rij.
Maar er wordt ook een legpuzzel gemaakt van
een krantenpagina, met een juk moet water
gedragen worden over een wip, er is een ver-
kleedspel. En een grote kogel die over twee
staven rolt in een bak, wat punten oplevert. De
twaalf onderdelen leveren punten op en de
winnende groep krijgt een prijs. In de pauze is
er limonade en een zakje chips. De ongeveer
honderd basisschoolkinderen (het zijn er iets
minder dan vorig jaar) vermaken zich prima,
's Ochtends is er, net als op de beide eerste da
gen, in Het Trefpunt met zingen, lezen uit de
Bijbel en knutselen aandacht gegeven aan het
thema 'wereldnieuws'. De vakantiehijhelclub
wordt georganiseerd door de Hervormde Ge
meente, maar alle kinderen uit de groepen 3
t/m 8 van de basisschool mogen eraan mee
doen.
Zondag was de afsluiting in de Hervormde
kerk, waar ds. Catsburg uit Goes preekte. De
kinderen lieten op grote papieren de week-
tekst zien die ze geleerd hadden en zongen een
lied. In Het Trefpunt wordt dinsdag 16 novem
ber een terugkomavond gehouden.
In de gemeente Tholen zijn in het
derde kwartaal 34 starters met een
bedrijf begonnen. Daarmee deelt
ons eiland in de sterke stijging van
het aantal startende ondernemingen
in Zeeland. Het afgelopen kwartaal
waren dat er 411, terwijl dat aantal
in he.t derde kwartaal van 2003
maar 274 bedroeg. Vooral de klus
senbedrijven, de dames- en heren
kappers, schoonheidssalons en
fruitteeltpluk scoorden hoog bij de
startende ondernemingen. De stij
ging in de sector landbouw en vis
serij is vooral het gevolg van een
flink aantal Polen dat als eigen on
dernemer aan de slag ging in de
fruitteelt.
De generatie ondernemers die direct
na de oorlog is geboren, gaat het be
drijf de komende jaren overdragen.
In Zeeland zijn dat zo'n 2000 men
sen. Honderd Zeeuwsé onderne
mers hebben het informatiepakket
bedrijfsoverdracht opgevraagd bij
het ministerie van economische za
ken.
De stichting Ondernemersklank
bord heeft in Zeeland het afgelopen
jaar 83 ondernemers geadviseerd. In
het Ondernemersklankbord zitten
oud-ondernemers, oud-accountants,
e.d. die zich belangeloos inzetten
voor het midden- en kleinbedrijf.
Twee van de drie bedrijven die on
der dreiging van een faillissement
bij de stichting aanklopten, wisten
het hoofd boven water te houden.
Bovendien verbeterden de resulta
ten van twee van de drie startende
ondernemingen die zich lieten bege
leiden.
Helpende handen. De afdeling
Flakkee/Schouwen/Tholen van de
vereniging gehandicaptenzorg van
de Ger. Gem. houdt zaterdag 13 no
vember een contactbijeenkomst
voor mensen met een handicap en
belangstellenden. De middag in ge
bouw Salem te Nieuwerkerk begint
om kwart over twee.
Gezien het inwonertal is er op Tho
len capaciteit genoeg voor palliatie
ve zorg, al is de variatie in bedden
soort wel eenzijdig. Er is echter een
tekort aan kennis bij artsen, de
thuiszorg en mantelzorgers. Dat
zegt Jolanda Roelands, coördinator
netwerk palliatieve zorg voor Tho
len en West-Brabant naar aanleiding
van een behoefte-onderzoek in dit
gebied. Bij Ten Anker in Tholen
zijn er op de somatische afdeling
twee éénpersoonskamers ingericht
voor zorg aan ernstig zieke mensen
in de eindfase van hun leven. De
Schutse in Sint-Annaland heeft
eveneens twee bedden voor pallia
tieve zorg, waaronder het hospice.
Mevr. Roelands noemt de variatie in
beddensoort eenzijdig. „Alle capa
citeit is namelijk binnen verzor
gingshuizen aanwezig en uit het on
derzoek is gebleken, dat men het
liefst een zelfstandig gelokaliseerd
hospice wil. Overigens willen men
sen het liefst thuis blijven, dat staat
voorop. Wanneer dat echter niet
kan, wil men naar elders, zo moge
lijk naar een zelfstandig gelokali
seerd hospice. Mevr. Roelands
noemt het een plus dat het hospice
in de Schutse, dat weliswaar in het
verzorgingshuis is opgenomen, een
eigen ingang heeft en op de hoek
ligt. Het netwerk palliatieve zorg is
nog maar 1 jaar bezig. Er ligt een
scholingsplan klaar voor deskundig
heidsbevordering van zorgverleners
en vrijwilligers. De coördinator
wijst erop, dat zowel de teams van
de Schutse als Ten Anker al opge-
feid zijn voor palliatieve zorg. Ook
de beroepskrachten en vrijwilligers
van het hospice hebben daarvoor
een speciale training gehad. Gezien
de sterk vergrijzende bevolking - tot
2030 zal het aantal 75-plussers met
87% toenemen en het aantal 85-
plussers met bijna 100% - zal de
mogelijkheid om thuis of in een
hospice te sterven, vergroot moeten
worden, zo concludeert mevr. Roe
lands.
De 28 kinderen van zondags
school Samuël uit Poortvliet ston
den gisterenmiddag met veertien
gele en groene erebogen opgesteld
op het pad naar de Nederlandse
Hervormde kerk aan de Markt.
Hun leidster Annet Nortier (27)
uit Poortvliet trouwde met de
eveneens 27-jarige Peter Fase uit
Sint-Annaland. Hij is schippers
zoon en zowel het binnenvaart
schip Pieja van vader J.A. Fase
als de Favoriet van broer A. Fase
waren gisteren ook gepavoiseerd
in de haven van Sint-Annaland.
Bij de kerk in Poortvliet was het
een hele drukte met kinderen,
moeders en andere belangstellen
den. Nadat het paar onder door
de bogen was gelopen, gingen An
net en Peter met de kinderen nog
op de foto in de tuin van de kerk.
Ds. J.G. Blom van de Hersteld
Hervormde Gemeente wachtte
het bruidspaar op voor de dienst,
die volgde na de eerdere huwe
lijksvoltrekking in het gemeente
huis te Sint-Maartensdijk. In
Meulvliet te Tholen vond de re
ceptie plaats. Annet werkt bij sla
gerij Ceilings in Tholen, Peter bij
BMW-garage Admiraal in Oude
Tonge. Hij leerde zijn bruid ken
nen toen hij nog bij garage De Jon
ge in Poortvliet werkte. Het paar
gaat in Scherpenisse wonen.
De diabetesvereniging afdeling
Tholen/Sint-Philipsland organi
seert maandag 15 november in
Haestinge te Sint-Maartensdijk
een informatieavond. Op deze bij
eenkomst wordt gesproken over
een nieuwe vorm van insuline en
over het doen van zelfcontroles.
De avond begint om acht uur.
Meer informatie over deze bijeen
komst en de diabetesvereniging is
verkrijgbaar bij secretaresse Ma
rieke Bolier, telefoonnummer
662161.
VERVOLG VAN PAGINA 2
Voor de dropping van het activitei
tencomité Poortvliet was vrijdag
avond goede belangstelling. De
jongste deelnemers werden gedropt
bij Strijenham en bij de Pluimpot en
hadden een wandeltocht van onge
veer vijf kilometer te maken. De
deelnemers voor de tocht van tien
kilometer werden een uur later ge
dropt op de Veerweg bij Tholen en
in de polder bij Sint-Maartensdijk.
Tijdens de wandeling moesten di
verse opdrachten worden uitge
voerd. Onderweg was er een contro
lepost waarbij de deelnemers iets te
drinken en te eten kregen. Bij terug
komst in 't Ouwe Raed'uus werden
de wandelaars opgewacht met war
me soep.
In de clubcompetitie van biljartver
eniging 't Centrum maakte W. Bijl
een serie van 22 caramboles. Ook
scoorde hij met 3,84 het hoogste ge
middelde. J. Uijl speelde met 17
beurten de kortste partij. De uitsla
gen zijn: A. Schot-C. Goudzwaard
8,15-10; 2. R. Poot-J. Goudzwaard
10-10; S. de Wit-J. van Dijke 10-
8,21; M. Uijl-R. Polderman 3,21-10;
M. Hage-W. Bijl 3,91-10; R. Ge-
braad-A. Burgers 10-5,91; G. de Jon-
ge-R. Poot 8-10; S. de Wit-R. Elings
10-5,37; J. Uijl-L. Bijl 10-7,32.
Sint'Philipsland
De brandweer moest donderdag
twee keer in actie komen voor een
hoop stro die in brand stond op een
akker achter de Schelpkreekstraat.
Eerst gebeurde dat aan het eind van
de middag, rond een uur of vijf.
Maar tegen half acht werden de
spuitgasten opnieuw gealarmeerd.
De brandweer weet niet of het op
nieuw ontbranden een gevolg is van
broei, of dat er opzet in het spel is.
In ieder geval is na de tweede mel
ding ook de politie op de hoogte ge
steld.
Leerlingen van de chr. scholenge
meenschap Prins Maurits in Mid-
delharnis hebben met de verkoop
van koek netto ruim 8000 euro in
gezameld. Het geld komt ten goede
aan kinderen in India, Haïti en Gu
atemala die de school financieel
heeft geadopteerd. Via een Neder
landse hulporganisatie ontvangen
ze voedsel, kleding en onderwijs.
Sinterklaas en zijn knechten arrive
ren zaterdag 13 november om drie
uur in de haven. Muziekvereniging
Concordia zorgt voor hartelijke
muzikale ontvangst. Na aankomst
van het Spaanse gezelschap wordt
er een rondgang gemaakt door het
dorp. Aan het eind van de middag
wordt er een feestelijke bijeen
komst georganiseerd in De Wim
pel. Rondom de intocht van sinter
klaas wordt een kleurwedstrijd
gehouden. Kinderen die nog geen
kleurplaat hebben ontvangen, kun
nen deze nog ophalen op Gladio-
lenstraat 37 en vervolgens inleve
ren op Deensestraat 4.
De leden van hengelsportvereni
ging De Makreel vingen zaterdag
in totaal 6,5 kilo vis. De uitslag is:
1. Hans v.d. Ree 745 p.; 2. Pieter
Verwijs 745 p.; 3. Jan van Moort
525 p.; 4. Jan Verwijs 495 p.; 5.
Ronnie Breeman 455 punten. Uit
slag junioren: 1Arjan van Moort
525 punten; 2. Bart de Ruijter 305
p.; 3. Dennis Moerland 175 p.; 4.
Jan Lennard Kempeneers 50 pun
ten.
In dorpshuis De Wimpel wordt
donderdag 18 november een lezing
gehouden over natuurlijke genees
middelen. Mevrouw A. Knops en
de directeur van het bedrijf Prona-
tura geven uitleg over de diverse
producten die helpen bij hart- en
vaatziekten, verhoogde bloeddruk,
ontstekingen en hormonale proble
men. De informatieavond begint
om acht uur.
Pak even uw
zakboekje
THOLEN
4 nov. lezing over Roemenië door
mevr. Noom, Chr. Ouderenver., De
Wingerd, 14.30 u.
5 nov. Optreden Champagne Charlie,
Meulvliet, 20.15 u.
6 nov. Snuffelmarkt Step, Meulvliet,
10-15 u.
10 nov. Lezing 'Mercy Ships', De
Passage, Het Visnet, 19.45 u.
10 nov. Oecumenisch avondgebed,
Oudelandsestraat 11, 19.30 u.
10 nov. Ondernemersavond De Rijke
en Partners, Meulvliet, 20 u.
10 nov. Sint Nicolaas, wie, wat, waar,
hoe en waarom, Nederl. Prot. Bond,
Oudelandsestraat 11, 20 u.
11 nov. Informatieavond borstvoe
ding, Stoofstraat 8, 20 u.
13 nov. Tweedehands boekenbeurs,
Meulvliet, 10-16 u.
20 nov. Vogelaarsdag Westkapelle,
Natuurvereniging, Meulvliet, vertrek
7.30 u.
27 nov. Afgifte hulpgoederen Dorcas,
Regentessestraat 50,9.30-12 u.
OUD-VOSSEMEER
5 en 6 nov. Tentoonstelling Vogel
vrienden, Vossenkuil, vr 19.30-22 u„
za 13.30-19.30 u.
13 nov. Concert Smalstads mannen
koor, hervormde kerk, 20 u.
20 nov. Samenzang in de N.H. Kerk,
20 u.
SINT-ANNALAND
5 nov. SGP-studiever. Calvijn over
'Zorgen in de zorg!, de Schutse,
19.30 u.
SINT-MAARTENSDIJK
4 nov. Vergadering gemeenteraad,
gemeentehuis, 14 u.
15 nov. Informatieavond diabetes
ver. over nieuwe vorm insuline,
Haestinge, 20 u.
SCHERPENISSE
6 nov. Tweedehands-boekenmarkt,
Ons Huis, 13.30-16.30 u.
20 nov. Alpha jeugdsoos, oude ge
meentehuis, 20-23.30 u.
27 nov. Afgifte hulpgoederen Dorcas,
Platteweg/boerenschuur van fam. De
Groen, 9.30-12 u.
POORTVLIET
20 nov. Theater 'Lijfspreuk' Kasper
van Kooten, 't Ouwe Raed'uus,
20.15 u.
SINT-PHILIPSLAND
6 nov. Herdenkingsavond 60 jaar
bevrijding. De Wimpel. 19.30 u.
BERGEN OP ZOOM
t/m 4 dec. Foto-expositie fotogroep
Nadir, verpleeghuis ABG.
4 nov. Thema-avond epilepsie en
ouderen, blauwe zaal ziekenhuis
Lievensberg, 19.30 u.
6, 13, 20 en 27 nov. Klucht Een dol
le zaterdag, Hotel de Draak, 19 u.
18 nov. Concert Van Dingstee
Kwartet, Markiezenhof, 20 u.
+film+++film+++film+++film+
ROXY I: Wimbledon - do, di en wo
20 u„ vr en za 21.15 u„ zo 15.45 en
20.45 u. Yu-gi-oh (nl) - za 13.45 en
15.45 u.. zo en wo 13.45 u. Ellis in
glamourland - vr en za 18.45 u„ zo
18.30 u„ ma 20 u.
ROXY II: Alien vs predator - do.
ma en di 20 u„ vr en za 21.15 u„ zo
18.45 en 20.45 u. White chicks - za
18.45 u„ zo 17 u., wo 20 u. Haaien-
snaaier - vr 18.45 u„ za, zo en wo
15.15 u. K3 het magische medail
lon - za, zo en wo 13.45 u.
CINEM'ACTUEEL:
21 Grams - ma 20.30 u. La Mala
educación - zo en di 20.30 u.
Snowfever - do 18.45 en 21.15 u„
vr 18.45 en 21.30 u., za 16 en 21.15
u„ zo en ma 20 u. Verrassingsvoor
première - do 20.30 u. Sky captain
and the world of tomorrow - za en
wo 15.30 u. Garfield, de film - za,
zo en wo 13.45 u. K3 het magi
sche medaillon - za en wo 13.45 en
15.30 u., zo 13.45 en 16 u. Haaien-
snaaier - za en wo 13.45 en 15.30
u„ zo 13.45 en 16 u. Alien vs preda
tor - do en ma t/m wo 20 u„ vr en zo
18.45 en 21.15u., za 18.45 en 21.30
u. Shark Tale - do, di en wo 20 u., vr
en zo 18.45 en 2115 u„ za 18.45 en
21.30 u.
Nu met €S.aso,- voordeel
Dij de Ford dealer.
Difoga Bergen op Zoom
Bredasestraat 25 0164-25 02 OO Open tot 18.00 uur.
Vrijdag tot 20.00 uur eri zaterdag tot 17.00 uur.
Advertentie I.M.
De groep Ghanezen met hun gastgezinnen in de tuin van het zorgcentrum in Tholen, v.l.n.r. Jacqueline van Os, Michael Otu, Martha Nabla,
Elly van Huizen, Henk Roggeband, Margaret Atanafu en Ria Roggeband. Gehurkt Lydia Dansoa, Joop van Huizen en Johnson Lamboh.
