?i; hïI x - I
Inpassing in het landschap probleem,
maar 240 banen zijn wel aanlokkelijk
Fonds voor behoud
historische boerderij
Vijf windmolens bij de Grote Nol
dekken hele Thoolse stroombehoefte
Eerste Zeeuwse Jachthoornkorps
beschikt over nieuwe uniformen
Plan 40 ha kassen in Breedenvlietpolder bij Sint-Annaland
Donderdag 22 juli 2004
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
9
„Heel erg jammer van het mooie, oude poldertje, maar
het gaat ook om een enorme hoeveelheid werkgelegen
heid die we goed kunnen gebruiken." PvdA-statenlid
R.P. van der Wal uit Sint-Maartensdijk schetst daarmee
het dilemma waarvoor bestuurders van de gemeente en
de provincie zitten. Moet de Breedenvlietpolder bij Sint-
Annaland opgeofferd worden voor 40 ha glastuinbouw,
waar 120 vaste en nog eens 120 tijdelijke krachten werk
kunnen vinden?
v:y M
-
Soepeler regels en meer subsidies
Balans zoeken
Ruimte scheppen
Herbestemming
Met de bouw van vijf windmolens aan de Grote Nol te
Sint-Annaland kan in praktisch de hele huishoudelijke
stroombehoefte van de bijna 10.000 huishoudens op
Tholen worden voorzien. Daarmee wordt 9,7 miljoen
kubieke meter aardgas bespaard, 19 miljoen kilo C02
milieubelastende uitstoot (bij aardgas gestookte elektri
citeitscentrales) vermeden en 770.000 kilo zure regen
voorkomen.
Nooitgedacht
Wind gunstig
Vogels, mollen, muizen
De vijftien leden van het Eerste Zeeuwse Jachthoorn
korps uit Oud-Vossemeer zijn in het nieuw gestoken. De
gewatteerde jasjes en de lichtgroene overhemden die
vijftien jaar dienst hebben gedaan, zijn vervangen door
uniformen. Veel nettere kleding in elk geval, zoals je dat
bij fanfares ziet. In de nieuwe, donkergroene broek en
jas met rode accenten en een wit overhemd zien de bla
zers er chique uit. Op de rode revers zitten twee goud
kleurige hoorntjes.
Wachtlijst
Negentig signalen
polder
Breedenvliet-
mm m m
■k-rtz,,'
/vr...
yeSfM Mt
r W 1 - v'-r
.''PW
*'7
V*'. b ',fif >4,. jS
;u 4
De Breedenvlietpolder met o.a. veel bloemzaadteelt en de karakteristieke 'juunrennevan dhr. Goedegebuure.
Een projectgroep heeft een aantal aanbevelingen aangereikt voor het
behoud van waardevolle historische boerderijen. Zo zou er één loket
moeten komen waar eigenaren voor professionele ondersteuning te
recht kunnen, zouden de regels voor het gebruik van dergelijke gebou
wen versoepeld moeten worden en zouden er gunstiger financiële rege
lingen moeten komen. De projectgroep pleit voor het oprichten van een
fonds voor de instandhouding van historische boerderijen.
L.H. Looye agrotcchniek uit Oos
terhout tast al een aantal maanden
de bereidheid af bij grondeigenaren
rond Sint-Annaland. Er zou 30.000
euro per ha geboden zijn met daar
bij de clausule dat wanneer er echt
kassen op het perceel gebouwd
worden, er een aanvullende be
taling plaatsvindt. Volgens het
in september 2003 vastgestelde
streekplan van de provincie is
grootschalige glastuinbouw bij
Sint-Annaland onmogelijk. Alleen
de familiebedrijven aan de Veiling-
weg, Langeweg, Oostweg, Weg van
Kodde, Bosweg en Oudelandseweg
mogen beperkt uitbreiden. B. en w.
vonden het plan van Looye dermate
interessant, dat ze met de onderne
mer een voorlichtingsavond wilden
beleggen waarbij raads- en statenle
den aanwezig waren. Donderdag
avond gebeurde dat, zonder de
gedeputeerde voor ruimtelijke or
dening drs. H. van Waveren, die
verhinderd was. Wel waren er leden
van de Provinciale Commissie Om
gevingsbeleid en een aantal staten
leden, onder wie Van der Wal. „Er
zal nog heel wat water door de
Schelde vloeien voordat het plan bij
ons komt", zegt het PvdA-staten-
lid. „De ondernemer dient een aan
vraag in te dienen en vervolgens
moet de gemeente dan eerst een ei
leggen. B. en w. zullen dit plan ook
moeten afstemmen met gedeputeer
de Van Waveren."
Van der Wal zelf vindt dat een kas-
sengebied van 40 ha ,een enorme
aanslag op de ruimte doet.' „Ik ben
in de Breedenvlietpolder geweest
en we moeten alles op alles zetten
om alternatieven te zoeken. We
moeten een plek vinden die minder
pijn doet."
„Het is zoeken naar een balans",
zegt VVD-statenlid H.A. Polder
man-Martin uit Tholen. „Als jonge
lui werk in de glastuinbouw kunnen
krijgen en in Sint-Annaland kunnen
blijven wonen, is dat goed voor
Zeeland. Het is dus prettig dat er
banen zijn, maar we moeten ons
ook afvragen of dit plan maatschap
pelijk aanvaardbaar is. De initia
tiefnemers hebben ons wel voor
gerekend, dat alleen zo'n groot
schalige opzet levensvatbaar is. In
Tholen is er pas een glastuinder ge
stopt die een te kleinschalig bedrijf
had, dus dat past wel in dit plaatje.
En zowel glastuinbouw als melk
veehouderij is welkom. In Sint-An
naland sluit het ook aan bij de be
staande kassen. Het was goed om
ons op tijd in te lichten, maar ik
vond niet dat de bijeenkomst beslo
ten hoefde te zijn, want er was niks
geheimzinnigs aan", aldus mevr.
Polderman.
„We moeten heel serieus bekijken
of dit kan", concludeert SGP-sta-
tenlid G.D. Roeland uit Sint-Anna
land. „Wat werkgelegenheid betreft,
is het plan positief, maar qua land
schap negatief. En die werkgelegen
heid is belangrijk voor de burgers
van Tholen, maar of 40 ha glastuin
bouw mogelijk is, dat is de vraag."
Roeland wijst er wel op, dat de pro
vincie destijds akkoord is gegaan
met 20 ha extra kassen bij Sirjans-
land op Schouwen-Duiveland. „De
keuze voor Sint-Annaland vind ik
positief omdat daar de glastuinbouw
op Tholen geconcentreerd is en je
moet zoiets niet verder versnippe
ren. Het plan sluit ook aan bij de
kassen die al aan de Oudelandseweg
staan. Het woord is echter eerst aan
de gemeente en ik weet niet of dit
plan ooit bij de provincie komt. Als
statenleden zijn we er bijzonder
vroeg bij betrokken, maar ik vond
het interessant om er kennis van te
nemen. We moeten onderzoeken
wat dit voor het landschap betekent
en we dienen ook de alternatieven
voor de werkgelegenheid te bekij
ken", zegt Roeland.
„Deze grootschalige glastuinbouw
mag niet teveel schade berokkenen
in het landschap", vindt PvdA-
raadslid mevr. E.M. van der Wal-
Vermeulen. „We moeten heel zui
nig zijn op ons polderlandschap en
op onze inwoners. Glastuinbouw
biedt veel werkgelegenheid, maar
ook een heleboel last. Er zijn veel
plussen, maar ook minnen en die
moeten goed afgewogen worden.
Daarvoor hebben we donderdag
avond echter nog veel te weinig in
formatie gekregen. Het plan ver
keert nog in een pril stadium."
SGP-raadslid P.W.J. Hoek vindt het
goed dat b. en w. naar openingen
zoeken, ook al is grootschalige
glastuinbouw volgens het streek- en
bestemmingsplan nu onmogelijk.
„Er moet ruimte zijn voor nieuwe
ontwikkelingen. Ruimtelijke orde
ning is een dynamisch iets en de
werkgelegenheid speelt mee. Het
scheppen van arbeidsplaatsen is een
probleem en daarom is dit plan po
sitief. Het biedt nieuwe kansen
voor het platteland."
Hoek noemt de plannen overigens
redelijk omvangrijk.' „Men wil
met 10 ha beginnen en uitgroeien
naar 40 ha. Als je iets wil, is de
Bredenvlietpolder geen slechte
plaats, aansluitend op de al bestaan
de kassen. Het gebied ligt midden
tussen dijken in en de landschappe
lijke inpassing is hier met bomen
op de dijken wel te doen. Het colle
ge van b. en w. heeft de regie nu
echter in handen", aldus het SGP-
raadslid.
Zijn collega drs. A.L. Piet van de CU
is veel minder positief. „Ten eerste
heb ik me bijzonder verbaasd over
het proces. Op de eerste de beste bij
eenkomst over het plan zit de provin
cie er al bij en daar was ik ontstemd
over. Na heel veel nadenken is men
akkoord gegaan met maximaal 20 ha
glastuinbouw bij Sint-Annaland en
dat wordt nu gelijk even een streep
doorgehaald." Als er meer informa
tie beschikbaar is, wil de CU een
standpunt bepalen, maar die raads
fractie is altijd tegen grootschalige
ontwikkelingen geweest.
De stichting Cultureel erfgoed Zee
land (Scez) en de Boerderijenstich
ting Zeeland moeten in de ogen van
de projectgroep een belangrijke rol
gaan spelen in het geheel. Zo zou het
loket voor professionele ondersteu
ning bij de Scez in Middelburg on
dergebracht moeten worden. Deze
organisatie kan eigenaren ook beter
informeren over subsidie- en finan
cieringsmogelijkheden bij plannen
voor instandhouding of herbestem
ming van oude boerderijen. Ze kan
bouwkundige inspecties en onder
houd stimuleren en de deskundig
heid over dit onderwerp bij gemeen
ten en andere instanties bevorderen.
Een stuk bewustwording kweken
voor historische, boerderijen, bij zo
wel het grote publiek als eigenaren,
architecten en adviesbureaus, ziet de
projectgroep als een taak voor Scez
en Boerderijenstichting samen. Bij
laatstgenoemde stichting zit veel
kennis en deskundigheid, die beter
benut zou moeten worden. En deze
stichting zou verder moeten stimule
ren dat belangrijke historische boer
derijen op de monumentenlijst ko
men. Het themajaar 'Jaar van de
boerderij', vorig jaar, was de aanlei
ding om deze markante gebouwen in
de polders meer aandacht te schen
ken.
Bij het instandhouden van historisch
waardevolle boerderijen is er ook
een rol weggelegd voor de gemeen
ten en de provincie. Op het financië
le vlak zou Middelburg incidentele
regelingen (voor herstel kleine cul
tuurhistorische elementen op boeren
erven, en voor erfbeplanting) blij
vend kunnen maken en de
boerderijen meer prioriteit kunnen
geven bij subsidiëring uit de pot voor
vitaal platteland. Verder zou ze de in
ventarisatie van historische boerde
rijen kunnen opnemen in de cultuur
historische hoofdstructuur. En samen
met gemeenten en particuliere orga
nisaties een fonds stichten voor de
instandhouding van historische boer
derijen.
Procedures van gemeenten, provin
cie en rijk moeten versneld worden
en beter op elkaar worden afge
stemd. Gemeenten moeten bij histo
rische agrarische gebouwen flexibel
omgaan met het bouwbesluit en ge
meentelijke verordeningen. Deze
zijn bij herbestemming vaak moei
lijk toepasbaar en ze kunnen indirect
het behoud van deze gebouwen be
lemmeren. Een voorbeeld is het er
aan meewerken dat een boerderij ge
splitst wordt in twee of meer
woningen. Historische boerderijen
zouden ook als cultuurhistorisch
waardevolle bebouwing in bestem
mingsplannen (buitengebied) opge
nomen moeten worden.
Een andere partij die een steentje kan
bijdragen, is Monumentenzorg. Deze
zou de subsidiepercentages voor de
restauratie van rijksmonumenten
moeten verhogen, of op een andere
manier het financieringsprobleem bij
restauraties moeten oplossen.
Als het om herbestemming gaat,
zouden de mogelijkheden daarvan
voor dit soort gebouwen verruimd
moeten worden binnen het beleid
voor nieuwe economische dragers
(uitgangspunt 'ja mits' in plaats van
'nee tenzij'). Voor dit beleid vindt de
projectgroep één gemeentelijk loket
en begeleiding noodzakelijk. Ook
aanpassing aan de moderne bedrijfs
voering zou flexibeler tegemoet ge
treden moeten worden door overhe
den. Gemeenten zouden bij het
welstandsbeleid aandacht moeten
besteden aan de historische kwaliteit
van de agrarische bebouwing en ze
zouden een eigen monumentenlijst
moeten hebben met bijbehorend be
leid.
Het plaatsingsvoorstel voor de 5 windmolens die in een lijn van 1,5 km bij de Grote Nol te Sint-Annaland komen.
Naast deze schone milieuvoorde
len zitten er zowel letterlijk als fi
guurlijk ook schaduwkanten aan
dit project van Eneco/GEN. De
ashoogte van de windmolens is
namelijk 80 meter en de tiphoogte
zelfs tussen de 120 en 126 meter.
Tot 2 km zijn de windmolens do
minant of storend, vanaf 2 tot 8
km zijn ze in het open landschap
duidelijk zichtbaar aan de hori
zon. De weidsheid en ongerept
heid van het polderlandschap
wordt aangetast, zo staat er in de
studie van stedebouwkundige ad
viesbureau RBOI. De eindconclu
sie van b. en w. van Tholen is ech
ter positief. Er hoeft ook geen
milieu-effectenrapportage opge
steld te worden, want volgens het
college zijn er geen nadelige ge
volgen voor het milieu. Tot 5 au
gustus ligt het plan nog ter inzage
bij de gemeente.
Eneco uit Utrecht, dat GEN (met
windenergie actief in Zuid-West
Nederland) heeft overgenomen,
ontwikkelt het plan op grond van
landbouwer A. Geluk in de Anna-
vosdijk- en Moggershilpolder ten
noordwesten van Sint-Annaland.
Het plan is in strijd met het be
staande bestemmingsplan, maar
via een artikel 19 procedure kan
de uitvoering toch verwezenlijkt
worden. Het past immers in de be
leidsvisie .Tholen voor de wind'
en de Annavosdijk is één van de
vier mogelijke plaatsen voor uit
breiding van windenergie.
De gemeente Tholen had in een
brief eerst gemeld, dat de wind
molens tussen Sint-Annaland en
Oud-Vossemeer zouden komen,
maar na het bijspijkeren van de
plaatselijke kennis werd dat later
in een brief aan Eneco gecorri
geerd. De windmolens komen aan
de Grote Nol in agrarisch gebied,
2 tot 3 km van het dorp Sint-An
naland, langs het Mastgat, het
vaarwater tussen het eiland Tho
len en Schouwen-Duiveland. De
Annavosdijkpolder is 257 ha
groot en op 285 meter van de
windmolens staat de monumenta
le boerderij Nooitgedacht van de
familie Geluk-Haentjes Dekker,
mede-exploitant van het wind
energiepark. De eerste woningen
van derden staan op 550 meter.
Rond de boerderij staan enkele
hoge bomen; langs de buitendijk
een recent aangelegd bosje; op de
dijk van Moggershil en de Bre-
denvliet populieren en langs de
Withoekseweg 1,5 m hoge jonge
bomen. Bij Stavenisse en Anna
Jacobapolder staan al windmo
lens, maar die zijn kleiner. Ze zul
len waarschijnlijk vervangen wor
den door evenhoge windmolens
als er bij de Grote Nol komen om
te land geen onrustig beeld te krij
gen. De drie windenergieparken
staan dan ongeveer 4 km uit el
kaar met tussendoor landschap en
bebouwing. De ligging aan het
water en het open landschap is
gunstig voor het windaanbod:
rond de 7 meter per seconde op 50
m hoogte. Dat is boven de onder
grens van 6 m/w die voor renda
bele exploitatie nodig is. De lijn-
opstelling accentueert de kop van
het eiland en de overgang van het
land naar het water. Zowel land
schappelijk als ruimtelijk-visueel
zijn de windmolens meer gekop
peld aan de Oosterschelde dan
aan de polders. Ze staan op 100
meter van het Nationaal Park
Oosterschelde. De onderlinge af
stand van de vijf molens is 380
meter; dat is 4 tot 5 keer de rotor-
diameter ter voorkoming van ver
storing van de luchtstroom. De
Grote Nol is vrij toegankelijk
voor recreanten. Er loopt ook een
recreatief fietspad langs vanaf de
Molendijk in Sint-Maartensdijk.
Door het Mastgat komen zowel
vrachtschepen als recreatievaart.
Het rotoroppervlak van de molens
is 5027 tot 6648 m2; de driebladi-
ge rotors draaien langzaam met
een variabel toerental. De op
brengst is 36 miljoen KWh per
jaar.
De vogelfuncties worden negatief
beïnvloed en er is dan ook een
ontheffing van de Hora- en fauna
wet nodig. Er is ook kans op ver
storing van mollen en diverse
soorten muizen. Via terugregelen
zal de geluidsbelasting worden
genormeerd. De nachtsituatie is
het meest kritisch.
Voor drie woningen is er enige
schaduwhinder. Slagschaduw bij
een woning aan de Withoekse
weg, 's avonds gedurende 2,21
uur in mei en augustus. Bij een
woning aan de Molendijk is dat
9,20 uur per jaar maar in het huis
is geen venster richting de molens
aanwezig. Ook een woning in
Moggershil heeft wat schaduw
hinder. De vijf windmolens wor
den in een lijn over 1,5 km ge
plaatst. Er mag alleen buiten het
broedseizoen (maart tot juli) wor
den gewerkt. Mede gezien de le
vertijd van de windmolens van
minimaal een half jaar zal er
waarschijnlijk volgend jaar zomer
aan het karwei begonnen worden,
als de procedure verder vlot ver
loopt.
De uniformen konden dankzij een
aantal sponsors worden aange
schaft en voor die bedrijven en
een aantal gasten organiseert het
korps vrijdag 3 september een pre
sentatie-avond in de jachthut van
Han van Vossen te Sint-Annaland.
Voor het inmiddels dertig jaar be
staande Eerste Zeeuwse Jacht
hoornkorps is het de derde keer
dat er andere kleding komt. De
86-jarige oprichter en nog steeds
actieve voorzitter en hoornblazer
Wim Gaakeer is er trots op. „Eén
keer in de veertien dagen repete
ren we op dinsdagavond en de le
den komen om kwart voor zeven
lachend binnen en gaan rond tien
uur ook weer lachend weg. We
vormen een hechte club, maar ik
hanteer strenge regels. Wie niet
kan komen, moet zich voor zes
uur afmelden voor de repetitie. We
kunnen alles tegen elkaar zeggen,
als het maar fatsoenlijk blijft. Ik
eis ook van mijn leden dat ze zich
bij optredens goed gedragen. Ge
zelligheid is troef bij ons en wan
neer er iemand jarig is geweest,
zorgt die voor gebak bij de kof
fie."
Het Eerste Zeeuwse Jachthoorn
korps is sinds kort een erkende
vereniging met statuten van de no
taris en een registratie bij de Ka
mer van Koophandel. Het bestuur
bestaat naast voorzitter Gaakeer
uit secretaris Adri Elenbaas uit
Stavenisse en penningmeester
Marjolijn de Graag uit Goes. Het
Eerste Zeeuwse Jachthoornkorps
is een interregionale vereniging
met leden van het eiland Tholen.
Sint-Philipsland, Zuid-Beveland
en West-Brabant in leeftijd varië
rend van 40 tot en met 86 jaar.
Wim Gaakeer richtte het korps op
9 maart 1974 samen met zijn zoon
Gerard op. Samen met leraar Ko
van Driel zit voorzitter Gaakeer er
alleen nog van de beginperiode in.
Er zijn wat wisselingen geweest.
Een jaar geleden kwamen er drie
nieuwe blazers, maar nog steeds
staan er vier kandidaten op de
wachtlijst, zo gewild is het Eerste
Zeeuwse Jachthoornkorps.
Naast de 25 repetities per jaar -
rond de kerst en de jaarwisseling
wordt niet geoefend - zijn er ge
middeld 20 optredens in Zeeland,
West-Brabant, België en Zuid-
Holland. Bij vergaderingen van de
wildbeheereenheden, honden- en
schietwedstrijden, jachtpartijen,
de expo van Staatsbosbeheer,
maar ook bij begrafenissen en
bruiloften is het korps actief.
De vereniging telt elf mannen en
vier vrouwen. Er worden twee
verschillende hoorns gebruikt:
drie grote tweestemmige (Parfor-
ce) en de rest driestemmige, klei
ne, Duitse hoorns Fürst Pless.
„We blazen wel zo'n negentig
verschillende signalen", vertelt
Gaakeer. Tijdens de jacht is com
municatie belangrijk omdat het
soms om onoverzichtelijk terrein
gaat met bossen en flinke afstan
den tussen jagers en drijvers.
Er kunnen vier categorieën signa
len onderscheiden worden. Ten
eerste de contactsignalen voor het
aan- en afblazen van de drift, aan
wijzingen voor luid of zonder ge
luid drijven, terugdrijven, verza
melen, honden hier, wildwagen
hier en drijfjacht voorbij. Ten
tweede zijn er de omlijstingssig
nalen van de jachtdag met de re
veille, begroeting, vertrek, scho-
teljacht, jacht voorbij en het
halali. In de derde plaats heb je de
ceremoniële signalen: bij het uit
leggen van het wildtableau na de
jacht en de signalen voor het
doodblazen van elke wildsoort.
Ten vierde zijn er de vrije fanfa
res. Het Eerste Zeeuwse Jacht
hoornkorps is van alle markten
thuis en blijkt gezien de uitnodi
gingen een geziene gast.
Subsidie weerbaarheid. Gedepu
teerde staten hebben besloten om
vanaf 2004 t/m 2007 een subsidie
van 55.000 euro per jaar toe te ken
nen aan SportZeeland inzake opzet
coördinatie- en adviespunt fysieke
en mentale weerbaarheid.
Grote Nol
y'jjr Nooitgedacht
Mb^jfiirshit
polder
te. leTc-te
I ren^hoeve
Camping)
Welgelegen5
JoeveïElisabèth
De hoornblazers met hun nieuwe uniformen: Wim Gaakeer en Ko van Driel uit Oud-Vossemeer, Peter Vogelaar uit Anna Jacobapolder,
Kees Kodde, Jacob Goedegebuure en Willy van Vossen uit Sint-Annaland, Adri Elenbaas en Theo van Vossen uit Stavenisse, Ad Looxen uit
De Heen, Marjolijn de Graag uit Goes, Kees v.d. Kieboom uit Steenbergen, Ineke en Johan van Hese uit Yerseke en Piet Hollestelle uit
Rilland. Bij het maken van de foto ontbrak Hans de Jager uit 's Gravenpolder.
