Eiland Tholen driekwart eeuw verbonden met het vasteland Zaterdagavond paalzitten in het maanlicht Gemeente laat brug bouwen voor half miljoen gulden Donderdag 9 oktober 2003 EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT 13 Morgen, vrijdag, is het precies 75 jaar geleden dat de brug tussen Tholen en Noord-Brabant officieel werd geopend. De vaste verbinding die in de plaats kwam van het pontveer over de Eendracht, werd toegejuicht. Het be tekende een hele vooruitgang op verkeersgebied, maar ook economisch werd er veel belang aan gehecht. Nadat de brug in de Tweede Wereldoorlog was vernield, werd de herstelde verbinding op 10 oktober 1947 weer in ge bruik genomen. De aanleg van het Schelde-Rijnkanaal maakte een nieuwe brug noodzakelijk. Deze werd op 29 januari 1971 geopend en lag een stuk noordelijker, op het grondgebied van Oud-Vossemeer. De oude brug is in 1975 afgevoerd naar de sloper. Het 'moonlightshoppen' in Tholen staat zaterdag in het teken van driekwart eeuw brugverbinding en sport. Het motto van de actie van de ondernemers vereniging is dan ook: sportief over de brug. Enke le winkeliers van de Bakstraat en Botermarkt heb ben het initiatief genomen voor een Thools kampioenschap paalzitten. Ook een stuntfietser vertoont zijn kunsten. Moonlightshopping duurt van zeven tot tien uur. Op de Brabantse oever liggen naast de pas gereedgekomen brug nog de tramrails. De kamer van koophandel te Bergen op Zoom was in 1865 de eerste instantie die bij de regering een verzoek indiende om de Eendracht te overbruggen - er lag een plan dat. omgerekend, 106.185 euro verg de - maar in Den Haag werd het belang onvoldoende algemeen geacht. Zes jaar later stelde de gemeenteraad van Tholen een onderzoekscommissie in, en tevens was ze bereid 22.689 euro op tafel te leg gen. Provinciale en rijksoverheid bleken opnieuw niet toeschietelijk. Ook een parti culier initiatief om een Rotterdamse inge nieur een plan te laten maken, leed in 1879 schipbreuk. Een hele tijd was het stil, tot de gemeente Tholen in 1908 op nieuw een commissie instelde. Die kwam tot de conclusie dat een poging tot over brugging van de Eendracht uit zou moeten gaan van het eiland Tholen, geholpen door rijk en provincie. Toen bleek dat de kosten 136.000 a 159.000 euro zouden bedragen (exclusief onteigeningen en aanleg toe voerwegen) achtte de commissie de plan nen uitvoerbaar. Weer vijf jaar verder liet het gemeentebestuur een plan uitwerken door ir. Kuypers te Amsterdam. Het minis terie trok aanvankelijk toegezegde steun in naar aanleiding van de plannen voor een lokaalspoor die toen eveneens speel den. En weer werd het stil. Tot op 6 maart 1923 de Thoolse gemeente raad besloot een brug aan te leggen die ge schikt was voor spoorwegverkeer, mits provincie en rijk ieder eenderde van de kosten zouden dragen. Het rijk zag dat niet zitten omdat het uitsluitend een spoorbrug betrof. Dus werd het plan aan gepast en in maart 1926 koos de raad een plan en besloot dat zelf te laten uitvoeren. Daarvoor werd een lening afgesloten van 400.000 gulden (181.512 euro). Op 3 no vember 1926 verleende minister Van der Vegte van verkeer en waterstaat de con cessie, dus 61 jaar nadat er voor het eerst over een brug was gesproken. De kosten van het werk waren inmiddels bijgesteld van 215.500 naar 240.500 euro. Kloos Zn. ■mm te Kinderdijk leverde de brug, met een overspanning van 100 meter en een boog van 13,3 me ter op het hoogste punt. Er was 642.000 kilo ijzer en 13.500 kilo staal in verwerkt. De Zuid-Ne- derlandsche Beton IJzerbouwmij te 's-Hertogenbosch realiseerde de landhoofden en pijlers. Voor grondverzet, riolerings- en bes- tratingswerk en oeverbeschoeiin gen werden een aantal plaatselij ke aannemers ingeschakeld. In het stadje zelf werd de Een- drachtsweg als nieuwe verbin ding aangelegd, terwijl de Vosse- meersepoort vanaf de Dalemse- straat werd doorgetrokken. Hier voor moesten huizen worden af gebroken. De tram, die tot dan toe aan de Brabantse oever stop te, reed voortaan door tot de Bo termarkt. De bouw verliep niet voorspoe dig, door een geschil over het heien lag het werk zeven weken stil. Een arbitragecom missie moest uitkomst brengen. Op vier grote bakken is de brug door De Wit's Ber- gings Maatschappij vanuit Kinderdijk naar Tholen gevaren. Dinsdagmiddag 7 augus tus vertrok het transport onder grote pu blieke belangstelling. De volgende morgen om half elf werd Willemstad gepasseerd en om half vier voer men voorbij Stavenisse. Rond vijf uur was de sleep ter hoogte van Gorishoek, waar de vlag was uitgestoken en tiental len nieuwsgierigen aan de zee dijk stonden. Klokslag acht uur liet men voor de haven van Tho len de ankers vallen. Onder grote belangstelling werd de brug de volgende morgen op de pijlers geplaatst. Om kwart over tien was het zover. De burgemeester liet de verzamelde pers weten dat een vaste verbinding hoogst noodzakelijk was, want het pont- veer kreeg gemiddeld 140 auto mobielen per dag te verwerken. De doorvaarthoogte was bij vloed 4 en bij eb 7,5 meter. Na het stelwerk, schilderen en de afwerking was 10 oktober de dag van de officiële opening. Dat werd een waar feest, voorbereid door een speciale commissie. Naar schatting zo'n 10.000 men sen kwamen die dag naar het stadje aan de Eendracht. Er was een verkeerstentoonstelling, eta lagewedstrijd, versierde fietsen en straten, kinderspelen, koorzang, histori sche optocht en een afsluitend vuurwerk. De genodigden voor het officiële deel wer den in het stadhuis door diverse personen toegesproken, waarna men naar de brug toog. Daar zong de schooljeugd het 'natio nale bruggelied', waarna minister Van de Vegte de openingstoespraak hield. Vervol gens knipte kamerheer in buitengewone Tot 1948 moest er betaald worden om de Thoolse brug te passeren. Er stond daarom ook een brugwachtershuisje. dienst van de koningin jhr. Van Teylingen een lint door. Het gezelschap liep de brug over, om met de pont terug te komen. Dat was tevens de laatste vaart van dit trans portmiddel. Twaalf miljoen De brug is op 13 door Nederlandse mei 1940 opgeblazen militairen. Over de Onder grote belangstelling arriveert de brug in augustus 1928 op de rede van Tholen. Op de voorgrond de veerpont van de gemeente, die door de nieuwe verbinding overbodig werd. Vuurwerk Op een druilerige maandag in 1927, op 18 juli om 9 uur 's morgens, stak burgemeester Van der Hoeven de eerste spa in de grond. brokstukken werd een voetbrug aangelegd en in 1941 volgde herstel. Op 30 oktober 1944 werd de verbinding opnieuw ver nield, nu door de Duitsers. Ook hierover werd weer een houten voetbrug gelegd. In beide gevallen kwam de pont weer in de vaart om ander verkeer over te zetten. Op 10 oktober 1947 volgde de officiële ope ning van de herstelde brug, door hoofdin genieur-directeur Harmsen van rijkswater staat. Het voet- en rijwielpad was toen trouwens nog niet gereed. Gedurende het eerste etmaal gingen al 550 auto's over de brug. De tol - waarover al in 1928 de wens werd uitgesproken dat die zou verdwijnen - werd in 1947 afgeschaft. Dat gebeurde onder druk van het rijk, dat de brug over nam. De gemeenteraad ging onder protest akkoord met de in haar ogen ongunstige voorwaarden en na veel onderhandelingen werd op 10 januari 1953 de koopakte gete kend. De brug bleef in gebruik tot 29 ja nuari 1971. Ze bleef toen nog ruim vier jaar liggen en fungeerde nog als decor in de televisiefilm Oorlogswinter (naar een boek van Jan Terlouw). Nadat de directie keten voor de Schelde-Rijnverbinding weg waren van wat tegenwoordig 'de landtong' wordt genoemd, kon de brug verwijderd worden. Dat deed aannemers bedrijf De Groot uit Zwijndrecht. Op maandag 16 november 1975 werd de con structie - gadegeslagen door veel belang stellenden waaronder de leerlingen van de lagere scholen - weggevaren. Via Stave nisse ging ze naar de sloper in Hendrik- Ido-Ambacht. De aanleg van het Schelde-Rijnkanaal bracht de bouw van een nieuwe brug mee. Die werd noordelijk van Tholen gelegd, op het grondgebied van Oud-Vossemeer, en kostte ongeveer twaalf miljoen gulden. Deze brug heeft een overspanning van 140 meter, met een boog van 18 meter op het hoogste punt, een totale lengte van 600 meter en een doorvaarthoogte van 9.10 meter. De onderbouw is gerealiseerd door N.V. Nedam v/h Boersma te Den Haag, de staalconstructie door N.V. De Vries Robé te Gorinchem en het overige werk door Van Oord Werkendam. De brug is op 29 ja nuari 1971 geopend door de burgemeesters Van Boeijen en Heidens van Tholen en Halsteren, en waarnemend burgemeester Van Engelen van Oud-Vossemeer. Het was de eerste brug die gereed was in het kader van de Schelde-Rijnwerken. Als gevolg van de aanleg hoefde verkeer van en naar Oud-Vossemeer niet langer door Tholen te rijden. De belasting van de Ten Ankerweg duurde nog tot 1973, want pas toen kwam de rondweg (de Nieuwe Postweg) gereed in de richting Poortvliet. Tot uiterlijk morgen (vrijdag) kunnen deelnemers voor het paalzitten zich aanmelden bij slij terij Stad Tholen. „Op de krui sing Eendrachtsweg, Bakstraat en Botermarkt staan tegenwoor dig paaltjes genoeg om dit kam pioenschap te organiseren", zegt Ton Loef van de slijterij. „En mochten het er niet genoeg zijn, dan maken we er wel een paar bij." Naast de slijterij tekenen dierenwinkel M. van Tienen en juwelier Angelique voor de orga nisatie. De bedoeling is dat deel nemers in gepaste sportkleding op de paaltjes plaatsnemen. Voor de origineelst verklede deelne mer heeft de ondernemersvereni ging een waardebon van 25 euro beschikbaar gesteld, de anderen krijgen een troostprijs. Peter Ter louw tweewielers heeft voor deze avond de meervoudig nationaal kampioen stuntrijden (op de fiets) aangetrokken. Deze springt met zijn fiets over een aantal auto's laat het rijden op het voorwiel zien en andere staaltjes. Het brugthema is ontleend aan het gegeven dat op 10 oktober 1928 de eerste vaste oeververbin ding van het eiland Tholen tot stand kwam. Foto's en prenten uit die tijd zullen in de etalages van middenstanders te zien zijn en daaraan is meteen een etalage wedstrijd verbonden. Veel deel nemers gebruiken het motto om hun winkel een aparte sfeer te ge ven en dat maakt, aldus de orga nisatie, de avond sportief. Eigen acties, traktaties, verlichting en verkleedpartijen dragen bij aan de bijzondere sfeer van het win kelen bij maanlicht. Twee dwei lorkesten zrgen voor de muzikale aankleding. Klanten krijgen deze avond bij besteding van vijf euro een bon voor een loterij, waar voor de ondernemersvereniging 250 euro aan prijzengeld be schikbaar stelt. De organisatie hoopt dat ook het weer meezit, om zo een gezellige avond te be leven. In mei 1940 blaast het Nederlandse leger de brug op. Een voetbrug dient daarna tijdelijk als alternatieve verbinding. Vier jaar later vernielen de Duitsers de brug opnieuw. De gemeenten Tholen en Halsteren nodigen een heleboel mensen uit om het gereedkomen van de eerste brug over het Schelde-Rijnkanaal te vieren. Waai Tholen Op de in 1971 geopende nieuwe brug is er aanvankelijk een aparte rijstrook voor fietsers omdat de langzaam-verkeersweg aan de zuidkant dan nog niet gereed is.

Krantenbank Zeeland

Eendrachtbode /Mededeelingenblad voor het eiland Tholen | 2003 | | pagina 13