Mart van Houte
verkoopt zaken en
fietst naar Frankrijk
'Tijd is jachtiger geworden, maar
kinderen zijn niet echt veranderd'
Ook aanmonsteren op een schip
sluiten de twee broers niet uit
Reali-tijd?
Donderdag 11 september 2003
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
3
Schoonzoon en 3 medewerkers nieuwe eigenaren
Ondernemer M.J. van Houte (55) uit Scherpenisse heeft
zijn bouwbedrijf en Shopwand b.v. verkocht aan zijn
schoonzoon en drie medewerkers. Op de fiets die hij bij
zijn afscheid kreeg, gaat hij een tocht naar Frankrijk ma
ken. „Dat is altijd mijn ideaal geweest", aldus Mart van
Houte, die in drie weken in Narbonne hoopt te zijn, in het
uiterste zuiden van Frankrijk, vlakbij de Middellandse Zee.
Juf Willy Koopman-P aans kwart eeuw op Juliana van Stolbergschool
Ze had nog nooit van Sint-Maartensdijk gehoord toen ze
ruim 25 jaar geleden kwam solliciteren op de prote
stants-christelijke Juliana van Stolbergschool. Ze had
zich ook voorgenomen om na twee jaar weer weg te
gaan, maar juf Paans bleef. Ze is de langstdiendende op
de school op dit moment. Kinderen zijn in wezen niet
veranderd, zegt ze. De juffrouw geniet nog elke keer op
nieuw als een kind zelfstandig kan lezen.
Geweldige
orderportefeuille
Twintig versnellingen
Grote omslag
Vluchtiger
Verknocht
Hospice
Heel spannend
Jeroen Moerland moest
nog even wachten tot zijn
broer Egbert zijn studie
aan de Hogeschool Zee
land had afgemaakt.
Woensdag konden de Sint-
Annalanders samen ver
trek- ken voor een reis
naar de Nederlandse Antil
len en Zuid-Amerika. Ze
hebben een open ticket en
denken er aan om vier
maanden weg te blijven.
Tenminste Egbert, Jeroen
gaat misschien door. Bo
naire ligt als bestemming
vast. Het tropisch regen
woud in Ecuador trekt
ook, maar voor de rest we
ten ze nog niet waar ze
heen gaan. Via hun websi
te On the road doen ze
verslag in woord en beeld:
www.geocities.com/je-
roen_egbert.
Jeroen en Egbert Moerland gaan 'on the road'met open vliegticket
Nooit eerder
Juffrouw Willy Koopman-Paans met de kinderen uit groep 1 tot en met 4.
Daar wil hij twee maanden uitrus
ten van alle zakelijke beslomme
ringen die hem dag en nacht heb
ben beziggehouden. „Ik heb mijn
uren wel gemaakt en op een gege
ven moment is het toch over, want
het is allemaal zenuwenwerk om
steeds alles op tijd klaar te krijgen.
Zakelijk gezien ben ik nu helemaal
los van het bouwbedrijf en de win-
kelinterieurafdeling. Het was een
heel proces. We hebben langzaam
naar dit moment toegewerkt."
Van Houte kreeg interesse van an
dere bedrijven die zijn onderne
ming wilden overnemen. „Met na
me voor onze houtskeletbouw
hadden ze belangstelling. Dat is
ook een heel goed product. De be
doeling was dan om met serie-
bouw te beginnen, maar daarvan
ben ik niet gecharmeerd. Vrij
staande woningbouw is juist de jus
van je werk. Ik wilde in hetzelfde
spoor blijven. Kandidaten genoeg
voor de overname, maar mijn
schoonzoon en drie andere mede
werkers zijn het geworden. Die
zetten alles voort."
Izaak Lindhout (51) uit Tholen be
gon dertien jaar geleden als tim
merman bij Van Houte en nu is hij
één van de vier directeur-eigena
ren. „We laten alles op de oude
manier doorgaan", vertelt Lind
hout, die zelf voornamelijk de ver
koop en calculatie van Shopwand
voor zijn rekening neemt. De afde
ling die winkelinterieurs maakt
voor meubel- en modezaken in
Nederland, België en Frankrijk.
Ook standbouw op beurzen be
hoort tot het pakket. Verder wor
den balies en kasten gemaakt.
Koos van der Slikke (48) uit
Scherpenisse richt zich met name
op het bouwbedrijf. Zijn collega
Anne de Boer (48) uit Sint-Anna-
land is chef werkplaats. De drie
technische mannen worden bijge
staan door Stefan Hollebrandse
(29) uit Scherpenisse, de schoon
zoon van Mart van Houte. Hij is de
algemeen adjunct en beheert de fi
nanciën.
Zowel het bouwbedrijf als Shop
wand hebben goed werk. „Als dit
een recessieperiode is, dan mag
die wat ons betreft nog langer aan
houden, want we hebben een ge
weldige orderportefeuille", aldus
Mart van Houte. „Met Shopwand
zaten we veel in de inrichting van
woonboulevards, maar daar is wel
van stagnatie sprake. We zijn ech
ter tijdig overgestapt naar het ma
ken van interieurs voor kledingza
ken. Pas hebben we in winkel
centrum Overvecht in Utrecht een
karwei geklaard en nu komen
Brussel en Nederweert eraan. En
dankzij onze twee poten (bouw en
winkelinterieurs) konden we me
dewerkers altijd heen en weer
schuiven als het in de ene tak
drukker was dan in de andere."
Mart van Houte begon destijds met
een woninginrichting, die al een
aantal jaren door zijn zoon Erik
wordt voorgezet. Hij was ook nog
onroerend goed handelaar en van
lieverlee begon hij met een bouw
bedrijf en een winkelinterieurzaak.
Op het industrieterrein van Sint-
Maartensdijk kreeg Van Houte de
ruimte voor de verdere ontwikke
ling van zijn activiteiten. Het
bleek een succesformule omdat al
le onderdelen profiteerden van de
kruisbestuiving. Kocht hij een wo
ning, dan moest die veelal ver
bouwd worden en dan had het
bouwbedrijf werk en vervolgens
moest ook de woninginrichting er
aan te pas komen.
Mart van Houte gaat niet helemaal
op zijn lauweren rusten. „Erik
heeft me gevraagd om het nieuw
bouwproject in Tholen op bedrij
venterrein Welgelegen II te bege
leiden. En de onroerend goed
handel houd ik aan. Verder heb ik
nog wat ideeën die tijdens mijn
verblijf in Frankrijk nog wat kun
nen rijpen."
Op zijn fiets met 20 versnellingen
heeft Van Houte ook twee grote
fietstassen voor zijn bagage. Ook
een bandenplakset behoort tot de
uitrusting. „Ik heb een route uitge
stippeld en over drie weken hoop
ik in Beaufort te zijn, waar we al
een aantal jaren een blokhutje heb
ben, boven Narbonne. Na twee
maanden ga ik dan met de TGV te
rug." Een avontuur waar Mart van
Houte naar uitziet. Zijn vrouw
houdt het gewoon bij Scherpenis
se, waar ze haar echtgenoot in de
loop van november weer gezond
en veilig hoopt te kunnen begroe
ten.
Het vraaggesprek vindt plaats op
vrijdag, haar eerste adv-dag van dit
schooljaar. Haar jubileum zal niet
ongemerkt voorbij gaan. Ze krijgt
op 19 september een receptie aange
boden. Er stond al een advertentie is
deze krant. Buiten voor de woning
worden voorbijgangers attent ge
maakt op haar portret, geplakt op
een bordje. „Ik vind het best eng,
maar het hoort er allemaal bij."
De juffrouw weet nog goed hoe
haar loopbaan begon. „Ik zat op de
Driestar in Gouda en had horen zeg
gen dat hier op school een vacature
kwam. Ik heb een sollicitatiebrief
geschreven en mocht in januari
1978 een proefles komen doen. Er
zaten een paar strenge heren van het
schoolbestuur achterin de klas. Een
daarvan was L.J. Koopman die
voorzitter was, maar toen ook wet
houder. Die moest ik een beetje in
de gaten houden, dacht ik. Hij zou
later mijn schoonvader worden en
bleek lang niet zo streng dan ik
dacht, hoor."
De proefles viel kennelijk in goede
aarde want na de les zei de voorzit
ter tegen haar dat ze maar meteen
haar toekomstige woning moesten
gaan bekijken. Een van de bejaar
denwoninkjes aan de Hogeweg.
Haar kennismaking met Tholen was
ook om een andere reden bijzonder.
De verbindingen tussen haar woon
plaats Werkendam en Tholen waren
met het openbaar vervoer nogal om
slachtig. Om op tijd voor de proef
les te zijn, werd ze door haar ouders
en haar zus met de auto gebracht.
„Tijdens de les zouden zij een rond
je over Tholen doen, maar net bui
ten het dorp ging de auto kapot en
moest hij later op de dag worden
weggesleept." Ze gebruikt het voor
val nog al eens om aan te geven dat
het toen al duidelijk was dat ze hier
zou blijven. Lacherig: „Ze moesten
me toen al wegslepen."
Ze begon op 1 augustus. In het
weekend ging ze naar huis. „Maar
als ik op maandagochtend met de
bus en de trein naar Sint-Maartens
dijk wilde komen, moest ik heel
vroeg weg. En dan nog kon ik niet
met bus en trein op tijd hier zijn."
De toenmalige directeur Goedhart
zei dat ik maar met de voorzitter een
oplossing moest zoeken. „Ze zou
den iemand zoeken die me elke
maandagochtend in Bergen op
Zoom op zou komen halen. Daar
voor moest ik bij Koopman thuis
komen. Daar trof ik diens zoon
Chris. Het vervoersprobleem was
ineens opgelost. Ik kreeg Chris als
chauffeur. Dat was mooi meegeno
men." Het was liefde op het eerste
gezicht dat in 1981 uitmondde in
een huwelijk.
De juf was 21 jaar toen ze met klas
1 begon (nu groep 3). „Het was een
flinke club. Met sommige leerlingen
van toen heb ik nog steeds contact.
Van vijf oud-leerlingen heb ik nu
weer kinderen in de klas."
In die kwart eeuw is er wel veel ver
anderd, vertelt ze. Was er toen meer
sprake van klassikaal onderwijs, nu
zoeken kinderen vaker zelf naar een
oplossing voor een probleem. De
introductie van de computer vormde
een grote omslag op school. „Daar
kunnen ze veel zelf op doen. Doen
ze iets fout, dan worden ze door de
computer ook gecorrigeerd. Van de
leerlingen wordt ook veel meer een
zelfstandige houding vereist dan
toen."
De computer is niet meer weg te
denken uit het onderwijs. „Kinde
ren moeten er mee leren omgaan.
Dat doen ze al vanaf de kleuterleef
tijd. Ook in het vrije tijd zitten ze
vaak achter het apparaat. Gelukkig
spelen de kinderen ook nog vol
doende buiten, maar het neemt veel
tijd in beslag. Vooral die spelletjes.
Voor de kinderen is de vrijetijdsbe
steding erdoor veranderd."
Of de kinderen veranderd zijn? De
juffrouw vindt van niet. „Ach, ze
zijn misschien wat vluchtiger, maar
ik vind ze bijvoorbeeld niet brutaler
dan toen, hoor. Wel is de tijd jachti
ger geworden. Maar dat ligt niet aan
de kinderen. Ik neem de campagne
van SIRE maar als voorbeeld: de
kinderen hebben het zo druk. Van
wie zouden ze het hebben? Maar in
wezen zijn de kinderen niet veran
derd."
Wat voor haar en haar man enorm
veel veranderde, was de komst van
een kind. „We konden zelf geen
kinderen krijgen en hebben jaren
gewacht tot we een kind konden
adopteren. Ik was dankbaar dat ik
voor de klas stond. Dat gaf veel vol
doening. Je stortte je op je werk.
Dat waren mijn kinders. Het bericht
dat we een baby zouden krijgen,
kregen we precies op de dag dat ik
12,5 jaar op school werkte, op 1 fe
bruari 1991. Soms is de werkelijk
heid fantastischer dan in een roman.
Ze gaven ons weinig kans. We had
den ons vijf jaar daarvoor aange
meld. Het kwam toch onverwacht.
Het was een dag vol emoties.
Twaalf dagen later waren we vader
en moeder."
Maar voor de school was dat een
groot probleem. De juf wilde haar
dochter Berdien immers zelf groot
brengen en 'zo weinig mogelijk' les
geven. „Het was ook nog eens mid
den in het schooljaar. Voor directeur
Egas was het een turbulent jaar om
het allemaal geregeld te krijgen. Hij
wilde me minimaal twee middagen
houden, maar uiteindelijk kon ik een
ochtend in de week werken." Twee
jaar later volgde een tweede kind,
Mare. Ook dat was volkomen onver
wacht. „Het is echt uitzonderlijk dat
je een tweede Nederlands kind toe
gewezen wordt."
Toen Mare vier werd en naar
school mocht, werd de juffrouw
weer door Egas benaderd. Ze
kreeg een baan van vijf ochtenden
aangeboden, groep 3 en 4. „Dat
vond ik eerst te veel. Berdien zou
bovendien ook in mijn klas komen.
Maar omdat het beter is om met
vaste leerkrachten te werken, ben
ik vanaf 1996 de ochtenden gaan
doen. En heb ik mijn dochter leren
lezen en schrijven. Ze heeft wel
consequent geweigerd me juf te
noemen. Het was altijd mama in de
klas. De andere kinderen pakten
dat gemakkelijk op. Ze vonden het
heel gewoon. Ik denk dat er in
groep acht anders tegenaan zou
zijn gekeken. Voor mij was het
soms wel eens lastig. Je wilt pri
mair als moeder reageren, maar
dan moet je de pet van de juffrouw
opzetten. Dat was niet altijd ge
makkelijk, maar je bent er voor al
le kinderen. Ze hebben allemaal
evenveel rechten."
Toen ze begon, was Goedhart er
hoofd van de school, daarna volgde
Egas en nu is J.C. de Korte er di
recteur. In de kwart eeuw volgden
ook de voorzitters van het school
bestuur elkaar op. Na Koopman,
kwam C.J. Knuist, daarna ds. J.G.
van Loon, Ph. Hoek en A. Knuist
Czn.
„De bestuursleden kwamen om de
beurt op schoolbezoek. De contac
ten zijn altijd heel prettig geweest.
Ze zijn heel coulant geweest voor
me toe>n mijn moeder ernstig ziek
was. Toen is er zorgverlof voor me
geregeld. Dat heb ik erg gewaar
deerd. Ook de hulp van mijn
schoonfamilie was heel fijn, want
op mijn eigen familie kan ik hier
geen beroep doen." Ook aan de
hulp in het huishouden, Leny de
Graaf, heeft ze veel steun gehad.
De juffrouw dacht in 1978 twee
jaar in de smalstad te blijven. „Na
een paar jaar ervaring op een
dorpsschool zou ik naar een grotere
plaats gaan, maar ik ben gebleven.
Ook omdat Chris zo verknocht is
aan de Zeeuwse klei. Ik kan over
de afgelopen periode op school bij
na alleen maar een positief verhaal
vertellen. Ik heb reden tot dank
baarheid. Het is God die het zo be
stuurd heeft. Ik heb tot nu toe vele
gezonde jaren gekregen. Ik ben bij
na nooit ziek. En als je wat voelt
aankomen, dan neem je maar gauw
een tabeltje om het weekend te ha
len. Want het is altijd moeilijk om
een vervanger te vinden."
Ze heeft alle groepen op school wel
eens gehad. Ze heeft een voorliefde
voor de onderbouw - van groep 1
tot en met 4 -. „Dan zijn de kinde
ren nog ze lekker spontaan en en
thousiast. Ze zijn heel opgetogen
als ze gaan lezen en weer een
nieuw woord kennen. Dat geeft mij
ook zo'n kick; je ziet echt resultaat
van je werk. Kinderen maken dan
een hele sprong vooruit."
Behalve dat ze spontaan zijn, zijn
ze volgens Willy ook aanhankelijk.
„Ze vertellen echt alles. Chris heeft
ook altijd genoten van de verhalen
en leeft echt mee. Hij staat ook al
tijd klaar als er iets op school moet
gebeuren. Het is een mooie baan.
Nog steeds. Ik ben er niet op uitge
keken. Het is te vergelijken met
een goed huwelijk."
Tragische perioden zijn er ook ge
weest. Sterfgevallen van kinderen,
of een ouder van een kind. Van
haar ouders en schoonvader. „Ze
ker als je ze goed hebt gekend, is
dat heel erg. Je leeft mee, kent de
gezinnen, de hele familie. Sinds ik
zelf kinderen heb, begrijp je dat
ook beter. Je ziet het van twee kan
ten: op school en thuis."
Ze deelt groep 1 tot en met 4 met
31 kinderen met juffrouw Josefien
van der Velde, die ook al 23 jaar les
geeft op de school. „We zitten op
dezelfde lijn, delen dezelfde opvat
tingen over onderwijs. We begrij
pen elkaar al vlug. Dat is voor de
kinderen ook prettig."
Buiten de school is de juffrouw ac
tief als leidster van de meisjesclub
Sola Fide (11 tot en met 15 jaar)
van de Hervormde Gemeente. En
mocht ze het werk op school niet
meer kunnen doen om wat voor re
den dan ook, dan zou ze iets in de
zorg zoeken, zegt de jubilaris. „Ik
hoop dat ik verder mag, natuurlijk,
maar als ik wat anders moet, dan
lijkt me het begeleiden van termi
nale patiënten in een hospice van
de Nederlandse patiënten vereni
ging heel mooi."
Steenbergen. Toen wilde hij echt
weg. De baan op de internationale
school met kinderen uit Engeland,
Nederland, Australië, Azië en De
nemarken zelf (uit gemengde hu
welijken) beviel hem. „Het is
meer gestructureerd dan hier. De
vakken zijn breder. Je hebt met
meer culturen te maken. De kinde
ren worden meer aangeboden. Ze
kunnen zich meer ontplooien op
meerdere gebieden. Kinderen
worden van veel meer kanten be
naderd." Het onderwijssysteem is
op deze internationale scholen we
reldwijd in grote lijnen hetzelfde.
Dat trekt Moerland erg aan. „Het
smaakt naar meer."
De meeste ouders van de kinderen
werken voor grote bedrijven. Vaak
voor een termijn van drie jaar.
Daarna gaan ze terug of verkassen
ze naar een ander buitenland.
De broers komen uit een avon
tuurlijk gezin. Hun zus Wieteke
zat een jaar lang op een High-
school in de Verenigde Staten. Of
zij van invloed is geweest op hun
reisplannen? Niet direct, maar Eg-
bert herinnert zich wel dat hij aan
haar moest denken toen hij zijn
stage op Bonaire moest regelen.
„Zij is veel jonger. Dan moet ik
het zeker kunnen, dacht ik toen."
Ze hebben de prikken al gehaald:
gele koorts, hepatitus A en B,
buiktyphus. Kosten 300 euro per
persoon. Pillen tegen malaria ne
men ze mee. Ook hun duikspullen
gaan mee. Naar Bonaire, verder
niet.
Voor de achterblijvers hebben ze
een website gemaakt. Met een
filmcamera waarmee ook digitale
foto's kunnen worden gemaakt,
gaan ze de site van beelden voor
zien. Vanuit internetcafés. Op hun
website doen ze verslag van hun
voorbereidingen (het halen van in
entingen. het boeken van de reis).
Ook van het interview voor deze
krant maken ze al melding. Er
staan ook foto's op van Egberts
verblijf op Bonaire en van Jeroens
vakantie in Zwitserland. Er kan
ook naar een forum gelinkt wor
den, een interactief middel, om
met de reizigers van gedachten te
wisselen.
Jeroen gaat in het Engels schrij
ven. „Ik ken heel veel mensen op
school in Denemarken. Ook ou
ders van kinderen. Die vinden het
heel spannend."
Bang voor ontvoeringen zijn ze
niet. Jeroen: „Het is wel actueel na
die ontvoering in de Sahara. Enige
voorzichtigheid is natuurlijk wel
geboden. Maar je gaat hier ook
niet 's nachts op de Kruiskade in
Rotterdam rondlopen. Het voor-
'enkels
Ik heb van de week voor de aardigheid eens gekeken hoeveel tv-zenders
we bij ons thuis kunnen ontvangen. Het zijn er 32. Veel hè! Wat mij be
treft in ieder geval veel te veel. Als ik voor mezelf turf hoeveel program
ma's me nu echt kunnen boeien, dan kom ik snel tot de conclusie dat de
zendercapaciteit gerust met 75% teruggebracht kan worden. Neem alleen
die eindeloze stroom aan herhalingen. Op muziekzender TMF zijn on
langs enkele muziekprijzen uitgereikt. Die bonte gala-avond is in de
maanden april en mei onafgebroken herhaald, geloof ik. Dat ze het bij
zo 'n gillende jongerenzender niet voor elkaar krijgen om 24 uur per et
maal iets zinnigs op de buis te brengen, kan ik best begrijpen. Maar zeg
dat dan gewoon eerlijk en beperk je programmering tot hetgeen je te
melden hebt. Ik vind het sowieso een heel raar verschijnsel dat de jeugd
anno 2003 naar muziek kijkt in plaats van luistert. ,,Heb jij het nieuwe
liedje van Madonna al gezien?" Nee, ik zat net naar een stripboek te
luisteren, nou goed.
Gelukkig heeft de uitvinder van het televisietoestel rekening gehouden
met mensen zoals ik. De 'uit'-knop van onze afstandsbediening is dan
ook al aardig versleten.
Onder u bevinden zich hopelijk meer van die mensen die zich mateloos
ergeren aan de belachelijke hoeveelheid zooi die dag in dag uit via het
scherm bij ons binnenkomt. Natuurlijk kan ik me sterk in de mensheid
vergissen, maar in al mijn naïviteit ga ik ervan uit dat een weldenkend
mens zich er niet toe laat verleiden in te gaan op de oproep van een rond
borstige blondine die ons als kijker probeert aan te sporen om voor 1,10
euro per minuut het antwoord op een zéér moeilijke quizvraag door te
bellen. „We zoeken een woord van vier letters en ik zal u een klein beetje
helpen. Het groeit in de tuin, de eerste letter is een B, de tweede een L en
de vierde letter is een M. Wat voor woord zou het moeten zijn?" Het frap
peert me dat er altijd weer door iemand serieus op zo 'n moeilijk vraag
stuk wordt ingegaan. Zo 'n winnaar wordt voor straf ook nog eens een
keer door de wandelende Barbie geïnterviewd (tegen hetzelfde astrono
mische telefoontarief natuurlijk).
Ik las onlangs een artikel over moderne media. En wat blijkt? Er wordt
voortdurend onderzoek gedaan naar de interesses van consumenten. Ra
dio- en tv-programma 's worden afgestemd op de vraag van kijkers en luis
teraars. Het overgrote deel van Nederland blijkt dus geïnteresseerd in
hetgeen Patty Brard in haar etagewoninkje in Amsterdam allemaal uit
vreet. Het tv-publiek zit aan de buis gekluisterd als Patricia Paay uit pure
balorigheid een fonkelnieuwe auto van zo'n tonnetje of drie aanschaft of
als ze met de helikopter van haar man naar de kapper gaat. Je kunt je
toch haast niet voorstellen dat mensen er genoegen in scheppen zich te
vergapen aan het belachelijke gedrag van dergelijke beroemdheden. Wij
willen het en het bedrijfsleven wil het. Reality, shockeren, provoceren (en
vooral irriteren), dit programma is mede mogelijk gemaakt door
Misschien moet ik me maar afzonderen als ons gezinnetje zich 's avonds
voor de televisie nestelt. „Je bent gewoon ouderwets pa", zegt mijn
dochter. Dat kan wel zo zijn, maar ik weiger het normaal te vinden dat
mijn kinderen net na het 8 uur journaal een tv-cursus 'geslachtsgemeen
schap voor gevorderdenen gedetailleerde uitleg over allerlei seksuele
hulpmiddelen voorgeschoteld krijgen. Onschuldige kinderprogramma's
als de Fabeltjeskrant, Paulus de Boskabouter en Ti-ta Tovenaar zijn ver
vangen door tekenfilms met rare buitenaardse wezentjes, lasergeweren
en vooral veel robottaai. Voor de grotere jeugd hebben helden als Zorro
en Batman het veld moeten ruimen voor Jackass. Mensen uit de absolute
onderlaag van onze beschaving voeren in dit educatieve jongerenpro
gramma de meest absurde, bizarre (en mensonterende) opdrachten uit.
Wormen eten, ontlasting consumeren, in de drab van een riolering zwem
men, niets is te gek in deze Amerikaanse tv-serie. Hoezo: fatsoensnormen
vervagen voor de jonge generatie?
Ben ik nu echt zo 'n ouwe zeurpiet als mijn huisgenoten me wilen doen
geloven Of zijn er wellicht meer zonderlingen die op leuk, informatief
en vooral ontspannend tv-vermaak zitten te wachten?
Jeroen (25) nam in juni ontslag als
gymleraar voor middelbare scho
lieren en als kleuterklasleraar op
de internationale school in Kopen
hagen. Twee jaar Denemarken
vond hij wel genoeg. Hij vond het
heel leuk, maar wil meer van de
wereld zien. „Ik heb Denemarken
natuurlijk wel beter leren kennen,
maar meer heb ik niet gezien. Ik
ben nooit buiten Europa geweest.
Daar werd ik wel eens mee ge
plaagd door collega's."
Hij vroeg Egbert (21) of hij zin
had om mee te gaan. Egbert had
daar wel oren naar, maar zat nog
op school. Studeerde pas vorige
week af. Aquatische ecotechnolo-
gie in Vlissingen. Hij zat daarvoor
vorig jaar drie maanden op Bonai
re. Daar reizen ze nu eerst samen
heen.
Egbert deed er onderzoek naar het
verbleken van koraal. Een ver
schijnsel waar nog geen verkla
ring voor is gevonden. Tenminste
geen eensluidende. De ene des
kundige zegt dat het door de stij
ging van de watertemperatuur
komt, de ander houdt het op men
selijke invloed. „Op koraal zit alg.
Ze leven in symbiose. Die alg
geeft er kleur aan. Door verstoring
trekt de alg weg. Dan blijven er al
leen kleine tentakeltjes over van
het koraal zelf. Als de alg te lang
wegblijft, raakt het koraal in
moeilijkheden."
Egbert kwam er achter dat bij de
laatste verbleking enkele jaren ge-
Je roen (links) en Egbert hebben hun rugzakken zo licht mogelijk ingepakt.
leden de temperatuur van het zee
water niet noemenswaardig had
afgeweken ten opzichte van ande
rejaren. En zag dat het regenwater
dat op het land neerkwam, op ver
schillende plaatsen op het koraal
uitstroomde. Egbert bevool aan
om de invloed daarvan te onder
zoeken.
Om het koraal te bestuderen,
moest de student vaak duiken.
„Het was er mooi en relaxed. Dat
wil ik graag aan Jeroen laten
zien." Ook Jeroen is het duiken
machtig. Hij dook vaak in Neder
land, maar ook in de Middellandse
Zee. Koraalduiken kunnen ze nu
op Bonaire samen doen. „Wel een
veilig begin voor backpackers
(rugzakreizigers -red.)," lacht de
jongste van de twee. Ze weten ook
al dat ze van het vliegveld worden
afgehaald en waar ze logeren. Het
avontuur kan daarna pas echt be
ginnen.
Jeroen: „Je kan vantevoren alles
uitstippelen met je vliegticket.
Maar dan ligt de route helemaal
vast. En dan doe je vaak alleen
maar de grote steden aan. Dat wil
len we juist niet. We hebben alleen
een retourticket Bonaire. En niks
anders gepland. Dat lijkt ons inte
ressanter."
Er zijn wel gedachten over de ver-
volgreis. Venezuela ligt niet ver
van Bonaire en het is meteen ook
Zuid-Amerika. Het continent waar
ze heen willen. Egbert las ent
housiaste verhalen over Ecuador.
Over het tropisch regenwoud daar
dat door vele Europeanen wordt
bezocht. Jeroen maakt het niet zo
veel uit. Hij ziet wel waar het
schip strandt, zegt hij. „Als de tic
kets naar Argentinië of Chili goed
koper zijn, dan gaan we daar
heen." Ook aanmonsteren op een
schip sluiten ze niet uit. Zo lifte
Egbert vorig jaar mee met een stel
Franse zeilers die van Bonaire
naar Curacao voeren. Ze sluiten
niets uit. „Het moet een avontuur
zijn. Het lijkt me leuk om onder
weg te gaan puzzelen hoe we zul
len gaan reizen," zegt de gymle-
Of ze het goed met elkaar kunnen
vinden? Jeroen: „We hebben nooit
eerder samen gereisd. Maar we
hebben dezelfde interesse en op
vattingen. Ik denk dat we een goe
de combinatie zijn. Maar mis
schien valt het wel tegen."
Jeroen houdt er rekening mee dat
hij in een ander land weer aan het
werk zal gaan. Voordat hij naar
Denemarken ging, gaf hij twee
jaar gymles op het Moller in
