Gemeentehuis zaak
van prestige en status
Volksdansen is bewegen, sociaal
contact en af en toe lekker lachen
'Zes maanden eigenlijk net te lang'
Kiespijn
Scholieren
duiken in afval
De Zeeuwse Reie in Sint-Maartensdijk viert zilveren jubileum
Sfor-soldaat Gabriël Gunter terug van vredesmissie in Bosnië
Donderdag 8 mei 2003
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
„Dat we er goed werk doen, geloof ik best. Maar zelf zie
je daar weinig van." Beroepsmilitair Gabriël Gunter uit
Sint-Annaland is terug van zijn eerste uitzending naar
het buitenland. Zes maanden werkte hij in Bosnië-Her-
zegowina, waar Sfor de vrede en veiligheid bewaakt. Het
gebied dat de Nederlandse vredesmacht controleert, is
vrij rustig. Het patrouilleren en bewaken dreigde daar
door een sleur te worden, valt uit Gunters woorden op te
maken. „Zo'n periode van zes maanden is eigenlijk net
iets te lang. Drie maanden, zoals nu in Afghanistan, zou
mooier zijn."
Eentonig
Tribunaal
Wijkzuster
De Betho
Scholen trekken
aan de rem bij
federatievorming
Nathalie van As
Djaco colo. Valeta. Rosenstock. Zigeunerpolka. Voor de
leden van De Zeeuwse Reie in Sint-Maartensdijk ver
trouwde namen. Het zijn volksdansen en donderdagmid
dag staan ze op het programma bij de viering van het zil
veren jubileum van de vereniging. In Haestinge zijn
oud-leden en leden van zusterverenigingen uitgenodigd
voor een feestelijke dansmiddag. Een kleine zestig da
mes (en twee heren) vermaken zich prima.
Kwart eeuw lid
Zeven jaar nadat het Dayton-ak-
koord een einde maakte aan de
strijd in Bosnië is er in dat land nog
heel veel kapot, vertelt Gabriël
Gunter. Kogelgaten in de zijgevels
van naast elkaar staande huizen illu
streren hoe buren elkaar beschoten
hebben. De Nederlanders zijn actief
in het zuidwesten van het land, waar
de prohiemen zich vooral hebben
voorgedaan tussen de Kroatische
minderheid en de Moslims. „Vooral
in de dorpen is nog weinig merk
baar van herstel." De indruk is dat
de bevolking zelf weinig initiatie
ven neemt. Als in huizen bijvoor
beeld ramen nodig zijn, regelt Sfor
dat. „Op de akkers worden hele
maal geen producten verbouwd, ter
wijl dat in Kroatië wél het geval is.
Het enige waarmee men bezig is, is
om iedere dag voor eten te kunnen
zorgen." Veel mensen hebben hele
maal geen werk, en in scholen is
vaak zelfs niet eens zoiets als een
simpele op hout gestookte kachel
aanwezig. Voor het milieu is er al
helemaal geen aandacht. En er is
veel criminaliteit, waar de politie
heel weinig aan doet, aldus Gunter.
De Sint-Annalander werkte na zijn
vertrek op 30 oktober vorig jaar
eerst in Suica, een gebied dat Ne
derland vorig jaar overnam van Ca
nada en waar Serven de minderheid
vormen. Met slechts 65 mensen was
dat een gezellig kamp, vindt Gabriël
Gunter. In het noordelijker gelegen
Bugojno - waar hij naderhand zat -
telde de Sfor-basis zo'n 700 tot 800
mannen en vrouwen. Deze stad ligt
ongeveer 150 kilometer ten westen
van de hoofdstad Sarajewo. De be
volking trad de Navo-troepen over
het algemeen positief tegemoet,
zegt Gunter. „Alleen in de rijkere
dorpen kon je iets merken van: wat
komen jullie hier zoeken; er is geen
oorlog meer en het is zo wel goed
voor ons." Het werk van de Neder
landers bestond uit patrouilleren en
met de bevolking praten over hun
problemen en over de toekomst,
over hoe ze hun leven weer kunnen
oppakken. „Je merkte dat ze van al
le slechte dingen de regering de
schuld geven. En belasting betalen
bijvoorbeeld, daar hadden de mees
ten nooit van gehoord. Dat willen ze
ook niet." De teneur was ook wel
dat het mis zal lopen zodra de Na-
vo-strijdmacht uit Bosnië verdwijnt.
„Als je mensen met elkaar hoort ru
ziën over dingen die tien jaar gele
den gebeurd zijn en die ze elkaar nu
nog niet kunnen vergeven, dan
vraag je je ook af wat je daarmee
moet."
Wat Gabriël Gunter betreft verlie
pen de afgelopen zes maanden rede
lijk eentonig. „Een patrouille werd
gedaan door drie mensen en een
tolk. Maar ons peloton van 35 men
sen beschikte over slechts twee au
to's. Dus als je aan drie patrouilles
in een week meedeed, had je een
drukke week." Wachtlopen bij de
basis zelf hoorde er natuurlijk ook
bij. En verder was er de 'quick reac
tion force', een hulpdienst die
moest uitrukken als er een Sfor-mi-
litair iets overkwam (bijvoorbeeld
een ongeluk). Maar dat gebeurde
heel sporadisch. De troepen zetten
ook wel wegen af om auto's te con
troleren en hielden acties voor het
inleveren van wapens. En twee keer
deden ze een oefening. Dat het alle
maal zo rustig ging, is volgens Gun
ter verklaarbaar als je je realiseert
dat zijn contingent al de 13e Sfor-
uitzending was. „Dan moet de zaak
zo onderhand wel onder controle
zijn." Voor het vertrek eind oktober
kreeg de Sint-Annalander drie
maanden training - onder meer over
de achtergronden van het conflict in
het voormalige Joegoslavië. „Aller
hande situaties werden geoefend,
maar niet één daarvan heeft zich
ook werkelijk voorgedaan." De sol
daten gingen nooit het kamp uit
zonder hun wapen bij zich. „Dat
moest je half laden zodra je de poort
uitging en weer ontladen bij terug
keer. Verder mocht je nooit de we
gen verlaten omdat er gevaar be
stond van mijnen." Die mijnen en
het verkeer waren volgens Gabriël
Gunter de grootste gevaren. „Ver
keersregels lijken ze er helemaal
niet te kennen, het is een chaos."
Het opruimen van de mijnen wordt
in veel gevallen door de bevolking
ter hand genomen. De afgelopen
tijd zouden 4000 vluchtelingen zijn
teruggekeerd naar het gebied in
Bosnië waar de Nederlandse vre
desmacht is gelegerd. „Daar heb ik
niets van gemerkt."
De Sint-Annalander is blij dat er
volop mogelijkheden waren voor
contact met het thuisfront, via tele
foon en internet. Dat doorbrak de
dagelijkse sleur. De vrije tijd werd
gevuld met sporten of spelletjes als
schaken en darten. Ook werden uit
stapjes gemaakt. „We zijn een dag
gaan klimmen op een skischans,
ook gaan skieën, duiken en paardrij
den. Trips naar Sarajewo werden
ook georganiseerd. Maar ik kon niet
mee", vertelt Gunter. Twee keer
kwam hij met verlof naar huis, één
keer zes en een keer negen dagen.
„Zo'n periode van zes maanden is
eigenlijk net iets te lang, drie maan
den zou mooier zijn. Dat hebben we
onze commandant ook verschillen
de keren gezegd."
Pas twee weken voor de terugkeer
naar Nederland was er een daadwer-
Ik loop al een aantal dagen met onuitstaanbare kiespijn rond. De door mijn
vrienden aanbevolen cognacjes helpen steeds korter en mijn vrouw moppert
dat ik gewoon naar de tandarts moet gaan. „Cognac zit helaas niet in het
ziekenfondspakket schat en zo 'n kiesje is tenslotte zo getrokken zo merkt
ze fijntjes op. Uiteraard heeft ze gelijk maar dat kan ik toch onmogelijk
zomaar toegeven.
Met een gezicht als een oorwurm meld ik me bij de kittige tandartsassisten
te. „Kan ik u soms helpen?" Ik heb haar knappe, jonge gestalte enige tijd
aandachtig bestudeerd en mijn hormonen gillen haast; Jaaaa! De pijn
scheut die door mijn onderkaak raast tempert echter mijn mannelijk tempe
rament. „Ik heb tandpijn juffrouw", murmel ik met gebogen hoofd. „Oh u
heeft zojuist gebeld voor een spoedbehandeling, neemt u maar even plaats
in de wachtkamer.Bij het betreden van de kille wachtruimte vraag ik me af
waarom wachtkamers van medici bijna altijd uitblinken in triestheid? Deer
nis wekkende meubelen, grauw behang en keihard TL licht waardoor je als
patiënt geen schijn van kans hebt om je onzichtbaar in een hoekje weg te
stoppen. Op de achtergrond hoor ik de driftige toon van de tandartsboor en
ongeïnteresseerd pak ik een tijdschrift uit de gedateerde leesmap. Aan de
andere kant van de kamer zit een oude heer me zwijgend aan te staren. Over
de rand van mijn boekje zie ik hoe bij iedere zware ademhaling een impo
sante snotbei boven 's mans weelderige snor verschijnt. Ik fantaseer over
het onsmakelijke tafereel dat zich straks onherroepelijk met deze bejaarde
man in de tandartsstoel zal gaan afspelen. De boor is inmiddels stil gezet en
het enige geluid in de spelonken van de oude tandartspraktijk wordt veroor
zaakt door de grote wandklok. Gehypnotiseerd door de koperen slinger ver
geet ik even de pijn en zelfs de oude man met chronische snotneus kan me
niet uit de lichte trans halen.
Triiiiiiiiiiiiiing!I Een belletje die het midden houdt tussen de eierwekker bij
ons thuis en de Big Ben in Londen, kondigt het moment aan waarop ik heb
gewacht. „Komt u maar verder hoor, u kunt in de stoel plaatsnemen.De
vriendelijke stem van de tandarts staat in schril contrast met de angstaanja
gende werktuigen die boven mijn weerloze, horizontale lichaam worden uit
gestald. Mag ik even kijken?" AuauauauwU! 'Kijken' betekent dus in dit
geval 'direct aanvallen'. Als een geroutineerde mijnwerker zet de tandarts
zijn (kleine) pikhouweel in de rotte overblijfselen van wat eens een gezonde
kies is geweest. „Deze is het dus.Door een grote hoeveelheid watten ben
ik inmiddels monddood gemaakt maar innerlijk voel ik allerlei verwensin
gen opwellen.
Terwijl de verdovende injectie in gereedheid wordt gebracht, gaat de beval
lige assistente me onderwerpen aan een diepte-interview. Heeft u uw zie
kenfondspapieren bij? Weet u of u een aanvullende tandartsverzekering
heeft? Wie is uw eigen tandarts of was u nog niet gesaneerd?" Waarom
stellen ze dergelijke vragen niet als je nog gewoon je mond kunt bewegen?
Nu lig ik roerloos (en vooral weerloos) op de workmate van de tandarts en
ik zie uit mijn ooghoek dat de teller van de mondtechnicus flink oploopt.
Driftig declarerend worden vaktermen uitgewisseld en ik kan er niets te
genin brengen. Mijn gezicht ligt door de stevige verdoving inmiddels in een
onvermurwbare plooi en ja hoor, daar valt de donkere schaduw van de ge
maskerde beul over me heen. Met een krachtige armbeweging trekt hij de
rotte kies uit mijn mond en triomfantelijk als een ginecoloog toont hij me
het resultaat van de korte bevalling. Eindelijk mogen de watten uit mijn
mond en hoewel de verdoving spreken vrijwel onmogelijk maakt, probeer ik
in mijn onbeholpenheid toch direct de grapjas uit te hangen. „Die komt ze
ker niet meer voor transplantatie in aanmerking?" Met een zakelijke hand
druk en vergezeld door minachtende blikken word ik de deur gewezen. Triii-
iiiiing. Volgende patiënt. In de smalle gang kom ik de 'bellenblazer' uit de
wachtkamer tegen. Mijn medeleven gaai uit naar de behandelend genees
heer en zijn knappe assistente. Zij zullen weldra kennis maken met de on
smakelijke ballonnenwedstrijd van de bejaarde patiënt. Tandarts, het zou
mijn vak niet zijn.
Stemmen
van lezers
Allereerst wil ik dhr. C. Rijnberg en
mevr. L. van Gorsel veel succes
toewensen met de petitie tegen de
bouw van een nieuw gemeentehuis.
Een loffelijk initiatief dat veel
steun verdient. Burgers van Tholen
en Sint-Philipsland, laat hierop een
positieve reactie horen. Laat b. en
w. van de gemeente Tholen zien
hoe de bevolking hierover denkt.
Dat ook de leden van de gemeente
raad eens zien wal er onder de be
volking leeft: niemand zit te wach
ten op dit prestige- en geld
verslindende project van b. en w.
van Tholen. Het college ziet het
nieuwe gemeentehuis alleen maar
tot meerdere eer en glorie van zich
zelf. Wat een beleid en wat een
geldverspilling. Men moet de bur
gers zien als klanten, zegt de burge
meester. Maar dan wel klanten die
met een lege portemonnee blijven
zitten. Die iets krijgen wat men niet
wenst en dat wat men wenst, niet
krijgt. Een ronduit te verwerpen be
leid van democratisch gekozen be
stuurders. Zogenaamd dan. Zeker
in een tijd van economische terug
gang zal geen enkel zich enigszins
sociaal opstellend gemeentebestuur
een dergelijke geldverspilling wil
len of durven doen. Behalve dan b.
en w. van de gemeente Tholen, he
laas. Zelfs enigszins sociaal is op
hen niet van toepassing. Daar is dan
een ander minder sociaal woord
voor, wat ieder dan zelf kan invul
len. Veel mensen hebben het moei
lijk door de economische teruggang
en toenemende werkloosheid. En
dan de bouw van een nieuw ge
meentehuis?
Met alle lastenverzwaring, die mo
gelijk zelfs niet meer redelijk te
noemen is. En dat terwijl er zoveel
andere, goede mogelijkheden zijn.
Maak daar toch gebruik van. B. en
w. zien klaarblijkelijk alleen nieuw
bouw als alleen zaligmakend. Alles
moet daaraan ondergeschikt ge
maakt worden en dat is nu net wat
de burger niet begrijpt en ook zeker
niet kan waarderen. Een gemeente
bestuur dat steeds verder van de
burgers komt af te staan en alleen
maar onnodige kosten veroorzaakt.
En nogmaals; het is de burger die
met de lege portemonnee blijft zit
ten. Het is voor het college gemak
kelijk om op deze manier over de
portemonnee van anderen te beslis
sen. En dat terwijl men zelf een
royaal traktement heeft (zo slecht
kan het niet gaan) dat altijd voor
vermeerdering en nooit voor ver
mindering in aanmerking komt. Als
over enkele jaren het nieuwe ge
meentehuis er staat, is alles voor
zeer veel geld superbeveiligd. Niet
alleen voor het gemeentepersoneel,
maar ook voor b. en w. Dan denk ik
dat je als gewone burger die burge
meester al helemaal niet en de wet
houders bij hoge uitzondering nog
kunt spreken. Die zitten dan zwaar
beveiligd in hun invoren torens.
Nieuw-Zeeland, Oostenrijk, Zwit
serland en Nederland. Vaak wordt er
eerst 'droog' geoefend, zonder mu
ziek. Naast dansen in een kring,
wordt ook in paren gedanst. Dan
zijn er vrouwen die even een man
nenrol moeten vertolken. De
Zeeuwse Reie laat dat in de kleding
tot uitdrukking komen. Want op de
donkere broek of rok en witte blou
se dragen de dames een sjaal en de
'heren' een vestje. In de grote zaal
van Haestinge is de versterker ei
genlijk te klein, normaal oefent de
vereniging in de veel kleinere oude
kleuterschool. Als mevr. Van Gorsel
- al 17 jaar bij de club betrokken -
de Zigeunerpolka aankondigt, ont
lokt dat enkele dames een reactie.
„Dat is de dans die met koninginne
dag in Wijhe is gedaan en waar de
koningin en prinsessen aan meede
den. Het was op televisie te zien."
Het draaien, klappen en wisselen
van partner gaat de meeste dansers
goed af. Zelfs degenen die al een
tijdje niet meer gedanst hebben,
hebben de bekende nummers zo
weer onder de knie. Een verrassing
is dat een groepje leden alle aanwe
zigen trakteert op Zeeuwse babbe
laars. En voor de leden van De
Zeeuwse Reie is er een ingelijste
oorkonde als herinnering aan dit ju
bileum. Alle leden sluiten de dag af
met een etentje op camping Stave-
nisse.
De volksdansclub in Sint-Maar
tensdijk begon in 1978 met zestien
leden, op initiatief van de toenma
lige wijkzuster De Smit. Het jaar
daarop werd een voorlopig bestuur
aangesteld, in 1981 kwam er een
definitief bestuur met mevr. P.
Noordijke als voorzitter. Op dit
moment is Alie Kuipers voorzitter,
Josien Snoep secretaris en José
Nijstad penningmeester, terwijl Els
Veniet en Nel v.d. Berg als be
stuurslid fungeren. Leidster mevr.
De Baat uit Steenbergen droeg in
1986 het stokje over aan Nellie van
Gorsel. Beiden volgden speciale
cursussen voor docente Meer be
wegen voor ouderen. Naderhand
was er ook bijscholing, maar dat
stagneert sinds het niet meer onder
het kruiswerk valt, vertelt mevr.
Van Gorsel. Elke donderdagmid
dag van twee uur tot half vier (be
halve in de maanden juli en augus
tus) wordt er gedanst in de
voormalige kleuterschool aan de
Radda Barnenstraat. Ook zijn er
uitwisselingen en optredens, zoals
op 22 mei a.s. in woonzorgcentrum
Maartenshof.
Kom je dan als burger op het ge
meentehuis, dan word je van het
kastje naar de muur gestuurd. Dus
je reinste bureaucratie.
Maar een klein positief iets is er;
dan is er koffie en dat zal er altijd
wel in grote hoeveelheden zijn. Ik
neem tenminste aan, dat er voor
een gewoon iemand nog wel een
kopje koffie afkan.
Gemeentebestuur van Tholen: ve
len van uw burgers staan gelukkig
met beide benen op de grond. Doet
u dat ook eens. Het zal duidelijk
zijn dat de burgers op andere din
gen zitten te wachten dan de geld
verslindende nieuwbouw van het
gemeentehuis. Bijvoorbeeld het
voortbestaan van de Betho in Tho
len, handhaving van de ambulance,
uitbreiding van Maartenshof, ver
betering van bestaande en komst
van nieuwe winkelvoorzieningen
en een krachtige impuls van het
centrum van Sint-Maartensdijk. Ga
daar de verpaupering tegen en
maak het aantrekkelijker. Dat kan,
zeker als het gemeentehuis in Sint-
Maartensdijk blijft.
Gemeentebestuur, maak u daar
eens sterk voor. Daar hebben de
mensen wat aan. Men weet dan
waarom men gemeentelijke belas
ting betaalt en dat het goed besteed
wordt. Op een statussymbool of
een zogenaamde toren van Babel
zit niemand te wachten. Deze toren
werd gebouwd door grootheids
waanzin. Indien dat plan in Tholen
toch moet doorgaan, zou je net als
vroeger hopen op een Babyloni
sche spraakverwarring. Dan valt er
niet veel goeds van te verwachten.
Wel heeft men dan alvast een naam
voor het nieuwe gemeentehuis: Ba
byion. Laten we hopen, dat het er
nooit komt.
Kijkend naar de toekomst en de
23.000 inwoners van Tholen, dan'
is er geen kleinere gemeente meer
die bij Tholen kan worden ge
voegd. Wel is het mogelijk dat
Tholen in de toekomst bijvoor
beeld bij Zuid-Beveland komt. Wie
zal het zeggen, dus zeker geen on
nodige geldverspilling. Gemeente
bestuur, blijf zitten waar je zit, dan
zitje goed.
C. Kwaak,
Noordsingel 146,
Bergen op Zoom.
De Eben Haëzerschool in Tholen en
de School met de Bijbel uit Sint-
Annaland hebben op de rem getrapt
ten aanzien van de vorming van een
federatie met totaal twaalf scholen
van Tholen, Zuid-Beveland en
Schouwen-Duiveland. De twee vin
den het allemaal wat te snel gaan.
Samenwerking is geen probleem,
maar voor nauwe samenwerking
vinden ze het nog te vroeg.
De federatie was na de oriëntatiefa
se en de onderzoeksfase aan de be
sluitvorming toe. Daarbij is nu pas
op de plaats gemaakt. Binnen de fe
deratie waren vier werkgroepen ge
vormd: 1stuurgroep 2. bestuurlijke
organisatie en identiteit 3. personeel
en organisatie 4. financiën en mate
rieel. Doel van de protestants-chris
telijke basisscholen was om te ko
men tot bestuurlijke schaal
vergroting. Gekozen is nu voor een
gematigd federatief groeimodel. Dit
houdt in, dat er in de toekomst een
aantal beleidsonderdelen zullen
worden overgelaten aan het federa
tief bestuur. Deze zogenaamde
mandatering zorgt ervoor dat de
vrijblijvendheid van de lokale
schoolbesturen wordt ingeperkt.
Het federatief bestuur krijgt meer te
vertellen. Elk jaar zullen dan door
middel van het federatieve jaarplan
een of meerdere onderdelen toege
voegd kunnen worden. Dit model
houdt de weg naar een toekomstige
fusie often en bevordert in ieder ge
val op korte termijn de samenwer
king.
Leerlingen uit het voortgezet onder
wijs fietsen de komende weken
langs Thoolse bedrijven en instel
lingen om voorlichting te krijgen
over afval. Zo'n 120 leerlingen van
het Calvijncollege en ruim 55 van
het Schelde college stappen de don
derdagen 8 en 15 mei op de fiets en
gaan in groepjes langs 31 verschil
lende bedrijven en instellingen in
Tholen, Sint-Maartensdijk en Poort
vliet. Daar horen ze over soorten en
hoeveelheden afval die vrijkomen
en hoe daarmee wordt omgegaan.
Aan de hand van opdrachtenboekjes
kunnen de leerlingen gerichte vra
gen stellen en op school worden de
ervaringen verwerkt in bijvoorbeeld
een posterpresentatie en een afval-
krant.
Doel van de afvalfietstocht is de
leerlingen een indruk te geven van
de verschillende afvalstromen in
onze maatschappij. Daarnaast ver
werven ze kenmnis en inzicht in de
problemen die de plaatselijke afval
berg met zich meebrengt voor het
milieu en de samenleving. Op beide
ochtenden zal wethouder Van Kem
pen het startsein geven. De afval-
tocht wordt samen met de scholen
georganiseerd door het IVN Consu
lentschap, terwijl afvalverwerker
Olaz dit financieel ondersteunt.
Gabriël Gunter vond de mijnen en het verkeer het gevaarlijkst in Bosnië.
kelijke actie. „De Engelsen hadden
een Bosniër gesignaleerd die door
het Joegoslavië-tribunaal werd ge
zocht. Wij moesten toen alle wegen
afzetten. Maar de man is ontko
men." Volgens de Sint-Annalander
lukt het bijna nooit om dit soort lie
den te vinden, omdat ze in hun ei
gen streek in aanzien staan en door
iedereen worden geholpen. „Sfor is
er best fel op, daar ligt het niet
aan."
Nadat het contingent in Bosnië de
Nato-medaille had gekregen, reisde
het naar Split in Kroatië om de
vliegreis naar Nederland te maken.
Daags voor koninginnedag arriveer
de Gabriël Gunter op het vliegveld
Eindhoven, waar hij een Nederland
se herinneringsmedaille in ont
vangst nam. Na vier weken vakantie
zal hij zijn werk op de kazerne in
Oirschot weer oppakken. De Sint-
Annalander is mitrailleurschutter bij
het garderegiment fuseliers Prinses
Irene. Hij wordt in juni bevorderd
tot korporaal. „Dat is leuk, want dan
kun je ook wat lessen geven." De
Sint-Annalander heeft de zekerheid
dat hij het eerste jaar in ieder geval
niet voor een vredesmissie zal wor
den uitgezonden. Dat vindt hij ook
niet erg, hoewel hij het verblijf in
Bosnië als leerzaam heeft ervaren.
Ook korporaal Nathalie van As uit
Scherpenisse vond de zes maanden
in Bosnië erg lang duren. Ze kwam
één dag voor Gunter terug, die net
als zij bij het 17e pantserinfanterie-
bataljon werkt. „De eerste drie
maanden in Suica voelde je je écht
nuttig. Maar in Bugojno hadden de
Moslims het beter voor elkaar. Als
je in die stad een uurtje patrouille
reed, had je alles wel gehad." Wat
haar hetreft duren de vredesmissies
in de toekomst nog maar drie maan
den, en daar wordt op hoger niveau
ook al over gedacht, weet ze. De
uitzending naar Bosnië was een hele
ervaring. „Je leeft daar in verhou
ding primitief. De eerste drie maan
den, in de winter, sliepen we in ten
ten. Ondanks dat we kachels
hadden, was het koud. En op de ba
sis in Suica waren maar vier dou
ches. Als je zulke dingen ziet, besef
je pas hoe goed je het thuis hebt."
Terug in ons land viel haar op de
snelweg meteen op hoeveel drukker
het verkeer hier is.
Het leven van de Serven in Suica is
armoedig, ze zijn een minderheid
en worden achtergesteld. Hebben
bijvoorbeeld geen elektriciteit. „Je
kon die mensen helpen of een
praatje met ze maken. Ze waren erg
dankbaar." Van As en haar groep
hadden als neventaak het uitdelen
van hulpgoederen van de UNHCR
(hoge commissariaat voor de vluch
telingen) - bedden, plastic, kook-
toestellen - aan deze groep. „Ook
vanuit Nederland was er een hulp
project, voornamelijk het verdelen
van dekens en kaarsen. Dat mocht
ik volledig regelen. Erg dankbaar
werk is dat. Overal vragen de men
sen je binnen en hoewel ze nauwe
lijks iets hebben, bieden ze je koffie
een een borrel aan", vertelt de
Het volksdansen is begonnen als ac- sociale contact is daarnaast ook van
tiviteit van Meer bewegen voor ou
deren. Inmiddels is dat een rekbaar
begrip, want de leden van De
Zeeuwse Reie variëren in leeftijd
van 53 tot 83 jaar. Het oudste lid,
mevr. J. van Bodegom uit Sint-An
naland, gaat het dansen op de weke
lijkse bijeenkomsten nog prima af.
Beweging is zeker een belangrijk
element om aan deze activiteit mee
te doen, zeggen enkele dames. Het
belang. „En we kunnen eens la
chen." Het volksdansen is natuur
lijk een plezierige ontspanning,
maar de dames zijn er toch ook seri
eus mee bezig. Dansen vergt con
centratie en samenwerking, waarbij
het niet erg is om een foutje te ma
ken. De leden leren regelmatig
nieuwe dansen. Als er iemand jarig
is, mag die een verzoekje doen voor
een dans. Op die manier komen ook
de oude dansen geregeld weer aan
bod. De sociale betrokkenheid on
der de leden is groot. Als iemand op
een middag ontbreekt, wordt die al
tijd wel door een ander gebeld om
even te informeren.
Dien de Viet-de Graaf is als enige
een kwart eeuw lid van De Zeeuwse
Reie. Ze krijgt daarvoor een presen
tje van voorzitter Ali Kuipers en
ook krijgt ze een corsage opgespeld.
De 78-jarige mevr. De Viet vindt
bewegen belangrijk, want ze zit ook
al 29 jaar op gym, vertelt ze. De we
kelijkse dansmiddag is een welko
me afwisseling omdat ze sinds het
overlijden van haar man vaak alleen
is. De manier waarop oud-leden be
kenden begroeten, illustreert hoe
waardevol voor hen de contacten
zijn. Mevr. Kuipers verwelkomt ie
dereen met een korte toespraak op
rijm. Ook mevr. M. Buijs uit Stave-
nisse, die na enkele jaren weer op
nieuw lid is geworden en de leden
sjaal uitgereikt krijgt. Zij is het 24e
lid van de vereniging. In de zaal zijn
leden van de zusterverenigingen uit
Tholen en Lepelstraat aanwezig, da
mes van de vorig jaar opgeheven
Oud-Vossemeerse club en vertegen
woordigers van de eilandelijke
volksdansvereniging Dodi Dodi.
Na de koffie met cake is het tijd om
te dansen. De aanwezigen vormen
een grote kring en leidster Nellie
van Gorsel kondigt de Djaco colo
aan. Ze doet - samen met leidster
Riet Goossen van de zustervereni
gingen - de passen voor. En dan
wordt de muziek gestart. Dansen uit
allerlei landen passeren de revue:
onder meer Engeland, Schotland,
De Zeeuwse Reie viert natuurlijk met volksdansen het zilveren jubileum in Haestinge.
Scherpenissese. Die armoe was er
in Bugojno dus niet, maar toch
werd ook daar de aanwezigheid van
Sfor op prijs gesteld. „Veel mensen
zeiden dat het weer weieens fout
zou kunnen gaan als Sfor er weg
zou gaan." Het mortierpeloton
waarvan Van As deel uitmaakt,
deed ook nog twee oefeningen.
„Dat was pittig, want er waren
sneeuwstormen en het was bitter
koud. Dat je tot je heupen in de
sneeuw staat, ben je in Nederland
niet gewend."
Net voor ze in oktober naar Bosnië
vertrok, tekende Nathalie van As
bij. Achteraf is ze daar blij mee.
„Want ons peloton wordt volgend
jaar opgeheven en dus moet ieder
een iets anders gaan zoeken. Maar
dat valt met alle bezuinigingen bij
defensie niet mee." De Thoolse wil
graag naar de KMA voor de serge
antsopleiding. „Het zal door die si
tuatie ook moeilijker zijn om toege
laten te worden."
Nathalie van As wil de sergeantsopleiding.
