kh
Broe
ms
Omzet stijgt maar de tijd dringt
voor de Wereldwinkel in Tholen
'Voor veel Zeeuwen is dialect
een onderons taaltje geworden'
Slopershamer in Raadhuisstraat
Veel belangstelling voor
nieuwbouw gemeentehuis
Bewoners naar rechter
over parkeerverbod
Voorzitter M. van Gorsel-de Oude na ruim twee jaar afgetreden
Thoolse koren
in Halsteren
Koperen straler
Vlaamse nieuwe consulent Zeeuws
Donderdag 3 april 2003
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
9
Supplement Zeeuws woordenboek met bijdrage Tholen en St. Philipsland
'Gooi het maar in gang', zei een van de organisatoren te
gen de voorzitter van de stichting Nederlandse dialecten
als de dag moet worden geopend. De Vlaamse tongval is
zaterdag onmiskenbaar aanwezig in de Stadsschouwburg
in Middelburg waar de zevende Nederlandse dialecten
dag wordt gehouden.
Zwervers
Knobbelzwanen
weg na afschieten
Selectie van top vijf architecten
Op rijbaan Ten Ankerweg in Tholen
Een aantal bewoners van de Ten Ankerweg in Tholen
stapt naar de bestuursrechter om het in hun straat inge
stelde parkeerverbod teruggedraaid te krijgen. De bewo
ners verzetten zich al langer tegen deze maatregel en be
roepen zich daarbij op een toezegging die in het verleden
door een gemeenteambtenaar is gedaan toen het recon
structieplan voor de straat werd gemaakt.
Simavi
Auto als remmer
ZOA
Droomvanger
Wanbeleid
PI*
0ÖGMEETSU&W6 CENTRUM
rote Kerk
Advertentie I.M.
Voorzitter Kees Martens van de Zeeuwse dialectenvereniging overhandigt het 'sukklement'aan Van Gelder.
Naast het Vlaams wordt er ook
Limburgs en Gronings gesproken.
De voertaal is het echter 'algemeen
beschaafd Nederlands' om taalver
warring onder de ruim 300 bezoe
kers te voorkomen. Maar bij de
aanbieding van het supplement op
het Zeeuwse woordenboek scha
kelt voorzitter Kees Martens van
de Zeeuwse vereeniging voor dia-
lectenonderzoek over in de taal van
zijn streek.
Voor degenen in de donkere zaal
die het niet kunnen verstaan, ver
wijst hij handig naar het Zeeuwse
woordenboek, dat in 1964 het licht
zag en waar nu het supplement van
gereed is. Die aanvulling was hard
nodig, zei hij omdat er in de eerste
versie een groot aantal woorden
niet in was opgenomen.
Het duurde dertig jaar voordat alle
ontbrekende woorden waren verza
meld en tien jaar om geld de vin
den om het uit te geven, zo lichtte
hij de moeizame weg toe.
Het eindresultaat is een verzame
ling van 5000 nieuwe woorden,
aangevuld met verhalen over aller
lei onderwerpen. Martens bena
drukte het belang van de streekta
len die nu vastgelegd zijn in een
boek. Want volgens de voorzitter
ging en gaat er veel teloor in onze
provincie, zoals waardevolle cul
tuurlandschappen die moesten wij
ken voor de herverkaveling.
Dat er zo lang aan het boek ge
werkt is, was ook zijn vrouw opge
vallen, zei hij. „Het is geen supple
ment maar een sukklement, zei ze
tegen me."
Hij overhandigde het eerste exem
plaar aan aan de commissaris van
de koningin W.T. van Gelder. Het
tweede exemplaar was voor voor
zitter dr. Reinhild Vandekerckhove
van de stichting Nederlandse dia
lecten, het derde voor eindredac
teur Kees Fraanje.
In zijn openingswoord brak Van
Gelder opnieuw een lans voor het
gebruik van de streektaal. Dat plei
dooi houdt hij al sinds 1996. „Maar
het ontmoet veel weerstand." Voor
vele Zeeuwen is het Zeeuws een
'onderons taaltje' geworden dat
voornamelijk in het gezin, de fami
lie en op verjaardagen gesproken
wordt. „Je gebruikt het wel, maar
zeker niet buitenshuis en zeker niet
bij officiële gelegenheden."
Hij betreurde dat. In Zeeland heeft
het Zeeuws volgens hem een lage
status. „Het is toch boers, wordt er
gezegd. Het zou als levend erfgoed
algemener bekend moeten zijn.
Datzelfde geldt voor klederdrach
ten, het omgaan met het landschap
en onze monumenten. De Zeeuwen
zijn er niet trots op, helaas."
Hij prees de dialectverenigingen
die de streektalen bestuderen en
vastleggen. „Dat is nodig. Als we
het op deze manier niet overeind
houden, dan verdwijnen ze.".
Hij richtte zich ook tot de politici.
Die zouden meer gebruik moeten
maken van hun streektaal. „Die
vindt veel meer de weg naar het
hart." Het zou volgens hem ook
helpen in het verkleinen van de
kloof tussen de bestuurders en de
burgers.
Aan het supplement werkten ver
schillende groepen dialectvorsers
mee. Zo kwam de groep Noord-
Zeeland (Tholen, Sint-Philipsland,
Schouwen-Duiveland en Goeree-
Overflakkee) regelmatig bijeen in
Zierikzee en Nieuwerkerk om de
lijsten met ingevulde woorden te
bespreken. In deze werkgroep za
ten Lea Rijstenbil uit Scherpenis-
se, Danker Roozemond uit Stave-
nisse, Ria Nieuwenhuijse-Kleppe
uit Wemeldinge maar afkomstig
van Sint-Philipsland en Nel Sla
ger-den Engelsman uit Oud-Vosse-
meer.
Het supplement bevat ook een se
rie korte verhaaltjes over oude ge
bruiken en ambachten uit de
streek. Onder meer over de gareel
maker, de smederij, vissen met een
kruisnet, zwervers in de polder en
schippers.
Penningmeester W. van Bale gaat met de pet rond om de aanwezigen nummers te laten trekken. Links voorzitter M. van Gorsel-de Oude.
Castria Wonen kreeg van de gemeente vergunning om vijf huizen aan de Raadhuisstraat in Oud-Vossemeer af te breken.
ten in het Zeeuwse, vooral in
Zeeuws-Vlaanderen.
Ze gaat voor twintig uur per week
bij de stichting werken en blijft
voor de andere twintig uur ver
bonden aan de universiteit van
Gent. De Tier woont in Kruishou-
tem tussen Gent en Kortrijk. De
commissaris van de koningin in
Zeeland, drs. W.T. van Gelder was
blij met haar benoeming, zo zei hij
over De Tier, de 'Vlaamse in
Zeeuwse dienst.'
Op één koppel na zijn de knobbel
zwanen uit de Weihoek verdwenen,
nadat jachtopzichter J. van Vossen 6
van de 44 zwanen met een kogelbuks
heeft afgeschoten. Veehouder J.J. van
der Slikke werd sinds november ge
plaagd door een kolonie knobbel
zwanen op zijn weiland aan de Zwar-
teweg. Vogelverschrikkers hielpen
niet en ook persoonlijk optreden had
weinig effect. In eerste instantie gaf
de provincie geen vergunning voor
afschot, maar uiteindelijk kwam er
toch groen licht. Van der Slikke wilde
voor zijn koeien in het vooijaar wel
goed gras overhouden. Met het af
schieten van zes zwanen verdwenen
de andere dertig vogels die nog over
gebleven waren, op één koppel na.
„Je doet zoiets niet graag, maar als
een boer er gek van wordt, dan moet
er toch opgetreden worden", zegt
jachtopzichter Van Vossen. „Tevoren
heb ik er ook volop werk aan gehad,
tot zelfs 20 uren per week."
De koren Chantez a Dieu uit Tholen
en VZOS uit Sint-Philipsland ver
zorgen zaterdag 12 april een paas-
concert in de Martinuskerk te
Halsteren. Ze voeren religieuze
klassieke muziek uit van bekende
componisten als Bach, Schubert,
Elgar en Schütz, maar ook van an
deren uit diverse stijlperioden. Alles
in het teken van Passie en Pasen.
Naast individuele optredens bren
gen de koren samen het dubbelkori-
ge werk 'Nun hab' ich überwunden'
van Johann Michael Bach ten geho
re. Tonnie Nijsse en Kees Lemsom
bespelen het orgel. Het concert be
gint om kwart voor acht.
Bij straal- en coatingbedrijf C.A.
Geuze in Sint-Maartensdijk vierde
Bertus Bijl dinsdag zijn koperen jubi
leum. Hij is sinds 1990 de vaste stra
ler van het bedrijf dat dit jaar zeven
tien jaar bestaat. Aan de trouwe
medewerker wordt aandacht besteed
op de website van de onderneming.
Bijl wordt daar getypeerd als een har
de werker die vakbekwaam, toege
wijd, collegiaal en humoristisch is.
Aan het langdurige dienstverband
wordt volgende week aandacht be
steed tijdens de personeelsavond.
De eerste naoorlogse huizen in
Oud-Vossemeer vallen momenteel
ten prooi aan de slopershamer. Het
gaat om vijf huizen in het westelij
ke deel van de Raadhuisstraat. De
eerste bewoners trokken er begin
1949 in, inmiddels 54 jaar geleden,
maar nu staan de huizen alweer
enkele jaren leeg. De laatste hele
ruiten die er nog in zaten, zijn eind
vorige week vernield zodra hekken
rond het huizenblok waren ge
plaatst. Medewerkers van BIK
sloopwerken begonnen maandag
met het verwijderen van de dak
pannen en -planken.
De achterkant grenst aan een rij
van elf huizen uit dezelfde periode
aan de Schoolstraat, die metter
tijd eveneens het veld moeten rui
men. Daarvan zijn er zes nog be
woond. Het zijn allemaal huurhui
zen van Castria Wonen. Op het
vrijkomende terrein moeten wo
ningen voor ouderen (servicecen
trum) komen, in combinatie met
een uitbreiding van het dorpshuis,
bouw oefenlokaal muziek en peu
terspeelzaal en huisartsenprak
tijk. Plannen zijn in de maak (er is
al met verenigingen overlegd),
maar er loopt nog geen officiële
procedure. Door de omvang van
dit project is niet te zeggen wan
neer het gerealiseerd wordt. Het
aanzien van het dorp zal daar erg
veranderen, want de verlengde
Raadhuisstraat verdwijnt evenals
de open ruimte achter het am
bachtsherenhuis.
Er lijkt veel belangstelling te zijn onder architecten en of architecten
bureaus voor de bouw van het nieuwe gemeentehuis in Tholen. Vrijdag
hadden 24 belangstellenden stukken opgevraagd. Morgen, vrijdag 4
april, om 12 uur precies sluit de termijn van de aanmeldingen.
Uit de aangemelde architecten zal
een voorselectie worden gemaakt.
Er komt een lijst van vijf architec
tenbureaus) die een schets of visie
mogen maken. De bouw van het
nieuwe onderkomen van het be
stuurlijk en ambtelijk apparaat moet
tussen 30 juli dit jaar en 1 december
2005 plaatsvinden (looptijd van de
opdracht).
De aanbesteding is op maandag 24
februari op de website van de Euro
pese Unie geplaatst. Daarop zijn al
le Europese aanbestedingen te zien.
Volgens de tekst op de webside zal
de archtitect gaan opereren in sa
menwerkingsverband onder de vlag
van een bouwmanagementteam.
De gemeente is verplicht om voor
het ontwerp van het nieuwe ge
meentehuis de Europese aanbeste
dingsprocedure te volgen. Dat ge
beurt bij een project waarvan de
verwachte kosten boven de 250.000
euro uitkomen. Het gemeentehuis is
begroot ongeveer 12 miljoen euro.
Uit de aangemelde architecten zal
een voorselectie worden gemaakt.
Er komt een lijst met vijf architech-
ten(bureaus) die uitgenodigd wor
den om in te schrijven. Bij het se
lecteren wordt onder meer gekeken
naar de beroepsbekwaamheid van
de ondernemer (flexibiliteit van de
organisatie, opleidingsniveau, aan
tal specialisaties, tekenwerk, kwali
teitszorgsysteem). Dat wordt alle
maal gewogen. De architect krijgt
daar punten voor toegekend.
Datzelfde geldt voor de financiële
draagkracht van de onderneming
(gemiddelde jaaromzet van 1999 tot
en met 2001 wordt bekeken, maar
ook het vermogen om te kunnen be
talen). De afgelopen drie jaar moet
de kandidaat bouwer een gemiddel
de jaaromzet hebben gehad van
600.000 euro.
De technische bekwaamheid is een
ander punt dat onder de loep wordt
Het bezwaar van de 26 bewoners is,
dat er te weinig parkeerruimte is in
de straat. Bij de reconstructie zijn in
het stuk tussen de Molenvlietsedijk
en de Prins Clauslaan 16 parkeer
vakken gemaakt en de gemeente
vindt dat mensen die een eigen ga
rage met oprit hebben, daar hun au
to kunnen parkeren. Dat is bij 16
bewoners het geval. Volgens de ge
meente is er dan ook parkeerruimte
genoeg. Maar met regelmaat staan
auto's geparkeerd op de rijbaan
(vrijdagavond stond er in het duister
zelfs een onverlichte aanhangwagen
- red.). De gemeente vindt dat on
wenselijk, omdat de doorstroming
van het verkeer erdoor wordt be
lemmerd en het voor gevaarlijke si
tuaties zorgt. Een uitspraak van
toenmalig chef openbare werken
W.A. Blaas in 1997 dat iedereen op
de Ten Ankerweg zijn auto moet
kunnen parkeren, is volgens het ge
meentebestuur achterhaald door
'voortschrijdend inzicht'. De weg is
een zogenaamde gebiedsontslui-
tingsweg en daarop is parkeren niet
wenselijk.
In hun beroepschrift bagatelliseren
de bewoners de aantallen ongeval
len en klachten die door gemeente
en politie geregistreerd zijn. Ze
spreken van 'een paar verkeerson
gevallen' die volgens hen 'geens
zins de genomen maatregelen recht
vaardigen in het perspectief van de
gedane toezeggingen'. Op een in ja
nuari van dit jaar voor de bezwaar
makers gehouden hoorzitting meld
de de politie dat er in 2001 op het
betreffende weggedeelte tien aanrij
dingen plaatsvonden, waarvan de
helft met geparkeerde auto's. Over
het parkeergedrag kwamen dat jaar
vier schriftelijke klachten binnen.
Door het parkeren op de rijbaan te
verbieden, zal volgens de bewoners
de snelheid van het verkeer toene
men en dus wordt het niet veiliger.
Oud-politieman M. Verkerke ver
woordde dat namens de bewoners
tijdens de hoorzitting, waarbij hij
wees op de ouderen uit zorgcentrum
Ten Anker die de weg moeten over
steken. De reactie van de politiever-
tegenwoordiger was dat een eventu
eel hogere snelheid niet opweegt
tegen een vermindering van het aan
tal ongevallen. Gegevens van zowel
de politie als 3VO illustreren, dat
het overgrote deel van de wegge
bruikers (79-96%) zich op de Ten
Ankerweg aan de snelheid houdt.
Van gemeentezijde werd opgemerkt
dat het onwenselijk is om voertui
gen neer te zetten als verkeersrem
mer. Verkerke vroeg zich af of de
Ten Ankerweg wel voldoet aan de
eisen van een gebiedsontsluitings-
weg. In het beroepschrift stellen de
bewoners vast dat de opvatting van
de gemeente dat er geen aanleiding
is om de weg over te steken op ande
re plaatsen dan bij de oversteek
plaatsen, op gespannen voet staat
met het situeren van alle parkeer
vakken aan één kant van de weg. Als
de bewoners door het parkeerverbod
gedwongen worden om op eigen erf
te parkeren, zullen ze vaker dan nu
het geval is het fiets- en voetpad
moeten oversteken. Dat bevordert
de verkeersveiligheid evenmin, al
dus de bezwaarmakers. Zij vinden
dat aan het besluit van b. en w. een
ondeugdelijke motivering ten grond
slag ligt en dat het in strijd is met het
gewekte vertrouwen. Daarom vra
gen ze de bestuursrechter in Middel
burg om het besluit te vernietigen en
de bestaande situatie te handhaven.
De collecte voor Simavi heeft in
Stavenisse 202,75 euro opgebracht.
Het thema was dit jaar 'Geef
schoon water'. Simavi financiert
projecten in Azië en Afrika ter ver
betering van de gezondheid.
De collecte voor ZOA vluchtelin
genzorg heeft in Sint-Philipsland
426,56 euro opgebracht en in Anna
Jacobapolder 212,36 euro.
De 39-jarige Veronique De Tier is
de nieuwe consulent streektalen in
Zeeland. De Vlaamse volgt vanaf
1 mei Marjolein de Visser op die
op 1 november haar functie om
privéredenen bij de stichting cul
tureel erfgoed Zeeland neerlegde.
De Tier was zaterdag betrokken
bij de zevende landelijke dialec
tendag in Middelburg. Ze studeer
de Germaanse filologie aan de
universiteit van Gent. De filologie
is een wetenschap die zich bezig
houdt (met de verklaring) van taal
en letteren van een volk, vaak in
samenhang met cultuurgeschiede
nis.
Zij richtte zich in haar studie op
het Nederlands en het Engels. Ze
werkte mee aan het Woordenboek
der Vlaamse dialecten. Via haar
werk had ze al de nodige contac
De Wereldwinkel Tholen heeft nog geen ander pand gevonden. Maan
dagavond vonden er besprekingen plaats met de verhuurder van een
pand in het centrum van Tholen, maar daar konden geen koppen met
spijkers worden geslagen. De tijd dringt. Op 1 juni moet de winkel aan
de Bakstraat leeg zijn, maar er is nog geen alternatief gevonden in het
centrum van Tholen. Deze week komt het bestuur weer bijeen om de
stand van zaken te bespreken.
„We zullen nog verder in gesprek
moeten om tot overeenstemming te
kunnen komen," zegt secretaris E.
Schrauwen. De winkel moet zich
huisvesten in het kemwinkelgebied
waar de huurprijzen aanmerkelijk ho
ger liggen.
Voorzitter M. van Gorsel-de Oude
had zaterdag op de jaarvergadering
graag willen meedelen dat de zaak in
kannen en kruiken is, maar dat was
niet het geval. Wel vertelde ze dat ze
na bijna twee jaar aftrad als voorzitter.
Het bestuur telt op dit ogenblik twee
vacatures. Ze kon het voorzitterschap
niet langer combineren met haar an
dere activiteiten, zo zei ze. „Ik heb te
veel andere zaken aan mijn hoofd.
Het is niet zo dat ik de Wereldwinkel
geen warm hart toedraag." Ze is na
mens de VVD lid van de commissie
welzijn en onderwijs dat nogal wat
tijd vergt, maar daarnaast zingt ze in
een aantal koren. Wel gaat ze nog dit
jaar mee naar de regiovergaderingen
van de Wereldwinkel, zo zei ze desge
vraagd. Op de jaarvergadering had
zich nog geen nieuwe kandidaat aan
gemeld.
Ook penningmeester W. van Bale had
aangekondigd het bestuur te verlaten,
maar hij blijft aan totdat de verhuizing
rond is. De overige leden zijn secreta
ris Els Schrauwen en bestuurslid Ria
Schot. Behalve voor de voorzitter
zoekt het bestuur ook nog een ge
woon bestuurslid.
Financieel ging de Wereldwinkel er
op ten opzichte van vorig jaar op
vooruit. Er was een omzetstijging van
33 procent, zei Van Bale. „Daar zijn
we buitengewoon tevreden over. We
hebben dan ook een positief resultaat
van mim 795 euro." Hij kondigde
echter aan dat het financiële plaatje er
volgend jaar er volledig anders uit zal
zien als de winkel in een veel duurder
huurpand wordt gehuisvest. „Daarom
is het heel goed dat we een steun in de
mg van de gemeente hebben gekre
gen. In de nieuwe winkel is het een
kwestie van weer de zaak opbouwen.
Dat wordt heel spannend."
De kosten van de huisvesting in de
Bakstraat bedroegen vorig jaar mim
2.310 euro. Het eigen vermogen be
droeg 6.136 euro op een balanstotaal
van mim 12.092 euro. De penning
meester liet tien van de zestien aan
wezigen een nummertje trekken voor
de actie 100 x 100 (100 donateurs die
100 gulden overmaakten waarvan er
elk jaar tien hun geld terugkrijgen.)
In de winkel verkopen vooral de
etens- en drinkenswaren. Koffie, thee,
chocola, wijn. Die artikelen verkopen
beter dan de kunstnijverheidsvoor-
werpen. Ook werden via het houden
van lezingen op scholen en in verzor
gingscentra spullen uit de winkel ver
kocht. Een uitgesproken goed ver
kocht artikel in de winkel is de
'droomvanger' uit Zuid-India in de
vorm van een zon, halve maan en ster.
Vooral tieners, meisjes tussen 8 en 12
hangen de kleurrijke droomvangers
boven hun bed. Het verhaal erbij is
dat ze mooie dromen opvangen en
slechte wegjagen.
genomen. Onder meer de ervaring
met functioneel ontwerpen en met
stedenbouw, gemeentehuizen, be
kendheid met regelgeving voor
overheidsgebouwen, de orderporte
feuille en het aantal beschikbare
werknemers voor het project zijn
van belang. Ook naar de kwaliteits
beheersing wordt gekeken.
Een aantal medewerkers van de ge
meente (waaronder projectleider R.
Wichertjes) kijken samen met het
inkoopbureau West-Brabant of die
genen die zich hebben aangemeld
voldoen aan de minimumeisen en of
er geen redenen zijn ze uit te sluiten
(financieel wanbeleid bijvoorbeeld).
De bureaus die het beste aan de se
lectiecriteria voldoen, komen in de
top vijf. Dit wordt de advieslijst
voor de stuurgroep nieuw gemeen
tehuis (burgemeester en alle fractie
voorzitters). Als het college het
voorstel heeft besproken, wordt het
vastgelegd en worden de vijf archi
tecten gevraagd een ontwerp te ma
ken. Dat moet voor 27 mei binnen
zijn. Eind juni, begin juli worden
hun schetsontwerpen of visies ge
presenteerd aan de stuurgroep die
een advies aan b. en w. moet geven.
De opdracht wordt gegund aan de
gene met de 'economisch meest
voordelige aanbieding, gelet op
kwaliteit en functionaliteit van het
product en drie criteria: visiepresen
tatie, prijs, referentieproject'.
