Verdachten zetten tanden in kaas,
ontkennen en betuigen hun spijt
Lau Stols heeft achteraf geen spijt
van verblijf in werkkamp in Deurne
Gevangenisstraf geëist tegen inbrekers Groot Verréhof en Parksingel
Donderdag 8 augustus 2002
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
3
Veertig maanden cel voor de 24-jarige Hassan H. en der
tig maanden voor zijn 20-jarige neef Safeth H. en hun
27-jarige handlanger Amir H. uit het voormalig Joego
slavië. Dat eiste de officier van justitie donderdagmiddag
in Middelburg tegen de drie verdachten die in de nacht
van 4 mei geld en papieren stalen uit woningen aan de
Groot Vérréhof en de Parksingel in Tholen en in Kloetin-
ge een man bedreigden met een vuurwapen. De verdach
ten ontkenden, maar betuigden ook spijt. Gebitafdrukken
van twee hunner in het gestolen stuk kaas uit de woning
van Groot Verréhof dienden als bewijsmateriaal. Opval
lend is dat op alle vier adressen waar de inbraken werden
gepleegd, de slachtoffers Van der Velde heten.
Frisdrank
Discotheek
Verschrikkelijk
Brandgang
Eis is fors
Gelijke monniken,
gelijke kappen
Germaanse groet
Arbeidsdienst zestig jaar geleden als soort sociale dienstplicht ingevoerd
Noord-Oostpolder
Meerdere disciplines
Zwangerschapsgym
Acupunctuur
Aan de Parksingel werd in de nacht van 4 mei ingebroken. Een van de inbrekers sprong in de Vest. De daders vluchtten maar werden
aangehouden bij Oud-Vossemeer.
De verdachten hadden tegenover de
politie bekentenissen afgelegd, maar
voor de meervoudige strafkamer leg
den ze tegenstrijdige verklaringen af.
Ze zouden niet betrokken zijn ge
weest bij de inbraken in de wonin
gen, maar alleen op de uitkijk hebben
gestaan. Ze voerden nu een vierde
man op: een zeker Tony die de inbra
ken zou hebben gepleegd, maar niet
gepakt was.
De officier van justitie F. van Es ver
klaarde echter voldoende bewijsma
teriaal te hebben. Hij had geen goed
woord over voor het optreden van de
verdachten in de rechtbank. Zoveel
leugens had hij lange tijd niet ge
hoord, zei hij. Er waren volgens Van
Es vingerafdrukken op een pistool
gevonden en op de tas met inbrekers
spullen. Een stuk kaas dat in de wo
ning aan het Groot Verréhof was buit
gemaakt, maakte deel uit van het
bewijsmateriaal. Twee van de ver
dachten hadden er hun tanden inge
zet.
De drie mannen werden na een ach
tervolging door de politie aange
houden bij de dijk langs het Schel-
de-Rijnkanaal in Oud-Vossemeer.
Daarbij zijn door de politie waar
schuwingsschoten gelost. De inbre
kers hadden 1455 euro bij zich en
een pistool. Ze waren eerder die
nacht op heterdaad betrapt in een
woning in Kloetinge, toen de zoon
Van de bewoner thuiskwam. Onder
bedreiging van een vuurwapen wist
het drietal te ontkomen in een rode
Seat Cordoba die later aan de Park
singel in Tholen werd aangetroffen
en in Fijnaart was gestolen.
Vooral het bedreigen van de Kloetin-
ger werd hen zwaar aangerekend. Ze
namen er een giropas, 200 euro en
een keyboard mee. In een andere wo
ning in Kloetinge ontvreemdden ze
een laptop.
Het trio reed vervolgens naar Tholen
waar ze in de woning aan het Groot
Verréhof, bij P. van der Velde, bin
nendrongen via de zijgevel door met
een boormachine gaatjes in het kozijn
van een raam te maken. Ze namen er
kristallen beeldjes, frisdrank en een
stuk kaas mee. Twee van hen, Hassan
en Amir, namen er een hap uit. Ver
volgens reden ze naar de Parksingel
waar ze bij C.M. van der Velde inbra
ken. Ze verschaften zich toegang via
een klapraam en namen twee porte
monnees met geld mee. Een met
1100 euro en een met 400 tot 500 eu
ro, een Makro-pas en bankpassen.
Amir ontkende nu in de woningen te
zijn geweest. Hij had op wacht ge
staan en hij wist niet wat de andere
twee op dat moment uitvoerden, zo
zei hij. Ook aan de andere inbraken
had hij niet direct deelgenomen, zo
verklaarde hij nu via zijn tolk die tus
sen hem en de twee neven inzat. Op
de vraag van de rechter waarom hij
dan niet was weggelopen, zei hij dat
hij geen geld had en ook niet over ei
gen vervoer beschikte. Ook ontkende
hij nu dat ze van tevoren hadden af
gesproken om op rooftocht te gaan.
Tegen de politie had hij wel gezegd
dat er een plan was gesmeed om in te
gaan breken. Maar dat was nu een
verkeerde uitleg van de politie ge
weest. De verklaring was in het Ne
derlands opgesteld en die taal was hij
nu eenmaal niet meester.
Een geurproef door het gerechtelijk
laboratorium wees uit de Amir H. wel
degelijk de boormachine had beroerd
waarmee gaten in de raamkozijnen
werden geboord om de woningen
binnen te kunnen komen. Verdachte
verklaarde dat hij de twee neven pas
de avond voor de diefstal had ont
moet in Antwerpen, samen met ene
Tony. Er was geen sprake van dat ze
iets afgesproken zouden hebben over
de verdeling van de buit. Of dat ze
naar Nederland zouden gaan.
Amir H. was vier jaar geleden ook al
in Nederland, maar moest het land
toen verlaten. Zijn vrouw met drie
kinderen bleven. Na een tijdelijk ver
blijf in Bosnië, was hij teruggekomen
om via de asielprocedure hier een
nieuw bestaan op te bouwen, zo ver
klaarde hij. Van het pistool wist hij
niets. Dat kwam hem pas later onder
ogen.
Ook Safeth H. zei bij allevier de in
braken op wacht te hebben gestaan.
Tony, de vierde man, was steeds - als
enige - naar binnen gegaan. Hij was
ook degene die het vuurwapen in
handen had gehad. Maar volgens Sa-
feths verklaring bij de politie had hij
met het vuurwapen in de hand ge
staan.
Zijn 24-jarige neef Hassan H. ver
klaarde dat hij met S. in nette kledij
naar een discotheek in Antwerpen
was gegaan om daarna met Tony in
de richting van Breda te rijden. Hij
zei dat hij onder invloed was van
drugs, ecstasy-pillen, en dat hij zich
niet lekker voelde. Ze waren naar Ne
derland gegaan om een betere disco
theek op te zoeken. In Roosendaal
hadden ze op aandringen van Tony
van kleding gewisseld, en waren naar
Kloetinge gereden. Ook hij stond
steeds bij de auto op de uitkijk, zei
hij. „Ik was onder invloed. Dit was in
normale omstandigheden niet ge
beurd. Ik bied mijn verontschuldigin
gen aan. Ik heb vrouw en twee kinde
ren en ook nog een moeder die ik
moet verzorgen. Ik heb vreselijk veel
spijt."
Het vuurwapen zou hij voor Tony
hebben vastgehouden omdat deze
zijn handen vrij moest hebben om het
raam te forceren. Hassan had tegen
de politie verklaard dat ze samen het
plan hadden opgevat om te gaan in
breken. Maar dat ontkende hij nu.
Waarom? Omdat hij hang was voor
de politie. Hij had nare ervaringen
opgedaan in Sarajevo. Zijn vader was
gesneuveld door het geweld van de
Servische politie. Zelf had hij een
paar gekneusde ribben opgelopen, zo
liet hij via de tolk weten.
Eerder, in oktober 2000, waren er bij
inbraken in Stampersgat en Bos-
schenhoofd vingerafdrukken van
hem aangetroffen. Die kwamen ook
overeen met de afdrukken in een wo
ning in Castricum bij een poging tot
braak in september van dat jaar. Maar
volgens Hassan zat hij toen in Saraje
vo, hij had zijn tijdelijke verblijfsver
gunning afgegeven aan iemand an
ders.
Bij het bespreken van de persoonlijke
omstandigheden bleek de oudste,
Amir, al een strafblad te hebben. Hij
was in 1999 betrapt bij een winkel
diefstal in Breda, had in Almelo een
week voorwaardelijk in de gevange
nis gezeten en er loopt nog een be
roepszaak over een diefstal in Zun-
dert. Omdat de drie illegaal in
Nederland verblijven, wordt er geen
rapport opgemaakt door de reclasse
ring.
De officier van justitie achtte bewe
zen dat de drie zich schuldig hadden
gemaakt aan inbraak en bedreiging.
Volgens Van Es was het plan duide
lijk van tevoren afgesproken, ook
over de verdeling van de buit waren
afspraken gemaakt. Na de eerste in
braak is het trio doorgegaan. „Nie
mand trok zich terug." De tweede in
braak rekende Van Es de verdachten
zwaar aan. Daarbij keek de zoon van
de bewoner in de loop van het vuur
wapen terwijl hij op zijn knieën zat.
„Niemand heeft zich daar van gedis
tantieerd. En de nare ervaringen in
Sarajevo is geen aanleiding om deze
feiten te plegen. Hassan is gevlucht
naar een land waar veiligheid en orde
heerst. Des te verwerpelijker is het
dat hij hier mensen in de nacht bes
teelt en bedreigt en daarmee anderen
trauma's bezorgt. Het is werkelijk
verschrikkelijk. Het is een lawine van
leugens die hier uitgestort wordt.
Langdurige gevangenisstraffen zijn
het enige juiste antwoord."
De 24-jarige Hassan H. hoorde 40
maanden celstraf eisen, de twee an
deren 30 maanden. Ook eiste de offi
cier dat de verdachten schadevergoe
ding betalen aan de slachtoffers, plus
de kosten van de reparatie van de
braakschade.
Volgens de advovaat van de oudste
verdachte is er gebrek aan bewijs. En
wilde Amir na de eerste inbraak al
weglopen. Hij zou ook niet op de uit
kijk hebben gestaan maar bij de auto
op de anderen hebben gewacht. De
verdachte zouden door de politie
woorden in de mond zijn gelegd. En
dat hij een hap uit het stuk kaas had
genomen, wil nog niet zeggen dat hij
in het huis aan het Groot Verréhof is
geweest, zo zei Amirs raadsvrouwe
S. Liesker.
Aan de Parksingel zat verdachte een
sigaret te roken bij de rode Seat toen
hij een politieauto zag naderen. „Hij
is weggerend en was niet betrokken
bij de inbraak." Verdachte was gaan
lopen ter hoogte van Parksingel 16,
bij de tuinafscheiding, maar de politie
noteerde dat hij weggelopen was bij
de brandgang. En daar is volgens
Liesker geen nader onderzoek naar
gedaan. Hij is toen in de Vest ge
sprongen en ontkomen. Ook betwist
te ze de getuigenverklaringen van bu
ren die de auto hebben gezien: een
Seat-Ibiza of een Seat Cordoba.
De vierde man Tony was ontkomen
door een fiets te nemen uit de schuur
van een boer onder Oud-Vossemeer.
Het trio is aangehouden bij de Veer-
straat. In het proces-verbaal staat ech
ter Veerweg. En die ligt aan de over
kant van het Schelde-Rijnkanaal in
Nieuw-Vossemeer, zo zei Liesker.
Onduidelijkheid over het aanhouden
van de verdachten, aldus de advocaat.
Ze wilde de verslagen van de politie
ongeldig verklaren of in ieder geval
als onnauwkeurig aanmerken.
En de geuridentificatie was volgens
haar onvolledig geweest omdat de
geuren van de andere verdachten niet
zijn aangeboden aan de speurhond.
Ze pleitte voor vrijspraak voor Amir
H. Ze wees er verder op dat diens
vrouw, met drie kinderen, veel ver
driet heeft en in zware psychische
problemen verkeert. Dertig maanden
vond ze 'zwaarder dan de richtlijnen.'
Raadsman N. Koole wees erop dat
Hassan H. de enige verdachte is die
spijt betuigt. Dat komt ook naar vo
ren in een brief van zijn vrouw die is
overlegd. En hij zei dat het persoon
lijk leed in zijn geboorteland de oor
zaak vormt voor het feit 'dat hij het
spoor is bijster geraakt.'
Volgens de advocaat wordt bij de eis
alleen maar 'afgerekend.' „Ja, maar
kijk ook naar de toekomst. Hij heeft
een vrouw en twee kinderen. Maak
een deel van de straf voorwaardelijk.
Dat is een stok achter de deur. Hij
heeft ook nog een gezin."
Raadsman A. Bals van de jongste ver
dachte wees erop dat uit het onder
zoek niet blijkt dat hij in een van de
woningen is geweest. „Dan rijst de
vraag of hij wist wat er gebeurde."
Ook hij betrok er de persoonlijke om
standigheden bij. „Hij was pas kort in
Nederland en had onderdak bij zijn
neef. In het land van herkomst had hij
geen opleiding genoten en verbleef
bij zijn oma. Hij zal direct terugkeren
naar zijn geboorteland als hij vrij
komt." Van Es gaf toe dat de eis fors
is, maar gaf ook aan dat de delicten
zeer ernstig zijn. „Inbraken veroorza
ken veel overlast en ergernis. Zeker
het gebruik van een vuurwapen is
zeer ernstig. De eis is dan ook op zijn
plaats: ten eerste afrekenen en ten
tweede afschrikken." De verdachten
kregen het laatste woord. Alle drie be
tuigden ze spijt. Woensdag doet de
rechtbank uitspraak.
Stemmen
van lezers
Hierbij wil ik reageren op het arti
kel de warme maaltijdvoorziening
in de Eendrachtbode van 1-8-2002.
In augustus 2001 ben ik benaderd
dor de Oosterschelde thuiszorg, of
ik geen belangstelling had om als
vrijwilliger warme maaltijden te
bezorgen in Tholen en Poortvliet.
Ik heb dit toen overwogen en vond
het wel leuk om dit te doen. Ik
moest mijn auto gebruiken en
kreeg een kilometervergoeding.
Nadat ik toen ben ingewerkt, ben
ik in september begonnen. De be
doeling was dat je 7 dagen reed en
dan 7 dagen vrij was. Ik deed dit
samen met Piet Withagen, dus ik
een week en dan Piet een week, en
zo verder. Samen met mij reed er
ook nog iemand uit Sint-Philips-
land. Hij deed Sint-Philipsland en
ik Tholen en Poortvliet.
Rond de kerstdagen kreeg ik van
de Oosterschelde Thuiszorg een
cadeaubon van 25,-. Ik vroeg aan
de persoon uit Sint-Philipsland of
hij die ook had ontvangen. Na lang
aarzelen zei hij tegen mij dat hij
die niet had gekregen, maar dat hij,
en ook nog een aantal anderen on
der wie Piet Withagen, een bedrag
van 1000,- per jaar extra kregen,
buiten de kilometervergoeding van
de Oosterschelde Thuiszorg voor
het rondbrengen van de warme
maaltijden. In januari 2002 heb ik
navraag hierover gedaan bij Betsy
Gaakeer van de Oosterschelde
Thuiszorg. Zij deelde mij mede dat
dit klopte, want dit was nog oud
recht (wat is dit?). Tevens deelde
zij mij mede dat ik dit niet kreeg.
Zij zou dit nog navragen bij een
bepaalde commissie, en een dag
later belde zij mij op met de mede
deling dat ik niet in aanmerking
kwam voor deze vergoeding. Ik
heb samen met Piet Withagen pre
cies hetzelfde werk gedaan. Witha
gen kreeg hiervoor een vergoeding
en ik niet. Ik vind dit ondemocra
tisch. Ik ben toen direct ge
stopt met het rondbrengen van de
warme maaltijden. Niet voor de
1000,- maar puur uit principe,
want gelijke monniken, gelijke
Jcappen. Ik vraag mij af of het
werk van Piet Withagen 'vrijwilli-
'gerswerk' is, hij wordt er voor be
taald.
Ik ben nog door diverse mensen be
naderd die ook benaderd waren via
Oosterschelde Thuiszorg, waarom
ik gestopt ben en heb deze mensen
gewoon de waarheid verteld. Ze ga
ven mij groot gelijk, want nog
maals gelijke monniken, gelijke
kappen.
Ik denk dat de Oosterschelde
Thuiszorg het probleem bij zich
zelf moet zoeken als ze geen vrij
willigers kan krijgen, want behan
del alle vrijwilligers eens gelijk!
Jamer dat dit zo gelopen is voor
mij, want ik deed dit 'vrijwilli
gerswerk' heel graag.
S. Buscop,
Jolstraat 39,
Tholen.
Dit jaar is het zestig jaar geleden
dat jongeren van 18 jaar verplicht
werden om zes maanden dienst te
doen in de Nederlandsche Arbeids
dienst. Een soort sociale dienstplicht
die door de Duitse bezetter was op
gezet De nu 77-jarige Lau Stols uit
Sint-Annaland verbleef van juni tot
december 1943 in een barakken
kamp bij het Brabantse Deurne.
„Spijt dat ik dit heb meegemaakt
heb ik achteraf nooit gehad", zegt
Stols die later ook nog drie jaar in
Nederlands-Indië diende.
De Arbeidsdienst was erop gericht
om de Nederlanders vertrouwd te
maken met het nationaal-socialisme
en hen er eventueel voor te winnen.
Maar het idee voor een soortgelijke
opzet leefde in ons land al vóór de
oorlog, als middel in de strijd tegen
de werkeloosheid. In de zomer van
1940 kwam de Opbouwdienst tot
stand, bedoeld om beroepsmilitai
ren in te schakelen in het arbeids
proces. De Arbeidsdienst borduur
de daarop voort. Vanaf 1941
konden vrijwilligers zich melden
voor de dienst, maar al in de loop
van dat jaar stelde Seyss-Inquart
het verplicht voor 18-jarige mannen
en vrouwen. Uitgezonderd joden.
De verplichte categorieën werden
vanaf 1942 opgeroepen, maar door
een gebrek aan kampementen bleef
het aantal Nederlanders dat dienst
deed tot zo'n 10.000 beperkt. Voor
de Arbeidsdienst werd reclame ge
maakt met posters van de stripfi
guur 'Koenraad van den Arbeids
dienst', een altijd behulpzame
jongeman die een voorbeeld moest
zijn voor iedereen.
Aan de dienst ging een keuring
vooraf. Tientallen Tholenaren wer
den daarvoor opgeroepen om in
Goes te verschijnen. Dat waren dan
jongeren die niet in de landbouw
werkten, want zij waren vrijgesteld.
In het geval van Lau Stols bleek,
dat hij als tuinder stond ingeschre
ven en daarom een oproep kreeg.
„Ik werkte toen bij Leen Rijnberg",
vertelt hij. De Sint-Annalander ging
nog wel naar het gemeentehuis om
te proberen er onderuit te komen,
maar tevergeefs. „Sommigen raad
den me aan om onder te duiken.
Maar uiteindelijk was het maar
voor zes maanden en je bleef in Ne
derland." Stols reisde dan ook met
de trein van Bergen op Zoom naar
Goes voor de keuring. Anderen leg
den zich er niet bij neer. Zo was er
Toon de Koning uit Oud-Vossemeer
die een paar weken nauwelijks at
om te bereiken dat hij afgekeurd
zou worden. En dat lukte hem in
derdaad.
Lau Stols kwam in juni 1943, sa
men met zijn dorpsgenoot Jan Ver-
hoole, in het kamp Vrekwijk bij
Deurne terecht. „Harry Paape, ook
uit Sint-Annaland, zat een kamp
verderop." De 'arbeidsmannen' -
zoals ze genoemd werden - kregen
houten barakken als onderkomen.
Hoeveel er in het kamp stonden,
weet Stols niet meer. Wél dat er een
strenge orde en tucht heerste. „In je
kast moest alles netjes liggen. Lag
het scheef, dan werd alles eruitge-
gooid en kon je opnieuw begin
nen." Bij aankomst in het kamp
kregen de jongemannen een uni
form, - 'die waren van het oude
Een groep arbeidsmannen in het kamp Vrekwijk bij Deurne. Lau Stols staat op de achterste rij (derde van rechts, met bril) en rechts
naast hem staat Jan Verhoole.
Hollandse leger en groen geverfd,
met korenaren op de kraag' - onder
goed, bestek en een spa. „Dat was
er een met van die koperen knopjes,
en die blónk!" De Sint-Annalander
kent de verhalen van het poetsen
van de vloer met een tandenborstel,
maar heeft dat in Deurne nooit
meegemaakt. Wél dat voor straf
koperen kranen gepoetst moesten
worden. Of dat iemand 's avonds in
zijn nachthemd bij de vlaggenmast
moest gaan staan omdat hij bijvoor
beeld met vuile voeten op bed zou
hebben gelegen. „En je moest bij
voorbeeld een aansteker bij je heb
ben, ook als je zelf niet rookte, zo
dat je iemand kon helpen die om
een vuurtje vroeg." Het was trou
wens altijd oppassen geblazen,
want onder de jongeren en het ka
der waren ook NSB'ers. „Als ze
een speld droegen, wist je het. Maar
er waren er bij, die hadden de speld
aan de binnenkant van hun revers
zitten."
Over het eten viel niet te klagen,
zegt Stols. „Het was goed, hoewel
het niet altijd genoeg was." Ook
rond de maaltijd een staaltje van
discipline: de mannen moesten in
hun barak gereed staan met bord en
bestek. Als er een fluitje klonk, vlo
gen de deuren open en binnen drie
tellen moest heel de groep buiten in
de houding staan. Ging dat niet
vlug genoeg, dan mocht hefxnog
eens over. De dag begon voor de
mannen met gymnastiek en daarna
ging men de Peel in. Stols herinnert
zich dat ze daar putten afgroeven en
dat de boeren er lupine zaaiden.
Kennelijk werd het gebied er ont
gonnen. Met de middag ging men
terug naar het kamp om te wassen
en eten. 's Middags was er exerci
tie. Niet met wapens, maar met de
spaden die ieder bij aankomst in het
kamp had gekregen. De 'Germaan
se groet' is er nooit ingekomen, ver
telt de Sint-Annalander. De kamp
commandant wilde die invoeren in
plaats van het militaire saluut (op
bevel van de Duitsers), maar de of
ficieren waren daarover onderling
verdeeld. De kampleiding bestond
uit Nederlanders en de organisatie
was dus op militaire leest ge
schoeid. Rode en gouden strepen,
sterren en knopjes gaven de rangen
aan. Stols noemt er enkele: voor
man, onderhopman, hopman. De
jongens werden betaald, maar Stols
meent dat ze niet meer dan een
kwartje per dag kregen.
's Avonds kon men terecht in de
kantine, om te biljarten of een
kaartje te leggen. Tien uur was het
bedtijd. Op woensdagavond en in
het weekend waren de mannen vrij
en mochten het dorp in (daar was
een bioscoop), 's Zondags konden
ze onder begeleiding naar de kerk.
Stols herinnert zich een uitstapje
naar Helmond waar in een gelegen
heid stamppot werd geserveerd.
Ook het bezoek van zijn ouders
(die mochten in het weekeinde ko
men en dat deden ze één keer. Ver
der stuurden ze bijvoorbeeld siga
retten op aan Lau) staat hem nog
voor de geest. De Sint-Annalander
verbleef dat halfjaar ook nog twee
weken in Utrecht in het hospitaal.
„Ik had zweren aan mijn voeten en
benen, een kwaal waar ik thuis ook
al wel last van had."
In het najaar ging heel de groep zes
weken naar Oost-Groningen, om er
de boeren te helpen bij de oogst.
„We werden bij Vriescheloo in
scholen ondergebracht." Het werk
stond Stols wel aan, want dat was
hem van thuis vertrouwd. „Er zat
in onze groep ook nog een jongen
uit Drente die het boerenwerk ken
de. Bij het rooien van de aardappe
len hadden wij dan ook elke dag de
meeste manden." Met de paarden
werkte de Sint-Annalander ook
nog. „Het was daar veel vrijer dan
in het kamp in Deurne. Maar toen
we een keer moesten exerceren,
kwamen de vrouwen uit hun hui
zen en maakten de officier overal
voor uit. Hij liet meteen inrukken."
In die Groningse periode had Stols
nog één week verlof. Maar dat was
met inbegrip van de reistijd. „Sa
men met Machiel Klippel en De
Graaf uit Stavenisse liep ik vanuit
Bergen op Zoom naar Tholen, waar
we 's avonds om acht uur aan de
brug stonden. Toen was het te laat
om verder te gaan. Ik wilde in het
wachthuisje overnachten, maar
mocht mee naar Van Oeffelen in de
Voorstad en daar blijven slapen. De
andere morgen om elf uur kon ik
met de bus naar Sint-Annaland."
Het halve jaar Arbeidsdienst bete
kende voor Lau Stols niet het ein
de. Want nauwelijks was hij uit
Deurne weer terug in zijn dorp, of
daar kwam de mededeling dat hij
naar de Noord-Oostpolder moest
(die was in 1942 ingepolderd).
„Maar ik kon niet, want door een
ongeluk met een paard bij Kooij-
man had ik mijn been gebroken."
In februari 1944 moest het eiland
op last van de Duitsers geëva
cueerd worden. Stols en zijn ou
ders kwamen in Goes terecht, waar
hij bij een kolenboer aan de slag
ging. Daar kwam later opnieuw de
oproep voor de Noord-Oostpolder.
Stols reisde met de trein niet verder
dan zijn broer in Bergen op Zoom -
hij wilde niet weigeren, om te
voorkomen dat hij naar Duitsland
gestuurd zou worden - en pakte de
volgende dag de trein terug naar
Goes. „Daar vertelde ik, dat ze me
in de Noord-Oostpolder terugge
stuurd hadden en dat verhaal werd
geslikt', aldus Lau Stols. De Ar
beidsdienst is in het najaar van
1944 opgeheven.
VERVOLG VAN VOORPAGINA
Over de beginjaren: „Het beroep
begon toen net een beetje gestalte te
krijgen. Ik was de enige fysiothera
peut die op Tholen woonde. Er was
nog een collega uit Bergen op Zoom
die drie ochtenden in Sint-Maar
tensdijk spreekuur hield."
Nu zijn er acht fysiotherapeuten.
Daarnaast hebben de woonzorgcen
tra Ten Anker in Tholen en de
Schutse in Sint-Annaland een eigen
fysiotherapeut. „Die zijn vooral ge
richt op geriatrie. Als algemeen fy
siotherapeut kwam ik alleen in de
verzorgingshuizen, niet op de ver-
pleegafdelingen."
Het aantal collega's nam toe en
Nieuwenhuis vormde een tijdlang
een maatschap met drie andere fysi
otherapeuten. Daar kwam in 1994
een eind aan. Verschillen van in
zicht met de andere leden leidde er
toe dat Nieuwenhuis uit de maat
schap stapte en volledig zelfstandig
doorging. Hij moest toen Sint-An
naland na 25 jaar afstaan. Daar
hield hij praktijk in het Groene
Kruisgebouw. Later kwam het er
naast gelegen badhuis vrij en kon
Nieuwenhuis over een eigen prak
tijkruimte beschikken.
In 1994 waren er zes fysiotherapeu
ten actief op Tholen. De groei komt
volgens Nieuwenhuis voor een
groot deel doordat er steeds meer
mensen op Tholen zijn komen wo
nen. Maar ook door de stijging van
de medische consumptie. „Maar het
aantal behandelingen is gelimiteerd.
We hebben te maken met een quo
tum. Zoveel patiënten worden er
door het ziekenfonds vergoed. Niet
Bijna 23 jaar heeft Nieuwenhuis
zwangerschapsgymnastiek gegeven,
in Tholen en Sint-Annaland, en be
perkt in Sint-Maartensdijk. „Daar
deden dan zo'n veertig vrouwen aan
mee. Toen ik weer kinderen van de
moeders kreeg en vrouwen die bij
mijn dochter in de klas hadden ge
zeten, vond ik het nodig om ermee
te stoppen. Toen was de cirkel
rond." Recent is Nieuwenhuis
grootvader geworden.
Ook was hij betrokken bij het opzet
ten van gymnastiek voor gehandicap
ten en hartpatiënten. „Dat was op ini
tiatief van de Zeeuwse sportraad. Dat
gebeurde samen met gymnastiekver
eniging Olympia. Die heeft het later
overgenomen."
Buiten zijn werk was Nieuwenhuis
actief in het bestuur van de stichting
Uit op Tholen, in de voetbal als
voorzitter van Tholense Boys en in
de volleybal. Als speler en als trai
ner. Dat laatste doet hij nog steeds.
Ook zat hij jarenlang als lid van de
PvdA in het gewestelijk bestuur van
de sociaal-democraten.
Nieuwenhuis krijgt nu meer tijd
voor zijn hobby's: zeilen, golfen en
lezen. En om te koken. Als lid van
het Zeeuws gastronomisch gezel
schap (voor mannen) gaat hij elke
maand naar Middelburg om een ge
recht te bereiden. Met de dames
maakt de kookclub jaarlijks een
wijnreis naar Frankrijk.
De opvolgers staan in de startblok
ken. Ze beginnen in de praktijk
ruimte van Nieuwenhuis. Maar hun
doel is opgenomen te worden in het
nieuwe gezondheidscentrum in
Tholen. Van Oevelen (32): „Dat is
onze insteek. Om op te gaan in de
nieuwe vorm van de gezondheids
zorg. Met de huisartsen en andere
disciplines onder één dak. Dat was
ook onze grootste drijfveer om hier
in te stappen."
Van Oevelen en Van Doeselaar (29)
willen meerdere disciplines kunnen
aanbieden. Naast fysiotherapie, ma
nuele therapie, acupunctuur en trai
ningstherapie. Dat laatste gebeurt
met diverse apparaten (een soort fit
ness) waarbij de patiënten een trai
ning krijgen. „Dat is de trend. We
willen een compleet pakket aanbie
den. Er komen voldoende vierkante
meters voor beschikbaar. De huis
artsen willen ook graag in het cen
trum. Het is belangrijk voor het ei
land Tholen dat het doorgaat en
zeker ook voor de continuïteit van
de gezondheidszorg."
Van Oevelen werkte vijf jaar als fy
siotherapeut in Oudenbosch en
kwam via fysiotherapeut en studie
genoot Paul van Alphen in Poort
vliet naar Tholen. „Ik kende het ei
land al en we kunnen in de toekomst
samen gaan werken."
Net als Nieuwenhuis heeft Van Oe
velen belangstelling voor sport. Hij
deed het CIOS en de academie voor
lichamelijke opvoeding (Tilburg) en
voetbalde een tijdje bij FC Antwerp.
Hij is nu nog revalidatietrainer bij
de Belgische eredivisieclub SK Be-
veren.
Hugo van Doeselaar is studiegenoot
van Van Oevelen. Hij ging na de op
leiding naar Engeland, werkte er 3,5
jaar in een ziekenhuis in de buurt
van Harwich en de laatste twee jaar
in een ziekenhuis in de buurt van
Bristol. „Ik ben in mei getrouwd.
We waren van plan terug te komen
naar Nederland. Toen Jurgen belde
met de vraag of ik mee wilde doen,
werd dat een stuk makkelijker." Van
Doeselaar heeft Zeeuwse wortels.
Zijn ouders komen uit Terneuzen,
zijn grootouders wonen in Middel
burg. Zijn vrouw werkt als fysiothe
rapeut in Fijnaart. Ze wonen in
Roosendaal maar zoeken nog een
permanente woonplek.
Het Engelse systeem wijkt sterk af
van de Nederlandse werkwijze. „De
praktijk is daar altijd in het zieken
huis ondergebracht. Je werkt daar
met alle andere therapeuten, artsen
en specialisten samen. Dat werkt
prettig. Je kunt snel verwijzen. Na
deel is dat door de gratis gezond
heidszorg patiënten erg gemakkelijk
de eerste hulp binnenlopen. Ze den
ken er niet bij na. In Nederland zijn
de mensen veel kritischer."
Ook Van Doeselaar is sportief:
hardlopen en mountainbiken zijn
zijn favoriete bezigheden. Sjors
Peeters (27) uit Halsteren valt zo nu
en dan in.
Zeeuwse verhalen. In het infor
matiecentrum van de stichting
Zeeuwse schaapskudde bij Hein-
kenszand wordt vanavond om acht
uur een 'olf oest vertelaevend' ge
organiseerd. Corry Arendse uit
Middelburg vertelt Zeeuwse ver
halen, Toon Martens neemt Zuid-
Bevelandse vertelsels voor zijn re
kening.