Gemeente met rijk in de clinch
over Vroonstede Sint-Annaland
5
Ondernemers Tholen
willen blauwe zone
'Bij begrip heemkunde denken
nog veel mensen aan planten'
B. en w. wijzen bezwaren rijk tegen pijplijnproject af
;Maaiploegen
ivan waterschap
zijn startklaar
Voorzitter Ron Wielinga (60) van kring Stad en Lande van Tholen
mmderdag 1 augustus 2UU2
EENDRACHTBODE, DE THOOL5>U tUUKA^ l
Vreemd argument
Al vier keer
Parkeren
Beeldkwaliteit
Vössemeersepoort
Voor 15 augustus
Hij had liever eerst een rol op de achtergrond gespeeld
omdat hij nog maar kort op Tholen woont. Maar bij ge
brek aan kandidaten werd de inmiddels 60-jarige Ron
Wielinga uit Sint-Maartensdijk voorzitter van de heem
kundekring Stad en Lande van Tholen. Een nieuwe ver
eniging met zestig leden die volgens Wielinga de blinde
vlek op heemkundig gebied in Zeeland opvult. Heem
kunde is echter geen bekend begrip, zo leerde hij. Velen
denken daarbij aan planten. Dat moet veranderen. Er ligt
werk genoeg voor de nieuwe club.
Watersnood
Scholen
Heet hangijzer
Teloorgang
B. en w. van Tholen voelen er niets voor om met bestemmingsplan
Vroonstede in Sint-Annaland te wachten totdat het nieuwe kabinet een
standpunt heeft ingenomen over deel drie van de Vijfde nota ruimtelij
ke ordening. „Dat doet geen recht aan de gewekte verwachtingen en
vertraagt alleen het nu bijna tien jaar durende traject", stelt het colle
ge. De inspectie ruimtelijke ordening heeft bezwaar aangetekend tegen
het bestemmingsplan en wijst de gemeentelijke suggestie van de hand,
dut het om een pijplijnproject zou gaan. „De gehele periode van plan-
ytyming overziende, lijkt ons geen duidelijker voorbeeld van een pijp-
Iljfiproject dan Vroonstede", aldus b. en w, die al in 1993 met de voor
bereiding van de nieuwe woonwijk bij Sint-Annaland begonnen zijn.
t)e raadscommissie gemeentelijke
ontwikkeling bespreekt woensdag
avond 28 augustus bestemmingsplan
.Vroonstede, waar zes bezwaren te
gen ingediend zijn. Tegenover de
sportvelden en tennisbanen aan de
feierensstraat/Dorpsweg zijn 130
huizen gepland. Volgens het rijk een
Jitap te ver omdat Sint-Annaland niet
in;(g verstedelijken en de bebouwde
komgrens van 1996 moet aanhou
den. Slechts als de provincie Zeeland
he£ dorp als regionale opvangkern
/>>u aanwijzen - wat zeer ondenkbaar
wordt geacht - zou verstedelijking
Joelaatbaar zijn. Een en ander hangt
af van wat het nieuwe kabinet zal
gaan doen met deel 3 van de Vijfde
nota ruimtelijke ordening. Sinds de
;vaststelling daarvan op 23 november
;2001 is het overgangsbeleid van
kracht. Dat houdt in, dat gekeken
wordt of bestemmingsplannen zich
/.vel verenigen met die Vijfde nota
van de toenmalige minister Pronk.
Vooralsnog kan de regionale inspec-
leur van de ruimtelijke ordening
Jda^irom niet instemmen met Vroon-
Istcde.
De gehele Zeeuws-Zuid-Hollandse
Delta, inclusief de gemeente Tholen,
Hs in deel 3 aangewezen als nationaal
■landschap. Ter bescherming van de
karakteristieke openheid mag in een
inationaal landschap maar een zeer
Ibeperkte uitbreiding van de bebou
wing plaatsvinden.
De inspecteur zit in de provinciale
^planologische commissie (ppc) die
'tijdens het vooroverleg over Vroon-
■stede heeft ingestemd met de nieuwe
jwoonwijk in Sint-Annaland. Op 28
[februari van dit jaar heeft in de ppc
nader vooroverleg plaatsgevonden en
toen gold volgens de inspecteur het
in november vastgestelde nieuwe be
leid volgens deel 3 van de Vijfde no-
;ta.
B. en w. spreken over ,een vreemde
argumentering' want al in 1996 heeft
ide ppc en dus ook de inspecteur ken
nis genomen van Vroonstede, waar
mee de gemeente al in 1993 is be-
jgonnen. Toen had de inspecteur geen
pripcipiële bezwaren tegen een nieu-
,we woonwijk bij Sint-Annaland.
IWégens gewijzigde inzichten ten
'aanzien van duurzaamheid, water-
Huishouding en verkeersafwikkeling
is in 1998 wel gekozen voor een vol
ledig nieuwe opzet, die in januari
2000 naar de ppc is gestuurd. Het
ministerie van VROM maakte toen
wel een voorbehoud ten aanzien van
de looptijd van het plan en de bouw
capaciteit, maar niet tegen Vroonste
de als geheel. De gemeente kwam
aan de bezwaren tegemoet door in
september 2000 de capaciteit en de
fasering aan te passen. Vroonstede
zou pas in een veel groter aantal ja
ren worden volgebouwd. In grote
lijnen ging de ppc daarmee akkoord.
Er werden alleen nog opmerkingen
gemaakt over onduidelijkheden in de
voorschriften en onjuistheden op de
plankaart.
Omdat er archeologisch onderzoek
moest plaatsvinden, stuurde de ge
meente plan Vroonstede toen voor de
derde keer naar de ppc om de moge
lijkheid te krijgen via een artikel 19
procedure de grond al bouwrijp te
kunnen maken. De ppc had echter
geen behoefte meer aan behandeling
omdat het vooroverleg nu wel afge
rond was. Het vastgestelde bestem
mingsplan werd met belangstelling
tegemoet gezien.
Nu is de ppc niet hetzelfde als de in
specteur ruimtelijke ordening, die
één van de leden van die commissie
is, zij het een belangrijk lid.
B. en w. kennen deel 3 van de Vijfde
nota ook, maar het college hamert er
op, dat Vroonstede al lang voor dat
nieuwe beleid ontwikkeld is, dus in
de pijplijn zat. Volgens het college
zou dit bestemmingsplan dan ook
ongehinderd het vervolgtraject moe
ten kunnen doorlopen omdat Vroon
stede voldoet aan de voor deel 3 ge
hanteerde doelstellingen van rijk en
provincie. De inspectie heeft vier
keer kennis kunnen nemen van het
Sint-Annalandse uitbreidingsplan,
waarbij ook richting de gemeente
verwachtingen zijn gewekt. „Het
ontkennen van een pijplijnproject is
dan ook geen juiste weergave van de
situatie", aldus het college, dat het
bezwaar van het rijk ongegrond wil
verklaren. Behalve het terrein waar
voorheen slopersbedrijf Jeroense aan
de Hoenderweg gevestigd was, heeft
Sint-Annaland namelijk anders geen
bouwmogelijkheden meer.
Tegen het bestemmingsplan zijn ver
éwl f
Er zeil nog heel wat water door de Krabbenkreek, hier op de warme dinsdagmiddag, vloeien, voordat er volgens het rijk huizen in
Vroonstede verrijzen.
der nog bezwaren ingediend door W.
Heijboer, gebr. A. en M. Gunter, fa.
M. Gunter en zoon, A.M. van der
Reest en G. Rijnberg. De eerste
maakt bezwaar tegen de onteigening
van de grond achter zijn woning aan
de Bierensstraat omdat de grond pas
in de derde fase van Vroonstede no
dig zou zijn. Hij acht het onbegrijpe
lijk, dat de wegbestemde schuur van
R Snoep, die in de eerste bouwfase
van Vroonstede zou liggen, niet ont
eigend wordt. Temeer daar b. en w.
volgens plan Vroonstede ,een dorps
entree met enige allure' voor Sint-
Annaland willen verwezenlijken.
Daarnaast maakt Heijboer bezwaar
tegen verlies van vrijheid, vrij uit
zicht, waardevermindering van de
woning en vermindering van het
woongenot.
Volgens b. en w. wordt ten aanzien
van het laatste gestreefd naar een zo
hoogwaardig mogelijke woonwijk
die het aanzien van de bestaande be
bouwing kan versterken. En blijvend
uitzicht en vrijheid kan niet gegaran
deerd worden. Bij de aankoopprijs
houdt het college rekening met die
waardevermindering. Bovendien kan
altijd nog een afzonderlijk verzoek
om planschade worden ingediend.
B. en w. maken duidelijk, dat aan
koop langs minnelijke weg nog niet
tot resultaat heeft geleid omdat er
voorwaarden gesteld worden die niet
in te willigen zijn, namelijk onteige
ning van de schuur van P. Snoep, wat
volgens het college het algemeen be
lang niet dient. De grond achter Heij
boer en Snoep ligt in het nog nader
uit te werken gebied. Op grond van
het overgangsrecht mag het gebruik
van gronden en bouwwerken worden
voortgezet. Van een verplichting om
op de plaats van de schuur nu een
woning te realiseren, is geen sprake,
maar als bij de nadere uitwerking
een positieve woonbestemming op
de schuur wordt gelegd, kan Snoep
er alsnog een huis bouwen. Bij de
uitwerking van het gebied zal weder
om inspraak mogelijk zijn. Eventu
ele handhaving van de beplanting en
een achteruitgang wordt dan ook be
keken.
Heijboer heeft verder gepleit voor
uitbreiding van de parkeergelegen
heid bij de sportvelden en de ten
nisbanen in verband met parkeero
verlast in de nieuwe woonwijk. Het
college zegt van 1,2 tot 1,3 par
keerplaats per woning uitgegaan te
zijn, wat standaardnormen zijn
voor een nieuwe woonwijk. Binnen
deze normen moet de eigen be
hoefte van de woonwijk kunnen
worden opgelost. Er worden in
Vroonstede geen problemen voor
zien. Volgens het college is er geen
relatie met het sportpark, hoewel
daar wel een uitbreiding van par
keervoorzieningen is gepland.
Heijboer vraagt zich voorts af, of
een jongerenontmoetingsplaats in
Vroonstede gewenst is gezien de
twee tegenoverliggende jop's in
de vorm van sportvelden en tennis
banen. Het college noemt een jop
een maatschappelijke verantwoor
delijkheid. Er is nog geen speci
fiek plan voor, er wordt alleen re
kening mee gehouden.
De landbouwers gebr. Gunter, fa.
Gunter en zn., A.M. yan der Reest
en G. Rijnberg vrezen dat zij door
Vroonstede worden belemmerd in
de uitoefening van hun landbouw-
en/of loonwerkbedrijf aan de Ou-
delandseweg en de F.M. Boogaard-
weg. Daarnaast vrezen zij dat de
bewoners van de nieuwe woonwijk
geluidsoverlast zullen ervaren en
hierover gaan klagen.
B. en w. stellen, dat de percelen en
gebouwen van de vier landbouw
bedrijven niet belemmerd zullen
worden door het woningbouwpro
ject. Aan de landelijke afstands
richtlijnen wordt ruimschoots vol
daan. Er zijn geen wettelijke
afstandseisen ten aanzien van
landbouwpercelen. Slechts fruit
teelt is uitgesloten tot 100 meter
afstand van de woonwijk, maar
hiervan is geen sprake. Ten aan
zien van de verwachte geluids
overlast door omwonenden ver
wijst het college eveneens naar de
planologische regeling van af
standsrichtlijnen. B. en w. willen
alle zes bezwaren ongegrond ver
klaren.
De raadscommissie gemeentelijke
ontwikkeling behandelt woens
dagavond 28 augustus ook het
beeldkwaliteitsplein Vroonstede
voor het gebied tussen de Zoetwa-
terweg, Dorps- weg, Bierensstraat,
F.M. Boogaard weg en de algeme
ne begraafplaats.
De gemeente heeft het woonge
bied in vijf deelgebieden gesplitst.
Ten eerste de toegangroute, die
gekenmerkt wordt door het laan
karakter met beeldbepalende leng
terichting en de groene entree. In
de tweede plaats de hoofdontslui-
tingsweg die de overgangen en
beeldverbijzondering gebruikt als
snelheidsremmer. Ten derde de
buitenrand, die opgezet wordt als
gebied met vrijstaande gebouwen,
brede oeversloten en groene kijk
gaten naar het agrarisch gebied.
Het middenwoongebied zuid
west, welke gekenmerkt wordt
door een verblijfskarakter en dich
tere bebouwingswijze. In de vijfde
plaats het woongebied noord-oost,
dat opgezet wordt als gebied met
een samenhangend bebouwingsty
pe. De groen- en waterstructuur is
leidend geweest bij het ontwerpen
van de deelgebieden.
Het ontwerp-beeldkwaliteitsplan
heeft in februari 2000 vier weken
ter inzage gelegen. Op 29 februari
van dat jaar is in de Wellevaete in
formatieavond gehouden. Tegen
het beeldkwaliteitsplan zijn geen
bezwaren ingediend.
Pak even uw
zakboekje
THOLEN
26 t/m 29 aug. Fietsvierdaagse.
30 en 31 aug. Braderie.
SINT-ANNALAND
t/m 31 okt Exposities bijbelse pla
ten, blikken en munten, de Mee-
stoof, di t/m za 14-17 u.
10 aug. Braderie.
SINT-MAARTENSDIJK
3 aug. Braderie.
POORTVLIET
17 aug Zomermarkt, 13 u.
BERGEN OP ZOOM
t/m 1 sept Tentoonstelling Vander
Vegt, Markiezenhof, di t/m zo 11 u.
t/m 29 sept Tentoonstelling Ed
Valk, Markiezenhof, di t/m zo 11 u.
17 en 18 aug Havenfeesten, gedemp
te haven, za 14 u, zo 12 u.
+film+++film+++filrn+++filrn+
ROXY I:
Men in black 2 - do, zo en ma 14
en 20 u., vr 14, 18.45 en 21.30 u.,
za 18.45 en 21.30 u., di en wo 20 u.
Lilo Stich - za, di en wo 14 u., zo
16 u.
ROXY II:
Spiderman - do en zo t/m wo 20 u.,
vr en za 18.45 en 21.30 u. Stuart
little 2 (Ned. gespr.) - do t/m za en
ma t/m wo 14 u., zo 14 en 16 u.
CINEM'ACTUEEL:
Stuart little 2 (Ned. gespr.) - do t/m
wo 14 u. 40 days 40 nights - do
t/m wo 18.30 en 21.15 u. Spirit:
Hengst van het woeste westen
(Ned. gespr.) - zo 16.15 u. Men in
black II - do t/m za en ma t/m wo
14, 18.30 en 21.15 u„ zo 14, 16.15,
18.30 en 21.15 u. Jimmy Neutron
wonderkind - do t/m wo 14 u. Spi-
der-man - do en di 18.30 u., vr, za,
ma en wo 21.15 u., zo 16 en 21.15
u. Murder by numbers - vr t/m ma
en wo 18.30 u.
Verrassingsvoorpremière - do 20.30 u.
Nynke - di 20.30 u.
Voetbal
programma
Zaterdag 3 augustus uur
Noad-Melissant 14.30
Melissant 2-Noad 14.30
Dinsdag 6 augustus uur
Duiveland-Noad 19.15
Historische oogstdemonstratie.
Dinsdag 13 augustus wordt van
16.00 tot 21.00 uur met 23 Zeeuwse
trekpaarden een historische oogst
demonstratie gegeven aan de Sint
Felixweg in Kamperland, afslag
N255 Veerse Meer, Goudplaat.
Herinvoering tweerichtingsverkeer Eendrachtsweg
i
i
Om meer parkeergelegenheid en minder opstoppingen in de stadskern
;van Tholen te krijgen, pleit de ondernemersvereniging voor het invoeren
Ivan een blauwe zone op de Eendrachtsweg, Markt en een stukje van de
Vlolenvlietsestraat. Daardoor ontstaan 70 vakken waar maximaal 1 uur
^geparkeerd mag worden, wat tot een betere verkeerscirculatie kan lei
dden. Wie in de blauwe zone wil parkeren, moet een schijf in de auto heb
ben, waarop het begintijdstip van het parkeren staat aangegeven.
De ondernemersvereniging Tholen Hierdoor ontstaat een autovrij winkel-
-(ovt) wil de Eendrachtsweg (43 vak
ken) ontlasten door van negen uur 's
Jmorgens tot zes uur 's avonds kort
"parkeren in te voeren van maximaal 1
-uur. Eenzelfde blauwe zone zou er op
Ide Markt en een deel van de Molen-
vlietsestraat (totaal 27 vakken) moe-
Jen komen.
;De glasbakken aan de Eendrachtsweg
zouden verplaatst moeten worden
.naar het havenplateau of Contre d'Es-
ïcarpe om ruimte voor fietsen te schep
pen. Herinvoering van het tweerich
tingsverkeer in de Eendrachtsweg is
yok nodig om de mogelijkheid te
scheppen van het achteruitrijden of
Ikeren van vrachtwagens. Tevens
Iwordt daarmee een vluchtroute bij op
stoppingen verwezenlijkt.
jOVT wil verder herinvoering van
tweerichtingsverkeer in de Paulina-
-straat om een betere roulatie te krijgen
Ivoor alle verkeer. Voor de bewoners
"vah de Markt en de Paulianastraat is
-dat ook welkom. Als de Markt kort
tjarkeren wordt, kan er aan de Bos
straat lang geparkeerd worden.
-Gok in de Vossemeersepoort zou het
tweerichtingsverkeer temg moeten
Tvmcn, vanaf de rotonde tot aan het
BOsje. Hierdoor zouden de parkeer-
'liHatsen aan de Doel weg beter bereik
baar worden. De verkeerscirculatie
-zou erdoor bevorderd worden en de
■Eendrachtsweg zou hiermee ontlast
worden. Botermarkt en Kerkstraat
zouden afgesloten moeten worden
'met uitzondering van de periode tus-
Isen 6.00 en 11.00 uur. Na 11.00 uur
•worden er paaltjes geplaatst, ongeveer
"25 meter verder de Botermarkt op.
gebied en een extra laad- en losgele-
genheid op dat traject van 25 meter na
elf uur. Tevens wordt het zwaar ver
keer in de Oudelandsestraat en -poort
ontlast en ontstaan er minder opstop
pingen in de Eendrachtsweg.
Een laatste voorstel van ovt betreft het
versmallen van de stoep op de Wal.
De rijbaan kan dan zodanig verbreed
worden, dat twee auto's elkaar nor
maal kunnen passeren.
Een speciale commissie van ovt heeft
deze alternatieve uitgewerkt na de
laatste vergadering van de raadscom
missie gemeentelijke ontwikkeling.
In die vergadering draaide de com
missie naar aanleiding van een en-
quete van Botermarkt-bewoner H.
Venekamp de paaltjes terug, die eer
der waren afgewezen. Verschillende
raadsfracties drongen er bij de onder
nemersvereniging op aan om ook be
woners en niet-leden van ovt in de
commissie op te nemen. Dat laatste is
niet gebeurd, maar de ovt-commissie
heeft het nieuwe voorstel naar alle be
woners van de stadskern gestuurd om
ze voor 15 augustus commentaar te
laten leveren op de alternatieven. „We
kunnen het namelijk niet alleen. Ook
uw mening is belangrijk om geza
menlijk tot een oplossing te komen'
zegt de ovt-commissie in een brief
aan de bewoners. De commissie staat
open voor inspraak. „Laten we er sa
men voor zorgen - zowel winkeliers
als bewoners - dat we in Tholen onze
eigen middenstand in stand kunnen
houden en er samen een gezellige
binnenstad van kunnen maken", al
dus de ovt-commissie.
Lviyidaag begint waterschap Zeeuwse
IQtanden met het maaien van onge-
l-vfier 5000 kilometer sloten en water
gangen. Onvoorziene omstandighe-
(feh voorbehouden, moet dat karwei
^n december klaar zijn. Op Tholen en
jSjnt-Philipsland wordt nog gewerkt
I rfiét klepelmaaiers, die nog niet voor
plan zijn van een afvoer-transport-
tmïidje waarmee het maaisel op de ak
kerrand en op de wegberm wordt
;gelegd. Voor het milieu is het name
lijk beter, dat het maaisel niet in de
sloot achterblijft. Droge taluds van
i grotere waterlopen worden niet ge-
maaid. Het doorstroomprofiel wordt
'oahter altijd schoongemaakt, zodat
geen stremming in de waterafvoer
kan optreden.
Zeeuwse Eilanden vindt het van groot
belang, dat het werk aaneengesloten
kan worden uitgevoerd. Daarom
wordt de grondgebruikers gevraagd
om landbouwproducten langs kavel-
sloten zo vroeg mogelijk te oogsten
en eventuele obstakels weg te halen,
waardoor een rijstrook voor de tracto
ren ontstaat. Alle overhangende tak
ken van beplantingen dienen gesnoeid
te worden. Afrasteringen die het werk
kunnen belemmeren, dient men te
verplaatsen. Uitmondingen van buis
leidingen en drainages mogen niet in
de sloot uitsteken, maar moeten in het
talud zijn weggewerkt. Tot de derde
week van augustus draaien de maai-
ploegen vijf dagen per week, acht
uren per dag. Daarna wordt tot eind
oktober in ploegendienst gewerkt, zes
dagen per week, tien uren per dag.
Volgens oud-defensie-ambtenaar Ron Wielinga uit Sint-Maartensdijk zijn veel mensen geïnteresseerd in hun omgeving, maar vinden ze de
stap te groot om lid te worden van de heemkundekring.
Het uitplaatsen van het gemeente-ar
chief zorgde echter al voor enige on
rust binnen de nieuwe vereniging.
Gemeentesecretaris S. Nieuwkoop
uit Tholen en stuwende kracht achter
de vereniging, trad terug als be
stuurslid. Wielinga benadert de
kwestie genuanceerd, maar vertelt
eerst iets over de nieuwe loot aan de
Zeeuwse heemkundekringen.
Wielinga noemt zich een nieuwko
mer. Hij woont tenslotte nog maar
twee jaar in de smalstad. „Ik ben ook
met enige terughoudendheid voorzit
ter geworden. Komt dat niet hovaar
dig over, dacht ik'? Ik woon nog maar
zo kort hier. Maar er waren geen
kandidaten: ze wilden niet of konden
niet in verband met hun werk."
Wielinga is gepensioneerd ambte
naar. Hij werkte als plaatsvervan
gend directeur onder de secretaris
generaal van het ministerie van
Defensie in Den Haag. „Mijn baas
was daar de hoogste ambtenaar en
heette D. Barth, afkomstig van Tho
len."
Via Nieuwerkerk aan de IJssel en
Steenbergen kwam hij met zijn
vrouw Cor in de Muyepolder terecht.
„Weg van de verstedelijking. Overal
waar we gewoond hebben, hoorden
we het verkeer op de autowegen.
Hier is het stil." Overal waar Wielin
ga woonde, toonde hij interesse voor
zijn omgeving, zegt hij. „Het eerste
wat ik hier deed, was de bibliotheek
binnenlopen om boeken over Tholen
te halen." Of op te vragen. Zoals Van
Rumoirt tot Razernij, de geschiede
nis van het waterschap Tholen (van
1959-1995). Voor hem ligt een uitga
ve van de stichting cultureel erfgoed
Zeeland, Werken met Zeeuwse kaar
ten, een handleiding bij het gebruik
van oude topografische kaarten. Met
een bespreking van een oude kaart
van Poortvliet door gemeente-archi
varis J.P.B. Zuurdeeg. „Geweldig dat
hij er een stukje over de heerlijkheid
van Poortvliet in heeft geschreven.
Er moeten toch meer mensen zijn die
in de oude structuren van Tholen zijn
geïnteresseerd en daar een verhaal
van willen maken? Er is aardig wat
kaartmateriaal."
Op het bescheiden stapeltje ligt ook
het jaarboek van de heemkundekring
Halchterth uit Halsteren. „Er worden
vijf generaties dorpsgenoten in be
schreven. Met foto's. Dat zie ik ons
nog niet direct doen, maar aan zulke
dingen moetje denken als het om de
heemkundige activiteiten gaat."
Heel actueel is de bijdrage die de
vereniging levert aan de stichting ac
tief Stavenisse over de herdenking
volgend jaar van de watersnoods
ramp in 1953. De stichting bereidt
een tentoonstelling voor. Kees de
Koning uit Oud-Vossemeer, en te
vens secretaris van Stad en Lande
van Tholen, bezocht het gemeentear
chief in Alkmaar om na te gaan hoe
de hulpverlening vanuit Noord-Hol
land werd aangepakt. „Er zijn daar
hele leuke dingen uit naar voren ge
komen. Heemkunde gaat om de ken
nis van de eigen omgeving in al haar
aspecten in heden en verleden, zegt
de Winkler Prins Encyclopedie. We
zijn een historisch genootschap,
maar het heet door heel Nederland
heemkundekring. Alleen is het
woord heemkunde bij veel mensen
onbekend. Als ik er mensen over
spreek, dan zeggen de meesten: ik
heb geen verstand van planten. Dan
denken ze aan een heemtuin bijvoor
beeld."
Dat moet veranderen, vindt hij. Im
mers, de belangstelling voor de eigen
omgeving is er volgens Wielinga vol
op. Hij noemt het succes van de foto
tentoonstelling onlangs in Scherpe-
nisse van C. Kleppe ter gelegenheid
van het 825-jarig bestaan van het
dorp. „Maar de stap om voor 12 euro
per jaar lid te worden is kennelijk te
groot. We zitten op zestig leden, Sint
Phillippuslandt heeft er 120 en in
Halsteren telt de kring 600 leden. We
lopen wat achter, maar op zaterdag
10 augustus kunnen zich op de bra
derie in Sint-Annaland nieuwe leden
aanmelden bij onze stand bij De
Meestoof."
Stad en Lande is ook al gevraagd om
uit te zoeken hoe de oorspronkelijke
beplanting van de begraaflaats van
Schakerloo (het Oudeland bij Tho
len) er uit heeft gezien. Het verzoek
komt van de stichting landschapsbe
heer Zeeland. „Ze willen proberen
om de beplanting te herstellen, maar
de hele begraafplaats zou eigenlijk
opgeknapt moeten worden. Er liggen
stenen uit de vijftiende en zestiende
eeuw. De heemkundekring kan dus
stimulerend werken maar ook als
servicepunt dienen."
De leden van de heemkundekringen
zijn volgens de voorzitter over het al
gemeen wat ouder. „Terwijl jongeren
ook interesse hebben voor hun omge
ving. Je ziet dat veel mensen die het
streekmuseum De Meestoof in on
dersteunen, ook lid van de heemkun
dekring zijn." Zelf kent hij het muse
um ook al redelijk goed. Hij hielp
mee de geschiedenis van Tholen uit
te beelden in de 'trouwkamer' van het
museum. En denkt ook scholen meer
té kunnen betrekken bij de heemkun
de. „Toen ik op de open monumen
tendag hier in het gemeentehuis
stond, kwamen er maar een paar
mensen op af. Twee dames uit Den
Haag gaven me zelfs een rijksdaalder.
Er was één moeder die haar kinderen
meebracht. Via de scholen zou er ook
meer interesse gekweekt kunnen
worden. En door de kinderen wellicht
ook bij de ouders."
Het bestuur bestaat verder uit pen
ningmeester Dieneke van Dijke uit
Sint-Annaland en de bestuursleden
Magda Geluk uit Tholen en Theo Ko-
revaar uit Scherpenisse. Er zijn ook al
taken verdeeld. Zo is er een groepje
dat zich richt op stamboomonder
zoek, het dialect, fotoverzamelingen,
de meekrap en dijken. Wielinga zelf
is vooral geïnteresseerd in 'het ont
staan van het eiland Tholen door de
eeuwen heen'. „Daar kun je dieper
op ingaan. Wie gaven bijvoorbeeld in
de Middeleeuwen de opdracht tot in
poldering, wie bouwden de dijken?
Dat is leuk om te onderzoeken."
Binnen de vereniging is het mogelijk
uitplaatsen van het gemeente-archief
een heet hangijzer. Gemeentesecreta
ris S. Nieuwkoop en stuwende kracht
van de heemkundekring, is als amb
tenaar gebonden aan de uitspraak van
de raad. Die stemde in meerderheid
in met het voorstel om geen archief
ruimte in het nieuwe gemeentehuis
onder te brengen. SGP was tegen. Op
de oprichtingsvergadering van de
vereniging werden al kritische op
merkingen over het voornemen van
het college gemaakt. Enkele leden
van de zustervereniging in Halsteren,
Tholenaren die ook lid van de nieuwe
club werden, maakten een bereke
ning en stellen dat het eventueel uit
plaatsen van het archief niet zo voor
delig zou zijn als de gemeente doet
voorkomen.
De archiefkwestie is een gevoelige
zaak, zegt Wielinga. Maar hij is er de
man niet naar om zaken op de spits te
drijven. „Ik ben Haags ambtenaar ge
weest. Daar was het normaal dat een
ambtenaar buiten zijn werk ook een
politieke rol speelde. Dat hoefde niet
dezelfde te zijn als die van de minis
ter die hij diende. Maar dat wilde
Nieuwkoop niet. Hij wil niet met
twee petten op zitten. Daar was hij
erg resoluut in."
De voorzitter legt uit dat de burge
meester en daarmee de gemeentese
cretaris een belangrijke rol spelen bij
de toekomst van het archief. „De in
zet van het gemeentebestuur is om
het archief voor een breder publiek
toegankelijk te maken. Het schijnt dat
80 procent van de bezoekers van bui
ten Tholen komt. Het zou dan beter
zijn als het uitgeplaatst wordt naar
Middelburg, is de gedachte. Finan
cieel is dat, naar mijn mening, niet
goed onderzocht. Maar ik twijfel ook
niet aan de motieven van het gemeen
tebestuur. De groep uit Halsteren
zoekt, voorzover ik kan beoordelen,
meer de confrontatie. Zij willen dat
het archief hier blijft. Onze inzet is
een andere. Ik wil wachten wat er
daadwerkelijk gaat gebeuren. Er kan
ook een andere, bevredigende oplos
sing komen. Ik zoek eerder het over
leg en wil niet vooruitlopen op de
muziek. Wellicht dat we erop aan
dringen om eerst goed onderzoek te
doen. Wat moet er gebeuren met het
bestaande archief? En bekijken of er
een bepaald gedeelte hier te houden
is. Maar in goed overleg met de ge
meente. Eén ding is duidelijk: we zijn
een heemkundekring en dan moet je
je best doen voor het behoud van het
archief op Tholen."
Volgens Wielinga is het geen sinecu
re. „Een archief is kostbaar. Behoud
en beheer kost miljoenen. Je moet er
zorgvuldig mee omspringen. Profes
sor Van der Zwan had het enige tijd
geleden (bij het bezoek van de bond
van Heemschut aan Tholen-stad in
februari-red.) over de teloorgang van
het gemeentebestuur. Ik vind dat wat
goedkoop. Wé hebben hier een keurig
en deskundig gemeentebestuur."
Wielinga erkent dat het een gevoelig
onderwerp is in de kersverse vereni
ging. „Ik wil niet nog meer olie op
het vuur gooien. Ik kies voor normaal
overleg, ook als er problemen zijn.
En natuurlijk is het helemaal niet erg
om druk uit te oefenen."
Stad en Lande wil elk jaar vier
nieuwsbrieven gaan uitgeven. Graag
zou Wielinga ook een boek over de
watersnoodramp zien verschijnen dat
alleen het eiland Tholen behandelt.
„Wellicht kunnen we daar een rol in
spelen. Heemkunde moet groeien.
We zijn ons aan het oriënteren. Het is
in beweging maar het is nog geen
goed lopende toko."
