'Het leek alsof ik mom en dad in Amerika al vele jaren kende' 'Haal je hoge cijfers, dan mag je minuten eerder uit de klas' nautica Wieteke Moerland uit Sint-Annaland op highschool in California Chris Stols uit Tholen zot elf maanden op highschool in Amerika EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT 3 Donderdag 25 juli 2002 Ze wist nog niet wat ze na de mavo zou gaan doen. Haar moeder kende iemand die voor een jaartje in Amerika had gezeten. Of dat ook iets vóór haar was? Wieteke Moerland leek het wel wat. Ze is blij dat ze het gedaan heeft. Goed voor het zelfvertrouwen, zegt ze thuis in Sint-Annaland, na elf maanden bij een andere 'mom' en 'dad' te hebben gewoond. Toneel en dans Mistvrij Op de taart die Chris Stols bij terugkeer uit Amerika kreeg, domineert het blauwe water van de Atlantische Oceaan. Er staan vliegtuigen op en vlaggetjes, maar ook kleine draagbare telefoontjes en twee snoeppareltjes: zijn woonplaats Tholen en Charlotte, de stad in de staat North Carolina waar Chris elf maanden woonde en naar school ging. Stols was nog maar 15 jaar toen hij de oce aan overvloog om een jaar naar Amerika te gaan. Dat is jong voor een uitwisselingsprogramma voor jongeren. Maar hij heeft er veel geleerd en meegemaakt. Maatje groter Twin Towers Brandoefening Begrafenis Alcatraz Ground Zero Wieteke ging met de EF Foundation (education foundation) naar het zuidwesten van de Verenigde Sta ten, naar Bakersfield in California, een stad op twee uur rijden van Los Angeles. Midden in de woestijn waar het in de zomer 40 tot 45 gra den heet is. De 16-jarige Wieteke zat op het Roncalli in Bergen op Zoom en wist nog niet wat ze na de mavo zou gaan doen. Na de tip van haar moeder vond ze op school een aanmeldingsformulier en dat stuur de ze op. Na de nodige voorberei dingen vertrok ze op 15 juli vorig jaar naar Amerika. Vanaf Amster dam vloog ze naar Boston en van daar naar Los Angeles. De eerste twee weken deed ze daar een taal cursus met alle andere buitenlandse studenten van de EF. En voordat ze op haar definitieve logeeradres kwam, woonde ze vier dagen bij de Amerikaanse coördinator van EF in, om daarna opgehaald te worden door haar gastouders en hun kinde ren. Ze kwam bij Chip (48) en Su san (46) Hanson terecht en hun kin deren Lisa (22) en Jeremy (20). „Ik had ze vanuit Nederland al eens ge beld. Het klikte meteen. Ik kon ook vader en moeder tegen hen zeggen, mom en dad. Dat ging vrij makke lijk." Beide ouders werken. Chip als operator bij een energiebedrijf, Su san als voorraadbeheerder voor de basisscholen in het disctrict van Ba kersfield. Voor Wieteke was het een bijzonde re gewaarwording om in huize Hanson te zien wat ze hier in Neder land in Amerikaanse tv-series ziet. „Het is echt zo dat iedereen zo wat alles uit de koelkast pakt. Er zit van- alles in, ijsblokjes, sodawater. Er staat een diepvries naast, maar ook in de garage hebben ze een diep vries staan." Wieteke werd er door de gastouders Winnie genoemd. „Naar Winnie the Pooh. Iedereen had er een roepnaam. Ik zat 's avonds vaak ijs te eten en te snoe pen. Mijn gastvader vond dat ik op Winnie the Pooh leek omdat die beer ook zo van zoet houdt." Op school was de verbazing groter. De Bakersfield Highschool telt maar liefst 3000 leerlingen, Roncal li ruim 700. „Er staan overal gebou wen, aan beide kanten van de weg. Eerst geloofde ik niet dat het alle maal schoolgebouwen waren. Daar verdwaal ik in, dacht ik." Wieteke zat met vier andere buiten landse studenten in de klas, een Braziliaanse, een Japanse, een Ko reaanse en een Zwitserse. In het be gin was het wel wennen, zegt ze. „Je kent er niemand. Maar mijn gastmoeder kende een meisje öp die school en die heeft me de eerste paar dagen rondgeleid. Dat was wel fijn. Op den duur leer je wel andere mensen kennen." De school blijkt regelmatig gast- leerlingen te hebben. Wieteke viel daardoor niet meteen op. „Ik dacht dat ze wel blij zouden zijn met ie mand uit een ander land, maar het is best normaal voor hen. Later kwa men ze wel vragen waar je vandaan kwam." Naast de verplichte vakken zoals Engels en Amerikaanse ge schiedenis, koos Wieteke voor to neel en dans. Als schoolactiviteit ging ze in de pauzes in het winkel tje, waar snoep, blikjes drinken, schoolshirts en sportkleren worden verkocht. „Ik dacht dat sport ver plicht was, maar dat bleek niet zo te zijn. Het vierde jaar is een eindexa menjaar." De leraren zijn over het algemeen streng, zegt Wieteke. „Als de bel gaat en je komt te laat binnen, krijg je straf. Dan moet je bijvoorbeeld op zaterdag komen schoonmaken. En je hebt elke dag hetzelfde roos ter. Je begint om kwart voor acht en bent om zeven over half drie uit. Om drie uur was ik thuis. Je hebt geen tussenuren zoals hier in Neder land. De lessen duren 55 of 57 mi nuten." De aanslagen op 11 september in New York en Washington kwamen voor Wieteke onwezenlijk over. „Dat is in het oosten van de Ver enigde Staten gebeurd. Wij zaten in het westen. Daar zit een tijdsver schil van drie uur tussen. Toen ik het hoorde, was het heel vreemd. Ik wist ook niet wat de Twin Towers van het World Trade Centre waren. Ik dacht wel meteen aan Enschede, maar je gaat toch weer verder. Je zag het niet echt aan de mensen. Het weekend daarop werd er gezegd dat er oorlog kwam. Toen was ik wel bang. Ook mijn gastmoeder was bang. Iedereen was bang. Er werden toen wel overal vlaggetje buiten ge hangen met een tekst: I am proud to be an American. We hebben toen op school ook het Amerikaanse volks lied gezongen." In Bakersfield kan het in de winter vaak mistig zijn. Zoals wij hier ijs vrij kennen, hebben ze daar mistvrij (fogdelay). „Het is alleen 's och tends. De school begint dan pas om twee uur, maar ik heb het niet mee gemaakt." Wieteke vond toneel en dans heel leuk op de highschool. „Elk jaar worden er twee toneelstukken opge Wieteke met haar Yearbook, het jaarboek dat door de leerlingen wordt gemaakt en waarin ze staat afgebeeld in toga tijdens de afsluiting van het schooljaar. Chris was een van de kandidaten die via YFU, Youth for understanding, naar Amerika kon. Zijn reis werd gesponsord door Philip Morris in Bergen op Zoom, het Amerikaanse bedrijf waar zijn vader werkt. „Ik zat op 't Rijks, deed mavo en mijn vader vertelde dat zijn bedrijf de YFU sponsort. Ik vond het wel inte ressant om naar Amerika te gaan. Er was nog een meisje dat wilde gaan, maar ik werd uitgeloot. Ik vond het goed om de Engelse taal nog beter te leren en een jaar iets heel anders te doen. Andere mensen, andere cul tuur." Maar de YFU kijkt wel eerst of de kandidaten geschikt zijn. Voordat iemand zijn vliegticket in handen heeft, zijn er al heel wat uurtjes aan voorbereiding aan vooraf gegaan. Naast het invullen van allerlei for mulieren wordt er ook een medisch verklaring gevraagd, wordt er na vraag op de school gedaan, komt er een districtsvertegenwoordiger van de organisatie praten en gaan de kandidaten een weekend naar Soest om zich voor te bereiden op het ver blijf in de 'United States of Ameri ca'. Chris moest nog examen doen toen hij al wist dat hij naar Amerika mocht. Voorwaarde van zijn ouders was, dat hij eerst zijn mavo-diploma moest halen. Op 9 augustus vertrok hij, maar pas minder dan een week voor zijn vertrek hoorde hij waar hij terecht zou komen: bij het echtpaar Alan en Kristen Love met hun kin deren Logan (10) en Ashtyn (6) in Charlotte, een stad in North Caroli na in het oosten van de VS. Chris vloog van Amsterdam maar Washington en vandaar naar Ra leigh en Chapel Hill, waar hij nog een paar dagen werd voorbereid op zijn Amerikaans avontuur. „De gastouders kwamen me ophalen. We zijn 's avonds uit eten gegaan." Het eerste verschil was datje in het res taurant onbeperkt pizza's kon eten, lacht Chris. Zoals bij alle huizen in Amerika is de woning van de fami lie Love vrijstaand. „Voor Ameri kaanse begrippen hadden ze ook geen grote tuin." Een ander opmerkelijk verschil met thuis. Moeder Kristen werkte 's nachts: op een bank, de First Union, waar ze op de afdeling Azië te ma ken heeft met onder meer klanten in India. Vanwege het tijdsverschil tus sen de beide continenten ging zij 's avonds de deur uit om geld te ver dienen terwijl vader Alan overdag weg was om op dezelfde bank te werken. „Charlotte is te vergelijken met Rot terdam, maar je hebt niet het gevoel dat je in een grote stad bent. Waar wij woonden zag je de flats niet." De stad kent hoge gebouwen, wol kenkrabbers met veel kantoren. „Na New York is het de stad met de meeste bankgebouwen." Een niet onbelangrijk detail, aan de voor avond van de aanslagen op 11 sep tember die de wereld op zijn kop zetten. Chris sliep op de kamer met de kleine Logan, in een stapelbed. Later verhuisden ze naar het huis kantoortje van het echtpaar, waar ze meer ruimte hadden. Na een paar dagen maakte Chris kennis met zijn school, de Independance High school, Met 2300 leerlingen een maatje groter dan 't Rijks. De lessen duren er 90 minuten. Chris deed er Engels, Amerikaanse ge schiedenis, Duits, handel (small business), gymnastiek, maar ook voorbereidingslessen voor het le ger. Plus maatschappijleer en 'leadership', waarbij leerlingen gestimuleerd worden om mee te helpen met activiteiten die op school plaatsvinden. Zo was Chris actief bij het begeleiden van autis tische leerlingen die in een specia le klas bij elkaar zaten. Sport speelt een belangijke rol op de Independence Highschool. „In de winter gingen we bijna elke dag na school zwemmen. Flink trainen. Dat was gezellig en we zwommen ook vaak wedstrijden tegen ander scholen." Behalve zwemmen, deed Chris ook aan hardlopen op de 1600 meter af stand. Zijn snelste tijd was 5 mi nuten en 15 seconden. Het record op school was 4.20 minuten. „Maar voor mijn eerste jaar was mijn tijd niet slecht." Het wed strijdelement en het presteren op school is belangrijk, zegt Chris. „Je moet je best doen, daarna mag je plezier hebben." De lessen beginnen al vroeg, om kwart over zeven. Chris moest vroeg uit de veren. Om kwart over vijf, om zich te wassen, aan te kle den en te ontbijten. Want om voerd. Ik wilde zelf ook graag spe len en heb auditie gedaan voor de musical Guys en Dolls. Het gaat over jongens die gokken, en show girls. Ik was een van de showgirls." De opvoering vond in maart plaats, maar vanaf januari werd er al elke dag na de lessen geoefend. „Ik heb daar veel van geleerd. Ik heb er meer zelfvertrouwen door gekregen. Daar ben ik heel blij mee." Bijzonder was dat haar moeder kwam kijken. Die logeerde zelfs een weekje bij de gastouders van haar kwart over zes reed de gele schoolbus voor die de leerlingen naar school brengt. „Er komt nie mand met de fiets. Ik heb geen fiets op school gezien. De meeste leerlingen komen met de bus, wor den met de auto door hun ouders gebracht of komen zelf met de au to, want vanaf zestien jaar mag je daar autorijden." Zelf mocht Chris dat niet. Daar moest hij zelfs van tevoren voor tekenen: niet autorij den, niet roken, geen alcohol drin ken, maar ook geen tatoeage laten dochter. „Ik moest in Los Angeles zijn voor Herbalife. Dat was maar twee uur rijden naar Bakersfield. Ik ben een weekje langer gebleven. Het was een heel gastvrij en open gezin. Het leek net of ze je al ken den." Soms wordt het juist afgera den om als ouder bij de gastouders op bezoek te gaan, maar voor me vrouw Moerland was het geen punt. „Ik heb nu zelf meegemaakt dat het er goed was. Ik was er erg eigen." Nederland is bij de Amerikaanse leerlingen niet bepaald bekend. zetten noch trouwen met een Ame rikaans meisje. Over de aanslagen op de Twin To wers in New York en het Pentagon in Washington kreeg Chris in het derde lesuur te horen. „Het was een leerling die het vertelde, de leraar wist het nog niet. Er was ook niks via de intercom op school omgeroe pen. De docent is toen een televisie gaan halen en toen hebben we de Winnie: „Sommigen vroegen of ik met de auto was gekomen. Dan den ken ze dat Nederland in de VS ligt. En als ze dan iemand kennen uit Nederland, dan vragen ze of je die ook kent. Ze denken dan dat Neder land één stad is. De meesten weten er niets van. De gekste vraag die ik kreeg was: hebben jullie daar ook een deurbel aan het huis? Vrese lijk." Het verbaast Wieteke echter niet dat de meesten Nederland niet weten te liggen: „Er zijn een heleboel leer hele les tv gekeken. Ook de volgen de dag nog. Het was niet te geloven, zo werd er gereageerd. Iedereen was geschokt, maar het was vooral het ongeloof. Dat dit hier kon gebeu ren." Thuis bij de gastouders was de situ atie ook ineens veranderd. „De hele afdeling van Alan was thuis aan het werk omdat het huis over een goede kabelverbinding beschikt voor de computers. De afdeling was ver plaatst omdat de bank ook in een heel groot gebouw in Charlotte zit. lingen die de staten in hun eigen land nog niet weten te liggen, laat staan Nederland. Maar als je zegt dat je hier mag roken en drinken op je zestiende, dan willen ze naar Ne derland toe." Wieteke maakte op school ook een galafeest mee. Dat is een chique be doening als je de foto's ziet waarop ze met haar Koreaanse viendin in lange jurk, haar gekapt, make-up en gelakte nagels staat afgebeeld. „Dat is een groot feest, met mtiziek en een dj. Alles tot in de puntjes ver Ze moesten er uit voorzorg weg. Niemand wist wat er nog meer kon gebeuren. Ze zaten met 16 man bij ons te werken, maar na een poosje zijn ze verhuisd naar een hotel om dat er te weinig ruimte was." Ook voor de ouders Piet en Cora Stols waren het spannende dagen. Piet: „We hoorden het op de radio en hebben de tv aangezet. Er waren toen heel verwarrende berichten. Je weet niet wat er nog meer staat te gebeuren. Charlotte heeft de groot ste bankconcentratie na New York. zorgd. Meisjes, maar ook de jon gens. En geen alcohol. Ze schenken water en hele zoete limonade. Voor alcohol moet je 21 jaar zijn. Toch wordt er in het weekend stevig ge dronken, hoor. Ze weten heus wel aan drank te komen." Het beeld dat de Amerikanen van hun land hebben, klopt voor een groot deel met het beeld dat wij van de Amerikanen hebben. „Amerika is het beste, het grootste en mach tigste land van de wereld, vinden ze. Maar ieder gezin is anders, net als Het was heel onzeker. We wisten ook niet of Chris teruggestuurd zou worden of zo. Via e-mail hadden we contact, want bellen kon de eerste dagen niet." Zoals in heel Amerika werden ook in Charlotte de veilig heidsmaatregelen verscherpt. Chris: „Normaal gesproken kon je de auto in het centrum van de stad parkeren, maar als die er te lang bleef staan, dan sleepten ze hem weg. Ook bij school gebeurde dat." Op school werden door de gebeurte nissen geen extra maatregelen geno men. De beveiliging is daar veel verder doorgevoerd dan hier. „Er loopt sowieso al een politieman op school rond, maar dan zijn er ook nog mensen van de beveiliging. Eén keer per maand hebben we een brandoefening, op 't Rijks was dat één keer per jaar." Tijdens de lessen is het op sommige punten ook strenger dan hier, vertelt Chris. „Je mag niet zomaar het lo kaal uit om naar de wc te gaan. Er moet altijd iemand mee van de be veiliging. Behalve als de toiletten tegenover het klaslokaal zijn." Chris' ouders zijn niet op bezoek geweest bij hun zoon in Charlotte. Dat had wel gekund. Cora: „De YFU raadt het af om het te doen. Je komt er als ouders bij de gastouders van je kind. Die bepalen de gang van zaken. Je kunt je nergens mee bemoeien. Daar zijn wel eens nare ervaringen mee opgedaan. En je moet weer afscheid nemen als je weggaat." Met het gezin Love bezocht Chris een bruiloft van vrienden van Alan. Het was niet naast de deur. De tocht met de auto duurde tien uren. Ook bezocht Chris de vader van Kristen in het westen van North Carolina. Ze reden voor hem om, om hem meer van de omgeving te laten zien. En voor de 'legerles' bezocht Chris een militaire basis van de lucht macht waar hij onder meer oefende in parachutespringen (simulatie). Iedere woensdag en zondag bezocht Chris met de familie Love de kerk, een Baptistenkerk met 13.000 leden waarvan er gemiddeld 3000 de kerkdienst bijwonen. „De kerkdien sten worden ook opgenomen op vi deo. In het gebouw staan ook grote projectieschermen. Later wordt de dienst ook uitgezonden op de televi sie." Alles is groot is Amerika. Heimwee heeft Chris wel gehad, zo erkent hij. „Na kerst en oud en nieuw. We zijn toen naar Alans fami lie geweest. Maar kerst is daar maar één dag en je gaat niet, zoals hier in Tholen, naar de kerk. Toen vond ik het jammer dat ik niet thuis was." Een ander moment dat Chris aan greep, was de begrafenis van een brandweerman uit de buurt die omge- hier in Nederland. Het eten is er an ders, veel meer fast food met ham burgers. Blikjes soep. Vaker uit piz za eten of zelf eten maken dat in tien minuten klaar is." Uitgebreid gegeten wordt er vooral met kerst. Kalkoen en brood. „Dan is het one big family," zegt Wieteke. Eén grote familie. Maar gezamen lijk eten zoals hier, komt daar veel minder voor. „Je eet wanneer je wilt. Ik heb er veel kip en gehakt gegeten en niet veel groente." Groente, vers brood, hagelslag en Hollandse kaas miste ze er. „Ik kreeg weieens pindakaas en hagel slag opgestuurd. Als ik dat op het brood deed, keken ze me heel vreemd aan. Chocola, dat doe je toch niet op je brood?" Wieteke had weieens heimwee. Dan wou ze 'wel eens thuis zitten', zo omschrijft ze dat gevoel. „Maar ik had het er erg naar mijn zin. En ik had ook genoeg te doen. Je mist dan wel wat, maar dan weet je niet wat het is." De familie Hanson was ook haar familie geworden, zegt ze. Ze heeft het verblijf in Amerika dan ook als heel positief ervaren. „Je leert er erg veel van. Van het land, maar ook over jezelf. Ik heb me daar beter leren kennen. Je moet er met andere mensen leren omgaan. Dat is wel eens moeilijk, maar het lukt uiteindelijk wel. Dat is ook la ter goed voor mezelf Tijdens haar verblijf bezocht ze Walt Disneyland in Los Angeles. Wat veel indruk op haar maakte, was het ei landje Alcatraz voor de kust van San Francisco waar een beruchte gevan genis staat, nu niet meer in gebruik. Het eiland is vooral bekend gewor den door de film Escape from Alca traz van Donald Siegel uit 1979, een op feiten gebaseerd ontsnappings drama met Clint Eastwood (gevan gene nummer 1441) in de hoofdrol. De scènes uit de film zijn in de ge vangenis terug te vinden. „Ik wilde er erg graag naar toe. Alles is nog goed te zien. Er zaten zware crimi nelen. Voor de gevangenen die ont snapten, waren poppen neergelegd. Die lagen er nog." Winnie is nu weer Wieteke. Ze staat weer aan het begin van een nieuwe fase in haar leven. Nu in Nederland. Haar leek een opleiding in de horeca wel leuk. Ze heeft er al ervaring mee, want ze staat regelmatig achter de bar in café Havenzicht in Sint- Annaland. Haar moeder raadde aan ook eens te kijken naar een oplei ding in het toerisme. „In de horeca ben je toch vooral bezig om mensen te bedienen, in het toerisme kun je mensen informeren. Het is leuk om mensen iets te vertellen. In Amerika heb ik voor een grote club iets over Nederland vertelt. Dat was heel leuk." Wieteke heeft zich nu inge schreven voor een mbo-opleiding voor toerisme aan het Mondriaan college in Den Haag. „Dan ga ik ook lekker op kamers." komen was bij het blussen van een brand. „Ik ben toen mee geweest naar de dienst in de kerk. Langs de weg stonden allemaal brandweerwagens opgesteld. Dat was heel indrukwek kend." Het contact met thuis werd via internet onderhouden. En elke zon dagavond werd er gebeld. Piet en Co- ra spraken dan ook vaak met de gast ouders in Amerika. De afsluitting van de Highschool is altijd een grote happening. De studen ten krijden een toga aan met een platte hoed (cap en gown) en lopen geza menlijk naar de ceremonie. In dit ge val in een ijshockeystadion. Er wor den toespraken gehouden en de leerlingen moeten een voor een naar het podium komen om hun diploma op te halen. Chris kreeg ook een be wijs voor deelname aan de interna tional studies en een ring omdat hij een een buitenlandse leerling was. „Hoe beter de resultaten, hoe groter de beloning. Als je steeds goede cij fers haalde, mocht je zoveel minuten eerder weg, kreeg je kortingsbonnen voor een restaurant of een bowling baan, of mocht je je auto dichter bij de school parkeren. Goed gedrag wordt beloond." Ook voor de prestaties in het zwembad heeft Chris een aanden ken meegekregen, een plaquette met de tekst 'Academie award boys swim ming'. Chris heeft veel geleerd en veel ge zien. De laatste weken maakte hij een rondreis met de andere YFU-leerlin- gen. Naar Orlando in Florida waar de Walt Disneystudio's zijn gevestigd. Maar ook naar Washington, langs het hoofdkantoor van de FBI, langs het Witte Huis en een hard rock café, het Lincoln memorial, het standbeeld van Franklin D. Roosevelt, Mount Vernon waar de eerste president van Amerika, Washington, heeft gewoond, en langs het Pentagon dat weer is hersteld na de aanslag van 11 september. Chris bezocht met de 170 YFU-leer- lingen in vier bussen ook New York, het vrijheidsbeeld op Liberty Island, Ellis Island waar de immigranten werden opgevangen en gekeurd voor dat ze het vasteland op mochten. En het inmiddels beroemde Ground Zero waar tot 11 september de Twin To wers stonden. „Het is nu niet meer dan een diepe put." De eerste dag in New York liepen ze zestien kilometer. Dat zijn 100 stra- tenblokken, vertelt hij. Christ laat fo to's zien uit China Town, van Times Square. „En hier het gebouw van de Verenigde Naties met de Nederlandse vlag." Chris geniet nog na. Zijn Ameri kaans-Engelse tongval is niet niet he lemaal verdwenen. In augustus gaat hij naar Vlissingen om de mbo-oplei- ding management, vervoer en logis tiek te volgen. Het afscheid nemen was moeilijk zegt hij. „Je bent weer blij dat je thuis bent, maar je laat ook weer een familie achter." Chris met zijn welkomsttaart thuis in Tholen. '►rrgRNATIONAL SAILING CLASSICS

Krantenbank Zeeland

Eendrachtbode /Mededeelingenblad voor het eiland Tholen | 2002 | | pagina 3