De 19 nieuwgekozen
Thoolse raadsleden
Leerlingen stemmen bijna
allemaal op Jeroens vader'
Grootste opkomst in Stavenisse
SGP wint ook waterschap
'Ik wilde beslist gaan stemmen'
Marty den Haan (PvdA) onbetwist bovenaan op Schelde college
Snelle aanpak
van plannen
Zetelverlies
Vijftien leden
in de raad op
eigen kracht
Van Beek
buiten boord
bij waterschap
Donderdag 7 maart 2002
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
3
J.L. v.d. Bosch nummer 944, vijf voor negen
'Met nummer 944 was hij gisteravond op het stembureau
Haestinge in Sint-Maartensdijk de laatste kiezer. Vijf mi
nuten voor negen kwam de 35-jarige J.L. van den Bosch
met zijn oproepingskaarten van de gemeente en het wa
terschap binnengelopen.
Groene stembus
Geen enkele stem
Pim Fortuyn
Wel verwacht
't Rijks
1. SGP
2. PvdA
3. VVD
4. CDA
5. D66
6. ABT
7. CU
K.A. Heijboer (58) P. W.J. Hoek (30) MJ. Klippel (47)
SGP, Sint-Annaland SGP, Sint-Philipsland SGP, Scherpenisse
J.M. Aarnoudse (35) C. Koopman (47) H.W. v. Eenennaam (49)
SGP, Oud-Vossemeer SGP, St-Maartensdijk SGP, Sint-Annaland
j|.<.
M.A.E. Velthuis (48) M.AJ. v.d Linde (58) M.A.H. den Haan (47)
PvdA, Tholen PvdA, Tholen PvdA, Sint-Annaland
L. Blom (44) R. Ravensteijn (47) E.J. Goossen (58)
PvdA, Sint-Annaland WD, Oud-Vossemeer WD, A. Jacobapolder
W. C. v. Kempen (64J. P. Bout (55
CDA, Poortvliet CDA, Tholen
J. v.d. Donker (64)
D66, Tholen
J.J.P.A. Boulogne (55)
ABT, Sint-Annaland
L.J. van Doorn (64)
ABT, Scherpenisse
P. van Belzen (63)
CU, Tholen
A.L. Piet (39)
CU, Sint-Philipsland
„Het was even haasten," zegt hij.
„Ik moest uit Etten-Leur komen.
Ik ben wel eerst nog thuis wezen
eten, maar ik wilde beslist gaan
stemmen. En dat kon nu tot negen
uur. Voor het waterschap en de ge
meenteraad."
Van den Bosch is een trouwe kie
zer. Een fervente SGP-aanhanger,
zoals er zovelen zijn. Ook al ben
je laat, je gaat kiezen.
De stembureaus gingen al om half
acht open, maar het eerste half uur
is er niemand geweest, zegt voor
zitter J. de Feijter. „Nee, dat half
uur heeft geen zin. De mensen die
ver naar hun werk moeten rijden,
zijn dan toch al weg."
Zo ook Van den Bosch. De con
troller bij een bouwbedrijf zat om
half zeven al in de auto. Te vroeg
voor het stembureau. Het uurtje
extra kwam hem wel goed uit. Ge
decideerd loopt Van den Bosch
naar de tafels met de ambtenaren
om zijn kaarten in te leveren en
zijn stem uit te brengen. Hij infor
meert even naar de opkomst bij M.
van den Berg die bij de stemma-
chine van de gemeente zit: 63,9
procent. Er staan 1477 stem
gerechtigden voor dit bureau
ingeschreven. Van den Bosch
is nummer 944. „Ik ben politiek
geïnteresseerd. SGP. Ik heb er nu
geen tijd voor om me er actief
mee bezig te houden omdat ik het
te druk heb. Maar stemmen doe ik
altijd. Ik heb nog nooit overgesla
gen."
Vooral tussen twee en drie uur
was het stil op het stembureau. G.
Hoek (vierde op de kandidatenlijst
van de VVD): „Het was erg
slecht. Dramatisch gewoon. Fhs
later op de dag begon het weer te
lopen.
Als even na negenen de uitdnai
uit de stemmachine wordt bele-
ken, is de toon voor de rest van de
avond al gezet: Algemeen Belang
Tholen haalt in Haestinge 160
stemmen en is daar de derde partij
na PvdA en SGP.
Aan de overkant wordt bij het wa
terschap druk geteld. Er waren
1488 ingezetenen opgeroepen.
Daarvan zijn er 757 ofwel 62 pro
cent op komen dagen. Het percen
tage wijkt nauwelijks af van de
overburen. Bij de categorie ge
bouwd ligt dat percentage met 55
procent beduidend lager. Van de
554 opgeroepen kiezers kwamen
er 307.
Ambtenaar Yvonne Marinissen
van de gemeente neemt om kwart
over negen het kleine schijfje in
een dichtgeplakte envelop mee
naar het gemeentehuis. De koerier
verdwijnt. De Feijter: „We zitten
het dichtst bij het gemeentehuis.
We kunnen het niet maken later te
komen."
M. Koopman van het waterschap
moet nog met de groene stembus
in de auto naar het waterschaps
kantoor Goes. Dat wordt een later-
tje.
Op zeven kandidaten voor de ge
meenteraad is gisteren door nie
mand een stem uitgebracht. Het
gaat om de SGP'ers M.C. de Graaf
(nr. 19) en C. den Braber (27) uit
Stavenisse en C. van 't Hof (24)
uit Poortvliet, mevr. A.F. van
Nieuwenhuijzen-Nelemans (17 bij
de VVD) uit Poortvliet en drie
CU'ers uit Tholen: mevr. T. Smit-
Schuitvlot (15), A.A. Nieuwkerk
(17) en mevr. B. 't Hart (21).
Voor het eerst konden leerlingen van het Schelde college Sint-Maartensdijk stemmen op een echte stemmachine.
Op het Schelde college in Sint-Maartensdijk is de PvdA favoriet.
Maandagmiddag werden er door 69 derde- en vierdeklassers verkie
zingen gehouden voor de nieuwe gemeenteraad van Tholen. De PvdA
kreeg er maar liefst 54 stemmen. Nummer vijf op de kandidatenlijst,
Marty den Haan uit Sint-Annaland, kreeg 37 voorkeurstemmen en zou
zeker wethouder kunnen worden.
De school is nu een rood bolwerk,
vooral dankzij de 16-jarige Jeroen
den Haan, de zoon van raadslid
Marty den Haan. Voor het eerst
konden de leerlingen uit de hoogste
klassen echt stemmen. Op een ech
te stemcomputer van de gemeente.
Fahreta Demirovic (16) uit Sint-
Annaland was voorzitter van het
stembureau. Naast haar zaten Sa-
mantha Hamer (14) uit Sint-Maar
tensdijk en Daphne van Hoorn (14)
uit Oud-Vossemeer. De jonge kie
zers leveren hun oproepingskaart in
bij Fahreta en krijgen van Daphne
een nummer. Dat leveren ze bij
ambtenaar Leo Quist van de ge
meente in die bij de stemcomputer
zit.
Het loopt op rolletjes. Veel sneller
dan gedacht zelfs. Quist: „Het aan
tal lijsten is met zeven beperkt. Dat
is overzichtelijk. En ze kunnen alle
maal goed zien. Ze gaan niet, zoals
bij ouderen vaak gebeurt, op het
scherm leunen waardoor je niet
kunt stemmen."
De loep ligt er dan ook maar voor
de sier bij. Niemand heeft hem no
dig om de namen van de kandida
ten te lezen. Toch verloopt niet al
les vlekkeloos. Een leerling lukt het
eerst niet om zijn stem uit te bren
gen. „Op de naam drukken en dan
op de rode knop," zegt Quist, maar
de stem wordt niet opgeslagen. Wel
een keer of zes wordt het gepro
beerd. Het blijkt dat de jongen de
naam van de kandidaat vasthoudt
en tegelijkertijd op de rode knop
drukt. Dat werkt niet. De computer
is onverbiddellijk.
Daphne is 'stemgerechtigd', maar
ze doet niet mee, zegt ze. „Ik weet
niet wat voor nut het heeft. Het
helpt niets als ik wel meedoe. Het
is wel goed uitgelegd in de lessen,
hoor. En als ik 18 jaar ben, dan ga
ik wel stemmen. Ik weet wel hoe
het moet."
Derdeklasser Felicia Dons uit Tho
len vindt dat het scherm met alle
namen er maar gek uitziet. „Hoe
moet je dat doen, joh," vraagt ze
zich hardop af zonder geholpen te
hoeven worden. Ze drukt een naam
en de rode knop in. „Ik heb gewoon
iets gedaan," zegt ze over haar keu
ze. „Ik heb van anderen gehoord
dat ik daar op moest stemmen. Dat
heb ik dan ook maar gedaan."
Zo is het met veel leerlingen ge
gaan. De groepsdruk is groot op
die leeftijd. Maar de vierdejaars
kijken verder. Stephan de Jong (17)
uit Sint-Maartensdijk zegt: „Ik heb
op een partij gestemd die opkomt
voor de zwakkeren. Dat vond ik
het belangrijkste." Karima Ver
kamman (15) uit Tholen noemt het
'opkomen voor anderen' ook als
eerste. Maar ook zegt ze gekeken
te hebben of er een persoon bij was
die wat voor jongeren wil doen.
Docent A. Munter heeft in de
lessen volop aandacht besteed
aan de gemeenteraadsverkiezin
gen. Uitgebreid heeft hij samen
met de leerlingen de verkiezings
krant Kleur bekennen besproken.
„Maar dan zijn er toch nog leerlin
gen die denken dat ze vandaag op
Pim Fortuyn kunnen stemmen. Het
is mij niet helemaal gelukt om uit
te leggen dat ze voor Pim Fortuyn
of Leefbaar Nederland moeten
wachten tot 15 mei bij de Tweede-
Kamerverkiezingen."
Voor Mohammed Achabar (16) uit
Sint-Maartensdijk was het simpel.
Hij doet dan ook examen in het vak
maatschappijleer en staatsinrich
ting en heeft goed opgelet tijdens
de lessen. „Ik wist hoe het moest.
Ik wist ook allang dat Pim Fortuyn
hier niet aan meedoet."
Jan-Kees de Feijter (15) uit de
smalstad heeft gestemd op een par
tij die voor 'economische groei'
staat. „De rest is niet zo belangrijk.
Ik wil een eigen bedrijf beginnen.
Een manege met een paardenpen-
sion."
De PvdA behaalde 54 stemmen,
tweede was met ruime achterstand
de VVD met 5 stemmen, gevolgd
door CDA met 4 stemmen, SGP 2,
ABT 2 en CU 2. D66 kreeg geen
enkele stem op het Schelde colle
ge-
Jeroen den Haan, zoon van raadslid
Marty den Haan, kan de uitslag
wel verklaren. „Bijna iedereen
weet dat mijn vader in de raad zit.
Ik had gezegd: ik stem op mijn pa.
Dus toen zeiden de anderen ook te
gen elkaar: allemaal op Jeroens va
ders stemmen. Veel andere mensen
op de lijst kennen ze niet."
Maar volgens de derdeklasser Den
Haan (voertuigentechniek) is er
ook in de verkiezingskrant geke
ken. „Daar stond in dat hij ook wat
voor de jeugd wilde doen. Er zijn
er ook bij die zelf die keuze hebben
gemaakt, niet alleen omdat het
mijn vader is. Maar ik had deze
uitslag zeker wel verwacht."
De 300 leerlingen van 't Rijks (bo
venbouw havo en vwo) in Bergen
op Zoom die maandag of dinsdag
hun stem uitbrachten, blijken in
ruime meerderheid Groen Links te
steunen: 70%. D66 kreeg 12% van
de stemmen, VVD 8%, PvdA 5%
en CDA 4%. Gestemd kon worden
op de plaatselijke lijsttrekkers van
deze vijf landelijke partijen, die
door de school waren uitgenodigd
mee te doen aan een politiek fo
rum. De leerlingen werd gevraagd
wie in hun ogen de winnaar was
van het debat.
Boulogne en Van Doom begrijpen
de krokodillentranen van de verlie
zers niet. „De kiezers hebben ge
woon afgerekend", zegt Boulogne.
„Er leeft toch een bepaalde onvrede
over de afgelopen vier jaar. Bij de
PvdA is er toch wel het een en ander
gebeurd rond wethouder Moerland
en die trok ook een hoeveelheid kie
zers. En op de VVD-wethouder is de
afgelopen jaren toch de nodige kri
tiek geweest. Daar komt bij, dat de
kiezers van VVD en PvdA wat be-
VERVOLG VAN VOORPAGINA VERVOLG VAN VOORPAGINA
Dat zijn partij een zetel heeft moe
ten inleveren, stelt Den Haan te
leur. „Een zetel is veel. Ik weet
niet beter of we hadden er na de
herindeling altijd vijf. Ik vrees toch
voor het Pim-Fortuyneffect. Het
ABT heeft het ook goed gedaan en
de SGP scoort zelfs heel goed. De
PvdA-kiezers laten het gauw afwe
ten. Ik had een klein beetje hoop
op vijf zetels, maar niet direct ge
dacht dat ik met voorkeurstemmen
erin zou komen." Voor de 50-jarige
Ellen van der Wal is het zuur. Ze
werd bij de kanditaatstelling gety
peerd als iemand die hard werkte
in de steunfractie en het volop ver
diende weer plaats te nemen in de
Thoolse gemeenteraad. Van 1994
tot 1998 zat ze in de raad voor de
sociaal-democraten. De kiezers be
slisten echter anders. „Ik ben er
niet blij mee, maar zo i§ ons demo
cratisch systeem nu eenmaal. Maar
als we een wethouder leveren, dan
kan ik nog wel in de raad komen."
De 50-jarige onderwijsconsulente
en docente wis- en natuurkunde
put daar moed uit zodat haar in
spanningen niet vergeefs zijn ge
weest. „Het is jammer. Net nou je
wilt starten, val je er naast. Maar ik
zal er niet wakker van liggen."
Ook bij haar overheerst teleurstel
ling over het verlies van een zetel.
„Nu is er- een enorme versplinte
ring. We hebben elkaar meer no
dig. Maar we zullen zeker weer
Marianne Velthuis als wethouder
leveren, ondanks de winst van de
SGP. Als ik niet terug in de raad
kom, denk ik dat ik iets anders ga
doen. Over vier jaar ben ik 54. Ik
zie liever jongeren in de raad ko
men."
wegelijker zijn dan die van de SGP.
Die laatste kiezers zijn vasthouden
der, trouwer."
Volgens Boulogne heeft ABT een
heel duidelijk verkiezingsprogram
ma. „Wij gaan het vertrouwen dat
we van de kiezers gekregen hebben
nu waarmaken en zaken ook tussen
tijds terugkoppelen."
Van Doom wil een snelle aanpak van
plannen als Noord Tholen, een
nieuw Haestinge en overdekt zwem
bad in Sint-Maartensdijk, recreatieve
ontwikkeling rond plan Wulpdal
Scherpenisse en verwezenlijking van
het havenplan Sint-Annaland. „Er
zijn een heleboel mensen die plan
nen hebben en die moeten gehono
reerd worden."
Vijftien van de negentien raadsle
den hebben op eigen kracht een
zetel behaald in de gemeenteraad
van Tholen die donderdag 14
maart aantreedt. Een kwart van de
kiesdeler was daarvoor voldoende
en dat betekent 155 stemmen. Bij
de SGP lukte het K.A. Heijboer
(1983 stemmen), P.W.J. Hoek
(354), M.J. Klippel (240), J.M.
Aarnoudse (221) en C. Koopman
(212); bij de PvdA mevr. M.A.E.
Velthuis (1405), M.A.J. van der
Linde (233) en M.A.H. den Haan
(229); bij de VVD R. Ravensteijn
(729); bij het CDA W.C. van
Kempen (941); D66'er J. van den
Donker (442); bij de CU P. van
Belzen (804) en A.L. Piet (297);
en bij ABT J.J.P.A. Boulogne
(785) en L.J. van Doorn (206).
Laatstgenoemden zijn twee nieu
welingen in de raad en dat geldt
ook voor de VVD'er F.J. Goossen,
de PvdA'er L. Blom en de SG
P'ers J.M. Aarnoudse, C. Koop
man en H.W. van Eenennaarn.
M.A.E. Velthuis blijft als enige
vrouw over, bovendien stijgt de
gemiddelde leeftijd in de raad van
49,6 naar 51,2 jaar. Het oudste
raadslid is L.J. van Doorn (64),
het jongste blijft de dertigjarige
P.W.J. Hoek.
Stavenisse is het enige dorp in de
gemeente dat geen raadslid meer
levert, daar tegenover staat dat
Tholen en Sint-Annaland er elk
vijf krijgen. Uit Sint-Maartens
dijk, Oud-Vossemeer en Sint-Phi
lipsland komen twee raadsleden,
uit Scherpenisse, Poortvliet en
Anna Jacobapolder elk één.
Zeven raadsleden nemen komende
woensdag afscheid: P.K.M. Stou
ten en mevrouw E. Frigge-Hoge-
steeger (VVD), M.A. van Beek
(CDA), I.C. Moerland en A.P.
Kornaat (PvdA), M. Dijke en J.C.
Koopman (SGP). De vergadering
begint om 16.00 uur.
Gemeenteraad
opgek.
kiesger.
GR 02
GR 98
PS 99
Tholen
3367
4895
68,78
70,72
55,22
Oud-Vossemeer
1212
1862
65,09
70,70
52,00
St.-Annaland
1739
2530
68,74
69,10
55,77
Stavenisse
854
1122
76,11
73,76
46,60
St.-Maartensdijk
1644
2685
61,23
67,39
63,76
Scherpenisse
848
1244
68,17
71,50
52,92
Poortvliet
842
1273
66,14
68,08
50,45
St.-Philipsland
1068
1557
68,59
72,80
55,31
Anna Jacobapolder
218
348
62,64
73,90
52,92
TOTAAL
11.792
17.516
67,32
70,27
53,38
J.L.C. Mol.
Tholen heeft niet de milieukandi
daten in het bestuur van het wa
terschap Zeeuwse Eilanden geko
zen, maar de vertegenwoordigers
van de christelijke partijen en
landbouworganisatie ZLTO. Het
kersverse gemeenteraadslid C.
Koopman (47) uit Sint-Maartens
dijk kwam gisteren als winnaar
uit de bus bij de categorie ingeze
tenen, terwijl P.M. van den Dor
pel (36) uit Tholen de huiseigena
ren gaat vertegenwoordigen.
Koopman kreeg 5779 van de 9194
uitgebrachte stemmen, M.P. van
Liere uit Tholen bleef op 3413 ste-
PM. van den Dorpel.
ken. Koopman deed vier jaar ge
leden mee als kandidaat voor het
ongebouwd en kreeg toen 156
stemmen. Van maart 1994 tot de
opheffing eind december 1995
maakte hij deel uit van het be
stuur van het waterschap Tholen.
Van den Dorpel verzamelde 2348
van de 3596 kiezers uit zijn cate
gorie achter zich, terwijl er 1248
hun stem uitbrachten op R.P. van
der Wal uit Sint-Maartensdijk.
De opkomst was enkele procenten
lager dan vier jaar geleden: 52%
bij de ingezetenen en 51% bij ge
bouwd.
C. Koopman.
Koopman en Van den Dorpel ne
men de plaatsen in van respectie
velijk J.M. Aarnoudse uit Oud-
Vossemeer en J.L. Noom uit
Scherpenisse, die zich niet her
kiesbaar stelden. J.L.C. Mol (54)
uit Sint-Maartensdijk is de derde
Thoolse vertegenwoordiger in
het waterschapsbestuur, voor de
grondeigenaren en -gebruikers
(ongebouwd). Hij maakt momen
teel als gezworene deel uit van het
dagelijks bestuur. Voor onge
bouwd waren er geen verkiezin
gen, omdat Mol de enige kandi
daat was.
M.A. van Beek uit Sint-Annaland
is gisteren bij de waterschapsver
kiezingen buiten de boot gevallen.
„Ik heb ervoor gewaarschuwd dat
dit het gevolg zou kunnen zijn door
afschaffing van het districtenstelsel
voor de categorie bedrijfsge
bouwd", zegt de zittende hoofdin
geland van Zeeuwse Eilanden. Zo
wel bij ongebouwd, gebouwd als
ingezetenen heeft Tholen sowieso
recht op 1 zetel, maar dat systeem
is voor bedrijfsgebouwd verlaten.
Van Beek had juist voor het water
schap gekozen omdat hij de combi
natie met zijn dagelijks werk als
administrateur bij het constructie
bedrijf van zijn zoon en het werk
als fractievoorzitter in de gemeen
teraad teveel vond worden. Bij het
CDA liet Van Beek zich daarom op
een onverkiesbare plaats zetten,
maar nu heeft hij helemaal niets
meer. „Ik vind dat geen ramp. Je
krijgt dan tijd om even pas op de
plaats te maken. En ik zal het wa
terschap toch blijven volgen. De
Thoolse belangen worden via Jaap
Legemate goed behartigd. Dat heb
ben we al afgesproken. De frac
tievergaderingen van bedrijfsge
bouwd zal ik ook blijven bijwo
nen", aldus Van Beek.
Voor de categorie bedrijfsgebouwd
waren 9 kandidaten voor 6 plaat
sen. De bestuursleden van de Ka
mer van Koophandel herkozen J.
Legemate (4 stemmen) uit Kapelle,
A. Ruijtenberg (4) uit Renesse en
D.W. Gideonse (4) uit Kapelle en
kozen C.A. Ollebek (5) uit Axel,
L.H. van der Kallen (4) uit Bergen
op Zoom en R.J. Soer (4) uit Kam
perland als nieuwe hoofdingelan
den. Van Beek kreeg 2 stemmen,
evenals A.J. van de Sande uit Kou-
dekerke. Wanneer er de komende
vier jaar een hoofdingeland stopt,
moeten Van Beek en Van de Sande
loten wie de vacature bedrijfsge
bouwd vervult. De negende kandi
daat, A.J. Maljaars uit Seroosker-
ke, kreeg geen enkele stem.
Partij
Gemeenteraad
Stemmenpercentage
Aantal zetels
GR 02
GR 98
PS 99
GR 02
GR 98
SGP
27,80
26,08
32,66
6
5
PvdA
20,07
24,89
17,40
4
5
VVD
11,47
16,71
17,07
2
3
CDA
12,62
13,63
12,72
2
3
D66
4,70
5,57
3,64
1
1
ABT
12,62
-
-
2
CU
10,72
9,74
8,99
2
2
Overigen
3,38
7,62
Overigen
GR gemeenteraad
PS provinciale staten
GR
02
GR
98
PS
99
GR
02
GR
98
PS
99
GR
02
GR
98
PS
99
GR
02
GR
98
PS
99
GR
02
GR
98
PS
99
GR
02
GR
02
GR
98
PS
99
PS
99
GR
98
Tholen
797-
742
765
657
726
390
381
682
478
460
455
372
237
270
116
333
501
476
342
176
69
Oud-Vossemeer
152
135
120
309
377
170
264
338
274
214
252
175
55
58
42
140
76
77
49
72
29
St.-Annaland
498
493
468
383
470
266
183
293
228
170
199
133
28
62
30
299
176
164
116
98
72
Stavenisse
374
351
339
130
197
119
48
81
64
78
71
53
13
16
17
155
55
69
47
56
29
St.-Maartensdijk
336
339
288
506
653
361
184
289
210
152
188
103
78
101
35
278
106
119
74
136
110
Scherpenisse
329
306
292
158
195
104
70
113
88
79
111
70
44
41
25
100
67
57
40
43
30
Poortvliet
257
261
222
103
127
79
86
110
90
180
202
116
37
51
24
97
82
68
65
55
34
St.-Philipsland
506
512
462
94
202
69
83
84
86
100
102
76
50
66
34
65
170
137
72
39
20
Anna Jacobapolder
25
25
12
24
73
28
52
37
38
54
74
61
12
11
9
19
30
15
14
19
17
TOTAAL
3274
3164
2968
2364
3020
1586
1351
2027
1556
1487
1654
1159
554
676
332
1486
1263
1182
819
694
410
