Bibliotheek dreigt met ontslag
personeel of sluiten uitleenpost
Wrijving bij fusie van
de RIO's in Zeeland
Met name jongeren stoppen
niet voor verkeersbrigadiers
oedhart
'Sommige graven liggen
er heel verwaarloosd bij'
Folders uitgedeeld bij de basisscholen in Tholen
m m$
Tekort van bijna 150.000 gulden, beleidsplan is nog niet klaar
Voorlichting
dagopvang in
Oud-Vossemeer
Donderdag 13 september 2001
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
5
Het bestuur van de openba-
re bibliotheek Tholen
dreigt met het ontslaan van
personeel of het sluiten van
uitleenposten als de ge
meente niet met een extra
subsidie van bijna 150.000
gulden voor volgend jaar
over de brug komt. Dat ge
beurt op een moment dat er
een beleidsplan in de maak
is waarin de toekomst van
de bibliotheek wordt uitge
stippeld. De meerderheid
van de Thoolse raadsfrac
ties wil op dit plan wachten
voordat er een oordeel ge
veld kan worden over het
subsidieverzoek. Volgens
het bibliotheekbestuur is
dat te laat.
Contributie
Fundament
SGP voor samengaan, CU kritisch
'Streng verhoor'
Heel tevreden
Nanninga tijdelijk
directeur bieb
Reserveer zaterdag 6 oktober
voor een bijzondere dag in
Sint-Maartensdijk
Het bibliotheekbestuur diende een
begroting in voor 2002 van
1.274.571 gulden. Het college wil
niet verder gaan dan 1.127.179
gulden, plus een extra bedrag voor
het (lopende) onderzoek naar de
toekomst van de bibliotheek, van
bijna 50.000 gulden.
Resteert een begrotingsverschil
van 97.000 gulden. De extra subsi
die voor het onderzoek niet mee
gerekend, dan zit het bibiliotheek-
bestuur tegen een tekort van bijna
150.000 gulden aan te kijken, zo
lichtte secretaris C. Zuidweg van
de openbare bibliotheek toe tijdens
het spreekrecht.
Hij zei pijnlijk verrast te zijn door
het besluit van het college om de
subsidie voor 2002 te baseren op
het budget van 2001En er niet het
onderzoek in te betrekken dat door
de gemeente en de bibliotheek is
ingesteld naar de toekomst van de
voorziening. Die toekomst is vol
gens Zuidweg nu al door het colle
ge bepaald. „De uitkomsten en
conclusies van het lopende onder
zoek doen dus blijkbaar niet ter
zake. Met een geraamd tekort kun
nen wij de uitkomsten en aanbeve
lingen van het bibliotheekbeleids
plan niet afwachten."
Hij wees erop dat er nu drastische
maatregelen genomen moeten
worden die 'mogelijk haaks staan
Jeugd tot 18 jaar kan gratis gebruik maken van de vestigingen van de bibliotheek, zoals hier in Sint-Maartensdijk.
op het beleidsplan.' Hij vroeg de
commissieleden hoe zij dachten
verder te willen.
De raadsfracties bleken allemaal
met smart op het plan te wachten.
Zolang dat er niet is, zijn SGP, Pv
dA, CDA en CU (VVD ontbrak)
niet van plan het college te bewe
gen met extra geld over de brug te
komen. Alleen J. van den Donker
(D66) bleek gevoelig voor de ar
gumenten van het bibliotheekbe
stuur.
Op de vraag van P. van Belzen (CU)
of het bibliotheekbestuur het onder
zoek niet kan afwachten, zei Zuidweg
dat er nu al maatregelen genomen
moeten worden. „Bij het ontslaan van
personeel moet een termijn in acht
worden genomen. Ook een vestiging
sluiten vergt voorbereiding."
Maar volgens wethouder W.C. van
Kempen hoeft het zo'n vaart niet te
lopen. En kan er ook een vestiging in
een uitleenpost worden omgezet, zei
hij. Maar volgens Zuidweg is dat on
geveer hetzelfde.
M. Dijke (SGP) bereed zijn stok
paardje door er weer maar eens op te
wijzen dat de lezers meer moeten
gaan betalen voor het lenen van boe
ken. Het verhogen van de contributie
kan meer geld in het laadje brengen
dan nu het geval is, zo stelde hij. Nu
maken de eigen inkomsten maar een
fractie uit van de begroting. „De kos
ten worden nu alleen maar op de ge
meente afgewenteld."
Van Belzen was het niet met hem
eens. „Een bibliotheekvoorziening is
om diverse redenen van enorm be
lang. Vijf gulden voor een boek vra
gen is te veel. We moeten zien dat we
het voor jongeren drempelloos hou
den. Met het verhogen van de contri
butie kun je het niet kostendekkend
maken."
M.A. van Beek (CDA) zei dat het bi
bliotheekbestuur geen draconische
maatregelen moet nemen, maar eerst
moet wachten tot het beleidsplan is
besproken.
Volgens J. van den Donker (D66) be
paalt de bibliotheek 'mede de kwali
teit' van de samenleving en dient er
een 'uiterste inspanning' geleverd te
worden om de voorziening in stand te
houden. Ook hij was tegen het verho
gen van de eigen bijdrage van de le
zers.
Van Kempen verdedigde het gevoer
de beleid. „Het gaat om normale be
leidsuitgangspunten. We moesten de
begroting voor 2002 eind juni slui
tend maken. We hebben er wel aan
getrokken om het discussiestuk te
kunnen behandelen maar dat is net
niet gelukt. Dat kwam ook door de
ziekte en het overlijden van directeur
Niederer. Het stuk ligt nu bij de ac
countant."
Ook de wethouder zei geen voorstan
der van contributieverhoging te zijn.
Hij wees erop dat ook de rijksover
heid eist dat de voorziening laag
drempelig hlijft. „En we moeten kij
ken naar de leefbaarheid van de
kleine woonkernen."
Zuidweg stelde dat het bibliotheekbe
stuur haar verantwoording moet ne
men. „Als er niks gebeurt, dan zullen
we de gevolgen van dit beleid onder
ogen moeten zien. Het tekort is niet
goed te maken door 50 cent of een
gulden per boek te vragen. Dat zet
echt geen zoden aan de dijk."
Volgens penningmeester J.J. Kloet
van de bibliotheek heeft het besluit
van het college het bestuur voor een
dilemma geplaatst. „Het college zet
ons vast, niet de commissie. Als we in
november maatregelen nemen, kun
nen die haaks staan op het beleids
plan."
Van Kempen bleef optimistisch. „Dat
er een probleem is beseffen we. Maar
de berekeningen voor deze begroting
hebben we ook voor andere instellin
gen toegepast. Ik weet nog geen cij
fers uit het plan. We zijn bezig samen
met de bieb een visie te maken. Het
fundament ligt er."
Het regionaal indicatieorgaan Tholen (RIO) moet samensmelten met
de drie andere Zeeuwse RIO's. De fusie verloopt moeizaam. De SGP is
voorstander van deze schaalvergroting. De ChristenUnie bekijkt de
zaak kritisch. Het RIO-Tholen hoeft niet te rekenen op extra gemeente
lijke subsidie voor het bijscholen van het personeel.
Het RIO had dat in de begroting voor dend. Maar we zullen wel moeten van
2002 doorberekend maar het college
vindt dat 'niet correct'. Alleen J. van
den Donker (D66) bleek zich donder
dagavond in de commissie algemeen
bestuur en welzijn te kunnen vinden
in het bekostigen van deze cursussen.
Volgens het RIO nodig om de des
kundigheid van het personeel te be
vorderen. Coördinator A. Pinxteren
van het RIO zei dat er volgend jaar
vele wijzigingen op stapel staan. Er
wordt naar gestreefd om de vier
Zeeuwse RIO's te laten samengaan
tot één orgaan voor indicatiestelling
voor onder meer thuiszorg, verzor
gingshuis- en verpleeghuiszorg, advi
sering wet voorzieningen gehandi
capten en maaltijdvoorziening. Pinx
teren maakte gebruik van het spreek
recht en lichtte toe dat - net als bij de
gemeente - jaarlijks twee procent van
de loonkosten wordt bestemd voor
scholing. Dat is voor het RIO 9000
gulden. Het orgaan vroeg 10 mille.
„We hebben hoog opgeleide mensen.
Volgend jaar gaat er veel veranderen.
Het gaat bij de scholing om het be
zoeken van symposia, om twee post
HBO-cursussen over indicatie en een
tje voor de WVG." Volgens Pinxteren
speelt de schaalvergroting hierin een
grote rol, maar is het nog onduidelijk
hoe een en ander er uit zal gaan zien.
Het RIO-Tholen (gevestigd in het
woonzorgcentrum Maartenshof) blijft
volgens hem wel op dezelfde manier
functioneren.
Het tekort bedraagt 561.259 gulden
(inclusief de vergoedingen voor de
WVG van ruim 134.000 gulden). Het
college wil 551.276 gulden betalen,
maar niet de bijna tien mille voor de
bijscholing.
Het samen laten gaan van de vier
RIO's blijkt volgens wethouder
M.A.E. Velthuis (zelf voorzitter van
het RIO-Tholen) heel moeilijk te
gaan. „Er is wrijving. Het RIO
Zeeuws-Vlaanderen is heel terughou-
VERVOLG VAN VOORPAGINA
In Oud-Vossemeer wappert ook
voor het ambachtsherenhuis de vlag
van monumentendag. Het is bijzon
der dat men dit pand kan bezichti
gen, want normaliter is het niet toe
gankelijk voor publiek. Het
ambachtsherenhuis was de zetel van
de ambachtsheren van een bepaald
grondgebied (ambacht). Het ont
staan van de ambachtsheerlijkheid
Oud- en Nieuw-Vossemeer en Vrij-
berghe staat in een oorkonde uit
1410. Hertog Willem van Beieren,
graaf van Holland en Zeeland, ver
meldt hierin de uitgifte aan zes he
ren tot bedijking en verkoop van
schorren en slikken ten noorden van
Tholen. Bij de verkoop hoorde ook
het zogenaamde ambacht. De heren
hadden de plicht te zorgen voor be
stuur en rechtspraak, maar hadden
ook rechten die inkomsten met zich
meebrachten zoals het windrecht
(molens), plantrecht van bomen,
veer-, jacht- en visrechten. Aan deze
privileges kwam een einde met de
Franse revolutie.
Al in de 16e eeuw hadden de Vosse-
meerse heren een eigen huis dat
voornamelijk voor het bestuur en de
rechtspraak van de schepenbank
werd gebruikt. Toen Oud-Vosse-
meer in 1576 door de Staatse troe
pen werd platgebrand, ging ook de
herenkamer verloren. Er kwam pas
in 1592 een nieuw huis aan de Ring.
Mede doordat er een gevangenis
ontbrak, werd in 1767 het huidige
ambachtsherenhuis gebouwd. Dat
ging niet zonder moeite, want de
aannemers (een timmerman uit
Oud-Vossemeer en een metselaar uit
Tholen) leverden slecht werk. Ge
breken aan de kelders en een door-
waterende achtergevel als gevolg
van slechte mortel bijvoorbeeld. Een
andere aannemer (uit Middelburg)
herstelde het werk.
In het ambachtsherenhuis in Oud-
Vossemeer is veel n„: ".'.rsteen ver
werkt. De nissen naast de voordeur
bevatten ooit hardstenen vazen,
mar- lie zijn al lang verdwenen. Het
ambachtsherenhuis heeft een ar-
chiefruimte, een kantoor voor de
rentmeester en ook een kelder die
bedoeld was als gevangenis. Boven
dien werden er verdachten aan
'streng verhoor' onderworpen. Wat
dat is geweest, kan men zich wel
voorstellen als men weet dat uit die
kelders een geselpaal, lasterstenen,
een ketting en een zware plank met
drie gaten erin zijn gevonden. Deze
werktuigen zijn overigens in bruik
leen gegeven aan het Zeeuws Muse
um in Middelburg. De kamer van de
gerechtsbode kent een schouwstuk,
geschilderd door Bodens. De grote
zaal bestaat uit twee delen. Het link
se is een verhoging, afgeschermd
met een balustrade. Het werd ge
bruikt voor de jaarvergaderingen
van de ambachtsheren en voor recht
spraak. Er was een procureurs- of
advocatenbank waarvoor de ver
dachte stond. Boven de haard is een
fraai schouwstuk te zien van de
hand van de Haagse schilder Jacob
Xavery. Het is een veelgebruikte
voorstelling van een geblindoekte
vrouwe Justitia met zwaard en
weegschaal als toonbeeld van het
recht. Een klein engeltje houdt een
passer op een wetboek om de juiste
maat van het vergrijp en de bijbeho
rende straf aan te geven. Naast het
schilderij zijn de wapens en familie
namen van de toenmalige ambachts
heren aangebracht. Die van Van
Rosevelt is daarbij waarschijnlijk
het meest bekend. Er hangt ook een
beulszwaard (met een heft van haai-
evel), maar dat is nooit gebruikt,
hoewel de ambachtsheren van Oud
en Nieuw-Vossemeer het recht had
den om bij halszaken een doodvon
nis uit te spreken en uit te voeren.
Het la6erc deel van de zaal werd ge
bruikt voor vergaderingen van het
waterschap, waarbij de dijkgraaf (te
vens baljuw) plaatsnam op een ver
hoging, terwijl de ingelanden op
banken zaten.
Na de Franse revolutie kwam er een
zelfstandig gemeentebestuur dat los
werd gemaakt van de ambachtsheer
lijkheid. De gemeente huurde vanaf
1806 het ambachtsherenhuis als ge
meentehuis. Er bleef wel een kamer
voor de rentmeester gereserveerd.
Ondanks meerdere pogingen van de
gemeente het huis te kopen, hebben
de ambachtsheren daar nooit aan
toegegeven. Toen er achter het huis
een nieuwe wijk moest komen, wil
de de gemeente het pand onteigenen
en zelfs laten slopen om er een straat
aan te leggen. Daar kwam echter
geen toestemming voor en de ge
meente trok toen in de naastgelegen
voormalige pastorie (het huidige
dorpshuis). In 1954 en 1955 werd
het ambachtsherenhuis gerestau
reerd. Het bijzondere is dat het
waarschijnlijk het enige ambachts
herenhuis in Nederland is dat nog
als zodanig in gebruik is. Nog steeds
zijn er ambachtsheren, zij het dat het
in 1935 een NV is geworden, die
land in bezit hebben rond Oud-Vos
semeer. Zij vergaderen in het am
bachtsherenhuis in Oud-Vossemeer.
Op de monumentendag grijpen 61
bezoekers de kans om dit pand eens
van binnen te bekijken. Inwoners
van de gemeente Tholen (zoals het
burgemeestersechtpaar Nuis), maar
ook mensen uit hijvoorbeeld Til
burg, Den Haag en Goes. Meteen
om tien uur staat de eerste al voor de
deur. Daarna ziet vrijwilliger Kees
de Koning een uur lang niemand
meer. Tot één uur komen er slechts
twintig mensen. Maar 's middags
trekt het bezoek aan en tussen twee
uur en half vier is het erg druk. Te
gen vijven (sluitingstijd) komen er
nog vijf bezoekers bij.
In Sint-Philipsland zijn drie monu
menten te zien. De houten korenmo
len De Hoop uit 1724 zet wel de
deuren open, maar kan niet in actie
komen. De molen moet dringend
gerestaureerd worden en één balk
(nodig voor het omkruien) is zo
zwak dat de wieken niet in de wind
gezet kan worden. Derhalve kan er
alleen gedraaid worden bij een wes
ten tot zuidwesten wind. Met de
noordwester van de afgelopen week
moet de rem er dus op blijven. Toch
doen nog naar schatting veertig
mensen De Hoop aan.
In de Nederlandse Hervormde kerk -
een achthoekige zaalkerk uit 1668 -
wordt een fototentoonstelling ge
houden over Sint-Philipsland. Ver
der is er orgelspel en worden clave-
cimbel en fluit bespeeld. Heel wat
mensen nemen een kijkje in de kerk.
Vervolgens is ook de oude begraaf
plaats aan de Deensestraat openge
steld. J. Kempeneers leidt hier de
bezoekers rond en vertelt iets over
de soms wel 120 jaar oude grafmo
numenten, zoals die van de landelijk
bekende ds. Pieter van Dijke. Deze
boerenzoon (woonachtig op boerde
rij Bouwlust) werd predikant en
stichtte in Sint-Philipsland de Oud
Gereformeerde Gemeente, samen
met zijn broer Bram van Dijke die
op Bouwlust ging wonen toen zijn
broer voorganger werd. Heemkun
dekring Philippuslandt - die een
groot aandeel had in de openstelling
van de monumenten op deze dag -
probeert de graven te herstellen die
soms in deplorabele toestand verke
ren. De week voorafgaande aan de
monumentendag zette ook de ge
meente nog personeel in voor onder
houd en samen met de vrijwilligers
van Philippuslandt verzetten die
heel wat werk. „De mensen stonden
er versteld van dat het er zo netjes
bij lag. Maar er moet nog heel veel
opgeknapt worden. Sommige monu
menten liggen er heel verwaarloosd
bij. We hebben het graf van Pieter
van Dijke al helemaal opgeknapt.
Dat ziet er nu beter uit dan ooit. Mo
menteel zijn we bezig met het graf
van zijn broer", zegt Kempeneers.
Hij is dik tevreden over de opkomst.
„Je moet er nog best wat voor doen
om de Sint-Philipslanders voor
zoiets te interesseren. En je hebt dan
ook beslist nog wat bezoekers van
buitenaf nodig. En die zijn er geluk
kig ook geweest. Ook oud-inwoners
en achterkleinkinderen die naar het
graf van hun opa kwamen kijken.
Wij zijn heel tevreden en het is dan
ook zeker voor herhaling vatbaar."
In de.Nederlandse Hervormde kerk van Scherpenisse geeft Jan Eerland links vooraan) uitleg aan D. Oudesluijs (rechts). Links achteraan leidt
Man#> Vroegop enkele mensen rond.
Directeur N. Nanninga van de bi
bliotheek in Bergen op Zoom
neemt tijdelijk waar op de vestigin
gen van de Thoolse openbare bibli
otheek na het overlijden van direc
teur A. Niederer op 14 augustus.
Nanninga komt twee dagen per
week naar Tholen voor de dagelijk
se leiding.
Sinds de ziekte van Niederer kreeg
de Thoolse bibliotheek al steun
vanuit Middelburg. S. van Dix-
hoorn van de stichting werkgevers
organisatie openbare blibliotheken
Zeeland komt twee ochtenden per
week naar Tholen.
Beide functionarissen blijven tot I
januari aan tot er een opvolger is
gevonden voor Niederer. Voor die
tijd zal ook het beleidsplan van de
openbare bibliotheken het licht
zien. Daarin moet duidelijk worden
wat de plaats is van de bieb in de
toekomst en wat een en ander gaat
kosten.
Kinderen en jeugd tot 18 jaar kun
nen er nu nog gratis van gebruik
maken. Wie 18, 19 of 20 jaar is be
taalt jaarlijks 38,50 gulden. Vanaf
21 jaar is de contributie 49,50 gul
den. 65-plussers betalen 38,50 gul
den per jaar.
het ministerie. Als we het niet samen
gaan doen, krijgen we gewoon geen
geld meer." M.J. Klippel (SGP) is het
eens met de schaalvergroting. De
operatie is onder de naam Robuuste
RIO's van start gegaan. „De vier
clubs kunnen niet op eigen benen
staan. Sommige zaken doen ze het
zelfde. Soms voeren ze oneigenlijke
taken uit. Het is een goede zaak dat er
verbetering komt. Op Tholen blijft
het zorgloket gehandhaafd."
Maar P. van Belzen (CU) liet een heel
ander geluid horen. Voor zijn fractie is
het de 'zoveelste schaalvergroting'.
„Het zal wel nodig zijn, maar ik ben
bang dat er afstandelijke gewerkt zal
worden naar de cliënten toe."
Volgens Velthuis moet de kwaliteit
van het orgaan verbeterd worden.
„Als kleine RIO lukt dat niet. Er
wordt zoveel gevraagd dat je een
schaap met vijf poten nodig hebt. Het
kan alleen op grotere schaal."
Op drie avonden wordt voorlichting
gegeven over de plannen van de stich
ting de Schutse uit Kesteren voor een
dagopvang in Oud-Vossemeer. In de
ze nieuwe voorziening aan de Veer-
straat komen vanaf november 20 ver
standelijk gehandicapten in een tijde
lijke huisvesting. Bij deze identiteits
gebonden dagopvang werkt de Schut
se samên met de stichtingen Adullam
en Siloah. De bedoeling is dat er 14
kinderen en 6 volwassenen worden
opgevangen. De nieuwe voorziening
biedt werk aan 8 mensen. Om belang
stellende inwoners te informeren,
houdt de Schutse drie bijeenkomsten
waarbij ouders en kinderen welkom
zijn. Daar worden ook allerhande arti
kelen, gemaakt door gehandicapten,
verkocht. Verder is de opbrengst van
de collecte eveneens bestemd voor de
aanschaf van spel- en ontwikkelings
materiaal voor de kindergroepen.
De eerste avond (alle beginnen om
half acht) is donderdag 20 september
in de Vossenkuil, de tweede op dins
dag 25 september in de zaal van de
Gereformeerde Gemeente aan de
Hoogaarsstraat in Tholen en de derde
is vrijdag 5 oktober bij Ardi keukens
aan de Ceciliaweg in Sint-Annaland.
Coördinator Jolanda van Zetten (links) van de verkeersbrigadiers deelt folders uit bij de Thoolse basisscholen. Die pamfletten moeten het
goede werk van de brigade onder de aandacht van de mensen brengen.
De verkeersbrigadiers in Tholen
hielden dinsdag en woensdag
een actie om het puhliek op hun
werk te wijzen. Folders werden
uitgedeeld bij de basisscholen
met als motto 'Klaar ben
je...zonder klaarover'. Coördi
nator Jolanda van Zetten van de
verkeersbrigadiers in Tholen wil
zo de aandacht vestigen op de
klaarovers en op het feit dat
men moet stoppen als deze bri
gadiers daartoe een teken geven.
Te vaak wordt het 'spiegelei'
echter nog genegeerd.
Vooral jongelui (van de middel-
bare-schoolleeftijd) willen nog
al eens doorrijden. „Men ver
geet wel eens dat de brigadiers
ook bevoegdheden hebben. We
kunnen de namen van mensen
noteren of de kentekens van au
to's of brommers en via de poli
tie krijgen overtreders dan een
proces-verbaal", zegt mevr. Van
Zetten. Die boete kan oplopen
tot 180 gulden, meldt de achter
kant van de folder die wordt
verspreid.
Maandag deed zich nog een ken
merkend voorval voor. (Ken
scooter met daarop een jorige-
man en een meisje stond te
wachten voor de overstekende
kinderen, maar had blijkbaar
haast. Zodra er een gaatje was,
schoot het tweetal erdoor. Toen
de brigadier de passagier wilde
vasthouden aan haar rugzak,
viel die tas op de grond. Daarop
stapte het tweetal af en begon de
brigadiers uit te schelden en te
bedreigen. Een alerte Tholenaar
die het voorval zag, sprong
daarop uit zijn auto, ontdeed
zich van zijn jas en ontzette de
brigadiers. De twee jongelui gin
gen ervandoor, maar aan de
hand van het verzekeringsplaat
je van de scooter kan de be
stuurder twee boetes op de mat
verwachten. Eén voor het nege
ren van het stopteken en één
voor het bedreigen van de bri
gadiers. „Het is belangrijk dat
mensen zich houden aan die
stoptekens. We staan daar per
slot van rekening voor de veilig
heid van de kinderen", zegt
mevr. Van Zetten. De meeste
mensen reageerden positief op
de folderactie. Iets dergelijks zal
worden ondernomen als het
weer vroeger donker wordt.
Nijverheidsweg 6,
4695 RC St.-Maartensdijk
tel. 0166-665665.
Advertentie I.M.
