Thoolse vrijwilligers
in het zonnetje gezet
'De Nationale Reserve is bij het grote
publiek nog altijd een onbekend iets'
Gasontploffing in jachthaven nuttige
test voor brandweer en ambulance
Kortsluiting, brand en auto-ongeval
in koekjesfabriek en vishandel
Groepscommandant Theo Minheere bij viering 25-jarig bestaan van korps Tholen:
Zeeuwse Lotusvereniging houdt grote oefening in Tholen
Woensdag 23 mei 2001
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
13
Dorpentocht
Brandweer
Blijvend aandacht voor 'smeerolie maatschappij'
Dat er blijvend aandacht moet zijn voor het vrijwilligers
werk, daarmee is de Thoolse politiek het wel eens. Maar
of de problematiek op dit terrein op gemeentelijk niveau
opgelost kan worden, daar is men niet gerust op. In ieder
geval steunt de commissie algemeen bestuur en welzijn
de instelling van een lokaal comité dat op dit terrein aan
de slag gaat. En een grote Thoolse manifestatie in dit
jaar van de vrijwilliger heeft ook ieders instemming.
Schamen
De Nationale Reserve van de koninklijke landmacht
treedt niet vaak op de voorgrond. Dikwijls is de inzet
anoniem. En de Nationale Reserve (Natres) is bij velen
onbekend. Laatst werden leden van het korps Tholen nog
ingezet voor de bewaking van een opslagplaats met me
dicijnen in Uden tijdens de mond- en klauwzeercrisis.
De leden bewaken ook regelmatig de haven van Vlissin
gen als er munitie per schip wordt aangevoerd of mate
rieel wordt verscheept voor vredesoperaties. Dichter bij
huis vormt de Natres de erewacht bij de jaarlijkse doden
herdenking in Tholen. Zaterdag vierde het korps het 25-
jarig bestaan op de vliegbasis Woensdrecht.
Dag en nacht
Watersportvereniging Sint-Annaland wil veiligheid onder de loep nemen
Sleutelbuis
Chaotisch
Gewondennest
Awards in Middelburg en op ko
ninginnedag worden we ingezet
voor beveiliging en bewaking."
Toch is de Nationale Reserve niet
echt bekend bij de grote massa, zegt
de groepscommandant. „De Natres
is een vrij onbekend iets. Bijna nie
mand die weet wat we doen. Daar
om zijn we ook wat meer aan pro
motie gaan doen. Sinds drie jaar
lopen we met tien tot vijftien man
mee in de Zeven-dorpentocht in
Oud-Vossemeer. En ook zo'n beëdi
ging van Natresleden in Tholen die
was gepland in april, valt daaron
der." Vanwege de mond- en klauw-
zeerepidemie is die plechtigheid
echter uitgesteld tot september.
De positie van de Natres is de laatste
jaren sterk verbeterd. De Nationale
Reserve krijgt ook meer aandacht
van het ministerie van defensie nu
de dienstplicht is afgeschaft en het
niet meer vanzelfsprekend is dat een
afgezwaaide militair de overstap
maakt naar de Nationale Reserve.
Ook de Natres moet meer aan wer
ving doen onder burgers. Minheere:
„Vroeger was het een ondergescho
ven kindje binnen de landmacht. We
kregen oud materiaal en het korps
liep in een verschillende jas en
broek uit de jaren zestig. Nu hebben
we precies hetzelfde materiaal als de
landmacht, uitrusting, wapens en
voertuigen. En krijgen we ook vol
gens dezelfde cao uitbetaald. Sinds
het eind van de jaren tachtig is heel
veel verbeterd."
De Natresleden hebben hun per
soonlijke uitrusting (kleding en toe
behoren) thuis. Alleen de wapens
worden centraal bewaard in de
standplaats Vlissingen. Jaarlijks
houden de leden een aantal oefenin
gen, meestal in Vlissingen of in
Poortvliet. Wie bij de Natres wil,
moet Nederlander zijn en tussen de
19 en 49 jaar oud zijn. Minheere is
sinds 1995 bij de Natres. Hij kwam
in 1991 als sergeant uit dienst, maar
kon toen nog niet naar de Nationale
Reserve omdat er geen vacature was
(Flakkee werd toen bij Tholen ge
voegd). „Toen ben ik een poosje bij
het Rode Kruis gegaan, maar dit ligt
me toch veel beter. Bovendien was
mijn vader, Jaap Minheere, ook lid."
Net als bij de brandweer moeten de
militairen van de Natres op 55-jarige
leeftijd de dienst verlaten. Die dag
breekt binnenkort ook aan voor Wim
Deurloo uit Tholen. Hij is in juli 25
jaar lid. Hij kwam bij het korps na
dat hij pas uit militaire dienst was
gekomen en de voorlichtingsavond
bezocht die door luitenant Mabelis
uit Tholen was uitgeschreven. Ma
belis was ook aanwezig op de reünie
waar de leden en de andere gasten
genoten van een Indische rijsttafel.
Uit de samenleving komen steeds
meer geluiden dat het moeilijk is
om voldoende vrijwilligers te vin
den. Dat manifesteert zich in het
verenigingsleven, de sport en de
zorg. Vrijwilligerswerk is echter
een wezenlijk iets en daarom zou
er blijvende aandacht moeten zijn
voor deze problematiek. „Het is de
smeerolie van de maatschappij",
zei wethouder mevr. M.A.E. Velt
huis onlangs in de commissie. Zij
maakt deel uit van het comité - dat
de burgemeester als voorzitter
heeft - gevormd uit vertegenwoor
digers van het bedrijfsleven, pro
fessionele organisaties, het vereni
gingsleven, kerken en particulie
ren. Dit moet voorstellen ontwik
kelen om er voor te zorgen dat het
vrijwilligerswerk op de agenda
blijft staan. Een eerste activiteit
daarvoor moet een brede eenmali
ge manifestatie zijn met als doel de
waardering voor de vrijwilligers
tot uitdrukking te brengen. Het ge
meentebestuur wil er 25.000 gul
den voor beschikbaar stellen en
daarnaast legt het Pot-Meijerfonds
5000 gulden op tafel.
„Een leuk initiatief", meende mevr.
E. Frigge-Hogesteeger (VVD), die
voorstelde om een stimuleringsprijs
voor vrijwilligers in het leven te
roepen. „Dat is inderdaad één van
de ideeën", reageerde de wethou
der. CDA'er M.A. van Beek gaf zijn
steun omdat hij vindt dat er een op
lossing moet komen voor het vrij-
willigersprobleem. P. van Belzen
(CU) was het weliswaar met het
voorstel eens, maar hij zat een beet
je met de opstelling van de rijks
overheid. Die wil meer aandacht be
steden aan de versterking van het
vrijwilligerswerk en de effecten op
dat werk van nieuw beleid, wet- en
regelgeving. Maar anderzijds wil ze
politieke afwegingen prioriteit ge
ven. „De regering wil van twee wal
letjes eten. Ze gaat stug door met
een wet- en regelgeving die het be
staande vrijwilligerswerk de das om
doet", aldus Van Belzen. „Als we
dat spel van 'time is money' mee
spelen, wat willen we dan eigenlijk
bereiken?"
Ook M.J. Klippel (SGP) wees op de
funeste gevolgen van wet- en regel
geving op het vrijwilligerswerk,
maar noemde daarnaast de toene
mende maatschappelijke individu
alisering. Mensen hebben het vooral
druk met zichzelf. Dat er nauwe
lijks meer aan vrijwilligers is te ko
men, daarvoor moeten we ons ei
genlijk met zijn allen schamen,
aldus Klippel, die gemengde gevoe
lens over deze zaak had. Vrijwilli
gerswerk is onmisbaar, maar we
moeten wel oppassen dat het ook
echt vrijwilligerswerk blijft. Aan
dacht en coördinatie zijn nodig, al
dus de SGP'er. Overigens meent hij
dat de plaatselijke overheid niet een
probleem kan oplossen dat het ge
volg is van een maatschappelijke
trend. Hij verwacht niet zoveel van
de aanpak van het ministerie op dit
terrein. En ook verwacht hij niet al
les van het lokale comité dat Tholen
in het leven heeft geroepen. De af
vaardiging van de kerken daarin
noemde hij smal: „Eén vertegen
woordiger die eigenlijk ook nog
met twee petten op zit." In het co
mité is elke geleding smal vertegen
woordigd, legde burgemeester W.
Nuis uit. „Persoonlijk heb ik me
sterk gemaakt om vooral ook de
kerken erbij te betrekken en ik hoop
van harte dat ze meedoen."
Mevrouw Velthuis was blij met de
steun. „Lokaal kun je met betrek
king tot vrijwilligerswerk best wat
aanpakken", zei ze. Verder is ze van
mening dat er nog best veel vrijwil
ligerswerk wordt verricht, maar op
een andere manier dan vroeger. Het
bedrag dat de gemeente voor de ma
nifestatie uittrekt, is gebaseerd op
een bijdrage van een gulden per in
woner. Klippel vroeg zich nog af of
het Pot-Meijerfonds volgens de re
gels werkt door vijf mille hiervoor
beschikbaar te stellen. „Het fonds
houdt zich aan de richtlijnen en
zoekt creatieve ideeën. We doen
niets wat we niet mogen", aldus de
burgemeester die voorzitter is van
het Pot-Meijerfonds.
Actieve leden van de Natres Tholen samen met oud-leden tijdens de reünie op de vliegbasis Woensdrecht. Uiterst rechts initiatiefnemer van destijds Mabelis uit Tholen.
De viering heeft de vorm van een
reünie gekregen. Actieve Natres-le-
den in militaire kleding zitten tus
sen oud-leden in burger. En ook de
partners zijn uitgenodigd. Voorzitter
Theo Minheere van de personeels
vereniging (de lief en leedcommis
sie), en groepscommandant bij het
korps Tholen, is dik tevreden met
de opkomst van 78 mensen op de
vliegbasis. „We hebben elk jaar een
bindingsavond voor het korps. Dit
jaar hebben we er vanwege het jubi
leum een bindingsdag van ge
maakt."
Het Thoolse korps, met ook leden
uit West-Brabant en Zuid-Beveland,
vormt peloton 4 van de Alfa-com
pagnie van het 30e Natres bataljon.
„Het bestaat uit 34 man, maar op
het ogenblik hebben we vier vacatu
res", vertelt Minheere, die in Sint-
Maartensdijk woont. Die zijn vol
gens hem niet zo makkelijk in te
vullen. Punt is dat werkgevers be
reid gevonden moeten worden de
soldaat, korporaal of sergeant tijde
lijk af te staan. Het korps zoekt on
der meer een geweerschutter en een
chauffeur voor een vrachtwagen.
„Een werkgever moet je vrij geven
als je gevraagd wordt om ingezet te
worden. Laatst zijn er vijf man van
ons bataljon naar Uden geweest in
verband met de mond- en klauw
zeercrisis. Niet alle werkgevers wil
len daarvoor toestemming geven. Je
moet een goede werkgever hebben.
Voor mensen die in een ploegen
dienst werken, ligt het in de regel
wat makkelijker. Maar de bereid
willigheid van de leden om mee te
doen is groot binnen de compagnie
Zeeland."
Een van de Thoolse leden is Rien
Klippel uit Stavenisse. Hij werd
vorige maand ingezet bij de bewa
king van een grote tent met medi
cijnen op een industrieterrein in
Uden. „Die moest dag en nacht
worden bewaakt. We moesten er in
gevechtstenue lopen. Maar onbe
wapend. De medicijnen tegen
mond- en klauwzeer waren in een
grote partytent opgeslagen. Het
terrein was wel omheind, maar het
hek stond altijd open voor het per
soneel dat naar de bedrijven moest
kunnen. Het stelde eigenlijk niks
voor. Er kwamen wel eens boeren
aan het hek kijken, maar er is ver
der niks gebeurd."
Klippel moest van 8 uur 's och
tends tot 8 uur 's avonds wachtlo
pen. In totaal vier man: een wacht
commandant en drie soldaten. Bij
crises wordt vaak een beroep ge
daan op de Nationale Reserve. Ook
bij de watersnood in 1996 was de
Natres actief bij het vullen van
zandzakken, het versterken van dij
ken langs de rivieren en het bewa
ken van gebieden die waren geëva
cueerd. En regelmatig wordt de
Natres gevraagd de haven van Vlis
singen te bewaken als er munitie
aangevoerd wordt of materiaal ver
scheept wordt voor vredesopera
ties. Minheere: „Maar ook bij de
uitreiking van de Four Freedoms
Een ontplofte gasfles zette een vlet in lichterlaaie in de Sint-Annalandse
jachthaven. Drie mensen raakten gewond en een vierde liep brandwon
den op doordat het vuur oversloeg naar een jacht. Dat was onlangs het
scenario voor een oefening van de brandweer, de ambulancedienst en
de lotusgroep.
„We hebben heel wat geleerd", con
cludeert voorzitter A.P.M.M. van
Gurp van de watersportvereniging
Sint-Annaland na afloop. Zijn ver
eniging kwam met het idee voor de
oefening, omdat men eens wilde
zien of alle procedures kloppen. „Je
wilt horen wat je verkeerd doet, of
aan voorzieningen kunt verbeteren."
Van Gurp was blij met de medewer
king van brandweer en ambulance
dienst. Ook brandweercommandant
J. de Feijter heeft de oefening als
nuttig ervaren. „Natuurlijk lopen
dingen altijd anders dan je in het sce
nario hebt voorzien. Voor ons was
vooral het element belangrijk van het
samen oefenen met het ambulance
personeel."
Er was een behoorlijk ingewikkeld
scenario bedacht voor deze oefening,
waaraan zo'n 40 tot 50 mensen mee
deden. Zo lag de brandende vlet aan
de meest oostelijke steiger, het verst
verwijderd van het clubgebouw van
de watersportvereniging. In de vlet
lag een zwaargewonde man, op de
steiger erbij een tweede én een
vrouw die lichtgewond was. Ook de
steiger «brandde en er liepen twee
vrouwen en een man paniekerig te
doen omdat ze er niet af konden. Het
vuur was overgeslagen naar de ach
terplecht van het jacht d'Ark aan de
naastgelegen steiger. Hier was een
vrouw aan boord die brandwonden
opliep. Na de alarmering arriveerde
als eerste de blusgroep Sint-Anna
land, die het toegangshek gesloten
vond, terwijl vervolgens op de rij
weg obstakels stonden. Ook op de
steiger lagen allerhande spullen in de
weg. Gezien de situatie werd een
middelbrand gemeld en de blusgroep
Stavenisse als tweede voertuig opge
roepen. In verband met de gewonden
was een ambulance gewaarschuwd.
Deze stopte al vrij snel voorbij het
toegangshek (omdat de brandweer
slangen aan het uitrollen was), waar
na de verplegers met de brancard te
voet verder gingen. Dit deed de be
velvoerder besluiten, Stavenisse niet
door te laten komen rijden, om de te
rugweg voor de ambulance niet te
blokkeren. Inmiddels was een twee
de ziekenwagen opgeroepen. Stave
nisse liet de eigen vlet te water en
bracht daarmee de panikerende men
sen op de steiger weg. Het blussen
nam behoorlijk wat tijd in beslag.
Door het leegraken van de tank
moest noodgedwongen uitsluitend
met lagedruk geblust worden. De
man op de steiger lag daarbij in de
weg, maar mocht niet verplaatst
worden vanwege een wervelfractuur.
Door de felheid van het vuur kon het
slachtoffer in het bootje ook pas laat
bereikt worden. De lotus-mensen die
deze rollen vervulden, moesten zo
doende veel geduld oefenen. „Het is
goed om dit een keer te testen, want
ieder jaar is er wel een paar keer een
gasontploffing in een Nederlandse
jachthaven", zegt Van Gurp. In Sint-
Annaland kwam dat nog niet voor,
vult havenmeester C. Smits aan.
Bij de nabespreking werd van de
kant van de ambulancedienst gewe
zen op het belang van een goede
communicatie tussen de eerste be
velvoerder van de brandweer en de
eerst aangekomen verpleegkundige.
Ze moeten afstemmen of bepaalde
aannames juist zijn. En wanneer
brandweerlieden na het blussen
niets meer omhanden hebben, kun
nen ze als gewondenverzorger fun
geren. Vooral in deze situatie, waar
bij het in een bootje moeilijk werken
is, zijn extra handen welkom, werd.
opgemerkt. Bij de brandweer ging
er iets mis doordat Stavenisse geen
sleutel bleek te hebben om de slag
boom bij de botenhelling te openen.
Overigens zou in een' jachthaven
ook gebruik gemaakt kunnen wor
den van aanwezige scheepjes om
mensen te verplaatsen, in plaats van
de eigen brandweervlet, zo werd ge
opperd. Na het opruimen moesten
de auto's achteruit de weg terug af
leggen. Nergens is een keerpunt, of
een plek waar twee auto's elkaar
kunnen passeren. Dat laatste werd
als tip meegegeven richting de wa
tersportvereniging. En wat het ge
sloten toegangshek en de slagboom
betreft, de brandweer werkt momen
teel aan een gemeentelijk buissys
teem. Daarbij plaatsen bedrijven op
een bepaalde toegankelijke plaats
een kluisje waarin de benodigde
sleutels zitten. Zelf hebben ze een
sleutel waarmee ze erin kunnen, ter
wijl de brandweer met een moeder
sleutel al deze kluisjes in de ge
meente kan openen. „Dan hoef je
als brandweer niet met een bos sleu
tels rond te rijden en je wordt even
min geconfronteerd met veranderde
sloten", zegt De Feijter. De gecom
bineerde oefening was wat hem be
treft ook goed, om de brandweer ten
aanzien van slachtoffers te confron
teren met het tijdsaspect.
Het was oefeningentijd deze week. Na een grootschalige oefening in de
jachthaven van Sint-Annaland, was er woensdagavond de jaarlijkse
grote oefening van de Lotusvereniging midden- en noord-Zeeland.
Daarbij waren ook ruim 30 EHBO'ers uit de hele kring Tholen, de
brandweer Tholen en Sint-Annaland en de ambulancedienst aanwezig.
Een flinke regenbui, kortsluiting, ding in zijn onderarm, bij de ander
brand en een auto-ongeluk. Dat wa
ren de ingrediënten voor de oefening
van de Lotusvereniging die zich af
speelde in en om de banketbakkerij
De Waal en vishandel De Eendracht
in de Edisonweg te Tholen. Rond
half zeven verzamelen de eerste Lo
tus-leden zich bij het pand van De
Waal voor operatie 'Bokkingpootje'.
Onder hen ook instructrice Elly Tuin
man. Zij heeft, samen met nog een
instructeur, de leiding over de oefe
ning. „Normaal gesproken worden
we diverse keren 'per jaar gevraagd
door verenigingen, instanties en be
drijven om tegen een vergoeding mee
te werken aan oefeningen. Maar elk
jaar houden we ook zelf een groot
schalige oefening en dan kunnen de
andere diensten ook eens van ons
profiteren", zegt mevr. Tuinman, ter
wijl het in de kantine een drukte van
belang is. Lotusslachtoffers kleden
jich om en worden geschminkt.
Sommigen trekken een witte overal
aan, anderen een blauwe en weer an
deren zijn in gewone kleren gehuld.
De een heeft een slagaderlijke bloe-
stroomt het bloed uit de neus en weer
een derde ziet lijkbleek. „We letten er
bij zo'n oefening op dat ze slacht
offers goed geschminkt zijn, maar
ook dat ze zich gedragen zoals bij de
door hen uitgebeelde verwonding
hoort", aldus mevr. Tuinman.
Het scenario is vrij eenvoudig, maar
chaotisch. Gedurende een enorme
regenbui ontstaat er lekkage en dien
tengevolge een kortsluiting in de fa
briek van De Waal. Brand is het ge
volg. Een aantal mensen schuilt in de
loods bij de Eendracht waar vier
mensen in een auto passeren. De be
stuurder raakt de controle over het
stuur kwijt en ramt de pui van van
het bedrijf. „We hebben bij deze oe
fening ook nog met hccp-normen
(hygiëne - red.) te maken", legt
mevr. Tuinman uit. „De koekjes mo
gen wel naar de vis, maar de vis niet
naar de koekjes, snapt u?" Dat heeft
dus ook gevolgen voor de oefening.
Alleen verkeer van De Waal naar De
Eendracht en naar het 'gewonden
nest' dat voor de gelegenheid is inge
richt op het parkeerterrein tussen de
twee bedrijven. Gelukkig voor de
deelnemers blijft het droog deze
avond.
De Edisonweg wordt tijdelijk afge
zet als ambulance en brandweer als
eersten arriveren. Op dat moment
ligt er een gewonde fietster op straat
voor De Eendracht en de vier inzit
tenden van de auto zitten opgesloten.
De bestuurder verliest langzaam
maar zeker het bewustzijn. De man
waarbij bloed uit de neus komt,
strompelt over straat en mompelt on
samenhangende dingen. De brand
weerlieden moeten het hoofd erbij
houden, want het slachtoffer wil tel
kens aan de wandel. Verbrandingen,
botbreuken, shock, bloedingen, alles
komt voorbij in dit uurtje.
Ineens komen de EHBO'ers erbij
vanuit de Wattstraat. Ze verspreiden
zich meteen over het terrein en zoe
ken de gewonden op. „Ik ben be
nieuwd wat we nu weer tegenko
men", zegt een eerste-hulpverlener
haast handenwrijvend. Het is dan ook
maar een oefening, al nemen de Lo
tusslachtoffers hun rol heel serieus en
spelen ze die met verve. Het blijkt
een hele toer te zijn om alle slacht
offers te stabiliseren en naar het ge
wondennest te krijgen. „Elly, heb jij
nog een brancard voor ons?", klinkt
het door de portofoon van mevr.
Tuinman. Maar zij is vanavond alleen
maar controleur en dus antwoordt ze:
„Nee hoor, ik ben er vanavond even
niet." Gaandeweg komt er meer zicht
in de chaos. Nadat er voor de derde
keer een brandweerman achter de
man met de bloedende neus is aange
rend (hij wil maar niet blijven zitten),
lukt het om hem naar het gewonden
nest te krijgen. Inmiddels zijn de drie
passagiers uit de auto bevrijd en is de
brandweer bezig de bestuurder uit
zijn benarde positie te bevrijden, na
dat het ambulancepersoneel hem
heeft gestabiliseerd. Ook uit de fa
briek van De Waal (op het lampje van
de nooduitgang na helemaal donker)
zijn de gewonden verwijderd.
Ondanks de afgezette straat, zijn er
toch nog enkele nieuwsgierige toe
schouwers die vanaf een afstandje
meegenieten van het spektakel. De
Lotusvereniging kan aan de evaluatie
beginnen. Volgend jaar komt er een
soortgelijke oefening, maar dan niet
in Tholen. Elk jaar wordt daar een
andere regio voor uitgezocht, zegt
mevr.Tuinman.
Een ambulancewaarnemer geeft de hulpverlener aanwijzingen, terwijl op de steiger brandweerlieden zich over een ander slachtoffer ontfermen.
Thoolse EHBO'ers in de weer om de slachtoffers te stabiliseren en naar het gewondennest te brengen.
j
