Autoverkopen sterk gedaald, Thoolse
dealers vrezen een koude sanering
'Het heeft ons getroost, te weten dat
Scherpenisse André met ere begroef'
Stavenisse hangt er
echt niet zomaar bij
Tholen laat Van Trier
over de brug komen!
'Prijsverschillen zijn voordelig voor de klanten
Donderdag 10 mei 2001
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
11
De verkoop van nieuwe personenauto's is het eerste kwar
taal van dit jaar met 20 procent afgenomen. In totaal wer
den landelijk 168.719 auto's verkocht. In de eerste drie
maanden van het vorige jaar waren dat er nog 209.305.
Deze cijfers zijn afkomstig van de branchevereniging
RAI. De verkoopuitkomsten voor Tholen zijn volgens de
branche minder dramatisch. Maar de Paasshow die on
langs door de Verenigde Thoolse Autobedrijven (VTA) in
het veilinggebouw in Scherpenisse werd gehouden, viel
wel tegen volgens deelnemer P. Dekker, directeur van au
tobedrijf P. Dekker Zn BV in St.-Annaland.
Slechte start
Climax
Voordeel
Boven de Oosterschelde.
Het is zaterdag 16 septem
ber 1944. Evenals voor
gaande dagen voeren geal
lieerde vliegtuigen bom
bardementen uit op de
Sloedam, de Kreekrakdam
en de weg naar Bergen op
Zoom, om de terugtocht
van het Duitse leger te ver
hinderen. In Wemeldinge
knettert het Duitse luchtaf
weergeschut. Een getroffen
Amerikaanse B-20 bom
menwerper stort in zee. Ne
gen dagen later spoelt het li
chaam van eerste luitenant
André J. Vleghels aan bij
de Schelphoek op Tholen.
Hij wordt de volgende dag
in Scherpenisse begraven.
Ruim 56 jaar later staan zijn
dochter en haar halfzus op
die plek bij de kerk. Ze
overhandigen burgemeester
W. Nuis van Tholen een
plaquette uit dankbaarheid
voor de begrafenis die de
inwoners Vleghels gaven.
Brief uit Amerika
Teveel bedrijven
Multi verkoophal
Meest verkocht
Burgemeester: Eerbetoon aan alle geallieerden die voor onze vrijheid vielen
y
Piëteit
Gedenkwaardig
Het gemeentebestuur wil bij de inwoners van Stavenisse
het gevoel wegnemen dat ze er in Tholen nauwelijks
zouden bijhoren. „We hebben de indruk dat dat gevoel
bestaat, maar dat is ten onrechte", zegt burgemeester W.
Nuis. „Stavenisse is een volwaardige woonkern binnen
onze gemeente."
De Heen. De afgelopen maanden hebben
diverse landbouwers en loonwerkers uit
Tholen hun vertrouwen in Van Trier omge
zet in het aanschaffen van nieuwe trek
kers en machines.
„Van de 60 auto's die ter verkoop
werden aangeboden, werden er zes
of zeven verkocht. Er waren veel
kijkers, maar heel weinig kopers.
Waaraan dat ligt? Ik zou het niet
weten", zegt Dekker. Bij de RAI
hebben ze wel een vermoeden. „De
particulier stelt de aanschaf van een
nieuwe auto uit", aldus een woord
voerder. De verhoging van het btw-
tarief van 17,5 naar 19 procent
speelt eveneens een rol, terwijl de
hoge brandstofprijzen evenmin sti
mulerend op de verkoop werken.
De verkoopdaling is volgens Dek
ker op Tholen minder dramatisch.
Hij schat dat de verkopen vergele
ken met dezelfde periode in 2000
met ongeveer tien procent zijn ge
daald. Dat geldt naar zijn indruk zo
wel voor nieuwe- als voor gebruikte
auto's. Dekker is subdealer voor de
merken Volkswagen, Audi en Seat.
Dat subdealerschap betekent dat hij
minder dan vroeger, toen hij hoofd
dealer was, afhankelijk is. „Ik ver
koop nu ook Volvo, Chrysler en Re
nault." Volgens Dekker is Renault
op Tholen de meest verkochte auto.
„Dat komt omdat er twee dealers op
Tholen zijn. De mensen zoeken
toch een garagebedrijf zo dicht mo
gelijk in de buurt."
Opel is marktleider. Het succes van
de Opel Astra leverde een verkoop
resultaat op van 23.417 stuks. De
snelste stijger (+79,4%) is de Lada.
Van de Russische auto werden er in
het eerste kwartaal 64 verkocht. Dat
waren er 27 meer dan vorig jaar.
Ook Skoda, de Tsjechische dochter
van Volkswagen toonde met de ver
koop van 2256 auto's een opvallen
de omzetstijging (+67,9%). Volgens
handelaren rijden er op Tholen nau
welijks Lada's of Skoda's.
Opvallend is dat Nissan ruim 20
procent minder auto's verkocht. En
dat terwijl ze een kroonjuweeltje in
huis hebben. De Nissan Almera Ti-
no is namelijk gekozen tot 'Gezins
auto van het jaar 2001.' De auto
kreeg meer stemmen dan beide an
dere genomineerde auto's, de Skoda
Fabia Combi en de Opel Agila. Ook
werd de wagen verkozen tot veilig
ste in zijn klasse. Consumenten
konden hun stem uitbrengen tijdens
de Negen Maanden Beurs, een
Het gemeentebestuur begon een
nieuwe serie kernbezoeken vorige
week in het meest westelijke Thool
se dorp (vandaag is Sint-Annaland
aan de beurt). Ze bekeken onder
meer dorpshuis de Stove, de molen,
de Rehobothschool en het voetbal
veld. Inwoners brachten tevoren di
verse zaken onder de aandacht en
ook die werden ingepast. Een hele
boel zaken hebben met elkaar te ma
ken en raken aan de leefbaarheid in
het kleine dorp. Ten aanzien van het
ontwikkelen van een nieuw bestem
mingsplan voor woningbouw heeft
de gemeente al langer een gebied
aan de Poststraat op het oog. Daar
naast zijn extra inspanningen ge
wenst om zaken uit het slop te halen.
De voetbalclub die klaagt dat het
aantal jeugdleden terugloopt en het
steeds moeilijker wordt om voldoen
de vrijwilligers te vinden, de afname
van het aantal middenstanders, het
heeft allemaal met elkaar te maken,
meent Nuis. Bevolkingsgroei is erg
belangrijk voor een kleine woon
kern, aldus de burgemeester. Dat be
tekent woningbouw, maar een be
sluit daarover is nog niet genomen.
Met beheerder Van Prooijen sprak
het gemeentebestuur over de toe-
Daarvoor natuurlijk onze dank.
Landbouwers en loonwerkers
die onze service, nazorg, snel
heid en vakbekwaamheid nog
niet kennen, nodigen wij
graag uit over de brug te ko
men.
Ons teams bevindt zich op 5
kilometer van Tholen.
Graag tot ziens namens de he
le club Van Trier in De Heen,
telefoon 0167-563958.
De afgelopen week heeft Van
Trier de magazijnvoorraad Cli
max-onderdelen gekocht van
Grimme Duitsland, die de Cli
max machines verdeelde in
Polen, Rusland en Duitsland.
Door deze overname heeft
Van Trier momenteel het
beurs in de RAI voor mensen met
plannen voor gezinsuitbreiding.
Ook een kaartje sturen naar de orga
niserende magazines (waaronder
Ouders van Nu en de ANWB-Kam-
pioen) gaf recht op een stem. In to
taal brachten 25.000 personen hun
stem uit. De verkiezing van de ge
zinsauto werd voor de vierde keer
gehouden. Vorig jaar won de Ci
troen Xsara Picasso, in 1999 de
Ford Focus Wagon en daarvoor de
Daewoo Nubera Wagon. Met de
Daewoofabrieken gaat het overi
gens niet al te best. De verliezen
zijn vorig jaar, vergeleken met 1999
verdrievoudigd en bedragen inmid
dels 26 miljard gulden. General
Motors heeft plannen om Daewoo
geheel of gedeeltelijk te kopen.
Op Tholen wordt de Daewoo amper
verkocht, is de inschatting van J. de
Graaf uit Poortvliet. Hij is er trots
op dat de nieuwe Almera Tino in
zijn showroom staat. Volgens een
van zijn verkopers is de prijswin
naar amper aan te slepen. „De fa
briek heeft extra productieploegen
moeten inzetten om de levertijden te
verkorten." De verkoper heeft wel
de indruk dat het jaar 2001 'een
slechte start 'heeft gehad met het
eerste verkoopkwartaal. Hij wijt dat
vooral aan de verhoging van de btw.
„Maar inmiddels zijn de verkopen
weer omhoog geschoten." Zijn
werkgever heeft de indruk dat er de
laatste twee jaar steeds minder au
to's zijn verkocht. „De verkopen
gaan gepaard met pieken. Nu is de
verkoop flink gedaald", weet De
Graaf. Cijfers maakt hij niet be
kend, maar op een procent of tien
rekent hij wel. „We hadden wel ja
ren dat we er 20 of 30 verkochten.
Dan moesten we er een schuur bij
huren om de auto's netjes te kunnen
afleveren. Nu zijn de verkopen op
één hand te tellen."
De Graaf is blij met de nieuwe Nis
san en verwacht er dit jaar veel van.
Hij ervaart dat mensen toch sterk op
de prijs letten en niet over één nacht
ijs gaan. Het kopende publiek is ook
veel meer aan het 'shoppen' dan
vroeger. „Ze gaan naar twee of drie
leveranciers en gaan soms voor vijf
tig gulden meer inruil naar een an
der." De Graaf heeft niet de indruk
komst van dorpshuis De Stove. De
bezettingsgraad van dat gebouw is
aan de lage kant. De beheerder zou
graag wat meer ruimte krijgen en
ziet dan mogelijkheden daar iets aan
te doen. „We moeten daarbij ver
schillende zaken in het oog houden,
zoals de exploitatie en de paracom-
mercie", zegt Nuis. Hij verzekert
dat de gemeente een dergelijke
voorziening niet uit een dorp zal
weghalen zonder vervanging te bie
den. „Dorpshuizen zou je de huiska
mers van de gemeenschap kunnen
noemen en daar moet je zorgvuldig
mee omgaan."
Met de voetbalclub is afgesproken
dat wordt bekeken of het trapveld
tegenover het trainingsveld aan de
Pilootweg voor trainingen geschikt
gemaakt kan worden. En er wordt
onderzocht welke snelheidsrem-
mende maatregelen er bij de Reho
bothschool getroffen kunnen wor
den. Wethouder Heijboer ontze
nuwde de geruchten dat de provin
cie van de provinciale weg naar
Sint-Maartensdijk een 60-kilome-
terweg wil maken om dan geen
fietspad meer langs deze weg te
hoeven aanleggen. Volgens de wet
houder komt het fietspad er.
grootste onderdelenmagazijn
van inschuurlijnen in Europa
op de eindgebruikersmarkt.
Van Trier is het oudste land-
bouwmechanisatiebedrijf in
Nederland: anno 1746 opge
richt en sinds die tijd altijd
werkzaam geweest ten behoe
ve van de landbouwers. In
1996 werd het bedrijf konink
lijk onderscheiden i.v.m. het
250-jarig bestaan. De jongste
generatie is naast het verster
ken van de positie van het
mechanisatiebedrijf in Zuid-
West Nederland, zich ook
gaan concentreren op de han
del rondom het inschuren van
aardappelen. Hieruit is een
specialisme ontstaan in ver
koop en verhuur van deze ma
chines in Europa.
(Advertentie I.M.)
dat hij - ondanks die prijsbewuste
consument - last krijgt van de stij
gende populariteit van de Lada of
de Skoda. „Vroeger waren die mer
ken amper te verkopen. De mensen
vonden Skoda een slechte auto.
Maar dat is het nu niet meer."
Dat ook 1999 en 2000 geen topjaren
voor De Graaf waren, wijt hij aan
de modellen die Nissan toen op de
markt bracht. „Die waren niet zo
populair. Zo'n vijf tot acht jaar ge
leden had Nissan zes procent van de
markt, nu nog geen drie procent."
Dit jaar wordt het wat hem betreft
andere koek en verwacht hij dat de
verkoopresultaten stijgen. Bang
voor concurrentie van de al maar
groeiende autobedrijven in Steen
bergen is hij niet. „De mensen gaan
er wel kijken, maar komen toch op
Tholen kopen. Maar mijn klanten
komen onder meer ook uit Rotter
dam, Ossendrecht, Nieuw-Vosse-
De dood van de 25-jarige André
Vleghels (die rond 1923 met zijn
ouders en zusje van het Belgische
Gent emigreerde naar Detroit)
heeft een stempel gedrukt op het
leven van zijn weduwe en haar ge
zin, vertelt Vleghels' dochter Sha
ron Bivens vrijdagmiddag in De
Hoeksteen in Scherpenisse. Haar
moeder hertrouwde weliswaar,
maar wilde tijdens haar leven
nooit dat de omstandigheden rond
het omkomen van haar eerste man
onderzocht werden. Drie jaar gele
den oyerleed ze en vervolgens be
sloten de halfzussen om de ge
schiedenis van André Vleghels uit
te zoeken. Mevrouw Bivens heeft
haar vader nooit gekend: „Ik ben
een maand na zijn overlijden ge
boren, op 13 oktober. Dat was pre
cies op de verlovingsdatum van
mijn ouders, die maar heel kort ge
trouwd zijn geweest." Thuis zocht
de kleine Sharon in kasten en la
den naar dingen van haar vader,
over wie ze via haar grootouders
vaak hoorde. Na haar moeders
overlijden kwamen oude brieven
uit de oorlog voor de dag. Daarin
schreven Vleghels en zijn vrouw
over het kind dat ze verwachtten.
„Ze noemden me 'junior', dus ei
genlijk had ik een jongen moeten
zijn", aldus mevrouw Bivens.
Haar liefde voor mensen, haar ge
weldige eetlust zijn kenmerken die
ze van haar vader erfde. „We wil
den graag meer weten over de om
standigheden waaronder hij stierf,
maar het was aanvankelijk pijnlijk
om aan een onderzoek te denken."
De jongere halfzus, Debby Smith,
begon te zoeken en kwam bij de
gemeente Tholen terecht. Daar
meer en Roosendaal."
De Graaf vermoedt dat autokopers
zijn service weten te waarderen.
„We werken met een team van
twaalf man." De handel in gebruik
te auto's kan wat hem betreft wel
een oppepper gebruiken. De prijzen
staan sterk onder druk. „Sommige
dealers bieden voor een inruilauto
2000 tot 3000 gulden meer dan ik
kan doen. Die werken met verlies.
Dat is interessant voor de consu
ment, maar uiteindelijk zal dat
voordeel uit de lengte of de breedte
moeten komen. Wij beginnen daar
niet aan."
Die consument heeft dat voordeeltje
wel verdiend, vinden ze bij de RAI.
Alleen al door de belastingheffing
op auto's zijn volgens het laatste
RAI-rapport in minder dan tien jaar
de rijksinkomsten aan verkeersbe
lastingen meer dan verdubbeld van
12,6 miljard gulden in 1990 tot 28,6
miljard vorig jaar. Uitgerekend is
dat een gemiddeld huishouden circa
15% van het besteedbaar inkomen
uitgeeft aan verkeer en vervoer. Bij
een nieuwe auto vormt de afschrij
ving gedurende de eerste vijf jaar de
grootste kostenpost (39%). Gevolgd
door de brandstofkosten (22%). De
rest gaat op aan verzekeringen, ren
te, motorrijtuigenbelasting en on
derhoud en reparatie. Die kosten
vallen op Tholen wel mee, vindt
Dekker. Met Van Steenis in St.-
Maartensdijk, Niemantsverdriet in
Poortvliet, De Jonge in Poortvliet,
Adrie van Burgh in Tholen en Auto
bedrijf Bal in Tholen, vormt hij de
VTA. „Wij zien de autostrada van
Steenbergen wel degelijk als een
concurrent. Je probeert de klanten
op het eiland te houden met een
goede inruilprijs en scherpe prijzen
voor onderhoud." Dat kan volgens
Dekker omdat de deelnemers niet
hoeven te Investeren in merkgerich-
te specialistische onderhoudsappa-
ratuur. „Zowel met de verkoop als
met die apparatuur spelen we elkaar
de bal toe. Als ik een Opel verkoop
en ik weet iets niet, dan vraag ik
Kees de Jonge. Dat geldt eveneens
voor Renault. Daar weet Bal alles
van."
De spoeling is volgens Dekker dun.
Niet alleen de concurrentie van over
de brug is volgens hem enorm, het
eiland zelf telt naar zijn smaak te
veel autobedrijven. „Er zijn 16 ga
ragebedrijven op 20.000 inwoners.
Dat zijn pakweg 1500 mensen per
garage. Om behoorlijk te kunnen
draaien moet dat minimaal het dub
bele zijn. Er worden gemiddeld 400
auto's per jaar verkocht op Tholen.
Autokar in Steenbergen verkoopt er
alleen al 350 en werkt met 25 man
personeel."
Dekker gelooft niet dat alle bedrij
ven de huidige ontwikkelingen met
voortschrijdende technieken, grote
investeringen in specialistische ap
paratuur en dalende winstmarges
kunnen volhouden. Hij vreest een
'koude sanering'. Wie uiteindelijk
het loodje leggen, dat weet Dekker
niet. Hij wil er ook geen voorspel
lingen over doen en gunt iedereen
een belegde boterham. „Nee. Meer
leden in de VTA hoeft wat mij be
treft niet. We hebben nu een goede
club die in geval van problemen bij
elkaar te biecht gaat."
De consument wordt steeds mondi
ger en ook de Thoolse klanten we
ten van onderhandelen. Dat komt
volgens Dekker voor een deel door
internet. „Dat is aan de ene kant een
zegen, aan de andere kant een
vloek. De prijzen zijn zo doorzich
tig. Je kunt precies zien wat een au
to moet kosten."
Een van de nieuwe ontwikkelingen
is volgens Dekker de 'multi ver
koophal'. Een enorme ruimte waar
in honderden auto's te koop worden
aangeboden. „De klant trekt een
dag uit om een auto te kopen. De
service wordt uitbesteed aan gara
gebedrijven."
Maar ook dan zal niet elke Thoolse
garagehouder het volhouden. „Er
zal een keuze moeten worden ge
maakt. Heel hard werken en weinig
verdienen, of stoppen en bij een
baas gaan werken."
Y.H. Eskes, directeur van Eskes
Tholen, rekent zich daar niet bij. Hij
zit met Mazda weliswaar even in de
hoek waar de klappen vallen (Maz
da, Honda, Daewoo en Daihatsu
verloren meer dan 50 procent van
hun omzet becijferde de RAI), maar
Eskes ziet geen reden tot mopperen.
„We zijn niet alleen afhankelijk van
de verkoop. We hebben ook een
heel goede werkplaats met drie vak
bekwame monteurs." Lid van de
VTA is hij niet. „We hebben zelf
voldoende kennis in huis. We zijn
subdealer van Mazda en zijn dus
ook niet zo afhankelijk van dat
merk." Eskes opende november vo
rig jaar een nieuw bedrijf in Bergen
op Zoom en verkoopt er nu ook
Hyundai bij. Het merk mag dan in
een jaar tijd ruim 21.000 auto's
minder hebben verkocht, in de regio
Bergen op Zoom is de wagen vol
gens Eskes populair. „Het rayon is
door de zaak in Bergen op Zoom
uitgebreid. Als mensen ergens an
ders een Mazda of een Hyundai ko
pen, kan die gedurende de garantie
periode ook bij mij terecht. Ook
andere garagebedrijven dan de le
den van de VTA helpen elkaar."
Toch is ook hij niet geheel gerust op
de toekomstige ontwikkelingen
voor de Thoolse autobedrijven.
„Een koude sanering? Die kans zit
er in. Een deel van de ondernemers
zal de technische ontwikkelingen
niet kunnen bijhouden. Een auto
motor is heel complex en ondanks
alle apparatuur zul je toch vakmen
sen nodig blijven hebben." Eskes
ervaart wel concurrentie, maar nog
niet alarmerend. Hij signaleert in
zijn bedrijf trouwe klanten, maar
kan zich wel opwinden over het ver
dwijnen van de koopkracht van het
eiland. Gevraagd naar de oorzaak
van de opwinding, wil Eskes liever
niets zeggen. „Dan had ik me beter
op dit gesprek moeten voorberei
den. Maar het lijkt er op dat Tholen
van zijn bedrijven af wil. Kijk eens
naar de bereikbaarheid van het
Thoolse centrum." De Thoolse on
dernemer benadrukt niemand daar
van de schuld te willen geven.
„Maar het lijkt er op dat de overheid
van de auto's af wil. Ik weet ook
niet hoe je de bereikbaarheid moet
verbeteren. Daar zijn deskundigen
voor om dat aan te geven. Als je au
tobedrijven weg wilt hebben, dan is
het wel zaak de beschikbare ruimte
elders op het eiland goed te verde
len", wil hij er over kwijt.
Dat neemt allemaal niet weg dat de
autobranche voor dit jaar aanvanke
lijk rekende op een verkoop van
575.000 nieuwe auto's. De RAI
heeft dat cijfer, bijgesteld naar
530.000. Dat is een stuk lager dan
het afgelopen jaar toen 596.000 au
to's werden aangeschaft, maar nog
altijd 30.000 hoger dan het langjari
ge gemiddelde van 500.000 auto's.
Ook Dekker van de VTA verwacht
dat er dit jaar minder nieuwe auto's
worden verkocht. Hij gaat er van uit
dat een deel van het nieuwe wagen
park is gefinancierd met een tweede
hypotheek op het woonhuis. „Met
het gebruiken van de overwaarde
kun je nu eenmaal niet aan de gang
blijven."
Het meest verkocht werd het
eerste kwartaal van dit jaar de
Opel (Astra), gevolgd door
Volkswagen, Renault, Ford,
Peugeot, Fiat en Citroen. Nis
san staat op de 12e plaats, Seat
op de 13e. Op de 21-ste plaats
eindigde Alfa Romeo.
Vorig jaar werden ook meer
tweedehands auto's verkocht.
Namelijk ruim 1.878.360, te
gen 1.860.314 in 1999 en
1.724.358 in 1999, telde be
langenorganisatie Bovag. De
Bovag constateert dat de kwa
liteit van de gebruikte auto's
toeneemt, terwijl de keus
groot is. Vorig jaar hadden de
autobedrijven 420.000 auto's
op voorraad, 3,5% meer dan
het jaar daarvoor. De prijzen
daalden met bijna twee pro
cent, maar ook het inruilbod
lag wat lager.
was in het archief van de voorma
lige gemeente Scherpenisse het
nodige te vinden over de berging
van het lichaam van de Ameri
kaanse vliegenier. Dat lichaam
werd destijds gevonden door de
heer Van 't Hof uit Poortvliet, die
bij het stoomgemaal aan de
Schelphoek woonde. Deze nam
contact op met politieman Won-
dergem in Scherpenisse. Gemeen
tesecretaris A.L.G. van Doorn -
die toen in Tholen geëvacueerd
was - ontfermde zich over de per
soonlijke bezittingen van Vle
ghels, waaronder een rozenkrans.
Hij regelde de begrafenis op een
drooggebleven gedeelte van de be
graafplaats aan de zuidkant van de
kerk. Timmerman B. Suurland
maakte de doodskist en zorgde
voor een houten kruis met daarin
Vleghels' naam gekerfd. Als ge
volg van de inundatie verbleef
destijds slechts een handjevol
mensen in het dorp. Mevrouw
Suurland weet nog dat er nauwe
lijks over het voorval werd ge
praat. „Dat was gevaarlijk, want
er kwamen geregeld Armeense
soldaten in het dorp." Na de oor
log is het stoffelijk overschot van
de piloot overgebracht naar een
Amerikaanse begraafplaats in
Luxemburg.
Via de gemeente kwam mevrouw
Smith in contact met de familie
Suurland in Scherpenisse. „Plots
kregen we een brief uit Amerika",
vertelt Jan Suurland. Hij was elf
jaar in 1944 en weet nog dat zijn
vader destijds een kist moest ma
ken. „Bij de begrafenis zelf ben ik
niet geweest, maar het vinden van
een Amerikaanse piloot gaf des
tijds natuurlijk een geweldige im
pact." Er verbleven zo'n 35 men
sen in het dorp. Dat er zolang na
het gebeurde belangstelling voor
was, verraste Suurland. Hij vond
het ook interessant en via e-mail
ontstond een contact met Debbie
Smith. „Dat ging via mijn dochter
Bonita, want ik kan geen Engels."
Mevrouw Smith bleek niet tevre
den met wat simpele antwoorden,
ze wilde diepgaand onderzoek en
is bijvoorbeeld ook geïnteresseerd
in de leefomstandigheden in het
bezette Nederland in die tijd. Een
jaar geleden besloten zij en haar
zuster (die zes uren reizen van el
kaar vandaan wonen) dat ze naar
ons land wilden komen om met ei
gen ogen de plaatsen te zien die in
de geschiedenis van André Vle
ghels een rol hebben gespeeld. In
januari schreven ze het gemeente
bestuur, dat ze vonden dat hun fa
milie een schuld had in te lossen
aan de inwoners van Scherpenisse.
Dat kreeg gestalte in een plaquet
te, die is bevestigd in de kerktoren
aan de zuidelijke muur. Een ge
paste plaats, want op de tegen
overliggende muur zit een ge
denkplaat die herinnert aan vier
Engelse zeelieden die in 1814, in
de strijd tegen Napoleon, bij fort
Lillo sneuvelden en in Scherpe
nisse zijn begraven. De plaquette
is niet alleen een ereteken voor de
inwoners van Scherpenisse maar,
aldus burgemeester W. Nuis, een
gebaar naar alle geallieerde solda
ten die voor onze vrijheid vielen
in West-Europa, in Nederland, in
Zeeland en in Tholen. „We moe
ten hen bedanken en herdenken."
De Amerikaanse dames zijn vrij
dagmorgen in Breskens bij de
boot afgehaald door de familie
Suurland. Ze komen uit Brugge
waar ze een familielid van me
vrouw Bivens' vader bezochten.
In De Hoeksteen zijn vrijdagmid
dag nabestaanden verzameld van
de mensen die in 1944 bij de ber
ging en begrafenis van André
Vleghels betrokken zijn geweest.
Het is 4 mei, de dag dat in ons
land de doden worden herdacht
die in de Tweede Wereldoorlog en
latere militaire conflicten zijn ge
vallen. Dat juist nu de beide da
mes hun plaquette overhandigen,
is toeval, zegt de burgemeester.
Hij houdt zijn toespraak in stuk
ken, eerst in het Engels en vervol
gens in het Nederlands. „We den
ken dat God ons op deze dag naar
deze plaats heeft gebracht", aldus
mevrouw Smith. Omdat er in de
oorlog wel vaker piloten omlaag
kwamen, vonden de Scherpenisse-
naren het in 1944 misschien ge
woon wat er gebeurde en hoe ze
ermee omgingen, „maar voor ons
was dat een daad van mededogen.
Het heeft ons getroost te weten dat
Scherpenisse André met ere heeft
begraven. Moge God u zegenen en
u bewaren." De Amerikaanse ver
telt dat haar moeders eerste man
het - net als vele landgenoten - als
zijn plicht zag om te vechten voor
de vrijheid in de wereld. Ook haar
zus mevrouw Bivens noemt de
zorg, waardigheid en het respect
waarmee het lichaam van haar va
der ter aarde is besteld. Beiden
worden af en toe overmand door
emoties, evenals enkele andere
aanwezigen. De burgemeester ver
telt kort wat er in september 1944
gebeurd is, en wat door archivaris
Zuurdeeg is opgediept. „Tholen
stelt uw initiatief op prijs om ons
te bezoeken en ons deze plaquette
te overhandigen als een blijvende
herinnering. De gemeente is er
nog altijd trots op, dat er destijds
mensen in Poortvliet en Scherpe
nisse woonden die begrepen wat
piëteit is." Nuis spreekt de wens
uit dat de eenvoudige plechtigheid
een bijdrage mag leveren aan de
gedachten van dankbaarheid aan
eerste luitenant Vleghels, die stierf
voor onze vrijheid. „Hopenlijk is
het voor u beiden een onuitwisbare
ervaring, die er op een positieve
manier aan kan bijdragen dat u za
ken uit het verleden op een goede
manier kunt verwerken."
In de toren van de hervormde kerk
overhandigen de halfzussen ver
volgens de plaquette aan de burge
meester. In het Engels staat daar
op de volgende tekst: 'Ter ere van
de inwoners van Scherpenisse die
een Amerikaanse vliegenier een
behoorlijke begrafenis gaven op
26 september 1944. Met diepe
dankbaarheid, de familie van eer
ste luitenant André J. Vleghels,
US Army Airforce.' Op verzoek
van de burgemeester wordt ver
volgens een kijkje in de kerk zelf
genomen. Daar hangt een koperen
kroonluchter die door school
meester Johannis van 't Rosevelt
(1732-1787) aan de kerk is ge
schonken. Nuis legt uit dat de
voorouders van de Amerikaanse
presidenten Roosevelt van Tholen
afkomstig zijn. Dat is een verras
sing voor de dames. Dan gaat het
gezelschap naar buiten. Aan de
zuidkant van de kerk, naast het
pad, ligt een Amerikaanse vlag op
de grond. Deze markeert de plaats
waar het graf van Vleghels is ge
weest. Terwijl de zussen er kort
samen bij staan, blijft de rest eer
biedig op afstand. Terug in De
Hoeksteen, overhandigt Nuis de
beide gasten een fraaie ingelijste
pentekening van Scherpenisse en
daarmee is de bijeenkomst afge
sloten.
Vrijdagavond zijn de Amerikanen
aanwezig bij de dodenherdenking
in Tholen. Zaterdag nemen ze sa
men met de familie Suurland een
kijkje bij de Schelphoek en in We
meldinge. Ze gaan ook nog naar
Amsterdam, Maastricht, de oor
logsbegraafplaats bij Margraten
en naar het graf van Vleghels in
Luxemburg. Ze verblijven dan bij
de mevrouw die het graf heeft ge
adopteerd en hen er in het verle
den regelmatig foto's van stuurde.
„Het was een erg gedenkwaardige
dag", aldus mevrouw Bivens.
Haar zus verbaast zich erover, dat
nog zoveel mensen na al die tijd
weten wat er gebeurd is. En het
contact met de familie Suurland
zal nog wel blijven. „Ik denk dat
hun bezoek nog wel meer vragen
heeft opgeroepen waarop ze een
antwoord willen", zegt Jan Suur
land, die de bijeenkomst in zijn
woonplaats erg indrukwekkend
vindt.
Si
Vandaag kernbezoek gemeentebestuur Sint-Annaland
K. Berrevoets van Automobielbedrijf J. de Graaf uit Poortvliet met een taart die het bedrijf van Nissan kreeg, omdat de Almera Tino op de
RAI niet alleen tot gezinsauto van het jaar was verkozen, maar ook nog eens tot veiligste in zijn klasse.
Toepasselijker kon het bijna niet. Een burgemeester die zelf oud-militair is, neemt een plaquette in ontvangst van mevr. Smith (links) en
mevr. Biven ter ere van de inwoners van Scherpenisse die een neergestorte piloot in de Tweede Wereldoorlog een eervolle begrafenis gaven.
