Bord bij ingang haven
in Sint-Philipsland
Verburg h
Zuster Emma de Koning viert in
Breda haar gouden professiefeest
Geldgebrek speelt
door de eeuwen heen
'Goed doortimmerd plan vergrootte
kans op bijdrage van Van der Ploeg'
Thoolse jeugd
kiest het beste
boek van 2000
Leerlingen in
januari klaar
Leutbussen
voor carnaval
Oud-Vossemeerse werkte voor franciscanessen in de bejaardenzorg
'Geen beperking aan besteding'
Grote Kerk Tholen krijgt ruim 1,8 miljoen gulden voor restauratie
Donderdag 8 februari 2001
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
5
Tegen invaren schepen bij laag water
Binnenschepen die Sint-Philipsland willen aandoen, mo
gen pas afmeren als er voldoende water in de haven
staat. Dit om te voorkomen dat er gaten in de bodem ont
staan. Bij de ingang van de haven komt een bord te staan
om de schippers daarop te wijzen. De algemene plaatse
lijke verordening moet er voor aangepast worden.
Geslaagd dus
gefeliciteerd
'Man moet hoofd van het gezin zijn'
b.v.
Antwerpsestraat 12 - 14 - 16
4611 AG Bergen op Zoom
tel. 0164 - 237940 Fax 245360
specialisten in
- Computersnetwerken, systemen op maat.
- Hi-end audio, speciale luisterruimte).
- Beeld en geluidsystemen door heel uw huis.
- Eigen technische dienst en service afdeling.
Vrijdag was het precies een halve eeuw geleden dat Eli
zabeth Maria de Koning (72) uit Oud-Vossemeer haar
kloostergelofte aflegde. Ze trad toe tot de zusters francis
canessen, die in Breda de congregatie 'Alles voor allen'
hebben, en werkte vervolgens in de ouderenzorg. Zuster
Emma - zoals haar kloosternaam luidt - was één van de
acht jubilarissen waarvoor in de kloosterkapel een plech
tige mis werd opgedragen. Onder meer haar zus en beide
broers waren daarbij aanwezig.
Afdelingshoofd
Curasao
Kanjer in Tholen gered van verval
De Grote of Onze-Lieve-Vrouwekerk in Tholen is een
van de 'kanjermonumenten' uit de 'nationale keurcollec-
tie van bijzondere gebouwen'. Zo omschrijft staatsecre
taris R. van der Ploeg van het ministerie van onderwijs,
cultuur en wetenschappen de kerk die ruim 1,8 miljoen
heeft gekregen voor restauratie. Het monument is oud,
maar hoe lang de kerk er staat is niet precies bekend. En
geldgebrek speelde de kerk ook in vorige eeuwen parten,
zo blijkt uit de scriptie van Joost Op 't Hoog uit 1990
over de bouwgeschiedenis.
Steenbergen
Alleen de rente
Niet kansloos
Stucwerk verpulverd
Evangelisatie
Dat is de uitkomst van het overleg
tussen het bestuur van de konink
lijke schippersvereniging Schutte-
vaer noord-Zeeland en de gemeen
te Tholen naar aanleiding van de
commotie die is ontstaan na het
uitbaggeren van de haven.
Na het uitbaggeren van de haven in
december, in opdracht van de ge
meente, ontdekten schippers dat er
een groot gat in de bodem zat. Ze
trokken bij het bestuur van Schut-
tevaer aan de bel, die over de
kwestie overleg vroeg met de ge
meente. De oneffenheden in de bo
dem zijn inmiddels weggewerkt.
Voorzitter A.W. Beurkens: „Er
heeft een kraan in de haven gestaan
die de boel gelijk heeft getrokken.
Volgens de gemeente is het nu
goed. Maar er was door een schip
per ook een gat in de bodem ge
draaid. Om dat te voorkomen is er
afgesproken dat er bij de ingang
van de haven een bord komt waar
op staat aangegeven dat schepen de
haven niet in mogen als er te wei
nig water in staat."
Voor het plaatsen van het bord zal
de algemene plaatselijke verorde
ning aangepast moeten worden.
Volgens wethouder K.A. Heijboer
zal een en ander nog uitgewerkt
moeten worden. „Het gaat om het
behoud van de havenbodem. Het is
voor de toekomst in ieders belang.
Daarover hebben we in goede sfeer
overleg gehad. Afgesproken is dat
er voor het in- en uitvaren van de
haven een bepaald peil wordt afge
sproken." Tijdens het overleg is
ook gesproken over het verzanden
van de haven. Dat gebeurt van de
plaat aan de oostkant van de haven.
De schippers zouden dat willen
voorkomen door een dammetje aan
te leggen. Beurkens: „De gemeente
heeft toegezegd dat in de gaten te
houden. Als blijkt dat er teveel
zand weggeslagen wordt, dan wil
len ze het met keislag tegengaan."
Volgens Heijboer is het ingemeten
en zal het elk half jaar opnieuw
worden bemeten. „Dan zal worden
gekeken of er maatregelen nodig
zijn of niet."
De openbare bibliotheek organiseert
ook dit jaar weer de Thoolse kinder
jury. Landelijk wordt deze activiteit
al voor de veertiende keer gehouden.
Alle kinderen tussen de zes en twaalf
jaar mogen meedoen. Het is de be
doeling dat ze zoveel mogelijk boe
ken lezen die in 2000 voor het eerst
(in het Nederlands) zijn verschenen.
In de bibliotheken zijn die boeken te
herkennen aan een roze etiket van de
kindeijury. Als afsluiting moeten de
deelnemers dan hun eigen top 5 sa
menstellen.
Ook kunnen er in groepsverband boe
ken worden besproken en beoordeeld.
Op vaste tijden zijn er besprekingen
onder begeleiding van 'leesmoeders'.
Die besprekingen vinden plaats tus
sen 14 maart en eind april. In de bibli
otheek in Tholen gebeurt dat elke
woensdagmiddag tussen drie en vijf
uur, in Sint-Annaland op maandag
middag en/of donderdagmiddag en in
Sint-Maartensdijk op maandagmid
dag en/of woensdagmiddag. Kinde
ren die mee willen doen met de kin
derjury, kunnen zich tot 24 februari
aanmelden bij de bibliotheken.
Dat scholieren aan het einde van
een schooljaar hun diploma krij
gen, is niets vreemds. Maar het
wordt anders als een groep leerlin
gen in januari de school verlaat.
Toch is dat op het Albedacollege
Oude Tonge het geval. Dankzij
flexibele programmering van ver
schillende vakken kan een flink
aantal leerlingen de schoolbanken
in Goeree-Overflakkee verruilen
voor een baan of een vervolgstudie
in het hoger beroepsonderwijs. De
volgende Thoolse leerlingen kregen
hun diploma
ADMINISTRATEUR: Janita Kaas
hoek uit Tholen; Miriam Kats uit
Sint-Annaland; Hilbert Brinkman
uit Sint-Maartensdijk; Glen Huij-
zers en Rinie Reijngoudt uit Sint-
Philipsland.
COMMERCIEEL MEDEWERKER
BANKEN EN VERZEKERINGEN:
Iwan Geense, René van Oudenaarde,
René van der Reest en Rolinca Ver
flage uit Sint-Philipsland; Benjamin
Bout, Jordy Hage en Walter Quist uit
Tholen.
Overige
Herman Bevelander uit Sint-Maar
tensdijk heeft aan de sector econo
mie, afdeling stofferen, van het
ROC Zeeland het diploma woning
stoffeerder behaald.
Het is weer februari en dat betekent
dat ook het carnaval weer aan de
beurt is. Om feestvierende uitgaan
ders veilig thuis te krijgen, zet de
BBA ook dit jaar weer 'leutbussen'
in. Tegen een speciaal tarief (vijf gul
den voor de stadsbussen en zeven
gulden voor de streekbussen) kan
men zich van Bergen op Zoom naar
huis laten brengen. Strippenkaarten
en abonnementen zijn voor deze bus
sen niet geldig. De leutbussen rijden
op de zaterdagen 3, 10, 17 en 24 fe
bruari en op zondag 25, maandag 26
en dinsdag 27 februari. Er is ook een
buslijn Bergen op Zoom-Sint-Anna-
land. De opstapplaats voor lijn 108 is
V&D en de Noordsingel. Daar kan
men om half drie de bus nemen. In de
vooravond worden vanaf Tholen ook
extra bussen ingezet.
VERVOLG VAN VOORPAGINA
De verschillen tussen mannen en
vrouwen zijn volgens Binnendijk be
langrijk. „We hebben te veel de nei
ging gehad om die verschillen te ver
doezelen. Man en vrouw zijn gelijk,
wordt er dan gezegd. Dat is natuur
lijk volslagen flauwekul. Iedereen
die een beetje goed uit zijn ogen kan
kijken, ziet dat mannen en vrouwen
niet gelijk zijn. Niet alleen qua uiter
lijk, maar ook geestelijk. En die ver
schillen mogen best erkend worden.
Dat wil dan ook niet zeggen dat
vrouwen minder zijn dan mannen",
aldus Binnendijk. „Wat wel gevoelig
ligt in deze tijd, is dat de man het
hoofd van het gezin is. Het is niet zo
simpel om dat te beweren. En het is
ook helemaal niet eenvoudig daar
gestalte aan te geven. Ik kan het ook
niet goed uitleggen. Voor iedereen is
dat weer anders. Toch denk ik dat het
goed is om dat bijbelse principe vast
te houden. Want het is Gods bestek.
Maar hoofd van het gezin zijn, bete
kent wel datje een dienende houding
moet hebben. Denk wat dat betreft
maar aan Jezus die het hoofd van de
gemeente is. Hij zei: 'Ik ben niet ge
komen om gediend te worden, maar
om te dienen.' Het hoofd van het ge
zin maakt ruimte, zodat de andere le
den zich kunnen ontplooien."
Na de pauze beantwoordde Binnen
dijk kort enkele vragen. Die varieer
den van 'Neemt u wel eens een
bandje van zo'n avond mee om uw
vrouw te laten horen' (nee dus) tot
een vraag over wat te doen met een
tyrannieke vader die zijn gezin naar
de knoppen helpt en nergens naar
wil luisteren. „Dat zijn heel moeilij
ke situaties. En er zijn zeker geen
pasklare antwoorden voor. Ik denk
wel dat je moet proberen zo lang
mogelijk bij je partner te blijven.
Daarbij bidden om het geduld en de
kracht om het vol te houden. En ver
der kun je bidden om andere mannen
die op het pad van die vader komen,
waar hij achting voor heeft en die
hem erop wijzen dat hij de zaak ka
pot maakt", aldus Binnendijk, die
een half uur later dan gepland af
sloot.
Tijdens de pauze werd er gecollec
teerd ter bestrijding van de onkosten
en voor hulp aan de slachtoffers van
de aarbeving in India. Die collecte
bracht 1700 gulden op. De avond
werd besloten met gebed en samen
zang onder begeleiding van violiste
Annejoke Vega en pianiste Matja
van de Meeren.
Advertentie I.M.
re&w&sar:x,m>____J
Ter ere van het 50-jarig kloosterjubileum van zuster Emma de Koning werd bij de feestzaal een paneel opgehangen met een jeugdfoto en
prenten van onder meer haar geboortehuis in Oud-Vossemeer.
'Geroepen en gezonden' was het the- meer uit Rotterdam, met wie ze jaar-
ma van de dienst. Algemeen overste
zuster Felix van de congregatie ging
in haar welkomstwoord in op dat ge
roepen-zijn van hen die voor het
kloosterleven kiezen. De pastor die
de kerkdienst leidde, sprak in zijn
overweging over 'wat zijn we rijk,
wat zijn we arm'. Hierin kwam naast
het materiële ook het geestelijke le
ven in groepsverband in een klooster
aan de orde. De jubilerende nonnen
(twee van 50, vier van 60 en twee die
zelfs 70 jaar in het klooster zijn) ver
nieuwden hun geloften van gehoor
zaamheid, soberheid en kuisheid en
beloofden naar beste vermogen te le
ven naar het evangelie. Bij de eucha
ristie en de communie assisteerde
ook oud-bisschop Ernst van Breda,
die in het klooster woont.
Na de kerkdienst was er voor elke ju
bilerende zuster een zaal waar gefeli
citeerd kon worden. Zuster Emma
kreeg daar de gelukwensen van me
dezusters, kennissen uit Zundert
(waar ze 26 jaar woonde en werkte),
natuurlijk haar naaste familie, en een
aantal eigen neven en nichten (onder
lijks op vakantie gaat). Volgende
week is er voor de familie nog een
feestelijke dag in het Bredase kloos
ter.
Ruim zeven jaar woont zuster Emma
de Koning (die is geboren op 'de
Zwaantjes' even buiten Oud-Vosse-
meer aan de provinciale weg naar
Tholen) inmiddels in Breda, in het
moederhuis Maria Mater Dei van de
congregatie. Ze begon daar ook haar
kloosterloopbaan, en werkte nader
hand elders in Breda, in Princenhage,
Hulst en Zundert. Steeds in de oude-
renzorg, waarvoor de Vossemeerse
werd opgeleid. In Zundert was ze
twaalf jaar lang afdelingshoofd in
een bejaardenpension. Sinds ze in
1985 stopte met werken, is ze wel
nog als vrijwilligster actief. Nu bij
voorbeeld nog in De Leistroom, het
eigen bejaardenpension van de con
gregatie dat naast het moederhuis is
gebouwd.
De congregatie van de zusters fran
ciscanessen is in Breda 175 jaar gele
den begonnen. Al die jaren lag de na
druk bij de leden ervan op de zorg
voor zieken en bejaarden. De zusters
stichtten onder meer het Ignatiuszie-
kenhuis in de stad, en bejaardentehui
zen overal in het land. Bijna alle zijn
ze inmiddels afgestoten, want de
congregatie vergrijst in een rap tem
po en telt nog een paar honderd le
den.
In het klooster zijn de nonnen inge
deeld in groepen, die met elkaar le
ven. Ze bidden en eten samen, en zijn
ook bij elkaar tijdens de kerkelijke
feestdagen en op vetjaardagen. Haar
vrije tijd vult zuster Emma met hand
werken (als kind had ze naaister wil
len worden): haken en kralen rijgen.
Ook maakt ze zelf kaarten.
Zuster Emma de Koning kwam tij
dens de evacuatie in Halsteren in aan
raking met de nonnen. Ze bezaten er
het bejaardenhuis Sint Elisabeth waar
de Vossemeerse huishoudelijk werk
deed. De ervaringen daar deden haar
ertoe besluiten, zich bij het klooster in
Breda aan te melden. Een maand na
haar 21e vetjaardag trad ze in. Postu
lant wordt dat genoemd en zo iemand
wordt voorbereid op het noviciaat,
een proeftijd. In die tijd golden nog
strenge regels, zo was er het grootste
deel van de dag een zwijgplicht; In
1951op de feestdag van Maria Licht
mis (2 februari), legde novice Emma
de tijdelijke gelofte af en drie jaar la
ter volgde de eeuwige gelofte.
Contact met de familie was in die
tijd beperkt: ze mocht vier keer op
een jaar bezoek ontvangen en werd
tijdens de maaltijden en bidstonden
van haar familie afgezonderd. Graag
was de Vossemeerse naar de post van
de congregatie op Curasao gegaan,
maar haar ouders gaven daar geen
toestemming voor. Pas in 1957
mocht zuster Emma voor het eerst
het klooster verlaten om één dag
haar moeder te bezoeken (haar vader
leefde inmiddels niet meer, maar
diens begrafenis had ze niet bijge
woond). Het was de voorbode van
een versoepeling van de kloosterre
gels. Want datzelfde jaar werd de
ronde kap van het nonnenkostuum
vervangen door een sluier. Het aantal
'verlofdagen' werd gestaag uitge
breid en op den duur mocht er ook
buiten het klooster overnacht wor
den. In 1968 maakte het habijt plaats
voor 'burgerkleren' en dat jaar kre
gen de nonnen voor het eerst een -
bescheiden - salaris uitbetaald. Haar
eerste vakantie, in de jaren zeventig,
bracht de Vossemeerse in Rome
door.
In de voorbije halve eeuw heeft zus
ter Emma dus heel wat zien verande
ren. Wat niet is veranderd, is haar be
langstelling voor de familie. Iedere
neef of nicht - en dat zijn er heel wat
- kan met de vetjaardag een kaart
van 'tante soeur' verwachten. Haar
broers in Oud- en haar zus in Nieuw-
Vóssemeer bezoekt ze regelmatig.
Op hun beurt komen die eens per
jaar - met haar verjaardag in juni -
samen in Breda op bezoek.
Hoewel over de oorsprong van de
kerk niets bekend is, wordt aange
nomen dat in het midden van de
veertiende eeuw al een kapel heeft
gestaan op de plaats waar nu het
kerkgebouw is gevestigd. In de fun
deringen aangetroffen bakstenen
wijzen erop dat er rond 1360 een
verbouwing heeft plaatsgevonden.
Daarvan rest alleen een onderstuk
van de toren die los van het schip
heeft gestaan. Bij de brand van
1452 die een groot deel van Tholen
verwoestte, is de kerk gespaard ge
bleven, maar verkeerde wel in
slechte staat.
Wanneer er nieuwbouw of restaura
tie plaatsvond, is moeilijk na te
gaan, maar aan de hand van oc
trooien (Philips de Goede) kan af
geleid worden dat de kerk rond
1458 is gebouwd. Rond 1510 zijn
schip en transept klaar en wordt
met de bouw van het koor begon
nen. De kerk kent alleen een noord
koor, de overige delen - het midden-
en zuidkoor - bleven achterwege.
Vermoedelijk omdat er geen geld
voor was.
In 1578 werden alle voorwerpen
die aan de rooms-katholieke ere
dienst herinnerden, uit de kerk ge
haald. Grootscheepse veranderin
gen in de bouw vinden daarna niet
meer plaats. Wel wordt er een
scheiding gemaakt tussen de vie
ring (in het schip) en het koorge
deelte. In de achttiende eeuw zijn
herstelwerkzaamheden nodig om
het verdere verval van de kerk te
gen te gaan. Dat gebeurt ook in de
negentiende eeuw waarbij het zuid
koor en de ramen onder handen
worden genomen. In de twintigste
eeuw vindt de algehele restauratie
plaats van 1946 tot 1960. De Grote
Kerk is een voorbeeld uit de Bra
bantse gotiek en vertoont overeen
komsten met de grote kerken in
Veere, Hulst, Bergen op Zoom, Den
Briel, Dordrecht en Haarlem. De
bouwmeester is waarschijnlijk Evert
Spoorwater geweest.
De toekenning van de subsidie vond
plaats in de Sint Gummaruskerk in
Steenbergen. Die kerk kreeg
4.879.062 gulden van Van der
Ploeg. De Steenbergse kerk is aan
zienlijk jonger dan de kerk in Tho
len. De Gummaruskerk van bouw
meester Pierre Cuypers bestaat nog
geen honderd jaar.
De Grote Kerk in Tholen is een van
de zes projecten in Zeeland die in
aanmerking komen voor een finan
ciële bijdrage. De andere kanjermo
numenten in Zeeland zijn de Neder
lands Hervormde kerk en de toren
in Kapelle (3.283.426 gulden), de
kademuren in Goes (3.266.607 gul
den), de vestingwerken in Hulst
(2.707.970 gulden), het badpavil
joen in Domburg (1.823.583 gul
den) en de Oranjemolen in Vlissin-
gen (1.034.105 gulden).
één of meerdere grote projecten, het
geld en de rente worden gebruikt ge
durende een reeks van jaren. Het is
dan ook de intentie van het bestuur
van de vereniging Van 't Hof-Quist
om jaarlijks niet meer dan de rente
en een klein deel van het bedrag uit
te keren, zodat het grootste deel van
het kapitaal gereserveerd blijft voor
één of meerdere grote projecten."
B. en w. trekken uiteindelijk de con
clusie dat de voorgestelde verde
lingsronde 2000 gehandhaafd moet
blijven. „Op basis van de verwach
tingen die gewekt zijn, is het rede
lijk de aanvragen af te handelen op
de voorgestelde wijze." Dat bete
kent 9908 gulden voor de voetbal
vereniging Vosmeer, 7968 gulden
voor Oud-Vossemeer's Muziekver
eniging en elk 4000 gulden aan de
stichting Jong Vosmaer en de Sint
Anthoniusschool.
Het college vindt wel, dat met de
vereniging Van 't Hof-Quist bespro
ken zal moeten worden hoe in de
toekomst omgegaan dient te worden
met de verdeling van de erfenis.
VERVOLG VAN VOORPAGINA
Het college heeft de notaris geraad
pleegd die destijds het testament
heeft afgewikkeld. Volgens hem zijn
er geen beperkingen aan de moge
lijkheden die de gemeente met be
trekking tot de 'besteding van de er
fenis ter beschikking staan, mits
men blijft voldoen aan de opdracht
die aan de erfenis is verbonden, na
melijk besteding aan voorzieningen
op het gebied van sport en recreatie
voor de jeugd van Oud-Vossemeer.
„Hieruit valt niet op te maken, dat
het geld uit de erfenis aan één pro
ject zou moeten worden besteed.
Zowel het college als de gemeente
raad hebben aangegeven, te opteren
voor het besteden van de erfenis aan
één of enkele concrete voorzienin
gen voor de jeugd van Oud-Vosse
meer op niet al te lange termijn. Het
is echter niet uitgesloten dat, als de
erfenis niet kan worden besteed aan
„We zijn blij en dankbaar dat we
met deze bijdrage van 1,8 miljoen
gulden van het rijk de kerk voor
het nageslacht kunnen bewaren.
Een gebouw waar we trots op mo
gen wezen en waar al eeuwen
mensen samenkomen." Dat zegt
voorzitter A. van Elsacker van de
kerkvoogdij van de Hervormde
gemeente in Tholen nadat staatse
cretaris Rick van der Ploeg hem
woensdagmiddag in Steenbergen
een enveloppe overhandigde met
de toekenning van een kanjersub
sidie van 1.809.287 gulden. In het
najaar wil het bestuur beginnen
met het opknappen van het dak,
de glas-in-loodramen en het stuc
werk. Eind 2002 moet het werk
voltooid zijn.
Het was een plechtige, maar ook een
feestelijke bijeenkomst in de Sint
Gummaruskerk in Steenbergen waar
Van der Ploeg bekend maakte wie in
Zeeland, Noord-Brabant en Limburg
kon rekenen op zogenaamde kanjer
subsidies voor restaurieprojecten.
Zeeland kreeg bijna 14 miljoen gul
den toegewezen, waarvan ruim 1,8
bestemd is voor de kruisbasiliek in
Tholen.
Van Elsacker: „We kregen de vrijdag
voor de bekendmaking een uitnodi
ging. Dan begint de hoop te groeien.
Van der Ploeg lichtte elk project in het
kort toe en reikte de subsidie symbo
lisch uit in een mooie enveloppe. Hij
noemde ook de redenen waarom wij
subsidie krijgen. Het moest een
beeldbepalend gebouw zijn. Wat ook
van belang is, is dat het nog een func
tie heeft. Gebouwen die gerestaureerd
zijn en leeg blijven staan, gaan er al
tijd op achteruit. Onze kerk is nog in
functie. Elke zondag zijn er twee
diensten met 400 tot 500 mensen. Per
jaar worden er zo'n twintig orgelcon
certen en koorzangavonden gehou
den. We doen mee aan de kunstroute
in Tholen en met de braderie en op
monumentendag zijn we open."
Bij de overhandiging waren drie
kerkbestuurders, gemeenteambtenaar
W. Fase en vértegenwoordigers van
het architectenbureau Rothuizen van
Doorn 't Hooft uit Goes aanwezig.
Van Elsacker wil dan ook spreken
van een gezamenlijk project. De ker
kelijke en de burgerlijke gemeente
hebben volgens hem de handen ineen
geslagen en de zaak, samen met het
architectenbureau, grondig voorbe
reid. „Dat was ook een voorwaarde.
Het moest een compleet plan zijn dat
financieel en technisch goed onder
bouwd was, met een volledige begro
ting."
Het subsidiëren van kanjerprojecten
is overigens niet nieuw. Het kerkbe
stuur had samen met de gemeente al
enige jaren geleden een plan voor de
Het dak, de glas-in-loodramen en het stucwerk van de Grote Kerk in Tholen kunnen met de gift van Van der Ploeg gerestaureerd worden.
Grote of Onze-Lieve-Vrouwekerk
gemaakt. Het lag in hoofdlijnen
klaar. „In september kregen we'be
richt dat we een concreet plan in
moesten dienen. De Tweede Kamer
had toen beslist dat er 200 miljoen te
verdelen was. We hebben toen samen
met de gemeente Tholen een gede
tailleerd plan gemaakt. Die is budget-
houdende gemeente voor de rijks
dienst voor de monumentenzorg. De
directeur daarvan, professor Assel-
bergs, was ook bij de bekendma
king."
De Grote Kerk is een voorbeeld van
de Brabantse gotiek die in de tweede
helft van de vijftiende eeuw in onze
streek in zwang was, en is een van
de 53 projecten die landelijk zijn ge
honoreerd. Er werden 121 aanvra
gen ingediend voor een totaalbedrag
van 340 miljoen terwijl er 200 mil
joen te verdelen was. „We wisten
dat we niet kansloos waren. Het plan
moest zo goed mogelijk doortim
merd zijn. We hadden er redelijk
hoop op, maar je weet het gezien het
aantal aanvragen nooit."
De 1,8 miljoen gulden dekt niet alle
kosten van de restauratie, zegt de
voorzitter. Die is namelijk begroot
op 2.584.695 gulden. „Maar wat we
nu gekregen hebben, dat is ook het
bedrag waar we op konden rekenen.
Die verhouding is gebruikelijk."
Gemeentevoorlichter F.A.P.M. Bakx
licht toe dat er voor 2005 door het
rijk 21.779 gulden subsidie in het
vooruitzicht was gesteld voor het
opknappen van de kerk. „Een van de
criteria voor de kanjersubsidie is dat
het te subsidiëren bedrag zes keer zo
hoog zou moeten zijn. Dan kom je
al op 130.000 gulden. Met de kan
jersubsidie wordt nu 70 procent van
de restauratie betaald. Vantevoren
moest ook bekend zijn dat het reste
rende bedrag voor de restauratie er
is. De kerk kan daar met 5 ton uit ei
gen middelen en de rest aan lenin
gen aan voldoen."
De gemeente is blij met de subsidie,
maar Bakx vindt wel dat het lang
heeft geduurd. „Als je het dossier
ziet en weet wat er allemaal is ge
daan om er subsidie voor vrij te ma
ken, dan hebben we vaak de neus
gestoten. Er is veel tijd en energie in
gestoken. Eindelijk komt de rijks
overheid haar verplichtingen na. Het
zijn ook de monumenten die het
hardst aan restauratie toe zijn."
Van Elsacker zegt blij en dankbaar
te zijn met de bijdrage van het rijk.
Het geld wordt besteed aan het
wind- en waterdicht maken van het
gebouw. Een deel van het dak is ver
sleten. Het gaat om dakbedekking
en leien. Die moeten vervangen
worden. Ook de kleinere glas-in-
loodramen aan de oostkant van de
kerk moeten opgeknapt worden (bij
de vorige restauratie begin jaren ne
gentig is een groot raam onder han
den genomen). Maar ook het stuc
werk binnen is aan vervanging toe.
„Door het vocht dat binnen is geko
men omdat delen van het dak niet
goed meer zijn, is het stucwerk ver
pulverd. Dat is vooral wat de men
sen zullen zien. Als je weer een jaar
moet wachten, dan wordt het ge
bouw slechter en wordt ook de res
tauratie duurder. Dan wordt het een
repeterende breuk. Nu kunnen we
het kerkgebouw voor het nageslacht
bewaren, een gebouw waar we trots
op mogen wezen en waar al eeuwen
mensen samenkomen."
Het is de bedoeling dat het werk zo
veel mogelijk in één keer uitge
voerd wordt. De Hervormde ge
meente heeft in de loop der jaren
ook een spaarpot aangelegd voor
het opknappen van het monument,
maar zoekt nog altijd wel naar geld
schieters, zegt Van Elsacker. Hij
heeft goede hoop dat het wel rond
komt. „Zo tegen de tijd dat het werk
begint, zijn de sponors vaak bereid
mee te financieren. Door alles in
één keer te doen is het voordeliger.
Een keer steigers bouwen is goed
koper dan drie keer stellingen bou
wen."
Met de forse financiële injectie van
het rijk is de vraag gerechtvaardigd
of de kerk meer activiteiten binnen
de muren toestaat. Volgens Van
Elsacker is de lijn die het bestuur
volgt duidelijk. „We zijn graag be
reid om medewerking te verlenen,
maar er staat altijd voorop dat wat
er gebeurt, moet passen binnen de
identiteit van onze gemeente. We
proberen er wel ruim in te zijn,
maar we zoeken er ook altijd de
evangelisatie bij. Dat is ons basis
principe. We hebben het gebouw
gekregen van de Heer om daarmee
het evangelie te verkondigen. De
basisfunctie van het gebouw is de
evangeliserende."
De Hervormde gemeente trekt tij
dens de zondagse diensten zo'n 400
tot 500 mensen. „We zijn een echte
volkse kerk. We hebben leden en
een ring van randkerkelijken. Het
aantal leden, doopleden, belijdende
leden, kinderen etc. bedraagt tussen
de 1200 en 1400."
Het restauratieproject was het enige
Thoolse project dat bij het ministe
rie is ingediend. Bakx: „Als er vol
gend jaar weer een ronde komt,
hebben wij er niets voor om in te
dienen. Tenzij de criteria verande
ren en de eisen een paar treden lager
komen te liggen."
