'Wij zijn verwoede lezers en
komen hier bijna wekelijks'
Commando's landen in Stavenisse
Philippuslandt moet de
historie levend houden
Eigenaren schrikken van
de reacties op sluiting
supermarkt Scherpenisse
Ds. P.C. Hoek krijgt
eervolle theologieprijs
UK HEIJNEN
Uitleenposten zijn niet de duurste posten van de bibliotheek
Acht auto's
opengebroken
in twee nachten
Doedelzakken
bij taptoe OVM
12\\ tv-Q
Centenkwestie
St.-Philipsland krijgt heemkundige kring
In Sint-Philipsland wordt gewerkt aan de oprichting van
een historische vereniging, een zogenaamde heemkundige
kring. Inmiddels is een werkgroep gevormd en op 9 novem
ber wordt in de Wimpel een dialezing georganiseerd over
Sint-Philipsland en Anna Jacobapolder in vroeger dagen.
Verhalen
Deze week
Waardering voor wetenschappelijk onderzoek
Promotie
De hervormde predikant
ds. P.C. Hoek uit Sint-An-
naland heeft gisteren de
Simon v.d. Lindenprijs in
ontvangst genomen. De ju
ry vond zijn scriptie over
de Zeeuwse predikant
Melchior Leydecker er met
kop en schouders bovenuit
steken. De prijs werd uit
gereikt tijdens de diesvie-
ring van studentenvereni
ging Voetius in De Bilt.
Uitstekende analyse
Eendrachtbode, de Thoolse Courant
Postbus 5, 4697 ZG Sint Annaland
Telefoon 0166-657007 b.g.g. 653474
Telefax 0166-657008
E-mail: redactie@eendrachtbode.nl
advert@eendrachtbode.nl
admin@eendrachtbode.nl
Homepage: http://www.tip.nl/users/eendrachtbode
Het enige nieuwsblad voor de streek Tholen
en Sint Philipsland waarin opgenomen de
Thoolse Courant en het Advertentieblad.
Verschijnt donderdag.
Bankrekening 30 30 05 556, Giro 12 44 07
Abonnement 28,50 per halfjaar, 52,25 per jaar,
per post 72,05 per jaar, allemaal incasso.
Losse nummers 2,-.
Opgave advertenties voor dinsdag 16.00 uur.
Advertentieprijs 0,50 plus btw per mm.
Spierinkjes t/m 20 woorden 10,- contant.
Aangesloten bij de Zeeland Combinatie.
Hoofdredacteur W. Heijboer.
WWW E-TEC H N O LOC I E
HERELSESTRAAT 121 HEERLE 0165-304050
De uitleenpost in 't Ouwe Raed'uus in Poortvliet wordt door vrijwilligsters gerund. Hier neemt Hannie Schot ingeleverde boeken in
ontvangst en stempelt Corrie Gebraad uit te lenen boeken af.
In de uitleenpost van de openbare bibliotheek in Poortvliet is het maan
dagavond druk. Het zijn vooral moeders met kinderen, meisjes en ou
dere vrouwen die boeken inleveren en langs de rekken naar nieuw lees
voer zoeken. Een groepje kinderen zit in de leeshoek. Er meldt zich een
nieuw lid aan. Hoe lang blijft deze uitleenpost nog in 't Ouwe Raed
'uus? Gemeente en bibliotheekbestuur praten over de toekomst van de
leesvoorziening op Tholen. Er zijn drie vestigingen en vijf uitleenposten
die jaarlijks meer dan 1 miljoen gulden kosten. Die kosten mogen niet
meer stijgen, vindt een meerderheid van de raad. Dinsdagavond gingen
de fracties, behalve de SGP, schoorvoetend akkoord met het verlenen
van extra subsidie.
Mevrouw L. Bijl-Schot uit Poortvliet
zou het erg vinden als de uitleenpost
dicht zou gaan. „Dan moet je weer
een auto hebben om naar Tholen te
kunnen om boeken te halen. Als je
geen auto hebt, moetje met het open
baar vervoer. Auto of bus kosten geld.
Het komt ook niet altijd uit om naar
een andere plek te gaan. Nu wip je
even op de fiets. We zijn verwoede le
zers en komen hier bijna wekelijks."
Zij leest vooral streekromans, haar
man pakt naar een thriller of detecti
ve. Ook hun kinderen van 19 en 16
jaar die nog thuis wonen, maken ge
bruik van de diensten in de uitleen
post, zegt ze. „Voor school hebben ze
vaak boeken nodig. Die vragen ze dan
hier aan. We hebben vier kinderen.
De twee oudsten zijn getrouwd en al
de deur uit, maar komen hier ook. Ze
kregen het lezen van ons mee."
Als de uitleenpost zou sluiten, zou zij
dat een verarming voor het dorp vin
den. „Dan mis je een stukje voorzie
ning. Het brood van de bakker moet
ook al van een andere plek komen (uit
Krabbendijke-red.)"
Volwassenen betalen nu 45 gulden
per jaar, 65-plussers 35 gulden, voor
de jeugd tot achttien is een lidmaat
schap gratis. Tegen een verhoging van
de contributie zou mevrouw Schot
geen bezwaar hebben als ze maar ze
ker wist dat de uitleenpost gehand
haafd blijft. „Als het niet anders kan,
zou ik wel meer willen betalen. Al
moet het ook niet te veel omhoog
gaan. Liever meer betalen dan met
een auto of bus naar een andere plaats
moeten. Daar weegt het wel te
genop."
Mevrouw C. van Tiggele-de Jonge
zou het vooral voor haar kinderen van
10 en 7 jaar betreuren als de uitleen
post zou sluiten. „Dan ga je toch echt
niet zo gemakkelijk naar Sint-Maar
tensdijk of Tholen, hoor. Vooral voor
jonge kinderen die zelf pas kunnen le
zen, is het belangrijk. Steeds zelf
boekjes kopen is duur. Kinderen ver
anderen snel van smaak; dan willen
ze dit en dan willen ze dat lezen. Hier
kun je het boek terugbrengen als het
niet bevalt en weer een nieuw nemen.
Dat kan in de winkel niet."
Ze komt ongeveer een keer in de drie
weken naar de uitleenpost. Neemt
drie boeken voor zichzelf mee en vier
voor de kinderen. „Ik zou het erg vin
den als het dicht zou moeten. Het is
overal een centenkwestie. Maar zeker
op zo'n klein dorp is het erg. Wat
blijft er hier dan nog over? Een uit
leenpost hoort er gewoon bij. Ook
voor ouderen. Die pakken niet zo
maar de auto of de fiets om een boek
te halen. Juist als ze minder kunnen,
zou ook nog het lezen wegvallen."
Corrie Gebraad is al twintig jaar het
gezicht van de post in Poortvliet. Ze
heeft 115 jeugdleden (tot achttien
jaar) ingeschreven en 73 volwasse
nen. Twee keer per week is de ruimte
in het dorpshuis open: op maandag
avond en op dinsdagmiddag. Ze doet
het samen met Ineke Schot, BeLsy
Niemantsverdriet en Hannie Schot.
Henny Kaptein verzorgt de adminis
tratie. Hannie Schot neemt de ingele
verde boeken in ontvangst. „Oude
ren komen niet elke week. Maar
waar moeten die naar toe als dit dicht
gaat? Vaak zijn het alleenstaanden.
Er zijn er ook bij die geen kinderen
hebben die voor hun een boek halen
of terugbrengen. Ook voor de jeugd
is het belangrijk. Er worden heel
veel informatieboekjes gehaald voor
spreekbeurten op school. En als ze er
niet zijn, vragen ze het aan. Die ko
men dan van de andere uitleenpos
ten."
ZIE VERDER PAGINA 9
Philippuslandt. Zo zou de nieuwe op de totale bevolking van Sint-Phi-
vereniging moeten gaan heten die als
doel heeft om de geschiedenis van
het voormalige eiland levend te hou
den. De gedachte om tot een heem
kundige kring te komen leeft al wat
langer op Sint-Philipsland, maar af
gelopen zomer stak een groepje en
thousiaste inwoners de koppen bij el
kaar. Tijdens enkele oriënterende
gesprekken werden de mogelijkhe
den en onmogelijkheden bekeken en
dat leidde tot de beslissing om ermee
door te gaan. De werkgroep die de
oprichting voorbereidt, bestaat uit
drs. C. van Nieuwenhuijzen, J. Kem-
peneers, M.C. van Dijke, mevr. A.
van Nieuwenhuijzen-van Iwaarden,
C. Overwater en H.J. Rijstenbil.
Vóór het einde van het jaar wil men
de vereniging officieel oprichten bij
de notaris. De gemeente zal om een
startsubsidie gevraagd worden.
Het werkgebied van Philippuslandt
(onder die naam komt het Zeeuwse
eiland voor in oude stukken) zal het
grondgebied zijn van de in 1995 op
geheven gemeente Sint-Philipsland.
Door studie, research, het uitgeven
van publicaties en organiseren van
activiteiten moeten de historie van
Sint-Philipsland en de eigen histori
sche identiteit levend worden gehou
den. Naast de sterk in de plaatselijke
geschiedenis geïnteresseerde (oud-
jinwoners richt de vereniging zich
lipsland en Anna Jacobapolder. Een
ledenwerfactie ligt dan ook in het
verschiet.
Inmiddels bestaan er plannen om
met enige regelmaat een publicatie te
maken (bulletin of jaarboek) met
verhalen over gebeurtenissen en
mensen van toen. Ook is er het idee
om verhalen van oudere inwoners op
de band vast te leggen, en verspreid
op het eiland aanwezige gegevens en
bijzondere voorwerpen te inventari
seren. In de vertrekpunten die voor
de heemkundige kring zijn geformu
leerd, is sprake van een databank
waarin dit soort informatie opgesla
gen zou kunnen worden. Ook het op
zetten van een foto- en knipselar
chief wordt daarin genoemd. De
vereniging zal zich inzetten voor de
instandhouding van historisch waar
devolle elementen en wil als klank
bord fungeren ten aanzien van de
plaatselijke historie (bijvoorbeeld
voor de gemeente). Tijdelijke of per
manente exposities rekent men ook
tot de werkzaamheden. Evenals het
jaarlijks organiseren van een gezelli
ge, informatieve avond. Op 9 no
vember is dan ook al een dialezing
gepland in De Wimpel, die wordt
verzorgd door Jan Kempeneers en
zijn dochter Anja Neele. De vereni
ging in oprichting zou na de verbou
wing van De Wimpel graag een zaal
van het dorpshuis aankleden met his
torische afbeeldingen en een vitrine
met voorwerpen.
Kritische leraar Duits, P. van
Belzen, neemt afscheid van
Calvijncollege
Politieman is volgens nieuwe
chef werkeenheid Tholen
H. Radojewski ook maar een
mens met armen en benen
Warme bakker Schot stopt na
40 jaar in Sint-Maartensdijk
Investeren in harmonie en
fanfare houdt de jeugd van
de straat, volgens voorzitter
J. Westdorp van muziekbond
Computers vormen
het hart van nieuw
beunschip Philipskercke
Eerste aanzet beleidsplan
met evenwichtig compromis
Onderzoek naar e-commerce
en levensmiddelenautomaten
voor ouderen
Tweede boekje Arie de Viet
over Sint-Maartensdijk
Kees Kodde Zeeuws kampioen
met zijn spaniël Blow
Vosmeer zakt na verlies
in derby naar plaats
onderin de ranglijst
IN EEN ARMELIJK HUIS
HUIST GEEN MUIS
Dit nummer bestaat uit
24 pagina's
Na de slager gaat dit jaar in Scherpenisse ook een van de twee super
markten dicht. Houtman Kopak in de Kerkstraat sluit binnenkort de
deuren. Volgens de familie Houtman is er door de strenge eisen van de
keuringsdienst van waren geen mogelijkheid meer om kaas en vlees
waren vers van 't mes te verkopen.
Houtman ziet het niet zitten om
daarvoor nog een grote investering
te doen. „In de toekomst is er ook
geen bestaansrecht voor twee super
markten in een dorp met 1600 in
woners. Nu doet de omstandigheid
zich voor om een leuke supermarkt
over te nemen." Meer wil het echt
paar er op dit moment niet over
kwijt.
Toen het nieuws over de sluiting vo
rige week donderdag en vrijdag be
kend werd, was dit het gesprek van
de dag in Scherpenisse. De inwo
ners betreuren het dat er weer een
winkel sluit, zo is de algemene te
neur. Mevrouw Houtman zei ge
schrokken te zijn van de reacties.
Bijna vier jaar geleden, op 1 decem
ber 1996, nam het echtpaar Hout
man uit Capelle aan de IJssel de
zaak over van de gezusters Anna en
Betsie Noom. Zij hadden toen 39
jaar lang de kruidenierswinkel/su
permarkt geleid. Onder verschillen
de namen zoals Paraat, Centra en
Caspar, afhankelijk van het vloerop
pervlakte van de winkel, geheel vol
gens de formule van Schuitema
(Cl 000).
Voordat Houtman naar Scherpenis
se kwam, was hij afdelingschef bij
Albert Heijn. Hij zocht toen al een
tijdje naar een eigen zaak. Houtman
verliet de grootgrutter vanwege een
op handen zijnde reorganisatie en
omdat het concern besloten had ook
de winkels op zondag open te stel
len. Dat is tegen de geloofsprincipes
van Houtman.
Op 29 juli sloot slagerij Slager de
winkel. De winkel werd overgeno
men door schilder Noom en is in
middels volledig ingericht als verf-
en behangwinkel. Wat er met het
pand van Kopak gaat gebeuren, is
niet bekend.
Ds. P.C. Hoek uit Sint-Annaland.
van het 101-jarig bestaan van Voe-
tius, met 98 leden de grootste theo
logische studentenvereniging aan
de rijksuniversiteit Utrecht. Anne-
Marie van Briemen, vijfde jaars
studente en tot voor de zomerva
kantie de oudste vice-voorzitter,
overhandigde de prijs aan ds.
Hoek. „De voordracht van de be
oordelingscommissie was una
niem. Er waren twee predikanten
genomineerd en ds. Hoek heeft op
een uitstekende manier de stof ver
werkt door een analyse te geven
van de godsleer van Leydecker, die
in de traditie van Voetius staat. Hij
heeft in zijn vijftig pagina's tellen
de scriptie geloof en wetenschap
verbonden", zegt Anne-Marie van
Briemen.
Zij heeft zelf het Oude Testament
als hoofdvak, zodat ze niet voor de
prijs in aanmerking kan komen,
want dan moet je gereformeerd
protestantisme als hoofdvak heb
ben. De Simon v.d. Lindenprijs
wordt sinds 1978 uitgereikt. „Het
is echt een theologieprijs die bij
Utrecht hoort. Voor ds. Hoek is het
een leuk extraatje", aldus de oud
ste vice-voorzitter van Voetius.
De jury bestond behalve uit prof.
dr. Van Asselt (opvolger van prof.
Graafland) uit prof. W. Balke en
prof. A. de Reuver. De laatste is
nog predikant geweest van de Her
vormde Gemeente Tholen. Drie
jaar geleden was ds. Kunst uit Hol-
landscheveld de winnaar en giste
ren ds. Hoek.
„Eind augustus hoorde ik dat ik
genomineerd was en donderdag
kwam het bericht dat ik de prijs
zou krijgen. Wetenschappelijk on
derzoek is altijd mijn hobby ge
weest", zegt ds. Hoek. Hij noemt
het onderwerp van de scriptie ,heel
specialistisch.' „Het gaat om de
systematische analyse van de ken
nis, de wil en de macht van God in
de godsleer van Leydecker. Dat
was een leerling van Voetius en la
ter is Leydecker hem ook opge
volgd als hoogleraar. Onderdeel
van de scriptie was ook, dat voor
de interpretatie van de gerefor
meerde scholastiek de filosofische
opvatting van Duns Scotus heel be
langrijk was, terwijl voorheen Tho
mas van Aquino als de voornaam
ste op dit terrein werd ervaren."
Ds. Hoek maakt duidelijk, dat de
prijs 'stimuleert en motiveert' om
verder te gaan met wetenschappe
lijk onderzoek. „Er zijn wel plan
nen om te promoveren. De scriptie
kan uitgebouwd worden tot een
dissertatie, maar dat vergt wel zes
tot zeven jaar", zegt de winnaar
van de Simon v.d. Lindenprijs.
Het is lang geleden dat er militai
ren voet op Stavenissense bodem
zetten. Maar gisterenochtend land
de een Duitse helikopter op een
weitje van J.A. Dorst aan de Piloot-
weg in Stavenisse. De Bel Air ver
voerde in totaal acht personen,
waaronder vijf commando's.
Het ging om een internationale
commando-oefening. „Het is een zo
genaamde 'forward air control'
waarbij de commando's F16's moe
ten binnenloodsen", vertelt sergeant
majoor Wellink die de leiding over
de oefening heeft. Het draait in de
excercitie allemaal om twee Deense
commando's die in het kader van een
grootschalige oefening die verspreid
over heel Noord-Brabant plaats
vindt, een stuk opleiding moeten
krijgen. De F 16-gevechtsvliegtuigen
stijgen op vanuit Leeuwarden en zul
len in een kwartier tijd in Stavenisse
zijn. Dorst staat met zijn kleinkinde
ren Joan en Mariëtte in het weitje bij
de helikopter. De kinderen vinden
het in camouflagekleuren geschilder
de gevaarte prachtig. Om twee uur
zouden de gevechtsvliegtuigen over
komen en tegen die tijd zijn er al en-
kele oudere inwoners van Stavenisse
bij de helikopter gearriveerd. Er
wordt gepraat over de oorlog, over
Duitsers, over bunkers en munitie.
En natuurlijk over wanneer de vlieg
tuigen komen. Dorst legt het elke
keer opnieuw uit. Veertien dagen ge
leden werd hij benaderd door Wel
link of men zijn weiland mocht ge
bruiken om te landen. Om kwart
over twee doemt er opeens een F16
uit het dichte wolkendek op. Met een
donderend geraas scheert het ge
vechtsvliegtuig over de windmolens
aan de Pilootweg, even later gevolgd
door een tweede exemplaar. „Zou
het nu al gebeurd zijn?", vraagt
Dorst zich af. En inderdaad pakken
de commando's op de dijk hun spul
len in en komen weer terug. De oefe
ning blijkt mislukt te zijn. Het zicht
is door het slechte weer niet goed ge
noeg om duikvluchten uit te kunnen
voeren. Wellink hoopt nog deze
week of volgende week een keer te
rug te komen. Want de Denen moe
ten een aantal oefeningen helemaal
afwerken om hun certificaat te krij
gen. Als oberleutnant Behneke en
zijn piloten weer bij de helikopter ar
riveren, is het daar inmiddels aardig
druk geworden. Een aantal kinderen,
J.A. Dorst (midden met lichte jas) bij de helikopter met links naast hem sergeant-majoor Wellink en aan de andere kant de drie Duitse
piloten. In de helikopter zit Joan Dorst die samen met zijn zusje Mariëtte bij zijn opa aan het spelen was. Rechts W. Klippel.
maar zeker ook ouderen kijken
nieuwsgierig naar binnen door de ra
men. Behneke doet er niet moeilijk
over. De kinderen mogen gerust ach
ter de stuurknuppel gaan zitten, met
helm en al. „Het is heel begrijpelijk
dat ze het spannend en leuk vinden.
En ook de volwassenen hebben altijd
interesse als we ergens landen. Dat
geeft niets", zegt de piloot die vertelt
dat de Bel Air een kist van 1963 is,
maar praktisch onverwoestbaar. Ver
geleken met een auto, heeft het ding
er zo'n 3 miljoen 'kilometer' opzit
ten. Er is plaats voor ongeveer zes
personen (afhankelijk van het ge
wicht) en met de 800 liter brandstof
kan men zo'n twee uren vliegen. De
heli en de vliegers zijn afkomstig
van het 'Huey Team' Heideflieger uit
FaBberg en hebben er ongeveer drie
kwartier over gedaan om in Stavenis
se te komen vanuit de basis bij 't
Harde. De reis terug wordt nog even
uitgesteld voor 'eine Tasse Kaffee'
bij de familie Dorst. „Het is best
leuk om zo'n internationaal gezel
schap over de vloer te krijgen. Eén
van die Denen zei - toen ik met het
tweede bakje koffie kwam - dat hij
volgende week weer zou komen.
Nou, ik heb gezegd dat ze gerust
langs kunnen komen voor een kopje
koffie. En ze namen ook allemaal
netjes hun kopje mee naar de keu
ken. Ze zijn in elk geval goed opge
voed", grapt mevr. Dorst. „Maar ik
hoop wel dat ze de volgende keer die
duikvluchten uit gaan voeren. Dat is
nog leuker."
In Tholen, Poortvliet en Scherpenis
se zijn in de nacht van maandag op
dinsdag en van dinsdag op woens
dag acht auto's opengebroken.
Maandagnacht is aan de Meander
laan in Tholen een radio/cd-speler
met onbekende waarde gestolen. In
de Julianastraat te Poortvliet werd
een autoradio, mobiele telefoon en
een portemonnee met inhoud mee
genomen. De waarde van de gesto
len spullen bedraagt meer dan dui
zend gulden. In de Beatrixlaan in
Scherpenisse werden twee auto's
opengebroken. Uit de ene werd een
radio/cd-speler en een c.d. met een
totale waarde van enkele honderden
guldens gestolen. Uit de andere au
to werd een radio/cd-speler meege
nomen. Op het Anna van Buren-
plein in Scherpenisse werd een
radio/cd-speler en c.d.'s met een to
tale waarde van honderden guldens
gestolen.
Dinsdagnacht waren drie auto's uit
Tholen het doelwit. Twee stonden
er aan de Oranjerie en één aan het
Groot Verréhof. Uit alledrie de au
to's werd geluidsapparatuur gesto
len met een waarde van honderden
guldens.
Zaterdagavond zal het doordringen
de geluid van doedelzakken weer
klinken over het dorpsplein in Oud-
Vossemeer. De jaarlijkse taptoe van
muziekvereniging OVM wordt na
melijk opgeluisterd door Inter Scal-
dis pipes and drums uit Vlissingen.
De band speelt Schotse muziek en
heeft ook dansers erbij. De leden
dragen een uniform afgeleid van dat
van The King's Own Scottish Bor
derers, het regiment dat in 1944 be
trokken was bij de bevrijding van
onze provincie.
Aan de 21e taptoe in Vossemeer
doet verder het showkorps Jong Ex
celsior uit Delft mee, een korps dat
op concoursen altijd hoog scoort.
Het optreden van dit jeugdkorps be
staat volledig uit filmmelodieën.
Derde gast is het chr. showkorps De
Bazuin uit Leerdam, een tamboer
en trompetterkorps dat exercitie en
show zal mixen tot één geheel met
hoge moeilijkheidsgraad. Tenslotte
is er natuurlijk Oud-Vossemeer's
Muziekvereniging, eerder dit jaar
ter gelegenheid van het 75-jarig be
staan volledig in het nieuw gesto
ken. De fanfare, drumband en majo-
retten van OVM zullen ieder hun
eigen inbreng hebben tijdens het
muziek- en showfestijn dat om half
acht begint aan de Raadhuisstraat.
Kinderboekenweek. Ook in de
Thoolse bibliotheken is de kinder
boekenweek gestart met als thema
'Driftkikkers en feestvarkens' in het
kader van werelddierendag. Er zijn
kleurplaten, stripverhalen, maskers,
een woordenspel, bouwplaten en
een speurtocht voor de kinderen.
Ds. Hoek is blij met de prijs, waar
aan een geldbedrag van 500 gulden
is verbonden. „Het gaat me meer
om de symboliek. Ik zie het als een
stukje waardering voor wetenschap
pelijk onderzoek en tegelijk een in
spanning om verder te gaan. Boven
dien vind ik het een stimulans voor
predikanten van de Gereformeerde
Bond in de Nederlandse Hervormde
kerk om aan wetenschappelijk on
derzoek te doen. We moeten ook
hierin onze verantwoordelijkheid
kennen door onze partij mee te spe
len en constructief mee te werken."
Ds. Hoek, die 2 mei vorig jaar zijn
intrede deed in de Hervormde Ge
meente van Sint-Annaland, studeer
de maart 1998 cum laude af aan de
rijksuniversiteit in Utrecht bij dr.
W.J. van Asselt. „Peter Hoek had
een hele goede scriptie over de
godsleer van Melchior Leydecker,
eerst predikant te Renesse en later
hoogleraar", vertelt dr. Van Asselt.
„Het gebeurt overigens heel zelden
dat iemand cum laude afstudeert.
Eens in de drie jaar wordt de Simon
v.d. Lindenprijs uitgereikt. Het gaat
dan om de beste scriptie over de ge
schiedenis van het gereformeerd
protestantisme en dat is een eervolle
prijs."
De prijsuitreiking vond gisteren
middag plaats tijdens de viering
