Veel geïnteresseerde Tholenaren
op bijeenkomst over whiplash
„Het is tijd voor samenwerken,
voor pionieren en vernieuwen"
voor uien en
aardappelen wisselend
De Oude met
zuinige jaarrekening
Nederlandse vereniging houdt bijeenkomsten in Lievensberg
Het gaat slecht in de fruitteelt1
Voorzitter A. Vermeer van ZLTO in Wellevaete te Sint-Annaland:
Negatief beeld
Donderdag 17 februari 2000
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
13
De Whiplash Stichting Nederland (WSN) wil nog voor
le zomervakantie in Zeeland een informatiecentrum
yoor Whiplashpatienten inrichten. Volgens woordvoer
der M. Hulsink is de belangstelling groot. „In ziekenhuis
Lievensberg in Bergen op Zoom kwamen in februari 35
geïnteresseerden naar de eerste inloopochtend. Daarvan
cwam het leeuwendeel uit Tholen. Landelijk is het be
zoekersaantal gemiddeld twintig."
Vroeger was het
zaak iemand zo
snel mogelijk uit
de auto te trekken
Schade beperken
Lastige diagnose
Dure behandeling
Je bent bezig je
hoofd van je romp
te scheiden
Enquête: 77%
de Jager en T.J.M. Rietkerk in ZLTO
Tweede natuur
Boeren zullen in de toe
komst veel meer rekening
moeten houden met de
wensen van de consument
en andere maatschappelij
ke organisaties. Schaalver
groting en kostprijsreduc
tie zijn niet langer de
middelen om een hoger in
komen te halen. En een
aardappel is niet langer
een aardappel meer. Het is
tijd voor samenwerken,
voor pionieren en vernieu
wen om het product voor
een hogere prijs bij de con
sument te kunnen brengen.
Die boodschap bracht
voorzitter ing. A. Vermeer
van de ZLTO donderdag
avond in de Wellevaete tij
dens de algemene jaarver
gadering van de afdeling
Tholen.
Ambtenaren actief
Toekenning lening
Bondgenoten
3e WSN verzorgt nog zeven bij
enkomsten in Bergen op Zoom.
3e tweede wordt gehouden op 1
naart.
/olgens Hulsink zijn er besprekin-
;en gaande met vrijwilligers in
joes die het Midden-Zeeuwse
:entrum moeten bemannen. „Die
'rijwilligers zijn in opleiding. Ons
s gebleken dat Zeeland een witte
dek is als het gaat om voorlichting
m andere vormen van informatie
>ver whiplash, terwijl mag worden
langenomen dat er, gelet op de ve-
e aanrijdingen, een flink aantal
nensen woont met whip-lash."
/olgens woordvoerder Jolanda
)uinkerke van de politie Midden-
Zeeland gebeurden er in 1998 376
lanrijdingen waarbij sprake was
an letsel. „Daaronder ook whi-
ilashletsel, maar dat houden we
liet bij. De cijfers over 1999 ko-
tien in april van dit jaar."
laar schatting van de WSN wor-
en jaarlijks tussen de 15.000 en
0.000 mensen het slachtoffer van
en ongeval met whiplash tot ge-
olg. Whiplash ontstaat als het
oofd, bijvoorbeeld door een aan-
ijding, hard heen en weer wordt
eschud. Dat heeft consequenties
oor onder meer de spieren in de
tig en de nekstreek, maar ook
oor andere organen in het li-
haam. Slachtoffers krijgen last
an misselijkheid, hoofdpijn en
oncentratiestoornissen. Ze wor-
en soms zo ziek dat ze niet meer
unnen werken. Klachten kunnen
iren aanhouden en familie en
rienden snappen er vaak niets
an. Op die momenten is praten
iet lotgenoten het enige dat ver-
chting geeft.
Directeur P. van Kogelenberg van
ziekenhuis Lievensberg stelt zijn
ruimte gastvrij ter beschikking. Veel
whiplashpatienten heeft hij echter
niet. „Tussen 1996 en 2000 hebben
we in totaal drie patiënten opgeno
men waarvan de diagnose whiplash
luidde. In diezelfde periode hebben
we 150.000 patiënten poliklinisch
behandeld. Daar zal best een aantal
whiplashpatiënten hebben tussenge-
zeten." Kogelenberg verwacht ove
rigens dat het aantal whiplashklach-
ten de komende jaren afneemt. Hij
dankt dit aan de verhoging van de
kwaliteit van de auto's. „Met Volvo
voorop. Blaaszakken in het stuur,
aan de zijkanten bij de portieren,
noem maar op. Verder kun je in Ne
derland steeds minder hard rijden
en sta je steeds vaker stil."
Maar als het dan raak is, is het ook
goed raak, waarschuwt Hulsink.
Commandant J. de Feijter van de
Thoolse brandweer weet er alles
van. Zijn brandweerploegen rukten
vorig jaar op het eiland dertig maal
uit voor hulpverlening bij vooral
aanrijdingen. „Dat is veel", zegt hij.
„Zeker vergeleken bij het totaal
aantal van 90 keer dat we zijn uitge
rukt." Tien jaar geleden was de
brandweer veel minder met hulp
verlening bezig. „Dat komt omdat
het aantal ongelukken elk jaar stijgt.
Ook wordt de brandweer sneller in
zijn functie van hulpverlenings
dienst gealarmeerd." Volgens De
Feijter is er sprake van stijgende
kennis bij de hulpverleningsdien
sten over rug- en nekletsels. „Vroe
ger was het zaak iemand zo snel
mogelijk uit de auto te trekken. Als
die in brand staat, gebeurt dat na
tuurlijk nog wel, maar is er geen
brandgevaar, dan wachten we eerst
het advies van de verpleegkundige
af voordat we een slachtoffer uit de
auto halen. De insteek is nu: zoveel
mogelijk schade aan wervelkolom
Whiplash komt vaak voor nadat een auto plotseling met een klap tot stilstand komt tegen een boom of paal bijvoorbeeld.
men voorkomen. De kreet whiplash
kennen we natuurlijk wel en je pro
beert de ruggengraat zo stabiel mo
gelijk te houden. Met een wervel
plank of een nekkraag bijvoorbeeld."
De Feijter en zijn mannen zijn aar
dig thuis geraakt in het medische
wereldje. „Er lopen veel zenuwba
nen door het ruggenmerg. Is de eer
ste hulp aan een slachtoffer van een
aanrijding niet juist, dan kan hij
daar de rest van zijn leven last van
houden." Dat geldt volgens Hulsink
zeker voor whiplash. Naar schatting
komen er in ons land elk jaar
20.000 patiënten bij, maar dat kun
nen er ook veel meer zijn. „Op rönt
genfoto's kunnen orthopeden, neu
rologen, neuropsychologen of
KNO-artsen vaak niets vinden.
Daar zijn meer onderzoeken voor
nodig. Maar de centrale plek is toch
de onderzoekskamer van de neuro
loog."
Hulsink heeft daar het een en ander
op aan te merken. Een goed inter
view met de patiënt over het klach-
tenverhaal vindt hij van groot be
lang. „En dat gebeurt vaak niet.
Ook het maken van röntgenfoto's
hoort er bij. Zij het dat je daar wei
nig whiplasheffecten op ziet." Hij
erkent dat het medisch een lastig
onderwerp is. Temeer omdat het
Nederlandse onderzoeksinstrumen-
tarium naar zijn mening niet ade
quaat is. „Er is apparatuur nodig die
afwijkingen signaleert in de weke
delen van de hals of de nekstreek.
Eigenlijk zou er onderzoek moeten
komen naar fijnmaziger opsporings
methodes."
Van Kogelenberg verbaast zich over
de'kritiek van de Whiplashstichting.
„Whiplash opsporen met behulp
van röntgenfoto's is eigenlijk on
mogelijk. Maar met de mri-scan
(magnetic resonance images - red)
is met name een whiplash in de we
ke weefsels zichtbaar te maken."
Ook ondeskundigheid van huisart
sen of specialisten, zoals de stich
ting de medische stand verwijt, is
volgens Van Kogelenberg een on
juiste weergave van de feiten.
„Neurologen en traumatologen krij
gen de informatie over het signale
ren van whiplash in de opleiding
mee." Dat neemt niet weg dat dr.
G.W.A. den Hartog, neuroloog van
ziekenhuis Lievensberg, toegeeft
dat whiplash moeilijk is vast te stel
len. „Want wat moet je precies on
derzoeken", vraagt hij zich af. Het
antwoord is onder meer van belang
als arbeidsongeschiktheid moet
worden aangetoond en er vergoe
dingen bijvoorbeeld door verzeke
ringsmaatschappijen moeten wor
den berekend. Den Hartog: „Aan de
hand van het klachtenpatroon word
je op de diagnose whiplash ge
bracht. Maar wat moet je er vervol
gens mee? Er is geen medicijn voor.
Hooguit pijnstillers."
Uit de berichtgeving, onder meer
via internet, blijkt dat een flink aan
tal mensen zich met de genezing
van whiplashpatiënten bezighoudt.
Onder hen het Bonati Instituut in
Florida. Volgens de reclame van de
Amsterdamse vertegenwoordiger
Medag Europe, een soort tussen
persoon, gebruikt dr. Alfred Bonati
een lasermethode om de pijn door
whiplash te bestrijden. Ook een
arthroscopische ingreep, waarbij
via een holle buis gewrichten wor
den geopereerd, hoort tot de moge
lijkheden.
Woordvoerster M. Bleijerveld van
de WSN houdt zich wat betreft de
betrouwbaarheid van deze mejhode
op de vlakte. „Ik hoor van mensen
dat de behandeling circa 100.000
gulden kost. We volgen de verrich
tingen wel, maar houden ons afzij
dig." De neuroloog van Lievens
berg doet dat ook. Wat niet
wegneemt dat hij het initiatief van
de inloopochtenden van de stich
ting toejuicht. „Voor artsen is er
weinig aan te tonen. Daarbij is de
procedure rond de arbeidsgeschikt
heid evenmin eenvoudig. Als men
sen met lotgenoten over hun pro
bleem kunnen praten, lost dat het
probleem niet op, maar heb je wel
steun aan elkaar."
En steun is nodig, zegt de WSN.
Whiplash kan een heel leven com
pleet verzieken. „En voorkomen
kun'je dat letsel nauwelijks", vindt
De Feijter. „De autogordel helpt
niet altijd. Bij het merendeel van de
aanrijdingen wel, maar ik ken ook
situaties waarin de gordel niet
helpt." De Feijter legt uit: „Een ge
middeld hoofd weegt zes tot zeven
kilo. Je rijdt met tachtig tot honderd
kilometer per uur tegen een boom.
Het hoofd krijgt dan een snelheid
van 200 kilometer per uur. Dan
helpt een gordel niet. Je bent bezig
je hoofd van je romp te scheiden en
dan is een gordel niet effectief."
Volgens De Feijter krijgen ook an
dere lichaamsdelen enorme klap
pen te verwerken. „Als je zo snel
tot stilstand komt, loop je het risico
dat de hartspier scheurt. Zie het li
chaam maar als de omkasting waar
in alle zachte delen zitten. Die wor
den met een grote snelheid tegen de
binnenkant van die omkasting ge
lanceerd."
De Feijter verwacht dit jaar minder
aanrijdingen. „De toenemende
snelheidscontroles op Tholen zor
gen er al voor dat we minder ge
alarmeerd hoeven te worden. Maar
de ervaring leert dat je tegen een
eenzijdig ongeval niet altijd iets
kunt doen." Is er wél een tegenpar
tij, dan is het zaak vast te stellen
wie aansprakelijk is, zeggen ze bij
advocatenkantoor Van Pijkeren Van
Leeuwen uit Tholen. Een woord
voerder zegt ervaring te hebben met
letselschade als gevolg van whi
plash. „Whiplash is moeilijk vast te
stellen. Daardoor duurt het lang
voordat de medische eindtoestand
van een slachtoffer bekend is. Voor
dat er dan een schadebedrag vast
staat, ben je een hele tijd verder."
De WSN gaat er vanuit dat bij kop-
staartbotsingen de aansprakelijk
heid meestal ligt bij de 'achterop-
komer'.
>e opbrengsten van de gewassen op Tholen waren het afgelopen jaar
verwegend goed. Ook over de oogstomstandigheden hadden de boeren
iet te klagen, maar de prijzen van de verschillende producten geven
;n wisselend beeld. Vooral de late aardappelen en uien bereikten wat
rijs betreft een dieptepunt. De fruitteelt had het moeilijk en ook de
telkveehouderij kampt met tegenvallende prijzen.
at zei voorzitter E. Hage van de
LTO afdeling Tholen op de alge-
lene jaarvergadering donderdag-
zond in de Wellevaete in Sint-An
dand. Er waren ruim zestig leden,
olgens Hage groeiden de gewassen
red, ondanks de slechte structuur
tn de grond door het zeer natte na
ar van 1998 en de zachte winter,
ijdens het groeiseizoen regende het
gelmatig en dat bracht - met het
ooie weer - voor de meeste gewas-
in goede kilogramopbrengsten. Er
as volgens Hage wel een zware te-
:nvaller. Dat was de kwaliteit van
;t ras Bintje. Deze aardappel had te
impen met zogenaamde glaskop-
:n waardoor het product voor de
insumptie niet geschikt is.
oor de vroege aardappelen kregen
telers tot eind juni een goede
prijs. Daarna ging het bergafwaarts.
Bij de late aardappelen bleven de
prijzen tot begin december redelijk.
„Maar op dit moment is het buiten
gewoon slecht. Met uien hetzelfde
verhaal. Slechter kan haast niet. Dus
laten we hopen op beter."
Anders is het gesteld met de bloem
zaadteelt. Die gaf volgens Hage ge
middeld goede financiële resultaten
te zien. Ook de glastuinbouw ver
toonde een gunstig beeld over 1999,
met als uitschieter de prijs voor een
kropje sla.
De fruitteelt heeft volgens Hage ech
ter een slecht jaar achter de rug.
„Vooral de prijs van de appels was
desastreus. In deze sector gaat het
slecht en krijgen de hardwerkende
gezinnen zware klappen te verdu
ren."
Ook in de melkveehouderij gaat het
minder goed. De oorzaak is de da
lende prijs voor de melk. „Je schrikt
als je hoort wat dat voor mindere op
brengst per bedrijf betekent." Het
aantal gemengde bedrijven (akker
bouw en melkveehouderij) is vorig
jaar op Tholen en Sint-Philipsland
weer verminderd, aldus Hage.
Beter nieuws had de voorzitter over
de enquête die eind november onder
zo'n 350 landbouwers is verspreid
over de bedrijfsontwikkeling in de
komende vijf jaar. De resultaten
worden gebruikt voor het landbouw
ontwikkelingsplan (lop) dat in juni
gepresenteerd wordt. „77 procent
van alle bedrijven heeft de enquête
ingevuld. Dat betekent dat de enquê
te representatief is voor ons gebied."
Door de fusie van GLTO en LTO tot
ZLTO zijn er met de inning van de
contributie over 1999 problemen ge
rezen. Volgens de voorzitter is dat
nog door de GLTO verzorgd, maar
op een veel te laat tijdstip. Ook krij
gen leden 25 gulden boete als ze de
contributie voor 2000 niet automa
tisch betalen. „Als afdelingsbestuur
vinden we dat jammer omdat we de
ZLTO steeds meer evaren als een
sterke professionele landbouworga
nisatie met 27.000 leden."
let een batig saldo van ruim 1600 gulden op de jaarrekening, nam pen-
ngmeester L. de Oude uit Sint-Philipsland donderdag afscheid van de
deling Tholen van de ZLTO in de Wellevaete te Sint-Annaland. De
ude is op 1 februari in dienst getreden van dezelfde zuidelijke land en
inbouworganisatie (Vastgoed ZLTO) in Goes zodat hij zijn bestuurlij-
i functie voor de afdeling niet kan combineren met zijn nieuwe baan.
j trad tussentijds af. De Oude laat plezierig dat de verwachtingen mee
st ruim 227.265 gulden een vermo-
nde afdeling achter. Het bestuur
nd het jammer dat De Oude ver-
:kt. Voorzitter E. Hage schertste dat
nog over een 'transferbedrag' ge
roken moet worden, maar De Oude
eft zelf voor de nieuwe functie ge-
zen na 28 jaar vanuit het rentmees-
skantoor Overwater in Strijen te
bben gewerkt.
Oude begrootte het tekort over
99 op 9525 gulden op een totaal
n 42.375 gulden. De uitgaven
x>r bestuurskosten, vergaderkosten
administratiekosten) bleken mee
vallen en de inkomsten waren 'al-
:n maar plusjes.'„Het is een zuinig
ir geweest." Bij de begroting was
lgens den Oude rekening gehou-
i met 'enige onduidelijkheden' die
maken hebben met de overgang
i de LTO naar de ZLTO. „Daarom
bben we wat hoger begroot. Het is
gevallen zijn."
De begroting van 2000 bedraagt
41.350 gulden. De ruim zestig leden
hadden geen vragen over de jaarreke
ning en begroting.
Na afloop van de vergadering nam
het bestuur afscheid van De Oude en
bestuurlid M.J. Stoutjesdijk uit Tho
len. Voorzitter Hage bedankte beiden
voor hun inzet. Hij typeerde De Oude
(sinds 1994 penningmeester/bestuur
lijk secretaris ZMO en LTO) als een
goed bestuurder, 'ondanks de dubbe
le en drukke functie.' „Ook een man
met twee gezichten. De driftige Leo
die in maart 1990 met zijn trekker het
Prins Clausplein in Den Haag opreed
(om te protesteren tegen het land
bouwbeleid -red.) en zich onverzette
lijk toonde: hij was zelfs niet bang
voor de mobiele eenheid. Toen kwam
hij al op voor zijn collega's. Maar er
is ook de bewogen mens die zichzelf
Advertentie I.M.
wegcijfert."
Hage typeerde Stoutjesdijk als een
rustige maar vastbesloten bestuurder.
Ook Stoutjesdijk ging tien jaar gele
den mee naar Den Haag, zo herinner
de Hage zich. „Hij had eten en drin
ken meegenomen. We hebben nog
worst zitten eten op de kipkar. Je hebt
het vermogen om problemen in een
paar woorden uit te leggen."
Beiden ontvingen een gazen appel en
een peer, voor hun echtgenote waren
er bloemen.
Stoutjesdijk bedankte het bestuur en
de leden. Hij benadrukte dat allen in
het bestuur belangrijk zijn. „Het was
soms wel eens een beetje rommelig,
maar door teambuilding hebben we
een goed bestuur gekregen."
De Oude zei dat hij een nieuwe rich
ting in gaat en niet meer als bestuur
der actief kan zijn. Het kost hem wel
enige moeite. „Besturen is een twee
de natuur van me geworden. Op ver
gaderingen kan ik zelden mijn mond
houden." De Oude herinnerde zich
de actie in de residentie ook nog heel
goed. Hij vertelde dat er twee politie
agenten naast hem kwamen rijden,
een elke kant een, terwijl hij heel
zachtjes over het verkeersplein reed.
„Jacob Mol reed achter me. Die
kwam naar voren en zei: Leo zit je in
de problemen? Dat zal ik nooit ver
geten."
Volgens de scheidende penningmees
ter is het bestuur niet alleen uitge
groeid tot een hecht team, maar zijn
de bestuursleden een grote familie
geworden. „We hebben elkaar leren
kennen en waarderen. We zijn vrien
den geworden. Dat is een grote toe
gevoegde waarde. Het is vreselijk
jammer dat ik weg moet, maar het is
ook mijn eigen keuze. De laatste ja
ren moest ik veel tegen de boeren in
werken, nu kan ik alleen maar voor
de boeren werken. Ik ben niet wegge
kocht, zoals jullie misschien mogen
denken, ik het er zelf voor gekozen."
Trad De Oude tussentijds af, Stout
jesdijk was aftredend en niet herkies
baar. Het bestuur stelde twee nieuwe
kandidaten voor, bloementeler T.J.M.
Rietkerk uit Tholen en akkerbouwer
J. de Jager (oud CDA-raadslid) uit
Anna Jacobapolder. Beiden werden
gekozen. A.J.M. van Rossum uit Sta-
venisse werd herkozen in het bestuur.
Er waren geen tegenkandidaten.
De nieuwe landbouworganisatie met
27.000 leden (LTO en GLTO) bezint
zich op de toekomst. Voor zo'n zes
tig leden van de Thoolse afdeling
lichtte Vermeer toe welke richting
het op zou moeten. Het bestuur heeft
uit eigen kring vertegenwoordigers
gevraagd hoe het verder moet met de
land- en tuinbouw in Nederland,
maar ook maatschappijke organisa
ties naar hun mening gevraagd, zoals
de dierenbescherming en de milieu
federatie.
Volgens Vermeer is er nog zeker per
spectief voor de landbouw in het
dichtbevolkte West-Europa. „Maar
men waardeert ons niet meer omdat
we voedsel produceren. Ook de zorg
voor het platteland wordt aan ons
toegerekend. Voor die combinatie
moeten we marktconcepten zoeken
om onze producten kwijt te kun
nen."
Een groot probleem is dat er een gat
gaapt tussen was de producent krijgt
voor zijn product en wat de consu
ment ervoor betaalt. „Het cellofaan
van een zakje chips kost meer dan
het schijfje aardappel dat er in zit.
Het gat is nog nooit zo groot ge
weest."
Om dat tij te keren is het volgens
Vermeer van belang dat de landbouw
het product zover weet te begeleiden
(van akker tot consument) dat er een
goede prijs voor bedongen kan wor
den. Zo steunde de ZLTO de mam
moetveiling The Greenery met een
achtergestelde lening van 25 mil
joen. Dat was niet om deze veiling te
steunen, maar om meer greep van de
producenten op de handel te krijgen,
zei Vermeer.
Er zal in Nederland volgens de voor
zitter ook vernieuwender geprodu
ceerd moeten worden omdat hier de
regelgeving (bijvoorbeeld als het
gaat om het gebruik van bestrijdings
middelen) strenger is dan in andere
landen.
„Doordat er voldoende voedsel is en
er een open wereldmarkt ontstaat,
spelen de inkopers ons faliekant te
gen elkaar uit. Daarom moeten we
samenwerken om meer greep te krij
gen op de weg die ligt tussen produ
ceren en consumeren."
Vermeer noemde daar enkele voor
beelden van. In de pluimveesector
hebben groepen ondernemers samen
de inkoop, de productie en de afzet
geregeld. „Het is niet langer de agra
rische ondernemer, maar de onder
nemende agrariër die zich nieuwe
vaardigheden eigen moet maken."
Dichter bij huis zag Vermeer wel
brood in akkerrandbeheer. „Als je
dat combineert met spuitvrije zone
Akkerbouwer N. Vermue is bezig met het keren van de pootaardappelen op zijn erf aan de Nieuweweg in Poortvliet. Hij is een van de boeren
die aan akkerrandbeheer doet, stroken van drie tot tien meter langs de percelen waar een grasmengsel of een bloemenmengsel in gezaaid
kan worden en waarvoor de boeren een vergoeding ontvangen.
en de braakregeling, kun je daar fi
nancieel voordeel uit halen. Het is
een aanbod naar de samenleving.
Voor de boer geen topsaldo, maar
wel iets watje in kan plannen."
De taak van de ZLTO is samen met
de leden te zoeken naar toekomstper
spectieven (bedrijfsgrootte, opvol
ger) en te helpen bij het uitoefenen
van invloed op streekplannen en be
stemmingsplannen (via een advies
dienst). Ook moeten er projecten ko
men om te onderzoeken of
bijvoorbeeld windenergie kansen
biedt voor de boeren. Het werk van
de ZLTO zal ook gebiedsgericht zijn.
„We willen vroegtijdig richting ge
ven aan het beleid en daar ook mede
verantwoordelijkheid voor zijn."
Tijdens de discussie vroeg M. van
Strien uit Anna Jacobapolder zich af
waar de regeltjes die boeren opge
legd krijgen' toch vandaan komen.
„Ambtenaren hebben de naam dat ze
niet actief zijn, maar op dit punt zijn
ze dat wel."
Volgens Vermeer komen regels vaak
voort uit crisessituaties, zoals de var
kenspest, de bse-besmetting en de
dioxineaffaire. „Bij de dioxinecrisis
in België zie je dat er een Europees
keuringsbureau komt om basiskwali
teitseisen te formuleren. Terwijl er,
gelukkig, geen slachtoffers gevallen
zijn en ook geen mensen ziek zijn
geworden. De zorg bij de ambtena
ren is dat ze bij controle van de re
gels niet fout zitten. Controle en
handhaafbaarheid is voor ons ver
stikkend."
A. Pot uit Sint-Maartensdijk stelde
dat er tien jaar geleden al een visie
had moeten liggen. Vermeer gaf hem
daarin gelijk, maar kon niet verklaren
waarom dat niet is gebeurd. De fusies
aan het landbouwfront hebben er vol
gens hem ook toe bijgedragen dat het
allemaal langer heeft geduurd. „We
zoeken nu naar concrete projecten,
naar groepen die samen iets onderne-
mem, naar voorbeeldfuncties. We zit
ten op een enorm omslagpunt."
J. de Jager uit Anna Jacobapolder
had kritiek op het verstrekken van
een achtergestelde lening van 25
miljoen gulden aan The Greenery.
Hij twijfelde eraan of deze steun wel
voorwaardescheppend is zoals de
ZLTO beweert. „Het gaat maar om
een deelsegment van de markt.
Straks komen andere sectoren en die
willen ook geld."
Volgens Vermeer was de toekenning
wel gerechtvaardigd. „Het is een
groep ondernemers die als voorbeeld
voor anderen geldt. Daar hebben we
op willen inzetten. Daar moet je niet
mee wachten als deze ondernemers
investeringen willen doen. Strategie
en perspectief zijn belangrijk. De
noodzaak was aanwezig. Een kwart
van de aanvoer komt uit Noord-Bra
bant en Zeeland. Verhoudingsgewijs
zitten er veel kleine ondernemers in.
De aanvoer wordt nu gebundeld, dat
bespaart kosten. Wij operen niet in
de logistiek van The Greenery, maar
op het niveau van de leden."
J. Mol uit Sint-Maartensdijk vroeg
zich af of de ambities van de ZLTO
niet te hoog zijn en of de organisatie
niet meer aan public relations moet
doen of zover moet gaan dat de boe
ren de grootwinkelbedrijven links la
ten liggen. Vermeer erkende dat de
ZLTO veel hooi op de vork neemt.
„We kunnen niet alles halen, maar
we willen toch de uitdaging aangaan.
De tijd vraagt erom. We moeten niet
meer restaureren."
Hij twijfelde aan de slagkracht van
de grote coöperaties van weleer. „Zit
daar nog vernieuwing in? Dat is een
hele lastige."
Maar om de grootwinkelbedrijven
kan de boerenstandorganisatie niet
heen, zei Vermeer. „Dat is wereld
handel. Het is wel mogelijk om via
de consumentenbond de discussie
aan te zwengelen om betere kwali
teit te eisen waardoor wij ook een
betere prijs kunnen bedingen. We
moeten bondgenoten op het spoor
zetten."
De voorzitter wees erop dat er rond
de steden al boeren zijn die school
klassen ontvangen, daarvoor een
ruimte inrichten en er ook inkomen
uit halen. „We moeten veel meer de
booschap brengen, maar het product
moet goed blijven anders worden
we afgeschoten."
Het wierp bij Van Strien de vraag op
wat voorop moet staan: het product
of het inkomen uit nevenactiviteiten.
„En wil je pionieren dan moetje een
goed inkomen hebben om tegenval
lers op te vangen."
Vermeer benadrukte dat 90 procent
van het inkomen gehaald moet wor
den uit het product. „Maar het ande
re stukje is ook wezenlijk. We heb
ben jongeren in Brabant gevraagd
hoe het landschap er over 20 jaar
moet uitzien. Zij willen geen groot
schalige landbouw. En dat zijn
straks de beleidsmakers."
Vermeer voorspelt' dat er steeds
meer voor verschillende segmenten
in de markt geproduceerd zal gaan
worden. „De aardappel is geen aard
appel meer, een deel is voor chips,
een deel voor friet. Daar zal de
vraag van de consument toenemen.
Met schaalvergroting en kostprijsre
ductie halen we het niet meer. We
zitten aan onze grenzen. Dus zullen
we het elders moeten halen." Ver
meer denkt dat het ook noodzakelijk
is te kijken naar de 'bovenkant van
de markt', naar die afnemers en con
sumenten die meer willen betalen
voor een goed product.
Varkenshouders die grootschalig willen blijven produceren en die het
niet zo nauw nemen met de milieuregels trekken steeds meer naar
Oost-Duitsland, Noord-Spanje, Canada en de Verenigde Staten. Voor
zitter A. Vermeer van de ZLTO zei dat het om een hele kleine groep
binnen de varkenssector gaat, waar in Nederland geen plaats meer
voor is.
Akkerbouwer C. de Rijke uit Tholen typeerde deze veehouders als
varkensbaronnen. Vermeer noemde ze managers van guldens. „Ze
hebben een type bedrijf dat de uitstoot van ammoniak kan minimalise
ren zodat de omgeving er geen last van heeft, maar ze kijken precies
hoever ze volgens de regels mogen gaan. Dit kan niet meer als de sec
tor wil overleven. De sector is aan heroriëntatie toe."
Volgens De Rijke heeft deze groep het imago van de boeren geen goed
gedaan. „We hadden hier schone lucht. Dat is verpest. Wij als akker
bouwers hebben ook last van dat negatieve beeld."
Veel lentegroen en sprankelende
voorjaarsideeën
Tuinarchitectuur en tuinadviezen
Nieuwste trends in tuinmeubelen
en fuinaccessoires
Tuingereedschap, -machines,
-huisjes en kassen
Verzorgingsartikelen voor en
informatie over dieren
Presentaties en keuringen van
verschillende veerassen
Voor de kinderen: kleindieren en
voorbrengwedstrijd van kalfjes
Vrijdag van 10.00-22.00 uur
Zaterdag van 10.00 tot 22.00 uur
Zondag van 10.00 tot 18.00 uur
Bezoek ons ook op internet: www.tuinbeurzen.nl
