Brabants echtpaar trok Anbo
St.Maartensdijk uit het slop
'Niet over de rug
van de patiënten'
Dementie is als een kaasstolp
die steeds maar kleiner wordt'
'Over 5 jaar weten
we pas resultaten'
Thoolse Anbo-afdeling viert haar 40-jarig bestaan
Jeugd-EHBO
Horecanota
in oktober
Thoolse werkgroep Alzheimervereniging geeft brochure uit
Donderdag 25 september 1997
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
3
De afdeling Sint-Maar
tensdijk van de Algemene
Nederlandse Bond van
Ouderen viert deze maand
haar veertigste verjaardag.
De vereniging die diverse
activiteiten organiseert,
heeft een behoorlijk leden
bestand, al kan het natuur
lijk altijd beter. Opvallend
is, dat twee Brabanders de
afdeling enkele jaren gele
den nieuw leven inbliezen.
Dinsdag wordt in Maar
tenshof het jubileum ge
vierd.
V rij willigerswerk
Dementie, een aandoening
waar zo'n 300.000 Neder
landse ouderen aan lijden.
Ongeveer de helft hiervan
heeft de ziekte van Alzhei
mer. De werkgroep Tholen
van de Alzheimervereni-
ging Rond de Schelde pre
senteerde vrijdag in woon
zorgcentrum Maartenshof
een brochure over deze
ziekte. Wethouder I.C.
Moerland van volksge
zondheid nam het eerste
exemplaar in ontvangst.
De brochure is - in navol
ging van Zuid-Beveland -
op Tholen toegesneden.
Aangrijpend
Geen behandeling
Naam gewijzigd
Malafide organisatie
Schutse op de rem
Rustig hoekje
Geen hoge nood
Het Anbo-bestuur St. Maartensdijk in Maartenshof v.l.n.r. penningmeester mevr. C.A. v.d. Meeberg-v.d. Burgt, voorzitter A. v.d. Meeberg
en secretaris M. van Beveren.
Het ledental van de Anbo Sint-
Maartensdijk zit weer op ongeveer
hetzelfde niveau als in de beginja
ren. Bij de oprichting in september
1957 telde de vereniging zo'n 110
leden, nu 118. Het eerste bestuur
bestond uit twee man. Voorzitter
D.M. de Fouw en secretaris/pen
ningmeester Abr. Hage. De oprich
ting vond plaats in de zaal van het
café van j. Hage aan de Molen
straat in Sint-Maartensdijk. De con
tributie stond toen op fenomenale
bedrag van 1 gulden en vijf cent per
kwartaal. De Anbo-bijeenkomstcn
werden aanvankelijk gevuld met
biljarten en kaarten bij de heren en
handwerken en praten bij de dames.
Nu gebeurt dat ook nog wel, maar
de Anbo organiseert ook reisjes,
fietstochten en speciale bijeenkom
sten zoals een kerstmiddag en een
kerstmaal voor eenzamen. „Maar
we zijn er niet alléén voor de gezel
ligheid", zegt secretaris M. van Be-
veren. „De Anbo wil ook de belan
gen van de ouderen behartigen. Le
den die problemen hebben met al
lerlei zaken zoals bijvoorbeeld het
aanvragen van een rolstoel, kunnen
bij ons terecht. En voor grotere pro
blemen die we zelf niet kunnen op
lossen, hebben we op het hoofdkan
toor in Utrecht deskundigen (juris
ten) zitten." De Anbo bespreekt ook
allerlei thema's zoals de gezond
heidszorg en financiën voor oude
ren.
De Anbo Sint-Maartensdijk kende
in de loop der jaren een wisselend
verloop. Het ledental steeg fors
naar 166 in 1962 en zes jaar later
waren het er 193. Maar in de jaren
'80 zakte het ledental. In 1987 wa
ren er nog 103 leden. Ook bestuur
lijk ging het minder goed. Toen
voorzitter A. v.d. Meeberg en zijn
vrouw (penningmeester) C.A. van
de Meeberg-van de Burgt in het be
stuur kwamen, werd de afdeling
nog maar net door één persoon
(dhr. L. Kloet) draaiende gehouden.
In de grote zaal van Maartenshof
zaten vrijdagmiddag zo'n twintig
professionele hulpverleners (uit
verpleeghuizen en de thuiszorg) die
met elkaar een 'interactief toneel
stuk' over dementie bekeken. Mevr.
I. de Man en mevr. A. Steketee -
beiden op Zuid-Beveland werk
zaam als verpleger - speelden twee
situaties uit als dochter en een de
mente moeder. De verbeelding van
de aanwezigen werd niet erg op de
proef gesteld, want de twee dames
speelden uitstekend en soms zelfs
zo echt dat het erna even heel stil
was. Toch werd er van het publiek
verwacht dat ze meedachten. Mevr.
De Man en mevr. Steketee speelden
telkens een situatie die fout liep.
Vervolgens werd er samen met de
aanwezigen bekeken wat er fout
ging en hoe het beter zou kunnen.
De scene werd dan nog eens 'goed'
overgedaan.
In het toneelspel kwamen de gevoe
lens naar voren die kunnen heersen
bij een demente en bij de mensen
die met hen omgaan. De dochter
vertoonde irritatie, haast, ongeduld,
verdriet, machteloosheid en uitein
delijk wanhoop. Bij de demente
moeder was er ook irritatie, maar
verder angst, het zoeken naar be
vestiging, onzekerheid, radeloos
heid, ongeluk, paniek en eenzaam
heid. In het eerste stuk hield de
moeder tijdens het ontbijt een tasje
bij zich. „Dat vertegenwoordigt
haar hele leven. Er zitten allerlei
spulletjes in die van haar zijn zoals
foto's", zei mevr. Steketee.
Vooral het tweede stuk waarbij de
moeder huilend om haar gestorven
man riep, greep de aanwezigen erg
aan. Duidelijk werd injslk geval dat
geduld en inlevingsvermogen nodig
zijn om om te gaan met demente
renden. „Verder is het ook belang
rijk om te weten dat niet elke situ
atie op één manier opgelost wordt.
Het is duidelijk dat iedere demente
rende weer op een andere manier
reageert. En wat het ene moment
goed helpt, kan in een andere situ
atie totaal verkeerd uitpakken", zei
mevr. De Man.
Na het toneelspel kreeg wethouder
Moerland het eerste exemplaar van
de brochure Dementie, een zorg
„Dat kan niet goed blijven gaan en
daarom moest er wat gebeuren",
zegt mevr. v.d. Meeberg. Haar man
legt uit hoe juist het Brabantse paar
bij een Zeeuwse afdeling van de
Anbo terecht kwam: „Toen wij ze
ven jaar geleden in Scherpenisse
kwamen wonen, zat ik in de wao.
Ik ben niet iemand die thuis de hele
dag een boek ga zitten lezen. Dus
heb ik een aanvraag ingediend of ik
vrijwilligerswerk mocht gaan doen
in Maartenshof. Daar kwam ik in
contact met dhr. Kloet, die eigenlijk
alles voor de Anbo moest doen.
Toen hebben mijn vrouw en ik be
sloten om daar op in te springen."
Inmiddels heeft het echtpaar Van de
thuis' uit handen van mevr. H.
Pons-Leenheer. De brochure is tot
stand gekomen door financiële bij
dragen van de provincie en het Ju
liana Welzijnfonds. In het 50 pagi
na's tellende boekwerk worden de
vormen van dementie beschreven
en de problemen die zich daarbij
voordoen bij de dementerende én
diens directe omgeving. Wethouder
Moerland was niet jaloers op de
aanwezige verplegers. „Ik benijd
jullie niet. Het is moeilijk om met
Alzheimerpatiënten om te gaan. Ik
vind het uitbrengen van deze bro
chure dan ook een prima initiatief
om de inwoners van Tholen meer te
informeren over dementie. Ik dacht
tot nu toe, dat deze ziekte alleen
maar bij bejaarden voor kwam,
maar ik heb me laten vertellen dat
het ook al bij 50-jarigen en soms
zelfs nog jonger voorkomt. Toen
keek ik naar mijn eigen leeftijd en
ik schrok een beetje", zei Moer
land. „Ook de gemeente Tholen
doet veel aan informatieverstrek
king over volksgezondheid in het
algemeen. En je vraagt je wel eens
af, of je het wel goed doet. Als
voorzitter van de GGD Zeeland
merk ik dat gemeenten vaak keuzes
maken op financiële gronden. We
moeten eraan werken om dat te ver-
Meeberg versterking gekregen,
want ook met twee mensen is een
afdeling niet goed te besturen. M.
van Beveren kwam als secretaris in
het bestuur. De oud-belastingman
was tientallen jaren weg van zijn
geboorteplaats Sint-Maartensdijk,
maar keerde enkele jaren geleden
terug. Verder zit ook mevr. A. Kui
pers-van Meel in het bestuur en het
is de bedoeling dat er nóg iemand
bij komt. Het echtpaar Van de Mee
berg heeft geen moeite gehad om te
integreren in de Zeeuwse samenle
ving. „Nee en dat ondanks het feit
dat Brabanders toch een wat andere
aard hebben dan de Zeeuwen. We
zijn vanaf het begin heel goed geac-
anderen. We moeten kijken naar
wat er moet gebeuren en niet zo
zeer naar wat het allemaal kost. Ge
meenten moeten een eigen volksge
zondheidsbeleid ontwikkelen. Dat
staat ook in Tholen te gebeuren,
maar dan meer in regionaal verband
met een aantal andere gemeenten."
Moerland gaf nog de suggestie aan
de Alzheimerwerkgroep Tholen om
zich aan te sluiten bij het zorgplat-
form voor gehandicapten en oude
ren dat op dit moment in ontwikke
ling is.
De overhandiging van de brochure,
die tegen een geringe vergoeding
bij de Alzheimerwerkgroep Tholen
te verkrijgen is, viel vlak voor de
Wereld Alzheimerdag op zondag.
In Zeeland hebben zo'n 75.000
mensen direct of indirect met de
mentie te maken. Dementie is een
aantasting van de hersenen die in de
helft van de gevallen wordt veroor
zaakt door de ziekte van Alzheimer.
Deze ziekte is genoemd naar de
ontdekker, de Duitse neuroloog
Alois Alzheimer. Ook MID (multi-
infarctdementie) is een belangrijke
oorzaak van dementie. Een combi
natie van de twee komt regelmatig
cepteerd en het gaat echt prima.
Maar we zijn wel heel blij met Van
Beveren in het bestuur, want hij
kent nog veel oudere mensen van
hier en hij weet ook wat er kan in
deze gemeenschap en wat niet",
vertelt mevr. v.d. Meeberg.
De naam van de Anbo was in de be
ginjaren 'algemene bond voor be
jaarden'. Landelijk werd de bond
opgericht op 23 juli 1945. Het ver
enigingslokaal van de afdeling Sint-
Maartensdijk stond-»aan de Riidda
Barnenstraat 7 (het huidige Rode-
Kruisgebouw). Opvallend was dat
voor. Verder kunnen de ziekten van
Parkinson, Huntington en Pick de
bron zijn. De exacte oorzaak en
aard van dementie zijn nog steeds
niet bekend. Wel is gebleken dat
eenzijdige voeding, medicijnen,
overmatig alcoholgebruik en de
pressie kunnen leiden tot dementie
verschijnselen. Een genezende be
handelwijze is er nog niet.
Men zou denken dat iemand het
eerst de dingen vergeet die het
langst geleden zijn. Maar dat blijkt
niet zo te zijn. Het beginstadium
van- dementie wordt gekenmerkt
door het vergeten van recente erva
ringen en gebeurtenissen. De oud
ste herinneringen blijven het langst
bewaard. Er komen ook problemen
voor als verminderde oriëntatie,
verdwalen, verkeerde beslissingen
nemen, nachtelijk dwalen, weg
loopgedrag en niet meer om kunnen
gaan met gewone gebruiksvoorwer
pen.
Vooral in de beginfase, als de de
menterende zelf nog door heeft dat
er iets mis gaat, kan dementie ge
voelens van onzekerheid, angst,
agressie en verdriet oproepen. In
een later stadium gaat het vermo
gen om die gevoelens te verwoor
den, verloren. Alleen een traan of
een trekje om de mond zijn nog te-
aanvankelijk het bestuur elk jaar
opnieuw gekozen (herkozen) werd.
Er waren dan ook telkens de nodige
wisselingen. Tegenwoordig is dat
om de vier jaar. Ook was er in het
begin bij iedere vergadering een lid
van het hoofdbestuur aanwezig. In
het geval van Sint-Maartensdijk K.
Verhagen. Het oude notulenboek -
dat van 1959 tot in de jaren tachtig
loopt - bevat naast de gebruikelijke
zaken over de afdracht van contri
buties en ledenaantallen ook een
paar bijzondere feiten. Zo werden
in april 1962 burgemeester D.C.
Bouwense en zijn echtgenote tot
ereleden benoemd. En in 1968
werd voor het eerst het sinterklaas-
kenen van die emoties. Voor de fa
milie en de verzorgenden levert het
omgaan met dementerende mensen
zowel lichamelijk als geestelijk
problemen op. Het is vermoeiend
om constant de dementerende in de
gaten te houden, ook als die 's
nachts gaat dwalen. Verder kan het
gevoelens van onbegrip en boos
heid opleveren en later zelfs
schuldgevoelens, angst, ontkenning,
onmdcht en agressie.
Secretaris D.B. van Maanen van de
Alzheimervereniging Rond de
Schelde vergeleek dementie met
een kaasstolp. „De dementerende
leeft in een kaasstolp. In het begin
is die nog heel groot en van helder
glas. Maar gaandeweg wordt de
stolp steeds kleiner en door de
adem beslaat het glas. Alles wat er
binnen die stolp zit, is de hele we
reld van de dementerende. Daarbui
ten bestaat niets. Wij moeten probe
ren met onze vinger heldere gaatjes
in het glas te maken", zei Van
Maanen.
Mevr. I. van Ommen-de Wit, even
eens lid van de werkgroep Tholen,
was blij met de brochure waarin zij
en mevr. Pons veel tijd hebben ge
feest gevierd. In 1971 verkaste de
Anbo van het gebouw aan de Radda
Barnenstraat naar het nieuwe ge
meenschapscentrum Haestinge.
Sinds juli van dit jaar houdt men de
bijeenkomsten in het nieuwe woon
zorgcentrum Maartenshof. De be
jaardensociëteit (ofwel de soos)
was en is nog steeds een aparte
club, maar al sinds jaar en dag ver
gaderen Anbo en soos samen en er
is ook één bestuur. In 1977 fuseerde
de Algemene Bond van Bejaarden
met de Bond van Staatspensione-
ring. Men ging verder als Anbo
(Algemene Nederlandse Bond voor
Ouderen). In dat jaar kwam Tholen
ook bij het gewest Zeeland van de
bond. Het eiland telde toen (en nog)
zes afdelingen in Tholen, Oud-Vos-
semeer, Sint-Maartensdijk, Sint-
Annaland, Scherpenisse en Poort
vliet. Sint-Annaland is met zestien
leden een bijna slapende vereniging
waarvoor het bestuur van Sint-
Maartensdijk de bestuurszaken
waarneemt. In maart van dit jaar
wijzigde de naam van de Anbo op
nieuw. Er werd aan toegevoegd: de
bond voor 50-plussers. Inmiddels is
het ledental weer aangetrokken tot
118 waarvan 43 mannen en 75
vrouwen. Vier leden zijn jonger dan
50 jaar (eigenlijk de jongste leeftijd
om lid te mogen worden), twintig
leden hebben een leeftijd tussen de
50 en 65 jaar. 28 tussen de 65 en 70
jaar en 66 zijn er ouder dan 71 jaar.
En volgens het bestuur zit er nog
steeds groei in de vereniging. De
afdeling viert dinsdag haar 40-jarig
bestaan met om half drie een recep
tie voor genodigden, gevolgd door
een feestprogramma voor en door
de leden. Er wordt bingo gespeeld
en er zal een modeshow worden ge
houden. Een koffietafel besluit de
feestmiddag.
Het Thoolse Jeugd Rode Kruis be
gint in november met een cursus
jeugd-EHBO B. Jongeren van 12
t/m 15 jaar kunnen aan deze oplei
ding meedoen. Voor inlichtingen en
opgave kan men terecht bij J. Kur-
vers, Hogedorpstraat 11Poortvliet,
tel. 612527(18-22 uur).
Het ontwerp van de beleidsnota ho
reca zullen b. en w. in oktober be
spreken, waarna er overleg zal
plaatsvinden met de politie, horeca
ondernemers en omwonenden van
horecabedrijven om voldoende
draagvlak te krijgen voor het nieu
we beleid. Indien nodig, zullen b.
en w. dan wijzigingen aanbrengen
en een raadscommissie om advies
vragen. Tenslotte neemt de Thoolse
gemeenteraad een beslissing.
stoken. De brochure bevat behalve
een uitleg over dementie, de gevol
gen ervan en hoe men om kan gaan
met dementerenden, ook een lange
lijst met adressen van organisaties
die iets kunnen betekenen voor de
menterenden en hun verzorgers.
Mevr. Van Ommen waarschuwde
nog voor een 'malafide organisatie'
uit Hoofddorp die zich 'Internatio
nale stichting Alzheimeronderzoek'
noemt. Penningmeester J.D. van
Nieuwenhuijzen van de Alzheimer
vereniging Rond de Schelde kent
deze club
„Deze organisatie werft op een heel
agressieve manier geld. Het is een
stichting. Die is heel gemakkelijk
op richten en hoeft geen verant
woording van de giften aan leden af
te leggen. Ijliemand weet dan ook
waar het geld dat deze stichting
krijgt naartoe gaat. Als men geld
stort, krijgt men een op de compu
ter uitgedraaid certificaatje thuis
met een bedankje en meteen nog
een acceptgiro erbij om nog meer
geld te vragen", zegt Van Nieuwen
huijzen.
„Wij waarschuwen voor deze orga
nisatie die zich ook wel Alzheimer-
stichting noemt. Maar de echte
stichting Alzheimer Nederland zit
in Bunnik en is te herkennen aan
het vignet van het boompje met één
kale tak."
Inderdaad hebben ook op Tholen
diverse inwoners van beide organi
saties brieven gehad met het ver
zoek om geld. De brief van Alzhei
mer Nederland is gedrukt op het
bekende papier met het boompje.
Samen met een folder over de ziek
te van Alzheimer en een uitleg wat
er met het geld gedaan wordt,
vraagt de stichting om een gift. Ter
ondersteuning is een comité van
aanbeveling opgesteld met daarin
een groot aantal bekende Nederlan
ders.
De brief van de volgens Nieuwen
huijzen 'malafide' stichting bestaat
uit twee kleine velletjes waarop
emotioneel op de ziekte wordt inge
gaan met gelijk daaraan vast de
dringende vraag om meteen 25, 50,
75, 100 gulden of meer te storten.
Het geld gaat naar onderzoek, vol
gens de stichting. „Maar hoeveel
van het geld daadwerkelijk daaraan
besteed wordt kan geen mens ach
terhalen", zegt Van Nieuwenhuij
zen.
Voor het aanvragen van de nieuwe
brochure en voor meer informatie
over dementie, kan men contact op
nemen met mevr. Van Ommen tel.
652650 of mevr. Pons 602950 van
de werkgroep Tholen van de Alz
heimervereniging Rond de Schelde.
Bezwaren varkensstal. Tegen het
verlenen van een vergunning om
grondwater te gebruiken voor het
koelsysteem van de te bouwen
groen-label varkensstal van J. Roefs
aan de Zuiddijk in Sint-Philipsland
is bezwaar gemaakt door M.M. van
Nieuwenhuijzen, P.L. Timmers en
Varkens Nee. Laatstgenoemd actie
comité heeft ook bezwaar gemaakt
tegen een soortgelijke vergunning
voor A.C. en I. Geluk voor hun stal
aan de Annavosdijkseweg in Sint-
Annaland.
VERVOLG VAN VOORPAGINA
„Het geld is overigens nog niet be
steed, dus we gaan ervanuit dat het
allemaal weer goed komt. De moei
lijkheid is echter dat het al zo laat
in het jaar is. Dus het is lastig om
dat geld nog zinvol te besteden.
Want je kunt nu wel tot en met de
cember heel veel 'handen aan het
bed' gaan creëren, maar volgend
jaar moet je dan weer zeggen: Nu
wordt het weer wat minder. Dat
werkt niet. Het is een lastige zaak.
Maar het geld in West-Brabant be
steden, kan echt niet." Volgens
Bosch zou de VGZ, als het geld
tóch in West-Brabant wordt ingezet,
bij de afrekening wel eens proble
men kunnen krijgen met de zieken
fondsraad. Die heeft het geld im
mers voor de situatie op Tholen ge
geven.
J. Vrijsen, contactpersoon verple
ging en verzorging bij de VGZ, be
grijpt alle commotie niet zo goed.
„Directeur Bordui van Ten Anker
en ik hebben alles toch heel duide
lijk uitgelegd in het overleg waar
ook de provincie bij was", zegt
Vrijsen. „Provinciegrenzen zijn
voor een zorgverzekeraar niet zo
van belang. Wij zijn steunpunt van
de algemene wet bijzondere ziekte
kosten (awbz) en we hebben ook
geprobeerd om dat geld in te zetten
in Tholen. Maar Ten Anker en De
Schutse kwamen er niet uit en toen
hebben wij gezegd dat er net over
de grens in het gebied Bergen op
Zoom/Roosendaal wél projecten
waren waar men om het geld zat te
schreeuwen. Als zorgverzekeraar
zou je dan je werk niet goed doen
als je niet zou proberen om daar het
geld in te zetten." Volgens Vrijsen
is de actie van de VGZ om het geld
in West-Brabant te besteden ook
beslist niet laakbaar. „Ik heb de zie
kenfondsraad er over geïnformeerd
en daar vond men het goed. Het is
volledig legaal. Het gaat ook niet
om 1,5 miljoen, maar om een deel
ervan. Hoeveel kan ik niet precies
zeggen, maar het is slechts een heel
klein deel. Dat kan ook niet anders,
want het .is al september en projec
ten kun je niet zomaar één, twee,
drie opzetten. Meteen na het over
leg met de provincie heb ik overi
gens contact opgenomen met zorg
verzekeraar OZ die veel in Zeeuws-
Vlaanderen actief is. En ik heb ge
vraagd of die geen projecten heeft
waar we met het geld wat konden
doen.
Tot nu toe heb ik daar nog niets van
gehoord. Dus het zal er waarschijn
lijk op neerkomen dat een groot
deel van die 1,5 miljoen terugvloeit
in de kas van de awbz." Vrijsen
vindt dat er niets verkeerd is ge
gaan, afgezien dan van het feit dat
de provincie pas laat van de zaken
op de hoogte werd gesteld. „Dat
kan te maken hebben met de wisse
ling van de wacht hier. Ik ben pas
sinds augustus in deze functie
werkzaam en ik ging ervanuit dat
mijn voorganger, die dit allemaal
heeft voorbereid, ook de provincie
ingelicht had.
Overigens is het formeel zo dat de
provincie hier niets mee te maken
heeft.
Het is een zak van de ziekenfonds
raad en de zorgverzekeraar. Maar
omdat wij een goed overleg hebben
(en dat willen we ook houden) zijn
we gebaat bij een goede voorlich
ting van de provincie."
De besteding van de 1,5 miljoen
was in de praktijk een zaak tussen
VERVOLG VAN VOORPAGINA
In het vierde vak zijn de blokken
regelmatig van vorm, ronde Pitpo-
lygoon blokken van 30 cm. met een
ecokop van 5 cm. De blokken wor
den ingewassen met steenslag. In
het vijfde vak komen er tenslotte
nog 300 m2 hydroblokken met eco
kop.
Het dijkvak bij de Klaas van Stee
landpolder is een rustig hoekje.
„Dijktuin II ligt in de luwte, in het
zuidoosten, dus vangt het niet veel
golfslag op, zodat er een redelijke
begroeiing mogelijk is. En daar
gaat het hier om", zegt opzichter
Vroegop. „De Oosterschelde is een
natuurgebied, dus moeten we ook
bij de glooiingen aan de natuur
denken. Hoe ontwikkelen planten
en schelpdieren zich op de verschil
lende soorten stenen. Dat onderzoe
ken we samen met rijkswaterstaat
en het rijksinsituut voor kust en
zee."
Oud-Tholenaar W. Houmes komt
samen met zijn collega J. Coosen
van rijkswaterstaat maandagmiddag
de tussenstand van het werk bekij
ken, samen met A. van Berchum
van het RIKZ, alsmede dictricts-
hoofd waterkeringen Meerman uit
Zierikzee en J. Everaers van de af
deling planvorming waterkeringen
van het waterschap Zeeuwse Eilan
den uit Goes.
„Over vijf jaar weten we wat de re
sultaten van deze proef zijn", ver
telt Everaers. „Het waterkering-
technisch gedeelte van de dijktuin
komt op de eerste plaats, maar de
natuur is een goede tweede. Bij
dijktuin I op de Neeltje Jans is ge
bleken, dat de materialen die het
beste aangroeiden - Vilvoordse
kalksteen - ook de zwakste waren."
Bij de laatste grote dijkversterkin-
de SVRZ als exploitant van Ten
Anker en De Schutse waar straks
de verpleegeenheid van twintig
bedden moet komen. Volgens g.s.
konden Ten Anker en De Schutse
wat dit betreft niet met elkaar door
één deur. Clusterdirecteur F. Bordui
van de SVRZ denkt daar wat anders
over. „Wij hoorden pas in juni dat
het geld beschikbaar zou komen.
Toen moesten we nog een plan op
stellen om het zinvol te besteden.
Dat zou moeten gebeuren voor de
aanloop tot de verpleegeenheid in
De Schutse", vertelt Bordui. „Het
was al erg snel dat we een plan had
den dat in principe per 1 september
in werking kon treden, maar dan
nog konden we het geld niet verant
woord opmaken. Je kunt niet zom
aar in het wilde weg geld gaan in
zetten, want dan moet je later weer
op hulp gaan bekorten als de struc
turele situatie met de verpleegafde-
ling in De Schutse rond is. Het be
stuur van De Schutse heeft op een
gegeven moment gezegd dat het
niet zo hard van stapel wilde lopen
en dat het tijd nodig had om de za
ken eerst eens goed op een rijtje te
zetten. Dat leidt tot vertraging en
dat is jammer. Maar wij begrijpen
best dat De Schutse tijd nodig
heeft. Straks als de verpleegafde-
ling er is, betekent dat een heel in
tensieve vorm van samenwerking
tussen Ten Anker en De Schutse.
Mensen van Ten Anker zullen re
gelmatig in het Sint-Annalandse
huis over de vloer komen. Dat is
niet niks. Dus we hebben er begrip
voor, al vinden we het natuurlijk
jammer en heel vervelend dat daar
door geld dat beschikbaar is, niet
kan worden ingezet. Overigens sluit
ik niet uit dat een deel ervan alsnog
dit jaar gebruikt kan worden."
Volgens Bordui zal de 1,5 miljoen
voor volgend jaar (als die dan weer
beschikbaar is) wel ingezet worden
voor de aanloopfase naar de ver-
pleegafdeling op De Schutse.
„Want er is nu voor mij geen aan
leiding om te denken dat die in ge
vaar is.
Zoals de zaken er nu liggen, komt
die afdeling er. De beslissing daar
over is nu in eerste instantie aan de
minister. Die moet bepalen of de in
vestering verantwoord is", zegt de
SVRZ-clusterdirecteur. „Het is ab
soluut niet zo dat er nu twee partij
en aan het vechten zijn over de rug
van de patiënten. Gedeputeerde sta
ten zeiden dat we het geld wellicht
via de thuiszorg in hadden kunnen
zetten.
Net of dat zo gemakkelijk gaat. Je
moet maar op zo'n korte termijn
voldoende en gekwalificeerd perso
neel kunnen vinden. Bovendien
hebben we een budget voor ver
pleeghuishulp voor thuiswonenden
en daar zit nog ruimte in. Dus er is
geen sprake van hoge nood. Aan de
zorgvraag kan nog steeds voldaan
worden.
Daarbij zitten de meeste verpleeg-
huisgeïndiceerden buiten Ten Anker
in De Schutse, dus is het logisch
dat we eventuele gelden daar in
proberen te zetten. En als je geld
ergens anders inzet, loop je de kans
dat als de verpleegeenheid in De
Schutse er is, je het eerste project
de nek om moet draaien omdat er
dan geen geld meer voor is. Nee,
gedeputeerde staten spreken wat te
gemakkelijk over hoe het had ge
moeten." Bij zorgcentrum De
Schutse was niemand bereid om
commentaar te geven op de brief
van gedeputeerde staten.
gen zijn er heel veel Haringman be
tonblokken toegepast, maar dat
blijkt niet ideaal te zijn. „Ze liggen
te naadloos, waardoor het water
niet weg kan.
Door de waterdruk klappen de
blokken, die direct op een kleilaag
liggen, dan weg. Daarom hebben
we een open glooiing nodig", ver
telt Everaers. In de dijktuin is dat
het geval door het leggen van een
filterlaag: een bed van stortsteen op
een kunststof filterdoek.
Voor de glooiingen zijn in het ver
leden veel basaltstenen toegepast,
maar basalt is niet meer te krijgen,
zodat er allerlei nieuwe materialen
uitgetest moeten worden.
Zowel Coosen van rijkswaterstaat
als Everaers van het waterschap be
nadrukken dat de Oosterschelde
een uniek gebied is, waar begroei
ing van de glooiingen bevorderd
dient te worden.
Naast de sterkte van de verschillen
de materialen, dient proefondervin
delijk ook vastgesteld te worden,
wat de aangroeimogelijkheden van
de vijf soorten zijn.
Want de dijk moet wel een ,tuin'
worden. „De Oosterschelde heeft
een bijzondere flora en fauna.
Er komen zo'n 150 soorten wieren
en dieren voor op de glooiing",
zegt Coosen.
Hij verwacht in de toekomst wel
belangstelling voor de dijktuin bij
Poortvliet, o.a. van de universiteit
van Leiden. Dijkgraaf W.A. Gosse-
laar van het waterschap Zeeuwse
Eilanden zal in de loop van oktober
met zijn mede-bestuurders nog eni
ge luister geven aan het gereedko
men van de dijktuin bij de Klaas
van Steelandpolder.
De verschillende leveranciers stel
len hun materialen voor de proef
gratis ter beschikking. Waterschap
en rijkswaterstaat delen elk de ove
rige kosten van 140 tot 150.000
gulden.
i-
Mevr. I. de Man en mevr. A. Steketee gunnen de aanwezigen in Maartenshofvia een toneelstukje een blik in de wereld van de dementerende.