Het IMoni
te Sint->
gekelderd
Dorpshuizen worden
niet geprivatiseerd
Afzet Vlegelbier fors
Schipper noemt
straf onrechtvaardig
Heel wat biertjes tappen voor 760,00
,We zitten hier niet om
mensen gelukkig te maken'
D66 komt met dezelfde kandidaten
Stichting zet wel meer meel af
Donderdag 25 september 1997
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
13
door J.P.B. Zuurdeeg
Aan de Voorstraat te Sint-Annaland staan vier
oude monumentale gevels. De oudste hiervan
is die van nummer 38. Dit pand wordt in de
volksmond het Nonnetjeshuis genoemd.
Hevige brand
Aparte stichting
Geluidsonderzoek
Trapgevel van r
üi
Milieuvergunning
voor kerken nodig
Provincie wil
meer doen aan
woningverbetering
Volle asketel
d dateert uit de
ouden Eeuw
Burgemeester
Elenbaas
Noodlijdend
Brandslop
B. en w. komen terug op voornemen in begroting
„Daar moet u heel wat biertjes voor tappen", conclu
deerde kantonrechter mr. H. Bruin, die horeca-onderne
mer J.C.J. uit Tholen tot 760 gulden boete veroordeelde
omdat hij twee keer de sluitingstijd had overschreden.
Overtreding sluitingstijd in Tholen
Bemanningslid te weinig op duwboot
De lijst van beschermde mo
numenten zegt hiervan: 'Goed
bewaard gebleven, gave, rijk
gedetailleerde trapgevel uit de
eerste helft van de 17e eeuw.
Op de begane grond gele bak
steen met voor de omlijstin
gen, banden en dergelijke, rijk
gebruik van rode baksteen. De
benedenverdieping afgesloten
door een kordonband met
metselmozaïek. Mooie ankers.
Schuifvensters met 18e eeuw-
se roedenverdeling. In de top
kruisvensters met beneden
luiken. Treden met (zand)ste-
nen dekplaten gedekt. Het
pand is gedeeltelijk onderkel-
derd'. De onderkeldering is te
zien aan de twee raampjes op
straatniveau. Opvallend zijn
de hoofdjes in de onderste
waterlijst en aan het eind van
de bogen boven de ramen op
de begane grond. De aanbou
wen achter zijn in de negen
tiende eeuw (1886) geplaatst.
Ook de schuur aan de Oost
straat dateert uit de tweede
helft van de vorige eeuw.
De gevel is vermoedelijk ge
bouwd in opdracht van Jacob
Cornelisse, die in 1600 Willem
de Merode als baljuw van
Sint-Annaland opvolgde. Mo
gelijk is de gevel tijdens het
Twaalfjarig Bestand 1609-
1621) geplaatst en zijn restan
ten van het vorige pand in de
nieuwe woning opgenomen.
De baljuw verkocht zijn huis
met erf en een schuurtje, een
schuur aan de andere zijde
van de achterweg en 218 roe
den boomgaard in 1637 voor
2800 gulden aan zijn schoon
zoon Cornelis Diercxssen van
Noorden (RAZE inv. nr.
5810/326), die met Abigael Ja
cobs was gehuwd. Laatstge
noemde woonde in 1655 als
weduwe van Cornelis aan de
oostzijde van de Voorstraat
(RAZE inv. nr. 5811/202) en
huwde kort daarna met de la
tere baljuw van Sint-Anna
land, Antonis Jans Duime.
Op 23 mei 1692 werd het dorp
getroffen door een hevige
brand, de schrik van iedere
dorpeling en stadsbewoner
van vóór het ontstaan van de
brandverzekering. De dag na
de brand schreef rentmeester
Johan van Diest een emotio
nele brief aan de ambachts
heer van Sint-Annaland, Phi
lips Doubleth, die begint met
de woorden: 'lek en can niet
naerlaeten sonder natte
oogen sijn Edele bekent te
maecken den ellendigen staet
van Sint-Annalant'. In deze
brief verhaalde hij de hevige
brand die vrijdagmiddag om
streeks 2 uur uitbrak. Twee
uur later waren 56 huizen en
34 schuren met bijna de hele
inboedel, zowel kleding, huis
raad en het voorradige graan
door het vuur verteerd. Ande
re woningen waren zwaar be
schadigd. Hoewel de kerk ge
spaard bleef, verbrandden alle
woningen aan de Ring, even
als de nieuwe meestoof en de
bierbrouwerij. Ook de huizen
op de Molendijk en aan de
Kaay (Havenplein) verbrand
den of werden zwaar bescha
digd. Alleen aan de noord
westkant van het dorp bleven
12 woningen gespaard, even
als een tiental woningen aan
de oostzijde van de Voorstraat
waaronder het pand van de
rentmeester en dat van land
man en schepen Dirk Corne-
liszn. van Noorden. De rent-
De Voorstraat in Sint-Annaland met links de opvallende trapgevel van
D66 komt hoogstwaarschijnlijk met
dezelfde kandidaten voor de Thool-
se gemeenteraadsverkiezingen op
woensdag 4 maart 1998. Het zitten
de raadslid J. van den Donker uit
Tholen is weer beschikbaar, mevr.
J.W. Verstrate-Stols uit St. Philips-
land als tweede en D.P. Suijker-
buijk uit Tholen als derde. Vierde
stond vorige keer H.F.M. van
Straaten uit Poortvliet, vijfde mevr.
E.A.J. Westerveld-Hoogendoorn uit
St. Philipsland en zesde J. van den
Reydt uit Tholen.
De gemeente blijft de dorpshui
zen exploiteren. B. en w. denken
niet aan privatisering, hoewel het
college dat in de begroting 1998
wel had aangekondigd. Volgens b.
en w. hebben dorpshuizen een
duidelijke maatschappelijke
functie. „Ze zijn wel ,de huiska
mers van een woonkern' ge
noemd.
Hun eerste doel is het bieden van
onderdak aan plaatselijke vereni
gingen.
Daarnaast kunnen ze ook voor brui
loften en commerciële activiteiten
gebruikt worden. In onze samenle
ving zijn er bepaalde behoeftes van
burgers, waarvan verwacht mag
worden dat de overheid zoekt naar
een oplossing. Voor het bedrijfsle
ven zijn dorpshuizen veelal (nog)
geen aantrekkelijke objecten. Aan
gezien de markt' daarin niet voor
ziet, ligt er een taak voor de ge
meentelijke overheid. Als we zou
den overgaan tot privatisering, bete
kent dit altijd een gemeentelijke
bijdrage in de exploitatiekosten.
Dat is voor ons nu de reden om niet
over te gaan tot de privatisering van
dorpshuizen", aldus b. en w. op
vragen van de Thoolse gemeente
raad.
Dit antwoord op vragen van de ge
meenteraad tijdens het begrotings-
onderzoek. doet merkwaardig aan
omdat in de gemeentebegroting
1998 een onderzoek wordt aange
kondigd om alle dorpshuizen in
aparte stichtingen onder te brengen,
zoals dat met Haestinge in St.
Maartensdijk en de Wimpel in St.
Als zevende kandidaat zal R. Basti-
aanse uit Tholen aan de lijst toege
voegd worden. Alleen de eerste drie
willen op een verkiesbare plaats, de
andere zeven niet.
D66 telt totaal negen leden in de
gemeente Tholen, vanwie er twee
niet op de kandidatenlijst willen
staan. Formeel valt Tholen onder de
D66-afdeling De Bevelanden, die
de leden schriftelijk laat stemmen
over een advieslijst, die - zoals het
er nu naar uitziet - weinig zal afwij
ken van die van november 1994.
Philipsland het geval is. In hoeverre
de zeggenschap van de gemeente
daarmee zou afnemen, is de vraag.
De exploitatietekorten van Haestin
ge en de Wimpel komen namelijk
altijd nog ten laste van de gemeen
te. Een gevolg van privatisering zou
in elk geval zijn, dat de beheers
commissies verdwijnen. Deze be
staan uit door de gemeenteraad be
noemde vertegenwoordigers van
gebruikers (veelal verenigingen)
van de gebouwen. Voor het bijwo
nen van vergaderingen ontvangen
ze presentiegeld. Daarnaast trekt
de gemeente jaarlijks een bedrag uit
waarvan de commissies culturele
evenementen kunnen organiseren.
Schrappen daarvan zou een bespa
ring van 25.000 gulden opleveren,
maar een deel van het bedrag zou
ten goede moeten komen aan Uit
op Tholen voor extra voorstellin
gen. Of de gemeente de dorpshui
zen nu wel of niet kwijt wil, de au
la's in Sint-Annaland, Tholen en
Sint-Maartensdijk wil het college
nog steeds verkopen aan de begra
fenisondernemers, die daarvoor al
een keer met b. en w. overleg heb
ben gevoerd.
De Thoolse raad informeerde bij
het begrotingsonderzoek verder
naar een geluidsonderzoek bij
dorpshuizen. Het college verwijst
naar de Wet Milieubeheer. Overi
gens is er nog geen inzicht in de
kosten van eventuele voorzienin
gen. Evenmin hebben b. en w. een
standpunt ingenomen omtrent het
doorberekenen van kosten in de ta
rieven.
De brand te Sint-Annaland op 2.
benkreek (gedempt in 1960). Op
rijzende trapgevel in het midden
meester meldde verder dat
het huis van laatstgenoemde
werd geplunderd en dat onder
meer 150 zakken tarwe waren
meegenomen. Hij vreesde
zelfs dat het huis door de
woedende dorpsbewoners,
J
het Nonnetjeshuis in 1932.
Volgens het ontwerp van de nieuwe
Algemene Maatregel van Bestuur
(AMVB) horeca-, sport- en recre
atie-inrichtingen vallen daar ook
kerkgebouwen onder. De nieuwe
AMVB zal gelden voor inrichtin
gen die nu al onder het besluit hore
cabedrijven milieubeheer horen en
voor een groot aantal andere soci
aal-culturele en levensbeschouwe
lijke instellingen, zoals besloten
ruimten voor het vertonen van
films, het houden van toneeluitvoe
ringen, kerkelijke en levensbe
schouwelijke bijeenkomsten, pre
sentaties, alsmede tentoonstellingen
van gebruiksvoorwerpen en kunst,
cultuur of wetenschap. Het gaat dan
om bioscopen, schouwburgen,
theaters, buurt- en clubhuizen,
kerkgebouwen, musea en kunstza
len, aldus het antwoord van b. en w.
op vragen van de Thoolse gemeen
teraad bij het begrotingsonderzoek
1998.
Grondwater. Voor de uitbreiding
van de rioolwaterzuiveringsinstalla
tie te Sint-Maartensdijk heeft het
waterschap bij de provincie vergun
ning gevraagd voor het onttrekken
van grondwater aan de bodem.
De provincie gaat de bijdrage oor
merken die gemeenten uit het stads
en dorpsvernieuwingsfonds krijgen
voor woningverbetering. Of het
geld pas beschikbaar stellen als in
dividuele aanvragen van particulie
ren zijn ontvangen. Op die manier
hoopt Middelburg te bereiken dat
meer woningen van particulieren
verbeterd worden. Vorig jaar is door
24 Zeeuwse gemeenten hiervoor
namelijk minder geld uitgegeven
dan in 1995. Iets minder dan de
helft van de hiervoor beschikbaar
gestelde 2,3 miljoen gulden (het zo
genaamde sleutelbedrag) is er daad
werkelijk aan besteed. Tholen gaf
nog geen kwart van de ontvangen
gelden uit. Werden in 1995 nog 259
Zeeuwse woningen verbeterd, in
1996 daalde dat aantal naar 134. De
gemeente Tholen ontving 382.673
gulden als sleutelbedrag en be
steedde daarvan 82.000 gulden. Vijf
huizen werden verbeterd. In totaal
gaf Tholen vorig jaar 1.147.000
gulden uit aan stads- en dorpsver
nieuwing; op 1 januari 1997 res
teerde 137.000 gulden in de ge
meentelijke reserve.
lei 1692. Rechts staat de gespaa,
voorgrond staan enige inwoners
n de Voorstraat zal het huis van L
die de gevluchte bewoners er
van verdachten de brand te
hebben veroorzaakt, zou wor
den verwoest. Dirk was met
zijn tweede vrouw Jannetje
Jacobs Verhaast en zijn kinde
ren naar Stavenisse gevlucht
en woonde later in Sint-Maar
tensdijk.
Het is opmerkelijk dat Dirk in
laatstgenoemde plaats eerst
kort na de brand huwde met
Jannetje, die hem in maart
van dat jaar al een dochter
had geschonken.
De vrees van de rentmeester
werd niet bewaarheid. Het
huis staat er nog steeds. Wel
moest Dirk voor de schepen
bank verschijnen waar hem
ten laste werd gelegd dat hij
verschillende jaren zijn dienst
boden en ook zijn dochter (uit
zijn huwelijk met Anna Pieters
Loncke) opdracht had gege
ven de as achter zijn schuur of
op de mestput te werpen. Het
werd hem door de baljuw
kwalijk genomen dat hij dit
had gedaan terwijl hij als
schepen wist dat dit in ver
band met het brandgevaar al
leen mocht worden gedepo
neerd in de daarvoor aange
wezen asbakken op straffe
van een boete van 5 schellin-
De eerste keer was 10 november
1996, toen de politie om 3.53 uur
nog klanten in het café aantrof. Op
15 januari van dit jaar zaten er om
2.25 uur nog twee bezoekers aan de
bar, terwijl er ook twee klanten aan
het biljarten waren. „De horeca is
een moeilijke sector en dan ga je
niet direct om 2.00 uur mensen bui
ten zetten", zo verweerde J. zich.
„Maar u hebt de politie ook voor
pleurislijder uitgescholden", zo
bracht de kantonrechter naar voren.
„Het schoot me in het verkeerde
keelgat dat de politie al om tien mi
nuten over twee binnenkwam",
In 1994 werd de coöperatie Zeeuw
se Vlegel landbouwproducten op
gericht. Het doel van de stichting
was om de haalbaarheid van mi
lieuvriendelijke landbouwproduc
ten na te gaan en die dan ook op de
markt te brengen. Al in 1990 (nog
voor de coöperatie) kwam het Vle
gelbrood op de markt. Het project
begon met vijf hectare milieuvrien
delijk geteelde tarwe. In 1992 was
dat 155 hectare. Daarna nam het
weer wat af, maar vorig jaar was er
weer een stijging naar 74 hectare.
Toen werd ook de grootste netto
opbrengst per hectare behaald van
6959 kilo. In totaal werd er vorig
jaar 280.000 kilo Zeeuwse Vlegel
tarwemeel afgezet naar 102 bakkers
in Zeeland (76), Zuid-Holland (11)
en Noord-Brabant (15). De omzet
stijging bedroeg maar liefst 11,5
procent. Het aantal bakkers in
Zuid-Holland dat Vlegelbrood
maakt, is afgenomen, maar in
Noord-Brabant nam de afzet toe. Er
zijn nu 170 verkooppunten.
Ook op Tholen telen boeren tarwe
gebleven kerk (afgebroken in 18'.
et de weinige bezittingen die zij h
k van Noorden zijn geweest waar
gen. De eiser stelde dat Dirk
de as meer dan 100 maal op
de gewraakte plaats had ge
stort.
Verklaringen van getuigen be
vestigden dat. Zo had een
(buur)vrouw gezien dat de
dienstmeid Maria Jans en de
dochter van Dirk op de dag
van de brand 's morgens rond
7 uur met een volle asketel
naar de tweede schuur waren
gelopen en met een ledige ke
tel terugkeerden.
Ook werden getuigenverkla
ringen uit Sint-Philipsland en
Stavenisse overgelegd van
vroegere knechten, die een
jaar of langer bij Dirk in Sint-
Annaland hadden gewoond.
Zo had de achttienjarige Ger-
rit Abrahamsen Scermer
meermalen gezien dat Janne
tje Verhaast, indertijd dienst
meid bij Dirk van Noorden, as
op de achterste mestput had
geworpen.
Ook had hij eens gezien dat er
rook van de mestput kwam,
waarna hij het vuur met zijn
hoed had geblust.
Dirk ontkende het ten laste ge
legde en was kwaad op de
baljuw omdat deze de plunde
ring niet had belet.
Hoe deze zaak, waarbij rechts
geleerden uit Middelburg wer
den gehoord en 24 gedupeer-
vertelde de horeca-ondernemer.
„En in Bergen op Zoom geldt er
geen sluitingstijd, dus als je precies
om twee uur sluit, gaan ze daar
naar toe."
De kantonrechter adviseerde hem
of met de gemeente Tholen over de
sluitingstijd te gaan praten of een
zaak in Bergen op Zoom te begin
nen. Officier van justitie mr. F. van
Es was er niet over te spreken.
Twee soortgelijke overtredingen,
waarvan er één ruim na de sluiting
stijd. En dan bovendien de politie
die gewoon zijn werk doet nog uit
schelden, de officier eiste voor de
voor de stichting en zijn er bakkers
die het brood verkopen.
De snik in het jaarverslag wordt ge
laten om het Vlegelbier. Het moest
een prachtig, sterk, nieuw product
worden, maar de omzet leed een
gevoelige klap. In 1995 werden er
nog 100.000 flesjes verkocht, ter
wijl dat er vorig jaar maar de helft
waren. Het Vlegelbier kwam in
1994 op de markt. In 1995 werd er
5 hectare gerst voor geteeld. Daar
hield men zoveel van over dat in
1996 geen gerst werd geteeld. Het
bier wordt gebrouwen in Hulst. In
de circa 100 verkooppunten (waar
onder grote slijterijen zoals Gall
Gall en supermarkten als Albert
He'ijn) bleek veel minder animo
voor het bier te bestaan. Daarom
heeft de stichting de landbouwuni
versiteit te Wageningen gevraagd
om een marktonderzoek te doen om
erachter te komen waarom het Vle
gelbier zoveel slechter over de
toonbank gaat. In 1996 kwam ook
het Zeeuws Vlegelvlees van de
grond. Een varkenshouder, twee
v
en links de haven aan de Krab-
>en kunnen redden. De hoog op-
iter de brand is ontstaan.
den schadevergoeding eisten,
afliep is niet duidelijk.
Bijna een jaar na de brand, in
mei 1693, verkocht Dirk zijn
woning aan de Voorstraat, die
werd belend door de wonin
gen van Jacob Dane en Pieter
Braam, tezamen met een
boomgaard elders in het dorp
aan Leuntie Jans (RAZE inv.
nr. 5814/204). Blijkbaar durfde
hij zijn dorpsgenoten niet
meer onder ogen te komen.
Hij stierf enige maanden later.
In de loop van de 18e eeuw
zal het pand aan de Voorstraat
in het bezit zijn gekomen van
Matheus Heijboer. Zijn erven
verkochten het huis, schuur
en boomgaard in 1797 voor
214 aan landman en burge
meester Jacob Elenbaas. Ver
moedelijk verwierf diens zoon
Hubrecht het pand in 1819.
Hubrecht moet een vermo
gend man zijn geweest. Bij
zijn overlijden in 1853 liet hij
aan zijn weduwe Elizabeth
Quakkelaar en zijn 10 kinderen
bijna 44 ha land in Sint-Anna
land en Poortvliet na. Bij de
boedelscheiding, die in 1860
plaats vond (Notaris K. Wagt-
ho te Tholen 1860/7188), werd
eerste overtreding 330 en voor de
tweede 430 gulden boete. „Het be
vreemdt me dat het mij altijd ge
beurt", zei J. „Diverse horecabe
drijven gaan met de regelmaat van
de klok langer door, maar ik moet
het altijd ontgelden. Twee jaar gele
den werd ik door drie politieman
nen in de boeien gegooid!"De kan
tonrechter beperkte zich tot de twee
overtredingen en stelde vast, dat de
Tholenaar twee keer flink over de
schreef was gegaan.
Hij ging dan ook akkoord met de
eis van 330 en 430 gulden boete.
„En als u meent dat u slecht behan
deld wordt, dan moet u eens met de
politie gaan praten", adviseerde de
kantonrechter.
„Ik zou willen, dat de politie eens
veertien dagen een café runde, dan
zouden ze wel anders optreden",
meende de Thoolse horeca-onder
nemer.
rundveehouders en een kalkoenen
fokker verkopen hun vlees (in pak
ketten van 20 kilo) direct aan de
consument. De dieren hebben meer
bewegingsruimte en er worden ho
ge eisen aan het voer gesteld. Een
proef met niet bakwaardige, geplet
te Zeeuwse Vlegeltarwe als var
kensvoer pakte zo positief uit dat
men er dit jaar mee verder ging. Als
vernieuwende producten zijn on
langs ook eierkoeken aan het assor
timent van Zeeuwse Vlegel toege
voegd. Dit jaar komen daar room-
boterkoekjes bij. In Zuid-Beveland
voert Zeeuwse Vlegel een project
uit om te onderzoeken of er streek
eigen producten (rode en zwarte
bessen) uit de zak van Zuid-Beve
land kunnen worden ontwikkeld.
Dit alles leidde tot 'gematigde te
vredenheid' bij het bestuur van
Zeeuwse Vlegel. Er werd een batig
saldo van 4100 gulden behaald. Het
negatief vermogen daalde hierdoor
tot 1500 gulden. De stichting zit
wel in haar maag met de 15.000
gulden aan mout die ze nog in
voorraad heeft. Dit omdat de ver
koop van het Vlegelbier zich zo
slecht ontwikkelde. Voor de ver
nieuwende projecten is 108.000
gulden aan co-financiering nodig.
Dat wordt naar verwachting pro
bleemloos binnen gehaald. Na 1997
moeten er nog meer projecten ko
men om subsidies in de wacht te
kunnen slepen.
de woning toegewezen aan
zijn ongehuwde dochters Ja-
coba (1819-1894), Johanna
(1826-1909) en Kaatje (1827-
1900). De waarde van de boe
del werd met de meubelen ter
waarde van 800,- en
ƒ14.408,- aan contant geld
door de notaris vastgelegd op
ƒ56.242,-. Het huis met 532
m_FD grond had toen een
waarde van 1800 gulden.
Aan deze drie zusters ontleent
het pand zijn huidige naam:
Het Nonnetjeshuis. Han Dek
ker vermeldt in een van zijn
afleveringen in de serie 'Altijt
bet groeyende', de zinspreuk
van de 16de eeuwse Sint-An-
nalandse rederijkerskamer
(Eendrachtbode 17 juli 1969)
dat de drie zusters Coba, Jo
hanna of Wantje en Kaatje op
vallend mensenschuw waren
en het celibaat eerbaar dien
den. Hun respectievelijke le
vensproblemen en daardoor
wellicht hun karakters waren
verschillend. Daarop was
trouwens min of meer ook de
dagelijkse taakverdeling en
tijdsbesteding afgestemd. De
jongste van de drie, Kaatje,
was de bazigste: zij was de
huishoudelijke 'werkster', re
gelde financiële kwesties en
trad - indien strikt nodig - me
de namens het huis op als
contactpersoon met de bui
tenwereld. Wantje was erg
godsdienstig terwijl de oudste
zus, Coba, een verloren liefde
nooit ten volle te boven was
gekomen. Gedrieën ijverden
ze in stilte voor al wat noodlij
dend was. Veel gaven ze weg,
want ze waren vrij vermo
gend, en verder haakten en
breiden de gezusters om hier
mee plaatselijke armlastigen
in natura van dienst te kunnen
zijn. Waarbij Coba scherp toe
keek of het door haar gemaak
te uitsluitend in handen kwam
van kinderen of bejaarde on-
gehuwden.
Hun eenzelvigheid was alge
meen bekend. Het onderste
deel van de voordeur ging al
leen van tijd tot tijd open voor
dominee Noordink en chirur
gijn Bal; vrijwel al het andere
bezoek werd achterom door
Kaatje via de op een kier
staande achterdeur te woord
gestaan. Toch leefden ze in
tens mee met het wel en wee
van de dorpsgemeenschap
(op hun particuliere armen
zorg is reeds gewezen) en
voor de enkeling die toegang
kreeg tot hun huiskamer, was
het vaak een raadsel hoe de
gezusters ondanks hun vrijwil
lige isolement zo goed op de
hoogte konden zijn van het
reilen en zeilen van het dorp.
Na de dood van de laatste der
drie gezusters in 1909 werd
het Nonnetjeshuis voor 2400
gulden verkocht aan de slager
en veekoopman Jan Johan-
neszn. Slager. Deze liet in
1927 een achter aan de wo
ning aangebouwd pand tot
slachthuis verbouwen en
richtte de ruimte links van de
voordeur in tot slagerswinkel
(bouwvergunning 1927/8).
Onrechtvaardig noemde schipper
C.H.B. uit Dordrecht de 660 gul
den boete, waarvan 360 gulden
voorwaardelijk, die hij vrijdag
middag van de Thoolse kanton
rechter kreeg omdat hij 1 beman
ningslid te weinig had op zijn
duwcombinatie in het Schelde-
Rijnkanaal.
De 57-jarige schipper vaart al 42
jaar zonder problemen, maar op 14
oktober vorig jaar werd de Eliza
beth met twee bakken aangehouden
en verbaliseerd. Er moesten vol
gens de regels vier bemanningsle
den zijn, terwijl er maar drie waren.
Slechts een paar keer per jaar voer
B. met twee bakken en dan hielp
een zwager, maar die moest die
14de oktober naar het ziekenhuis.
Er is ontheffing mogelijk, maar die
had de schipper uit Dordrecht niet
gekregen. „Ik stelde teveel eisen",
legde hij de kantonrechter uit. Hij
had wel drie sollicitanten gekregen,
maar zonder papieren en daar had
B. niets aan. De schipper bracht
naar voren, dat het financieel niet
mogelijk was om vier bemannings
leden te hebben en bovendien wa
ren er mensen met papieren niet te
krijgen. „En zeker voor een paar
keer op een jaar kun je geen perso
neel aannemen. De overheid zet ons
gewoon klem."
Kantonrechter mr. H. Bruin ant-
Op de middag van 18 november
1996 reed J.D.B. uit Scherpenisse
met zijn tractor en aanhangwa
gen op de Stoofstraat in Poort
vliet zonder rode reflector en dat
is wettelijk verplicht. B. erkende
de fout, maar schreef dat toe aan
een stukje onwetendheid. „In de
donker is het nog extra gevaarlijk
om zonder reflector te rijden. Dat
merken we hier vaker", zei kan
tonrechter mr. H. Bruin vrijdag
middag voor het Thoolse kanton
rechter.
De Scherpenissenaar noemde de
gang van zaken echter 'boerenbe
drog' omdat hij al twee keer 125
gulden boete had betaald.
„Daarvan viel ik al steil achter
over."
Zijn weduwe, Anna Goedege-
buure, zou tot haar dood in
1963 de slagerswinkel voort
zetten. Hierna zou haar zoon
Cornelis Slager nog enige ja
ren alleen slachten.
In 1976 verwierf de huidige ei
genaar het pand. Omdat het
gebouw van de tand des tijds
heeft geleden en men tegen
woordig andere eisen aan
comfort stelt dan in de zeven
tiende eeuw - het toilet was
bijvoorbeeld ondergebracht in
een hokje in de tuin - kreeg
het bureau Ruys en Bolder te
Breda in 1977 opdracht een
plan tot renovatie en restaura
tie op te stellen. In 1980 werd
een bouwvergunning
(1979/49) verleend, waarna
het werk in meerdere faSen is
uitgevoerd. De vooroverhel
lende gevel werd versterkt en
verankerd aan de achtergevel.
De slagerswinkel werd ges
loopt en maakte plaats voor
een hal waarin een spiltrap
werd geplaatst om de beide
zolderverdiepingen te kunnen
bereiken. In deze hal bevindt
zich ook de toegang naar de
kelder die uit twee achter el
kaar liggende tongewelven
van ongelijke breedte bestaat.
Alleen de voorkamer, een zo
genaamde opkamer, is onder-
kelderd; dit is een van de wei
nige kelders die op Tholen ge
spaard zijn gebleven. De
meeste zijn in verband met
lekkages volgestort. De garde
robe en een toilet zijn in de
voormalige gang onderge
bracht.
Kennelijk is hier al vroeg in de
geschiedenis van Sint-Anna
land - dat in 1476 is ontstaan
door de bedijking van de Ou-
delandpolder - een stadsgang
of brandslop als verbinding
tussen de voorstraat en de
achterweg bij de woning ge
trokken. Het voorste deel van
dit slop zal indertijd bij het
noordelijke buurpand zijn ge
voegd. Ook aan de achterzijde
is het een en ander veranderd.
De gepleisterde achtergevel,
die in (1886) ongeveer acht
meter naar binnen was ge
plaatst, is gesloopt en met
vlechtingen herbouwd. De
tuinmuur op de scheiding met
het zuidelijke buurpand zal
een restant van de zijgevel
van het afgebroken deel zijn.
De grote achterkamer heeft
ruimte moeten afstaan aan de
nieuwe keuken, terwijl de ou
de keuken nu het achterpor
taal is. Het slachthuis is ver
bouwd tot tuinkamer. Onder
de kap zijn in de grote open
zolderruimte, waar in 1692 de
150 zakken tarwe zullen heb
ben gestaan, slaapkamers en
een badkamer gemaakt. De
bovenste zolder onder de nok
van het dak wordt thans als
berging gebruikt.
Zo is het perceel, dat uit onze
Gouden Eeuw dateert, weer
voor een reeks van jaren vei
lig gesteld en kan de zeer op
vallende vooroverhellende en
meer dan 350 jaar oude gevel
de Voorstraat in Sint-Anna
land blijven sieren.
woordde, dat de schipper met zijn
klachten in Den Haag moest zijn,
want als rechter dient hij zich aan
de wet houden. Volgens B. wijst de
ontheffing er ook op, dat je tech
nisch en nautisch met drie man
kunt varen. „Eigenlijk is die vierde
man dus overbodig. Straks moet ik
mijn matroos nog ontslaan en ga ik
alleen met mijn vrouw en 1 bak va
ren." Officier van justitie F. van Es
zei aan de wet gebonden te zijn en
die was voor hem duidelijk. Er had
een boete van 550 gulden aangebo
den moeten zijn, bij niet-betaling te
verhogen tot 660 gulden en wan
neer dat niet gebeurde, zou het op
de zitting 850 gulden zijn gewor
den. Aangezien het eerste niet ge
beurd was, hield de officier het bij
660 gulden. De kantonrechter nam
dat over. „Ik kan de wettelijke be
palingen niet zomaar opzij zetten."
Toch erkende mr. Bruin, .dat er
vanuit Den Haag gemakkelijk re
gels worden gesteld.' Omdat het bo
vendien de eerste keer was dat B. in
de fout ging, maakte hij 360 gulden
van de boete voorwaardelijk met
een proeftijd van twee jaar, zodat er
in feite maar 300 gulden betaald
hoefde te worden. De schipper uit
Dordrecht vond dat nog niet ver ge
noeg gaan en tekende ter plaatse het
formulier om in hoger beroep te
gaan bij de rechtbank.
Officier van justitie mr. F. van Es
was er ook van geschrokken,
maar hij wees erop dat er ook
nog andere overtredingen waren,
zoals de verlichting. Voor het ont
breken van de reflector had nor
maal gesproken eerst een boete
van 60 gulden voorgelegd moeten
worden, bij niet-betaling 75 gul
den en op de zitting van het kan
tongerecht 90 gulden.
Nu het eerste niet gebeurd was,
hield de officier het bij 60 gulden.
„Echt gelukkig ben ik er nog niet
mee", zei B. De kantonrechter
was het echter met de eis eens.
„Op 60 gulden kun je niet afdin
gen en we zitten hier nu eenmaal
niet om mensen gelukkig te ma
ken", aldus mr. Bruin.
k t
De stichting Zeeuwse Vlegel (vervaardiger van milieuvriendelijke, streek
producten) zag in 1996 de afzet van het Vlegelbier met de helft omlaag
gaan. Het Vlegelbrood - een product van het eerste uur - doet het aanmer
kelijk beter. Er werd ruim elf procent meer meel verkocht aan bakkers van
het Vlegelbrood. Voor het bier zal een marktonderzoek worden ingesteld.
Dat blijkt onder meer uit het jaarverslag van de stichting.
