De lach van de herkenning op
feest van Anna Jacobapolder
Dorpsgemeenschap niet ontevreden over braderie in Scherpenisse
Duo C. Stoutjesdijk en L. Hage en zanger/postbode J. v.d Velde
Achtstandhouders komen niet opdagen; SPS is terug-
Donderdag 19 juni 1997
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
11
Anna Jacobapolder mag dan een zeer klein dorp zijn (in
totaal zo'n 400 inwoners) maar als er reden toe is, weten
de 'Polderkneuën' wel wat feesten is. Dat werd duidelijk
gedurende de feestweek ter gelegenheid van het 150-ja-
rig bestaan van 'de Polder'. Parachutisten, foto's, mu
ziek, circus en cabaret wisselden elkaar af.
Lauw van Thijs
Pontje over
Druk op expositie
Vrijdags en zaterdags
GEOPEND
Teletijdmachine
Snel voorbij
Import
Hele klus
Gemeente niet
in beroep tegen
afwijzen plan
voor buitengebied
langs de kraampjes doet, een spelletje speelt om de
clubkas van de vereniging te spekken of wat af te nemen
van de plaatselijke middenstand.
op elkaar als er de herkenning is
van een bekende situatie of per
soon. Vele zaken nemen Stoutjes
dijk en Hage op de hak. De fusie
tussen de gemeenten Sint-Philips-
land en Tholen. „Daer julder noe
'n kunstwèrrek van fêêrtugduuzend
hulden an verdiend", roept Hage.
Het publiek hapt meteen en protes
teert. Ook de geschiedenis van de
inpoldering komt voorbij en niet te
vergeten enkele markante figuren.
Zoals een lorrenboer. „Die
douwd'n bie 't weehen van de bul
len wel mooi z'n knieje vanonder
teehen de weegschaele", zegt mevr.
Stoutjesdijk. Daarop barst het pu
bliek in lachen uit. Dit wordt duide
lijk herkend. Het Thoolse duo stipt
ook nog aan het gebruik om men
sen aan te duiden bij de voornamen
van hun voorouders. „Jan van Pie
van Kee van Freek", noemt Hage
als voorbeeld.
De 'vete' die er altijd heerste (en
nog wel volgens mevr. Stoutjesdijk)
tussen 'Flupduumers' en 'Polderk
neuën' en ook het verschil tussen
de 'echte' bewoners van het dorpje
en de 'import' komen aan de orde.
„Wat motte die ménsen uut Rotter
dam ier noe komme doe?", vraagt
Hage zich af. „Rust, frisse lucht vö
niks, 'n mööi uusje vör 'n pries wa-
er a z' in de ranstad nog gêên oen-
derkot vö kunne kriehe, in de ruum-
te om bevoorbeeld je'n ond uut te
laete", antwoordt mevr. Stoutjes
dijk. Hage haakt in: „Ja, in z'ebbe
van die joekels!"
Luid applaus is zijn deel. Ook de
'import' zelf kan er echter wel om
lachen. De sfeer is gemoedelijk en
even later krijgen deze mensen zelf
de kans om wraak te nemen, ,,'t Is
mè hoed at'r nog import is, wan ta
briengt temissen 'n bitje leven in de
brouwerieje en 't is hoed vö de
schoole", zegt mevr. Stoutjesdijk.
Ook nu klinkt er applaus, al is het
wel minder hard.
Na het duo Stoutjesdijk en Hage
komt een echte Sint-Philipslander
op het toneel. Postbode Jan van de
Velde (ofwel Jan van de Post) is te
genwoordig weliswaar woonachtig
in Nieuw-Vossemeer, maar zijn
wortels liggen op Sint-Philipsland.
Van de Velde (wiens vader en opa
ook al postbeambten waren) zingt
liedjes over vroeger tijden. Over de
dingen die voorbij zijn gegaan,
maar ook een protestlied dat hij
destijds schreef naar aanleiding van
de aanleg van de Philipsdam. Het
zijn hoofdzakelijk weemoedige
nummers die Van de Velde brengt,
terwijl hij zichzelf op gitaar bege
leidt. Maar één nummer slaat dui
delijk nog meer aan bij het publiek
dan de andere. „Het gaat over een
markante figuur die iedereen waar
schijnlijk nog wel heeft gekend",
zegt Van de Velde. „Lauw van
Thijs." Direct gaat een gemompel
van herkenning op in de tent. In een
humoristisch lied geeft de zingende
postbode een beschrijving van
Lauw van Thijs als een merkwaar
dige man die graag een haasje
mocht verschalken in een strik. „De
strikken van Lauw waren wel niet
groot, maar menig haas bleef erin
dood", zingt Van de Velde dan ook.
Zijn verschijning (lange leren jas en
pet) en het feit dat hij op een 'Kapi
tein mobiletje' reed, was bij velen
nog bekend. Het lied verhaalt ver
der over die keer dat veldwachter
Kooman rond de kerst op de loer
ging liggen om Lauw van Thijs te
betrappen op stroperij. Maar die
bleef thuis. Toen hij later hoorde
dat de veldwachter ziek in bed lag,
zag hij zijn kans schoon. Hij ging
er ook nog naartoe om te informe
ren naar zijn welstand. „Of het alle
maal waar is, weet ik niet, maar dat
laat ik in het midden", zegt Van de
Velde. De drie artiesten van deze
avond worden bedankt met een
bloemetje. Om half elf keren veel
mensen huiswaarts, maar anderen
blijven nog even napraten.
Het popconcert van 'Peter, Peter en
de rest' trekt vrijdagavond zo'n 400
bezoekers naar de feesttent. De
sfeer is goed en de jeugd komt vo
lop aan zijn trekken.
Zaterdag staat in het teken van de
zeskamp. De kinderen van 4 tot 12
jaar beginnen 's middags aan de zes
onderdelen, die door medewerkers
van de Zeeuwse Sportraad zijn op
gezet.
Drie spelletjes worden op het gras
veld bij de feesttent afgewerkt, drie
andere op straat. Arno Koen werd
winnaar, maar voor iedereen waren
er kleurpotloden, een pen en een
erelint van 150 jaar Anna Jacoba
polder.
Daarna komen de deelnemers vanaf
13 jaar aan de beurt. De spelonder-
delen worden aangepast en van de
dertien ploegen zegeviert Pontje
Over o.l.v. Leo Polderman.
Met rustige muziek van Jeanet de
Vos op keyboard, praten de deelne
mers in de tent na, totdat Han v.d.
Velde namens het comité om elf
uur de festiviteiten met een dank
woord afsluit.
Dan gaat iedereen naar de Noord-
weg om het vuurwerk te bekijken,
dat voor de finale zorgt met de
tekst: 150 jaar A.J.P. "We hebben
er anderhalf jaar voor vergaderd,
maar het was meer dan de moeite
waard, 't Was een hardstikke ge
slaagde week", concludeerde co
mitélid Greta Quist.
Dat het feest is in 'de Polder' kan
zelfs een bijziende niet ontgaan. De
huizen die niet versierd zijn met
vlaggetjes, lichtjes of borden, zijn
op de vingers van één hand te tellen
en met een metershoge poort aan
het begin van de Langeweg is het al
meteen duidelijk. Na de opening op
dinsdagavond - waarbij het kunst
werk van Roel Teeuwen (een vier
meter lange, koperen hoorn) wordt
onthuld - gaan de activiteiten van
start. De woensdag is geheel aan de
kinderen gewijd. Die kunnen eerst
genieten van een optreden van goo
chelaar en grappenmaker Ton La-
ros. Nadat de kinderen zeker weten
dat 'lachen oké' is, geeft muziek
vereniging Concordia 's avonds om
kwart over zeven een kort optreden.
De jeugd van christelijke basis
school Het Kompas uit Anna Jaco
bapolder voert vervolgens een cir
cusvoorstelling op. De sfeer is er
helemaal, want de evenementen
vinden plaats in de grote feesttent
die is opgezet op het trapveldje
achter de Steintjeskreek. En een
circus hoort nu eenmaal in een tent.
Bovendien blijven publiek en 'ar
tiesten' droog als het nog even een
flinke bui regent. Concordia sluit
de avond af met een concert.
Veel bekijks krijgt ook dorpsom
roeper G. de Moed uit Stavenisse
die elke dag in historische kledij
door de straten van Anna Jacoba
polder loopt om het programma af
te roepen. Hij past prima bij de gro
te poort die na de storm van vorige
week zaterdag weer keurig intact
aan de ingang van het dorp staat.
J. Kempeneers is een half jaar van
tevoren al begonnen met het sa
menstellen van een collectie oude
foto's voor een tentoonstelling in
Ons Dorpshuis. De belangstelling
voor deze expositie is enorm. Al
leen al op de woensdagmiddag,
donderdagmiddag en donderdag
avond komen er zo'n 350 bezoe
kers. „Boven verwachting", zegt
Kempeneers die duidelijk eer van
zijn werk heeft. De tientallen foto's
zijn echter niet zomaar kiekjes. De
Sint-Philipslandse amateur-histori
cus kreeg bergen met foto's onder
ogen. „Je probeert er een schifting
in aan te brengen. Je wilt diverse
onderwerpen belichten zoals de
aanleg van de Rijksweg, de tramlijn
en de veerdienst. Maar er zijn na
Zaterdag was dat in Scherpenisse te
merken tijdens de eerste Thoolse
braderie van het seizoen, georgani
seerd door de Dorpsgemeenschap
Scherpenisse. Opvallend waren de
lege stukken op sommige gedeelten
van de braderie en de kraampjes die
niet bezet waren. Voor de jeugd
was het springkussen op de Lage
Markt echter een doorslaand succes
en ook het optreden van muziekver
eniging Euterpe en het fitnesscen
trum Island Power uit Sint-Maar
tensdijk met een demonstratie steps
en streetdance trok veel publiek.
Muziek was er in overvloed want in
de Kerkstraat speelde naast cafeta
ria De Heksenketel de The Jolly
Beggars Ierse muziek op een ban
denwagen die twee 'grondplaatsen'
besloeg.
Acht deelnemers die een kraam
hadden besteld, kwamen niet opda
gen. Van de 38 kramen waren er
dertig bezet, een stuk minder dan
vorig jaar toen er 53 kramen ston
den. Trouwe deelnemers zoals de
De
gerenommeerde
LIJSTENMAKER
«oor het
eiland Tholen
Molenstraat 13,
tel ./fax: 0166-664041
4695 CK
Sint-Maartensdijk
Advertentie LM.
I
tuurlijk ook foto's van het dorp en
van de bewoners", zegt Kempe
neers.
Bij elk paneel met foto's staan
groepjes mensen. Druk gebarend,
vertellend of radend wie er op de
foto staan. Maar niet alleen de ou
dere mensen hebben wat aan deze
expositie. Ook interessante foto's
van de aanleg van de Rijksweg (be
tonnen platen) en bijvoorbeeld het
veer tussen Anna Jacobapolder en
Zijpe zijn aanwezig. Naast prenten
zijn er ook wat voorwerpen ten
toongesteld. In een vitrinekastje
hangen diverse soorten hoefijzers.
Dik, dun of met uitsteeksels aan
één been. Maar stuk voor'stuk zijn
het perfect afgewerkte exemplaren,
mooi zwart van kleur. Het waren
destijds dan ook examenstukken
van smid J. Zuidweg sr. Onder de
tentoongestelde voorwerpen ook
een portret van de bedijker W.F. del
Campo genaamd Camp én de kope
ren signaalhoorn van de tramcon
ducteurs van de RTM. Naar dit
voorbeeld maakte Teeuwen het
kunstwerk dat voor Ons Dorpshuis
staat.
Kempeneers was zeer verrast, dat
tijdens de expositie nog een bijzon
der schilderij aan de tentoonstelling
werd toegevoegd: het in 1859 ge
bouwde Witte Huis van Del Camp
aan de Sluisweg, tussen de Rijks
weg en de Langeweg in. "Een
uniek, zeldzaam schilderij", con
cludeerde Kempeneers, die het in
bruikleen kreeg van A. Wisse.
Van ver buiten Anna Jacobapolder
komen oud-inwoners en andere be
langstellenden naar de tentoonstel
ling. Er komt zelfs een echtpaar uit
Zuid-Afrika langs, alhoewel ze er
natuurlijk niet speciaal voor geko
men zijn. In een afgescheiden deel
van Ons Dorpshuis wordt een kort
filmpje vertoond over de tram in
Anna Jacobapolder. Het betreft een
fragment van een film over Sint-
Philipsland uit 1939. Als in de tele
tijdmachine van professor Barabas
flitsen de bezoekers bijna zestig
jaar terug in de tijd. In beeld komt
de tram met op de achterste wagon
nog het nummer 338 leesbaar. Het
kleine stoomlocomotiefje van de
RTM trekt met verbazingwekkende
kracht één post-, drie personen- en
drie goederenwagons. Passagiers
worden op het station uitgezwaaid
gymnastiekvereniging SHF. het
Cloveniersgilde, de Anib en de
kleinveevereniging Animo uit Hal
steren ontbraken dit jaar. Voetbal
vereniging SPS was na negen jaar
weer present. De club stond in de
Langeweg met het spel Dikke Ber-
ta; bezoekers konden doelschieten.
De snelheid van de bal werd op een
monitor zichtbaar. Danny Bijl uit
Poortvliet (SPS-speler) won. Hij
schoot de bal met een snelheid van
101 kilometer per uur in het net. De
voetbalvereniging was niet ontevre
den over de belangstelling. Wel
hadden ze liever op een andere
plaats gestaan.
De jeugdsoos Sint-Maartensdijk-
/Scherpenisse was voor het eerst
present op de Hoge Markt. Er wer
den tweedehands artikelen verkocht
en bezoekers konden ballen gooien
en hun krachten meten door met
gestrekte armen een accu op te til
len. Voor de mannen woog de accu
15,5 kilo. J.G. de Zeeuw uit Rotter
dam hield het 57 seconden vol. Bij
de vrouwen hield mevr. Gillissen
van camping De Pluimpot de accu
(6,5 kilo) een minuut en 44 secon
den voor zich uit. Beiden ontvingen
een T-shirt en een tas van een
sportshop in Roosendaal. De jeugd
soos zoekt vrijwilligers voor de ac
tiviteiten voor kinderen van 6 tot 12
jaar op woensdagmiddag, maar die
meldden zich zaterdag niet aan.
Volgens P.N. Voshol-Bolier, die af
geschreven boeken verkocht in de
uitleenpost, was er minder publiek
dan in voorafgaande jaren. „Er is
wel belangstelling, maar het wordt
minder." Toch verkocht ze nog re
delijk wat boeken. Dit jaar bleken
T
door familie als gingen ze op we
reldreis. Vrouwen in traditionele
rokken en mannen met hun zwarte
broek, zwart jasje, wit overhemd,
klompen en pet. Mensen die op het
land tarwe aan het rapen zijn, ko
men overeind uit hun gebukte hou
ding om de tram na te kijken. He
laas duurt het maar drie minuten
voordat het publiek weer terug is in
1997. Behalve dit stukje historie is
er ook een meer recente videofilm
over de eendenkooi op aanvraag te
bekijken.
Kempeneers kijkt zaterdagmiddag
na vijf uur voldaan terug op alle in
spanningen, want bijna 800 bezoe
kers blijken de tentoonstelling be
zocht te hebben. De expositie
groeide uit tot een reünie, waarbij
Kempeneers verschillende familie
herenigingen weer in beeld bracht.
Wie weet, voor een volgende expo
sitie.
Donderdagavond is het werkelijk
druk in 'de Polder'. Het idee van de
Zeeuwse avond, voorafgegaan door
een demonstratie parachutesprin
gen, slaat blijkbaar aan. De auto's
staan tot ver buiten het dorp in de
berm van de Langeweg geparkeerd.
Stipt om half acht klinkt het geronk
van een klein vliegtuigje. Iedereen
kijkt omhoog, speurend naar de
mannen die zojuist het luchtruim
zijn ingesprongen. Dan ontdekt
men twee stippen. „Daar! Zie je
ze?", zëgt een man tegen zijn zoon
tje. Die moet nog even turen, maar
ontdekt ook dan de twee parachu
tisten van een team van vliegveld
Seppe. In een razende vaart, on
danks de valschermen, naderen de
mannen de grond. Ze landen met
precisie en nog steeds met grote
vaart, op een stuk grasland achter
de Steintjeskreek. Het publiek heeft
zich aan de rand in groten getale
verzameld. Het tweede koppel is
inmiddels uit het vliegtuig gespron
gen. Aan de felgekleurde parachu
tes laten ze zich in een spiraal naar
beneden zakken.
Het gaat zo snel dat sommige be
zoekers te laat zijn om de parachu
tisten te zien landen. Het spektakel
is binnen tien minuten voorbij.
„Tjonge", zegt een vrouw. „Ik
dacht eerst nog wel: 'Ik ga pas om
kwart voor acht, want ik hoef er
geen heel uur bij te zijn.' Maar het
is nu al voorbij."
Langzamerhand slentert het publiek
naar de grote feesttent waar om half
negen de Zeeuwse avond begint.
Het zal niet veel schelen of de vol
tallige bevolking van het dorp is
aanwezig. De straten zijn verlaten
en veruit de meeste huizen ook. Het
bekende duo Gok Stoutjesdijk en
Leen Hage (afkomstig uit respectie
velijk Stavenisse en Sint-Annaland)
brengt in klederdracht een verma
kelijke conference in het Zeeuws.
De teksten zijn toegespitst op Anna
Jacobapolder. Ondanks het dialect
kan ook de 'import' het best aardig
volgen. Regelmatig gaan de handen
In de Kerkstraat stond de kraam
van de welfare-afdeling van het Ro
de Kruis er een beetje eenzaam bij,
zonder directe buren. De dames
verkochten sokken. Rond vier uur
al zestien paar. „We hebben ze ex
tra aangeprezen voor vaderdag,"
lacht J. Lindhout-Slager.
Het publiek kwam vooral in de
middag naar de braderie. Volgens
penningmeester H.C. Verkerke van
de Dorpsgemeenschap waren de
standhouders over het algemeen
niet ontevreden over de verkoop.
„Erg jammer dat er zoveel tenten
leegstonden.
Zonder bericht zijn de standhouders
weggebleven.
Volgende keer moeten we ze eerst
laten betalen." Liet de exploitant
van het springkussen vorig jaar ver
stek gaan, dit jaar konden de kinde
ren hun hartje ophalen op de Lage
Markt.
„Het was constant bezet en voor
ons erg inspannend om dat allemaal
in de gaten te houden. Als de ope
ning te lang open bleef, liep er
lucht uit en zakte de panda." De
Dorpsgemeenschap organiseerde de
braderie dit jaar zelf, zonder de
middenstandsvereniging. „Vanuit
de middenstandsvereniging waren
geen mensen meer disponibel. Het
is een hele klus om het voor te be
reiden.
We zijn met zeven mensen. Ik denk
dat we toch weer eens wat anders
moeten verzinnen.
Maar dat kost meestal veel geld."
Of de braderie volgend jaar weer
om elf uur begint of naar twee uur
's middags verschuift, kan Verkerke
nog niet zeggen. "Het was 's mid
dags lekker druk.
Het is wel een heel stuk minder dan
vroeger, maar we kappen niet in
eens zomaar iets af."
Het gemeentebestuur gaat niet in
beroep tegen het besluit van gede
puteerde staten om gedeeltelijke
goedkeuring te onthouden aan de
9e en 4e herziening van de bestem
mingsplannen buitengebied Tholen
en Sint-Philipsland. G.s. hebben in
feite slechts enkele facetten goed
gekeurd: de flexibele bouwblokre
geling en de bepaling over de op
slag van mest.
In het plan zijn de mogelijkheden
voor nieuwvestiging van agrarische
bedrijven onnodig beperkt, mede
gelet op het rijks- en provinciale
beleid, aldus g.s. Inmiddels bereidt
de provincie nieuw beleid voor met
als oogmerk het reguleren van de
intensieve veehouderij. Met dat be
leid dient de gemeente bij de her
ziening van het bestemmingsplan
rekening te houden.
Inmiddels heeft het stedenbouw
kundig bureau RBOI een offerte
opgesteld voor de algehele herzie
ning van het bestemmingsplan bui
tengebied. Die vergt zo'n 456.000
gulden.
Uit eerder beschikbaar gestelde
posten is nog 172.000 gulden be
schikbaar, maar daarnaast wordt de
gemeenteraad om drie ton gevraagd
uit de reserve bouwgrondexploita
tie. De commissi ruimtelijke orde
ning heeft gisteravond advies uitge
bracht.
Computers voor scholen. De
Bergse scholen 't Rijks, Roncalli en
Moller hebben - evenals drie basis
scholen in de stad - computers ge
kregen van Akzo Nobel Resins. Het
gaat om 18 gebruikte computers,
die het bedrijf - dat 50 jaar bestaat -
niet meer nodig heeft omdat een
nieuw bedrijfsbesturingssysteem in
gebruik is genomen.
Huib van Westen op glad ijs tijdens de zeskamp.
Jan Kempeneers maakt opnamen voor een volgende expositie.
Met zo 'n handicap valt het niet mee om een bal te schieten.
Op de Hoge Markt demonstreerden deze meisjes een 'gezonde manier van bewegenin het Engels streetdance geheten. De show van het
fitnesscentrum uit Sint-Maartensdijk trok veel publiek.
toeristische boeken in trek. Scarpejaantjes waar enveloppen ge- plantenstekjes te koop. gewoonlijk de schiettent goed be-
Ook redelijk was de belangstelling trokken konden worden. Ook waren Bij hengelsportvereniging de Zee- zet. De verkoop van saté was wat
bij de tafel van de peuterspeelzaal er kleren, knuffels, pruimenjam en baars in de Langeweg bleef zoals minder.
f
y
