De grote opknapbeurt van een
oude, witte en te hoge heer
5?
Het was een groots project"
Geen feestje
bij afronding
basisplannen
Druk opvoeren
op de gemeente
Molen De Hoop in Tholen was hard aan restauratie toe
Donderdag 17 april 1997
EENDRACHTBODE, DE THOQLSE COURANT
11
Al enkele maanden staat molen De Hoop in Tholen er
wat verloren bij. Bouwsteigers met hun uitstekende pij
pen maken van de ranke molen een soort kaktus. Maar
het was hoog tijd dat de restaurateurs aan het werk gin
gen. Want binnen een jaar hadden er rampen kunnen
gebeuren. Een kijkje op de zeer winderige steigers van
De Hoop.
Vermolmd
Enquete naar
belastingtarieven
in Zeeland
Takelen
Plakvoegen
Zuunig
Naam ontbreekt
Kortsluiting
Bezemstelen
Weinig verloop
Karwei van 22 miljoen opgeleverd
Met de oplevering van Tholen Oost is het laatste bestek
van het basisplan zoet wateraanvoer afgerond. In 1990
werd na heel veel discussie begonnen met het basisplan
St. Philipsland. Daarna volgden Noord (St. Annaland),
West (Stavenisse), Zuid (St. Maartensdijk/Scherpenisse)
en na zeven jaar vormde Oost (Tholen, Poortvliet, Oud-
Vóssemeer) de finale.
Geweldig plan
Bestekken vielen mee
Gezworene Mol over riolering:
"We proberen de druk op de gemeente op te voeren om
de riolering te verbeteren. Enerzijds door ze een rekening
te presenteren voor de overstorten en anderzijds door het
provinciaal bestuur in te schakelen. Anders wil de
gemeente Tholen de verbetering van de riolering uitstel
len, teveel op de lange baan schuiven." Gezworene J.L.C.
Mol zei dat maandagavond tijdens de vergadering van de
gebiedscommissie van het waterschap Zeeuwse Eilan
den.
Spuitvrije zones
Het is zonnig weer en op de begane
grond is het redelijk goed toeven
onderaan de molen. Maar wie de
klim naar boven waagt, merkt al
snel dat de koude wind een spelbre
ker is bij dit fraaie voorjaarszonne
tje. De Hoop staat rondom in het
groen op een punt van de voormali
ge vesting die in een stervorm werd
aangelegd. Een fraai gezicht, maar
de laatste tijd werd het monument
behoorlijk groen. Daaraan was voor
de passanten te zien dat een 'flinke
beurt' niet verkeerd zou zijn. Maar
er was nog veel meer aan de hand.
Dat is wel te zien voor wie het wan
delpad van de Oudelandsepoort
door het park in loopt. Links en
rechts liggen stukken hout. Een
enorme balk ligt helemaal opengerot
op de vloer. Het blijkt de 'korte
spruit' te zijn.
In de molenwereld gaan een berg
namen om waar een leek geen touw
aan vast kan knopen. De korte spruit
is een zware balk aan de achterkant
van de kap van de molen. Aan deze
balk zitten de staart en twee korte
schoren (allemaal zware balken)
vast. Met de staart wordt de molen
naar de wind 'gekruid'. De lang
spruit gaat dwars door de kap en
daaraan zitten twee lange schoren
die ook weer bij de staart uitkomen.
Beide spruiten liggen nu echter
totaal vermolmd op de grond. Van
bovenop de steigers wenkt vrijwillig
molenaar Oscar Huiskamp. Deze
Het provinciaal bestuur heeft alle
Zeeuwse gemeenten en de water
schappen gevraagd om de tarieven
1997. Met de afschaffing van het
belastingtoezicht is ook de inzen
dingsplicht van belastingverorde
ningen komen te vervallen. Om toch
inzicht te krijgen, houdt de provin
cie elk jaar een enquete. Hierbij
wordt ook een berekening gevraagd
ter bepaling van de belastingdruk
van enkele voorbeeldbedrijven. Dit
systeem is ontleend aan de Kamer
van Koophandel en de Vereniging
van Zeeuwse Gemeenten. Het gaat
om drie voorbeelden: een grafisch
bedrijf, een onderneming in de
metaalsector en een horecabedrijf.
Ook van de gemeente Tholen wor
den gegevens verwacht over de
onroerende zaakbelasting, afval
stoffenheffing, rioolrecht, toeristen
en watertoeristenbelasting, belasting
op roerende woon- en bedrijfsruim
ten, forensenbelasting, hondenbe
lasting, lijkbezorgingsrechten en
leges rijbewijs, paspoort, identiteits
kaart en uittreksel persoonsgege
vens.
leraar van basisschool Ter Tolne is
wat je noemt 'gek' van molens. Via
het stoffige, schemerige binnenste
van de molen gaat het omhoog. De
trappen zijn hier en daar heel oud en
afgesleten. Maar alles is zo gerepa
reerd dat men er veilig op kan lopen.
Het ruikt muf en de kieren en hoe
ken zijn het domein van spinnen.
Via de graanopslag en het voorma
lig woongedeelte op de begane
grond en de eerste verdieping, gaat
de klim verder naar de maalzolder
waar de zakken gevuld werden en de
steenzolder waar de stenen in hun
haast nieuwe maalstoelen liggen.
Nog steeds binnenlangs gaat het
naar de hijszolder. Daar is de deur
naar de stelling buiten. Deze omloop
is rot en daardoor scheef getrokken
bij het kruien. Dus ook die is hard
aan vervanging toe. Voor het hout
werk wordt 'bielinga' gebruikt, een
hardhoutsoort uit de Ivoorkust. Bie
linga is zo hard dat het met z'n soor
telijk gewicht van meer dan 1 als
een baksteen zinkt als je het in water
gooit.
Buitenom wordt de reis vervolgd via
een paar laddertjes. De molen is
totaal ingebouwd. Bovenin wacht
Huiskamp samen met uitvoerder
J.G. den Ouden, de baas van het res
tauratiewerk. Hier, bovenop de stei
gers, met de kap op ooghoogte,
waait een zeer stevige wind. Deze
blaast door de pijpen van de steiger
waardoor er een somber, klaaglijk
geluid ontstaat dat schril contras
teert met het felle zonnetje. Den
Ouden werkt zelf op dit hoogste
punt aan de lange spruit. Deze knaap
van een balk weegt zo'n 1100 kilo.
"Ze dachten dat hier een telescoop
kraan bij de molen kon komen,
omdat er ook een hoogwerker was
geweest. Maar toen ik hier aan
kwam, bleek dat onmogelijk zonder
het hele plantsoen te vernielen", ver
telt Den Ouden, die niet de minste
last heeft van het feit dat hij op zo'n
21 meter hoogte staat te werken.
"Toen hebben we het ding met een
gewone lier omhoog moeten trek
ken." Het lijkt haast niet voor te stel
len. Twee mannen die samen vanaf
een stelling op ruim twintig meter
hoogte een balk met het gewicht van
een grote auto omhoog takelen.
Maar het is toch gebeurd en niet één,
maar meerdere keren. Den Ouden
(woonachtig in Dirksland) is nu
bezig met de afwerking. Er gaan een
soort houten hoedjes over de balken.
Het is allemaal maatwerk.
"Je kunt zien dat hij het met liefde
doet", zegt Huiskamp glunderend.
Hij is blij dat nu eindelijk de restau
ratie van de molen afgemaakt wordt.
Tien jaar geleden werd De Hoop
voornamelijk van binnen aangepakt.
Op sommige punten is er echter de
vorige keer het één en ander misge-
Molenaar O. Huiskamp (links) en restaurateur J.G. den Ouden bekijken de 'deksels' die aan de uiteinden van de houten schoren en spruiten
moeten komen. Vóór hen de lange spruit die dwars door de molenkap gaat.
gaan. "De voegen in het metselwerk
zijn er niet goed ingezet. Het is op
een nieuwbouwmanier gebeurd:
Met een grote voegspijker het spul
erin en dan één lange haal om het af
te strijken. Plakvoegen zijn het.
Maar die zitten niet stevig", vertelt
Den Ouden, terwijl zijn collega
bezig is met een pneumatische beitel
de voegen uit te kappen. "Omdat de
molen konisch is (kegelvormig -
red.), loopt al het regenwater over de
romp. Slechte voegen gaan dan
inwateren en als er vocht in de ste
nen komt en het gaat vriezen, krijg
je last van vorstschade. Als je die
stenen wegkapt, zie je ook dat ze
van binnen helemaal groen zijn. Een
goede voeg zorgt ervoor dat zoiets
niet kan gebeuren."
Den Ouden werkt maar met één col
lega aan dit karwei. Geen grote
ploeg dus. "Dan loop je elkaar toch
maar in de weg. En als uitvoerder zit
ik normaal gesproken veel achter
mijn bureau. Nu krijg ik ook de kans
om nog zelf veel werk te doen. En
het is echt knutselen. Zoeken naar
passende oplossingen voor elk pro
bleem dat je tegenkomt." Den
Ouden werkt voor koninklijke Wou
denberg uit Ameide en de restaura
tie wordt uitgevoerd door Van der
Sluis en Van Dijk (dochteronderne
ming van Woudenberg).
Er valt heel wat te doen voor de twee
mannen. Behalve het uitkappen en
opnieuw voegen van vrijwel het
hele metselwerk, moeten er ook ste
nen (ijsselsteentjes) vervangen wor
den. Een aantal grote moerbalken
zijn in de muren totaal verrot en
moeten gesteund worden door zoge
naamde sleutelstukken. Trappen
worden nieuw gemaakt of gerepa
reerd en ook enkele deuren bij de
stelling worden vervangen. De staart
wordt gelicht en er komen nieuwe
schoren en een nieuwe spruit. De
verrotte onderkant van de molenkap
wordt verwijderd en vervangen.
Vooral het vervangen van de sprui
ten was hard nodig. "Als daar nu
niets aan gebeuren zou, was er min
stens één binnen het jaar afgebroken
en naar beneden gevallen", zegt Den
Ouden.
Molenaar Huiskamp valt hem bij:
"Daar ben ik wel bang voor geweest.
Ik krui de molen nooit om waar
mensen bij zijn, maar als zo'n spruit
valt, gaat hij dwars door de stelling
heen. Bloedlink was het."
Huiskamp is een tevreden man als
hij kijkt naar de grote beurt die zijn
troetelkind nu ondergaat. "Het is een
prachtige molen. Eigenlijk is ie
natuurlijk veel te hoog", vertelt de
molenaar en terwijl hij naar de
bomen in het park kijkt gaat hij ver
der: "Dat krijg je ervan als een
gemeente 'zuunig' wil zijn. Destijds
heeft men niet de vesting gelaten
zoals hij was, maar omgevormd tot
park voor de productie van bomen.
Maar toen dat overbodig werd, ble
ven die bomen wel staan. Je ziet nu
niets meer van de vestingvorm en de
wind werd van de molen weggevan
gen. Daarom is de molen honderd
jaar geleden bijna zes meter opge
hoogd. Daardoor is hij veel te slank
voor zijn hoogte." Inmiddels is een
belangrijk obstakel (een enorme iep)
al verdwenen, maar voor de wind en
meer zonlicht tegen de groene aan
slag zou de kap van een paar andere
bomen volgens Huiskamp geen
kwaad kunnen.
Toch zal molen De Hoop (een stel
lingmolen uit 1736) zo rond het ein
de van de maand mei helemaal
gerestaureerd zijn en weer in volle
glorie aan de Vest prijken. Bij het
restaureren viel het Huiskamp en
restaurateur Den Ouden weer op dat
de naam van de molen er niet op
staat. "Meestal staat dat op de baard
(een sierbord aan de kap - red.),
maar het staat er in elk geval érgens
op", zegt Den Ouden. Huiskamp zou
het een goed idee vinden om de
naam De Hoop op de baard (die met
de hand nagemaakt al gereed ligt in
de werkplaats) te schilderen. Maar
ja, wat hem betreft kan er niet
genoeg gedaan worden om de molen
in een zo goed mogelijke conditie te
houden. "Een molen is het mooist
als hij kan draaien", besluit Huis
kamp met een blik op De Hoop die
er weer voor een flink aantal jaren
tegen kan. Een beeldbepalend ele
ment in het stadgezicht van Tholen.
VERVOLG VAN PAGINA 1
Intern zijn we al gaan kijken naar de
afvalpreventie. Daar zijn in 1992
zelfs opnamen voor gemaakt voor
een Teleac-cursus om de afvalstro
men in te perken. Er is een inventa
risatie gemaakt van de waterzuive
ring en de geurbeperking door mid
del van naverbranding."
Het afvalwater met vet, slib, uiensap
en vezeltjes loosde het bedrijf op het
riool. De Rijke: "De aanslagen van
het waterschap rezen de pan uit. Het
was een lange weg om de goede
installatie te vinden. Voor de zuive
ring maar ook voor de naverbran
ding. Er is wel enige ervaring in de
friet- en groentebranche, maar dat is
toch weer anders dan met uien. In
Nederland is er niks op dit gebied.
We moesten het opnieuw uitvin
den."
Juist op dat moment laaide landelijk
de discussie op over de zogenaamde
geuruitstoot van bedrijven. Schot:
"Het rijk had toen strenge normen
ogesteld. Er waren grote investerin
gen nodig om daar aan te voldoen.
Bedrijven zoals Peijnenburg dreig
den naar België te gaan." Danisco
Foods heeft dit niet serieus overwo
gen, maar volgens Schot is er in het
bedrijf wel over gediscussieerd.
"De normen zijn daarop versoepeld
en de gemeenten hebben meer vrij
heid gekregen om te bepalen hoe
hoog die moeten liggen."
In 1993 was de waterzuivering ope
rationeel. De zuivering van 1,2 mil
joen gulden is voorzien van een bio
gasinstallatie. De Rijke: "Bacteriën
zorgen voor het afbraakproces. Daar
komt biogas bij vrij. Dat wordt
opgevangen en gaat terug naar de
brander zodat de installatie zich met
eigen gas verwarmt. Het is een
gesloten systeem van 300 kubieke
meter."
Kortsluiting in een schakelkast was
er in oktober 1993 de oorzaak van
dat het bedrijf een week stil kwam te
liggen. De rook zorgde voor een
enorme roetaanslag door heel het
bedrijf. Een schoonmaakploeg is zes
dagen bezig geweest de gebouwen
en machines te reinigen. De voor
raad gebakken uitjes moest worden
afgevoerd.
Eind 1994 werd er een nieuw kan
toor gebouwd. Er zijn dan 34 werk
nemers en in dat jaar verlaten er
3.748.214 kilo gebakken uitjes de
fabriek. Begin 1995 wordt Onion
Specialties omgedoopt in Taffel
Foods, genoemd naar een van de
divisies van Danisco in Denemar
ken. Lang hingen de letters niet aan
de gevel want het hoofdkantoor in
Kopenhagen besloot om alle vesti
gingen dezelfde naam te geven. "De
lichtbak kon weer van de muur, voor
de buitenwereld was het verwar
rend," blikt Schot terug op de
recentste naamsverandering.
Naast bouwen en investeren in
afvalpreventiesystemen bekommer
de de directie zich ook om het ver
beteren van de kwaliteit van het pro
duct. Begin 1995 kreeg het bedrijf
het ISO 9002-certificaat. "De klan
ten vroegen ernaar. In Denemarken
konden ze dat niet waarmaken, wij
wel." Even belangrijk, zo niet
belangrijker, zijn de regels voor de
voedselveiligheid waaraan het
bedrijf moet voldoen, de HACCP
(hazard analyses critical control
points). Schot: "Dat zijn de kritieke
punten in het bedrijf die problemen
op zouden kunnen leveren voor de
volksgezondheid, zoals besmetting.
De keuringsdienst van waren ziet er
op toe dat alles volgens die regels
gebeurt. Het is nu in Nederland ver
plicht."
De Rijke: "Zo wordt er bijvoor
beeld gekeken naar de smeermidde
len die voor de machines worden
gebruikt. We mogen ook geen moto
ren boven de productielijn hangen
en ook geen houten bezemstelen
gebruiken, maar kunststoffen. En
om de tl-lampen moet een hoesje
zitten; als er eentje breekt, dan valt
het glas niet in de uien. En de ver
pakte uitjes gaan door een metaalde
tector met een automatisch afgeslo
ten uitwerpsysteem zodat niemand
het pakje alsnog in de lijn terug kan
gooien."
Door de overname, door Danisco,
van Groko groente- en diepvriespro
ducten in Zundert begin 1996, ver
anderde er weer het een en ander in
Sint-Maartensdijk. De directie, de
marketing- en verkoopafdeling ver
huisden naar het hoofdkantoor in
Zundert. Aan de Nijverheidsweg
bleef louter een productielijn over.
Er is geen directeur meer. Schot en
De Rijke rapporteren direct aan de
directeur operations H. Kalkema.
Ongeveer tegelijkertijd met de over
name van Groko werd ook besloten
de uienbakfabriek in Denemarken in
zijn geheel over te brengen naar
Tholen. Schot en De Rijke kregen
de opdracht de tweede baklijn in het
bedrijf aan de Nijverheidsweg in te
passen.'De ruimte was hier te klein
en we hadden te weinig grond."
Buurman Combi Isolatie werd aan
gekocht en inmiddels is er nieuw-
Het kantoor met de kantine van Danisco Foods aan de Nijverheidsweg. Achter het gebouw bevindt zich de productiehal, rechts de inpakaf-
deling en het magazijn.
bouw van 2200 vierkante meter ver
wezenlijkt.
De Rijke: "We kregen er een klein
jaar voor. In de weekends gingen we
in Denemarken kijken wat we kon
den gebruiken. We zijn heel wat
keren heen en weer geweest om
planningen en budgetten te maken.
De motivatie om het tot een goed
eind te brengen is dan ook heel
hoog. Het wordt een stukje van
jezelf."
Schot: "Hoewel het aangestuurd
werd door Van Meel, mochten we
het zelfstandig uitvoeren. Het was
een groots project. Er is heel veel
vrije tijd in gaan zitten. We kennen
Kopenhagen nu beter dan Rotter
dam." In november vorig jaar
begon de demontage en de verhui
zing van de bakoven, de verpak
kingsmachines en de bulkinstallaties
(voor de ontvangst van de onge
schilde uien).
Tijdens de uitbreiding werd ook de
naverbrandingsinstallatie geplaatst
die de uitstoot van vetdeeltjes en
stank met negentig procent terug
brengt. Voor de hele operatie lag de
fabiek twee weken stil. De Rijke:
"We moesten wel eens scheidsrech-
tertje spelen. De ene aannemer voor
de andere wilde op tijd klaar zijn."
Nieuwbouw, verhuizing en installa
tie van bakoven en naverbrander
kostte 6,5 miljoen.
De betrokkenheid van Schot en De
Rijke bij het bedrijf is groot, maar
volgens Schot geldt dat ook voor de
rest van het personeel. "Het verloop
is erg klein. We zijn een open orga
nisatie. We hebben op een voorlich
tingsavond laten zien wat we voor
plannen hadden tegen de uitstoot
van vet en geur. De mensen uit de
bocht van Rinses hebben hier een
rondleiding gehad. We hebben nooit
om de pot heengedraaid. Dat is onze
cultuur. Het personeel had ook last
van het vet dat op de auto's neer
kwam die hier geparkeerd stonden."
Arbeidsonrust kent het bedrijf niet.
"We vallen onder de CAO van de
groente- en fruitverwerkende indus
trie. Iedereen weet waar hij aan toe
is wat salaris betreft. Dus discussies
over de hoogte daarvan zijn er
niet."
Danisco Foods zit nu op driekwart
van zijn capaciteit. De dagproductie
is ongeveer 25.000 kilo maar zal
binnen enkele maanden uitkomen
op 30.000. Schot verwacht een groei
van 5 tot 10 procent. Het bedrijf is
bezig nieuwe markten aan te boren.
Met Groko (250 werknemers in
Zundert) moet dat volgens Schot
lukken omdat die in deze sector al
een flink deel van de markt in han
den heeft. "Er wordt geprobeerd de
uitjes toe te passen in andere pro
ducten. Er komt steeds meer vraag
naar kleine cupjes van 100 gram.
We gaan pionieren in landen waar
nog geen toepassing is gevonden."
Zowel Heijboer als P. van Belzen
Zo heftig er binnen het waterschap
Tholen over zoet water werd
gesproken, zo stil is het werk na de
fusie door Zeeuwse Eilanden voort
gezet. Na 1993, toen deelplan West
onder handen was, ontstond er zelfs
een crisis binnen het waterschap
Tholen. Er werd een accountants
kantoor ingeschakeld om de kosten-
overschrijdingen te onderzoeken. In
1990 was aannemer Aarts uit Steen
bergen in St. Philipsland begonnen
voor bijna 2 miljoen gulden. AVK
uit Oude Tonge pakte in 1992 plan
Noord aan voor 2,4 miljoen en
opnieuw Aarts kreeg plan West voor
2,1 miljoen gulden. Na het accoun
tantsonderzoek waren de bedragen
lager. Oomen uit Sprundel voerde in
1995 plan Zuid uit voor 1,3 miljoen
en aannemingsbedrijf Reimerswaal
uit Kruiningen begon vorig jaar met
het laatste bestek, plan Oost, voor
bijna 1 miljoen gulden. Het automa
tiseringsbestek van 2,2 miljoen, dat
door Stork Bosman uit Piershil
wordt uitgevoerd, is nog onder han
den.
Naast die aanneemsommen komt
nog de grondverwerving, notaris-
kosten, de vergoeding voor gewas-
senschade, nutsvoorzieningen, de
directie- en voorbereidingskosten en
de btw, waardoor de 11 miljoen ver
dubbeld kan worden. Alle vijf basis
plannen samen hebben dus 22 mil
joen gulden gevergd.
Oud-griffier J.D. de Korte zei maan
dagavond in de vergadering van de
gebiedscommissie, dat het water
schap deze afronding op de een of
andere manier zou dienen op te lui
steren. "Het basisplan is toch voor
Tholen en St. Philipsland iets bij
zonders geweest. Binnen de Zeeuw
se Eilanden geven we hiermee de
toon aan. Voor onze streek is het een
geweldig plan geweest", zei De
Korte.
Districtshoofd waterbeheer C. van
Dijke bleek ook ingenomen met de
afronding. 'We maken nu een dro
ge periode mee, maar dankzij het
basisplan is het waterpeil goed op
hoogte."
Gezworene J.L.C. Mol reageerde
niet zo enthousiast. Hij was destijds
één van de felste tegenstanders van
zoet water. Na de vergadering zou
hij De Korte wel inlichten over het
niet doorgaan van het feestje.
"Ik raakte kennelijk een gevoelige
snaar met mijn vraag", liet De Kor
te desgevraagd weten. "Men wil
kennelijk niet meer aan een verve
lend verleden herinnerd worden,
maar ik vind zoet water een bijzon
der pluspunt voor de streek. Er is
wel veel commotie over geweest en
het aantal voor- en tegenstanders
was vrijwel gelijk, maar het werk is
tot een goed einde gebracht en bij
het laatste bestek had daar best aan
dacht aan besteed mogen worden.
Het bestuur heeft echter besloten om
er niets meer aan te doen", zegt de
oud-griffier met spijt.
Hoofd waterbeheer J.A. Dees, die
destijds nog bij het waterschap Tho
len de basisplannen begeleidde,
bevestigt dat noch de oude, noch de
nieuwe bestuurders van het water
schap behoefte hadden aan een fees
telijke oplevering. "Bij het water
schap Tholen werd het basisplan uit
politieke overwegingen helemaal
apart gehouden, maar bij Zeeuwse
Eilanden is het een onderdeel van de
totale waterbeheersing. Het is ook
niet meer inzichtelijk hoeveel wat
gekost heeft, maar bij de aanbeste
dingen heeft het ons niet tegengeze
ten. De laatste bestekken vielen
mee", zegt Dees.
Helemaal afgerond is het karwei
echter nog niet, want het bestek voor
de automatisering van de basisplan
nen is nog in uitvoering. Volgens
Van Dijke heeft dat vertraging
opgelopen, zodat er nog wat in het
vat zit.
Ten aanzien van het waterbeheer
ligt er in de Poesdreef bij Stavenisse
een stuw plat, zodat daar geen
waterberging kan plaatsvinden.
Toch geeft het niet echt problemen,
meldde Van Dijke.
In de Wellevaete te St. Annaland
werden de beleidsnotities lozingen
en riolering behandeld, alsmede de
bijdrageregeling riolering. Mol
benadrukte, dat de riolering een
gemeentelijke taak is. "Overstorten
zijn de boosdoeners. Daardoor komt
een enorme bulk met vervuiling op
het oppervlaktewater."
Hoofdingelande A.L. Aamoudse
onderstreepte dat. "Er wordt wel
gesproken over het aansluiten van
woningen in het buitengebied op de
riolering, maar het rendement daar
van is nihil ten opzichte van de pro
blematiek van de overstorten. Dat
laatste is 25 keer zo belangrijk als
lozingen in het buitengebied", zei
Aamoudse.
Mol gaf aan, dat het waterschap het
terugdringen van het aantal over
storten met 10% wil subsidiëren en
voor aansluitingen in het buitenge
bied 10.000 gulden betaalt als de
gemeente dat ook doet.'Wij zijn al
coulant door een bijdrage te geven,
maar wij zijn niet bereid om de kar
alleen te trekken."
Huiseigenaren in het buitengebied
die niet op de riolering kunnen aan
sluiten wegens de te hoge kosten,
moeten een septictank van minimaal
6 kubieke meter aanschaffen. Dat
moeten ze helemaal zelf betalen, ter
wijl de eigen bijdrage voor aanslui
ting op de riolering 'maar' 4500 gul
den is. "Persoonlijk wilde ik ook de
septictank nog wel subsidiëren,
maar dat lukte niet in het bestuur.
We hebben ook heel lang gedaan
over dit onderwerp", zei Mol.
Op het gebied van milieumaatrege
len tegen verontreiniging van het
oppervlaktewater staat de inwoners
nog veel te wachten, zo maakte de
gezworene duidelijk. Zo zal het
afspuiten van landbouwwerktuigen
bij loonwerkers moeten gebeuren
als men zelf geen vetafscheider
heeft. Verder mag je geen sproeikar
buiten stallen; die moet onder een
afdak staan. Hoofdingelande Aam
oudse wees erop, dat er toch ook
auto's buiten gewassen worden en
dat zie je soms ook nog op straat.
Mol erkende dat en hij wist ook wel,
dat sommigen olie verversen boven
het riool, maar de regels worden
aangescherpt en daar zal iedereen
rekening mee moeten houden.
Naar aanleiding van het rapport 'De
sloot uitgemest' van de stichting
Natuur en Milieu wees Aamoudse
op een proef onder akkerbouwbe
drijven in Zuid-Holland, waaruit
bleek dat er geen verband bestaat
tussen bemesting en het ringwater.
"Daarom moeten we oppassen, dat
er niet over ons heen gewalst
wordt." Gezworene Mol was het
met hem eens, dat er teveel naar de
landbouw gewezen wordt. "Auto's
vervuilen ook veel, maar we moeten
zeer alert zijn. Dat betekent netjes
omgaan met bestrijdingsmiddelen,
want er leven meer mensen op Tho
len dan alleen landbouwers. Daarom
moeten we ook op onze buurman
letten, hoe die spuit, anders ben ik
zeer bang, dat er wat anders gaat
gebeuren. Dan krijgen we spuitvrije
zones. Daarom moeten we in elk
geval kantdoppen gebruiken bij het
spuiten. Er blijven vragen, want
slechts 8% komt van drift, dus waar
komt de rest vandaan? Er worden
soms ook stoffen gevonden, die niet
gebruikt zijn. Daarom blijft er
onderzoek nodig", aldus Mol.
De vergadering van de gebiedscom
missie werd bijgewoond door twee
hoofdingelanden (M.A. van Beek
was verhinderd), drie ingelanden en
vier medewerkers van het water
schap, naast gezworene Mol, die de
volgende vergadering vaststelde op
23 juni.
