Nieuwe voorzitter Sloth wil
aantal vrijwilligers verdubbelen
Verbo krijgt toch vier ton
'Vraag arts naar zijn ethische
motieven, maar doe het netjes'
Riest mï stokvis in aerepels
Succesvol optreden
Louis van Dijk en
Smalstads mannenkoor
Werèntug
Verkamman: We kunnen er mee leven
Professor Velema bij patiëntenvereiniging in Tholen:
Programmamaker E.E.A. Kooijman uit Scherpenisse benoemd
Donderdag 13 februari 1997
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
5
De lokale radio-omroep
Sloth heeft weer een nieu
we voorzitter. De 61-jarige
E.E.A. Kooijman uit
Scherpenisse neemt de
taak over van J.L. Troost
uit St. Maartensdijk, die
zijn taak na een jaar we
gens drukke werkzaamhe
den al moest neerleggen.
Verdubbeling van het aan
tal vrijwilligers en verbete
ring van de kwaliteit ziet
Kooijman als zijn belang
rijkste taken bij de lokale
omroep.
Formidabel
enthousiasme
Zelfkritiek belangrijk
Publieke omroep
Huisvesting krap
Luisterdichtheid
Gemakkelijk integreren
Slangen voor
hogedrukreinigers
Handelsonderneming
Van Beers Techniek B.V.
Cabaretier Hans Dorrestijn in de Vossenkuil
Een groot succes. Zo kan het optreden van de bekende
pianist Louis van Dijk met het Smalstads mannenkoor
worden betiteld. Uit op Tholen en de beheerscommissie
van gemeenschapscentrum Meulvliet schoten raak, zo
wel wat kwaliteit betreft als bezoekersaantal. Van Dijk,
bekend om zijn improvisatiestijl, maakte er samen met de
Thoolse zangers vooral een gemoedelijk optreden van.
Hartelijk
Oud en nieuw
Voor een patiënt is het belangrijk om kennis van zaken te
hebben over zijn ziekte. Maar hij moet niet op de stoel
van de dokter willen gaan zitten; respect voor medici is
vereist maar vragen naar de ethische motieven van de arts
moet kunnen. Goed overleg met de behandelend arts is
een noodzaak. En dat alles vanuit een spiritualiteit, zoals
David in psalm 31'Mijn tijden zijn in Uw hand, redt mij
van de vijanden.'
Doordrukken
Morfine
Iedere wat oudere Tholenaar - daar bedoelen we natuur
lijk evengoed de Sint-Philipslander mee - zal zich de
zondagse warme maaltijd herinneren bestaande uit riest
mi stokvis. Typisch was het dat men dan bedoelde: riest
mi stokvis, aerepels in buttersause; dae wier dan soms
oak nog 'n lepel wèrm spekvet in de sause hedaen, a se
dochte dat die te schrael was. Buiten ons eiland, bijvoor
beeld op Zuid-Beveland, Schouwen-Duiveland, Walche
ren en Noord-Beveland, had men op die dag hetzelfde
menu. Men begon zo ongeveer in oktober 's zondags
stokvis te eten tot atte nieuwe aerepels hvaeme, want dan
gieng iederéén over op zoute vis mi peetjes.
McWorld
Zijn ster is daar snel gestegen, want
pas in april vorig jaar zocht hij van
uit de drukke randstad de rust van
Scherpenisse op. "In Zwijndrecht en
Hendrik Ido Ambacht was ik bijna
vier jaar medewerker informatieve
programma's bij de lokale omroep
en adviseur van het bestuur, zodat ik
al snel na mijn komst naar Tholen
bij Sloth aanklopte. En per 1 oktober
kon ik op dinsdagavond aan de slag
met een informatief programma." Al
gauw begonnen ze echter aan Kooij
man te trekken om ook in het
bestuur zitting te nemen. Hij hield
het af omdat hij eerst meer van Tho
len en de lokale omroep wilde
weten, maar vorige week boog
Kooijman onder de aanhoudende
verzoeken.
"Ik ben aan het dagelijks bestuur
voorgesteld, waarna schriftelijk de
stichtingsraad is geraadpleegd. Zelf
wilde ik ook het advies van de
medewerkers en die gingen unaniem
akkoord met mijn voorzitterschap."
In het nog vrij korte bestaan van de
Thoolse radio zijn er al diverse
voorzitters geweest: Initiatiefnemer
C.A. Burgers, vervolgens R. Raven-
steijn en daarna J.L. Troost. "Wan
neer iemand in goede harmonie wil
stoppen, vind ik dat geen punt, maar
het is niet goed wanneer dat in een
ruziesfeer gebeurt", zegt Kooijman.
Hij benadrukt, dat zijn voorganger
'in goede harmonie' zijn functie
heeft neergelegd. "In de laatste van
de twee stichtingsraadvergaderin
gen in 1996 kondigde hij zijn-terug
treden al aan. Het formidale enthou
siasme van de medewerkers heeft
me over de streep geholpen om uit
eindelijk ja te zeggen tegen het
voorzitterschap, maar ik moet me er
verder nog in verdiepen."
De pas aangetreden voorzitter van de Thoolse lokale radio-omroep Sloth, dhr. Kooijman uit Scherpenisse.
Kooijman wordt bijgestaan door
secretaris-penningmeester J. Bout
uit Tholen, tweede voorzitter en pro
grammaleider L. Mayer uit Poort
vliet en de nieuwelingen mevr. N.
Aalbrechtse uit Tholen (tweede
secretaris/notuliste) en J. v.d. Kloos
ter uit St. Annaland (tweede pen
ningmeester/medewerker country-
muziek).
Kooijman is vrijwilligerswerk
gewend. Voordat hij als chef techni
sche inspectie bij het containerbe-
drijf E.C.T. van de vut-regeling
gebruik maakte, werkte hij met
ouderen bij 't Gilde in Zwijndrecht
en bij Humanitas. Verder was hij
voorzitter van de afdeling Drecht-
steden van de crematievereniging
A.V.V.L. en de laatste vier jaar was
Kooijman actief bij de lokale
omroep. "Daar hadden we 140
medewerkers voor een gebied van
63.000 inwoners, de Sloth kan maar
over 37 vrijwilligers beschikken,
maar hun inzet is ook 200%. Mijn
Een uitspraak van de Hoge Raad levert de Verbo uit Tholen alsnog
400.000 gulden op. Daarmee komt een tien jaar slepend geschil tussen
de handelsmaatschappij en de Staat der Nederlanden tot een oplossing.
Het scheepvaartservicebedrijf had 720.000 gulden schadevergoeding
gevraagd omdat een geheel nieuw bevoorradingsschip in het kanaal
door Zuid-Beveland moest worden aangeschaft.
Voor de voormalig Verbo-directeur
J. Verkamman uit Tholen, die zijn
onderneming vier jaar geleden ver
kocht aan Slurink Zwaans, is de uit
spraak een opluchting. "Voor twee
derde hebben we gelijk gekregen en
daar kunnen we mee leven. De zaak
kan nu eindelijk aan de kant, want
bij de verkoop van de Verbo aan
Slurink hing de claim altijd nog in
de lucht."
De Verbo, die zich sinds 1970
bezighoudt met de bevoorrading van
schepen langs het kanaal van Zuid-
Beveland en daarnaast vestigingen
heeft in Tholen en Vlissingen, huur
de tot 1989 twee opslagterreinen
van de Staat. In verband met verbre
ding van het kanaal door Zuid-
Beveland moesten die percelen ont
ruimd worden. De schadeloosstel
ling werd echter een groot geschil
punt. Deskundigen kwamen met een
raming van 720.000 gulden omdat
een nieuwe ponton gekocht moest
worden. "Het rijk heeft echter zijn
eigen deskundigen afgevallen en
daarom heeft het allemaal zo lang
geduurd. Ze wilden er met een
koopje van af komen", aldus Ver
kamman. De Staat stelde eerst
160.000 gulden voor, terwijl de Ver
bo toen 665.000 gulden vroeg. De
Thoolse onderneming pikte de lage.
schadevergoeding niet en stapte
naar de rechtbank, die in 1993 de
claim van Verbo afwees. Het bedrijf
ging in hoger beroep bij het
gerechtshof, die in 1995 de Staat
veroordeelde om de Verbo vier ton
te betalen. Het rijk werd ook tot de
kosten veroordeeld, maar legde zich
niet neer bij de nederlaag. De Staat
ging in cassatie, waarbij de Verbo
zich later aansloot, maar beide
bezwaren zijn vrijdag door de bur
gerlijke kamer van de Hoge Raad
afgewezen, waardoor het eerdere
bedrag van 400.000 gulden gehand
haafd bleef.
"Je wordt misselijk en oud van zo'n
procedure", concludeert Verkam-
man. "De kosten liegen er niet om,
want een gespecialiseerde advocaat
rekent 435 gulden per uur, maar
gelukkig kunnen we na deze uit
spraak van de Hoge Raad de zaak
eindelijk afwikkelen."
doel is om het aantal medewerkers
te verdubbelen, zodat we de druk op
de bestaande groep kunnen wegne
men, want de inspanning van onze
mensen is nu wel heel erg groot. Om
de kwaliteit van de lokale omroep te
verhogen, moeten we het aantal vrij
willigers zien op te krikken. Niet de
kwantiteit dient bij de Sloth voorop
te staan, maar de kwaliteit en het
hebben van zelfkritiek is dan heel
belangrijk."
Het Commissariaat voor de Media is
landelijk de lokale omroepen scher
per aan het controleren, of ze wel
aan de wettelijke richtlijnen voldoen
ten aanzien van lokale informatie.
"Er is een gedoogbeleid van 50/50,
maar wij willen 40% informatie en
60% muziek. Onze landelijke orga
nisatie, de Olon, voert daarover nog
steeds onderhandelingen. Ik denk,
dat we qua 40/60 verhouding tot de
betere omroepen behoren. Van de
totaal 350 lokale omroepen in
Nederland is Sloth zeker de slecht
ste niet. Per 1 maart hebben we op
dinsdag, woensdag en vrijdag van
vier tot zes uur informatieve uitzen
dingen, naast de zaterdag en zondag,
waarop veel aan sport wordt gedaan.
Wij voorzien de lokale informatie
van rustige achtergrondmuziek,
want ik beschouw de Sloth als een
publieke omroep, waarin alle maat
schappelijke groeperingen van Tho-
Meer dialect. Er is een commissie
opgericht die zich richt op de bevor
dering van het gebruik van het
Zeeuws. Initiatiefnemer is de
Zeeuwsche Vereeniging voor Dia
lectonderzoek. Met name de voor
zitter daarvan heeft dit gestimuleerd.
len zich moeten kunnen vinden. Het
enige gevaar is, dat de commercie
grip krijgt op een lokale omroep als
de onze. Als de inkomsten uit spon
soring de hoofdzaak worden, ben je
daarvan teveel afhankelijk."
De nieuwe voorzitter noemt Sloth
'een gezonde omroep zonder schul
den.' "Dat is op zich belangrijk,
maar we kunnen niets extra's doen,
zoals bijvoorbeeld een straalzender
aanschaffen, al hebben we een goed
stukje techniek. Financieel kunnen
we ons bedruipen, maar daar is alles
mee gezegd. De vereniging Vrien
den van de Sloth is opgeheven, maar
we hebben nog wel donateurs en
ook de vrijwilligers betalen een bij
drage. De gemeente subsideert ons
volgens de begroting 15.000 gulden,
maar door bepaalde kosten krijgen
we maar 10.000 gulden in onze kas.
Daarnaast is er de sponsoring van
bepaalde programma's door bedrij
ven. De Olon werkt via de Vereni
ging van Nederlandse Gemeenten
aan een formule, dat we een deel van
de luister- en kijkgelden ontvangen
via het doorsluizen van opcenten."
De huisvesting van Sloth aan de
Botermarkt in Tholen is krap. "We
kunnen daar nog uit de voeten, maar
de ruimte is beperkt en meer kunnen
we eigenlijk ook niet betalen."
Kooijman heeft als wens ook een
luisteronderzoek op zijn verlang
lijstje staan. "Daar gaat het immers
om, maar uitbesteden aan een extern
bureau is onbetaalbaar, zodat we een
eigen luisteronderzoek gaan instel
len. Er zijn landelijke omroepen die
nog geen 1% luisterdichtheid halen.
Als wij op 5% uitkomen, is dat heel
goed, maar daarmee zijn we niet
tevreden. We moeten proberen om
als Sloth 10 tot 15% te halen."
De voorzitter denkt er niet aan om
de kwaliteit te verhogen door de
kwantiteit te beperken. "We zenden
nu elke dag uit van 9 uur 's morgens
tot 9 uur 's avonds en dat is goed te
behappen. De mensen worden
wereldwijd wel overvoerd met
informatie via allerlei radio- en t.v.-
zenders, waarbij men veel van zen
der wisselt, het zogenaamde zappen.
Daardoor gaat men meer terug naar
de basis, het regionale en lokale. Dat
merk je aan het succes van SBS6 en
ook de inwoners van Tholen zijn
meer geïnteresseerd in wat er in hun
eigen gemeente gebeurt. Bovendien
staan hier de normen en waarden
iets hoger in het vaandel dan in de
grote steden. Daarom ben ik ook
naar Tholen gekomen. Het lokale
trekt in plaats van geweld, porno en
reality t.v." Gezien het grote media-
aanbod wordt de spoeling alsmaar
dunner, maar de nieuwe voorzitter
denkt met een zelfstandig Sloth de
toekomst te kunnen ingaan. "Er
moet wel een goede samenwerking
komen, maar als lokale omroep
moeten we onze eigen identiteit
houden. Tholen moet Tholen blij-
Zo wil Kooijman de banden met de
kerken aanhalen. De medewerking
uit de beginperiode, waarbij er kerk
diensten werden uitgezonden, is wat
verwaterd. "We krijgen nu wel
bandjes, maar we willen rechtstreek
se uitzendingen. Ook de stichtings
raad, die momenteel 16 leden telt,
moet opgekrikt worden."
Kooijman wil Sloth totaal oppep
pen. 'Zo werk ik ook aan een interne
opleiding voor lokale radio, want
het is en blijft allemaal echt vrijwil
ligerswerk, al moet je het wel pro
fessioneel en bedrijfsmatig benade
ren." Kooijman heeft in de korte tijd
dat hij op Tholen woont, snel carriè
re gemaakt. "Integreren was voor
mij gemakkelijk, dankzij het feit dat
ik al snel medewerker van de lokale
omroep werd. Dan kom je overal en
dat biedt voordelen", aldus de nieu
we voorzitter van de stichting lokale
omroep Tholen.
Slabbecoomweg 38, 4691 RZ Tholen
tel. 0166-603497
Ook op zaterdagochtend
geopend van 8.00-12.00 uur
Advertentie I.M.
van het Smalstads mannenkoor,
speelde Van Dijk een stuk 'quatre
mains', ofwel voor vier handen. Het
werd 'Petite Suite' van Claude de
Bussy. Verder liet Van Dijk solo
nog diverse improvisaties horen
waaronder een blues. Het gezamen
lijke slot werd gevormd door wat
liederen in de 'barbershop-stijl'
zoals 'Goodnight'. Over de persoon
lijkheid van Louis van Dijk weet
Van Zijst nog te melden: "Hij is net
zo hartelijk als hij overkomt. Hij
heeft een vlotte babbel en blijft ook
graag nog wat plakken na een optre
den. Daarnaast is het natuurlijk een
fantastische pianist."
Met zo'n 230 bezoekers was de gro
te zaal van Meulvliet goed gevuld
met een gemengd publiek. Het was
niet de eerste keer dat het Smalstads
mannenkoor optrad met Louis van
Dijk. Vijfmaal eerder was dat al het
geval en blijkbaar heeft de pianist er
plezier in om deze samenwerking zo
nu en dan weer op te halen. De 56-
jarige Louis van Dijk raakte tijdens
zijn studie klassieke muziek geïntri
geerd door de jazz-muziek. In 1961
won hij het Loosdrecht jazzcon-
cours en sinds die tijd treedt hij op
door heel Nederland. Op het
moment geeft Van Dijk improvisa
tieconcerten (van jazz, maar ook van
andere stijlen).
Hij werd heel bekend wegens zijn
samenwerking met de vorig jaar
overleden Pim Jacobs en mr. Pieter
van Vollenhoven. Samen gingen ze
door het artistieke leven als 'De
gevleugelde vrienden'. De lange
Van Vollenhoven en de kleine Van
Dijk zetten deze samenwerking
voort. Maar Van Dijk concerteert
nog veel meer. En zo kwam hij ook
naar Tholen voor een optreden met
het Smalstads mannenkoor.
Het werd een avondje 'entertain
ment' zoals Van Dijk het zelf noemt.
Lichte muziek stond voorop. "Wij
hebben het programma een beetje
op Van Dijk afgestemd", zegt P. van
Zijst van het Smalstads mannen
koor. "Het werkt heel prettig, want
hij weet wat wij doen en wij weten
wat hij kan. Er was maar een korte
repetitie nodig. Wij vertelden hoe
we iets in gedachten hadden en hij
zei: oké, dan doen we dat. En hij
dééd het ook meteen. Dat is dan toch
de ware vakman." Het Mannenkoor
voerde diverse nummers uit van de
groep The King's Singers. Een groep
met veel humor in haar nummers.
Koorleden J. Fondse en C.L. van
Dis leidden op humoristische wijze
de verhalen in waarover de liederen
vertelden. De nummers van The
King's Singers blinken uit in een
voud zoals: 'The Goslings', 'The
Streetmusic', 'The Letter' en 'Laug
hing'. Het is op zich al grappig dat er
dan een titel als 'Jank's vegatable
compound' (Janks groentedrankje)
tussendoor komt. Maar ook serieu
zer werk werd gebracht met twee
nummers van Franz Schubert: 'Mon-
denschein' en 'Gesang der Geister
über den Wassern'.
Louis van Dijk begeleidde met
improvisaties de stukken van het
koor en ook de inleidingen van Van
Dis en Fondse. Samen met pianist
Tom van Gurp, de vaste begeleider
Het volgende evenement dat op de
kalender van Uit op Tholen staat, is
een optreden van cabaretier Hans
Dorrestijn op zaterdag 22 februari in
dorpshuis de Vossenkuil te Oud-
Vossemeer.
Hans Dorrestijn is schrijver, cabare
tier, zanger, maar met name tekst
dichter. Hij is de laatste jaren vooral
in het theater te vinden. Zijn nieuw
ste programma heet 'Dorrestijn viert
oud en nieuw' waarin hij alle hoog
te- en dieptepunten van de afgelo
pen jaren de revue laat passeren.
Ook zijn er enkele nieuwe nummers
te horen. Maar het is de vraag of een
man die in het najaar, de zomer èn
het voorjaar met een schaal oliebol
len het toneel opkomt, wel helemaal
te vertrouwen is. De voorstelling in
de Vossenkuil begint om kwart over
acht. Kaarten zijn in de voorverkoop
te verkrijgen bij het VVV-kantoor in
Sint-Maartensdijk en bij kantoor
boekhandel Dieleman in Tholen.
Die boodschap gaf professor dr.
W.H. Velema dinsdagavond de ruim
honderd aanwezigen mee op de
algemene jaarvergadering van de
Nationale Patiënten Vereniging
(NPV), afdeling Tholen in de aula
van het Calvijn college in Tholen.
De drukbezochte avond stond in het
teken van de veranderingen in de
medische ethiek en de houding die
de leden van de NPV daarbij in die
nen te nemen. Kwesties als abortus
en euthanasie, de houding van
patiënten en de artsen op beslissen
de momenten in het leven, en de rol
van de NPV kwamen in de lezing
van de emiritus dominee Velema
aan de orde. Velema verwacht niets
van de regionale toetsingscommis
sie die minister Borst instelt om na
te gaan of artsen euthanasie al dan
niet terecht hebben toegepast.
Ook werd het bestuur uitgebreid. G.
W. Akershoek-Hout uit Tholen gaat
de NPV-gelederen versterken. A.
Bout en M. Wieringa-van As wer
den herkozen. En het bestuur van de
afdeling Tholen is niet van plan om
samen te gaan met de afdeling Sint-
Philipsland, zo bleek uit het ant
woord van voorzitter D.F. Duine op
een schriftelijke vraag.
Professor Velema ging uitgebreid in
op de rol van de patiënt en de rech
ten die de patiënt heeft. Zijn kantte
kening: "Wij als orthodoxe protes
tanten staan er niet zo op voor om
voor onze rechten op te komen. Met
het patiëntenrecht hebben we een
beetje moeite. We mogen als leden
van de samenleving opkomen uit
afhankelijkheid van de Heere God."
Toch is Velema blij met de plaats
die de NPV zich heeft verworven
om 'de stem van de patiënt' te laten
horen. "Nationaal gezien is de NPV
de grootste vereniging. Het wil de
stem zijn in het medisch-ethisch
debat. Dat is niet gering."
Zeker niet als de medicus iets wil
dat tegen de wens van de patiënt is,
zo legde Velema uit. Maar het is
volgens hem niet de bedoeling om
de medische stand negatief af te
schilderen. "Er zijn godvrezende art
sen, er zijn ook niet-christelijke
medici met eerbied voor het leven,
maar er zijn er ook nogal wat die op
de moderne toer gaan." Als voor
beeld noemde hij een arts die sterk
voor abortus was bij een vrouw die
zelf per se het kind wilde baren.
Het is volgens Velema belangrijk
om als patiënt je plaats te kennen.
Maar zwijgen hoeft niet. "Onder
vraag je arts. Maar doe dat netjes.
Niet iedere arts zal ervan gediend
zijn. De meesten zijn echter bereid
erop in te gaan, zelfs die met moder
ne ethische normen." Een patiënt
kan volgens de predikant een keuze
maken welke arts hij wil. En over
ethische zaken praten met de specia
list wanneer hij is doorverwezen.
"En als artsen iets willen doordruk
ken, vraag dan uitstel om na te den
ken en te bidden. Of vraag er een
andere dokter bij."
Volgens de predikant is de visie op
het leven 'als gave van God en dat
geëerbiedigd moet worden' in
Nederland verlaten. En is het leven
overgeleverd aan de willekeur van
de mensen. Onder medici bestaan
verschillende opvattingen; wat de
een wil, doet de ander juist niet.
Mis ging het volgens Velema toen
abortus wettelijk werd toegestaan.
"Dan krijg je ook de vrijheid van
euthanasie, zo voorspelden wij. En
zo kan het voorkomen dat er in een
ziekenhuis op dezelfde afdeling in
de ene kamer gevochten wordt voor
het verlengen van het leven, terwijl
in een andere kamer dat leven teniet
wordt gedaan door een abortus."
Dat nu de euthanasie geregeld is in
de wet op de lijkbezorging stemt
Velema bitter. Kritisch is hij over de
euthanasiemelding van artsen die de
regering heeft afgekondigd. Regio
nale toetsingscommissies (jurist,
arts en rechter) moeten beoordelen
of de arts terecht euthanasie heeft
toegepast of niet. "Ik verwacht er
weinig van. Het is gebleken dat
slechts 41 procent van de artsen het
nu melden. 59 procent doet het niet.
Die zullen het in de toekomst ook
niet doen als ze niet in hun rechten
versterkt worden. De wet beschermd
de arts, niet de patiënt."
Uit de zaal werd de vraag gesteld
wat Velema denkt over het gebruik
van morfine. Volgens Velema is het
zaak om te vragen naar de bedoeling
van het toedienen ervan: is het voor
de pijnbestrijding of om het leven
snel te doen eindigen? Dat laatste is
het geval, als het in toenemende
mate wordt toegediend. "In de pro
testantse en gereformeerde geloofs
beleving mogen middelen om pijn te
stillen gebruikt worden, zelfs als het
indirect levensverkortend is. Als de
pijn niet te dragen is, en er wordt
meer toegediend, dan heeft het die
bijwerking. Daar wil ik geen kwaad
van spreken." Want volgens Velema
is het niet de plicht om het sterven te
relyken met allerlei ingewikkelde
apparatuur. Moeilijker wordt het
wanneer een patiënt in coma ligt.
Volgens Velema is een dergelijke
patiënt niet bij voorbaat stervende
en dient men zich terughoudend op
te stellen. Bij een geval van hersen
dood (waarbij de hersenstam en de
hersenschors onherstelbaar bescha
digd zijn) ligt het anders: "Via appa
ratuur kun je de patiënt laten ade
men, maar eigenlijk is hij dan al
dood. Van mij mag dan de stekker
eruit."
Met het zingen van psalm 23, vers 3
nam Velema afscheid alvorens zijn
terugreis per trein naar Apeldoorn
aan te vangen.
Vroeger moest de stokvis eerst wor- maaltijd. De nacht tevoren werd de
den gebeukt. Dit gebeurde meestal vis in de week gezet. Hoed 'n deksel
met de achterkant van de biele en d'r op vanwehe de katten.
dan op de kapblok. Iedereen had Wat kostte een middenmaat stokvis
namelijk een kapblok, want dae wie
ren de kachel'outjes vd d'n anmaek
van de kachel op hekapt. Uit vrijwel
ieder huis kwam de doordringende
lucht van de stokvis je tegemoet. Het
was een goedkope en zeer eiwitrijke
De dialectgroep Tholen gaat
maandelijks een artikel ver
zorgen over het Zeeuwse -
vooral Thoolse - dialect en
alles wat daarmee samen
hangt. Dit wordt gepresen
teerd onder de naam
'Werèntug' (warempel). De
achterliggende gedachte van
deze stukjes is: de Zeeuwse
taal met haar mooie uitdruk
kingen en gezegdes - de taal
waarin velen van ons leerden
spreken - die waarde te
geven, die haar toekomt. Het
is een misvatting te denken
dat het schrijven en spreken
in de Zeeuwse taal ten koste
zou gaan van het aanleren
van het zogenaamde alge
meen beschaafd Nederlands.
We mogen dit juist als iets
eigens beschouwen. Het dia
lect maakt een waardevol
onderdeel uit van onze cul
tuur. Het leek ons leuk om
met een onderwerp 'dicht bie
uus' te beginnen. Lezers die
op deze rubriek willen reage
ren, zijn welkom. Ze kunnen
bellen met 0166-602226.
bijvoorbeeld in 1929? Ongeveer een
kwartje. Na de oorlog was het nog
steeds een gebruikelijk menu en in
de jaren zeventig had je nog een
mooie stokvis voor 'n daelder 1,50
gulden). Vroeger ruusten 't van de
kleine krujenierswienkeltjes op 't
eiland in de mêêste verkochte oak
stokvis. Nu was vroeger niet ieder in
de gelegenheid om wekelijks stokvis
in de winkel te kopen. Boerinnen bij
voorbeeld kwamen in de winter niet
iedere week op het dorp. Want in die
tijd had men geen fiets, dus moesten
ze met paerd in herij naar het dorp
worden gebracht, en bij gladheid,
storm enzovoorts was dat niet moge
lijk. Ze kochten dan, als de winter
begon, een zogenaamd 'oepeltje
stokvis. Dit waren een aantal stokvis
sen die bij elkaar.waren gebonden.
Waarom zou stokvis zo duur zijn
geworden? Een staart en kopstuk
kwamen nu in ons bezit voor elf gul
den. We lieten ons voorlichten door
een vishandelaar. Vergeleken met
andere vissoorten vond deze de prijs
niet zo extreem hoog. Hij dacht dat
het vervoer vanuit Noorwegen één
van de oorzaken was. De kabeljauw
die voor stokvis bestemd is, wordt
gevangen in de maanden januari en
februari. Dan wordt het daar in die
streken bijna niet licht. Maar om te
kunnen vissen is het zeker geen
bezwaar dat het donker is. Aan de
wal worden de kabeljauwen vervol
gens aan rekken te drogen gehangen.
Vorst, zon en wind bevorderen uiter
aard het droogproces.
Over de bruhhe (Braebant) raeken
In het Noorse Hammerfest wordt de stokvis aan houten stellages te
drogen gehangen Foto mevr. A. Cornelisse-v.d. Werjf).
de vis'andelaers de stokvis nie mêê
kwiet, da's noe juust 't móóie van
deze diengen. Daer ouwe ze 't liever
bie d'r asperzies.
Weet u dat zelfs sociologen in Ame
rika (onder andere Ritzer) d'r eihe
zurrehen maeke over de moderne
hap bij McDonalds? Ze praten er
van McWorld. Overal dezelfde snel
le, voorspelbare hap. Anderen zijn
minder pessimistisch;1 zij beweren
dat mensen juist hun lokale kleur
zullen inbrengen, ook naar MacDo-
nalds.
Dus dat de Fransman een andere
samenstelling van zijn hamburger
wil als de Duitser, of als iemand uit
India. Maar toch, een zekere waar
heid zit er misschien wel in. Kiek,
noe kan hêên méns mêê kleinerend
over ons artikeltje doen.
'Oor t'r in Toole noe eiheluk nog vee
stokvis heete? vroegen we tot slot.
In werèntug, da fiel nog alles mee.
Of 't nog allied op zondag hebeurt,
ik weet nie. Laete julder 's wat wete?
Ons adde van de weke stokvis op 't
menu in wat emmen d'r lekker van
heete.
