Tachtigjarige mevr. Helleman eerste erelid van de natuurvereniging Tholen IJsclub Tholen wil alleen verder met meer leden Scholeksters rond Tholen last van ijs door ondiepe wateren Rubia Tinctorum heeft vrij veel passieve leden Muziekverenigingen praten met gemeente over repetitieruimte Rijksinstituut schat sterfte in deze winter op tien procent Donderdag 23 januari 1997 EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT Eén van de initiatiefneemsters en meest actieve leden van de natuurvereniging Tholen is maandagavond het eerste erelid van Rubia Tinctorum geworden. Mevr. A. Helle man uit Scherpenisse, onlangs 80 jaar geworden, werd in Meulvliet in de bloemen gezet omdat ze stopte met het voorzitterschap van de plantenwerkgroep en de redactie van het verenigingsblad. "Uw inzet en energie is niet te verwoorden", zei voorzitter mevr. X. Wielaard. Voorzitter plantenwerkgroep concentreert zich op vogels Van kindsaf Nonnetjes Respons op actie loopt nog geen storm Klein bestuur Campings krijgen 2600 gulden van provincie voor de kreukelzone Vest afzetten Natuurvereniging moet actiever worden Computer Bestuursvacature Bomenroute Overdracht aan Euterpe en Concordia Symbolisch Voorzitter mevr. Wielaard overhandigt het eerste erelid van de Thoolse natuurvereniging, de 80-jarige mevr. Helleman uit Scherpenisse, een fraaie ruiker. Op deze veertiende jaarvergadering van de Thoolse natuurvereniging wilde mevr. Helleman 'een klein beetje gas terugnemen.' "Ik wil me niet zo meer verplicht voelen", ver telde ze. "Mijn hart ligt bij de vogels, maar als voorzitter van de plantenwerkgroep moest ik me naar die laatste activiteiten richten. Wan neer ik dan kennissen - eveneens fervente vogelliefhebbers - op bezoek kreeg, kon ik 's zaterdags niet met de vogelwerkgroep mee. Dat vond ik een belemmering. Aan gezien ik mijn hart aan de vogels heb verpand, wil ik daar toch meer tijd voor hebben. Bovendien ben ik de tachtig gepasseerd en binnenkort moet ik ook nog een oogoperatie ondergaan." De voorzitter gunde haar de grotere vrijheid van harte. "Veertien jaar hebt u hard gewerkt voor de plantenwerkgroep, hopelijk kunt u nu van de vogels gaan genie ten", aldus mevr. Wielaard. Voor de kust van Rotterdam, de hui dige Maasvlakte, werd mevr. Helle man de belangstelling voor vogels aangekweekt door haar vader. "Van kindsaf aan ben ik er bij betrokken geweest. Ik ben dolgraag buiten; dat is gewoon heel fijn. Ook in zo'n strenge winter voel ik me daar kiplekker. Als je er maar goed op gekleed bent." Mevr. Helleman is al vanaf het begin lid van Rubia Tinctorum. "Met de plantenwerkgroep zijn we begonnen om veel dijken te inventa riseren en toen we daar op uitgeke ken waren, trokken we ook naar Zuid-Limburg en de Ardennen. Mijn hart ligt echter bij de vogels. Nu is het mode om vogels te kijken, maar als één van de eersten schafte is destijds een telescoopkijker aan. Tholen is een prachtig vogeleiland. Wanneer ik in het Schelde-Rijnka- naal een roodkeelduiker zie, is dat voor mij een hoogtepunt. De Oester- dam is ook heel mooi met aan de ene kant zout en aan de andere zijde zoet water. Momenteel zijn er veel rietganzen. Ver weg zijn kraanvogels en flamin go's heel mooi. Maar van de wulpen die vlakbij in het weiland lopen, achter mijn huis, geniet ik net zoveel." Mevr. Helleman verricht elke maand vogeltellingen langs het Schelde-Rijnkanaal. Daarnaast is er nog een speciale wintertelling in november, december en februari, waar op twintig plaatsen op het eiland gedurende elk vijf minuten wordt geteld. "Dan zie je nogal wat trekvogels, waarbij nonnetjes (zaag- bekken) voor mij een hele bijzon derheid waren. In een zachte winter zie je echter veel meer dan in zo'n strenge vorstperiode. Maar het blijft leuk werk en de vogelwerkgroep is één van de meest enthousiaste en meest actieve onderdelen van onze vereniging." Mevr. Helleman trekt ook naar het buitenland om vogels te gaan bekij ken, waarbij haar geen continent te ver is. Ze bezocht Kenya, Antarctica en in augustus vorig jaar Spitsber gen. "Daar heb ik nog niet genoeg gezien en daarom wil ik, nu met de stichting Plancius, nog een keer terug. De reis naar Antartica was één van de hoogtepunten in mijn leven. Gewoon fantastisch. We vlo gen naar Argentinië en bezochten met een Russische ijsbreker ver schillende eilanden en het vaste land van Antarctica. Daar heb ik nog pin- guinfoto's van. Naast Spitsbergen staat ook Peru nog op mijn verlang lijstje, maar dat is 4000 meter hoog, zodat ik niet weet of dat nog kan lukken." Haar enthousiasme voor vogels en de natuur in het algemeen heeft mevr. Helleman ook op haar kinde ren overgebracht. Die gaan ook graag mee. Dieren in huis heeft mevr. Helleman niet. "Alleen maar buiten", zegt het eerste erelid van de Thoolse natuur vereniging. De ijsclub Tholen is aan het werk getogen om de vereniging nieuw leven in te blazen. Meer leden en vrijwilligers is de inzet en om dat te bereiken verspreidt het bestuur huis aan huis wervingsfolders. In totaal moet de actie het ledental op zo'n 1500 brengen. Daarnaast wil de ijsclub ook aan de weg gaan timmeren wat betreft de baan op de vest in Tholen. Momenteel telt de ijsclub zo'n 350 leden. Dat is niet genoeg om goed te kunnen draaien, vindt het bestuur. "We hebben gewoon nieuwe leden en vrijwilligers nodig die ons hel pen. Als we zo doorgaan, raakt de kas gewoon leeg. Elk jaar hebben we toch de nodige kosten en als daar niets tegenover staat, houdt het een keer op", zegt penningmeester L.H. Geuze. "Als we niet voldoende leden bij elkaar kunnen krijgen, moeten we het bijltje erbij neergooi en." Dat betekent dat er zo'n 1100 nieuwe leden aangetrokken moeten worden. "Het kan best. Kijk maar naar Sint-Annaland. Dat is een veel kleiner dorp, maar de vereniging heeft daar ook 1500 leden. Dus moet dat in een plaats als Tholen toch ook wel kunnen? Het is overigens wel zo dat een gezinskaart meteen drie of meer leden oplevert." Na ruim een week sinds het begin van de actie loopt het nog geen storm bij de vereniging. "We hebben nu bij elkaar zo'n honderd aanmel dingen gehad. Maar we weten nog Het provinciaal bestuur betaalt de samenwerkende campings op Tho len 2600 gulden als bijdrage in de kosten van het arrangement 'kampe ren in de kreukel(s)-zone.' Het maxi maal toegezegde bedrag aan subsi die wordt betaald in het kader van de actie Zeeland natuurmaand. Voor zitter H. Zwikker van de gezamen lijke campings had hiervoor de financiële verantwoording met bewijsstukken aan de provincie overlegd. Alleen bij de presentatie aan de pers plaatste de provincie opmerkingen. Er was namelijk tevo ren aangegeven, dat de kerngroep natuurmaand de promotie-activitei ten zou verzorgen. Vorig jaar werd een boot naar de weervisserij inge zet, die 300 gulden kostte. Met de campinghouders maakte ook een verslaggever van de Eendrachtbode de boottocht mee om voorgelicht te worden over de weervisserij. De provincie heeft de bootkosten als nog in de subsidie meegenomen. niet wat er via de bank komt. Het duurt toch altijd wel een poosje voor je het overzicht hebt. We hopen dat het nog goed aantrekt", zegt Geuze die nog hoopt op een nieuwe vorst periode. "Meestal schaatsen we in februari toch ook nog wel een week. Dat zou de actie natuurlijk wel hel pen." Het bestuur van de Thoolse ijsclub heeft in het verleden nogal wat kri tiek te verduren gekregen vanwege de slechte voorbereiding op de vorstperiode. "Dit jaar is het alle maal heel goed gegaan en we heb ben dan ook bijna geen negatieve geluiden gehoord", zegt Geuze. "Maar ja, het werkt ook niet zo gemakkelijk met maar drie bestuurs leden. Er zouden best nog vier bestuursleden bij kunnen komen." Het bestuur van de ijsclub bestaat momenteel naast penningmeester Geuze uit secretaris C. Burgers en J. Potappel. "Wij moeten de zaken voor het grootste gedeelte 's avonds regelen. Het is eigenlijk te veel voor zo'n klein groepje", zegt Geuze. Hij hoopt dat er met een stijgend leden tal, ook meer hulp zal komen. "Gelukkig hebben wel al een paar goede vrijwilligers, maar er moeten er nog meer komen." De ijsclub wil, als de ledenwerfactie slaagt, naast het beheer van de ijs baan en het organiseren van wed strijden ook activiteiten voor kinde ren op het ijs organiseren. Daarnaast wil men als het water niet bevroren is, ook reisjes naar overdekte ijsba nen maken als daar behoefte aan is bij de leden. Een moeilijk punt in de ledenwerfactie is het feit dat de vest een open baan is. "In Sint-Annaland en Scherpenisse zijn de ijsbanen afgezet. Daar kom je alleen op via het loket. En dan kun je als vereniging ook veel beter controleren of mensen wel een abonnement of kaartje heb ben", zegt Geuze. "Maar iedereen kan van alle kanten de vest op. Con troleren is dan onbegonnen werk. We hebben vorig jaar al een verzoek bij de gemeente ingediend om de vest af te mogen zetten met hekken. Daar hebben we tot nu toe nog steeds niets van gehoord. En het is ook nogal een onderneming, want dat betekent dat er zo'n vierhonderd meter hekwerk geplaatst moet wor den. Maar volgens ons is het de eni ge manier om de baan effectief te beheren." Rond Tholen leggen vele scholeksters het loodje. Joost Krijger uit Poortvliet inventariseert de vogelsterfte voor het RIKZ. De scholekster die hij in zijn hand heeft, bevroor in zittende positie. Deze winter zal de scholeksterpopulatie in Zeeland naar schatting met zo'n tien procent afnemen. Dat is aanzienlijk meer dan de twee a drie procent normaal. Toch ligt het niet zozeer aan de strenge kou, alswel aan een mankement in het voedselaanbod. Dat zegt bioloog H. Baptist van het rijksinstituut voor kust en zee (RIKZ). Dit onderzoeksinstituut is onderdeel van rijkswaterstaat en brengt aan deze overheidsinstelling advies uit over allerlei zaken die met de zee en de kust te maken hebben. Hoewel de winter tot nu toe erg streng is geweest, hoeft dat geen pro bleem voor de dieren op te leveren. "Normaal gesproken moet zelfs zo'n strenge winter geen probleem zijn voor een gezonde populatie", zegt Baptist. Hij is betrokken bij het onderzoek naar vogelsterfte in Zee land. "Het is natuurlijk een forse win ter en de Oosterschelde ligt voor een groot deel bezaaid met ijs. Vogels zoals de scholeksjer hebben dan min der ruimte om te fourageren. Ze gaan elkaar beconcurreren voor voer. Er zijn een aantal heel dominante vogels die volop te eten hebben. Zij jagen de anderen van hun territorium weg. Als die geen eigen stukje kunnen bemachtigen, gaan ze dood. Dat is het proces van natuurlijke selectie, het komt ieder jaar terug." Het RIKZ onderzoekt elk jaar hoe veel vogels er langs de kust sterven. Ze worden geteld naar soort, geslacht, leeftijd en er wordt onder meer gekeken of ze geringd zijn en hoe ze er in het algemeen uitzien. Inmiddels zijn al bijna vierduizend dode vogels bij het RIKZ gebracht door medewerkers en vrijwilligers zoals Joost Krijger uit Poortvliet met wie we vorige week een inter view hadden. Hoewel de onderzoe kers fanatiek aan het werk slaan, is de stroom vogels moeilijk weg te werken. Daarom worden ze bewaard. In een schaduwplekje buiten waar het nog steeds (bijna) vriest. "Uit de onder zoekingen blijkt dat de scholeksters hpt al moeilijk hadden vóórdat de winter begon. Daardoor is de sterfte zoveel hoger dan in vergelijkbare winters", vertelt Baptist. "Bij de bergeenden is daarentegen juist weer veel minder sterfte geconsta teerd. Hoe kan dat? Omdat we nu nog zo druk zijn met het verzamelen van gegevens, hebben we daar nog geen goed onderzoek naar kunnen doen. Maar er zijn verschillende oorzaken mogelijk. De Oosterschel de is nog niet in een nieuw even wicht gekomen na de voltooiing van de Deltawerken. De waterkwaliteit verandert nog steeds. Daarnaast was de vorige winter ook erg streng waardoor er veel kokkels zijn doodgevroren. De overige reageerden daarop door extra veel zaad te produceren. Dat leverde veel kleine kokkels op. Maar scholeksters eten grote kok kels, terwijl bergeenden juist kleine exemplaren eten. En dan is er ook nog de kokkelvisserij die de pieken er afroomt." De Oosterschelde is een belangrijk gebied in Nederland voor wat betreft de opvang van watervogels. Ook rond Tholen zijn een aantal gebieden waar veel vogels fourage ren. Delen van de Oesterdam, de Slikken van den Dortsman en een stuk slik tussen Stavenisse en Sint- Annaland worden druk bezocht door de gevederde vrienden. De Ooster schelde is echter niet zo erg vatbaar voor de kou. "Eigenlijk juist niet. Er is hier een vrij groot getijdeverschil. Dat ligt tussen de drie en vier meter, terwijl bijvoorbeeld de Waddenzee maar ongeveer een meter getij heeft. Dus de Oosterschelde zal niet zo snel bevriezen, mede door de goede wisseling met het water van de Noordzee. De slikken worden dus elke vloed overstroomt door het 'warme' water en daarom kunnen de vogels hier nog wel voedsel vinden. Tenminste, als ze dominant en sterk genoeg zijn om hun territorium te verdedigen", legt Baptist uit. Het RIKZ doet echter nog veel meer dan alleen het onderzoeken van vogelsterfte. "We kijken naar alles wat er zich in en rond de zee afspeelt. De waterkwaliteit, de waterbodem, maar ook de hoogte van dijken. We verrichten onderzoek en geven adviezen aan rijkswaterstaat. Dus we hebben hier heel veel kennis zit ten op een breed terrein van de natuur." Het RIKZ gaat voorlopig nog wel even door met het onder zoeken van dode vogels, maar als de dooi inzet, worden alleen nog de dieren die op het land gestorven zijn onder de loep genomen. "Alleen van die dieren kunnen we genoeg infor matie krijgen omdat we dan ook weten wat hun fourageergebied is. Van een vogel die aanspoelt op het strand is het niet meer na te gaan waar hij vandaan komt", zegt Bap tist. De wintersterfte onder vogels raakt hem als bioloog niet zo erg. "Dat is de manier waarop het gaat." "Een heleboel mensen zijn slapend lid en dat is jammer." Voorzitter X. Wielaard van de natuurvereniging Tholen riep maandagavond tijdens de jaarvergadering in Meulvliet op tot een actiever beleid bij Rubia Tinctorum. Van de 100 leden waren er maar 14 aanwezig. Het was 20 januari precies veertien blad was gegeven, heelt niet gehol pen. Het blad zal nog één keer ver schijnen. In plaats van het clubblad komt er een nieuwsbrief, vertelde de voorzit ter. Die wordt in elk geval dunner en zal vaker verschijnen met meer wetenswaardigheden, zodat die mogelijk ook beter gelezen zal wor den. De nieuwsbrief kan met behulp jaar geleden dat de vereniging werd opgericht en de voorzitter had met haar mede-bestuursleden eens goed in de spiegel gekeken. "Zijn we wel goed bezig?", vroeg ze zich af. De doelstellingen en de statuten waren aan de praktijk getoetst. De voorzit ter stelde vast, dat de inventarisaties - behalve die van de flora - goed draaien, evenals de cursussen. "Dat geldt ook voor de werkgroep plano logie, die de overheid in de gaten houdt. Al met al gaat het met onze van de computer, die pas is aange- vereniging niet zo slecht, maar we zijn niet geheel tevreden. Zo zijn we het afgelopen jaar heel wat tekort gekomen naar onze jeugdleden en dat is heel vervelend. Ik ben nu zelf bezig om voor de jeugd van 6 tot 14 jaar een programma in elkaar te zet ten. We proberen elke maand wat te doen." Mevr. Wielaard constateerde, dat de vereniging 'vrij veel passieve leden' telt. Om te voorkomen dat er activi teiten georganiseerd worden voor slechts een paar mensen, wordt geprobeerd om aan te sluiten bij excursies e.d. van andere organisa ties, zoals Staatsbosbeheer, I.V.N., Natuurmonumenten, het Zeeuws Landschap, e.d. Verder is I.V.N. van plan om op Tholen een groencursus te organiseren en kabouterpaden e.d. aan te leggen. Ten aanzien van de excursieleiding stelde de voorzitter vast, dat het bestuur negen van de tien keer bij L. Sauter terecht komt. "We zullen beter ons best moeten doen en ook meer publiciteit moeten geven aan onze activiteiten", aldus mevr. Wiel aard. In het zomerseizoen zouden ook de campinggasten benaderd kunnen worden, want bijvoorbeeld de natte laarzentocht bij St. Anna- land trok vorig jaar wel vijftien deel nemers. De matheid bij de natuurvereniging uitte zich ook bij de bestuursverkie zingen. J. Bijl, de knot- en snoei- man, wilde zijn taak na negen jaar aan een ander overdragen, maar de vacature bleef. De voorzitter, die hem met een attentie bedankte, was blij dat Bijl zijn knot- en snoeiwerk nog blijft doen. Overigens bescha digde hij daarbij vorig jaar zijn auto, maar uit de tegemoetkoming van de stichting Landschapsverzorging Zeeland werd de schade vergoed. Jako van Gorsel, bestuurslid en voorzitter van de werkgroep jeugd, kan wegens studie en straks moge lijk werk ook minder actief zijn voor de vereniging. G. Westerweel wilde wel overwegen om Van Gorsel's taak waar te nemen wanneer die tus sentijds zou stoppen. Bleven er in het bestuur nog vier leden over, bij de redactie van het verenigingsblad was de situatie ern stiger, want daar stopten alle vier dames ermee: A. Helleman, T. Soomers, M. Emmelot en N. Nieu- wenhuis. De eerste twee waren aan wezig en werden door de voorzitter met een bloemetje bedankt voor de energie die ze in het blad hadden gestoken. De voorzitter wilde voor deze situatie de hand ook wel in eigen boezem steken, want de klacht van de dames dat de kopij slecht binnenkwam, bleek terecht. De injectie die nog aan het verenigings- schaft, worden gemaakt. G. Wester weel, die samen met J. de Wilde de kascommissie vormde, noemde deze investering wel duur. De voor zitter verdedigde de aanschaf omdat er ook een financieel en een adres pakket bij zit. De administratie en de ledenlijst kunnen er ook op worden bijgehouden. Voorheen had de natuurvereniging alleen een schrijf machine. In de reservepost van 5102 gulden was nu een flinke bres geslagen. De leden brengen aan contributies 1134 gulden binnen. "We boeren niet slecht, maar we zijn zuinig", aldus mevr. Wielaard. Ze kondigde aan, dat er meer via het bestuur zal gaan lopen. Zo komt er geen nieuwe voorzitter meer voor de plantenwerkgroep. Activiteiten wor den via het bestuur geregeld en alle leden worden voor planten-evene- menten uitgenodigd. Westerweel vond het opmerkelijk, dat het restant van de twee jaar gele den verstrekte provinciale subsidie van 4000 gulden nog niet is benut. De voorzitter antwoordde, dat er 2600 gulden was gebruikt voor het bomenboekje met wandelroutes in elke Thoolse woonkern. Dit was het alternatief voor de walkman routes. Mevr. Wielaard vertelde, dat tever geefs geprobeerd was om het over gebleven geld terug te storten. Wes terweel stelde voor, van die 1400 gulden o.a. een bomencursus te organiseren. De kascommissie was het opgevallen, dat de km-kosten niet alleen in bedrag varieerden van 20 tot 25 cent, maar dat soms ook het reisdoel ontbrak. Na enige dis cussie werd besloten om voortaan 30 cent per km te betalen wanneer er bijvoorbeeld naar vergaderingen in Goes gereden moet worden. De ech te benzinekosten zijn dan vergoed, want als vereniging ga je niet voor de afschrijving van de auto en de verzekering betalen, stelde de voor zitter met Westerweel. De laatste werd in de kascommissie opgevolgd door C. Luijsterburg, die voorstelde om de schenkers van voedsel via een advertentie te bedanken. De voorzitter leek dat een goed idee. De Thoolse natuurvereni ging kreeg brood, vogelzaad, tarwe en zomerpitten gratis om vogels in deze strenge winter van eten te kun nen voorzien. Na het huishoudelijk deel van leden vergadering hield voorlichter A. van der Wel van het waterschap Zeeuw se Eilanden een praatje over het werk van het waterschap, dat heel Zeeland benoorden de Westerschel- de omvat. Het schap gaat o.a. ook over het (polder)wegen-, (afval)wa- ter- en dijkenbeheer op Tholen en St. Philipsland. De muziekverenigingen Concordia uit Tholen en Euterpe uit Sint- Maartensdijk zijn op dit moment met de gemeente in gesprek over hun repetitieruimte. Het gemeentebestuur zou de betreffende gebouwen om financiële redenen graag afstoten. De verenigingen op hun beurt kijken onwennig aan tegen het idee een gebouw te moeten exploiteren. het aantrekkelijk om die te huren, maar de indeling past niet. "De zaal is te lang en te smal, zodat we nooit een goede opstelling kunnen maken zoals we dat voor een concert doen", zegt Steketee. Hij kan nog onvol doende overzien welke technische en juridische aspecten aan de over name van het gebouw zitten. De ouderdom van het gebouw, dat van hout is opgetrokken, speelt ook mee. De gemeente is bereid beide gebou wen voor een symbolisch bedrag over te dragen, waarbij de nieuwe eigenaren exploitatie en onderhoud voor hun rekening zouden moeten nemen. Dat zoü blijvend het nodige vrijwilligerswerk vergen van de leden, realiseert Steketee zich. Hij heeft bewondering voor OVM uit Oud-Vossemeer, dat al een reeks van jaren een eigen gebouw beheert. Via de Thoolse bond van muziekge zelschappen zijn ervaringen uitge wisseld, want ook in dat verband is de huisvestingsproblematiek be sproken. Ook Accelerando in Sint- Annaland krijgt er in de toekomst mee te maken, maar er is nog geen overleg geweest met de gemeente. De Sakofahal zit vast aan de brand weerkazerne, waarvoor de gemeente een verbouwing voorbereidt. "We zijn best blij met onze huisves ting en willen die ook graag hou den", zegt voorzitter mevrouw K. Provoost van Concordia. In februari zal de ledenvergadering moeten beslissen of het bestuur verder moet praten met de gemeente. "Dan zal moeten blijken wat de gemeente kan bieden." Concordia deelt een voor malige kleuterschool aan de Oude- landsepoort met peuterspeelzaal De Fabeltuin. Juist dat aspect ervaart de muziekvereniging als een probleem bij de ontwikkeling die nu in gang wordt gezet. Daarnaast staat men niet te trappelen om eigenaar van een gebouw te worden. Dat laatste geldt ook voor Euterpe, dat in een voormalige kleuterschool in de Radda Bamenstraat repetitie ruimte huurt. Een gebouw met nog een stuk of negen gebruikers, waar onder peuterspeelzaal 't Hummeltje. "Met de peuterspeelzaal is door het gemeentebestuur ook gesproken, maar die ziet overname financieel niet zitten", vertelt Euterpe-voorzit- ter M. Steketee. "Maar ook voor ons is het gebouw veel te groot. En ver huurder worden, dat zien we niet direct zitten. Ons doel is muziek maken en niet een gebouw in stand houden." Euterpe maakt'drie keer in de week - op dinsdag- en vrijdag avond en op zaterdagmiddag, - gebruik van de ruimte. Financieel is 5*

Krantenbank Zeeland

Eendrachtbode /Mededeelingenblad voor het eiland Tholen | 1997 | | pagina 3