Jong geleerd is oud gedaan
Wedstrijden op de gladde ijzers
Elfstedentocht
Donderdag 9 januari 1997
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
17
Korte baan
Thijs Moerland
Rien Manneke
Piet de Rijke
Kees Stouten
Vroege ijspret in Scherpenisse, waar de baan op de Pluimpot daags na Kerstmis open ging. Op zaterdag was in de wijde omge
ving nauwelijks éen plekje voor de auto te vinden, zo druk was het met schaatsliejhebbers. Op de grote baan is er ruimte voor
iedereen: hardrijders, schoonrijders, geroutineerde schaatsers en peuters die hun eerste schreden op de gladde vloer zetten.
V
Alle begin is moeilijk. Zelfs met dubbele ijzers onder valt het schaatsen niet mee. Maar met hulp van
vader komt alles goed.
Als het water stolt en de ijzers uit het vet gehaald worden,
komen er ook altijd weer een paar wedstrijden uit de bus. De ijs-
club Sint-Annaland loopt daarbij voorop. Vrijdag en zaterdag
werden er club- en jeugdwedstrijden gehouden.
De tweede vest in Tholen is als ijsbaan zeker zo in trek als de officiële baan op de eer
ste vest. Dat bleek zaterdag voor oudjaar, toen de baan voor het eerst open was. Niet
alleen de jeugd haalde de schaatsen en sleeën uit het vet, maar ook heel wat volwasse
nen, al ontbreken die op dit plaatje.
De Tramput in Sint-Philipsland is vooral het domein van de jeugd. Die trekt er zijn
baantjes, rijdt er met de slee en helpt bij het schuiven van de ijsbaan.
Het schoonrijden wordt door steeds
minder mensen beoefend, maar ook
in de gemeente Tholen zijn er nog
altijd liefhebbers. Zaterdagmiddag
werden de clubkampioenschappen
van ijsclub Sint-Annaland verreden
onder het toeziend oog van de jury
leden M. Fase uit Sint-Annaland, M.
Potappel uit Tholen en P. van
Tilbeurgh uit Oud-Vossemeer. Zij
beoordeelden de 32 deelnemers op
de streek (langgestrekte boog en met
een constant tempo), de houding
(licht voorovergebogen, armen rus
tig en ongedwongen en het vrije
been niet te hoog boven het rijdende
been) en de helling (regelmatig
beurtelings naar links, rechts, voor
en achter). Nadat ook de totale
indruk was meegewogen, kwam
men tot de beoordeling. Aan de cate
gorie paren tot en met 20 jaar deden
slechts twee duo's mee. De uitslag
was:
Paren vanaf 21 jaar: 1 Corine en
Dies Dekker; 2 Maatje en To
Moerland; 3 Iza Leemreijze en Rien
Hage.
Paren t/m 20 jaar: I Arina Ketting
en Eline Heijboer, 2 Addy Rijnberg
en Maritha Bungener.
Individueel vanaf 21 jaar: 1 Rien
Hage Gzn.; 2 Wim Mosselman; 3
Ad Oostdijk.
Vrijdagmiddag werden in Sint-
Annaland ijswedstrijden voor de
jeugd vanaf twaalf jaar gehouden.
Hier deden in totaal 32 schaatsers
mee. De wedstrijden besloegen één
ronde met tijdopname, behalve bij
de meisjes van 16 jaar en ouder die
twee ronden reden en bij de halve
marathon die twintig minuten plus
twee ronden duurde. De winnaars
waren:
Halve marathon: 1 Leon de Witte
(dubbelde de overige deelnemers!);
2 Arie Fase; 3 Ewoud Fase.
Jongens 12 en 13 jaar: 1 Merijn
v.d. Klooster; 2 Colin Bolier; 3
Leander Bungener.
Jongens 14 en 15 jaar: 1 Matthijs
Bruijnzeel; 2 Egbert Moerland; 3
Tom van Iwaarden. Aan deze cate
gorie deed ook Marjolijn v.d. Vlies
als enige meisje van 16 jaar en ouder
mee. Ze werd vijfde.
Meisjes 12 en 13 jaar: I Ineke
Menheere; 2 Marian Poot; 3 Tamara
Jeroense.
Meisjes 14 en 15 jaar: I Anne
Hage; 2 Wendy Lindhout; 3 Irma
Hage.
Diezelfde middag werden er ook
wedstrijden voor de basisschool-
jeugd gehouden in Sint-Annaland.
Hieraan deden 97 kinderen mee. De
deelnemers uit de groepen 7 en 8
reden 200 meter, groepen 5 en 6
reden pionwedstrijden over 75
meter, de groepen 3 en 4 deden het
spel vlaggetje steken over 60 meter
en de kleuters reden 50 meter hard.
De uitslagen waren:
Jongens groep 7 en 8: 1 Stephan
Goedegebuure 34.25 sec.; 2 Hubert
Bruijnzeel 34.72 sec.; 3 Ruurd Kats
35.14 sec.
Meisjes groep 7 en 8: 1 Jolies
Potter 33.14 sec; 2 Jotien Fase 34.39
sec.; 3 Leonie Rouwendaal 36.31
sec.
Jongens groep 5 en 6: 1 Jacco van
Poortvliet 26.05 sec.; 2 Janno de
Boer 27.43 sec.; 3 Harmen
Koppejan 28.05 sec.
Meisjes groep 5 en 6: 1 Linda Fase
28.49 sec.; 2 Tessa Fase 29.28 sec.;
3 Clarinda Koppejan 30.7 sec.
Jongens groep 3 en 4: 1 Danny
Gunter; 2 Hans van Poortvliet; 3
Daniël van Lit.
Meisjes groep 3 en 4: 1 Alice
Ridderhof; 2 Miranda Snoep; 3
Colinda Vaders.
Groep 1 en 2 algemeen: 1 Petty
Weijler, 2 Jessica Verhoef; 3 Gino
de Wilde. Bij de verloting van de ijs-
club won Marcel v.d. Jagt de hoofd
prijs, een half varken. Er werden
verder nog 41 andere prijzen ver
loot.
De ijsclub Sint-Annaland heeft nög
twee wedstrijden in het verschiet.
Zaterdagmiddag kan iedereen mee
doen aan het open kampioenschap
op de korte baan. Deze wedstrijd
over 200 meter wordt verreden in
twee groepen: rijders van 12 t/m 15
jaar en van 16 jaar en ouder. Per
groep zijn er drie geldprijzen te win
nen. Men kan zich voor deze wed
strijden inschrijven op vrijdagavond
van zeven tot acht uur en zaterdag
van één tot twee uur. Om half drie
beginnen de wedstrijden. Later op
diezelfde middag, om vier uur, wor
den de ijswedstrijden turfrapen
gehouden. Hiervoor kan men zich
zaterdag tot drie uur inschrijven.
Ook hier zijn drie prijzen beschik
baar. De basisscholen zoeken het ijs
eveneens op. Vanochtend worden
op de Pluimpot in Scherpenisse
wedstrijden georganiseerd voor alle
groepen van de Oosterschelde-
school. En in Stavenisse voor de
Schalm, waar hardrijden, vlaggetje
steken en verkleed rijden op het pro
gramma staan. Vanmiddag reden de
groepen 3 t/m 8 van De Rieburch in
Sint-Maartensdijk aan voor de 'elf
stedentocht'. Achter de wal kunnen
de leerlingen kiezen voor de wed
strijd- of de toertocht. Vrijdag
middag staan op de vest in Tholen
westrijden gepland voor de groepen
5 t/m 8 van de basisscholen én de
Veste. In Oud-Vossemeer bezocht
de Sint Anthoniusschool de ijsbaan
dinsdag al. Zondag organiseerde de
ijsclub een hinderniswedstrijd,
waaraan zo'n 45 kinderen meede
den. Het bestuur overweegt nog om
dit komende zaterdag te herhalen,
maar houdt een slag om de arm
omdat er dooi wordt voorspeld.
Op de Annewas in Sint-Annaland zwieren de winnaars van de wedstrijd schoonrijden
voor paren voorbij. Links Corine en Dies Dekker die wonnen bij de paren vanaf 21
jaar. Rechts Arina Ketting en Eline Heijboer, winnaars bij de paren tot en met 20 jaar.
Ondanks de koude wind op de open baan bond de jeugd ook in Oud-Vossemeer de glad
de ijzers onder.
VERVOLG VAN PAGINA 1
Door zijn drukke werkzaamheden
bij de technische dienst van Cham-
pi-Mer in Yerseke had Koopman
nauwelijks gelegenheid zich voor te
bereiden. "Wel heb ik Sluis-Brugge-
Sluis gereden en een paar uur op de
Pluimpot, voor de rest niet."
Koopman raakte Van Driel onder
weg kwijt nadat hij zelf achter een
snelrijdende waaier was gaan
schaatsen. "Bij Dokkum kwam ik
Leen weer tegen, maar ik zou een
half uur op hem moeten wachten.
Dat vond ik te lang en toen ben ik als
een speer naar Leeuwarden gereden.
Daar heb ik een uur over gedaan.
Maar de laatste vijf kilometer vielen
tegen omdat je tegenwind had.
Koopman (startnummer 4800) stond
's morgens vroeg samen met Evert
van Benthe'm (nummer 4000) in de
kooi. Om twintig over een reed hij
de Zwette op, om zes uur 's avonds
finishte hij. Ondanks de beperkte
voorbereiding zegt Koopman 'meer
kracht over te hebben gehouden' dan
na de vorige tochten in 1985 en
1986. "Van de wind heb ik niet veel
last gehad. Ik zou de volgende dag
rustig een toertje hebben kunnen
maken."
Koopman was heel blij toen hij
hoorde dat de tocht op zaterdag zou
plaatsvinden en niet op maandag.
"Anders had ik me op zondag moe
ten inschrijven. Dat had ik om prin
cipiële redenen niet gedaan." Aan
gezien de inschrijving door de deel
nemer zelf moet worden verricht,
zou de vijftiende Elfstedentocht dan
aan Koopman voorbij zijn gegaan.
Van dorpsgenoot Henk Westerlaken
(dit jaar niet ingeloot) kon Koopman
een skibril en. een muts gebruiken.
"Het was leuk om weer bij hetzelfde
gezin in Leeuwarden te kunnen zijn.
Als je er niet geweest bent, weet je
niet wat het voorstelt. De mensen
leven ontzettend mee en er is niets
buitensporigs gebeurd."
De 46-jarige Thijs Moerland uit Sta
venisse reed ruim elf uur over de
tocht maar kwam met vier hechtin
gen in zijn kin over de finish na een
smak op het ijs in de buurt van Bart-
lehiem. "Het was al op de terugweg.
Ik moest nog ongeveer 12 kilometer
toen ik in het donker in een scheur
reed. Ik ben naar een grote ÈHBO-
post gegaan om een pleister te vra
gen maar er zat een flinke snee in
mijn kin. Die hebben ze toen
gehecht." Moerland zat er niet
alleen. Vele toerrijders moesten er
geholpen worden; aan blaren, bevro
ren ogen en ander lichamelijk letsel.
"Ik heb er veel zien vallen. Dat
kwam ook omdat er van de kant af
met grote lampen werd geschenen.
Mensen wilden goed doen, maar
door die lampen van beide kanten
zag je niks meer. Ze schenen recht in
je gezicht."
Voor de rest ging het Moerland voor
de wind, ook al was die vaak hard en
hardnekkig lang tegen. "Het viel mij
alles mee. Maar hier heb ik dan ook
twaalf jaar voor getraind."
In 1986 deed Moerland ook mee,
maar toen moest hij in Hindelopen
opgeven. Nadien heeft de tocht hem
niet losgelaten en is Moerland fana
tiek 's zomers gaan skeeleren en 's
winters gaan schaatsen. In 1989 reed
hij de Elfstedentocht op de weg op
skeelers en dat vond hij een stuk
zwaarder dan de route op het ijs op
schaatsen. De grondwerker bij het
Oud-Vossemeerse aannemingsbe
drijf Hommel is goed getraind aan
de tocht begonnen; vanaf september
staat hij wekelijks al op de schaats
op de ijsbaan in Dordrecht en sinds
er op natuurijs gereden kan worden,
rijdt hij op de Steenbergsevliet, vier
tot vijf uur achtereen.
Zoals gewoonlijk reed hij op blote
voeten in zijn noren. "Ik had zelfs
geen sokken meegenomen. Toch
werd er tegen me gezegd dat ik er
aan moest, toen heb ik er wel een
paar overgenomen maar toch niet
aangedaan." Met de hoesjes over de
schaatsschoen heen, was de kou
voor zijn voeten geen probleem.
Het is volgens Moerland zaak om
onderweg niet te vaak te stoppen of
stil te staan. "Blijven schaatsen,
goed doorrijden en je ploegjes kie
zen die passen bij je eigen tempo."
Moerland vertrok om twintig minu
ten voor negen toen het al licht was
en arriveerde om kwart over 8 weer
in Leeuwarden. "Ik ben gunstig ver
trokken. Ik kom liever in het donker
aan dan dat ik in het donker start.
Krijg je namelijk dan al ongelukken,
dan moet je daar de hele tocht mee
door. Nu kon ik bij het begin goed
zien waar ik reed, 's avonds niet
meer."
Voor de 51-jarige boomkweker en
oud-Tholenaar Rien Manneke uit
Nieuw-Vossemeer ging een lang
gekoesterde wens in vervulling. Al
twintig jaar is hij lid van de vereni
ging Friese Elfsteden maar in 1985
en 1986 kon hij door respectievelijk
de gevolgen een auto-ongeluk en
een hernia niet meedoen. Zaterdag
volbracht hij dan eindelijk de 200
kilometer, in bijna dertien uur. Zon
der grote problemen. Twee keer viel
Manneke en vier keer hielp hij ande- i
ren overeind. Voor de rest verliep de
tocht voorspoedig ondanks de gerin
ge voorbereiding. "Ik heb 2 of 3 uur
op de Rammegors gereden, een keer
in Steenbergen en op de Vest in
Tholen. De laatste drie dagen heb ik
niks meer gedaan. Maar mentaal
was ik er wel klaar voor."
Manneke had eten 'voor twee man'
meegenomen; vloeibaar voedsel,
müslirepen en mandarijnen. Maar
gestopt om te eten is hij nergens. "Je
moet blijven rijden en glijden en niet
gaan zitten."
Manneke vertrok om kwart voor
zeven toen het nog donker was. De
toerrijder verlichtte het ijs met een
zaklantaarntje tot er om kwart over
acht voldoende daglicht was. Last
van de kou heeft hij niet gehad. "Ik
had winddichte kleding aan. Dan
hoef je je niet dik aan te kleden."
Manneke droeg ook geen skibril. De
snijdende wind op de ogen deerden
hem niet. "Ik ben een buitenman, ik
werk altijd in weer en wind. Dat
scheelt."
Manneke heeft genoten van de sfeer
rond de Elfstedentocht. "In Dokkum
lopen de rillingen over je lijf; je
wordt er in-en uitgezongen. Ik heb
er een kwartiertje gezeten en ben
daarna bewust heel rustig naar de
finish gereden." De laatste tachtig
kilometer overigens geholpen door
zijn 27-jarige zoon Erik die hem 'uit
de wind zette'. Bij Harlingen was hij
het ijs opgekomen met een bidon
warme thee voor zijn vader: "Dat
smaakte als champagne." Maar
Manneke reed ook twee uur lang
samen met oud-wereldkampioene
Atje Keulen-Deelstra. "Zonder dat
ik het wist, maar bij een controle
post stond de pers haar op te wach
ten voor een interview. Toen ze haar
muts afdeed, zag ik pas dat zij het
was."
De tocht heeft Manneke veel vol
doening gegeven: 'Twee keer
gemist door omstandigheden en dan
nu toch gereden. Het was uniek."
Een kapotte knie en een bloeduit
storting op zijn heup, herinneren
Piet de Rijke uit Sint-Annaland nog
dagelijks aan de barre tocht in het
noorden. De 47-jarige chef beheer
havenvoorzieningen in Rotterdam
had geluk. Als potentieel lid was hij
ingeloot om aan zijn eerste Elfste
dentocht deel te kunnen nemen. De
Rijke verscheen zeer goed getraind
aan de start. Twee dagen voor de
tocht in Friesland schaatste hij nog
100 kilometer op het Brasemermeer
en de Kagerplas in de buurt van
Roelofsarendveen. "Maar daar was
het maar 4,5 graad onder nul en
stond er een zonnetje." Verder stond
hij bijna dagelijks op het ijs. De Elf
stedentocht stelde hem wel voor eni
ge verrasingen. Vooral het stuk naar
Dokkum was afzien, vertelt Piet.
Tot aan Harlingen was hij nog maar
1 keer gevalen, maar na de stempel
post daar ging hij op de rest van de
route nog tien keer onderuit. Een
keer kon hij een schaatser die voor
hem viel niet ontwijken en kreeg hij
diens schaats tegen zijn knie. "Er
liep bloed over mijn scheenbeen en
mijn schaatspak was kapot. En op 1
kilometer twee keer vallen is niet
leuk, want je moet weer flink
schaatsen om in je ritme te komen."
Het nadeel voor De Rijke was zijn
late vertrek om tien uur. "Dan moet
je de tocht gaan plannen om op tijd
binnen te kunnen zijn. In Harlingen
zat ik drie kwartier achter op sche
ma. Tussen Franeker en Dokkum
heb ik veel tijd verspeeld. Het is uit
gelopen tot anderhalf uur." Piet ging
om kwart over 11 over de eind
streep, na een snelle rit tussen Dok
kum en Leeuwarden waar hij aan
kon haken bij een stel 'kanjers'. "Er
ging er een voorop die voortdurend
coachte om de scheuren te ontwij
ken. We reden zeker boven de dertig
kilometer. Niemand haalde ons nog
in. Het was net Russische roulette.
We hebben er maar 55 minuten over
gedaan."
De tocht voor Kees Stouten uit Sint-
Philipsland verliep nagenoeg pro
bleemloos. De 32-jarige beroepsmi
litair heeft wel last gehad van de
harde wind maar het was niet
onoverkomelijk, zo zegt hij. "Je
moet zorgen dat je je tempo aanpast,
zodat je niet na zoveel kilometer
hoeft te rusten."
Voor Stouten was eten en drinken
het parool. "Dat komt door de wind.
Die doet je de das om. Voldoende
eten en drinken is belangrijk om je
lichaam van voldoende voedsel te
voorzien. Ik heb elk half uur wel wat
gedronken, soms zelfs tegen mijn
zin in."
Stouten vertrok om acht uur en
kwam om half tien aan de finish.
Halverwege de tocht, in Bolsward,
nam hij anderhalf uur de tijd om te
eten en te drinken en om op de
EHBO-post zich te laten behandelen
aan zijn rechtervoet. Een scheurtje
in het middenvoetsbeentje speelde
hem parten. "Ik kreeg te horen dat
het met rust wel zou overgaan. En
dan juist op zo'n dag! Ik ben naar
een fysiotherapeut gestapt en die
heeft er een verbandje voor
gemaakt. Voor de rest is het redelijk
goed gegaan."
De enige voorbereiding op ijs was
de toertocht van Steenbergen over
75 kilometer. Stouten beschikt ech
ter over een goede conditie na een
verblijf in Italië, als Ifor-militair
voor Bosnië, waar hij met de moun
tainbike regelmatig de bergen
inging als hij niet als boordmonteur
op een Hercules transportvliegtuig
nodig was.
Stouten is sinds 1985 lid, had in
1986 mee kunnen doen, maar gaf
zijn deelnemerskaart ('Dat mocht
toen nog') aan zijn oom die schipper
was en nooit de kans had gekregen
zich te scharen in het legioen der elf
stedentochtrijders.
