Roemloos einde
St. Annalandse
toren uit 1899
Donderdag 28 november 1996
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
9
St. Annaland zit zonder toren en daardoor ook zonder tijdsaanduiding en
klokgelui. Vrijdagmorgen 15 november verdween het uit 1899 daterende ka
rakteristieke bouwwerk om plaats te maken voor een splinternieuwe lantaarn
en een opgeknapte spits. Vervanging bleek geen overbodige luxe, want toen
de 50 tons kraan van Jac. Goud de 3500 kilo wegende lantaarn op een vracht
wagen wilde laden, viel het houtwerk in stukken uit elkaar.
Haantje
«ZZm*' vt* f. Mi
m
De toren nog compleet, in de steigers.
De haan is verwijderd, nu het ijzerwerk nog.
De spits wordt omhoog gehesen.
Oud-metselaar F. Burgers zoekt zijn naam op de leitjes.
Johan Slabbekoorn en Cor de Schipper met de haan.
De lantaarn, het open gewerkte witte houten deel, in de hijs.
"Het is beter dat het hier gebeurd is, dan onder
weg, want dan was het een grote ravage geweest",
zei de vrachtwagenchauffeur uit Waterlandkerkje.
De lantaarn, het opengewerkte witte houten stuk
van de toren, zou op transport naar Sluis gaan,
waar aannemer Leenhouts een soortgelijk exem
plaar gaat namaken.
Dit keer niet van eiken hout, zoals dat in 1899 is
gebeurd, maar van iroko, eveneens een sterke
houtsoort. Er zijn echter niet zulke grote bomen,
zodat sommige delen in vier plakken op elkaar
gelijmd moeten worden. Het uiteen vallen van de
lantaarn bleek in feite nog een geluk bij een onge
luk, want de afmetingen waren zodanig (4.45 m)
dat de vrachtwagen zo niet op de veerboot of via
de Liefkenshoektunnel naar Zeeuws-Vlaanderen
kon. Er moest toch nog gezaagd worden.
De drie medewerkers van aannemer Leenhouts
(Johan Slabbekoorn en Cor de Schipper uit Kapel-
Ie en André v.d. Pol uit Goes) hebben al volop
ervaring met Thoolse torens. Zij begonnen tien
jaar geleden in Stavenisse en restaureerden ver
volgens de torens van St. Maartensdijk en Tholen.
De spectaculaire ontmanteling van de toren in
St.Annaland trok vrijdagmorgen veel belangstel
ling. Nu stond er een grote kraan die met een bak
je in de hijs twee bouwvakkers op de steiger
bracht, maar hoe heeft men dat destijds bij de
bouw van de kerk in 1899 gedaan, zo vroeg
menigeen zich af. Om 9.55 uur ging als eerste het
goudkleurige haantje van de toren, dat de inwo
ners de windrichting wijst. Daarna volgde de ijze
ren spits waarop de haan draait. Er gingen al wat
stukken lood en leisteen mee, voordat de spits aan
de beurt kwam. Hij bleek nog vast te zitten en de
motorzaag moest er aan te pas komen. Tegen elf
duur zette de kraan de 1500 kilo wegende spits op
de kerkepad, waar die wordt opgeknapt en in elk
geval van nieuwe leisteen wordt voorzien.
Daarna restte de zwaarste klus: het opengewerkte,
witte, houten deel van de toren, de lantaarn. Tegen
twaalf uur kwam die volgens het boekje naar
beneden. Aan de Ring werd de sirene eruit
gehaald, die al geruime tijd geen dienst meer doet.
Ook de uit 1984 daterende luidklok werd gede
monteerd voor transport naar de gemeentewerk
plaats in Scherpenisse. De wijzerplaten waren al
van de toren gehaald. Rond half één zou de lan
taarn de vrachtwagen op gaan, maar in de hijs
ging 'de toren' van St. Annaland roemloos ten
onder. Na 97 jaar was er geen houden meer aan.
'Er is vergeten te schilderen. Regelmatig onder
houd plegen, had de levensduur vergroot' merkten
deskundige bouwvakkers op. Het karwei vergt nu
620.000 gulden, exclusief btw, maar door alles in
één keer te doen in plaats van het in twee bestek
ken te verdelen, bespaart de gemeente 60.000 gul
den. De inwoners zullen tot half februari tegen
een stompe toren moeten aankijken en het zonder
klokgelui moeten doen om acht uur 's morgens,
twaalf uur 's middags en acht uur 's avonds, maar
in het voorjaar van 1997 zal de bel zeker luiden
voor de nieuwe toren van St. Annaland.
Het spectaculaire werk trok veel kijkers aan de Ring.
De lantaarn moet op de vrachtwagen richting Sluis.
Oud-timmerman A.J. Soeters inspecteert het houtwerk.
i mr~ ttwhmmi
De uit 1984 daterende luidklok gaat naar Scherpenisse.
De restanten van de toren gaan op de vrachtwagen.
De lantaarn met op de achtergrond de onthoofde toren.
Het houtwerk was echt aan vernieuwing toe.
Restanten van de toren bleven achter aan de Ring.
