Four Freedoms voor Zeeuw
Scholieren, prinsessen, laureaten
Woensdag 15 mei 1996
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
9
Dankzij de Oud-Vossemeerse voorouders van de 32ste Amerikaanse president Franklin Delano
Roosevelt, die in de 17de eeuw naar de Nieuwe Wereld emigreerden, was de Zeeuwse hoofdstad
Middelburg zaterdag weer het trefpunt van een internationaal gezelschap voor de tweejaarlijkse uitrei
king van de Four Freedoms Awards.
De Nieuwe Kerk was voller dan vorige jaren. Niemand van de genodigden wilde dit keer de stijlvolle
bijeenkomst missen. De muziek van de Zeeuwse Koorschool o.l.v. Evert Heijblok, het koperensemble
Paul van Belzen en de Amerikaanse zangeres Gretchen Reed. De indrukwekkende toespraken van de
vijf onderscheidenen en de fraaie bloemsierkunst. Maar de veiligheidsmaatregelen waren strenger dan
ooit tevoren met zwaar bewapende politiemensen in kogelvrije vesten en persoonlijke controle van de
gasten en hun bagage. De Spaanse koning Juan Carlos verdiende extra waakzaamheid en met name ook
de Israëlische premier Shimon Peres, maar die kwam uiteindelijk niet naar Nederland. Gezien de
gespannen situatie en de verkiezingstijd vond hij het niet verantwoord om twee dagen zijn land te ver
laten. Ambassadeur Y. Gal nam de Roosevelt-onderscheiding voor vrijwaring van vrees nu in ontvangst
voor zijn minister-president. Minister van buitenlandse zaken mr. H.A.F.M.O. van Mierlo en Arthur
Schlesinger jr. (voorzitter van de Roosevelt stichting) overhandigden de versierselen aan de ambassa
deur.
De Four Freedoms Awards worden jaarlijks toegekend aan mensen wier daden verbondenheid vertonen
met de principes die president Franklin Delano Roosevelt (1882-1945) als essentieel voor de democra
tie beschouwde: vrijheid van meningsuiting, vrijheid van godsdienst, vrijwaring van gebrek en vrijwa
ring van vrees. Sinds 1982 worden de onderscheidingen in de even jaren in Middelburg uitgereikt aan
internationale personen en in de oneven jaren aan Amerikanen in Hyde Park, New York. In Middelburg
is ook een permanent onderzoeks-, documentatie- en conferentiecentrum op het gebied van de twintig
ste eeuwse Amerikaanse geschiedenis ingericht, het Roosevelt studiecentrum.
De in goud uitgevoerde algemene onderscheiding, de Four Freedoms Medal, ging zaterdag naar koning
Juan Carlos van Spanje. De zilveren medaille voor vrijheid van meningsuiting was voor de Noord-Ierse
politicus John Hume. De onderscheiding voor vrijheid van godsdienst ging naar de voormalige
Anglicaanse aartsbisschop Lord Runcie, die in de Tweede Wereldoorlog als Engelse militair de bevrij
ding van Nederland heeft meegemaakt. De organisatie Artsen zonder Grenzen kreeg in de persoon van
directeur Jacques de Milliano de medaille voor vrijwaring van gebrek.
De plechtigheid werd bijgewoond door Zeeuwse staten- en kamerleden, de ministers van buitenlandse
zaken, defensie en landbouw, ambassadeurs, sponsors uit de financiële wereld en het bedrijfsleven. Van
de laatste categorie waren ook twee Tholenaren aanwezig: CSM-directeur ir. G.M.L. van Loon uit St.
Annaland met zijn echtgenote en directeur A.A. Nieuwkerk van het Poortvlietse verpakkingsbedrijf
Budelpack met zijn vrouw. En de gemeente Tholen werd vertegenwoordigd door burgemeester H.A.
van der Munnik. Naast de tweejaarlijkse uitreiking van de Four Freedoms Awards, houdt het kunstwerk
bij de N.H. Kerk in Oud-Vossemeer de herinnering aan de vier vrijheden van de voormalige
Amerikaanse president levendig.
Roosevelt-medailles
voor vredestichters
Een ontroerde koning Juan Carlos van Spanje kreeg uit handen van koningin Beatrix in Middelburg de gouden Four
Freedoms medaille voor zijn inspanningen voor vestiging van een democratisch bestuur in zijn land. Met name in 1981toen
hij een militaire staatsgreep in het parlement weerstond. Links ambassadeur William J. Vandenheuvel, president van het
Roosevelt instituut. Rechts de Noord-Ierse politicus John Hume, die een onderscheiding kreeg voor de vrijheid van menings
uiting als waardering voor zijn inspanningen om het gewelddadige conflict in Noord-Ierland vreedzaam op te lossen.
■■.■v.''' A A..;'':
De Spaanse koningin Sophia, koning Juan Carlos, koningin Beatrix en de Zeeuwse commmissaris Van Gelder wandelen het
Abdijplein op,.met achter hen prinses Juliana en prins Bernhard, op weg naar de uitreiking van de Four Freedoms Awards.
Voor de poort waren ze uit de koninklijke bus gestapt, waarmee ze vanaf de Neelt je Jans naar Middelburg waren gereden.
De tocht vanuit Den Haag en Soestdijk naar de stormvloedkering in de Oosterschelde was per helikopter gemaakt.
Bij de tweejaarlijkse uitreiking van de Roosevelt-onderscheidingen was er voor het eerst een Zeeuw die deze grote eer te
beurt viel: directeur Jacques de Milliano van de Nederlandse vestiging van de wereldwijd vermaarde hulporganisatie Artsen
zonder Grenzen. Hij kreeg de prijs voor zijn grote inspanningen voor vrijwaring van gebrek, één van de vier vrijheden die
de Amerikaanse president Roosevelt op 6 januari 1941 in een historische toespraak noemde. Minister van defensie dr.ir.
JJ.C. Voorhoeve hing de versierselen om, samen met mevr. Franklin D. Roosevelt jr., één van de vice-presidenten van het
Franklin en Eleanor Roosevelt instituut. Artsen zonder Grenzen is in alle brandhaarden aanwezig om onder zeer moeilijke
omstandigheden hulp te bieden. De uit West-Zeeuws-Vlaanderen afkomstige De Milliano riep op tot een verbod op land
mijnen, handwapens en radiostations die oproepen tot etnische haat. De directeur van Artsen zonder Grenzen signaleerde
een situatie, waarbij de scheidslijnen tussen criminaliteit, lokale politiek en oorlog vervagen. Hij hield de belangstellenden
tenslotte voor, dat solidariteit met mensen ver weg, alleen overeind te houden is, wanneer er ook zorg is voor de zwakken in
eigen land.
De 87-jarige prinses Juliana, die in 1982 als eerste niet-Amerikaanse de Four Freedoms Medal ontving, liep zaterdag nog
kwiek over het Abdijplein in Middelburg, evenals haar 84-jarige echtgenoot prins Bernhard. Rechts de Zeeuwse kabinets
chef mr. A.C. de Ru, motor van de Roosevelt stichting in onze provincie.
In de Kapittelzaal van de Middelburgse Abdij, waar de namen van alle sinds 1982 toegekende Roosevelt-onderscheidingen
op de muur staan, gingen de laureaten op de foto. Links de Noord-Ierse politicus John Hume, die de medaille kreeg voor
vrijheid van meningsuiting. De voormalig aartsbisschop van Canterbury, Robert Alexander Lord Runcie (derde van links)
ontving de onderscheiding voor vrijheid van godsdienst. Derde van rechts directeur Jacques de Milliano van Artsen zonder
Grenzen (vrijheid van gebrek) met naast hem de Israëlische ambassadeur Y. Gal, die de medaille voor vrijwaring van vrees
in ontvangst nam voor zijn minister-president Shimon Peres. Voor hen vijf Zeeuwse scholieren die de laureaten, onder wie
ook de Spaanse koning Juan Carlos, tijdens een besloten bijeenkomst vragen mochten stellen.
i
