Storm van kritiek op toelaten
van zes varkenshouderijen
'Knijper op de neus'
Poolse loco-burgemeester ontroerd
bij ontvangst op Thoolse bodem
Advies: Haal Poortvliet-en Mallandpolder uit plan
l
Eerste uitwisseling tussen Tholen en ltawa een feit
Donderdag 2 mei 1996
Het plan van b. en w. van Tholen om in de Poortvliet-en
Mallandpolder nog eens zes nieuwe varkenshouderijen
toe te laten, heeft een storm van kritiek losgemaakt. Op
de hoorzitting donderdagavond in het gemeentehuis trok
ken boeren en bewoners uit de polders tussen Scherpe-
nisse en Poortvliet van leer tegen dit onderdeel van het
herzieningsplan buitengebied Tholen.
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
13
lr?m
Berlijnse muur
Geschokt
Zwart op wit
Het lef hebben
Een warm zonnetje straalde zaterdag over het Thoolse
land toen om vijf uur een bus met Poolse jongeren vanaf
Bergen op Zoom het Brabantse voor het Zeeuwse ver
wisselde. De groep kwam op uitnodiging van de stichting
Itawa-Tholen naar Tholen als eerste echte uitwisseling
tussen de beide gemeenten. De Polen, scholieren die met
elkaar een jeugdorkest vormen, werden in gemeen
schapscentrum Meulvliet in Tholen welkom geheten en
maakten daar kennis met de gastgezinnen.
Kriebels
Vlag blijft steken
Gevoelig
Druk
f-e
Sr f '7.' i i r
t - \€-x.
3* -'A:
D.L. Koppenhol van de Bram Groenewegeweg stelde dat met de
komst van meer varkenshouderijen de democratie in het geding is. "Ik
ben het 23-duizendste lid van deze gemeente. Volgens de definitie van
democratie heeft iedereen dezelfde rechten. Maar ik ben bang dat dit
nu niet het geval is. U past het niet toe. Bij een vrije stemming onder
de inwoners van Tholen zou de uitkomst te raden zijn: tegen de komst
van varkenshouderijen. Als u daar naar luistert, bent u een democraat.
Nu niet. U beslist hoe het eiland eruit gaat zien. Als natuurgebied is het
niet meer belangrijk. Het gaat om de centen."
Koppenhol herinnerde eraan dat de komst van een composteringsbe-
drijf naar Tholen twintig jaar geleden met succes was afgewend. Er
werden toen zelfs excursies naar het moederbedrijf georganiseerd om
te ruiken hoe erg het bedrijf stonk. "Hoeveel snuffeltochten heeft u al
gemaakt naar de Peel." (applaus uit de zaal) "U zou met een knijper op
de neus lopen en vol gas terug gaan naar de frisse lucht op Tholen. Ik
voel dat de leefbaarheid wordt aangetast. Hoe moeten we hier wonen?
Als ik verhuizen moet vanwege de stank en de drukte, dan bent u de
aanleiding."
Koppenhol richtte zich rechtstreeks tot de politieke partijen: "Wat is
uw kracht. Schaart u zich braaf achter het college en de voorzitter?
Moeten wij nog lid blijven van deze partijen? Dit wordt een sterke
zaak bij de komende verkiezingen," zo voorspelde Koppenhol.
De Kalfdamseweg in de Mallandpolder
Maar liefst elf sprekers reageerden
op het voorstel, voorafgaand aan de
vergadering van de commissie ruim
telijke ordening. De vergadering
vond dit keer niet plaats in de raads
zaal vanwege de massale opkomst.
Maar ook in de trouwzaal was niet
voor iedereen plaats zodat er een
gedeelte van de hal gebruikt werd
voorde 150 belangstellenden.
De meerderheid van de commissie
sprak zich na een schorsing uit voor
het schrappen van de polders als
vestigingsplaats. Alleen de PvdA
ging daar niet in mee. M.A.J. van
der Linde stond alleen: "Ik zou niet
weten hoe je het wel doen moet. Dit
is strijdig met alle adviezen," zo
reageerde hij op het meerderheids
standpunt dat bij monde van K.A.
Heijboer (SGP) om twintig voor elf
kenbaar werd gemaakt.
Daarmee viel de steun van de groot
ste partij in de raad voor het plan van
het college weg. Ook het CDA dat
eerder voor het plan was, ging over
stag omdat W.C. van Kempen
Heijboer steunde. De VVD en het
AOV verzetten zich van meet af aan
tegen dit onderdeel van plan. D66
stelde eerst voor een kleiner gebied
aan te wijzen maar steunde uiteinde
lijk Heijboer, evenzo deed P. van
Belzen (RPF/GPV).
Voor 7 juni moet de raad een besluit
nemen over de herziening van het
buitengebied. Een algemene herzie
ning lukt voor die tijd niet. Daarom
is het college met een plan gekomen
om een interim-maatregel te treffen
waarmee de provincie akkoord gaat.
In het plan worden nieuwe intensie-
C.P. de Rijke van de Kadijk
was fel in zijn reactie. Hij stel
de dat een 'deel van zijn leven'
was vernield door de komst
van een stal aan de Zwarteweg
vlakbij zijn boerderij. "Het is
de muur van Berlijn." De Rijke
was een van de initiatiefne
mers van een handtekeningen
actie tegen de komst van var-
kensmesterijen naar Tholen.
Hij wees op een tegenstrijdig
heid in de typering van de
Weihoek. Volgens De Rijke is
de Weihoek ten noorden van
de Bram Groenewegeweg nu
geprezen als open grasland en
vertegenwoordigt het ecologi
sche waarden. "Dat was het
eerst niet. Nu staat er een stal.
Die kunnen ze dan wel weer af
gaan breken. Met dit punt gaan
we namelijk winnen bij de
Raad van State."
En komt er teveel verkeer over
de Kadijk dan legt De Rijke
persoonlijk een drempel, zo
liet hij de commissie weten.
De Rijke kwam soms niet
goed uit zijn woorden. Hij
merkte dat zelf ook: "Dat komt
omdat ik er zo vol van zit."
ve veehouderijen op Tholen ge
weerd.
Er mogen alleen nieuwe agrarische
bedrijven komen als dat voortvloeit
uit de ruilverkaveling, uit overplaat
sing uit een bebouwde kom of bij
bedrijfssplitsing. Bestaande bedrij
ven mogen uitbreiden binnen het
bouwblok 100 bij 100 meter). Voor
niet grondgebonden bedrijven 5000
m!. Een ondernemer die een neven
tak wil beginnen kan dat tot een
maximum oppervlakte van 100 mJ.
Op dit punt van het plan was geen
commentaar.
De kritiek richtte zich op het aanwij
zen van een vestigingsgebied voor
zes nieuwe varkenshouderijen in de
Poortvliet-en Mallandpolder. Het
college ziet dit als een concentratie
gebied omdat er zich al intensieve
veehouderijen vestigen.
Namens de ZMO en WLTO
reageerde E. Hage, voorzitter ZMO
afdeling Tholen en Sint-Philipsland
op het plan. In grote lijnen staat de
georganiseerde landbouw positief
tegenover de herziening, zo zei hij.
De sector ziet geen directie beper
kingen voor de bedrijfsvoering en
de toekomstige bedrijfsontwikke
ling. De landbouworganisaties
keren zich echter fel tegen de vesti
ging van 'grote niet grondgebonden'
varkensbedrijven. Hage hield de
commissie voor dat de landbouw
tegen de komst van 'meer varkensin
dustrieën' was (toen het college
voorstelde Tholen in zones te verde
len- red.) en nu nog is. "Als belan
genbehartigers voor al onze leden
willen wij dit principiële standpunt
niet loslaten."
Hage riep de commissie op dit plan
onderdeel te verwerpen. De voorzit
ter had begrepen dat de raadsleden
in 'besloten vergaderingen van prin
cipe' waren veranderd en in hadden
gestemd met het plan uit angst dat
het anders door de provincie niet
goedgekeurd zou worden. "U kunt
uw achterban nooit duidelijk maken
dat angst uw raadgever is en dat
door uw toedoen het midden van
Tholen belast wordt met een con
centratie van meer dan 12 varkens
industrieën." Mocht de commissie
akkoord gaan dan worden volgens
Hage de gevestigde bedrijven 'alle
toekomstmogelijkheden' ontnomen.
"Bovendien wordt daarmee ook de
kwaliteit van het leven van zo'n 200
bewoners in het gebied ernstig aan
getast."
M.D. Geuze vroeg om een 'uiterst
verzet' tegen het plan. Hij ziet de
Weihoek 'verworden tot een Poort-
vlietse Peel.' Geuze sprak namens de
landbouwvereniging Ons Voordeel
die zestig leden telt en waarvan er
twintig in het oostelijk deel van de
Weihoek wonen op ongeveer 400
ha. "Er zijn al vijf mammoetbedrij-
ven, er komen er nog twee bij. We
zijn verbijsterd te vernemen dat u dit
aantal wil verdubbelen. Alsof
35.000 varkens niet genoeg is. Het is
een aanslag op het gebied. Door de
komst van deze giganten zien de
bewoners hun toekomstmogelijkhe
den belemmerd." Volgens Geuze is
er met onbegrip gereageerd op het
voornemen om de Weihoek aan te
wijzen als concentratiegebied. "Dit
gebied wordt juist geprezen om zijn
bijzondere waarden. De Rand (ten
noorden van Scherpenisse-red.) is
een oude kreekrug met veel reliëf.
Uw voorstel is hiermee volstrekt
tegenstrijdig."
Geuze sprak ook als voorzitter van
de landinrichtingscommissie Poort
vliet. Door de Weihoek aan te wij
zen als plaats voor intensieve vee
houderijbedrijven ziet Geuze de uit
ruil van gronden in het gedrang
komen. "Dit plan frustreert de toede
ling in ernstige mate. Zie ervan af."
Ook de natuurvereniging Tholen
maakte ernstig bezwaar tegen het
plan. L. Sauter betoogde dat het
open karakter van de Weihoek ver
der aangetast wordt. Hij wees erop
dat het aantal bedrijven -landelijk
gezien- zich niet mag uitbreiden
vanwege het feit dat ze hun mest
niet af kunnen zetten (stand still-
principe). Volgens Sauter over
schrijdt het college met het plan dit
principe. Het aanzien van Tholen
wordt volgens hem bevuild met
mest-en mesterijen. Sauter noemde
dit plan slechter dan het vorige plan
waarin b. en w. Tholen in verschil
lende gebieden verdeelden.
Boer A. Abrahamse van de Nieuwe-
weg in de Mallandpolder zei zeer
geschokt te zijn door het plan om
nog eens zes bedrijven toe laten. Hij
verwacht dat het leefgenot ernstig
zal worden aangetast, dat de waarde
van de landbouwgrond zal vermin
deren en dat de mogelijkheden van
de bedrijven ernstig belemmerd zul
len worden. "Zet in het plan dat ner
gens op Tholen plaats is voor inten
sieve veehouderijen."
Bewoner J. van Dalen van de Krok-
keweg vroeg zich af waarom nu juist
voor dit gebied is gekozen. Hij ziet
met de komst van de varkenshoude
rijen de problemen uit oost-Neder
land verplaatst worden naar het wes
telijk kleigebied. Van Dalen ver
wacht dat de problemen met de
mestafzet zullen groeien. Verder
wees hij op het toenemend verkeer:
"Er komt een vrachtwagen met voer
deze kant op en er gaat weer een
vrachtwagen met mest over de brug
weg."
Veehouder J.S.C.E. van Leysen van
de Pelleweg zei problemen voor zijn
bedrijf te verwachten nu er meer
varkenshouderijen mogen komen.
"Ik heb zelf gevraagd om een stal te
bouwen maar dat is geweigerd. De
concentratie varkenshouderijen
wordt te hoog in de Weihoek."
Ook veehouder P. van der Slikke
was bang dat er door de komst van
meer bedrijven beperkingen zullen
worden opgelegd aan bestaande
bedrijven zoals pluimvee-mestkui-
kenbedrijven.
En Menheere vond dat Tholen veel
groter is dan de Weihoek. "Je kan
toch ook in de Schakerloopolder
bouwen? Waarom moet dat bij ons?
De Weihoek is vol."
PvdA'er Van der Linde onderkende
dat meer dan tien varkenshouderijen
in het 'hart van Tholen' een zware
aanslag op het landschap betekent.
Het aanwijzen van zes nieuwe
bedrijf komt volgens de sociaal
democraat voort uit het loslaten van
het plan om Tholen in te delen in
verschillende zones. Hij vroeg zich
af waar het aantal van zes op was
gebaseerd. Maar hij steunde het
plan: "Helaas zitten we daar aan
vast."
De SGP verweet het college niet
naar het advies van de commissie in
mei 1995 geluisterd te hebben. Toen
stelde een meerderheid voor een
plan voot heel Tholen te maken.
"Dat heeft het college niet verder
uitgewerkt, "zei Heijboer, "en dat
heeft ons ten zeerste verwonderd. U
heeft deze poging helemaal niet
gedaan. Nu zitten we met de brok
ken."
Heijboer wilde ook weten waarop
het college het aantal van zes nieu
we bedrijven stoelt. W.C. van Kem
pen (CDA) vond dat de gemeente
Tholen niet als 'breekijzer' hoeft op
te treden. "Is het wel nodig om aan
meer bedrijven toestemming te
geven?"
E. Frigge-Hogesteeger (VVD) vond
dat Tholen al zwaar was belast met
zeven varkenshouderijen. Zij noem
de het een slechte zaak om meer
bedrijven toe te staan. "Daar zijn we
helemaal niet toe verplicht. Het rijk
dringt er wel op aan, maar legt het
niet dwingend op." En dat doet vol
gens de liberale ook niet de wet op
de ruimtelijke ordening, noch de
provincie. "Met de zeven die we toe
laten, voldoen wij ruimschoots aan
onze verplichtingen." Zij daagde de
burgemeester uit om 'zwart op wit
aan te tonen' dat er een verplichting
bestaat. Ook zij oogstte applaus.
D66 ging niet zo ver. J. van den
Donker pleitte er voor om met 'een
aanmerkelijk' kleiner gebied naar de
provincie te gaan. Volgens Van den
Donker heeft de gemeente het recht
dat tot bij de hoogste instantie te
verdedigen.
M.K. Schot-de Hoog van het AOV
stelde dat zeven varkenshouderijen
genoeg was. "De bewoners zitten er
niet op te wachten."
P. van Belzen (RPF/GPV) vroeg
zich af wat er officieel is toegestaan.
En wat er gebeurt als de gemeente
wordt teruggefloten als het niet
strookt met de opvatting van de pro
vincie.
Burgemeester H. A. van der Munnik
legde uit dat het college rekening
moet houden met de adviezen van
het rijk en de provincie. "Tholen is
een volop agrarisch gebied. We
moeten zoeken naar de beste lokatie.
Wie geen rekening houdt met de
driedeling rijk, provincie en
gemeente ontkent dat Nederland zo
is ingedeeld. We kunnen niet op een
eiland leven."
De burgemeester vindt het langza
merhand welletjes, zo liet hij in de
discussie weten. Hij voelde er niet
veel voor om voor de derde maal (de
raad nam een voorbereidingsbesluit
om de nieuwvestiging tegen te gaan
en de raad wees in meerderheid het
indelen van Tholen in zones af, als
instrument om in bepaalde delen
intensieve veehouderijen te weren).
"Dat kun je bestuurlijk niet voor je
rekening nemen. Je kunt je wel blij
ven verzetten. Wij vrezen met grote
vreze dat we slecht uit zijn als we
het gebied sluiten."
De keuze voor de Malland-en Poort-
vlietsepolder? "We willen zo wei
nig mogelijke ruimte scheppen voor
varkens en moeten de grootte van
het gebied bepalen. Als we niet tot
een totale afwijzing kunnen komen,
dan maar voor een kleinere. Maar
we stellen wel een maximum vast.
Er zitten vier bedrijven die uit kun
nen breiden. Er mogen er zes bij,
maar of dat kan weet ik niet. Dat
getal is discutabel, maar we denken
dat drie te weinig is. Grond gebon
den bedrijven wordt geen strobreed
in de weg gelegd."
De burgemeester zei dat de gemeen
te niet als breekijzer wil fungeren.
"Verschillende gemeenten zijn ons
voorgegaan. Maar wat echt is toege
staan is ons ook niet bekend. De pro
vincie weet het ook niet. Als de
commissie niks wil, dan staat alles
stil en dat betekent dat we inconse
quent zijn. Dit plan is goed te verde
digen."
Van der Linde steunde het college:
"Met een simpelweg nee, ben je er
niet. Onderbouwen, dat is wat ik
democratie noem," zei hij in de rich
ting van Koppenhol. "Als er nu weer
nee gezegd wordt, dan neem ik dat
niet op mijn nek. Geef mij dan maar
het zoneringsplan terug in de discus
sie."
Mevr. Frigge zei blij te zijn dat de
burgemeester 'toegeeft dat rijk en
provincie niets dwingends voor
schrijven.' Zij riep op Tholen 'verder
op slot' te doen. Ook Van den Don
ker vond dat het college 'het lef
moest hebben het gevecht aan te
gaan.' Ook mevr. Schot zei blij te
zijn met de verruiming die de burge
meester aanduidde.
Heijboer begreep dat er geen boven
grens was gesteld aan het aantal
bedrijven. "Dan ziet het er simpel
uit. We willen de interim-maatregel
steunen, met uitzondering van het
aangewezen gebied."
Van Belzen begreep dat de burge
meester geen duidelijk antwoord
van de provincie had gekregen. "Er
is niks verplicht, maar er hangt wel
een dreiging boven ons hoofd."
Van der Munnik lichtte toe dat het
college ook had geprobeerd een plan
te maken zonder de aanwijzing van
een vestigingsgebied. "Maar dat was
een zwaktebod."
Hij bestreed Frigge die beweerde
dat het rijk niets te bepalen heeft.
"Komen we niet tot een bestem
mingsplan, dan is alles weer vrij.
Het voorbereidingsbesluit loopt af.
We hebben weinig tijd.
Straks moet je alle nieuwe aanvra
gen beoordelen op de oude situatie."
Heijboer vroeg de vergadering te
schorsen. Er volgde een koortsach
tig overleg onderling (behoudens
met Van der Linde) en met verte
genwoordigers van de landbouwor
ganisaties.
Heijboer maakte bekend dat de
meerderheid van de commissie
vindt dat het college het aangewe
zen gebied uit het plan moest ver
wijderen. Applaus viel de meerder
heid van de commissie ten deel.
Het duurt allemaal wat langer dan
gepland. De bus zou om vier uur
arriveren op de Thoolse brug waar
aan op dat moment nóg druk
gewerkt wordt om haar helemaal in
oranje plastic te pakken. Maar het
loopt allemaal uit en een uur later
komt men pas aan. De bus, die dan
inmiddels zo'n 1300 kilometer afge
legd heeft, wordt de stad binnenge
haald onder begeleiding van muzi
kanten van Concordia uit Tholen en
majorettes en tamboers van OVM
uit Oud-Vossemeer. Intussen zitten
de gastgezinnen in Meulvliet vol
spanning te wachten. 'Hoe zouden
onze gasten eruit zien? Praten ze een
beetje Engels of Duits?' Dat zijn vra
gen die velen zich stellen. Overal
liggen de boekjes 'Hoe en wat in het
Pools' op tafel.
Onder de wachtenden is ook burge
meester H.A. van der Munnik die de
groep welkom zal heten. Hij weet te
vertellen dat de mensen in ltawa
(spreek uit: Iwava) vrijwel geen
andere taal spreken dan Pools. "Het
is een gebied dat in de Tweede
Wereldoorlog door de Duitsers is
gebruikt als garnizoensplaats. Het
huidige ziekenhuis is bijvoorbeeld
gevestigd in een voormalige kazer
ne. Iedereen die er woonde is
gevlucht, omgekomen of wegge
voerd.
Na de oorlog is het verlaten gebied
weer bevolkt door Polen en zodoen
de spreken er maar heel weinig iets
anders dan Pools", vertelt Van der
Munnik. "Maar met handen en voe
ten kom je een heel eind." Zelf krijgt
de burgervader al logees, dus kan hij
geen Poolse gasten opnemen. "Ik
zou het overigens normaal gespro
ken wel gedaan hebben", zegt hij.
Het stichtingsbestuur, bestaande uit
Gré Boelhouwers, Kitty Provoost,
Louis Sauter, Theo Westerveld en
Ben van Olffen, krijgt de kriebels al
en ze lopen regelmatig naar buiten
om te zien of de bus er nog niet aan
komt. Inmiddels is penningmeester
Adri Quist van de stichting naar
Wouw gereden om de Poolse bus op
te wachten en naar Tholen te bege
leiden. Voor deze gelegenheid heeft
hij een oranje zwaailicht op zijn auto
gemonteerd. Iets voor vijven komen
er geluiden van buiten dat de gasten
in aantocht zijn. De wachtenden
stromen naar buiten en spitsen de
oren of ze de muziek horen die de
komst van de bus aankondigt.
De muzikanten marcheren door tot
aan de vlaggemasten van Meulvliet.
Achter hen aan komen de Poolse
jongeren uit de bus gestapt. Het zijn
41 leerlingen van een technische
school in ltawa die samen een
jeugdorkest vormen.
Verder zijn er tien begeleiders mee
gekomen (waarvan twee chauf
feurs). Onder hen is ook loco-burge
meester Lakowski. Meteen zijn er
hartelijke begroetingen tussen de
Thoolse bestuursleden van de stich
ting en enkele Poolse collega's. Ver
volgens volgt een plechtig moment.
Terwijl de muzikanten het Poolse
volkslied spelen, wordt de röod-wit-
te vlag van dit land gehesen. Vervol
gens is het Wilhelmus aan de beurt,
maar de twee jonge musici die de
nationale driekleur moeten hijsen,
krijgen het doek niet omhoog. Ach
teraf blijkt dat de vlag aan het ver
keerde toiiw gebonden zit. Maar
hierom wordt niet getreurd en het
hele gezelschap gaat naar binnen
voor de welkomstceremonie.
Als iedereen een plaatsje heeft en
voorzien is van koffie en een bolus,
spreekt mevr. Boelhouwers de aan
wezigen toe. Mevr. Pelka zorgt
daarbij voor de vertaling in het
Pools. "Wij zijn blij dat jullie na een
lange reis veilig en wel in Tholen
zijn aangekomen. Wij hebben als
stichting lang naar deze dag toege
werkt en we zijn dan ook blij dat
deze eerste uitwisseling nu een feit
is", zegt mevr. Boelhouwers die
hierop het stichtingsbestuur aan de
mensen voorstelt. "Wij hopen dat
jullie aankomst in Tholen een aan
gename verrassing is geweest en ik
wil hierbij dan ook Concordia
bedanken voor deze muzikale ont
vangst en tevens voor het vele ande
re werk djit niet alleen door Concor
dia, maar door alle meewerkende
muziekverenigingen is gedaan." "De
stichting is ervan overtuigd dat een
stedenband alleen kans van slagen
heeft als men kan spreken van een
vriendschapsband tussen de inwo
ners van beide gemeenten", zegt
mevr. Boelhouwers. "Wij zijn dan
ook zeer gelukkig met de medewer
king van de gastgezinnen en wij ver
trouwen er dan ook op dat hierdoor
de stedenband voor heel Tholen een
grotere betekenis zal gaan krijgen."
Overigens heeft de stichting Itawa-
Tholen in alle plaatsen van Tholen
gastgezinnen gevonden, behalve in
Stavenisse en Poortvliet. Mevr.
Boelhouwers stipt nog even aan dat
de taal wellicht een probleem zal
vormen, maar ze vindt dat dit onder
het motto 'Muziek spreekt alle
talen', wel in orde zal komen.
Bovendien heeft de stichting diverse
tolken (uit Polen afkomstige Thole-
naren) gevraagd om mee te werken.
Mevr. Pelka, Goschka, Asia,
Agneszka, Monika, mevr. Huisman,
mevr. Stolk en mevr. Van Dijke.
Met hun medewerking, handen- en
voetenwerk en een woordenboekje
moet de taalbarrière overwonnen
kunnen worden.
Na deze inleiding bestijgt burge
meester Van der Munnik - die naast
zijn medebestuurder uit Polen zit -
het podium. Hij ziet maar af van een
toespraak in het Pools. "Dat is te
moeilijk. Ik ken niet zoveel woorden
in het Pools en de taal heeft alleen al
zeven naamvallen. Bovendien is de
uitspraak ook moeilijk", verklaart
Van der Munnik. "Hartelijk welkom
in Tholen en ik vertel er meteen bij
dat het 't mooiste plekje van Neder
land is", zegt de burgervader tegen
de gasten.
Hij haalt vervolgens de voorge
schiedenis van de uitwisseling nog
even op. "Jullie wonen in een prach
tig land dat sinds een jaar of zes
eigenlijk pas echt vrij is om zijn
eigen ontwikkeling te bepalen. De
Nederlanders kunnen dat al wat lan
ger. Voor landen en provincies,
maar ook gemeenten, is het erg
belangrijk om op de hoogte te zijn
van de levensgewoonten en de cul
tuur van mensen in andere landen.
Dat is voor de Polen net zo belang
rijk als voor de Nederlanders. Daar
om zijn we zo blij dat we een ver
drag hebben met ltawa. Op die
manier kunnen we meer van elkaar
te weten komen, elkaar respecteren
en waarderen."
De burgemeester kan het niet nala
ten om ook het bezoek van koningin
Beatrix aan Tholen uitgebreid te
vermelden. "Een bijzonderheid in
deze dagen is dat op 30 april hare
majesteit de koningin en haar fami
lie een bezoek brengen aan één van
de negen plaatsen van de gemeente:
Sint-Maartensdijk", vertelt Van der
Munnik.
"Elk jaar wordt op die dag koningin
nedag gevierd. De koningin bezoekt
elk jaar twee gemeenten, samen met
haar familie. Deze keer zijn wij aan
de beurt. Het wordt een groot feest
waar jullie ook het nodige van zul
len zien. Ik hoop van harte dat het
jullie hier erg goed zal bevallen."
Overigens is het gemeentebestuur
niet dik vertegenwoordigd bij de
ontvangst van de Poolse gasten.
Behalve de burgervader is alleen
CDA-raadslid W.C. van Kempen
aanwezig.
Ook loco-burgemeester Lakowski
van ltawa wordt uitgenodigd om
nog iets te zeggen. "Wij zijn erg blij
om hier te mogen zijn. Iets waar we
al lang mee bezig waren, is nu wer
kelijkheid gewbrden", zegt Lakows
ki. "Inwoners van beide gemeenten
zullen elkaar nog wel vaker zien.
Bedankt voor deze eerste stap. We
zijn erg moe, maar ook heel ont
roerd over de fijne en gevoelige ont
vangst. Ik was erg ontroerd toen het
Poolse volkslied hier gespeeld werd.
Ik geloof dat we het hier erg naar
ons zin zullen hebben. De groep zal
haar best doen om de mooiste herin
neringen achter te laten. Ik hoop dat
er ook een groep uit Tholen naar lta
wa kan komen. Na alle papierwerk
vooraf, zullen nu de menselijke con
tacten snel volgen. Nogmaals harte
lijk bedankt." Na deze toespraak
gaan de gastgezinnen met hun
logees naar huis.
In de week die voor hen lag hadden
de 41 Poolse jongeren en hun tien
begeleiders een druk programma
voor de boeg. De zondagmorgen na
hun aankomst speelden ze op eigen
verzoek in de eucharistieviering van
de katholieke kerk in Tholen. De
volgende dag stond een seminar van
de Skoa en het arbeidsbureau op het
programma met 's avonds een karao-
keshow in De Zeester.
Op koninginnedag zagen de jonge
ren ergens langs de route de Neder
landse vorstin en haar familie voor
bij trekken, 's Middags traden ze op
in de smalstad. De volgende dag
maakte men een bustocht over Tho
len waarbij de eendenkooi in Anna
Jacobapolder en streekmuseum De
Meestoof in Sint-Annaland werden
aangedaan.
's Middags was er een soort play-in
met aansluitend 's avonds een uit
voering in Meulvliet. Vandaag, don
derdag, is een natuurdag voor de
gasten. Onder leiding van Louis
Sauter maken ze een excursie naar
Voorne-Putten. Vanavond is er een
bonte avond in gemeenschapscen
trum De Wellevaete -in Sint-Anna-
land. Morgen stapt het Poolse gezel
schap, na een officieel afscheid van
de gastgezinnen, weer op de bus
voor de 1300 kilometer lange reis
terug naar huis.
L. Sauter, bestuurslid van de stichting Itawa-Tholen, verwelkomt loco-burgemeester Lakowski (midden). Muzikanten van Concordia en
majorettes van OVM kijken gefascineerd toe. Links nog twee Poolse gasten.
t
V
