Nieuw distributiecentrum
voor ondergoed in smalstad
'Ik ben toch wel
verliefd op Fokker'
Oud soldaat Bentschap Knook
krijgt draaginsigne gewonden
yi ft -b
AL 51 JAAR
DÈ
THOOLSE
COURANT
'Ik ben er elke dag mee bezig, het laat me niet los'
Half februari
begint bouw
varkensstallen
Tum Turn en
bibliotheek in
De Wimpel
Nieuwe leden
van commissie
bedrijfsleven -
Donderdag 25 januari 1996
52e jaargang no. 11_
American Phil Textiles Europe ging in 1993 met 4 men
sen aan de slag in het gebouw van Westinghouse/Elvina
aan de Schakelweg in St. Maartensdijk. De panden van
buurman SP constructie werden erbij gekocht, in 1994
werd 1000 m2 uitgebreid, maar de inmiddels 15 perso
neelsleden hebben voor de opslag en distributie van
ondergoed veel te weinig ruimte. Daarom moet er voor
de zomervakantie nog een splinternieuw pand van 5200
m2 klaar zijn langs de Provincialeweg in St. Maartens
dijk. Het gaat om een investering tussen de drie en vier
miljoen gulden.
Bon Giorno
De rimboe in
Leed vliegtuigbouwer raakt ook Tholenaren
De perikelen rond de vliegtuigfabriek Fokker staan deze
dagen ruimschoots in de belangstelling. Massa-ontslagen
dreigen en de hoge bazen voeren druk overleg om een
reddingsplan op te stellen. Maar ook in de gemeente Tho
len is er Fokker-leed. Niet alleen werken er tientallen
mensen bij diverse afdelingen van het bedrijf, maar ook
zijn er Thoolse toeleveranciers bij betrokken.
Omscholen
Moeilijk te begrijpen
(Ver)bouwen in vertrouwen
Aannemingsbedrijf P.J.J. DcUVloO
Ten Ankerweg 62
4691 GX Tholen
Tel.: 0166-603002. Fax. 0166-604879
Deze week
Onderzoek naar
verkeerssituatie
in Tholen-stad
De 68-jarige Frans Bent
schap Knook uit Sint-
Maartensdijk heeft gisteren
Bouwbedrijf
schenkt 15 mille
aan ziekenhuis
het draaginsigne gewonden
gekregen. De onderschei
ding van het ministerie van
defensie werd hem thuis in
de M.A. de Ruyterstraat
opgespeld door burge
meester H.A. van der Mun-
nik.
Huismeester
Eendrachtbode, de Thoolse Courant
Postbus 5
4697 ZG Sint Annaland
Telefoon 0166-652752 b.g.g. 653474
Telefax 0166-653318
Het enige nieuwsblad voor de streek Tholen
en Sint Philipsland waarin opgenomen de
Thoolse Courant en het Advertentieblad.
Verschijnt donderdag-
Postrekening 12 44 07
Bankrekening 30 30 05 556
Abonnement 25,90 per halfjaar, 47,30 p.j.,
per post 61,90 per jaar, allemaal incasso.
Losse nummers 2,00.
Opgave advertenties voor dinsdag 16.00 uur.
Advertentieprijs 0,47 plus btw per mm.
Spierinkjes t/m 20 woorden 10,- contant.
Aangesloten bij de Zeeland Combinatie.
Hoofdredacteur W. Heijboer.
Naar verwachting wordt half febru
ari begonnen met de bouw van een
aantal varkensstallen op Tholen.
"Niets staat dat nog in de weg, want
de vergunningen zijn door de
gemeente afgegeven en tegen de
bouw is door niemand beroep meer
aangetekend. Ook wees de Raad van
State een schorsingsverzoek af',
zegt J. van Groningen die als juri
disch adviseur optreedt voor de var
kensfokkers. De voorbereidingen
voor de bouw zijn in volle gang. In
de Poortvlietse Weihoek en aan de
Groeneweg tussen Oud-Vossemeer
en Tholen komen, zoals bekend,
zeven grote stallen voor totaal
35.528 mestvarkens.
Dik tien maanden geleden diende
Van Groningen bij de gemeente een
schadeclaim van 6Vz miljoen gulden
in namens zes van de zeven varkens
houders. Zij vonden dat ze financië
le schade hadden geleden doordat de
procedures rondom bouw- en
milieuvergunning te lang duurden.
Hoewel de burgemeester al in
augustus zei dat het gemeentebe
stuur deze 'irreële claim' zeker zou
afwijzen, heeft Van Groningen tot
nu toe geen uitsluitsel gekregen.
"Maar de claim staat nog, er is geen
gulden af." Van belang voor een
eventuele schadevergoeding is vol
gens de juridisch adviseur ook de
uitspraak van de Raad van State in
een bodemprocedure die is aange
spannen. De eerste zitting daarover
vindt waarschijnlijk pas half dit jaar
plaats.
Inmiddels zijn bij de gemeente
bouwaanvragen ingediend voor een
fokvarkensstal aan de Sluisweg in
Anna Jacobapolder en voor rund
veestallen aan de Boneputteweg en
de Bram Groenewegeweg in Poort
vliet.
De gemeente onderzoekt de moge
lijkheden om peuterspeelzaal Turn
Turn en de uitleenpost van de biblio
theek in de toekomst onder te bren
gen in dorpshuis De Wimpel in Sint-
Philipsland. Het 26 jaar oude dorps
huis is aan een opknapbeurt toe en
ook aan de voormalige school waar
in bibliotheek en Turn Turn gehuis
vest zijn, moet wat gebeuren. Beide
projecten staan op de investerings
lijst voor 1997, samen voor een
bedrag van 740.000 gulden.
"Als je goed naar de voormalige
school kijkt, dan zie je zo dat reno
vatie heel wat zou kosten", zegt wet
houder J. Versluys. "Dan komt ver
vangende nieuwbouw om de hoek
kijken en rijst de vraag of je niet
beter twee projecten bij elkaar kunt
brengen. Op die manier ga je effi
ciënt met het geld om." Delen die
later aan De Wimpel zijn gebouwd,
zijn aan het verzakken. Verder is het
dak slecht. De stichting Dorpsbelan
gen wil bovendien een aantal ruim
ten aanpakken, waaronder de keu
ken en de entree. Dorpsbelangen,
dat het dorpshuis exploiteert, wordt
in de tekorten gesubsidieerd door de
gemeente.
Als bibliotheek en Turn Turn naar de
Eendrachtstraat verhuizen, zal uit
breiding van De Wimpel nodig zijn.
De gemeenteraad zal daarvoor het
geld beschikbaar moeten stellen.
Zowel het stichtingsbestuur, als de
besturen van bibliotheek en peuter
speelzaal zijn van het onderzoek van
de gemeente op de hoogte.
De plaatsvervangende leden J.P.
Moerland uit St. Annaland en J.P.M.
van Akkeren uit Tholen zullen, als
de gemeenteraad akkoord gaat, vol
waardig lid worden van de advies
commissie bedrijfsleven. Ze verte
genwoordigen respectievelijk het
Overleg Orgaan Industrie en de
Federatie Nederlandse Vakbewe
ging en nemen de plaatsen in van
W.F. Rippen en H.J. Vermaas. Rip-
pen is voor zijn werk naar elders
vertrokken en Vermaas is benoemd
tot lid van de gemeenteraad. Als
nieuwe plaatsvervangers worden
mevr. J. Hoogendoorn-van Dijk
(OOI) uit Tholen en M.A.H. den
Haan (FNV) uit St. Annaland voor
gesteld. Verder is de bedoeling dat
namens de middenstandsfederatie
M. Geuze uit St. Annaland plaats
vervangend commissielid wordt in
de plek van mevr. J.C. van der Reest
uit Scherpenisse.
Directeur Sxvarthoff rechts op de voorgrond) met zijn medewerkers tussen de dozen met ondergoed in het overvolle magazijn te St. Maar
tensdijk.
Als er ergens sprake is van snelle
groei, dan is het wel bij het bedrijf
van directeur P.F.M. Swarthoff uit
Tholen. Dit jaar hoopt hij 20 mensen
werk te bieden en naast de 8000 m2
grond die American Phil van de
gemeente koopt, is er nog een optie
voor 7000 m2. "De tekening voor de
nieuwbouw werd met de week gro
ter", vertelt Swarthoff in zijn over
volle kantoor. Er ligt een stapel met
bestekken gereed voor de aanne
mers die offerte mogen uitbrengen.
In het magazijn staan de dozen met
ondergoed tot aan het dak opgesta
peld. "Het gaat hard, inderdaad,
maar je kunt het niet stoppen. De
ontwikkeling is eenmaal in gang
gezet en ik ben ook niet zo'n stilzit-
ter. Steeds ben ik op zoek naar iets
anders, als het maar in ondergoed
is."
Van de 1800 m2 aan de Schakelweg,
krijgt American Phil langs de Pro
vincialeweg, naast Van Overveld,
5200 m2. Swarthoff ziet er reikhal
zend naar uit. "Iedereen wordt nu
stapelgek van de krappe huisves
ting. We hebben al 900 m2 in het
bedrijfsverzamelgebouw gehuurd,
waar voorheen Dragon plastics
gevestigd was, totdat de nieuwbouw
klaar is." Zelfs de totale aankoop
van het bedrijfsverzamelgebouw is
overwogen, evenals verwerving van
het pand van Van Overveld. Uitein
delijk werd voor eigen nieuwbouw
gekozen. "Dat is een behoorlijke
klus, maar architectenbureau Laban
uit Kapelle en anderen nemen flink
wat werk uit handen. Eind deze
maand is de aanbesteding."
Swarthoff koos voor St. Maartens
dijk wegens de lagere grondprijs
van 9 gulden per m2 ten opzichte van
Welgelegen Tholen en de 'hele hoge
arbeidsmoraal.' "We hebben hier een
goed team van jonge mensen. Van
de vier medewerkers waarmee we in
1993 begonnen, waren er drie werk
loos, inclusief mijzelf. Inmiddels
hebben we vijftien mensen en op
één expeditieman na, zijn die via
uitzendbureau Start bij ons geko
men."
Swarthoff begon bij de Makro en
leerde het vak (inkoop en produkt-
ontwikkeling) bij Hunkemöller. In
1979 bezocht hij voor het eerst
Hongkong. De uit Texel afkomstige
ondergoed-specialist ging in 1989
aan de slag bij Holland Trend in
Tholen, een dochteronderneming
van Timpa foundations. HT bracht
Bon Giorno op de markt, een Itali
aans klinkende naam voor een oer
degelijk Nederlands produkt, 27 jaar
geleden door een Fries op de markt
gebracht en na omzwervingen bij
Willink Winterswijk en Hollandia
bij HT terecht gekomen. Na dertien
jaar werd HT verkocht aan Timpa in
Tholen en nadat Swarthoff daar
overbodig was geworden en in
maart 1993 met American Phil in St.
Maartensdijk begon, kocht hij in
september 1994 Bon Giomo van
HT. "Daar draaien we nu volop mee.
Het draait echt als een tierelier. Din
gen die ik al bij HT van plan was,
kan ik nu uitvoeren. We hebben drie
eigen vertegenwoordigers op pad en
krijgen dit jaar nog een eigen marke
tingafdeling met twee medewerkers
voor o.a. de verpakking- en model
ontwikkeling."
American Phil is een puur distribu
tiebedrijf. Eerst alleen voor een
vooraanstaand Amerikaans merk
ondergoed voor mannen, vorig jaar
januari aangevuld voor vrouwen.
Via een directe verbinding met de
Verenigde Staten van Amerika
komen de bestellingen voor heel
Europa, Japan en Australië in St.
Maartensdijk binnen. De produktie
van het ondergoed gebeurt in Hong
kong, China, Israël, de Philippijnen,
Egypte en Honduras. Totaal acht
fabrieken met 3000 mensen en de
negende vestiging staat op stapel.
"Vroeger was ook de produktie van
het ondergoed in Nederland, maar
dat kan niet meer. Bij ons kost een
naaimachineminuut 1,20 en in Chi
na 2 dubbeltjes. Daarom gaat de
produktie steeds verder de rimboe
in. Voor Bon Giorno zitten de eerste
honderd naaisters in China er al."
Ondergoed van Bon Giomo behoort
tot de top van de onderkant van de
markt. De verkoop gebeurt via
gemengde textielzaken en waren
huizen. De lycra elastische vezel
van Dupont is een succes. "De- con
sument wil steeds beter ondergoed
en is bereid daarvoor meer te beta
len", aldus Swarthoff.
ZIE VERDER PAG. 3
Moedermaatschappij Daimler-Benz
(eigenaar van de vliegtuigfabriek
DASA) uit Duitsland heeft de han
den afgetrokken van Fokker. Er
werd geen overeenstemming bereikt
over een reddingsplan en het leek
erop dat het bedrijf tenonder zou
gaan, samen met 7924 werknemers
en ook een fors aantal banen bij toe
leveringsbedrijven. Ook op Tholen
zou het sluiten van Fokker grote
gevolgen hebben. Er werken tiental
len Tholenaren op één van de vesti
gingen van de vliegtuigbouwer. Het
merendeel heeft een baan in
Woensdrecht waar twee 'zelfstandi
ge' afdelingen van Fokker gevestigd
zijn. Fokker Aircraft Services (FAS)
is de onderhoudsafdeling en Elmo
(Electro Montage) maakt electroni-
sche benodigdheden (voornamelijk
bekabeling).
Rien Havermans uit Oud-Vosse
meer is één van de 874 werknemers
van FAS in Woensdrecht. Hij werkt
er als onderhoudsmonteur en is veel
in het buitenland (Spanje) voor zijn
werk. "Je bent dan zes weken weg
en zes weken thuis. Dat bevalt me
wel. Je bent weg van de sleur van
alledag op Woensdrecht", zegt
Havermans. "Ons bedrijf is min of
meer zelfstandig, maar valt natuur
lijk wel onder Fokker NV. We ver
zorgen onderhoud en het afbouwen
van vliegtuigen. Dus ondermeer
dingen die niet standaard op een
vliegtuig zitten." Havermans houdt
als vanzelfsprekend, net als zijn col
lega's, het nieuws rondom Fokker in
de gaten. "Verder wordt er weinig
informatie verstrekt. Ik weet eigen
lijk net zoveel als iemand die niet bij
Fokker werkt. Zelfs onze directeur
wist ons nauwelijks iets te melden",
vertelt de Vossemeerse monteur.
"Ach. je probeert er het beste van te
maken; het op een zijspoor te zetten.
Je kunt er toch niets aan doen. In het
algemeen lukt het me vrij aardig om
het van me af te zetten. Maar op het
werk wordt er natuurlijk toch druk
over gesproken, da's logisch."
Havermans weet ook niet wat hij
zou moeten doen als hij ontslagen
zou worden. "Mijn diploma's zijn
wel een heel apart hoekje. Daar kun
je verder weinig mee. Wellicht bij
de KLM of Martinair, maar daar kan
van de tien mensen misschien ook
maar één iemand terecht. Dus als ik
op straat kom te staan, zal ik toch
om moeten scholen. Laten we maar
hopen dat het goed komt."
En het ziet er inderdaad naar uit dat
FAS het, althans voorlopig, nog
even uitzingt. Voor de twee
Woensdrechtse bedrijven en voor de
vestiging in Hoogeveen is namelijk
door Fokker geen uitstel van bet
aling aangevraagd. Havermans' col
lega in Woensdrecht is Bert van der
Jagt uit Sint-Maartensdijk. Hij
werkt bij het bedrijf Elmo dat aan
524 mensen arbeid biedt. "Ik werk
daar in de werkvoorbereiding. Ik
teken de mallen die nodig zijn om de
kabels te maken", zegt Van der Jagt.
"Het gekke is dat we tot aan onze
nek in het werk zitten. De laatste tijd
werken we structureel over. En bij
de vorige reorganisatie zijn er heel
wat mensen ontslagen, maar vorig
jaar kwamen er bij Elmo alweer tus
sen de 80 en 100 werknemers bij.
Natuurlijk niet allemaal in vaste
dienst, vaak via uitzendbureaus,
maar toch. Er is werk genoeg en dan
is het best moeilijk te begrijpen dat
het desondanks de verkeerde kant
op gaat."
Dankzij het feit dat Elmo een zelf
standige onderneming is, komen er
veel orders van buiten Fokker.
"Ongeveer de helft van het werk dat
Elmo nu verricht, is voor Fokker. De
rest is voor buitenaf, ondermeer het
moderniseren van vliegtuigen zoals
de F-16 (de F staat overigens niet
voor Fokker, maar voor het Engelse
'fighter' - red.)", zegt Van der Jagt
die toch wel hoop heeft dat Woensd
recht open kan blijven. "Als de
vliegtuigen die nu nog in aanbouw
zijn, klaargemaakt worden, kunnen
we nog even vooruit. Dan kunnen
we op zoek naar andere opdrachten.
Maar als Elmo doorgaat, zal het vol
gens mij toch wel in afgeslankte
vorm zijn. En dan is het dus nog
steeds afwachten wie er uit moet.
Met onze diploma's op mts- of hts-
niveau, kun je gelukkig nog wel
andere kanten op."
ZIE VERDER PAGINA 3
Echtpaar uit smalstad ziet UFO
op camping
Gereformeerde Gemeenten op
Tholen zonder predikant na
vertrek dominee Beens
Inwonertal Sint-Maartensdijk
lijdt onder sluiting Sint
Maartenshof
Veel kinderen bij EHBO-
oefening in Stavenisse
Jachthaven Sint-Annaland
wordt uitgebreid, maar
gebruikers gemeentesteiger kost
het geld
Platina echtpaar Van Haaften-
Bil woont alweer 33 jaar op de
Markt in smalstad
Auto rijdt door mist in de sloot
De Veste in Tholen woekert met
ruimte zolang noodlokaal er niet
staat
Extreme fashion mikt op
Thoolse uitgaande jongeren
Trainer Theo Moerland terug
naar WHS
Judotoernooien met 257
deelnemers in Haestinge en
Tholen
WILT GU IN DE TOEKOMST
ZIEN, NEEM UW
HERINNERING AAN HET
VERLEDEN ALS
VERTREKPUNT
Dit nummer bestaat uit
24 pagina's
Advertentie I.M.
Burgemeester en wethouders willen
voor de hele stad Tholen een nieuw
verkeerscirculatieplan maken. Een
extern bureau moet gaan bekijken
wat de knelpunten zijn en wat er
eventueel aan zou kunnen gebeuren.
Dat gaat 57.500 gulden kosten
(exclusief btw). Het huidige ver
keerscirculatieplan dateert uit 1982.
Directe aanleiding voor het opstel
len van een nieuw plan is het feit dat
de fracties in de gemeenteraad er bij
de begrotingsbehandeling voor 1996
op aan hebben gedrongen verkeers-
regulerende maatregelen te treffen
in de diverse plaatsen in de gemeen
te Tholen. Om de kosten beperkt te
houden, wordt alleen onderzoek
gedaan in Tholen. Later kan worden
bekeken of deze gegevens ook op
andere plaatsen van toepassing zijn,
of dat het nodig is om een apart
onderzoek in te stellen. Het proces
dat volgens b. en w. nu gevolgd zou
moeten worden, is het opstellen van
het toekomstige beleid, formuleren
van wat de gemeente wil, een ver-
keersonderzoek en analyse ervan,
een voorstel tot een pakket maatre
gelen en uiteindelijk het opstellen
van een nieuw verkeerscirculatie
plan. Het voorstel van b. et>w. wordt
dinsdag in de commissie openbare
werken besproken.
Het academisch ziekenhuis in Rot
terdam kan een cheque van 15.000
gulden tegemoet zien van bouwbe
drijf Uytdewilligen. Het is een
schenking ter gelegenheid van het
170-jarig bestaan van het Steenberg-
se bedrijf. Dat vulde zelf de giften
aan die het kreeg van relaties en
kennissen. Het geld zal besteed wor
den aan wetenschappelijk onder
zoek naar de nog steeds onbekende
oorzaak van chronische darmziek
ten, de ziekte van Crohn en colitis
ulcerosa.
Namens het bouwbedrijf overhan
digt de heer P. Uytdewilligen de
cheque dinsdag aan dr. W.R. Schou
ten van het ziekenhuis.
Als dienstplichtig militair diende
Bentschap Knook bij de landmacht
in het voormalig Nederlands Indië,
van 1947 tot 1950. Dat gebeurde
onder zware omstandigheden, als
gevolg waarvan Bentschap Knook
blijvend invalide werd, aldus de toe
lichting van het ministerie. De bur
gemeester vond dat de draaginsigne
eigenlijk veel te laat is ingesteld,
namelijk in 1990. "Veel mensen
hebben hun beste krachten in de
krijgsdienst gegeven, maar de
gewonden zijn een beetje vergeten.
Een grote groep verdween uit het
zicht. Toen ze terugkwamen was er
voor hen niks." Van der Munnik zei
desalniettemin de draaginsigne met
groot genoegen op te willen spel
den: "Het ministerie schrijft er maar
vijf regels over, maar aan de periode
1947-1950 zit een veel langer ver
haal vast. Het is zeer terecht dat u de
insigne krijgt. Er is de laatste tijd
veel kritiek geweest op de Neder
landse militairen, maar het meeren-
deel heeft zich goed gedragen. U
kunt trots zijn op uw insigne."
Bentschap Knook was blij met de
speld, ook al komt die laat. "Het is
een erkenning. Ik ben er nog elke
dag mee bezig. Het laat je nooit
meer los." Op zijn tafel liggen sta
pels foto's, de boeken die hij over de
periode schreef en nu ook de oor
konde die bij de draaginsigne hoort.
Bentschap Knook diende op Zuid-
Sumatra in het mortierpeloton van
het 5e bataljon 3de regiment infan
terie (5-3 R.I.).
Namens Bentschap Knook bedankte
voorzitter J.J. Dorst van de Zeeuwse
afdeling van de bond van Neder
landse militaire oorlogs-en dienst-
slachtoffers (BNO) de burgemeester
voor het opspelden van de onder
scheiding. En feliciteerde Bentschap
Knook met de onderscheiding: "Het
heeft een eigen diepe betekenis.
Want het is niet direct een geluk
wens waard om als gewonde uit de
strijd terug te komen." Ook secreta
ris M.J. Hoek uit Poortvliet was aan
wezig. Bentschap Knook ging na
zijn terugkomst uit Indonesië weer
werken op het land, van 1972 tot
1986 was hij huismeester en tuin
man in Sint Maartenshof.
Over de periode in de tropen schreef
hij het boek 'Het vergeten leger',
gebaseerd op zijn dagboek, brieven
en herinneringen. Het eerste deel
kwam in 1986 uit, het tweede
(bewerkt door Freek de Keizer uit
Middelburg) in 1990.
De BNO beschikt in Doom over een
centrum nazorg voor invalide mili
tairen. In juli gaan Bentschap Knook
en zijn vrouw er tien dagen heen.
In 1986 kwam het boek 'Het vergeten leger' van Frans Bents,chap Knook uit, over zijn belevenissen in het
voormalig Nederlands-Indië.