Grote Kerk in Tholen heeft
weer een eigen haan van bladgoud
VVV huisvesten
in bibliotheek
Biologieles in open lucht
Kantoor van
advocaat in
de smalstad
RUIM 150
OCCASIONS
AL 51 JAAR
DÈ
THOOLSE
COURANT
Verbouw Rabobank
Oud-Vossemeer
Burgemeester
mengt zich in
uitgaansleven
Gemakzucht
fietsers bestraft
Onderhoudspot
monumenten
Rabobank
Donderdag 30 november 1095
52e jaargang no. 3
President-kerkvoogd: last restauratie alleen met subsidie te dragen
De enige hervormde haan op het eiland en dan ook nog
ongesubsidieerd. Piesident-kerkvoogd L. van Dijke van
de Hervormde Gemeente Tholen was gisteren trots toen
met een hoogwerker een nieuwe haan van bladgoud op
de spitse vieringtoren van de Grote Kerk werd aange
bracht. Alle haantjes op de hoogste bouwwerken van elke
woonkern zijn namelijk eigendom van de gemeente,
maar de Hervormde Gemeente Tholen beschikt sinds
gisteren als enige over een eigen haan.
Gewijzigde openstellingstijden.
Bonte knaagkever
Nieuwbouw de Wingerd
Groot onderhoud
Wethouder zoekt oplossing voor tekort
Meer kostendekkend
Zeer teleurgesteld
Deze week
29, 30 NOVEMBER
1,2 DECEMBER
Veerseweg 124 B
Middelburg
Het gebeurt niet elke dag dat er een haai op de stoep ligt.
Een reuzehaai nog wel. Zaterdag lag er een exemplaar
voor de winkel van F. Bout aan de Eendrachtsweg te
Tholen. Een trekpleister die het leven had gelaten in de
netten van de vissers op de Noordzee en in Vlissingen op
de vismijn door Bout gekocht was.
J>2 hi'
Eendrachtbode, de Thoolse Courant
Postbus 5
4697 ZG Sint Annaland
Telefoon 0166-652752 b.g.g. 653474
Telefax 0166-653318
Het enige nieuwsblad voor de streek Tholen
en Sint Philipsland waarin opgenomen de
Thoolse Courant en het Advertentieblad.
Verschijnt donderdag.
Postrekening 12 44 07
Bankrekening 30 30 05 556
Abonnement 24,90 per halfjaar.
Per jaar 45,50.
Per post 59,50 per jaar.
Losse nummers 1,80.
Opgave advertenties voor dinsdag 16.00 uur.
Advertentieprijs 0,45 plus btw per mm.
Aangesloten bij de Zeeland Combinatie.
Hoofdredacteur W. Heijboer.
Advocatenkantoor Viragh en Van
der Tak uit Bergen op Zoom opent 1
februari een vestiging aan de Markt
in St. Maartensdijk, waar het pand
van Remmerswaal accountants
wordt overgenomen. "Wij hebben
een groot aantal relaties op het
eiland en je moet het de mensen
gemakkelijk maken", zegt mr. J.C.
v.d. Tak. "Advocatuur is dienstver
lening en daarom trekken we naar de
klant toe. Tholen heeft op 23.000
inwoners nu 1 advocatenkantoor en
dat is wat mager bedeeld. Er zit
meer potentie en wij kunnen als
commercieel gericht kantoor meer
uit de markt halen."
Volgens Van der Tak is zijn kan-'
toor, naast de gebruikelijke familie-
praktijk, 'heel goed ingevoerd bij het
bedrijfsleven.' Hij is zelf lid van de
kleine vereniging Insolventie, een
club van zo'n 125 gespecialiseerde
advocaten in Nederland die aan de
slag gaat om oplossingen te zoeken
bij faillissementen, saneringen en
problemen met banken. Mr. R.L.H.
Boas wordt kantoorleider in St.
Maartensdijk. Hij wordt bijgestaan
door een secretaresse.
De burgemeester neemt er in de
nachtelijke uren persoonlijk een
kijkje. De politie is de laatste weken
actiever met het oog op vechtpartij
tjes en gevreesde wraakacties. Inwo
ners blijven met klachten komen.
Het uitgaanscentrum Sint-Annaland
staat in de schijnwerpers.
"De signalen zijn duidelijk, de
klachten nemen toe", zegt de burge
meester. Lawaai, wangedrag op
straat, urineren. In mindere mate
wordt overlast gemeld in de vorm
van het verhandelen van drugs. Al
met al genoeg reden voor de politie
om de teugels strakker te houden. Er
is een gesprek geweest met de
gemeente en daarbij heeft de burge
meester gevraagd om een compleet
overzicht van alle incidenten in de
afgelopen twee tot drie jaar. "Ik wil
een goed beeld hebben", aldus Van
der Munnik.
Het overleg met de politie wordt
voortgezet en daama wil de
gemeente ook met de horeca om de
tafel. Van der Munnik heeft gecon
stateerd dat de sluitingstijden
behoorlijk nageleefd worden. "Maar
de problemen komen daarna, als
bezoekers massaal op straat ver
schijnen en een tijdje op vervoer
moeten wachten", heeft hij ervaren
toen hij in Sint-Annaland was. Voor
zover dat nog niet in orde is, zal de
horeca de komende tijd worden
gewezen op het naleven van de
voorschriften uit de milieuvergun
ning, bijvoorbeeld met betrekking
tot geluidsoverlast.
De aanhoudende klachten en de dis
cussie die dat in de politiek teweeg
brengt, laat de horeca niet onbe
roerd, ervaart de burgemeester.
"Men maakt zich een beetje bezorgd
Over eventuele gevolgen."
Op de wegen rond het stadje Tholen
zijn gisterenmorgen binnen twintig
minuten zestien fietsers bekeurd. Ze
reden allemaal zonder licht. Dat was
niet te wijten aan een technisch
mankement maar, aldus de politie,
uitsluitend aan gemakzucht. De
dynamo wordt simpelweg niet op
het wiel gezet omdat het zo zwaar
trapt.
De bekeuringen vielen bij een con
trole die speciaal was gericht op
scholieren. Ook de komende tijd
blijft de politie controleren en
bekeuren. Ze noemt het vooral in de
polder van levensbelang om goed
zichtbaar te zijn. Niet alleen voor de
eigen veiligheid, maar ook voor die
van andere weggebruikers.
JMWMPP9MMI
President-kerkvoogd Van Dijke en opzichter Luteijn met de haan van bladgoud. Achter hen de heren Kot en Slabbekoorn van aannemer
Leenhouts bij het kruis waarop de haan op de spitse toren bevestigd wordt.
Zo'n vijftien jaar geleden sneuvelde
zijn voorganger bij een bliksemin
slag. "De haan stond stijf en er lag
een stuk in de goot", vertelt Van Dij
ke. De windwijzer verdween en toen
het eerste restauratieplan voor de
kerk werd gemaakt, dacht men niet
meer aan de haan. "Om de kerk
compleet te maken, heeft de kerk
voogdij later besloten om toch een
haan aan te brengen. We zien het
tevens als een mooie afsluiting van
Er komt in Tholen een onderhouds
regeling voor beschermde rijksmo
numenten. Het initiatief dat de
raadsleden P. van Belzen
(RPF/GPV) en K.A. Heijboer (SGP)
nog voor de herindeling namen door
een concept aan het gemeentebe
stuur aan te bieden, lijkt beloond te
worden. Als tenminste een meerder
heid in de gemeenteraad zo'n rege
ling ziet zitten. Dat is nog allerminst
zeker, gezien discussies in het verle
den als de politiek over onderhoud
aan monumenten sprak. Het pro
bleem is, dat er een flink aantal
monumenten op Tholen is, dat daar
aan behoorlijk wat onderhoud moet
gebeuren, maar dat er nauwelijks
geld voor is. De subsidie van rijk en
gemeente blijft ook beperkt. Als de
Thoolse regeling er komt, zal ze
eveneens niet ruim kunnen zijn.
"Ongeveer 15.000 gulden. Maar ook
het geplande onderhoud aan monu
menten die eigendom van de
gemeente zijn, moet uit die regeling
gebeuren", zegt burgemeester Van
der Munnik.
Het is ons gelukt om alsnog ons kantoor
open te stellen op donderdagochtend 30 november
en vrijdagochtend 1 december van 9.00 t/m 12.00 uur.
Let op! Beperkte geldhandelingen
Rabobank Tholen
0166-663150
Advertentie I.M.
de restauratie", aldus de president
kerkvoogd.
Voor de kerstdagen zullen de stei
gers en bouwketen bij de N.H. Kerk
verdwenen zijn. De gemeentelijke
toren is al klaar. "Die is van onder
tot boven helemaal grondig aange
pakt", vertelt opzichter B.J. Luteijn
van architectenbureau Rothuizen,
Van Doorn en 't Hooft. "In de toren
zat door de regen- en vorstbelasting
ontzettend veel slecht metselwerk.
Voor 90% is alles opnieuw gevoegd.
Van de kerk is alleen de kap hersteld
en de leibedekking van de noord- en
zuidbeuk en de librije (diaconieka
mer). Ook de scheuren in de koor
kerk zijn gemaakt."
Waar de leibedekking is hersteld,
zijn ladderhaken aangebracht voor
betere controle door de monumen-
tenwacht en gemakkelijker herstel."
Want de kerk blijft een zorgenkind,
zo benadrukt president-kerkvoogd
Van Dijke. Toch wil hij niets weten
van de bouw van een nieuwe,
moderne kerk, zoals een lid vrijdag
avond in de Wingerd voorstelde tij
dens een bespreking over de afron
ding van de restauratie. "Ook econo
misch gezien is dat niet goedkoper,
want de exploitatie van de huidige
kerk kost niet veel. Maar onderhoud
en restauratie zijn een hele last,
maar met de rijkssubsidie is het te
doen."
Toch vindt Van Dijke het jammer,
dat de gemeente Tholen zelf geen
cent over heeft voor een beeldbepa
lend monument als de Grote Kerk.
Volgens opzichter Luteijn is dat ook
tamelijk uitzonderlijk. Hij noemt
Zierikzee en Brouwershaven op als
voorbeelden waar de gemeentebe
sturen wel zelf een bijdrage leveren
aan het behoud van monumentale
kerken.
Ondanks een voldaan gevoel over
de afronding van een belangrijke
fase, betreurt Van Dijke het, dat niet
alles gerestaureerd kon worden. "De
bonte knaagkever alleen al heeft ons
vijf ton gekost. Volgens het oor
spronkelijke plan had ook het interi
eur moeten gebeuren, maar het stuc
werk hebben we achterwege moeten
laten. Dat geld is gebruikt voor het
kapherstel. Onze bedoeling is nu om
een nieuw restauratieplan te maken
voor het in- en exterieur met o.a.
herstel van de glas-in-lood ramen en
de rest van de leibedekking, want de
tand des tijds blijft ons werk bezor
gen."
Van april tot en met november is er
aan de restauratie gewerkt, die alles
bij elkaar zo'n 1,6 miljoen gulden
heeft gekost, waarvan bijna 1 mil
joen voor de kerk en de rest voor de
toren. Het rijk betaalt 50% met een
maximum van 500.000 gulden voor
de kerkrestauratie. Er is al 163 mille
binnen en in 1996 volgt er 2 ton en
in 1997 het restant van 130.000 gul
den.
De rentelasten van die voorfinancie
ring kan de kerkvoogdij zelf op tafel
leggen. Naast het rijk zou de provin
cie 10% betalen, maar halverwege
dit jaar kwam er bericht dat de sub
sidie beperkt wordt. Hoeveel, dat is
nog niet bekend, maar president
kerkvoogd Van Dijke gaat ervan uit,
dat er voor de kerkvoogdij ruim
400.000 gulden bijgespijkerd moet
worden. "Dat geld is er, want we
hebben daar jaren voor gespaard.
Als kerkvoogdij hebben we een stuk
verantwoordelijkheid voor het nage
slacht."
Restauratie van monumenten is een
zaak van veel geduld en ook van
heel veel geld. "Wat nu uitgevoerd
is, was in feite ons derde restauratie
plan. De vorige twee, die ons 40.000
gulden aan architectenkosten heb
ben gekost, zijn niet uitgevoerd."
Van Dijke vindt dat niet zo plezie
rig, maar hij staat er machteloos
tegenover. Wordt het kerkgebouw
nog elke zondag gebruikt, de onver
warmde koorkerk wordt alleen in de
zomer voor zangrepetities benut. Op
29 april werden er ook de koninklij
ke onderscheidingen uitgereikt. De
president-kerkvoogd voelt er echter
niet veel voor om de koorkerk beter
te benutten. "Wij staan niet alles toe.
Er waren ook gedachten om er een
verenigingsruimte van te maken
omdat het dak en de muren van de
Wingerd zo slecht zijn. Er liggen nu
echter schetsplannen bij de gemeen
te om ons verenigingsgebouw aan
de Nieuwe Pad te slopen en te her
bouwen. Dat kan dan groter worden,
want aan de Regentessestraat heb
ben we ook al jaren een huis in
eigendom, dat er bij getrokken kan
worden."
De 1700 doopleden tellende Her
vormde Gemeente is na deze kerk
restauratie dus nog niet uitgebouwd.
Er wordt ook elk jaar voor 60.000
gulden groot onderhoud gedaan.
Aannemer Burgers uit Tholen rond
de onlangs het herstel van de gevel
van het zuidkoor en de diaconieka
mer af.
Vier jaar achter elkaar is er al 60
mille aan groot onderhoud uitgege
ven en er staan nog zes jaar op het
programma, mede dankzij subsidie
van de overheid. Opzichter Luteijn
is er klaar voor. Hij is goed thuis op
Tholen, want ook bij het herstelwerk
van de toren in St. Maartensdijk is
hij betrokken geweest en deze
zomer nam hij de situatie in St.
Annaland op. Door wind- en zoutbe-
lasting is het voegwerk van de toren
daar zo slecht geworden, dat een
gedeelte van de kop eraf zal moeten.
In 1996 is er daarom weer werk op
hoog niveau aan de Thoolse winkel.
De VVV onderbrengen in de bibliotheek van St. Maartensdijk of Tho
len. Die oplossing voor de financiële problemen van de streek VVV
eiland Tholen bespreekt wethouder J. Versluys volgende week met de
besturen van beide instellingen.
Terwijl het VVV-bestuur de moed
lijkt te hebben opgegeven en de
leden wil voorstellen om te stoppen,
probeert de wethouder van recreatie
en toerisme nog van alles uit de kast
te halen. "Het gemeentebestuur zegt
niet zo gauw: sluit de deuren van het
VVV-kantoor maar en wij hebben
40.000 gulden over", zegt Versluys.
"De gemeenteraad heeft immers niet
voor niets 66% meer subsidie dan in
1993 beschikbaar gesteld. Duidelijk
is daarmee aangetoond, dat we veel
waarde hechten aan de VVV-voor-
ziening. Wij willen het kantoor niet
laten afslanken tot een veredelde
folderpost. Daarom heb ik een
gesprek gehad met de provinciaal
voorzitter van de VVV Zeeland,
burgemeester Van der Zaag van
Goes. Daaruit bleek, dat Tholen niet
de enige VVV is met problemen ten
aanzien van de openstellingsuren en
het aantrekken van deskundig perso
neel. Dat speelt ook op de Bevelan-
den en misschien dat er in federatie-
vorm kosten te besparen zijn. Hij
wil een steentje bijdragen aan het
vormen van grotere eenheden, want
dan kom je ook zwaarder naar voren
richting de landelijke organisatie
ANVV."
Het onderbrengen van de VVV in de
bibliotheek van St. Maartensdijk of
Tholen lijkt echter meer zoden aan
de dijk te zetten. "Personeel vormt
de grootste kostenpost", aldus Ver
sluys. "Het baliepersoneel van de
bibliotheek zou met name in de win
ter ook VV V-diensten kunnen verle
nen. Dat is zeker het onderzoeken
waard en het bibliotheekbestuur
heeft ook positief op onze uitnodi
ging gereageerd."
De combinatie bibliotheek/VVV
zou ook wat huisvestingskosten
betreft een besparing kunnen ople
veren en de wethouder ziet nog meer
onderdelen die de Thoolse VVV
overeind kunnen houden. "Meer
kostendekkende dienstverlening,
een hogere bijdrage van de leden en
besparing op administratieve uren.
Daarnaast blijft het jammer dat de
VVV niet beter gedragen wordt
door de middenstand", zegt Ver
sluys.
H. Zwikker van de gezamenlijke
campings op Tholen betreurt dat
evenzeer, maar hij wil ook dat de
gemeente nog meer doet dan 40.000
gulden. "Zestig procent van de aan
vragen bij de VVV komt namelijk
van eigen inwoners, dus maar 40%
van toeristen en die leveren twee ton
aan toeristenbelasting op. En dat
gaat niet naar riolering en vuilnisaf-
voer van de campings, want dat
doen we zelf. Met een bijdrage van
8000 gulden aan de VVV doen we
gezamenlijk ook daar wat ze kun
nen. De campinghouders zijn echter
zeer teleurgesteld in allen bij de
recreatie betrokkenen, met name
middenstand en gemeente."
Zwikker noemt het 'een misvatting'
dat het zo'n vaart niet zal lopen met
de dreiging van het VVV-bestuur
dat het kantoor op de Haven in St.
Maartensdijk gesloten wordt als het
gat in de begroting niet gedicht
wordt. "Iedereen ziet de trein naar de
afgrond rijden, maar niemand trekt
er aan de rem."
Veertien Thoolse politiemensen in
actie tegen cao-voorstellen
Bewoners Suzannaweg ongerust
over verontreiniging 'durpse mispit'
Bedrijfsleider met bourgondische
inslag jubileert bij De Waal
Gemeente en grondeigenaren
tevreden over Langeweg-Oost in
Scherpenisse
Mien de Viet-Franke werkt het
langst in Sint Maartenshof
Brigitte Kaandorp op de planken in
Meulvliet
Gemeente let beter op de kleintjes
en scheldt acht mille belasting kwijt
Je moet als bestuurslid heel veel
kunnen slikken, zegt scheidende
penningmeester mevr. Bolier van
Excelsior
Verschil van twee games doet
Smash de das om in titelstrijd
Mooiste doffer bij De Zwaluw won
ook vorig jaar al prijs
MENIGMAAL VINDT DE
BLINDE BU AARDDONKERE
NACHT WAARNAAR DE
ZIENDE BU VOLLE DAG
HEEFT GEZOCHT
Dit nummer bestaat uit
20 pagina's
(Zie adv. elders in dit blad)
Biologieleraar H. Venekamp onderzoekt de ingewanden van de reuzehaailinks Frans Bout.
Aan het eind van de middag sneed
biologieleraar H. Venekamp het dier
open om er enkele organen van mee
te nemen voor de les op het Schelde
College. Venekamp was op zoek
naar het hart, maar nam ook een
stukje kieuw mee, een wervel en een
oogbol.
Op zoek naar bijzonderheden ont
dekte Bout een slibtongetje dat in
het keelgat van het dier was blijven
steken. Het beest leeft echter alleen
van plankton en is volkomen onge
vaarlijk voor mensen. De kinderen
die er met hun neus bovenop ston
den waren daar niet allemaal zo van
overtuigd. En maakte het bloed dat
uit de haai op het witte zeil stroom
de en donkerrode plasjes vormde,
maakte grote indruk.
Tanden bezit de reuzehaai niet, zijn
bek is een harde rand die hij open
houdt om het water naar binnen te
laten stromen. En daar voedsel uit te
zeven, zoals een baleinwalvis.
"Kijk dit is zijn lever," doceert
Venekamp, wijzend op een groot
langwerpig orgaan dat volgens Bout
wel 35 tot 40 kilo weegt. "Met die
lever moet hij de winter door zien te
komen. Daar zit veel traan in. Eten
doet hij in deze periode niet." Het
orgaan is zacht en sponzig. Vene
kamp kan het met zijn duim gemak
kelijk openscheuren.
Volgens de leraar is het een jong
dier uit het noordelijk deel van de
Noordzee dat in de winter wel eens
'af wil zakken' naar zuidelijker
water. Het dier meet tweeëneenhal-
ve meter, maar kan twintig meter
lang worden. Het hart heeft een
kamer en een boezem. "Dan kan ik
mooi laten zien wat het verschil is
met een mens die warmbloedig is en
twee kamers en twee boezems
heeft."
Hij zet het vlijmscherpe mes nog
maar eens in het zachte witte vlees
van de haai; straaltjes bloed spatten
op zijn bril. Of het vlees gegeten kan
worden, vraagt een omstander.
"Veel te vet," antwoordt Bout. Het
beest trekt veel belangstelling maar
wordt uiteindelijk in moten gesne
den: de staart, de vinnen, de romp en
de kop, alles verdwijnt in de bakken
voor de destructor.
Een paar kinderen vragen of ze ook
een rugwervel mee mogen nemen.
Venekamp pulkt het vlees er zo
goed mogelijk af en geeft het aan de
jongetjes die er om hebben
gevraagd.
Aan de uitstalling was een prijs
vraag verbonden. Iedereen mocht
het gewicht raden. Van de 95 deel
nemers zaten er vier goed met 250
kilo.
De schattingen varieerden van 150
tot 780 kilo. Christof van den Berg
uit de Oesterstraat won het levens
middelenpakket, de andere drie kre
gen een troostprijs.