Sint-Philipslander voor VN in Haïti
Gemeente vreest
van 7 ton
strop
Poortvlietenaar
zwaar gewond
Ergenissen van burgers
in toom zien te houden
Er is altijd wel wat, maar
ik wil een positief verhaal
N. Wesdorp-Vermaastien jaar havenmeester Stavenisse:
Donderdag 31 augustus 1995
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
3
"Je hebt er voor gekozen
om militair te worden en
dan weet je dat dit erbij
hoort." Marinier Dion Kik
(volgende maand 20 jaar)
uit Sint-Philipsland rea
geert heel nuchter op zijn
uitzending voor de VN
naar Haïti. Zijn vriendin
Anja Bijl is allang blij dat
Dion niet naar Bosnië
hoeft. De Sint-Philipslan
der stapt zaterdag op het
vliegtuig.
Kik lost Moerland
uit Sint-Annaland af
Pionier
Montessorischool de Kraal Tholen
Aristide
Eigenaar van
hond verplicht
tot lange
wandelingen
Actiepunten politie: overlast uitgaanscentra en woninginbraken
Alleen
Ingrijpend
Drugs St. Annaland
Het is bedrijvig op de 'koaje' van Stavenisse; een vracht
wagen levert een bestelling drank af bij een van de twee
cafés, het kokkelschip de GO 48 van J. Moerland wordt
gereedgemaakt voor de vangst van het komend seizoen,
er komen passanten met zeilschepen binnen die afmeren
aan de nieuwe steiger bij de molen, kinderen spelen langs
het water, toeristen wandelen over de kade naar het cen
trum of strijken neer op het terras van café-restaurant
't Packuys. En alles baadt in het zonlicht.
Vreemd mastje
Passanten
Onbevoegden
Getijdenboekje
Zo'n 150 mariniers - het zogenaam
de KM-detachement Haïti 2 - gaan
hun maten aflossen die in maart naar
het Middenamerikaanse land ver
trokken. Bij die eerste groep, die 10
september terugkomt, zit Danny
Moerland uit Sint-Annaland. Van
Danny's vriendin heeft Kik al het
nodige gehoord over het reilen en
zeilen bij de UNMIH (United
Nations Mission In Haïti).
"Het is een van de armste landen ter
wereld. We gaan er humanitaire
hulp bieden. Er worden ziekenhui
zen en scholen gebouwd. Verder is
er een programma gestart om poli
tiemensen opnieuw op te leiden. Er
is namelijk erg veel corruptie", weet
de Sint-Philipslander. De Neder
landse mariniers opereren vanuit de
kustplaats Jacmel aan de Caribische
Zee, zo'n 40 kilometer ten zuidwes
ten van de hoofdstad Port-au-Prince.
Het detachement moet er de norma
le orde en rust handhaven, wat bete-
De Sint-Philipslandse marinier Dion Kik - hier met zijn vriendin
Anja Bijl - gaat voor zes of acht maanden als VN-soldaat naar Haï
ti.
kent dat er vaak te voet gepatrouil
leerd zal moeten worden in bergach
tig terrein.
Kik is net een jaar marinier. Voor de
Ongerust wacht de Thoolse gemeenteraad de beslissing van de Raad
van State af over de Montessorischool de Kraal aan de Zoekweg. Als die
negatief uitpakt, zit de gemeente met een strop van 700.000 gulden,
maakte wethouder J. Versluys maandagmiddag in de Thoolse gemeen
teraad duidelijk op vragen van PvdA en RPF/GPV.
Door het uitblijven van een gereed-
melding voor de nieuwbouw ont
stonden er financiële problemen, die
tot aan de Kroon toe uitgezocht wor
den. Behalve die fout van het
schoolbestuur is er nog een verschil
tussen de prognoses en het huidige
aantal leerlingen, dat een belangrij
ke rol speelt. Raadslid P. van Belzen
zei geschrokken te zijn nu de werke
lijke gegevens boven tafel kwamen.
Zijn collega I.C. Moerland zag de
toekomst met 'angst en beven' tege
moet. "Als de uitspraak van de Raad
van State 23 oktober niet positief is,
dan hebben we een groot probleem",
erkende de wethouder. "Toen de
Montessorischool nog aan de Burg.
van Berchemstraat was gehuisvest,
was het ministerie positief over de
financiering van 5 groepen. Bij de
nieuwbouw aan de Zoekweg zijn er
echter maar 4 groepen meer. Het
verschil van 1 groep levert een gat
op van 3 ton en voor renteverliezen
komt er nog eens 4 ton bij, dus totaal
7 ton. Als de uitspraak positief is,
ziet het er allemaal heel anders uit.
Verder zijn er nog allerlei tussenuit
spraken mogelijk", aldus Versluys.
taak in Haïti werd in de Flevopolder
en Groningen geoefend. "Heel
tegenstrijdig; als marinier leer je om
ongezien te opereren, maar voor de
VN-taak is het juist zaak om je
zoveel mogelijk te vertonen", zegt
hij. De Sint-Philipslander is geselec
teerd omdat er behoefte is aan mili
tairen met een pioniersopleiding
(mijnen en explosieven). Onduide
lijk is nog, hoelang hij in Haïti zal
blijven. "Zes maanden in ieder
geval. Maar als wij de laatste een
heid zijn omdat de VN-taak beëin
digd wordt, kunnen er nog twee
maanden bijkomen." Alles hangt af
van de presidentsverkiezingen in
februari en de reactie daarop van de
verschillende partijen in het land.
Kik maakt zich niet zo ongerust,
maar zijn moeder ziet best op tegen
het vertrek van haar zoon. "Persoon
lijk zou ik het niet erg vinden als
zaterdag het bericht kwam dat het
niet doorgaat. Maar ik begrijp dat
het voor Dion een belevenis is, een
kans die hij waarschijnlijk nooit
meer krijgt." Dat de situatie in Haïti
nauwelijks vergelijkbaar is met die
in het voormalige Joegoslavië - het
is er een stuk rustiger en er zijn geen
legers die onderling oorlog voeren -
is voor Dions vriendin en ouders een
behoorlijke geruststelling. Niette
min meent Kik senior dat Nederland
zich beter niet met al die conflicten
in het buitenland zou inlaten. Maar
zijn vrouw zegt dat de Nederlanders
in 1945 toch ook blij waren met de
geallieerde hulp.
Vooral de andere cultuur in het land
spreekt Dion Kik aan. "Het is heel
anders dan bij ons." En hij denkt er
nuttig werk te kunnen doen. Voorde
twee weken verlof die hij na vier
maanden krijgt, heeft hij al een doel.
"Die breng ik op Aruba door. En
Anja komt dan ook over." Het Antil
liaanse eiland ligt zo'n 700 kilome
ter zuidelijk van Jacmel.
Haïti ligt op het westelijke deel van
het eiland Hispaniola en is iets klei
ner Nederland. Na twee eeuwen
Spaanse en een eeuw Franse over
heersing werd het in 1804 een onaf
hankelijke republiek. De aanleiding
voor de Verenigde Naties om er een
vredesmacht te installeren, was de
terugkeer eind vorig jaar van de in
1991 verdreven president Aristide,
die eind 1990 democratisch was
gekozen.
Van de ongeveer zeven miljoen
inwoners van Haïti is 90% neger. De
officiële taal is Frans, maar de
volkstaal Creools. Hoewel lager
onderwijs verplicht is, is met name
op het platteland het aantal analfa
beten groot. Onderontwikkeling,
ondervoeding en gebrek aan hygië
ne veroorzaken veel ziektes. De kin
dersterfte is hoog en er zijn weinig
artsen in het land. Door dit alles is
de gemiddelde leeftijd in Haïti
slechts 50 jaar.
Een 40-jarige inwoner van Poortvliet is woensdag bij Oosterland
zwaar gewond geraakt toen zijn auto werd meegesleept door een
vrachtwagen. De man, die door de brandweer uit het wrak bevrijd
moest worden, is met inwendige verwondingen en een gebroken been
naar het ziekenhuis in Zierikzee gebracht. Het ongeluk gebeurde
toen de Poortvlietenaar linksaf wilde slaan, terwijl uit de tegenover
gestelde richting de met beton geladen oplegger kwam. De 31-jarige
bestuurder uit Numansdorp kon de personenauto niet meer ontwij
ken, reed over de voorkant en sleepte de auto een eind mee. Door
rondvliegende brokstukken werd ook de auto van een 26-jarige man
uit Zevenbergschen Hoek nog zwaar beschadigd. (Foto Zierikzee-
sche Nieuwsbode)
Iedere honde-eigenaar is verplicht
om lange wandelingen te maken,
zodat de uitwerpselen van de dieren
buiten de bebouwde kom gelegd
worden. Burgemeester H.A. van der
Munnik, zelf de trotse bezitter van
zo'n viervoeter, stelde dat maandag
middag in de gemeenteraad op vra
gen van VVD-raadslid mevr. E.
Frigge-Hogesteeger. Zij wilde
ingaan op een aanbod van Rit-
schard's im- en export uit Norg om
plastic zakjes met een schepje aan te
schaffen. Iedere hondebezitter zou
volgens het VVD-raadslid verplicht
moeten worden om die attributen
aan te schaffen. "Op elke hoorzit
ting blijkt namelijk, dat de mensen
zich dood ergeren aan de honde-
poep. Daarom moeten we in de
algemene plaatselijke verordening
(APV) zo'n verplichting opnemen
en de politie op de fiets laten contro
leren, of hondebezitters zak en
schepje bij zich hebben. In Bergen
op Zoom werkt dat prima." De bur
gemeester noemde het echter 'een
onbegonnen zaak in negen kernen.'
Hij was het overigens eens met het
VVD-raadslid, dat er aandacht voor
het probleem gevraagd wordt. "Het
is leuk om te scoren, maar er zijn
geen afdoende middelen die goed
gehandhaafd kunnen worden. We
maken ons er ook geen diepgaande
zorgen over, want het aantal honden
- 1 op de 10 inwoners heeft er één -
neemt niet toe. Laat men de honden
uit buiten de bebouwde kom, dan is
alles opgelost", aldus de burgemees
ter, die zelf geen problemen heeft
met lange wandelingen in gezel
schap van zijn trouwe viervoeter.
Er moeten meer politiemensen
komen en ook moet er vaker te
voet in de woonkernen gesurveil
leerd worden. Dat zijn twee aan
dachtspunten die het Thoolse
gemeentebestuur kenbaar heeft
gemaakt aan de chef van het poli
tiedistrict Oosterscheldebekken.
Bijzondere aandacht van de politie
moet ook uitgaan naar alcoholge
bruik in het verkeer, snelheidsover
tredingen, woninginbraken en over
last in uitgaanscentra. Het 'verlang
lijstje' werd eerst in de commissie
bestuurlijke aangelegenheden
besproken voordat de gemeenteraad
er maandagmiddag over beraad
slaagde. Het lijstje is grotendeels
hetzelfde als voor 1994 en 1995. De
toen geformuleerde aandachtspun
ten blijven onverkort van kracht,
schrijven burgemeester en wethou
ders aan de politiechef. Die heeft om
de gegevens gevraagd om een meer
jarig beleidsplan te kunnen opstel
len.
Het gemeentebestuur van Tholen
vindt dat de politiesterkte in het
Oosterscheldebekken onvoldoende
is gezien de taken die Hermandad op
zijn bordje heeft gekregen. Zelf
heeft de Thoolse politiek ook een
kantje vol wensen waar politietijd
voor nodig is.
Van gericht verkeerstoezicht tot
extra toedicht in de recreatiegebie
den aan de zuidkant van Tholen en
van geluidsoverlast door de horeca
tot de controle op illegale werkne
mers bij bedrijven.
In de begrotingsbrief komen b. en w.
tot de conclusie, dat de politie Zee
land van lieverlee terugkomt op de
eerdere centraliseringsgedachte.
Uniform en pet worden in ere her
steld om de politie voor de burger
weer herkenbaarder en dus beter
aanspreekbaar te maken. Om meer
agenten op straat te krijgen, wordt
overwogen hen er vaker alleen op
uit te sturen in plaats van met
tweeën.
Met op de publieke tribune de waar
nemende chef van de Thoolse poli
tie, inspecteur J. Krombeen, stipte
elke raadsfractie maandagmiddag
nog wat actiepunten aan. De PvdA
de overlast in de Voorstraat te St.
Annaland, waarover raadslid I.C.
Moerland regelmatig aan zijn jas
getrokken wordt. Hij vroeg zich ook
af, of de aanrijtijd van een kwartier
altijd wel gehaald kan worden.
D66 zag te weinig politie op straat
en wilde nog meer de nadruk leggen
op de bestrijding van woninginbra
ken omdat dit voor betrokkenen zo
ingrijpend is. Verder pleitte J.v.d.
Donker voor snelheidscontroles op
de niet-doorgaande wegen.
P. van Belzen signaleerde te weinig
financiële en organisatorische arm
slag om optimaal te kunnen werken.
"De politie is kaal geplukt en
geplukte kippen zijn geen lang leven
beschoren", merkte het RPF/GPV-
raadslid op. Hij haakte nog in op het
landelijk probleem van de beveili
ging van politiebureaus ten aanzien
van de Thoolse situatie.
De SGP wilde de politie meer op de
fiets zien, zoals was beloofd. De
gemeente schonk zelfs een tweewie-
Ier voor dit doel. M. Dijke pleitte
ook voor het terugdringen van de
(geluids)overlast van horecabedrij
ven.
CDA en VVD uitten hun waarde
ring, dat de politie met zo weinig
mensen en geld nog zoveel doet.
Mevr. E. Frigge-Hogesteeger had
echter nog een karwei. Ze zei zich
ernstige zorgen te maken over het
verhandelen van drugs achter een
horecabedrijf in St. Annaland.
In zijn beantwoording nam burge
meester Van der Munnik de compli
menten van de raad over. "De inzet
van de politie is boven alle lof ver
heven. Alle waardering daarvoor!"
Over de aanrijtijd van 15 minuten
zei de burgemeester, dat dit wel het
streven blijft, maar geen absolute eis
meer is.
"Gedwongen door de praktijk wordt
er flexibeler mee omgegaan, maar in
90% van de gevallen is de gevraag
de noodhulp van de politie binnen
een kwartier aanwezig." Van der
Munnik liet weten, dat het fietspro-
ject wordt gehandhaafd. De Voor
straat in St. Annaland noemde hij
een voortdurend aandachtspunt.
"Ergenissen van burgers moeten we
in toom zien te houden", zei de
Thoolse burgemeester.
Havenmeester N. Wesdorp-Ver
maas (48) kan het allemaal overzien.
Vanaf het balkon van haar woning
aan de Veerweg heeft ze een riant
uitzicht op de haven. Het is een
voordeel, vindt ze. Maar ze ziet ook
wel eens dingen die ze liever niet
zou willen zien. "Zo is er altijd wel
wat, maar ik wil een positief verhaal
over de haven van Stavenisse, hoor.
Er wordt vaak zo negatief over
gedaan." Eén voorbeeld wil ze wel
noemen. Het vervangen van een
deel van de markante 'kinderkopjes'
op het havenplateau door gewone
straatstenen. "Daar is toen erg veel
over te doen geweest, maar de men
sen die op de haven moeten zijn om
naar hun boot te gaan, vinden het
keurig zo. Dat gehobbel is over. Ik
vind het ook veel beter."
Stavenisse beschikt net als Sint-
Annaland en Tholen over een han
delshaven en een jachthaven. De
handelshaven stelt niet veel meer
voor. Toen mevrouw Wesdorp in
oktober 1985 als havenmeester
begon, werd er nog graan overgesla
gen voor de firma Koopman, maar
die activiteit is verleden tijd.
"Er lagen toen rond kerst en nieuw
jaar wel veel meer binnenvaartsche
pen dan tegenwoordig. Ik herinner
me een winter dat er negen schepen
naast elkaar lagen. Toen lag heel de
handelshaven vol."
Nu zijn er nog maar twee binnen
vaartschepen die Stavenisse als
domicilie hebben: de Tardus van J.
Hout en Justo Tempore van M. Oos-
dijk. In januari stopte H. Dane die
jarenlang met zijn Tida Kira tot de
vaste bezoekers behoorde. En de
Zeeland van A. Dane verruilde Sta
venisse voor Terneuzen als thuisha
ven. Volgens een opgaaf van de
gemeente zijn er twee vaste lig
plaatshouders: J. van de Berge voor
zijn bergingsvaartuig Zephyrus en J.
Moerland voor zijn vissersboot.
In de handelshaven kunnen schepen
tot 500 ton terecht, met een lengte
van maximaal 55 meter. "Als er zul
ke schepen in liggen dan steken ze
ongeveer twintig meter buiten de
steile kant uit. Er kunnen geen lan
gere schepen in want dan zitten ze
boven op de jachtjes."
Ook de THO 20 had tot anderhalf
jaar geleden Stavenisse als thuisha
ven maar het vissersschip (eveneens
van J. Moerland) verhuisde naar
Tholen.
De jachthaven telt 170 ligplaatsen.
Opvallend is dat het vooral motor
boten betreft. Het aantal zeilboten is
beperkt. Slechts twintig van de 170
kunnen alleen op de wind varen.
"Stavenisse is voor vissers een gun
stige plek. Ze hoeven maar een kilo
meter te varen of ze kunnen al volop
vissen. Dat-is ideaal," wijst ze rich
ting havengeul die eindigt in het
Keeten. De havenmeester kent alle
eigenaren en hun bootjes. Niet
alleen vanwege haar functie maar
ook omdat ze met haar echtgenoot
Cees Wesdorp al sinds 1973 met een
zeilboot vaart. Vanzelfsprekend ligt
de boot van het echtpaar in de getij
dehaven van Stavenisse. "Soms zie
Havenmeester N. Wesdorp-Vermaas rekent af met passant J.C. van Hasselt uit Kortenhoef die met het zeilschip De vrouw Lucia, een Vol-
lenhovense bol, voor het eerst de haven van Stavenisse aandoet.
ik tussen de bootjes een vreemd
mastje. Dan weet ik dat er iemand
ligt die geen vaste ligplaats heeft."
Ook kan ze zien wanneer een bootje
aan het zinken is. "Je moet rekenen
dat ik elke ochtend kijk hoe alles er
bij ligt. Als er een van die bootjes
wat dieper ligt, dan zie ik dat. Dan
weet je dat er wat op doet." Voor het
spontaan zinken van zo'n boot kun
nen verschillende oorzaken zijn,
weet ze: "Het water kan door de
afsluiter van de wc naar binnen
lopen. Er kan een slangetje losge
sprongen zijn."
Het is dan zaak om de eigenaar te
waarschuwen. "We zetten er dan
zelf meteen een electrische pomp in,
want het kan wel eens lang duren
voordat er iemand komt. De eige
naar kan op zijn werk zijn. We pom
pen om de boot drijvende te houden,
want je kan een boot toch niet laten
zinken hè,"lacht de havenmeester.
De huurders van de ligplaatsen
komen overal vandaan. "Er liggen
hier veel Belgen, maar ook Duitsers
en Brabanders. Die komen in de
vakanties en de weekeinden. De
meesten zitten in het bungalowpark
of op de camping. Hoe vaak ze
komen hangt af van het weer." Zo'n
zeventig zijn lid van de sportvissers-
en watersportvereniging Stavenisse.
Van de 170 plaatsen worden er twin
tig ingenomen door Stavenisse-
naars. Maar ook inwoners uit andere
woonkernen van het eiland hebben
hier hun bootje liggen. Nieuw is dat
de havenmeester sinds kort met pas
santen te maken heeft. "Ik ben er blij
mee, want de passanten konden hier
niet terecht. Het is er iets drukker
door geworden." In juli betaalden
190 passanten voor een overnach
ting. Voor een boot die niet langer is
dan zeven meter, rekent de haven
meester zeven gulden en vijf cent
per nacht, plus zeventig cent per
persoon per nacht aan toeristenbe
lasting. Dat was in 1985 vijfenveer
tig cent, herinnert ze zich. En vol
gend jaar wordt het vijfenzeventig
cent. "Ik moet altijd tellen hoeveel
mensen er aan boord zijn. Veel pas
santen vragen waarom ik dat doe. In
andere havens zit die toeristenbelas
ting namelijk al in de prijs voor het
schip." Vanaf het balkon kan ze zien
of er schepen binnenkomen. Een
van de passanten komt naar de
woning van de havenmeester gelo
pen om zich te melden. Hij wil een
nachtje blijven en informeert naar
de winkels in het dorp. Ook wil hij
weten of hij in Stavenisse kan 'pin
nen'. Maar een dergelijk geldauto
maat ontbreekt in het dorp.
Mevrouw Wesdorp verwijst de pas
sant daarvoor naar Sint-Maartens
dijk, zeven kilometer verder. "Rij
den daar bussen naar toe?"
De havenmeester is voor twee uur
per dag aangesteld door de gemeen
te. Ze houdt toezicht op de bootjes
en de steigers. "Bij elke steiger staat
een bordje verboden voor onbe
voegden. Als ik er iemand zie die ik
niet ken, dan stap ik op de fiets om
te gaan kijken. Ze rekent af met pas
santen en schippers en houdt het
sanitair schoon in het gebouwtje
naast de molen: vier we's, een uri
noir, twee douches en een stortplaats
voor chemische toiletten. "Per dag
ben ik met het schoonmaken een tot
anderhalf uur bezig. En de mensen
houden er heus geen rekening me
dat je maar twee uur per dag
beschikbaar bent. Ze verwachten dat
je er de hele dag bent. Ze komen
gemakkelijk om half acht 's och
tends of om half twaalf 's avonds. In
feite ben je er dag en nacht bij
betrokken. Bovendien werkt een
havenmeester zeven dagen in de
week. Ik vind dat een havenmeester
hier een beetje een ondergeschoven
kindje is, want met die twee uren per
dag ben je er echt niet mee klaar."
In 1994 bedroegen de inkomsten
voorde gemeente ƒ1264,80. De uit
gaven ƒ17765,31, zodat de netto-
kosten op ƒ16500,91 .uitkwamen.
Dit jaar zijn de uitgaven begroot op
33955,- en de inkorrïsten op
2300,-. Dat levert een bedrag van
ƒ31.655,- op aan netto-kosten.
Er doet zich in de haven vanalles
voor "Laatst was het water van de
douches te warm. Dan komen de
mensen klagen en bel ik naar de
gemeente zodat er iemand kan
komen kijken." Een akkevietje ver
geleken bij een ontploffing op een
schip of een brand. "Dat hebben we
ook wel meegemaakt. En elk jaar
rijden er wel een paar auto's het
water in. Dan parkeren de mensen
hun auto op de koaje en vergeten
hem op de handrem te zetten. Voor
dat ze zelf op de boot zijn, rijdt de
auto al het water in. Gelukkig zijn de
mensen er dan zelf vlakbij."
Als mevrouw Wesdorp een bonnetje
invult, noteert ze de naam van de
eigenaar, de naam van het schip en
de lengte van het vaartuig. Zo wordt
ook De vrouw Lucia ingeschreven
van het echtpaar Van Hasselt uit
Kortenhoef. Het zeiljacht is een
zogeheten Vollenhovense bol uit
1927, met een diepgang van vijfen
tachtig centimeter. De thuishaven is
Enkhuizen. Het echtpaar Van Has
selt is voor het tweede achtereenvol
gende jaar in Zeeland. "We hebben
veel op het IJsselmeer en op de
Wadden gevaren, maar de Zeeuwse
stromen zijn ons zo goed bevallen
dat we teruggekomen zijn," vertelt
de heer Van Hasselt. Het echtpaar
had Veere aangedaan, Yerseke en
Kortgene. Het was voor het eerst dat
ze de haven van Stavenisse binnen
voeren. De havenmeester legt met
het getijdenboekje in de hand uit hoe
laat De vrouw Lucia de volgende
dag weer kan vertrekken. "Morgen
is het om tien voor half twee laag
water. Dan kunt u om half tien, tien
uur nog makkelijk uit varen, hoor."
Aan de nieuwe steiger kunnen nu
boten aanleggen met een diepgang
van een meter en tachtig centimeter.
Als ze de haveningang tenminste
weten te vinden. Want daar schort
het volgens de havenmeester nog
wel eens aan. "Ik krijg vaak opmer
kingen dat ze hem vanaf de Ooster-
schelde moeilijk kunnen vinden. Hij
staat niet aangegeven met een bord
of een paal. Het gebeurt nog wel
eens dat er bootjes via het strandje
de haven in willen." De havengeul
ligt er al sinds 1656 toen de Marga-
rethapolder werd bedijkt. Na de
ramp van 1953 zou de havengeul
afgedamd worden, maar in 1962
kwam het bericht dat de havendij-
ken verhoogd zouden worden. De
haven kon open blijven.
Bron:
0 M.H. Wilderom, Tussen afsluit-
damnien en deltadijken, 1964.
w ,M.l ui u