THOLENDERWIJS
Boer speelt met blokkendoos
informatierubriek
van de gemeente Tholen
DE MILJOENENNOTA VOOR 1996
HOE VINDT DE BEGROTINGS
BEHANDELING PLAATS?
VERHOGING TARIEVEN EN
MEER BEZUINIGINGEN
WOONLASTEN
VOOR DE
THOOLSE
BURGER PER
1 JANUAR11996
HET WENSENPAKKET VAN
BURGEMEESTER EN WETHOUDERS
HOE WORDT EEN
KOEK VAN BIJNA
59 MILJOEN
GULDEN VERDEELD
ZOMAAR WAT
CIJFERS
Donderdag 24 augustus 1995
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
5
INVESTERINGSLIJST 1996:
Redactie: Voorlichtingsambtenaar Gemeentehuis Tholen Markt 1-5 Sint-Maartensdijk
Telefoon: 01666-8200 Telefax: 01666-3553
Het college van
burgemeester
en wethouders
biedt 28 augus
tus a.s. tijdens
de dan te hou
den gemeente
raadsvergade
ring de miljoe
nennota aan
voor het jaar
1996 van de
gemeente Tho
len. Deze mil
joenennota, de begroting van baten en lasten voor het begro
tingsjaar 1996, is een omvangrijk en belangrijk stuk.
In deze rubriek "Tholenderwijs" geven wij u een overzicht van de
verschillende baten en lasten van de gemeente. We gaan in het
kort even in op de financiële positie van de gemeente en het
wensenpakket van burgemeester en wethouders. Voorts hebben
wij uit de aanbiedingsbrief die de begroting begeleidt, een aan
tal zaken gelicht die in het bijzonder voor u van belang kunnen
zijn. Wij hopen uw belangstelling te wekken voor het gemeente
lijk of liever gezegd gemeenschappelijk gebeuren. De gemeente
begroting gaat natuurlijk het gemeentebestuur aan, maar nog
veel meer u, als individueel burger van Tholen. Het gaat om uw
belang en de besteding van uw geld. Daarom vindt u op deze
pagina ook een overzicht van de wijze van behandeling van de
gemeentebegroting. De behandeling vindt plaats in een aantal
openbare vergaderingen, zeker nu het gaat om het belangrijkste
stuk dat de gemeenteraad jaarlijks behandelt.
Heeft u belangstelling voor de gemeentebegroting en de aanbie
dingsbrief die burgemeester en wethouders daarbij hebben
geschreven, dan kunt u die eens op uw gemak doorlezen op het
gemeentehuis in Sint-Maartensdijk of in de bibliotheken te Tho
len, Sint-Annaland en Sint-Maartensdijk.
De gemeentebegroting van baten en lasten, de begeleiden
de aanbiedingsbrief en alle bijbehorende stukken worden
als volgt behandeld:
maandagmiddag 28 augustus vindt in een openbare ver
gadering de aanbieding aan de gemeenteraad plaats.
dinsdag 5 september vindt in een besloten vergadering
het afdelingsonderzoek plaats waarbij de leden van de
gemeenteraad worden verdeeld over 2 afdelingen.
maandag 25 september vindt in een openbare vergade
ring de aanbieding van de algemene beschouwingen aan
de gemeenteraad plaats.
maandag 23 oktober zal in een openbare vergadering van
de gemeenteraad de begroting van baten en lasten en de
bijbehorende stukken definitief worden vastgesteld.
BEGROTING 1996
Op 28 augustus bieden burgemeester en wethouders de ont
werpbegroting 1996 aan de gemeenteraad aan.
De door de raad op 23 januari 1995 vastgestelde meerjarenbe
groting 1996-1998 sloot voor het jaar 1996 met een tekort van
374.000,- (excl. gemeentereiniging)
Na de diverse aanpassingen van dit tekort tot nu toe en het
opvoeren van de kosten van nieuw beleid in de ontwerp
begroting 1996 bedraagt het totale begrotingstekort 1996 ruim
480.000,- excl. gemeentereiniging.
Om tot een sluitende begroting 1996 te komen achten burge
meester en wethouders het noodzakelijk dat een aantal tariefs
verhogingen wordt doorgevoerd alsmede te bezuinigen op de
uitgaven.
Ombuigingen en tariefaanpassingen
De ontwerp-begroting 1996 sluit zoals vermeld met een nade
lig saldo van ruim 480.000,- (exclusief reiniging).
Voor onvoorziene uitgaven is dan een bedrag beschikbaar van
260.000,-, wat neerkomt op 11,40 per inwoner.
Gezien het steeds krapper wordende budget wordt dit niveau
noodzakelijk geacht.
Burgemeester en wethouders achten het niet verantwoord dit
begrotingstekort volledig door te berekenen in de tarieven,
omdat dit teveel druk legt op de koopkracht van de burgers.
Vandaar dat bijna 185.000,- aan uitgaven wordt verlaagd.
Gezien de forse aanslag op de reserves (6,5 miljoen netto) zijn
burgemeester en wethouders van mening dat het resterende
tekort tot een bedrag van 295.000,- dient te worden opge
bracht door de burgers/bedrijven.
Ook nu weer is gekozen voor toepassing van het profijtbegin
sel, met dien verstande dat de woonlasten zijn ontzien.
De lasten en baten van de gemeentereiniging worden verre
kend met het in het verleden ingestelde egalisatiefonds afval
stoffenheffing. De door de gemeente Tholen vervaardigde
"marsroute 1995" is geactualiseerd. De nieuwe "marsroute"
gaat ervan uit, dat de afvalstoffenheffing in 1998 kostendek
kend zal zijn. Het Thoolse tarief 1996 dient dan ook verhoogd
te worden met 30%. Het recht voor het ledigen van de contai
ners is in Tholen reeds vele jaren kostendekkend waardoor
een geringe tariefaanpassing noodzakelijk is.
Voorgesteld wordt de volgende tarieven te verhogen:
toeristenbelasting met 0,05 per overnachting, (van 0,70
naar 0,75)
liggelden sportvissershaven Stavenisse met 5%
recht ledigen grote containers met 2,5%
recht ledigen mini-containers met 13%
hondenbelasting met 25%
forensenbelasting met 25%
leges met 15%
haven-/kadegelden met 15%
grafrechten met 15%
Woonlasten
afvalstoffenheffing met 30%
rioolrecht met 10%
onroerende-zaakbelasting met 3%
Post onvoorziene uitgaven en de meerjarenplanning
1996-1998
Zoals reeds eerder gemeld is op de post voor onvoorziene uit
gaven een bedrag geraamd van 260.000,--. Een bedrag voor
onvoorziene uitgaven is nodig, omdat in de loop van het
begrotingsjaar zich totaal onverwachte zaken kunnen aandie
nen waarmee geen rekening is gehouden.
Zoals u in deze begrotingspublicatie kunt lezen worden de woon
lasten voor de Thoolse burger per 1 januari 1996 beïnvloed door
de verhoging van de afvalstoffenheffing met 30%. Onder woon
lasten wordt in dit verband verstaan de kosten die in rekening
worden gebracht voor het ophalen en verwerken van afvalstof
fen, rioolrechten en onroerende zaakbelastingen.
Zoals u in deze begrotingspublicatie kunt lezen worden de woon
lasten voor de Thoolse burger per 1 januari 1996 beïnvloed door
de verhoging van de afvalstoffen met 30%, het rioolrecht met
10% en de onroerende-zaakbelasting met 3%. Ter verduidelijking
daarvan treft u onderstaand een rekenvoorbeeld aan voor een
eigenaar/gebruiker en een gebruiker van een woning met een
waarde van 100.000,-.
Waarde woning f 100.000,- eigenaar/gebruiker
Recht/belasting
1996
1995
Verhoging
Afvalstoffen
278,40
213,60
64,80
Rioolrechten
63,60
57,60
6,00
Onroerende-
zaakbelasting
276,25
268,20
8,05
Totaal
618,25
539,40
78,85 (14,62%)
Waarde woning f 100.000,- gebruiker
Recht/belasting
1996
1995
Verhoging
Afvalstoffen
278,40
213,60
64,80
Rioolrechten
31,80
28,80
3,00
Onroerende-
zaakbelasting
122,80
119,20
3,60
Totaal
433,00
361,60
ƒ71,40 (19,75%)
Het zal u duidelijk zijn dat naarmate de waarde van de woning
hoger of lager is bovengenoemde bedragen alleen rfog worden
beïnvloed door de onroerende zaakbelastingen, waarvoor vanaf
1 januari 1996 dan voor elke volle 5000,-- waarde in het econo
misch verkeer van een onroerende zaak een bedrag zal gelden
dat neerkomt op ongeveer 6,14 voor de gebruiker en 7,67
voor de eigenaar.
Burgemeester en wethouders nemen elk jaar in de aanbiedings
brief bij de begroting een lijst op van zogenaamde kapitaalwer-
ken. Deze lijst, de investeringsplanning, is in feite een wensen
pakket, of zo u wilt een verlanglijstje. Op dit verlanglijstje staan
projecten, waarvoor de gemeenteraad nog geen geld beschik-
baar heeft gesteld, maar die in 1996 in uitvoering genomen moe
ten worden.
De globale raming geeft aan dat met deze werken in 1996 een
bedrag is gemoeid van 11.487.000,- (exclusief bouwrijpmaken
van gronden). Voor de dekking van een deel van deze uitgaven
wordt voor een bedrag van
7.449.000,- geput uit de in het verleden opgebouwde reserves.
Zoals gebruikelijk is wordt in het jaar van uitvoering de helft van
de kapitaallasten ten laste van het jaarbudget gebracht. De daar
op volgende jaren drukken de kapitaallasten volledig op de
begroting.
Op de lijst voor 1996 staan onder meer de onderstaande
werken:
Vervangen motorspuitaanhangers brandweerkorpsen Sint-
Maartensdijk en Stavenisse
Uitbreiding brandweerkazerne Sint-Maartensdijk
Vervanging transportband en aanhanger gladheidsbestrijding
Verbetering diverse straten in Sint Philipsland
Aanpassing Ten Ankerweg Tholen (2e fase)
Aanleg schelpenpad havendijk Stavenisse
Uitbreiding bijzondere basisschool Scherpenisse
Restauratie toren Sint Philipsland
Vervangen toplaag 2 tennisbanen Tholen
Restauratie molen Scherpenisse
verbetering groenstructuur Stavenisse en vervanging bomen
begraafplaats Sint-Maartensdijk
Ruilverkaveling Stavenisse en Sint-Maartensdijk
Uitbreiding streekmuseum Sint-Annaland
Renovatie speelplaatsen Stavenisse
herstel en aanleg paden begraafplaats Sint Philipsland
Bestrijding wateroverlast woningen
Rioleringswerken: renovatie/aanpassing basisplan/verspreide
bebouwing
Herziening bestemmingsplan "Buitengebied"
Automatisering (hard- en software)
Uitbreiding gemeentehuis Sint-Maartensdijk
Vervanging huisvuilauto
Vervanging stoelen en tafels dorpshuis Poortvliet
Eenmalige bijdrage in stichtingskosten woonzorgcentrum
Sint-Maartensdijk
Renovatie speelterrein Anna Jacobapolder
Eenmalige bijdrage in stichtingskosten centrale schietaccomo-
datie
Er is de afgelopen maanden weer heel wat afgepuzzled in het
gemeentehuis van Tholen te Sint-Maartensdijk. Elk jaar opnieuw
buigt het college van burgemeester en wethouders, zich teza
men met de ambtenaren, over het samenstellen van een puzzel.
Want zo mag je de jaarlijkse begroting best noemen. Met het
teruglopen van de financiële middelen blijkt het elk jaar moeilij
ker de verschillende puzzelstukken in elkaar te passen.
Voor 1996 is het dagelijks bestuur van de gemeente er uiteinde
lijk, na heel wat zoek- en denkwerk, in geslaagd de puzzel volle
dig samen te stellen. Het resultaat is een sluitende begroting
waarmee een bedrag is gemoeid van ruim 58,8 miljoen gulden.
Het is aan de gemeenteraad om te bepalen of de stukken ook
werkelijk in de doos passen.
Alle gemeentelijke taken, samengevat in de bij dit artikel samen
gevatte hoofdfuncties, kosten veel geld. Bijna 59 miljoen gulden,
zoals u inmiddels begrepen zult hebben. Dat geld moet ergens
vandaan komen. Voor circa 70 is de gemeentelijke geldbron
het rijk. Afhankelijk van het aantal inwoners, de oppervlakte van
de gemeente en een aantal bijzondere omstandigheden, krijgt
elke gemeente dus ook de nieuwe gemeente Tholen, een bij
drage uit het zogenaamde gemeentefonds. Naast de inkomsten
uit Den Haag krijgt de gemeente geld van haar eigen burgers aan
de hand van gemeentelijke belastingen (onroerend-zaakbelas-
ting, toeristen- en hondenbelasting e.d.) .rechten (rioolrecht,
afvalstoffenheffing, begrafenisrecht e.d.) tarieven (toegang
zwembad, verhuur sportvelden e.d.) en leges (afgifte bouwver
gunningen, paspoorten, rijbewijzen e.d.). Al met al zo'n 14 van
het totale budget.
De begroting gaat dan ook vergezeld van een zogenaamde aan
biedingsbrief. Een brief met veel informatie, die voor geïnteres
seerden van belang is, los van het toekomstig financieel beleid.
Voor de gemeenteraad is de begroting een uiterst belangrijk
stuk. Alle plannen/voornemens voor het komende jaar staan erin
vermeld, plus de manier waarop deze worden gefinancierd.
Omdat er altijd meer wensen zijn dan geld, zullen bij de vaststel
ling van de begroting keuzes moeten worden gemaakt. Keuzes
waarbij de politieke voorkeuren van de fracties een grote rol spe
len. Vandaar dat het debat over de begroting voor de raad een
jaarlijks hoogtepunt is. De fracties grijpen de gelegenheid aan
voor de algemene politieke beschouwingen over het gemeente
lijk beleid. Ze zullen proberen de puzzel zodanig in te vullen, dat
de door hen gewenste afbeelding zichtbaar wordt. Met andere
woorden: de fracties trachten de plannen van burgemeester en
wethouders in hun richting bij te stellen.
Het samenstellen van de gemeentebegroting voor het jaar 1996
is een hele toer geweest. Nu de puzzel gereed is stelt deze het
huishoudboekje van de gemeente Tholen voor het jaar 1996
voor. Wat de diverse puzzelstukken betekenen leest u in het ver
loop van dit artikel.
Is een gemeentebegroting nu wel zo belangrijk voor de
bevolking?
Ongetwijfeld, want zoals u zelf aan de hand van uw maandsala
ris kunt bepalen wat u er wel of niet mee kunt doen, zo kan het
gemeentebestuur van Tholen van het geld dat het voor het
komende jaar beschikbaar heeft, bepalen wat voor de bevolking
gedaan kan worden. De gemeentebegroting is het belangrijkste
stuk wat jaarlijks wordt geproduceerd. Het verdient dan ook
extra aandacht van elke inwoner van Tholen.
De begroting kent 10 hoofdfuncties van 0 t/m 9. Elke hoofdfunc
tie betreft een onderwerp van gemeentelijke zorg. Onderstaand
splitsen we de hoofdonderwerpen wat uit en geven via cijfers en
percentages de inkomsten en
uitgaven weer.
Hoofdfunctie
Uitgaven
Inkomsten
0.
2.521.308,-
4.3
356.735,-
0.6
1.
1.057.573,-
1.8
13.500,-
0.0
2.
6.052.462,-
10,3
218.207,-
0.4
3.
1.488.355,-
2.5
1.415.208,-
2.4
4.
8.694.604,-
14.8
7.519.825,-
12.8
5.
7.932.850,-
13.5
1.602.102,-
2.7
6.
17.734.956,-
30.1
11.554.016,-
19.7
7.
7.171.632,-
12.2
4.179.737,-
7.1
8.
4.805.332,-
8.2
3.428.381,-
5.8
9.
1.362.654,-
2.3
28.534.015,-
48.5
Totaal
58.821.726,-
100.0
ƒ58.821.726,-
100.0
Toelichting:
Onderstaand geven wij globaal aan welke posten in de verschil
lende hoofdfuncties zijn verwerkt:
0. Algemeen bestuur
De kosten van de bestuursorganen zoals gemeenteraad, burge
meester en wethouders en commissies. Zo ook de kosten van de
bestuursondersteuning.
1. Openbare orde en veiligheid
Hieronder vallen de brandweer, rampenbestrijding en overige te
nemen beschermende maatregelen zoals de dierenbescher
ming.
2. Verkeer, vervoer en waterstaat
Te denken valt aan de kosten van onderhoud van wegen (binnen
en buiten de bebouwde kommen), straten en pleinen, maar ook
die van verkeersmaatregelen, bewegwijzering en handels
havens.
3. Economische zaken
Deze hoofdfunctie heeft met name betrekking op de opbreng
sten en kosten bouwrijpmaken van industrieterreinen alsmede
de kosten van de te maken gas- en electriciteitsvoorzieningen.
Ook erfpachten, pachtopbrengsten van landbouwgronden en de
daaruit voortvloeiende kosten komen we bij deze hoofdfunctie
tegen.
4. Onderwijs
Op deze functie worden de kosten geboekt van het openbaar- en
bijzonder basisonderwijs en het bijzonder buitengewoon onder
wijs. Het gaat om de uitgaven en inkomsten ten aanzien van
gebouwen, personeel, leer- en hulpmiddelen, schoolbegelei
ding, schoolzwemmen en gymnastiekonderwijs. Ook vervoers
kosten leerlingen zijn hier geraamd.
5. Cultuur en recreatie
De kosten van volksontwikkeling zoals bibliotheken, muziek
school en het Regionaal Educatief centrum 'De Bevelanden-Tho-
len', onderhoud van speelterreintjes, alsmede de te verstrekken
subsidies aan verenigingen. Lichamelijke opvoeding en sport:
hieronder vallen alle kosten van sportbeoefening buiten ochool-
verband. Bedoeld wordt subsidies aan sportverenigingen,
onderhoud en exploitatie van velden, zalen en zwembaden.
Kunst en oudheidkunde waaronder streekmuseum, culturele
activiteiten (o.a. 'Uit op Tholen') en de verschillende monumen
tale gebouwen zoals torens en molens. Ook de baten en lasten
van openluchtrecreatie, openbaar groen, jachthavens en dijkre-
creatie zijn in dit hoofdstuk verwerkt. Tot slot vinden we ook de
exploitatie van de verschillende dorpshuizen hier terug.
6. Sociale voorzieningen en maatschappelijke dienstver
lening
Onder andere het jeugd- en jongerenwerk en sociaal-cultureel
werk, maar ook de ABW- en RWW-uitkeringen. Voorts kosten
voor werkgelegenheid zoals sociale werkplaatsen, de IOAW
(Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschik
te werkloze Werknemers), de IOAZ (Inkomensvoorziening Oude
re en gedeeltelijke Arbeidsongeschikten gewezen Zelfstandi
gen), de ROA (Regeling Opvang Asielzoekers) en de kinderop
vang vallen onder deze hoofdfunctie. Ten aanzien van de alge
meen maatschappelijke dienstverlening noemen we bejaarden
zorg, peuterspeelzalen en de Stichting Thuiszorg en algemeen
maatschappelijk werk.
7. Volksgezondheid
Onder deze hoofdfunctie vindt u de Districtgezondheidsdienst
(waaronder de schoolartsendienst) maar ook de gemeentereini
ging, riolering en milieubeheer. Voorts de kosten van de alge
mene begraafplaatsen en de rattenbestrijding.
8. Ruimtelijke ordening en volkshuisvesting
De kosten van ontwerpen en herzien van bestemmingsplannen,
de woningbouw van o.a. de Stichting Beter Wonen, sanerings
plannen en de woningverbeteringen. Tevens de ramingen van
bouw-, woning- en welstandstoezicht, het woonwagencentrum
en de exploitatie van bouwgrond tbv woningbouw.
9. Financiering en algemene dekkingsmiddelen
De reservering van kapitaallasten voor nieuwe werken, de
onvoorziene uitgaven, de gemeentelijke belastingen en de alge
mene uitkeringen van het rijk.
De samenstelling van de begroting
1996 heeft plaats gevonden op
basis van een aantal geschatte
gegevens per 1 januari 1996, de
zogenaamde kerngegevens. Zo
wordt uitgegaan van een inwoners
aantal van 22.850 waarvan van 0-3
jaar 1350, van 4-16 jaar 4250, van
17-64 jaar 14.000 en van 65 jaar en
ouder 3250. Het aantal periodieke
bijstandsgerechtigden wordt geraamd op 320 en het aantal uit
keringsgerechtigden ingevolge de Inkomenswet Oudere en
Arbeidsongeschikte Werknemers/Zelfstandigen op 70.
De oppervlakte van de gemeente (land/binnenwater) bedraagt
25.425 ha, waarvan 9.104 ha buitenwater en 16 ha historische
stads- of dorpskern. Het aantal woningen in de gemeente wordt
geschat op 8.990 terwijl de lengte van wegen in beheer en onder
houd bij de gemeente circa 93.000 meter bedraagt. Het aantal m:
openbaar groen (inclusief sportvelden, begraafplaatsen e.d.) is
opgelopen tot circa 105 ha.
KOSTEN PER INWONER
Uit de begroting voor 1996 hebben we voor u wat cijfers gelicht
die aangeven wat de lasten van een aantal gemeenschapsvoor
zieningen per inwoner zijn. Voor alle duidelijkheid: de eventuele
baten voor deze voorzieningen zijn buiten beschouwing gelaten.
Onderwijs
Hieronder vallen de kosten voor basisonderwijs, speciaal onder
wijs en voortgezet onderwijs.
Totale kosten 8.694.604,- ofwel 380,50 per inwoner.
Brandweer en rampenbestrijding
De totale kosten bedragen 936.873,- ofwel 41,- per inwoner.
Wegen, straten en pleinen
De totale kosten die worden uitgegeven voor onderhoud, herbe
strating en aanleg (binnen en buiten de bebouwde kom) bedra
gen 5.573.841,- ofwel 243,93 per inwoner.
Openbaar bibliotheekwerk
Met de subsidiëring van het openbaar bibliotheekwerk is een
bedrag gemoeid van 1.007.762,- ofwel 44,10 per inwoner.
Sport
Onder dit hoofdstuk is rekening gehouden met ondermeer het
onderhoud en exploitatie van sportterreinen, zwembaden en
gymnastieklokalen, sporthal/gemeenschapscentrum "Meulvliet"
en sportzaal/gemeenschapscentrum "de Wellevaete". Totale
kosten 2.073.165,- ofwel 90,73 per inwoner.
Openbaar groen
Voor onderhoud van groenvoorzieningen wordt gerekend met
een bedrag van 1.500.617,-. Per inwoner gaat het om een
bedrag van 65,67.
Bijstandsverlening
Onder deze categorie moet rekening gehouden worden met
algemene uitgaven, bijstand aan thuiswonende personen en
personen in inrichtingen, bijzondere bijstand en bijstand aan
zelfstandigen en werkloze werknemers. Totaal gaat het om een
bedrag van 8.637.008,- ofwel 377,98 per inwoner.
Bejaardenoorden
In de totaal beschikbare post voor dit doel van 3.554.264,- gaat
het voornamelijk om doorbetaling eigen bijdragen bewoners
aan de bejaardenoorden, zak- en kleedgelden en ziekenfonds
premies. Per inwoner is een bedrag van 155,55 in het geding.
Algemene begraafplaatsen
Het instandhouden van de algemene begraafplaatsen kost de
gemeente 899.352,- ofwel 39,35 per inwoner.
«Sflriveft* iHPl
?gfoig
«ifatiütÉ li
WÊÊÊÈÈÊÊÊÊÊtÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÊÈÊÊÊm w-'Siswk
Het lijkt wel of de boer op dit perceel aan de Postweg met zijn blokkendoos aan het spelen is geweest. De balen stro torenen meters hoog de
lucht in. Van nat worden is geen sprake, dus kunnen ze even zo blijven staan. Een aardig gezicht in een zonnig landschap.