Tegenvallend aanbod van grond Oud-Vossemeer Poedel Foefer vief van start Goede prestaties springconcours Afname vangst muskusratten Standerdmolen is oudste molentype Vier sterren voor bedrijf Dick Klok Eendrachtruiters ondervindt concurrentie uit Brabant Akkerbouwer claimt schade hoger waterpeil Donderdag 1 juni 1995 EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT 19 Grondpot BBL nog onvoldoende gevuld Het aanbod om gebruik te maken van de afkoopregeling toedelingsrechten is door de grondeigenaren in het ruil- verkavelingsblok Oud-Vossemeer met weinig enthou siasme ontvangen. Slechts zo'n 20 ha. is aangemeld. "Er is minder gebruik van gemaakt dan we verwacht hadden en nodig hebben", zegt dhr. Bruining van het Bureau Beheer Landbouwgronden (BBL). Plaatselijk nieuws Passagier bromfiets gewond Twee gewonden Kadijk Sint- Philipsland Van Moort meeste vis Donor-erkenningen Rode Kruis Herbestrating Eendrachtstraat Speelterrein de Wimpel Bedrijvig Met ongeveer 280 combinaties was de deelname aan het concours hippique van de Eendrachtruiters zaterdag een stuk minder dan voorgaande jaren. Maar de prestaties, met name bij het springen, waren goed, aldus voorzitter D. Vermaas. Hij is heel tevreden over het verloop van het evenement, dat een belangrijk onderdeel vormt van de Thoolse dag. Damessport Uitslagen Tholen!St.Philipsland onder controle Vorig jaar zijn op Tholen en Sint-Philipsland aanmerke lijk minder muskusratten gevangen dan in 1993: 112 tegen 399. Een terugval met bijna 72%, die het gevolg is van de extra inspanning op Sint-Philipsland in 1993. Hoewel het gebied onder controle is, blijft waakzaam heid geboden, meldt het overzicht rattenbestrijding van de provincie. Tijd St.Annaland één van vier in Zeeland Boekennieuws Vijf procent Omgeving In het blok St. Annaland was het een enorm succes. De grondpot liep zelfs over. In de blokken Stavenisse en Poortvliet werd de aantrekkelijke regeling, waarbij naast de koopsom nog tien keer de pachtwaarde wordt betaald, opgeschort. Met name in Stavenisse was dat een enorme teleurstelling. Volgens voorzitter J.L. van Gorsel van de landinrichtingscommissie Oud-Vossemeer hebben slechts een vijftal mensen grond aangeboden. "Het gaat om losse percelen, links en rechts, geen complete bedrijven." Hij schrijft de tegenvallende aan melding toe aan twee factoren. "Ten eerste is er vorig jaar wat verdiend in de landbouw, dus is iedereen opti mistischer over de toekomst. En ten tweede gaat het in ons blok om over wegend wat grotere bedrijven." Voor de toedeling plaatsvindt, kan er volgens Van Gorsel echter nog heel wat gebeuren. "We blijven actief op de markt, we houden de grond in de gaten", zegt BBL-woordvoerder Bruining. "Als er grond te koop komt binnen het blok Oud-Vopssemeer dat ons past, zullen we die graag verwerven. En daarnaast wordt er een actief beleid gevoerd ten aanzien van de kavelruil om een zo goed mogelijk plan van toedeling te kunnen maken." buizen naast 't Ouwe Raed'uus in de Langestraat zijn gezet, maar daaruit zijn nog geen conclusies te trekken. "Er is een goede analyse nodig om te kunnen weten, wat eraan te doen valt. Binnen een maand weten we wel meer." Omdat bij de oplevering van de nieuwe peuterspeelzaal in juni 1993 de vloer te vochtig was om marmo- leum te leggen, werd noodvloerbe- dekking gelegd. Nader onderzoek leerde, dat het vocht vanaf de tuin van de buurman (die tuin ligt hoger dan de vloer) in de vloer van de peu terspeelzaal kon doordringen. Daar op werd de muur waterdicht gemaakt. Later werd nog een venti lator geplaatst om de luchtverver sing te versnellen in verband met de muffe geur. De vloer werd echter niet droger. Met de peilbuizen wordt de grondwaterstand onderzocht en als er een oplossing is, wordt het vochtprobleem in juli of augustus verholpen. B. en w. spreken over een complex probleem. In april is tijdelijk andere vloerbedekking gelegd. Een 62-jarige vrouw uit St. Anna land, duopassagiere van een brom fiets, is woensdag omstreeks 15.10 uur gewond geraakt bij een aanrij ding op het kruispunt Stoofstraat/ Kruytenburgseweg. Een 19-jarige automobilist uit St. Annaland wilde in de Stoofstraat linksaf de Kruyten burgseweg inslaan, toen hij ver zuimde een achteropkomende brom fietser, die op het vrijliggende fiets pad richting Scherpenisse reed, voorrang te geven. De 61-jarige bromfietser uit St. Annaland man keerde niets, maar zijn vrouw moest naar de huisarts. Ze mocht na behan deling weer naar huis. De bromfiets werd aan de voorkant ernstig beschadigd, terwijl het linker voor spatbord van de auto een behoorlij ke deuk opliep. Een 17-jarig Belgisch meisje en een inzittende van een auto zijn woens dag naar ziekenhuis Lievensberg in Bergen op Zoom gebracht na een botsing op het kruispunt Kadijk/La- geweg. Het meisje, dat hoofd- en rugletsel opliep, maakte deel uit van een groep fietsers, die de Lageweg overstak. Zij reed hierbij tegen de auto van een 69-jarige Tholenaar, die remde, waardoor hij aan de ach terkant werd aagereden dooreen 23- jarige automobiliste uit Poortvliet. Beide voertuigen werden door een bergingsbedrijf weggesleept. De totaal vernielde fiets werd naar het politiebureau in Tholen gebracht. De afdeling verkeer van het bureau technische ondersteuning van de regiopolitie .Zeeland stelde een onderzoek in naar de toedracht. J. van Moort heeft zaterdag de wed strijd van zeehengelclub de Makreel gewonnen met 970 punten. Bij de jeugd won Tim de Graaf met 715 punten. Uitslag: 1 J. van Moort 970 p; 2 C. den Braber 945 p; 3 J. Wal pot 625 p; 4 C. van Moort 595 p; 5 T. Geuze 570 p; 6 J. Kaashoek 450 p; 7 Edwin Suurland 395 p; 8 K. Mol 315 p; 9 A. van Oeveren 305 p; 10 K. v.d. Berg 265 p. Jeugd: 1 Tim de Graaf 715 p; 2 Albert van Kolt- hoom 25 p. In totaal was de vangst ruim zes kilo. De volgende wed strijd voor het kampioenschap wordt op zaterdagmorgen 10 juni gevist van elf tot twee uur aan het Zijpe. Dhr. de Haan, arts en adviserend lid van het dagelijks bestuur van het Nederlandse Rode Kruis, geeft vrij dagavond 9 juni om acht uur in dorpshuis de Wimpel informatie over de nieuwe donorerkenningen. Iedere belangstellende is welkom. Verder worden er welfare-artikelen verloot en eretekens aan zestien trouwe tot zeer trouwe bloeddonors uitgereikt. De eerstvolgende bloed afname is maandag 12 juni in de Wimpel van 18.30 tot 21.00 uur. In de voorafgaande week van 6 tot 10 juni wordt de jaarlijkse huis-aan- huis collecte voor het Rode Kruis gehouden. De periodiek aftredende voorzitter A. Kosten is op de jaar vergadering 9 juni herkiesbaar. De Eendrachtstraat en een gedeelte van de Gladiolenstraat worden dit jaar nog herbestraat. De kapitaallas- ten van deze investering, 17.500 gulden, worden onttrokken aan de gemeentelijke begrotingspost wegen, straten en pleinen binnen de bebouwde kom. De gemeenteraad heeft maandag middag geld uitgetrokken voor de verbetering van speelterrein de Wimpel. Het afwateringssysteem wordt verbeterd, alsmede de struc tuur van het maaiveld. Voorts wor den bestaande verhardingen herbe straat. Het krediet voor dit karwei komt uit de reservepot welzijns voorzieningen. Het landbouwmechanisatiebedrijf Dick Klok, dat ondermeer een vesti ging heeft aan de Paasdijkweg in Poortvliet, wordt '4-sterrendealer' van het merk Massey Ferguson. Motrac landbouw BV in Zutphen werkt samen met de dealers van MF aan kwaliteitsverbetering door mid del van het vier-sterrenprogramma. Dit houdt in dat alle facetten van het bedrijf kritisch worden beoordeeld. Als het voldoet aan bepaalde nor men, mag het bedrijf zich '4-sterren dealer' noemen. Dick Klok viel het afgelopen jaar ruimschoots binnen de norm en krijgt dan ook het begeerde predikaat. Donderdag 15 juni overhandigt directeur R. van Lohuizen van Motrac de bijbehoren de oorkonde aan dhr. Klok in de ves tiging te Heenvliet. A.A. van Nieuwenhuijzen uit Sint- Philipsland heeft bij het waterschap Tholen een schadeclaim ingediend van 171.990 gulden. De akkerbou wer wordt geconfronteerd met drai nage die gedurende langere tijd onder water blijft liggen, als gevolg van hogere slootwaterpeilen. Het probleem doet zich voor in de Kra merspolder en de Prins Hendrikpol der, en vloeit volgens hem voort uit het in 1992 door het waterschap vastgestelde nieuwe peilbesluit voor Sint-Philipsland. Van Nieuwenhuijzen heeft taxatie bureau Gropatax in de arm genomen om de schade vast te stellen. Door het niet of nauwelijks functioneren van de drainage afgelopen najaar en winter verwacht de Sint-Philipslan- der ook gewasschade. Ook die scha de zal bij het waterschap geclaimd worden. Van Nieuwenhuijzen baseert zich op een artikel in de wet op de waterhuishouding. Over de claim moet de algemene vergadering van hoofdingelanden een beslissing nemen. Tevoren wil het bestuur een nader onderzoek verrichten. Van Nieuwenhuijzen is zelf hoof dingeland van het waterschap. Hij diende drie jaar geleden een bezwaarschrift in tegen de wijziging van het peilbesluit, maar dat werd door een meerderheid van de alge mene vergadering verworpen. De poedel Foefer houdt er flink de pas in op de Hikseweg en loopt dit groepje alvast vooruit. Maandagavond vertrokken 243 deelnemers voor de veertiende avondwandelvierdaagse in Oud- Vossemeer. Dat was 38 minder dan vorig jaar. Het wandelsport comité Vosmeer is echter tevreden met dit aantal. J. van Meer:"We vinden zo'n 250 wandelaars rede lijk. Dan is het ook niet te druk. En in Sint-Annaland is er ook een wandelvierdaagse. Dat kan sche len." 93 wandelaars kozen voor de tien kilometer, 150 voor de vijf kilometer, de favoriete afstand voor gezinnen met jonge kinde ren. De kleintjes in de wandelwa gen of bolderkar. Zoals gewoonlijk liepen er ook een paar honden mee. De poedel Foe fer stapte vief voor zijn bazin uit alsof hij de route op zijn duimpje kende. Ook dit jaar leverde gym nastiekvereniging Spido de meeste deelnemers: 92, de r.k. basis school Sint-Anthoniusschool zorg de voor 44 wandelaars (de School met de Bijbel heeft vakantie). Evenals vorig jaar was Izak Geu ze (72) de oudste deelnemer. Maandag liepen de deelnemers in noordwestelijke richting via de Hikseweg, Vrijberghsedijk, Broeksedijk, langs boerderij De Blauwe Bloem aan de Bartelmeet- weg. Dinsdagavond leidde de rou te tot in Tholen waar de wande laars de Koningin Julianastraat aandeden. Het totaal aantal deel nemers steeeg die tweede dag tot 261: 163 op de 5 km en 98 op de 10. Vanavond, donderdag worden de wandelaars ingehaald door de Oud-Vossemeerse muziekvereni ging. Op 8 juli vindt de Zevendor- pentocht plaats waarvan de lang ste afstand vijftig kilometer bedraagt. - - r - De winnaars van het B-springen op het concours van de Eendrachtruiters worden gehuldigd. Hoek, lid van Prins Auvergne, die met 160 punten tweede werd. Met drie punten meer behaalde Mariska Vermaas in klasse B de vierde plek. Hoewel buiten de prijzen gevallen, pakte Carola v.d. Slikke een winst punt, maar Magda Smits kwam daarvoor één puntje te kort. Door winstpunten te behalen, kan een ruiter 'promoveren' naar een klasse met een hogere moeilijk heidsgraad. Wie bijvoorbeeld in klasse B vijf winstpunten verzamelt, mag naar klasse L. Heb je tien winstpunten, dan ben je verplicht om in die hogere klasse uit te koment, legt Vermaas uit. De ver schillende klassen, opklimmend in moeilijkheidsgraad, zijn: B, L, Ml, M2,Z1,Z2,ZZ. Om tijdig met een wedstrijd klaar te kunnen zijn, wordt de dressuur in meerdere ringen tegelijk afgewerkt. Er kunnen 20 tot 24 miters in één ring starten, waarbij soms ook klas sen worden samengevoegd. Bij de pony's is dat moeilijker, omdat de maat van de dieren ook een rol speelt. Leden van 34 verenigingen uit Zee land, Noord-Brabant en Zuid-Hol land kwamen op de Speelmanspla ten in actie. De Thoolse inbreng was niet zo groot, maar er zijn ook niet zoveel wedstrijdruiters. "Ondanks een aantal bijschrijvingen waren we mooi op tijd klaar", zegt Vermaas. Hij heeft een grote groep vrijwilli gers - velen al geroutineerd - tot zijn beschikking om dit evenement steeds weer op poten te zetten. "Zon der hen zou het niet gaan", aldus de voorzitter van de Eendrachtruiters. "Enkele wedstrijden in West-Bra bant speelden ons parten, zoals een voorselectie voor pony's in Oud- Gastel met verplichte deelname, en een jubileumconcours in Roosen daal", vertelt Vermaas. "In Brabant hadden ze er best een hekel aan, want ze komen hier graag naar toe." De voorzitter van de Thoolse rijver- eniging legt uit, dat de bodem op de Speelmansplaten erg geschikt is omdat ze zanderig en los is. "De paarden komen daardoor niet te hard neer. En ook de leuke aankleding van het parcours geeft een bepaalde sfeer en nodigt uit tot springen." Vermaas stelt vast dat het springconcours niet te licht was, maar tóch voor de meeste miters haalbaar. Daardoor plaatsten zich grote aantallen voor de barrage. De Thoolse deelname aan dit onder deel bleef tot twee beperkt. Helma v.d. Slikke debuteerde in de klasse B en sleepte twee winstpunten in de wacht door een foutloos parcours te rijden. In de barrage reed ze één balk af en viel met 39 punten net buiten de prijzen. Ook Kees van Dalen, die voor de Halsterse vereniging Prins Auvergne uitkwam, bereikte in de - zwaardere - klasse M de barrage, maar pakte daar evenmin een prijs. "Bij de leden van de Eendrachtrui ters bestaat op dit moment meer ani mo voor de dressuur. Maar enkelen volgen springles, dus in de toekomst lijkt dit beeld te gaan veranderen", aldus Vermaas. In de dressuur overheersen de vrou welijke deelnemers. "Inderdaad is dat de laatste jaren een echte dames- sport geworden en leggen de heren zich meer toe op het springen", ver telt Vermaas. Twee Thoolse amazo nes veroverden zaterdag een rozet. In klasse L was dat Carmen v.d. PAARDEN DRESSUUR: Klasse B (ring 1): 1. Caroline Mouwen met Jorim B (Wouw Voomit) 174 p., 2. Ester Landa met Arachne (Plantagerui- ters) 172 p., 3. Gert-Jan Salm met King (Zuid-Beveland) 164 p., 4. Mariska Vermaas met Ilbrias (Eendrachtrui ters) 163 p., 5. Jan Noordhoek met Juventus (Zwinruiters) 160 p.; Carola v.d. Slikke met Goofy (Eendrachtr.) 158 p., Magda Smits met Jorion (Een drachtr.) 155 p. Klasse B (ring 2a): 1. Anita op 't Hof met Cleo (Zuid-Beveland) 167 p., 2. Yvette Bogaert met Handsome (Striene- ruiters) 159 p., 3. Chantal aan de Wiel met Kojak (Luctor et Emergo) 157 p.; Jany Brooijmans-Rozendaal met Didi Amaire (Eendrachtr.) 150 p. Klasse L (ring 3): 1Jacqueline de Crom- Baeke met Holyville (Pr. Auvergne) 172 p., 2. Eline Struik met Innocent (Schouwse Ruiters) 163 p., 3. Marion Tollenaar met Imagination (Oranjerui- ters Axel) 162 p., 4. Diny Krijger met It's a Sit (Oranjezon) 161 p., 5. Ilona Schakel met Top Gun (Markiezaat) 159 p.; Eliza Geuze met Warasha (Eendrachtr.) 154 p. Klasse L (ring 4a): 1Erwin de Bil met Filou (Martinus) 162 p., 2. Carmen v.d. Hoek met Flicflac (Pr. Auvergne) 160 p., 3. Patricia van Pul-Kommers met Iba- dan (Pr. Auvergne) 159 p., 4. Nancy Havermans-de Smidt met Elstar (Pr. Auvergne) 157 p. Klasse L (ring 5a): 1. Laurice Boonman met Isidor (Schouwse Ruiters) 168 p., 2. Esther Landa met Galatessa (Plantage- ruiters) 163 p. Klasse Ml (ring 6): 1. Ina Nijsse met Ikares (Zuid-Beveland) 168 p., 2. Anne- mieke v.d. Horst-Meeus met Filou (Mar tinus) 163 p., 3. Edith Kommers-Ver- woerdt met It's Sjakie (Pr. Auvergne) 162 p., 4. Linsey Musters met Wendy (Plantageruiters) 162 p., 5. Margreet Walraven met Geralita (Zuid-Beveland) 160 p., 6. Elles Kole met Joszek (Zuid- Beveland) 158 p.; Christianne Verduit met Evita (Eendrachtr.) 141 p. Klasse M2 (ring 7a): 1. Renate Landa met Grandeur (Plantageruiters) 164 p., 2. Paula Suykerbuik met Patricia (Marti nus) 162 p., 3. Jan Noordhoek met Edwin (Zwinruiters) 161 p., 4. Sonja Dekker met Gerina (Gouwe Reyers) 161 P- Klasse Z1 (ring 8a): 1. Margo Bosch- Bril met Farao B (West-Brabantruiters) 190 p., 2. Jacqueline Bergwerf met Furiosa (Oranjezon) 186 p.; Mariska Vermaas met Radetha L (Een drachtr.) 169 p. Klasse Z2 (ring 8b): 1Corina Verbocht met Equador (Pr. Auvergne) 194 p., 2. Roeland Oijen met Upper-ten (St.Elooy) 188 p. SPRINGEN: Klasse B: 1. Anthony v.d. Ven met Johan (Hulst) 48 p., 2. Marloes Saaman met Anant (Oranjezon) 47 p., 3. Kathy v.d. Heiligenberg met Ascon Village 46 p., 4. Stef Nelisse met Evita (Schouwse Ruiters) 44 p., 5. Marco v.d. Plasse met Casanova (Zuid-Beveland) 43 p., 6. Lau rice Boonman met Gitan 42 p.; Helma v.d. Slikke met Goofy (Eendrachtr.) 39 p. Klasse L: 1. Rob Terborg met Ekros Laika 33.34 sec, 2. Piet Huige met Instal lateur (Weelruiters) 34.34 sec, 3. Mar leen Bart met Herby 34.36 sec, 4. Nella Bijlsma met Helasco (Trijnwalden) 34.72 sec, 5. Patrick van Bunder met Golduka (Hulst) 38.37 sec, 6. Luc Cor- nelissens met Imposant Star (Hulst) 39.36 sec, 7. Tanja Kommers-van Mal- sen met Isaura K (Pr. Karei) 41.98 sec. Klasse M: 1. Robert Puck met Inaldo (Princenhage) 30.22 sec, 2. Tanja Kom- mers-van Malsen met Deja Vu F (Pr. Karei) 32.33 sec, 3. Sanja Dingemanse met Gultana (Paardebloem) 32.77 sec, 4. Ellen Briquet met Queen 28.63 sec (4 strafp.); Kees van Dalen met Delila (Pr. Auvergne) 36.58 sec (4 strafp.). Klasse Z/ZZ: 1. Robert Puck met Sto- neur (Princenhage) 30.79 sec, 2. Hans van Pul met Jovial du Manoir (Pr. Auvergne) 33.07 sec (8 strafp.), 3. Robert Puck met Carry Lane 43.69 sec (11 strafp.), 4. Piet Huige met Geraldiene (Weeljuiters). PONY'S DRESSUUR: Klasse B categorie D/E (ring 2b): 1. Sandra v.d. Bijl met Arabelle (Schouwse Ruiters) 157 p.; Marjolein Akkermans met Misty (Eendrachtr.) 139 p. Klasse L cat. AB/C (ring 4b): 1. Mar- riët Koster met Julia (Zuid-Beveland) 161 p. Klasse L cat. D/E (ring 5b): 1. Ilona Riemens met Valentijn (Oranjezon) 165 p., 2. Wendy Elzen met Morena (Klep- pertjes) 162 p., 3. Petra Maas met Esprit (Graeve Jan) 161 p., 4. Jeanine Heijstek met Laika (Zuid-Beveland) 160 p. Klasse Ml cat. C (ring 7b): 1. Jolande Bevelander met Sheila (Schouwse Rui ters) 153 p. Klasse M1/M2 cat. D/E (ring 7c): 1. Chantal de Rooy met Doronto (Zuid- Bevaland) 168 p., 2. Barbara Gotte met P.C. Carolien (Walcheren) 158 p. Klasse Z1/Z2 cat. D (ring 8c): 1. Ange la Daane met Amedijks Orin (Zuid- Beveland) 195 p. SPRINGEN: Klasse B cat. D/E: 1Marieke Heijboer met Ryan (Schouwse Ruiters). Klasse L cat. D/E: 1Colinda Cornelis- sens met Au Revoir (Hulst) 28.54 sec, 2. Carolein v.d. Plasse met Delta Mossel Ambassador (Zuid-Beveland) 29.48 sec. Klasse M cat. C: 1. Carolein v.d. Plasse met Inca (Zuid-Beveland) 29.43 sec. Klasse M cat. D: 1Steven van Bunder met Diamantha (Hulst). Klasse Z/ZZ cat. D/E: 1Christiaan v.d. Plasse met Query Hill (Zuid-Beveland) 29.56 sec. In 1993 werd een forse groei van het aantal muskusratten waargenomen op Sint-Philipsland. Er werd extra mankracht ingezet en dat leverde 262 gevangen dieren op. Vorig jaar werden hier nog maar 28 muskusrat ten gevangen. Ook op Tholen liep de vangst terug, van 137 naar 84. In de rest van het rayon-noord (Schouwen-Duiveland, Noord- en Zuid-Beveland en Walcheren) wer den opnieuw meer van deze dieren in de kraag gevat. In het hele rayon steeg de vangst met bijna 20% (2758 ratten) ten opzichte van 1993, over heel Zeeland gezien was de stijging ruim 25% (18.139 ratten). In noord waren het hele jaar één rayonambte naar en zes bestrijders werkzaam. Twee van hen werden gedurende vijf maanden voor ongeveer 60% ingezet in Zeeuws-Vlaanderen (ray on-zuid). Om de 112 muskusratten op Tholen en Sint-Philipsland te vangen, maakten de vangers 1826 uren. Dat houdt in dat voor 4,1% van de vangst in rayon-noord 22,8van de beschikbare tijd nodig was. Op Tho len zijn vorig jaar 0,6% van de Zeeuwse muskusratten gevangen en daarvoor was 10% van de totaal beschikbare tijd nodig. De aantallen gevangen dieren in de andere Zeeuwse regio's zijn als volgt: Schouwen-Duiveland 17, Noord- Beveland 3, Walcheren 66, Zuid- Beveland west 1207, Zuid-Beveland oost 1353, Vrije van Sluis 10.858, Drie Ambachten 4225 en Hulster Ambacht 298. In het rapport wordt erop gewezen, dat de muskusrattenbestrijders hun werk onder moeilijke omstandighe den moeten verrichten. Ondermeer door verbreding van waterlopen, verhoging van het waterpeil en de aanleg, van natuurvriendelijke oevers. Met ingang van 1996 zal de bestrijding, nu nog een provinciale aangelegenheid, overgaan naar de waterschappen. Het is de bedoeling dat zij ook het personeel overnemen Ons land telt nog 46 standerdmolens. Eén daarvan staat op Tholen, in Sint-Annaland. De standerdmolen is het oudste molentype in Neder land. Vanaf het begin van de vijftiende eeuw werd het verdrongen door de modernere bovenkruiers. Bij uitgeverij Matrijs te Utrecht is een boek verschenen over deze molen, getiteld 'De standerdmolen. Bouw, geschiedenis, verschijningsvormen en bedieningswijze van Nederlands oudste windmolentype'. De houten standerdmolen in Sint- Annaland is in 1684 gebouwd, maar al in 1541 wordt er melding gemaakt van een molen bij het dorp. Hij staat op de Molendijk, aan de westrand van de bebouwing. De haag rondom is een typisch Zeeuws element. In 1966, toen de gemeente de molen overnam van de ambachtsheer, is de kast van de molen vernieuwd. De 'meulenaer' pacht de molen en maalt er nog vrij frequent mee. Dat staat in het boek te lezen, waarin ook een afbeelding van de Sint-Annalandse molen is opgenomen van vóór 1928. Kenmerkend voor de standerdmolen is, dat de - houten - kast met daarin de maalinrichting, rond de standerd kan draaien om de meeste wind te vangen. Eeuwenlang domineerde de stan derdmolen het Nederlandse land schap; in de middeleeuwen behoor den bijna alle molens tot dit type. Ook de in 1928 afgebroken molen De Vos in Oud-Vossemeer was een standerdmolen. Nu maakt dit type nog geen vijf procent uit van het totale bestand aan authentieke molens. Vier staan er in Zeeland (Sint-Anna land, Waarde, Retranchement en Groenendijk bij Kloosterzande), 21 in Noord-Brabant, 10 in Gelderland en 6 in Limburg. In hun 136 pagina's tellende werk over dit molentype gaan de auteurs Erik Tijman, Jan Scheirs en Dick Zweers in op verschillende aspec ten. Van elk van de 46 standerdmo lens is een korte beschrijving met een afbeelding opgenomen. Aan de hand van constructietekeningen wordt uitvoerig beschreven uit wel ke onderdelen deze molen bestond en hoe hij werd gebouwd. De geschiedenis, in binnen- en buiten land, wordt eveneens belicht. Daar uit blijkt dat in de loop der eeuwen verschillende ontwikkelingen plaatsvonden in de constructie. De verschillen in verschijningsvorm tussen de standerdmolens beschrij ven de auteurs eveneens. Hoe de molen werd bediend en hoe het leven van de molenaars er in de eer ste helft van deze eeuw uit zag, blijkt uit gesprekken die ze voerden met een aantal oude molenaars uit Noord-Brabant en het noorden van Limburg. Het boek is een pleidooi om zorg vuldiger om te gaan met de stan derdmolens die ons nog resten én met hun omgeving. Bijna geen enkele molen staat nog in zijn oor spronkelijke, landelijke omgeving. Zoals dat in andere landen al gebeurt, zou ook in Nederland de omgeving van molens bij wet beschermd moeten worden in het kader van de monumentenzorg, vin den de auteurs. Registers vari technische termen en plaatsnamen, alsmede een uitvoeri ge literatuurverwijzing completeren het werk, waarin ongeveer 200 zwart-wit afbeeldingen zijn opgeno men. 'De standerdmolen' kost 49,95 gulden en is verkrijgbaar in de boek handel. Molenaar M.A. Kodde bij de standerdmolen in Sint-Annaland.

Krantenbank Zeeland

Eendrachtbode /Mededeelingenblad voor het eiland Tholen | 1995 | | pagina 19