Angstig, maar ook een beetje spannend Vertrouwensman Giljam van OVT krijgt zilver Adjudant Jeroense is voorbeeld voor de staf Dienstbaarheid was motto mevrouw Geense-Gouw Zilver voor kerkeraadslid Oprichter Vrij en Blij in het oranjezonnetje Bevrijdingsdag brengt ook teleurstelling mee Verzekering tegen schade paarden en runderen Vossemeerse marechaussee krijgt een lintje Oud-beheerster Rozeboom in Sint-Philipsland J. Overbeeke uit Sint-Annaland onderscheiden Zilver voor speeltuinvoorzitter A. Rijnberg Donderdag 4 mei 1995 EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT 13 227/ A «407 A-413 A406 A - 412 A -405 A-404 Oma beschrijft oorlog voor kleinzoon 41b A<9® AM A@§ A90 AES A8® Am A 81 A 82 Stemmen van lezers Onbeleefdheid Olympia Verpleegkundige Kiesvereniging INLEGVEL |GA -4öl| ho. afhalin o*s ok 227 dk 227 afmalen op: afhalen ftf>: dk 227 dk 227 afhalen op afhalén Of: ok 227 afhalen o f A f ha len Of. dk 227 Mevr. Van der Klooster-Heijboer uit St. Annaland schreef voor haar in Zwitserland woonachtige kleinzoon Jeroen zo eenvoudig mogelijk de praktische betekenis van de Tweede Wereldoorlog. 'Je hebt gevraagd of ik iets over de oorlog wilde vertellen, maar dat is best wel moeilijk. Toen de oorlog begon in 1940, was ik maar een beetje ouder dan je zusje nu. Daar om weet ik van de eerste jaren alleen maar, dat er een vliegtuig neerstort te, net buiten St. Annaland. Ook zag ik wel eens Duitse soldaten. Alles wat je wilde kopen, ging dat op de bon. Dan kreeg je een vel met bonnen voor suiker, boter, brood en nog een heleboel meer. Daar kon je dan mee naar de winkel. Op het laatst van de oorlog was er bijna niets meer te koop. Er waren ook steeds minder kleren te koop en daar moest je dan weer textielpunten voor hebben. Voor de rest viel het nog wel mee. We gingen gewoon naar school. Jammer genoeg hadden we geen koninginnedag meer, maar dat begrijpen de Zwitsers toch niet zo goed. In het voorjaar van 1944 moest het hele dorp evacueren. Dat is misschien een beetje moeilijk woord, maar het betekent dat we allemaal weg moesten uit ons dorp. Ongeveer 20 mensen mochten er blijven. De Duitsers hadden heel St. Annaland onder water gezet, dan konden de Engelse soldaten niet lan den met hun vliegtuigen. Dat was wel angstig, maar toch ook wel een beetje spannend. Wij zijn naar Lepelstraat in Noord- Brabant verhuisd, niet zover van het eiland Tholen. Je weet wel Jeroen, dichtbij de brug waar je over moet om bij oma te komen. Wij woonden in Lepelstraat in een klein kamertje en de dieren van mijn vader's boer derij (hij had koeien, 2 paarden, kip pen en een varken) stonden allemaal op een boerderij in Brabant. Een paar weken later werd daar mijn zusje geboren: tante Annie. Ik had in Lepelstraat erg leuke vriendinnen en ik ging daar ook naar school, bij de nonnetjes. En daar waar toch veel vlooien! Echte mensen-vlooien. De mensen hadden geen zeep meer om zich schoon te maken en veel men sen bij elkaar, vinden vlooien fijn. In oorlogen wordt er meestal nogal veel honger geleden. Gelukkig had den wij daar niet zo'n last van. Maar het ergste begon in begin november. Toen hebben we een week tussen de Duitsers en de Canadezen gezeten, 's Nachts zag je de Duitsers sluipen en overdag kwamen de Canadezen met jeeps. Dat was allemaal erg gevaar lijk en er werd ook veel geschoten. Mijn vader en onze buurman hadden een schuilkelder gemaakt van pak ken stro. Daar zaten we met twee gezinnen in, dag en nacht. En mijn zusje was nog zo klein en oma was ook nog maar 10 jaar. Op een morgen was het ineens voor bij. Wij waren vrij! We konden weer buiten spelen. Maar voor een groot deel van Nederland kwam eerst nog de hongerwinter voordat de mensen daar ook vrij waren. Wij blijven ook nog in angst zitten voor de ver schrikkelijke V I's: vliegende bom men, bestemd voor Engeland, maar er vielen er ook veel in Nederland. Het duurde tot mei voordat oma weer terug was op ons fijne eiland, in ons dorpje St. Annaland. Het water was weg en bleef weg tot de ramp van 1953. Maar dat is weereen heel ander verhaal.' v1.eesc.m vveesct» veeesch vleesch vleesch vleesch vi.eesch 48a 47a 46a 45a 44a 43a 42a 48b 47b 46b 45b 44 b 43b 42b vlccsch vleesch vleesch vleesch vleesch vleesch vlc-esc.h vleesch 41A vleesch KA 411-412 VOEDINGSMIDDELEN voor houders vjw d&ecvhaen ca«i Ho EN 12O PERIODE 19U <1 OCTOBER-2S NOVEMBER) reserve reserve reserve reserve reserve reserve reserve. A<S>5 A®S> Am Am A82? A8§ A®$ reserve reserve reserve reserve reserve reserve reserve j4N H m&mvz wèSj&fcvjfe broo0 broob broob brood brood brood 48 aw 47 aw 46 45 tn 44 43 a w 42*» 41 broöb brook broob broob brood brood brood 48# 47\m 46*0) 45 a«* 44 43a<3) 42 a<" 41 a« »«oo>d ur0ob brood broob broob brood brood brood 48 a« 47Am 46 45 km 44 a m 43 a« 42*0) 41a m broq» bhoöï) brood brood broob brood brood brood 48 a<1' 47 46 45a<1> 44 a a) 43 m 42 ii 4j a 48 b 47b 46b 45b 44 b 43 b 42b 41b «roö» ix stoot) brood brood broot* rood 48b 47b 46b 45b 44 b 43b 42 b 41b broó» bro&fe sromt »rcta&' br0ó» brood Bevrijdingsdag kruipt alsmaar dichterbij. Het staat in vet gedrukte let ters op de kalender: 5 mei. V.E.-day (Victory in Europe Day) vieren ze ook in Engeland, mijn land van herkomst. Dat ik en mijn man het direct resultaat van de bevrijding zijn, is zonder twijfel. Onze vaders, de ene Tsjech en de ander Brits, vochten vanaf de twee de invasiegolf op de stranden van Normandië op D-day, via België in Nederland. Schouder aan schouder, jonge mannen van het 9de Survey Regiment Royal Artillery. Ze heb ben hun leven op het spel gezet voor een ideaal, in een land dat van geen van beiden was. Het waren twee militairen van de vele geallieerde troepen die voor de vrijheid van het Nederlandse volk gevochten heb ben. In Breda leerde mijn vader een Nederlands meisje kennen. Na het einde van de oorlog, op de Lünen- burger Heide in Duitsland, werden ze gedemobiliseerd en ging ieder naar zijn eigen land terug. In mijn geval volgde het Nederlands meisje haar officier in 1946 en gaf ze hem in Londen het ja-woord. Die vrouw werd mijn moeder. Inmiddels zijn mijn man en ik al weer ruim 15 jaar inwoner van het mooie Zeeuwse stadje Tholen, in het land dat destijds door onze vaders werd bevrijd. Of de droom die ik dacht hier te vinden, echt uitkomt, is nog de vraag. De laatste jaren ben ik wel teleurgesteld in het gedrag van sommige Tholenaren, hoewel er ook goede, aardige medeburgers zijn. Ik heb ook een politieke partij gevon den die de oude normen die mijn vader mij geleerd heeft, behartigt. De doelstelling luidt: respect voor mens, fauna, flora en milieu. Ik las dat Ed Nijpels (burgemeester van Breda) voorzitter is geworden van de nationale campagne 'Alle maal ander, allemaal gelijk.' "Met de mond is de Nederlander erg tolerant, maar in de praktijk verwatert dat snel. Dikwijls worden de nieuwe Nederlanders gezien als concurrent, terwijl ze toch al vaak in de hoek zit ten waar de klappen vallen." Die ervaring van Nijpels kwam ook naar voren in de visie van mr. Vis ser, de grondlegger van de ANV- Visser Neerlandiaprijzen, waarvan er laatst één in Middelburg werd uit gereikt en waarbij ik de eer had, aan wezig te mogen zijn. Waar blijft de tolerantie, het respect bij sommigen? Vaak zie ik, dat onbeleefdheid en gebrek aan respect voorkomt in de hoek van de kinde ren van de mensen die kortjakje- gewijs, op zondag naar de kerk gaan. Kunnen ze hun dankbaarheid voor hun vrijheid niet doortrekken naar de kinderen en kleinkinderen van hen die 50 jaar geleden belange loos vochten voor Nederland? Wat zou mijn vader, als hij nog in leven zou zijn, zeggen over het Nederland van heden? Mijn moeder zei eens, dat ze niet kon begrijpen, waarom wij hier wilden wonen. Zij zou niet terug willen komen en dat vind ik forse kritiek van een voormalige landgenoot. Toch is het goed, dat veel aandacht aan de bevrijdingsdag 5 mei wordt besteed. Misschien, heel misschien, leert de Nederlande jeugd er wat van. Onder meer dat er strijders geweest zijn, die iets voor hen hebben gedaan. Zonder de inzet van mensen als onze vaders, had men niet de vrijheid gekend die er nu is. Ik hoop, dat ik met mijn kleinschalige bezig heden binnen de gemeentepolitiek en door mijn gedichten de bevrij- dingsstrijd van onze vaders mag voortzetten. Mevr. P.A.S. Kubista Kreeftenstraat 3 Tholen zijn vrouw. Voormalig beheerster van woon zorgcentrum De Rozeboom, mevrouw G.E. Geense-Gouw uit De uit Oud-Vossemeer afkomstige marechaussee Jeroense kreeg een gouden medaille met de zwaarden van brigade-generaal Fabius. De uit Oud-Vossemeer afkomstige M. Jeroense (44) is vrijdag koninklijk onderscheiden. Op de Koning Willem III kazerne te Apeldoorn kreeg de adjudant bij de kon. marechaussee de ereme daille in goud van de orde van Oranje-Nassau met de zwaarden opgespeld. Jeroense werkt als hoofd adminis- tratiegroep bij de staf van het district Noord-Holland/Utrecht. Eerder ver vulde hij functies te Bergen op Zoom, Breda en Vlissingen. Hij is al ongeveer een kwart eeuw uit zijn geboorteplaats weg, woonde lange tijd in Halsteren maar nu sinds anderhalf jaar in Haarlem. Bij de uitreiking van de onderschei ding roemde brigade-generaal D. Fabius het hoge plichtsbesef van Jeroense, alsmede diens bereidheid om collega's steeds met raad en daad bij te staan. "Het maakt dat u door nagenoeg eenieder zeer wordt gewaardeerd." In zijn huidige func tie was de adjudant nauw betrokken bij de invoering van een nieuw geautomatiseerd administratiesys teem, die mede door zijn kennis van zaken soepel verliep. Binnen de staf levert Jeroense een wezenlijke bijdrage aan de taakstel ling, aldus Fabius. Ja, hij vervult bovenal een voorbeeldfunctie. "Naast de vlotte en punctuele admi nistratieve afwikkeling ontplooit u initiatieven om zaken, die nog niet op de juiste wijze geregeld zijn, als nog in goede banen te leiden", zei Fabius. Hij vervolgde dat de adju dant een nagenoeg onmisbare scha kel is geworden door diens hoge mate van dienstbaarheid aan de organisatie en de mensen daarin. Jeroense is al vele jaren actief als atleet. Tijdens zijn diensttijd verte genwoordigde hij de kon. mare chaussee bij diverse nationale en internationale gelegenheden. Verder was hij actief bij sportverenigingen, zoals atletiekclub Olympia te Hal steren. De prestatieloop - en nader hand enkele keren de halve mara thon - die de activiteitencommissie van v.v. Vosmeer in samenwerking met Olympia organiseerde, bracht Jeroense in die tijd in contact met zijn geboorteplaats Oud-Vossemeer. Fabius noemde in zijn toespraak nög een verdienste van de gedecoreerde: jarenlang zorgden hij en zijn vrouw - naast het eigen gezin - in het schoolseizoen spontaan voor de kin deren van zijn schoonzus, die met haar man het schippersvak uitoefent. Een vergulde Joh. Overbeeke met zijn lintje en de bloemen bij het verlaten van de koorkerk, samen met Sint-Philipsland, heeft de ereme daille in zilver van de orde van Oranje-Nassau gekregen. "Dienstbaarheid was haar motto, zowel thuis als op het werk", zei burgemeester Van der Munnik bij de uitreiking vrijdagmorgen. Mevrouw Geense was zó verrast, dat ze niet wist wat te zeggen. Als een mens al vergeleken kan worden met een engel, dan is mevrouw Geense er zéker een, kreeg de burgemeester onlangs van iemand te horen. Het zegt iets over de manier waarop ze sinds 1984 als beheerster van De Rozeboom func tioneerde. "Ze kan het best vergele ken worden met een ouderwetse en degelijke diacones", aldus Van der Munnik. "Ze stond bij wijze van spreken 24 uur per dag klaar voor de aan haar zorgen toevertrouwde bewoners." Ondersteund door haar man zorgde ze ervoor, dat de men sen er langer konden blijven wonen zonder een beroep te hoeven doen op zwaardere vormen van zorg. De burgemeester memoreerde de wekelijkse ontmoeting voor de Fietstocht. De VVV heeft een bevrijdingsfietstocht uitgezet door Bergen op Zoom. De route, die ook met de auto te rijden is, leidt langs markante punten in de stad en schenkt aandacht aan de bevrijding. De 87 km lange rit is opgesplitst in een noordelijke en zuidelijke route. ouderen die mevrouw Geense intro duceerde. En de bibliotheek die ze oprichtte. "Maar daarboven toch denk ik aan de algemene en bijzon dere zorg voor de ouderen, die in tijd uitgedrukt het in het arbeidscontract genoemde aantal uren per week ver re te boven ging." Mevrouw Geense werkte tussen 1950 en 1966 als gediplomeerd ver pleegkundige in achtereenvolgens psychiatrisch ziekenhuis Vrederust te Bergen op Zoom, ziekenhuis Re- faja te Dordrecht, psycho-therapeu- tisch centrum De Viersprong te Hal steren en in de wijkverpleging te Sint-Philipsland. Na achttien jaar zorg voor het gezin ging ze in De Rozeboom aan de slag, waar ze vorig jaar vervroegd met pensioen ging- Ook op andere terreinen is mevrouw Geense actief. Ze was contactdame bejaardenzorg bij de federatie maat schappelijke dienstverlening Noord- Zeeland. Sinds de oprichting in 1988 is ze bestuurslid van de afde ling Sint-Philipsland van de Neder landse Patiëntenvereniging; ook is ze betrokken bij de NPV-commissie die op basis van vrijwilligheid thuis zorg biedt waar dat nodig is. En in het verleden was mevrouw Geense achttien jaar lang als leidster van een groep meisjes werkzaam in het ker- kewerk van de Oud-Gereformeerde Gemeente in haar woonplaats. De landbouwer en glastuinder J. Overbeeke uit Sint-Annaland is vrijdag onderscheiden met de ere medaille in zilver van de orde van Oranje-Nassau. Hij kreeg het lin tje wegens zijn verdiensten voor de Hervormde Gemeente Sint- Annaland en de CBTB Tholen. De bejaarde Sint-Annalander was dermate ontroerd door de eer die hem zo onverwacht te beurt viel, dat hij geen woord kon uitbrengen nadat de burgemeester hem de versierse len had opgespeld. Overbeeke dien de de Hervormde Gemeente in zijn woonplaats veertig jaren. In januari vorig jaar nam hij afscheid. De Sint- Annalander begon in 1954 als dia ken en bleef dat zes jaar. Vervolgens was hij 34 jaar lang ouderling en daarbij ook nog 16 jaar kerkvoogd. Gedurende de ongeveer acht jaren dat de gemeente in de afgelopen vier decennia vacant was, nam Overbee ke regelmatig het lezen van de pre ken voor zijn rekening. "Zijn kracht lag vooral in de omgang met de kerkleden. En het belang van dat contact met de medemens moet niet onderschat worden", zei de burge meester. Overbeeke bezocht zieken en familie van overledenen, was aanwezig bij begrafenissen en legde huisbezoek af bij de leden van de kerk. De Sint-Annalander was één van de initiatiefnemers voor de oprichting van een Thoolse afdeling van de christelijke boeren- en tuin- dersbond (CBTB). Van die afdeling was hij 35 jaar lang, van 1957 tot 1992, voorzitter. Al met al voldoen de reden voor hare majesteit de koningin om een onderscheiding toe te kennen, aldus burgemeester Van der Munnik. Dhr. Giljam in gesprek met zijn schoonzoon met rechts zijn vrouw, dochter en de secretaresse van de burgemeester, Lien van Sprundel-den Engelsman, die alle voorbereidingen trof voor de koninklijke onderscheidingen. Speeltuin-voorzitter Rijnberg is jong gebleven, zei de burgemeester bij het toekennen van de zilveren medaille. Hier heeft hij zijn bijna 1-jarige kleinzoon Jurian op de armrechts mevr. Rijnberg. Bijna 42 jaar was D.M. Giljam secretaris/penningmeester van de Onderlinge Verzekeringsmaat schappij voor het eiland Tholen (OVT), toen deze eind 1993 werd opgeheven. Vrijdag was er koninklijke waardering voor de verdiensten van de inwoner van Sint-Annaland. Hem werd de ere medaille in zilver van de orde van Oranje-Nassau toegekend. "Vorig jaar heb ik weieens gezegd: innerlijk is het nauwelijks te aan vaarden dat de OVT verdwenen is. Maar deze onderscheiding aanvaard ik", aldus Giljam die in zijn dank woord ook zijn vrouw betrok. Zater dagavond bracht Accelerando de gedecoreerde een serenade. Burgemeester Van der Munnik zei bij de uitreiking dat Giljam ook directeur/administrateur genoemd kan worden. Hij droeg de OVT, bekleedde een vertrouwensfunctie. "En met zijn grote kennis en erva ring, opgebouwd gedurende een reeks van jaren, heeft hij grote ver diensten gehad voor deze voor akkerbouwers, paardenliefhebbers en veehouders zo belangrijke verze kering." De burgemeester noemde het een voordeel van de OVT dat deze eigen was aan het eiland Tho len, overzichtelijk en toegankelijk. Hij zei dat Giljam een belangrijk aandeel heeft gehad in het goed functioneren van de agrarische sec tor, doordat hij zijn kennis en erva ring in dienst heeft gesteld van de OVT en daarmee van zijn vakgeno ten. Maar Giljam, zelf akkerbouwer en veehouder, deed meer. Ruim 20 jaar was hij schatter/taxateur van scha degevallen. Daarnaast vijftien jaar lang bestuurslid van de afdeling Tholen/Sint-Philipsland van de rundvee-organisatie midden- en west-Nederland, en tien jaar voorzit ter van de veehouderijcommissie Tholen en Sint-Philipsland en uit hoofde daarvan adviseur van het ZLM-kringbestuur. Verder tien jaar lid van de contactcommissie Men ken landbouw en dertien jaar - tot aan de opheffing begin vorig jaar - bestuurslid van de afdeling Scherpe- nisse van de ZLM. Een vasthoudende voorzitter. Zo typeerde burgemeester H.A. van der Munnik vrijdagmorgen A. Rijnberg uit Sint-Annaland, toen hij deze de eremedaille in zilver van de orde van Oranje-Nassau opspeldde. Rijnberg geeft al 35 jaar leiding aan de speeltuinver eniging Vrij en Blij in zijn woon plaats. In 1960 was Rijnberg mede-oprich ter van Vrij en Blij. Inmiddels is hij 73 jaar, maar eigenlijk is hij even jong gebleven, aldus de burgemees ter. De niet aflatende inspanningen en goede leiding van de voorzitter hebben ertoe geleid, dat de speeltuin niet meer is weg te denken en een begrip is geworden in Sint-Anna land en daarbuiten. Van der Munnik ging uitvoerig in op het ontstaan van de speeltuin. Hoe Rijnberg en anderen het een gemis vonden dat er in het dorp geen goe de speelgelegenheid was voor de kinderen, een stukje grond in het centrum kochten en toestemming kregen om er een speeltuin in te richten. Deze ontwikkelde zich in de loop der jaren, waarbij de goede kwaliteit van de speeltoestellen voorop stond en staat. Ze worden dan ook tijdig vervangen. Verder is er aandacht voor de veiligheid van de kinderen. "En onlangs werden een toiletvoorziening en een onder komen voor de toezichthouder offi cieel geopend", aldus Van der Mun nik. Hij vertelde dat ook uit andere dorpen mensen de Sint-Annalandse speeltuin weten te vinden, bijvoor beeld voor verjaardagsfeestjes. Naast de speeltuin was Rijnberg in het verleden nog op een ander ter rein actief, de politiek. Zeven jaar geleden legde hij, na een periode van dertig jaar, het vice-voorzitter- schap neer van de SGP-kiesvereni- ging Sint-Annaland. Verder was hij vijftien jaar penningmeester van de SGP-statenkring Tholen/Sint-Phi lipsland en een gelijke periode bus leider naar de landelijke vergaderin gen van de SGP in Utrecht. Vooral dat laatste sprak de burgemeester bijzonder aan. "Het werk voor de SGP heb ik met enorm veel liefde gedaan, maar de speeltuin is toch wel het meeste werk geweest", zei Rijnberg in zijn dankwoord. Hij kondigde aan, dit jaar het voorzitterschap van Vrij en Blij, wegens zijn zwakke gezond heid, te zullen overdragen. De Sint- De OVT is op 2 december 1904 opgericht en had tot doel, de eigena ren van paarden en runderen in staat te stellen zich te verzekeren tegen schade aan deze dieren. In het begin telde de maatschappij een vijftiental deelnemers met 125 stuks rundvee en 123 paarden. In 1925 waren die aantallen gestegen naar respectieve lijk 650 en 709. De mechanisatie in de landbouw had tot gevolg dat de verhouding tussen de aantallen ver zekerde paarden en runderen dras tisch veranderde; in 1967 waren er 1791 runderen verzekerd en nog maar 83 paarden. Tot 1991 liepen de resultaten van de OVT vervolgens zienderogen terug en daarom kwam de vraag aan de orde of nog wel doorgegaan moest worden. In 1993 waren er nog 32 deelnemers met 70 paarden en 700 runderen. Gelet op de schade-uitkeringen vond het bestuur het niet meer ver antwoord om als kleine verzeke ringsmaatschappij door te gaan. Op 25 november van dat jaar werd, na bijna 90 jaar, definitief een streep gezet onder het voortbestaan van de OVT. Mevr. Geense spreekt haar dankwoord in de koorkerk met op de achtergrond een glunderende burgemeester. Annalander schetste hoe de speel tuinvereniging in het dorp een groot draagvlak heeft met 450 leden, en noemde de goede contacten met de gemeente. Hij zei het belangrijk te vinden om het spel van het kind te bevorderen. Daarom ook werkte hij mee aan de oprichting van een speeltuinvereniging in Oud-Vosse meer enkele jaren geleden. Rijnberg betrok mede-oprichter L. Hage en zijn bestuur in de hulde. "Want het werk van 35 jaar is niet alleen aan mij geweest."

Krantenbank Zeeland

Eendrachtbode /Mededeelingenblad voor het eiland Tholen | 1995 | | pagina 13