'Tegen de bierkaai vechten lukt niet' Contributiesysteem bibliotheek anders Fruittelers geven kinderen appels Wild vreet het meest op Tholen en Sint-Philipsland aan gewassen 'Het is zo niet vol te houden1 Buizen voor de grondwaterstand in het Stinkgat G.s. geven 10 mille voor Weihoek Zoekactie na loos alarm met noodsein Lener gaat per boek betalen Commissie meldt ruim half miljoen schade in Zeeland L. Hoek in landinrichting voor Lindhout Reactorinstituut wil kernafval kwijt in Zeeland Donderdag 12 januari 1995 EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT 15 M.M. de Rooij uit St. Annaland: De 36-jarige fruitteler M.M. de Rooij uit St. Annaland heeft 12 ha. appelbomen aangemeld voor de rooirege- ling. Hij houdt alleen een paar hectares met peren over. De Rooij heeft inmiddels een andere baan gevonden bij Meeus in Bergen op Zoom, waar hij assistent-bedrijfslei der is geworden voor de distributie van allerhande goe deren. De Zeeuwse bibliotheken zijn druk aan het overleggen om gezamenlijk een nieuw contributiesysteem in te voe ren. Dit moet ertoe leiden dat mensen selectiever gaan lenen en niet met tien boeken de deur uit lopen waarvan de helft niet gelezen wordt. Rouleren Sint-Philipsland De kinderen van alle basisscholen op Tholen wachtte maandagochtend een verrassing. Na de feestdagen en de vakantie werden ze op de eerste schooldag van het nieu we jaar getracteerd op een appel. Niet door de juffrouw of meester die jarig was maar door Thoolse fruittelers. Promotie gezond tussendoortje Kanker Met respectievelijk 92.578,05 gulden en 85.998,35 gul den waren Tholen en Sint-Philipsland in 1993 de Zeeuw se gemeenten met de meeste wildschade aan akkerbouw gewassen. Taxaties leverden voor heel de provincie een schade op van 520.458,56 gulden, zo stelde de wildscha- decommissie vast. L.K. Breure uit St. Maartensdijk: L.K. Breure (62) uit St. Maartensdijk is één van de Thoolse fruittelers die van de rooiregeling gebruik maakt. Hij kapt ruim 6 1/2 ha. appelbomen. Breure heeft geen opvolgers en raakt in 1998 zijn pachtgrond van de Dienst der Domeinen kwijt. "Dan zou het toch einde zijn, maar de laatste vier jaar is de prijs van de appels zo uit zonderlijk slecht, dat ik nu al ruim 6 1/2 ha ga opruimen. Het is zo niet vol te houden en op mijn leeftijd investeer ik niet meer." Aan handen en voeten gebonden Uitbreiding van natuurgebied tot 55.5 ha. De provincie gaat in het natuurontwikkelingsgebied in de Van Haaftenpolder bij Oud-Vossemeer vijf diepe en ondiepe grondwaterstandbuizen plaatsen. Dit voorjaar wordt begonnen met het grondverzet voor de uitvoering van het project. Het gebied hiervoor is de omgeving van het Stinkgat langs de weg naar Sint-Philipsland. De bestaande 14 hectare natuurgebied wordt hier uitgebreid tot 55.5 hectare. Het moet een pleisterplaats worden voor weide- en kustvogels. Opmaling en stuwen kosten 1,1 miljoen De provincie gaat 10.000 gulden bijdragen in de kosten van het onderzoek dat het waterschap liet doen naar het waterpeil in de Weihoek bij Poortvliet. Dat onderzoek, uitgevoerd door K. Dekker van de landinrichtingsdienst, leverde een plan op voor de bouw van een extra gemaal en drie stuwen. Afgeslankt Feestje Daling Broedseizoen slecht Taxateurs Ontlasten Subsidie Deze maand moet het systeem zijn beslag krijgen. Het zal echter waar schijnlijk pas in 1996 ingaan. "Het wordt gebaseerd op het profijtbegin sel", zegt voorzitter mevr. G. Boel houwers van de stichting gemeen schappelijke openbare bibliotheek Tholen. "Dat betekent dat men naast een vaste contributie ook een bedrag per boek betaalt. Hoe hoog deze bedragen komen te liggen, is nog niet bekend. We denken hier niet zozeer geld mee te verdienen, maar het moet ertoe leiden dat mensen selectiever gaan lenen. Dat komt het boekenbestand in de bilbiotheek ten goede. Nu kan men nog een stapel boeken meenemen, zo vaak je wilt. Maar het komt regelmatig voor dat men geen tijd heeft om alle boeken te lezen. Dat zou minder moeten worden met het nieuwe systeem." Het overleg over hoe de nieuwe manier van betalen eruit gaat zien, is nog in volle gang. "We willen dit het liefst met alle Zeeuwse bibliotheken Een bewoner van de Hartogsweg te Scherpenisse zag maandagavond omstreeks half acht tot zijn schrik het noodsignaal van een schip (een vuurpijl) in de lucht boven de Oos- terschelde. Omdat het hard tot stormachtig waaide, was dat voor hem reden te meer dit sein serieus te nemen. De Hartogsweg ligt vlakbij de Oosterschelde en daarom ging de man direct kijken. Hij zag echter niets dat op een schip in nood leek. Ook de politie zette een zoekactie op touw vanaf het land. En ook zij vond niets. Zelfs personeel van rijkswa terstaat werd erbij gehaald om met een boot met radarapparatuur het hele gebied af te zoeken. Ook dat leverde niets op. De politie ver moedt dan ook dat de vuurpijl is afgestoken bij wijze van grap en wijst erop dat deze signalen alleen gebruikt mogen worden door in nood verkerende schepen. tegelijk invoeren", zegt mevr. Boel houwers. "Het zou ook via de com puter moeten gaan. De centrale staat in Middelburg en iedereen moet daaraan aangepast worden. Dat vraagt allemaal tijd. Als beslist is welk systeem het wordt, zullen er hier en daar wel proeven gedaan worden. Dus ik verwacht niet dat het dit jaar nog ingevoerd gaat worden." Het lenen is niet het enige dat effec tiever moet worden. "Zoals in elk bedrijf, moet de bibliotheek probe ren zo efficiënt mogelijk te werken. Ook wat betreft het personeel", ver telt de voorzitster. "Er zal geen per soneel bijkomen of afgaan, maar ook de mensen zullen efficiënter moeten gaan werken. Daarom gaan we proberen ze 'multi-inzetbaar' te maken. Dat betekent dat ze kunnen rouleren over alle vestigingen. Dat gebeurt nu al op kleinere schaal." Het inkoopbeleid wordt volgens mevr. Boelhouwers niet veranderd. Overigens ziet het er niet naar uit dat er nog andere zaken uitgeleend gaan worden dan boeken en bladmuziek. Het project met de cd-uitleen, strandde wegens te weinig animo en het feit dat nieuwe cd's binnenkort eerst twee maanden op de markt moeten zijn voordat de bibliotheek ze mag uitlenen. "We hebben die cd-uitleen opgezet om de jongeren in de bilbiotheek te houden. Maar dat werkt niet als je pas twee maan den later een pop-cd aan kunt bie den. Dan hebben ze hem zelf al", meent mevr. Boelhouwers. Met het samengaan van Tholen en Sint-Philipsland, kwam ook de vraag op of de Sint-Philipslandse gemeentelijke bilbiotheek zich bij de Thoolse stichting aan zou willen sluiten. Dat is wel de bedoeling, maar het is nog niet zover. "De zaken zijn nog niet helemaal rond", vertelt mevr. Boelhouwers. "Als de bibliotheek in Sint-Philipsland zich aansluit bij de rest, moeten er toch een aantal dingen aangepast worden. Er zou eens naar het gebouw moeten worden gekeken en naar de boeken. Wat hebben ze en wat is hun lezers bestand?" De bibliotheek in Sint- Philipsland is niet aangesloten bij de Zeeuwse Bibliotheek, zoals de Thoolse stichting. De Thoolse voor zitster denkt echter dat er wel een aansluiting zal komen. In totaal wisselenden ongeveer 2400 appels van eigenaar. In veel geval len was de appel snel in het keelgat verdwenen. De fruittelers zorgden zelf meestal voor tekst en uitleg. Maar enkele scholen kozen er voor de appel op een speciaal tijdstip te overhandigen en het gebaar van de fruittelers aan de leerlingen uit te leggen. De Thoolse fruittelers deden mee met de landelijke aktie van het cen traal bureau van tuinbouwveilingen (CBT) en de Nederlandse fruittelers organisatie (NFO) om het eten van de appel te promoten. 'Een goed begin, met een gezonde Hollandse appel', was het motto. André Alkema uit Sint-Maartens dijk ging maandagochtend alle groe pen langs van de openbare basis school De Rieburch in Sint-Maar tensdijk. De kinderen keken wel even vreemd toen de oud-leerling met een kist vol appels het klaslo kaal binnenstapte. Voor een aantal kinderen betekende het dat ze een tweede appel konden eten omdat ze er al eentje van huis meegekregen hadden. Het CBT en het NFO willen dat de leerlingen vaker kiezen voor een appel, als een 'verstandig tussen doortje', zo licht fruitteler P. Alke ma, de vader van André toe. "Een appel is niet alleen lekker om zo maar in te bijten, maar ook heel erg gezond. Er zitten veel vitaminen in (vooral vitamine C-red.), calcium en ijzer." Volgens Alkema zitten er ook vezelstoffen in die de spijsvertering bevorderen (vooral in de schil- red.) En is het ook goed voor het tand vlees dat door het kauwen van de appel op een bepaalde manier gemasseerd wordt. Voor kinderen bestaat er ook een 'appelspiekbriefje' waarop ze kun nen leren hoe ze het verschil tussen een Jonagold, Elstar en Schone van Boskoop (Goudreinette) kunnen herkennen. Alkema zegt dat de fruittelers bereid zijn om groepen kinderen rond te leiden in de boomgaard. Ze kunnen dan zien hoe een fruitteler zijn boompjes verzorgt en wat hij doet om ziekten en plagen te voorkomen of te bestrijden. Alkema over het fruit:"Het staat vast dat appels bijdragen tot het voorko men van kanker en hart-en bloedvat aandoeningen." Onderzoek heeft aangetoond dat het verantwoord consumeren van groenten en fruit de kans op kanker verlaagd. Volgens de vereniging van Integrale Kankercentra is het beter om meer van deze produkten te eten en minder dierlijke vetten, vlees, zout en gezouten voedings middelen. Dit zou het aantal van de meest voorkomende vormen van kanker kunnen verminderen met een kwart, aldus het decembernummer van Voedingsmagazine van de stichting zuivel, voeding en gezond heid. Fazanten, de mannetjes met name, kleuren het landschap, zeker in de winter. Slechts 2% van de wildschade, en dan nog alleen op St. Phi- lipsland, werd veroorzaakt door fazanten. Breure heeft een duidelijke verkla ring voor de overschotten. "In Nederland en België is de appelpro- duktie in tien jaar verdubbeld en daarnaast is de consumptie van appels met 4 kilo per persoon gedaald. Dat is verontrustend." De fruitteler uit St. Maartensdijk werd in 1988 getroffen door een hagelramp en in 1989 hagelden de knoppen van de bomen. Het daarop volgende jaar, 1990, was redelijk, maar daarna kwam de klad in de appelprijzen. "De gemiddelde kost prijs is 75 cent en je moet een goede teler zijn, wil je 35 cent per kilo maken", zegt Breure. Hij houdt alleen peren over. "Daar van is de prijs veel regelmatiger, maar er moeten er niet teveel van komen. Het grote gevaar is, dat ge rooide appelboomgaarden worden ingeplant met peren." Het is de derde rooiregeling al die Breure meemaakt. "De laatste was in 1990, maar daarvan is weinig gebruik gemaakt. Van de 16.000 ha boomgaard in Nederland zou er 5000 ha gerooid moeten worden, wil het aanslaan. Over vier jaar is dat echter weer aan gegroeid, al zal er veel van wat ge rooid wordt, van mindere kwaliteit zijn. In de EEG is totaal 22.000 ha aangemeld en dat geeft zeker enige jaren verlichting." Breure wil de vrijkomende grond gaan verhuren. "Voor akkerbouw heb ik zelf geen machines en wan neer je alles moet laten doen door loonwerkers, blijft er weinig over. Verder zit je ook qua produkten aan handen en voeten gebonden. Een bietenquotum heb ik niet en wat de tarweteelt betreft, val je niet onder de McSharry-voorwaarden. Alleen aardappelen, uien en mais blijven J.D. Lindhout uit Poortvliet heeft zijn lidmaatschap van de landinrich tingscommissie opgezegd. Lindhout zat namens de landbouw in de com missie en geeft dat op omdat hij stopt met zijn bedrijf. De drie Zeeuwse landbouworganisaties heb ben L. Hoek uit Poortvliet voorge steld als nieuw lid. Gedeputeerde staten hebben de gemeente van deze voorgenomen wijziging op de hoog te gebracht. Voor 1 februari moet het gemeentebestuur zijn goed- of afkeuring geven. Het bureau beheer landbouwgron den (BBL) verwierf de grond hier voor van landbouwer G.L.D. Gaa- keer die stopte met zijn boerenbe drijf. BBL draagt de gronden over aan Staatsbosbeheer die samen met de landinrichtingsdienst voor de aanleg van het natuurontwikkelings gebied zorgt. Ook het beheer wordt door Staats bosbeheer uitgevoerd. Het is de bedoeling dat er zowel hoge als lage gronden komen met veel gras en riet. Om een zout-zoet overgang te maken, wordt er langs de dijk een gebied aangelegd waar de grondwa terstand hoog wordt gehouden. Ver der gaat men het maaiveld verlagen, sloten dempen of afdammen en de aanwezige drainage verstoren. De provincie was elders al bezig met het aanbrengen van grondwater standbuizen, dus leek het de landin richtingsdienst logisch dat ze ook de buizen in de Van Haaftenpolder zou aanleggen. De totale kosten daar voor bedragen ruim 4000 gulden. In feite keert hij daarmee terug naar het ouderlijk bedrijf, want de familie De Rooij was vroeger eigenaar van transportbedrijf Darvi, dat momen teel tot de Meeus-groep behoort. Zestien jaar geleden begon Marius de Rooij aan de Bruynzeeldreef in St. Annaland met fruitteelt. Hij breidde uit en bouwde vijf jaar gele den een schuur met koelruimte en bedrijfswoning aan de Langeweg. De Rooij dacht een goede toekomst te kunnen hebben in de fruitteelt en met de koelruimte en handel erbij nog wel een personeelslid te kunnen aantrekken. Door de overproduktie bleven de prijzen de laatste jaren echter veel te laag. "Wanneer je een paar jaar ach ter elkaar 10.000 gulden per ha. ver lies moet nemen, dan moet je hard zijn en zeggen: inpakken en wegwe zen. Tegen de bierkaai vechten, dat zie ik niet zitten. Dat houdt niemand vol, wat voor mooi bedrijf met alle Uitgewerkte splijtstofstaven van de kernreactoren in Delft en Petten worden in de toekomst mogelijk opgeslagen bij de kerncentrale in Borssele. Het interuniversitair reac torinstituut van de technische uni versiteit Delft is daarover gesprek ken begonnen met de centrale orga nisatie voor radioactief afval (Covra). Het gaat om verrijkt urani um met een hoge radioactiviteit, wat in de jaren vijftig door de Verenigde Staten is geleverd. Negen jaar gele den schortte dat land echter de terugname-overeenkomst op. Daar om moet een andere oplossing gezocht worden. Als de Covra een vergunning krijgt voor de opslag van hoog radioactief afval - die heeft ze nu niet - dan zouden de staven 50 tot 100 jaar in Borssele opgeslagen moeten worden, in afwachting van een definitieve oplossing. voorzieningen erop, ik ook heb. Er is gewoon dertig procent fruit teveel. Ik zie geen licht aan de hori zon en denk dat er alles bij elkaar nog te weinig appels gerooid zullen worden." De Rooij gaat afgeslankt verder met peren, naast zijn werk bij Meeus. "Ik kan nu nog omschakelen en heb helemaal zelfstandig de beslissing kunnen nemen om te stoppen. En ik ben blij dat ik vast werk heb gevon den." De St. Annalandse fruitteler probeert zijn moderne koelruimte goed te benutten door fruit of andere produkten van derden op te slaan. Met de eerdere sanering van de fruitteelt bij Kooijman is er in een paar jaar 35 ha. boomgaard verdwe nen rond St. Annaland, wat ook voor de plukkers een stuk minder werk oplevert. De stichting gemeenschappelijke openbare bibliotheek Tholen had een nieuwjaarsreceptie georgani seerd voor haar bijna 50 medewer kers. De animo viel wat tegen, maar volgens mevr. Boelhouwers is er ook een overvloed aan nieuwjaars bijeenkomsten. Directeur A. Niederer bedankte de medewerkers en het bestuur voor hun inzet en hij sprak de hoop uit dat ook het nieuwe jaar op dezelfde wij ze mocht verlopen. De Poortvlietse schrijver Quando van Vugt hield op de bijeenkomst nog een amusante lezing over de hoofdrolspeler Piet Vogel uit zijn boek 'P.R.D.S. Vogel: Traditie moet er zijn'. Van Vugt geeft met Piet Vogel, als een alle daags wereldburger, een scherpe karakter-tekening waarin menig toe hoorder zich zo nu en dan herkende. Het boek wordt opgenomen in de collectie van de gezamenlijke Thoolse bibliotheken. Er werd op de nieuwjaarsbijeenkomst nog een plaatsnamenquiz gehouden en tot slot was er nog een wedstrijd in het bedenken van quizvragen en -ant woorden. Op Tholen en Sint-Philipsland tekenden de rotganzen voor de meeste schade: ruim 65% (116.583,85 gulden). Tweede boos doener zijn de smienten, die op Tho len ruim 26% (24.592 gulden) en op Sint-Philipsland bijna 32% (55.976 gulden) van de gewasschade voor hun rekening namen. Verder was er op Tholen schade door wilde eenden (3053,20 gulden) en hazen (4325 gulden), en op Sint-Philipsland door fazanten (1897 gulden) en konijnen (817,35 gulden). Uit elk van beide gemeenten werden 39 schadegeval len gemeld, meldt de wildschade- commissie in haar jaarverslag. De commissie heeft 305 verzoeken om advies inzake wildschade behan deld. In 241 gevallen werd wild schade vastgesteld, in de overige 64 gevallen overschreed de schade niet het toelaatbare. Ten opzichte van 1992 daalde de getaxeerde wild schade in Zeeland in 1993 met liefst 22%. Die ontwikkeling wordt toege schreven aan een combinatie van minder schade door waterwild en gunstige weersomstandigheden. In 1992 was de schade bijna 668.000 gulden, in 1991 nog 948.000 gulden. Het waterwild veroorzaakte de meeste schade. De rotganzen, kol- ganzen en smienten waren voor 80% van de totale schade verant woordelijk, maar ten aanzien van 1992 is een daling van 11% waar te nemen. In welke mate gedoogover eenkomsten en verjagingsplannen daaraan hebben bijgedragen, is de commissie nog niet duidelijk. De schade door grauwe ganzen, wilde eenden en meerkoeten nam in 1993 toe. Kijkend naar de gewassen, werd de meeste schade toegebracht aan percelen tarwe (202.245,07 gulden), weiland (151.469,90 gulden) en graszaad (60.094,20 gulden). Van de totale wildschade komt 93% voor rekening van het jachtfonds: 482.573,63 gulden. De grondgebrui kers betalen 26.849,51 gulden en de jachthouders 11.035,42 gulden. Tegen de door de commissie uitge brachte taxaties zijn 17 bezwaren ingediend, waarvan er 9 werden toe gewezen. Tegen de uitgebrachte adviezen zijn 7 bezwaren ingediend. Daarvan zijn er 5 afgewezen, terwijl er één nog in behandeling is. Het jaarverslag maakt melding van een slecht broedseizoen van de rot ganzen in 1992, zodat er in januari 1993 ongeveer 20.000 van deze vogels in het Deltagebied verbleven. Het experiment van het consulent schap natuur, bos, landschap en fau na van het ministerie van landbouw op Sint-Philipsland, Tholen-noord en in de Bathpolder - met het afslui ten van gedoogovereenkomsten op graszaadpercelen - had een wisse lend succes. Twee overeenkomsten met wildbeheerseenheden leidde ertoe, dat de jachtopzichters van die eenheden van begin november tot begin mei de rotganzen dagelijks verjaagden van schadegevoelige gewassen als wintertarwe en eerste jaars graszaad. In de omgeving van het Veerse meer loopt een driejarig onderzoek naar de opvang van rot ganzen op akkerbouwgewassen. Daarbij werd geconstateerd, dat de ganzen de gedoogpercelen veelvul dig bezocht hebben. Het aantal overwinterende smienten blijft redelijk constant. In de periode oktober-december 1993 werden er in Zeeland (inclusief Grevelingen en Krammer/Volkerak) tussen de 60.000 en 70.000 geteld. Overdag verblijven deze dieren in rustgebie den, maar 's nachts strijken ze onverwacht en in grote aantallen neer op graan-, graszaad- en gras landpercelen om zich te voeden. Ook de wilde eenden gaan in de late avond en nacht in de polder op zoek naar voedsel. De wildschadecommissie komt in het geweer als grondgebruiker en jachthouder geen overeenstemming kunnen bereiken over de vergoeding van wildschade. Of als de schade is veroorzaakt door diersoorten die niet of gedeeltelijk bejaagbaar zijn en beide partijen al het mogelijke hebben gedaan om schade te voor komen of te beperken. De commissie bekijkt of taxateurs ingeschakeld moeten worden en stelt vervolgens aan de hand van de rapporten een advies op. Als dat luidt dat een beroep moet worden gedaan op het jachtfonds, zal dit fonds de schade betalen indien het het advies van de commissie over neemt. Als het advies is dat de jacht houder moet betalen, zal deze door de grondgebruiker aansprakelijk gesteld moeten worden. Eventueel kan de kantonrechter ingeschakeld worden om de schade te verhalen. Dit alles gebeurde naar aanleiding van boze landbouwers uit de Wei hoek die begin vorig jaar massaal naar het waterschap stapten om te klagen over het feit dat grote delen van hun land onder water stonden na hevige regenval. De Weihoek is het laagste deel van de gemeente Tho len dat op sommige punten 1.9 meter onder NAP ligt. Uit het onder zoek bleek dat in die delen de grond zo'n 20 centimeter was ingezakt sinds de verkaveling eind jaren 50. Het plan kost ruim 1,1 miljoen. Daarvoor wordt er dan een zoge naamde opmaling gemaakt in de waterloop aan de Engelaarsdijk te Scherpenisse, vlakbij de provinciale weg. Het gemaal heeft een capaciteit van 40 kubieke meter water per minuut en ontlast op die manier de gemalen Kadijk en Eendracht die de overvloed aan regenwater begin vorig jaar niet meer aankonden. De kosten voor de bouw zijn vier ton. De opmaling zorgt ervoor dat het water vanuit de Weihoek via het gemaal Loohoek kan worden weg gewerkt. De drie stuwen - die elk 50.000 gulden kosten - komen in sloten langs de Bram Groenewege- weg, de Langeweg en de Noormans- weg bij Poortvliet. Daarnaast wor den er ook nog wat grondwerkzaam heden verricht en een aantal te smal le duikers wordt vervangen. De tota le aanleg kost inclusief de aankoop van grond en de vergoeding van schade aan gewassen ruim 842.000 gulden. Voor de automatisering van de stuwen en aanleg van electriciteit is 295.000 gulden begroot. De landinrichtingsdienst heeft in principe toegezegd ook een subsidie te zullen geven die maximaal 252.000 gulden zal zijn. Als dat doorgaat, blijft er nog 886.000 gul den over die het waterschap zelf moet ophoesten. De provincie heeft voor het voorbereidend onderzoek nu 10.000 gulden toegezegd uit de gelden voor het waterprogramma, maar voor de uitvoering zal waar schijnlijk geen geld komen. Gede puteerde staten melden in hun brief aan het waterschap dat het potje bedoeld is ter stimulering. "Het ligt niet in de rede om in twee opeenvol gende jaren voor hetzelfde project een bijdrage toe te kennen. Een bij drage ten behoeve van de uitvoering van het project, kunnen wij u daar om niet toezeggen", schrijven g.s. Het waterschap had ook voor de uit voering, dit jaar, om een provinciale subsidie gevraagd. gbjW De 27 kinderen uit groep acht van de openbare basisschool De Rieburch in Sint-Maartensdijk aan de appel. Oud-leerling André Alkema (gehurkt) deelde ze uit.

Krantenbank Zeeland

Eendrachtbode /Mededeelingenblad voor het eiland Tholen | 1995 | | pagina 15