Behoudende reputatie stimuleert Westerlingen
Groeten uit.
Frankrijk
DONDERDAG 17 NOVEMBER
SPECIALE EDITIE EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
37
JUBILEUMNUMMER
1944 1994
DE THOOLSE COURANT
JUBILEUMNUMMER
1944 1994
DE THOOLSE COURANT
j 0 0 0 0
"Ik zeil vaak in de omgeving van Tholen. Als ik vaar hoefik even niet aan
mijn werk te denken. Maar daarna...Dan is er weer volop inspiratie."
rholen inspireert. Tho
len stimuleert. De
tintelende atmosfeer
van het eiland, de geestver
ruimende inbreng van de
polder en de agrarische
bloedgroep van zijn bewo
ners, brengen tenminste
twee randstedelingen tot
grote daden.
Sint-Annaland blijkt voor de Rotter
dammer Aad van Keulen (43) de voe
dingsbodem voor verrassende en ver
strekkende ideeën. Zodra de zon haar
dagelijkse ondergang in de Zuid Vlije
probeert te voorkomen, borrelen in
zijn hersenen nieuwe technieken op.
Bedenksels waarmee mensen, instel
lingen en bedrijven gemakkelijker
met elkaar communiceren. Een vrou
wenarts hoeft met een door Van Keu
len uitgebroed systeem slechts een
vakterm tegen zijn computer uit te
spreken, of het scherm toont een was
lijst aan ziektes, diagnoses en behan
delingen. "Spraak-herkenning", noemt
Setallandse Aad die door Tholen
geïnspireerde vinding.
Broedsels
Soortgelijke broedsels legt de Delftse
TH-ingenieur Hans van der Graaff
(45). Hij is sinds 1982 specialist op het
gebied van computerprogramma's en
baas bij Walvis Software in Delft. De
sfeer van stad Tholen geeft hem die
extra duw in de rug die nodig is om de
concurrentie mijlen voor te blijven.
Van der Graaff laat de meest verschil
lende computersystemen moeiteloos
met elkaar communiceren en zorgt er
op die manier voor dat papier, fax en
telefoon even ouderwets zijn als rook
signalen bij de indianen.
Het eiland Tholen blijkt voor beide
techneuten de hoeksteen van geniale
invallen. De bron van opvallende
oplossingen; van nieuwe trends. De
Thoolse polder, te vaak geportretteerd
als 'agrarisch en conservatief geldt
voor hen als voortstuwer van mondia
le high-tech. Niet voor niets ademt het
eiland dat ontspannen sfeertje. Geen
kouwe drukte. Het 'doe maar gewoon'
straalt van de gezichten van zijn
bewoners. Geen flauwekul. Zo proe
ven de aardappels. Dat zie je aan de
suikerbieten. Zo staat de maïs erbij.
"En we komen uit Goes. We zijn
Zeeuwen", veegt Van der Graaff zijn
woonmotieven op een hoop. "We zijn
opgegroeid aan het water. Langs de
dijken. Tholen ligt ook nog eens cen
traler ten opzichte van Delft dan Goes.
Vandaar de verhuizing."
Het gezin, man vrouw en drie kinde
ren, woont al vijftien jaar midden in de
stad Tholen. "We hebben het gevoel
dat we er echt bijhoren. In Tholen kent
iedereen je. Je leeft hier binnen een
gemeenschap waar je een persoon
bent. Dat heeft waarde. Delft is
anders. Daar woon je in een flat op de
achtste verdieping en ben je nummer
834."
Communiceren
Alleen, dat agrarische zag Van der
Graaff niet zo zitten. Daarvoor schoot
hij in Delft te ver door. Hoog boven de
kassen van het Westland toomt het
management van Walvis Software.
Een bedrijf onder de rook van de uni
versiteit. Genoemd naar de oprichter.
Van der Graaff bedenkt er systemen
waardoor mensen en machines recht
streeks met elkaar kunnen communi
ceren. Wat vroeger met een briefje
ging, gaat nu van beeldscherm naar
beeldscherm. Papier was wat hem
betreft geduldig. Walvis Software, dat
in 1975 werd opgericht, maakt het
vrijwel overbodig.
Natuurlijk is daaraan niet uitsluitend
de Thoolse atmosfeer debet. Ook de
vakkennis van de 'Walvissen'. "Het
management bestaat uit Delftse ex-
studenten. Afgestudeerd in de vakken
Electronica, Informatiekunde en Wis
kunde."
Vroeger was je al een deskundige met
een programmeerdiploma. Uitgereikt
door de leverancier van de computer.
Van der Graaff denkt grinnikend terug
aan de eerste stappen naar bedrijfs
automatisering in de jaren zestig.
Eerst de administratie. Grote machi
nes die werden gevoed met ponskaar
ten. Kaarten waarin door typistes
gaten werden geponst. Die openinge
tjes werden door de computer vertaald
in letters en cijfers om vervolgens als
facturen op meters papier te worden
uitgebraakt. Van der Graaf; "Diezelf
de handelingen worden nu gedaan met
een honderd maal krachtiger machine
van het formaat schoenendoos."
Het aardige van zijn vak vindt de Tho-
lenaar ondermeer dat niemand aan
automatisering ontkomt. "Iedereen
heeft ermee te maken. Of het nu gaat
om het gebruik van een pincode of
van een giropasje."
Omzetstiieine
Met ruim vijftig collega's kan Van der
Graaff bogen op flinke successen. De
Tholenaar verwacht daardoor niet
alleen een uitbreiding van het perso
neelsbestand, maar ook een jaarlijkse
omzetstijging van zo'n twintig pro
cent. Hij wijst op het paradepaardje
van Walvis Software. Electronic Data
Interchange. Het EDI-systeem. "Een
systeem dat net zo explosief groeit als
het gebruik van de fax. Vier jaar gele
den was de fax nog nieuw. Nu staan ze
bij de mensen thuis."
Dat zit er voor EDI ook in. „Levens
middelenconcern Jac Hermans vult
via EDI zijn voorraden aan. Geen
brief of computerdiskette meer naar
leveranciers, maar rechtstreekse ver
bindingen met hun computersys
teem." De computers houden bij wat
Hermans verkoopt, hoeveel, hoe snel
en wat er moet worden aangevuld.
Verder zorgt EDI dat de betaling
terecht komt.
EDI's zijn actief bij bouwmaterialen-
bedrijf Jongeneel (o.a. in Bergen op
Zoom), bij het Gemeentelijk Haven
bedrijf in Rotterdam, bij McCain
Food Holland, bij bedrijven in Noor
wegen en in Engeland. Van der Graaf:
"Een toenemend aantal Amerikaanse
leveranciers doet in Europa alleen nog
zaken met klanten die elektronisch
berichten kunnen uitwisselen. Dat
werkt sneller, goedkoper en met min
der fouten."
Het grootste project dat mede uit het
creatieve brein van Van der Graaff
ontsproot, is dat van de belasting
dienst in Apeldoorn. Daar komen mil
joenen aangiften van belastingplichti
gen samen. Loonbelasting, inkom
stenbelasting, vennootschapsbelas
ting, BTW, in- en uitvoerrechten,
noem maar op. EDI kijkt of de aangif
te juist is ingevuld. Vergelijkt de gege
vens met andere computerbestanden
en kan de terug te vorderen belasting-
Thoolse atmosfeer
drijft techneuten
tot grote daden
gelden meteen op de bankrekening
bijschrijven."
Foutieve aanslagen behoren wat Van
der Graaff betreft tot het verleden.
Verkeerde aangiften overigens ook.
Netwerk
Ingegeven door een beetje Thoolse
lucht zal via Walvis Van der Graaff
op den duur een enorm netwerk van
met elkaar communicerende compu
ters tot stand komen. Een netwerk dat
niet alleen papier, maar de nu nog
noodzakelijke computerfloppy's, dis
kettes en menskracht overbodig
maakt. "EDI zorgt voor minder hande
lingen, minder fouten. Een miljarden
besparing. Tarieven kunnen omlaag."
Walvis heeft nog een andere vinger in
de automatiseringspap. In Breda is,
naast circa honderd andere gebruikers,
de gemeente zelf aangesloten op Wal
vis Post. Een systeem waarin een
computer de inkomende en uitgaande
post registreert. Post die wordt gese
lecteerd op onderwerp, op afzender of
op adres. "Door een druk op de knop
krijg je alles op het scherm wat daar
mee te maken heeft. Wie een vergun
ning heeft aangevraagd, maten, voor
waarden. Een enorme tijdsbesparing."
De volgende Thoolse brainwave rolt
binnenkort, zo belooft Van der Graaff,
op de deurmat van advocaten en nota
rissen. "Electronische opbouw van
dossiers. Declaraties. De hele admini-
Gerard van den Heuvel woont
in Sint-Annaland. Hij begon
zijn journalistieke loopbaan in
1971 met een eigen persbu
reau in Rotterdam. Vervolgens
kreeg hij een vast dienstver
band bij de Sijthoff Pers,
met name het inmiddels opge
heven Economisch Dagblad
en het Rotterdams Nieuws
blad. In 1985 werd Gerard van
den Heuvel redacteur econo
mie van het Brabants Nieuws
blad. Sinds zijn verhuizing van
Klundert naar Sint- Annaland
is hij eigenaar van het persbu
reau Tholen.
zonderheden. "EDI zorgt dat aanvul
ling klaar staat als hij terugkomt. Dat
de klant betaalt en dat de voorraad in
de zaak op niveau blijft zonder dat er
een papier aan te pas komt."
Zonder tussenkomst van een baas of
planner ziet hij met hulp van EDI dat
er opstoppingen zijn, of filevormin
gen. EDI kent zijn dagprogramma en
zorgt bliksemsnel vooreen alternatief.
Mechanische iuf
Met behulp van vindingen van Van
Keulen kunnen afspraken worden ver-
Aad van Keulen in de jachthaven van Sint-Annaland.
stratieve afhandeling. Advocaten kun
nen snel straffen vergelijken. Wetboe
ken napluizen."
Van der Graaff voorziet een enorme
vlucht in het uitwisselen van gegevens
tussen particulieren en bedrijven, tus
sen particulieren onderling en tussen
bedrijven. Zoals mobiele communica
tie. Tijdens het autorijden bijvoor
beeld. Een servicemonteur met een
schermpje en een toetsenbord je dat in
verbinding staat met het bedrijf, in de
auto. Hij is klaar met een karwei en op
weg naar het volgende adres. Voordat
hij daar is, geeft hij in de computer aan
wat er is gebeurd. Aantal gewerkte
uren, gebruikt materiaal, andere bij-
anderd. Zoals met de automatische
secretaresse, een uitvinding van Uni-
call, het bedrijf van Van Keulen in
Steenbergen.
De klant belt naar Jan's baas om de
afspraak af te zeggen. De mechani
sche juf geeft de klant aanwijzingen
via het indrukken van toetsen op het
telefoontoestel. Die acties worden
door EDI opgevangen en in een paar
seconden omgezet in computertaal.
Zo verschijnt het bericht op het
schermpje in de auto van Jan en wijst
vervolgens waar, hoe en wat moet
worden afgehandeld.
EDI zorgt ervoor dat de zaak adminis
tratief met haar computercollega's
ben hoe mensen daarover denken.
"Normaal heb je dan een regiment
telefonistes nodig en maanden tijd om
de gegevens te verwerken."
Van Keulen wijst op de actie onlangs
voor deelnemers aan het Foster
Parentsplan. In de studio zaten tiental
len bekende Nederlanders telefoons
op te nemen, vragen te beantwoorden
en deelnemers te registreren. "Dat kan
de computer in zijn eentje en sneller.
Die kan aan tientallen bewoners tege
lijk vragen: Hebt u klachten? Ja? Dnik
dan toets 1 in op uw telefoontoestel.
Dan komt de computerstem terug.
Meer dan twee keer per week? Druk
dan toets twee. Enzovoort."
Hans van der Graaff uit Tholen in Rammegors.
i*>
elders wordt verwerkt en zorgt voor
de financiële afwikkeling.
Wie de techniek niet kan bijhouden
(en heus, garanderen zowel Van Keu
len als Van der Graaff, binnen een
paar jaar is het zover) kan zijn stem
altijd nog laten herkennen door de
computers van Van Keulen. "Want je
hoeft niet altijd een nummer in te
drukken. Je kunt tegen de computer
praten. Ons systeem is in staat klanken
te herkennen en daarop te reageren.
Dat kan in het Nederlands, maar ook
in het Japans of voor mijn part Chi
nees."
De gebruiker zegt tegen de computer
draai nummer een-twee-drie-vier-vijf.
Het apparaat is zo uitgerust dat het
gelijk aan het werk gaat. Op die
manier kun je het instrument monde
ling alle mogelijke opdrachten geven.
Van Keulen: "Bij een groenteveiling
geen gedruk meer op knoppen. De
computer hoort welke partijen er wor
den afgeroepen en noteert wat er
genoteerd moet worden."
Unicall heeft het druk met de verkoop
van het systeem. Zo is er meer. Uni
call ontwikkelde voor het Delftse
onderzoeksbureau TNO een systeem
waarbij een computer, uitgerust met
de duidelijke stem van een vlotte
twintiger, vragen stelt aan inwoners
van Assen en omgeving. TNO wil
weten of ze last hebben van het TT-
racecircuit. Na elk evenement wil
TNO de andere ochtend in kaart heb-
iTv mm
"Hier bij het Rammegors. Vogels kijken. Een prachtige manier om je te
ontspannen."
Zo kun je honderden verschillende
zaken verzinnen waarbij mensen door
een druk op of draai aan de knop kun
nen aangeven wat ze wel of niet vin
den en wat wel en niet moet gebeuren.
De Postbank, de ANWB en talrijke
kleinere ondernemingen maken
inmiddels dankbaar gebruik van deze
Thoolse inval.
De techniek houdt Van Keulen bezig.
Nog even werkt hij, met zijn acht
medewerkers, zijn brainstorms uit in
Steenbergen. Boven het pand van de
Edah huurt Unicall een etage. Binnen
kort hoopt het bedrijf te verhuizen
naar het gemeentehuis in St.Philips-
land. "Ze vragen er een redelijke prijs
voor", zegt Van Keulen over de impo
sante locatie.
Starter
Kritiek heeft hij op de afwikkeling
van de hypotheek door sommige ban
ken in Steenbergen. "Je loopt soms
tegen een berg. Ze vinden ons een zeer
riskant bedrijf', wijst hij op een
omzetstijging van een ton in 1991
naar ruim een miljoen gulden dit jaar.
'Toch worden we nog als starter
beschouwd. Nee, dan de Rabobank
Tholen. De hypotheek van mijn
woning was in een middag geregeld.
Desondanks snappen ze volgens mij
nog steeds niet wat mijn bedrijf pre
cies doet. Dat is ook moeilijk in te
schatten. Maar dat heeft eigenlijk niets
met die hypotheek in St.Philipsland te
maken. Het geeft maar aan hoe ban
ken hun risico's inschatten."
Die 'onwetendheid' is vermoedelijk de
oorzaak dat de bank nogal wat zeker
heden eist voor ze met geld voor de
aankoop van het St. Philipslandse
gemeentehuis over de brug komt. Van
Keulen snapt dat wel. Hij is zelf graag
zeker van zijn zaak. Daarom verruilde
hij een jaar of vier terug Rotterdam-
Zuid voor de Suzannaweg in St.Anna-
land.
"Na half zeven was je in onze buurt je
leven niet meer zeker. Een paar maal
per week werd er geschoten. De buren
handelden in alles en nog wat. Van
gestolen meubelen tot drugs. Injectie
naalden lagen op de speelplaatsen.
Dan heb je het met een schoolgaande
dochter snel bekeken."
Tholen ligt op rij-afstand van de rand
stad en is rustig. "Dat moeten we voor
al zo houden", waarschuwt hij voor al
te veel aantrekkingskracht op crimine
le randstedelingen. "Laten we het
eiland niet verpesten door het uitvoe
ren van allerlei toeristische en recre
atieve plannen. Dat versterkt het
importprobleem en zal de criminaliteit
verhogen." Hij wijst op Beverwaard.
Een eens rustieke woonwijk bij Rot
terdam. "Familie van ons vlucht daar
alweer vanwege de opkomende crimi
naliteit."
Vakantiebungalows
Van Keulen vindt het aantrekken van
schone industrie beter voor het eiland
dan uitbreiding van jachthavens en de
bouw van vakantiebungalows. Niet
omdat hij zelf vlak bij zo'n aanstaand
bouwproject woont. "Ik heb niets
tegen de bouw van vakantiewoningen
in de Suzannapolder. Wel tegen de
leegstand daarvan. Dat trekt criminali
teit. Daarvan zijn voorbeelden te
over."
Bij het gemeentebestuur vinden zijn
opvattingen weinig steun, ervaart hij.
"Daardoor liggen de Ouddorpen en
Renesses op de loer. Daar is vrijwel
alles gericht op het toerisme. Ook daar
is de criminaliteit sterk gestegen. Je
kunt er als het ware op wachten."
Een van de mogelijkheden om dat
gevaar te keren, is stemmen. Zelf
stemt hij christelijk rechts. "Niet uit
overtuiging. Ik ben tegen elke vorm
van fundamentalisme. Maar Tholen
moet niet opgeven wat het heeft. We
moeten daar zuinig op zijn. Christelijk
rechts wordt in de Randstad vaak ten
onrechte belachelijk gemaakt. Maar
SGUers bijvoorbeeld, zijn harde wer
kers die nergens de hand op houden.
Dat spreekt me aan."
HUPUS'liQÏ'.
FRANCAI3E
POSTE3
NE 88159'
Nadat we in 1971 met ons gezin van
uit Sint-Annaland naar Klundert ver
trokken, en daarna in 1977 naar Zuid-
Frankrijk, zijn we in principe nog
geen week zonder de Eendrachtbode
geweest. Dat schrijft ons Sari Moer
land-Ampt vanuit Saint-Chinian.
'Waarschijnlijk nog het meest om het
feit dat ik zelf ruim acht jaar bij de
redacteur van het blad, Briël Heijboer,
gewerkt heb en daar node afscheid
van heb genomen. Hoewel niet in
dienst van de Eendrachtbode (maar
van de boekhandel) kwam ik toch veel
in aanraking met het werk rond de
krant. Iedere week de zenuwen om te
zien dat de baas de teksten klaar moest
hebben vóór woensdagmorgen (hij
deed dit in die tijd alleen). Bij grote
drukte moest ik dan ook de kerkdien
sten verwerken. Daarna mochten we
het kantoor schoonmaken en een dag
of twee later begon de spanning weer
op te lopen. Vooral in de tijd van veel
(gemeenteraads)vergaderingen'.
Het gezin Moerland vertrok om
gezondheidsredenen naar een warmer
land en dat is hen goed bevallen. Dat
ze de Eendrachtbode zijn blijven lezen
heeft niets te maken met heimwee
naar Tholen. 'Maar met een beetje op
de hoogte blijven van het wel en wee
van vele bekenden en familieleden.
Want van schrijven komt in de prak
tijk niet zo veel', aldus Sari. Haar man
Hans leest vooral gespannen de ver
slagen van zijn favoriete voetbalclub
WHS. 'En verder lezen we de dorps
nieuwtjes en familieberichten, hoewel
daar steeds meer vreemde 'gezichten'
bij zitten'.
Zo blijven de Moerlands in ieder
geval nog een beetje op de hoogte van
de nieuwtjes op Tholen. Maar ook
door hun werk - de verhuur van
vakantiewoningen in de streek waar
ze wonen - ontvangen ze veel mensen
van Tholen. Verder verkopen ze hun
eigen wijn, en andere uit de streek, op
Tholen en daarbuiten.
4
1
