Strategische poort naar Zeeland
Plan Vossemeer
vastgesteld g.s.
Gevangenisstraf
twee Tholenaren
Eén miljoen gulden boete en 15 maanden celstraf directeur
H. Eversdijk
leidt tijdelijk
waterschap
Geen extra
verkiezingen
waterschap
Staten korten
subsidie voor
wao-platform
Bedrijf in St. Maartensdijk bestraft voor loonfraude
Stroper krijgt
volgend jaar
hogere straf
Provincie neemt verdedigingswerken Tholen in bescherming
Dik twee ton
voor afkopen
centrale dienst
Donderdag 10 november 1994
EENDRACHTBODE, DE THOQLSE COURANT
13
De provincie en de rijksdienst voor de monumentenzorg
willen de verdedigingswerken van Tholen tot monument
benoemen. De gemeente ziet daar echter het nut niet van
in. Ze meent dat het voortbestaan van de werken al vol
doende gewaarborgd wordt, omdat ze vallen binnen het
gebied dat tot 'beschermd stadsgezicht' is verklaard.
Strategisch
Eén keer nodig
Vervallen
Riool
Obstakel
Afgraven
Stemming ruilverkaveling in februari
Boomweide
Voor 24 maanden waarvan 6 voorwaardelijk
Uitzendbureau
Montagewerkers
pr
Vanaf 1 september volgend jaar zal
drs. H.Eversdijk optreden als inte
rim-dijkgraaf van het nieuwe water
schap Zeeuwse Eilanden. Het Eer-
ste-Kamerlid uit Rilland is op dit
moment voorzitter van de stuur
groep én het bestuurlijk overleg die
de fusie voorbereiden van de vier
Zeeuwse waterschappen boven de
Westerschelde. Het bestuurlijk
overleg heeft de benoeming van
Eversdijk voorgesteld aan gedepu
teerde staten. Hij moet de functie
gaan waarnemen tot een nieuwe
dijkgraaf in functie treedt.
Om de fusie, per 1 januari 1996, zo
soepel mogelijk te laten verlopen,
gaat per 1 september volgend jaar
een overgangsbestuur aan de slag.
Dit bestaat uit een algemene verga
dering van 62 hoofdingelanden. Zij
kiezen uit hun midden tien gezwore
nen, die de zaken gaan regelen met
betrekking tot de toestand na 1 janu
ari. Het waterschap Tholen levert 13
hoofdingelanden, waarvan er twee
gezworene worden. Overigens hoeft
op vervroegde verkiezingen voor
het waterschapsbestuur niet gere
kend te worden. "Tholen wil dat als
enige van de vier fusiepartners",
licht secretaris J.D. de Korte toe. In
een overgangsreglement zal gere
geld worden op welke manier het tij
delijke bestuur tot stand komt. De
provincie heeft daarbij ook een vin
ger in de pap.
Bij het waterschap Tholen gaat dijk
graaf I.C. Hage op 1 maart volgend
jaar met pensioen. Voor de periode
maart-september is een opvolger
nodig. Met het oog op de fusie ligt
het niet voor de hand dat nog een
procedure wordt gestart voor de
benoeming van een nieuwe dijk
graaf, geeft Hage zelf aan. Als waar
nemer in voorkomende gevallen
fungeert op dit moment gezworene
J.L. van Gorsel. Over de opvolging
van Hage zal het dagelijks bestuur
binnenkort een voorstel doen aan de
algemene vergadering van hoofdin
gelanden.
Stroperij door duikers kan per 1
januari veel zwaarder bestraft wor
den dan tot nu toe het geval was. Nu
staat het verbod op het meenemen,
doden of zelfs verontrusten van die
ren en planten in beschermde
natuurgebieden nog in de provincia
le verordening op de duiksport. Per
1 januari wordt het echter overgezet
naar de provinciale milieuverorde
ning. Dat betekent dat het stropen
dan onder de economische delicten
valt. Op het overtreden van het
'duikartikel' staat nu een maximale
gevangenisstraf van twee maanden
of een geldboete van enkele honder
den guldens. Straks wordt dat aan
zienlijk meer. Als de fout niet
bewust wordt begaan, is het een
overtreding en kan die theoretisch
een maximale straf van een jaar cel
of 25.000 gulden opleveren. Als er
gestroopt of opzettelijk vernield
wordt, kan daar maximaal zes jaar
cel of 100.000 gulden boete op
komen te staan. De provincie ver
wacht op die manier dat de politie
beter controle uit kan oefenen op het
stropen door duikers.
Gedeputeerde staten van Zeeland
voelen niets voor tussentijdse ver
kiezingen in verband met de fusie
van de vier waterschappen boven de
Westerschelde. De 62 hoofdingelan
den voor de voorlopige algemene
vergadering van het nieuwe water
schap Zeeuwse Eilanden moeten
door en uit de huidige vergaderin
gen gekozen worden. Omdat deze
bestuurders onlangs gekozen zijn,
vinden g.s. dat de democratische
beginselen voldoende gewaarborgd
zijn.
G.s. hechten aan een koppeling van
de waterschapsverkiezingen aan die
voor de gemeenteraad. Wordt daar
van afgeweken, dan ontstaat de situ
atie dat alle onlangs gekozen
bestuurders nog geen twee jaar zit
ting hebben, terwijl ook de nieuw
gekozen hoofdingelanden slechts
twee jaar zitting zullen hebben. In
maart 1998 zijn er immers opnieuw
verkiezingen. Ook het feit dat er
binnen vier jaar drie keer verkiezin
gen zouden moeten plaatsvinden,
noemen g.s. een belasting voor
zowel de waterschappen als de kie
zers. De opstelling van Middelburg
betekent, dat de hoofdingelanden
van het waterschap Tholen hun zin
niet krijgen.
In een notitie buigen g.s. zich ook
over de verdeling van de zetels over
de verschillende categorieën: inge
zetenen 24, gebouwd 13, onge
bouwd en bedrijfsgebouwd elk 10,
pachters 5. In het overgangsbestuur
krijgt Tholen 13 zetels, die als volgt
verdeeld zouden moeten worden:
ingezetenen 5, gebouwd 3, onge
bouwd en bedrijfsgebouwd elk 2,
pachters 1. In het dagelijks bestuur
(gekozen door en uit de algemene
vergadering) krijgt Tholen 2 van de
10 zetels. Hierin zou de verdeling
moeten worden: ingezetenen 3,
gebouwd, ongebouwd en bedrijfsge
bouwd elk 2, pachters 1.
Na de fusie zal de definitieve
omvang van zowel het algemeen als
het dagelijks bestuur vastgesteld
moeten worden.
Het bestuur van het wao-platform
heeft verontwaardigd gereageerd op
de plannen van de provincie om de
subsidie in 1995 voor de organisatie
te verminderen van 108.300 naar
82.500 gulden. Het bestuur van het
platform schreef een brandbrief naar
provinciale staten. "Het invoeren
van de wet terugdringing beroep op
de arbeidsongeschiktheidsverzeke
ringen, heeft voor veel Zeeuwen
ingrijpende gevolgen. Door de voor
genomen vermindering van de sub
sidie wordt echter op niet mis te ver
stane wijze nog eens ernstig gekort
op de mogelijkheden voor die toch
al gedupeerde bevolkingsgroep",
schrijft het wao-platform. Er zullen
minder mensen een beroep kunnen
doen op deskundige hulp en belan
genbehartiging. Dat zou weer bete
kenen dat er gekort moet worden op
de uren van de ondersteuningsfunc
tionaris en zo blijft er veel werk lig
gen. "We zijn dit jaar gestart met een
herbeoordelingsproject dat, gezien
het aantal aanmeldingen, zijn nut al
ruimschoots bewezen heeft. Het
project zal in 1995 moeten komen te
vervallen", deelt het platform mee.
Ook een vacatureproject om gedeel
telijk arbeidsongeschikten weer aan
een baan te helpen, zal stop gezet
worden. "De 25% korting op de
genoemde subsidie kunnen wij niet
anders vertalen dan met: een a-soci-
aal beleid", vindt het wao-platform
dat provinciale-statenleden vraagt
om het voornemen te herzien en de
wao'ers 'alstublieft niet dubbel te
pakken'.
De Vest is één van de resten van de verdedigingswerken die monument worden. Links de plaats waar voorheen de Oudelandsepoort stond.
Monumentenzorg vindt echter dat
'de bestaande bescherming op grond
van de wet niet toereikend kan wor
den geacht' of in ieder geval duide
lijker en meer omvattend zou moe
ten zijn. Daarom moeten de verdedi
gingswerken monument worden. Of
althans wat er nog van over is, want
in de loop der eeuwen is er heel wat
aan gesleuteld.
De naam Tolen' duikt voor het eerst
op in 1290. Zeventig jaar eerder
werd de polder bedijkt waarin het
stadje is gebouwd. Jan van Blois
was heer van Tholen en onder zijn
regering wordt er voor het eerst mel
ding gemaakt van verdedigingswer
ken.
Hij liet in 1365 voortmaken met het
graven van de grachten (vesten),
want Van Blois was in conflict
gekomen met zijn buurman, de heer
van Bergen op Zoom. Een jaar later
kreeg Tholen van haar heer de stads
rechten.
Op 16 mei 1452 brak er een grote
brand uit die vijfzesde van de
bebouwing, inclusief stadspoorten
en stadhuis, in de as legde. Men kon
dus weer van voren af aan beginnen.
Via tijdelijke belastingen werd de
wederopbouw gefinancierd.
In de Tachtigjarige Oorlog bleek
Tholen een strategisch punt te zijn.
De Spanjaarden toonden interesse
voor deze poort naar Zeeland. Want
het stadje was de enige toegang tot
Zierikzee, Zuid-Beveland en Wal
cheren. De Spaanse generaal Mon-
dragon trok dan ook via Tholen en
Sint-Annaland naar Sint-Philipsland
om het Zijpe over te steken en Zie
rikzee te veroveren. In die tijd was
Tholen ommuurd, had diverse
torens en vijf poorten. Die vijf
waren: de Waterpoort (ook wel
Gevangenpoort genoemd) aan de
noordkant van de haven, de Sint-
Andriespoort waarvoor later de
Oudelandsepoort in de plaats kwam,
de Verbrandepoort aan het einde
van de Verbrandestraat, de Vosse-
maersepoort die aanvankelijk poort
op Dalem heette en de Zuideindse-
poort die stond bij de haven aan het
einde van de Hoogstraat.
Tijdens de Spaanse overheersing
vluchtte om en nabij de helft van de
bevolking. De soldaten stookten de
leegstaande huizen op om in leven te
blijven.
Op 17 april 1577 ging Tholen als
laatste Zeeuwse stad over in handen
van de prins van Oranje.
Direct nadat de Spanjaarden weg
waren, werd begonnen met de aan
leg van bastions op de wallen. Van
af dergelijke torens kon men met
geschut de hele stad bestrijken en
natuurlijk ook het gebied erbuiten.
De bouw werd bekostigd door ker
kelijke goederen te verkopen en
belasting te heffen over het hele
eiland. Aan het einde van de 16de
eeuw werd er aan de overkant van
de Eendracht ook een verdedigings
werk gebouwd, het zogenaamde
kroonwerk Slikkenburg. In 1603
werd begonnen met de laatste fase
van de verdedigingswerken. Het
betekende een bijna totale vernieu
wing. Het merendeel van de wallen
moest worden verlegd zodat ze de
vorm aannamen van een ster met
zeven punten (bolwerken). Oor
spronkelijk had de stad een min of
meer onregelmatige, vijfkantige
vorm. Rond 1634 werden de laatste
grote werken aan de vesting vol
tooid.
In geval van oorlogsdreiging werd
de stad in staat van paraatheid
gebracht. Hoewel voorbereid op
aanvallen, werden de Thoolse ver
dedigingswerken slechts één enkele
keer beproefd. Dat was op 24 augus
tus 1712 toen Franse ruiters de stad
overvielen tijdens de Spaanse suc
cessieoorlog.
Als iets overbodig is, raakt het al
snel in verval. Uiteindelijk zou er
maar weinig van de oude glorie
overblijven. De poorten werden één
voor één neergehaald en vervangen
door aarden dammen of eerst nog
door eenvoudige houten bruggen. In
1580 ging de eerste poort al voor de
bijl; de Zuideindsepoort werd tij
dens vernieuwingswerkzaamheden
gesloopt. De twee torens volgden
zeven jaar later gelijk met de Sint-
Andriespoort. In 1603 werd de nieu
we Oudelandsepoort gebouwd, een
klein eindje van de plek waar de
Sint-Andriespoort had gestaan. Een
deel van de Vossemeersepoort werd
in 1814 geslecht en de rest volgde in
1850. Zes jaar eerder werd ook de
Oudelandsepoort, na twee eeuwen
dienst, afgebroken. De laatste werd
in 1849 neergehaald: de Waterpoort.
Er was nog een klein poortje: het
Slikpoortje. Dit werd waarschijnlijk
gebruikt om via de zuidkant van de
stad op de contrescarpe (oeverwal
tussen de gracht en het water van de
Eendracht) te komen. Bij koninklijk
besluit werd Tholen in 1814 van
haar functie als vesting ontheven.
De vest maakte, als gracht, ook
onderdeel uit van de verdedigings
werken van de stad. Hiervan is nog
het meeste overgebleven. Het zoete
deel is altijd al voor visserij
gebruikt. Echter wel op voorwaarde
dat de pachter er steeds nieuwe vis
in uit zou zetten en dat de magistraat
er ook eens een lijntje uit mocht
gooien. De eerste verzoeken om
oesterputten aan te mogen leggen in
de vest, dateren van 1868. Al snel
begonnen L. Moeliker en C.M.
Baaij met hun oesterputten. Behalve
om vis uit te halen, werd de vest ook
gebruikt voor minder gezonde
zaken. Zo kwam er bijvoorbeeld, in
sommige delen, een riool op uit. Dat
leverde, begrijpelijkerwijs, nogal
wat stank op. Naar aanleiding van
de vele klachten werd de lozing van
het riool verlegd naar de haven.
Maar doordat de oesterputten te veel
vervuilden, werd deze omlegging
later weer ongedaan gemaakt. En de
klachten begonnen weer van voren
af aan.
In de winter van 1931 en 1933 werd
de vest uitgebaggerd en de modder
die eruit kwam, werd gebruikt om
het moerassige deel van de gracht
tussen de Vossemeersepoort en de
haven op te hogen. Daar prijkt nu de
brandweerkazerne. Ook naast de
Molenvlietsestraat werd een stuk
van de gracht gedempt. Daar kunnen
momenteel de kinderen zich verma
ken op een speelterrein. In 1974
maakte de aanleg van een perslei
ding en rioolwaterzuiveringsinstal
latie een einde aan de stankoverlast
door de lozingen. In datzelfde jaar
werd ook de contrescarpe die rond
de zuidzijde van de vest liep (rond
de oesterputten), verzwaard en ver
hoogd tot zeedijk.
De gracht vormde soms ook een
lelijk obstakel. In 1869 was Tholen
alleen maar bereikbaar via dammen
bij drie van de voormalige stads
poorten. De inwoners vroegen dan
ook om nóg een dam als verbinding
tussen de Verbrandestraat en Plat-
sluis (tegenwoordig Molenvlietse-
dijk). Dat verzoek werd afgewezen,
maar één man kreeg vergunning om
met zijn gezin over te varen. Hij wil
de ook anderen wel meenemen voor
een halve cent. Later is er een voet
brug aangelegd en in 1920 kwam
dan de dam in het verlengde van de
Molenvlietsestraat.
De wallen rond de gracht behoren
ook tot de verdedigingswerken van
de stad. Ook hiervan is maar weinig
meer over. De haven liep regelmatig
onder water en daarom besloot men
in 1826 de haven te verleggen van
de zoete naar de zoute vest. Vervol
gens werd er een dijk aangelegd die
moest voorkomen dat er water in het
stadje liep. Op de wallen werden lin
den, essen en wilgen geplant voor
dekking en houtwinning. Doorn
struiken werden weggezet om een
eventuele bestorming te vertragen.
Later werd er beplant voor de sier.
Het eerste stadsplantsoen ontstond
aan het einde van de 18de eeuw. Het
was 'het Slingerbosje' aan de zuid
kant van Tholen. Daaraan dankt de
Bosstraat haar naam.
In 1844 volgde Tholen de mode om
wallen af te graven en er zogeheten
'wandelingen' van te maken. Dat
was goed voor de arbeidsver-
schaffing, verfraaiing en de houtop
brengst. Bovendien was men van
een stuk onderhoud van de verdedi
gingswerken af. In dat jaar werd aan
beide zijden van de Oudelandse
poort een stuk wal afgegraven en in
1850 volgde een deel bij de Vosse
meersepoort. In 1870 en 1888 wer
den de laatste stukjes wal aan de
landzijde geslecht en de vest werd
bij de Vossemeersepoort versmald.
In de jaren zestig van de vorige
eeuw werd een deel van de 'wande
ling' verkocht. Voornamelijk om er
arbeidershuisjes op te zetten. In
1907 is men daarmee gestopt om de
schoonheid van het plantsoen niet
verder aan te tasten. Een onderdeel
van de voormalige wallen waren
ook de molens. Nadat in 1575 de
stadsmolen bij de Zuideindsepoort
omgewaaid was, werd er een nieu
we, houten standerdmolen gebouwd
bij de Oudelandsepoort. In 1604
werd deze molen wegens werk
zaamheden aan de verdedigingswer
ken verplaatst naar een nieuw opge
worpen molenberg, de plek waar nu
De Hoop nog staat. De huidige, ste
nen standerdmolen is gebouwd in
1736.
De Verwachting, die nu onthoofd
aan de Vlasmarkt staat, werd in
1848 gebouwd. Dan was er ook nog
de zeskante gortmolen De Wind
hond die twee jaar later dan De
Hoop is gebouwd. De Windhond
stond op de plek waar voorheen
waarschijnlijk ook al een pelmolen
heeft gestaan en is in 1785 tot aan de
grond toe afgebroken. Dienden de
werken eens als verdediging voor de
stad, nu moeten ze zelf beschermd
worden. Als provincie en monu
mentenzorg hun zin krijgen, worden
de resten van de vest en de omwal
ling (voornamelijk aan de kant van
de haven) behoed voor verdere afta
keling. De gemeente wil dat ook
voorkomen, maar vindt het niet
nodig om er een monument van te
maken. Als beschermd stadsgezicht
zouden de gracht en wallen veilig
genoeg zijn.
Op 2 februari volgend jaar zal de stemming plaatsvinden over het land
inrichtingsplan Oud-Vossemeer. Dat is besloten door gedeputeerde sta
ten, die het plan - op advies van de provinciale planologische commissie
- ongewijzigd hebben vastgesteld.
Daarmee is niet tegemoet gekomen
aan bezwaren van L.J. en H. v.d.
Zande en van J. Bierens-Imanse. De
heren Van de Zande, die aan de
Boomdijk onder Tholen wonen,
hebben bezwaar tegen de verbreding
van de dijkovergang op de Hooiweg
én tegen het beplanten van de ber
men langs de Kortendijk en het
begin van de Oudelandsedijk. Op
laatstgenoemde dijken verwachten
ze, dat landbouwvoertuigen elkaar
niet meer zullen kunnen passeren.
En wat de bermverbreding betreft,
die zal maken dat het verkeer de
snelheid opvoert.
Volgens g.s. is dat laatste geenszins
het geval, omdat wél de bermen bre
der worden maar niet het wegdek.
De verbreding begint ook pas zo'n
80 meter voorbij de woning van Van
de Zande. En de beplanting van de
dijken is er nu ook al grotendeels,
terwijl uit een doodlopende weg als
de Kortendijk volgens g.s. nauwe
lijks tegemoetkomend verkeer te
verwachten valt. Maar de landin-
Uittreding uit de centrale dienst
gemeentewerken kost Sint-Philips
land 222.500 gulden. Gedeputeerde
staten hebben dit bedrag, dat voor
rekening komt van de nieuwe
gemeente Tholen, goedgekeurd.
De afkoopsom bestaat uit twee
onderdelen. In de eerste plaats een
bedrag van 70.000 gulden als
afkoopsom van wachtgeld. Daar
naast 152.500 gulden als vergoeding
voor de kosten van directie, admini
stratie en huisvesting. Dit is het
totaal van een vijfjarige, aflopende
bijdrage. Daarin is rekening gehou
den met een terugbetaling van
13.800 gulden aan Sint-Philipsland,
als aandeel in de vermogensstijging
van de centrale dienst gedurende de
twaalf jaar dat men aan de gemeen
schappelijke regeling deelnam.
De centrale dienst wilde ook dat
Sint-Philipsland het eventuele
wachtgeld voor districtshoofd M.J.
Laban voor haar rekening nam. De
gemeente wilde daarover geen uit
spraak doen en inmiddels is dit ach
terhaald omdat Laban heeft inge
stemd met een functie bij de nieuwe
gemeente Tholen.
richtingscommissie houdt bij de uit
voering, aldus g.s., rekening met het
verkeer.
De huiskavel van mevrouw Bierens
van de Kettingdijk wordt betrokken
in het natuurontwikkelingsproject in
de Schakerloopolder, en daarmee is
ze het niet eens. Maar g.s. wijzen
erop dat landinrichting niet uitslui
tend landbouwkundige verbeterin
gen beoogt. De betreffende kavel
valt onder de Zeeuwse uitwerking
van het Natuurbeleidsplan en de
landinrichtingscommissie moet der
gelijke gebieden zoveel als mogelijk
is uitruilen ten behoeve van toede
ling aan terreinbeherende natuurbe
schermingsorganisaties. Uitruil kan
alleen als de nieuwe toedeling
gelijkwaardig is aan de inbreng, wat
de realisering van het Natuurbe
leidsplan bemoeilijkt voor wat
betreft huiskavels. Eventuele uitruil
van deze kavels gebeurt alleen na
goed overleg en, in zijn algemeen
heid, in overeenstemming met de
belanghebbenden, aldus g.s.
De gemeente Tholen stemt in met
het plan, maar plaatst een aantal
opmerkingen. G.s. bevestigen nog
eens, dat de gemeente zal worden
betrokken bij de beplantingsplannen
voor de boomweide bij Oud-Vosse-
meer en het bos bij Tholen. Maar de
suggestie om een trapveld of sppel-
voorziening bij dat bos aan te leg
gen, wordt door g.s. van de hand
gewezen. Intensieve recreatie is niet
wenselijk omdat dit strijdig is met
de doelstellingen natuur en land
schap. Juist voor de aanleg van een
speelvoorziening wil de gemeente
bij het plan betrokken worden, ter
wijl de betrokkenheid bij Oud-Vos-
semeer ertoe moet leiden dat daar
beplanting komt die weinig onder
houd vergt. Tholen krijgt de boom
weide in beheer en onderhoud.
Themagroep vrouwen. De stich
ting Maatschappelijk Werk te Ber
gen op Zoom begint dinsdagmorgen
15 november met een themagroep
voor vrouwen tussen de 40 en 50
jaar. Het doel is antwoord te vinden
op de vraag: Wie ben ik, wat doe ik
met de rest van mijn leven? De bij
eenkomsten vinden plaats in het
kantoor van de stichting aan de
Zuidoostsingel van half tien tot half
twaalf.
Anderhalf jaar de gevangenis in. Daar kwam de straf op neer, die de
Bredase rechtbank gaf aan J.S. (24) uit Tholen en A.K. (23) voor dief
stal en heling. De officier van justitie had tegen K. drie jaar gevangenis
straf geëist en tegen S. twee jaar onvoorwaardelijk en zes maanden
voorwaardelijk alsmede een geldboete van 25.000 gulden. De rechtbank
bepaalde de straf voor beiden op 24 maanden celstraf waarvan 6 voor
waardelijk.
Een verzwarende omstandigheid
voor K. was, dat bij hem een semi-
automatisch geweer was gevonden.
Bovendien had hij al een flink straf
blad. Zowel S. als K., die destijds in
het Thoolse woonwagenkamp ver
bleven, hadden zich ook aan steun-
fraude schuldig gemaakt. Alleen op
K. en zijn vriendin heeft de gemeen
te Tholen meer dan 100.000 gulden
teruggevorderd.
De diefstallen werden in Zeeland,
Noord-Brabant en Zuid-Holland
gepleegd. Met de twee Tholenaren
waren zo'n dertig mensen bij de
strafbare feiten betrokken. De buit
bestond uit kleuren t.v.'s, fietsen,
autoradio's, tuinmeubelen, e.d.
Voordat de politie een inval deed op
het woonwagenkamp in Tholen
waren er telefoons afgeluisterd en
observaties verricht.
Rimax Consultants Designers and Constructors b.v. uit St. Maartens
dijk is tot een boete van 1 miljoen gulden veroordeeld wegens vervalsing
van de loonadministratie. Directeur LJ.F. (51) uit Papendrecht kreeg
15 maanden celstraf en medewerker G.F. (48) uit Schiedam moet 4
maanden de gevangenis in. Administratief medewerkster mevr. R.M.B.
(28) uit St. Maartensdijk kreeg alleen een voorwaardelijke straf van 3
maanden cel met een proeftijd van twee jaar.
Met die laatste uitspraak zat de Mid
delburgse rechtbank op dezelfde
hoogte als de eis van officier van
justitie mr. C. van Ginkel. In de
andere gevallen vonden de drie
rechters de eisen van de officier te
hoog. Hij wilde van Rimax eigenlijk
2 miljoen gulden boete zien en tegen
de directeur had de officier ook het
dubbele geëist: 30 maanden gevan
genis wegens het leidinggeven, dan
wel opdracht geven tot de loonfrau
de. Tegen F. luidde de eis 6 maan
den celstraf voor valsheid in
geschrifte. De zoon van de direc
teur, R.L. en loonadministrateur
W.L. uit Vlaardingen, waren voor
hun aandeel accoord gegaan met een
schikking van respectievelijk 1000
en 10.000 gulden.
In oktober 1992 deed de justitie een
inval in het kantoor van Rimax aan
de Haven in St. Maartensdijk. Even
na half negen 's morgens werd de
administratie in beslag genomen.
Het bedrijf, dat 131 tot 159 mensen
in dienst had, die als uitleenkracht
dienst deden in de metaalindustrie
en de offshore, was een soort uit
zendbureau. In het kantoor waren
alleen administratieve krachten
werkzaam.
Via de loonfraude had Rimax de
bedrijfsvereniging voor 607.207
gulden benadeeld en de belasting
dienst voor 1.489.435 gulden, dus
totaal 2.096.642 gulden, zo luidde
de aanklacht van justitie.
Dat gebeurde in de periode 1 januari
1989 tot en met 30 september 1992.
De vervalsing van de loonadminis
tratie bestond hieruit, dat een
gedeelte van de lonen, waarover
normaal belasting betaald moet wor
den, als onbelaste maaltijd- of reis
kostenvergoedingen werden
geboekt. De aangiftebiljetten van de
belastingdienst werden onjuist inge
vuld.
F. stuurde elke week voor 7821 gul
den valse rekeningen van zijn han
delsondernemingen en verhuurbe
drijf aan Rimax. In strijd met de
waarheid zou F. elke week 2 tou
ringcarbussen voor het vervoeren
van personeelsleden aan Rimax heb
ben ingezet. Hij gaf van elke 7821
gulden echter 6000 gulden terug aan
Rimax.
Mevr. B. deed van 1 januari 1989 tot
en met haar ontslag op 31 maart
1991 de loonadministratie voor
Rimax, waarbij ze in opdracht van
de directeur aan de fraude meewerk
te door (overwerk)lonen als maaltij
den- of reiskostenvergoedingen te
boeken.
De fraude werd door looninspec-
teurs van het GAK ontdekt, die in
januari en februari 1992 opdrachtge
vers en werknemers van Rimax ver
hoorden. Van meet af aan verdach
ten zij het bedrijf van strafbare fei
ten. Eigenaar L. schoof de verant
woordelijkheid voor de fraude af
omdat hij formeel geen directeur
van Rimax meer was. Volgens de
raadsman mogen ambulante werk
nemers als montagewerkers ook
onbelaste reis- en maaltijdvergoe
dingen genieten.
En als een individuele werknemer
op dat bedrag weet te besparen,
hoeft hij daarvoor geen belasting
premieheffing te krijgen. De werk
nemers van Rimax waren op pro
jectbasis werkzaam, veelal op min
der dan 20 aaneengesloten dagen
naar eenzelfde arbeidsplaats. De
raadsman voerde aan, dat 'volgens
wettelijke normen een onbelaste
reiskostenvergoeding van 1120 gul
den toegestaan is.' Er werd echter
maar 160 gulden per vier weken
geaccepteerd.
De raadsman vocht ook de handels
wijze van de bedrijfsvereniging aan
om kostenvergoedingen die zijn
aangemerkt als netto-loonbedragen
om te rekenen naar bruto. Met arres
ten van de Hoge Raad erbij werd
aangetoond, dat de werkgever niet
bij voorbaat de verschuldigde loon
belasting en premie voor eigen reke
ning heeft willen nemen. Naar de
mening van de raadsman was er ten
onrechte directe brutering van
bovenmatig geachte kostenvergoe
dingen toegepast. De benadeling
naheffing zou dan met 55 tot 60%
verminderen, aldus de raadsman.
Mede om die reden zal de rechtbank
de geldboete van twee miljoen
gehalveerd hebben.
Voor het fraude-onderzoek werd
een dertigtal werknemers van
Rimax door de jusititie onder
vraagd.
Dozen met in beslaggenomen administratie werden in oktober 1992 in een busje van de douane geladen.
