'Varkensvlees onrein en slecht' Budelpack wil absolute garanties om hinder stallen te zien voorkomen Landbouw is er de dupe van en Tholen wordt op kosten gejaagd 'Het zal best meevallen' Veel kritiek op rol gemeente bij zeven varkensstallen Varkenshouder Van Genugten: ramingen aan ruime kant Donderdag 13 oktober 1994 EENDRACHTBODE, DE THOQLSE COURANT Binnen vier tot zes weken nemen burgemeester en wethouders van Tholen een beslissing over de milieu vergunning voor zeven varkensstallen met 35.528 dieren in de Poortvlietse Weihoek. De initiatiefne mer van de handtekenin genactie tegen de nieuwe bedrijven, C.P. de Rijke, vermoedt dat de beslissing positief zal zijn. "Ik denk dikwijls, dat b. en w. staan te trappelen, dat de varkens er komen", zei hij woens dagavond tijdens een hoor zitting over de milieu-aan vragen in Meulvliet te Tho len. Inbrekers Mesttekort Nalatig beleid Twee miljoen Meten in Brabant Vliegen h I li Verkeersoverlast Verstoord Wegen kapot Volgens A. van Genugten uit Best hoeft Tholen zich niet zulke zorgen te maken over de komst van zeven varkens stallen. "Het zal heel veel meevallen", liet hij woensdag avond weten op de hoorzitting in Meulvliet. Geen welles-nietes Geen domme jongens De brochure 'Varkensvlees veelzijdig en lekker' van het voorlichtings bureau Vlees te Rijswijk is niet aan dhr. Christiaansc uit Poortvliet of mevr. Appelman uit St. Annaland besteed. Zij wijzen het gebruik van varkensvlees principieel af, zo bleek tijdens de hoorzitting over de komst van zeven varkensstallen naar Tholen. De huid kan gebruikt worden voor tassen en schoenen, maar het varken is er niet om te eten, maakte Christi- aanse duidelijk. "Dan ga je tegen de regels van God in, tegen een rein milieu. De profeet Jesaja spreekt daar ook over: 'Gij hebt verfoeilijk voedsel in uw pot en ik zal het bezoeken tot aan de vrucht van uw schoot.' En de wetenschap heeft aan getoond dat varkensvlees slecht is." Mevr. Appelman vond dat zowel de dieren als de natuur beschermd moeten worden. Ze zei tegen het vervoer van varkens in 'enge vracht wagens' te zijn. De St. Annalandse noemde het 'schandelijk' zoals de dieren getransporteerd worden. "Daarom gaat me de komst van de varkensstallen naar Tholen zeer na aan het hart. Het eiland waar ik 17 jaar woon, wordt geruïneerd. Ik heb er heel veel bezwaar tegen en het gemeentebestuur heeft in deze zaak een grotere taak dan de doorsnee burger, want mensen en dieren wor den door economische belangen in een hoek gedrukt", zei mevr. Appel man. Christiaanse vreesde overlast voor het toerisme, zoals bij een bepaalde windrichting stankhinder op cam pings. Het transport zal volgens hem ook problemen opleveren. "De wegen zijn niet geschikt voor zoveel vrachtwagens: elke 5 tot 7 minuten komt er één langs. Degene die de schade veroorzaakt, moet ervoor opdraaien", zei de Poortvlietse molenaar, die nog opmerkte, 15 jaar geleden met een opdracht naar Tho len gekomen te zijn, zoals eerder Simon Gieke (de ketter van Scher- penisse) naar de Weihoek. Zo'n 125 mensen toonden belangstelling voor de hoorzitting over de komst van zeven varkensstallen naar de Weihoek bij Poortvliet. Volgens burgemeester H.A. van der Munnik gaat het er niet om, of het college van b. en w. wel of niet graag varkens ziet komen. "Wij mogen niet naar eigen inzicht han delen, maar op basis van wettelijke regels. We dienen objectief te zijn. Als gemeentebestuur hebben we een grote verantwoordelijkheid, maar er is geen wet zo dicht, of er zit wel een gaatje in." Wat de zeven aanvragen betreft, leg de De Rijke de vinger bij de behoor lijke verschillen in aantallen tracto ren en vrachtwagens. Het ene bedrijf komt aan 57 voertuigen in de week en de andere aanvrager met meer varkens slechts aan 20. De Rijke bekritiseerde verder de afstanden tot de bebouwing. Zo is er in de aan vraag van A. v.d. Wouw voor een stal aan de Noormansweg 1000 m naar Scherpenisse genoemd, terwijl de afstand tot de watertoren maar 600 m is. "En bij de aanvraag van Jonkers aan de Zwarteweg is de plattegrond weer vertekend. Hij mag 200 m van een natuurmonument bouwen, maar ik mag er nog geen kunstmest strooien. Het belangrijkste is echter, dat de stallen in de Weihoek komen op puur zuurgevoelig veen. Dat is in een nieuw rapport van het water schap nog eens bevestigd. En de mestafzet is waarschijnlijk niet geregeld. Bovendien gaat het niet om te verplaatsen, maar om nieuwe bedrijven. B. en w. van Tholen vin den dat allemaal maar goed, maar wanneer je de aanvragen doorneemt, is het een verschrikkelijk slordige boel!", zei De Rijke onder groot applaus. Mevr. Schepop van DAS rechtsbij stand sprak namens De Rijke, M. Veraart en M.J. Kooijman. Zij gaf het gemeentebestuur van Tholen de schuld van de 'zeer kwalijke maat schappelijke ontwikkeling.' "Een aan nieuwkomers. Evenals Krijnen noemde hij de bloemdijken als argu ment om de stallen te weren. Sauter vroeg zich af, of de gemeente de mestproduktierechten en de nieuwe fosfaatnorm wel bij de beoordeling van de aanvragen betrokken had. "Gezien de niet al te florissante ont wikkelingen in de landbouw zal men de varkenshouderij als neven tak op Tholen in overweging nemen. Daarvoor is goede inpassing in het landschap nodig met bomen en struiken, maar dan wordt het open poldergebied in de prachtige Wei hoek verstoord", zei Sauter, die een pas op de plaats wilde. Twee woordvoerders van land bouworganisaties, J.L. van Gorsel namens ZMO en M.D. Geuze namens Ons Voordeel, vreesden met name beperkingen voor bestaande bedrijven. "Het is een bij zonder moeilijke zaak waarover we spreken, mede gezien de situatie in de akkerbouw", zei Van Gorsel. "We hebben niets tegen varkens, dat zeggen we heel nadrukkelijk, maar ons probleem is, dat bestaande land bouwbedrijven in hun ontwikkelin gen worden beknot en belemmerd. Als de gemeente bloemdijken aan wijst, legt dat beperkingen op aan bestaande bedrijven en niet aan de nieuwe varkensstallen. In een mest- tekortgebied als Tholen kun je een ammoniakreductieplan opstellen en daarmee de uitstoot beperken tot 15 mol. Binnen de milieuwetgeving zijn er voldoende mogelijkheden om op te treden", aldus de ZMO- bestuurder. Geuze bekritiseerde de gemeente omdat het bestemmingsplan buiten gebied eerder gewijzigd had moeten worden. "Dat moet elke 10 jaar gebeuren en de landbouw is er de dupe van, dat de verandering nog niet doorgevoerd is. Tengevolge van het nalatig beleid moet nu alles der mate aangescherpt worden, dat de lasten op de landbouw afgewenteld worden. Er zijn creatieve maatregelen nodig om de buiten-proportionele komst van varkens te voorkomen. Anders ontstaan er nadelige gevolgen voor de ruilverkaveling. De toedeling van gronden komt in het gedrang omdat de waardering minder is. Verder kunnen de polderwegen het trans port niet verdragen. De gemeen schap wordt op hoge kosten gejaagd. We zijn helemaal niet tegen varkens, prima, maar wat nu op ons afkomt, is industrie. Gezins bedrijven graag, maar niet op deze manier", zei de voorzitter van Ons Voordeel in Poortvliet. Budelpack vreest het ergste wanneer de zeven varkensbedrijven naar de Weihoek komen. Bacteriologische besmetting van de omgevings lucht, geur- en stankoverlast, besmetting van aan- en afvoerwegen, onaanvaardbare verkeersoverlast op de al maximaal gevulde wegen en nationale en internationale relaties worden met een negatief beeld opge scheept, wanneer ze regelmatig varkenstransporten het verpakkingsbe drijfzien passeren. "Bij een onvoldoende beheersing van de bacteriolo gische omstandigheden binnen Budelpack kan zelfs het voortbestaan van de onderneming in het geding zijn", zei directeur A.A. Nieuwkerk tijdens de hoorzitting in Meulvliet in een uitvoerig betoog. De werkgelegenheid zou wel eens kunnen verminderen in Poortvliet wanneer Budelpack voor miljoenen guldens moet investeren om de overlast van de varkensstallen te voorkomen, want dat kan niet op de klanten verhaald worden. En niet alleen het bedrijf, ook de inwoners zullen er volgens Nieuwkerk onder lijden. "De bacteriën landen name lijk ook op de boterham van de omwonenden. En met meer bacte riën kun je veel sneller ziek wor den." De Budelpack-directeur schetste, hoe de levensmiddelen, cosmetica, medicijnen en hygiënische artikelen op basis van de allerbeste hygiëni sche condities in Poortvliet worden verpakt. Hiervoor zijn miljoenen guldens geïnvesteerd om de bacte riologische omstandigheden in de lucht, werkruimtes en machines te bewaken. Schimmels in de lucht, op de vloeren, wanden en machines worden in de gaten gehouden, even als de stofgehaltes in de lucht en het aantal insecten dat in de insectendo- ders wordt opgevangen. Daarmee wordt de grootst mogelijke waar borg geschapen voor de klanten. Het op peil houden van het controlesys teem kost elk jaar bijna 2 miljoen gulden. In de afgelopen vijf jaar dat Budel pack de metingen verricht, is één keer een verpakkingslijn stilgelegd omdat de normen overschreden wer den. "Het is van essentieel belang, dat de omgevingslucht niet verder besmet raakt, gelet op de ongetwij feld zeer hoge extra kosten, die ermee gemoeid zullen zijn om de lucht te zuiveren, binnen aanvaard bare normen.' Nieuwkerk vertelde, dat hij in Bra bant bij een aantal varkensmesterij- en buitenmetingen had laten doen. "In de omgeving van de stallen is er sprake van een zeer ernstige bacte riologische verontreiniging van de lucht: tien keer zoveel als nu in Poortvliet het geval is. Op 300 meter van de stallen hebben we zes keer en op 500 meter vier keer de huidige bacteriologische verontreiniging rond ons bedrijf gemeten. Vooral verontrustend daarbij is, dat er bij diverse metingen grote aantallen ziekteverwekkende bacteriën wor den aangetroffen die behoren tot de entero- en coligroep." Nieuwkerk erkende, dat de metin gen bij traditionele varkensstallen zijn verricht en niet bij groene label stallen die op Tholen komen, maar die nog nergens volledig zijn geïn stalleerd of in de buurt van traditio nele stallen staan, waardoor er geen betrouwbare metingen mogelijk zijn. Maar ook met groene label stal len vreesde de Budelpack-directeur aanzienlijke problemen. Hij noemde de besmetting van Olvarit en Brinta om aan te geven, hoe nauw het bij levensmiddelen ruikt. De directeur pleitte voor nadrukke lijke voorwaarden in de milieuver gunning om schade te voorkomen, o.a. door eisen aan de luchtfilte- ringssystemen van de stallen. Met eisen aan de geuruitstoot zou het C.P. de Rijke van de Kadijk fulmineert tegen de komst van de varkensstallen. Directeur Nieuwkerk van Budel pack, waar de hygiënische maat regelen prioriteit hebben. extra aantrekken van vliegen moe ten worden voorkomen. "Op dit moment bevat de omgevingslucht van Budelpack al teveel insecten, wat met name een gevolg is van de omgeving waarin het bedrijf is gevestigd. In een periode van twee weken dringen in de verschillende pakruimtes op dit moment tussen de 5 en 100 insecten binnen, die door de insectendoders worden afgevan gen. We zijn al bezig met extra maatregelen om het maximum op 25 te brengen, wat een veilige norm is. Vliegen brengen twee risico's mee: bacteriologische besmetting van produkten en de aanwezigheid van een vlieg op zich in een levensmid del. Verder zou een ammoniakgeur desastreuze gevolgen hebben voor melkpoeder, babyvoeding en choco- ladeprodukten. Die absorberen onmiddellijk iedere geur en maken ze niet meer consumeerbaar. Van daar dat Budelpack absolute garan ties vraagt." Naast de verontreinigingen, o.a. ook van banden van vrachtwagens met varkenstransporten, vreest Nieuw kerk ook verkeersoverlast. Met Budelpack en Bouman-Potter aan de Paasdijkweg is volgens de directeur de maximale verkeersbelasting bereikt. "Aanvullende verkeers maatregelen zullen nodig zijn om een onaanvaardbare overlast voor de huidige bedrijven en voor de aan grenzende bewoners te voorkomen. We hebben er buitengewoon veel moeite mee, als grote transporten van en naar de varkensmesterijen onze bedrijven aan de Paasdijkweg gaan passeren. Dat zeer belangrijke, maar volstrekt emotionele element, kan niet worden vergeten." Nieuwkerk sprak tenslotte het ver trouwen uit, dat het gemeentebe stuur dat zich vele jaren sterk heeft ingezet voor de groei en bloei van Budelpack, zich nu ook zal inzetten om het opgebouwde te beschermen voor de toekomst. exclusiviteit van b. en w. wordt daarmee doorbroken." Volgens Krij nen kunnen met behulp van een ammoniak-reductieplan bestaande bedrijven beschermd worden. "Tot op het varken nauwkeurig kun je dan de situatie bepalen." De rechtskundig adviseur van het echtpaar De Rijke pleitte er ook voor om het niet benutte deel van de aanvragen na drie jaar te laten ver vallen. Hij kwam, alles bij elkaar optellend, aan 10.000 transportbewegingen per jaar. "De wegen zullen kapot gere den worden en elke 40 minuten den dert er een vrachtwagen door de dor pen." Krijnen achtte het regelen van toegestane rijroutes van groot belang. En het varkensvoer moet volgens hem gekookt worden om de overlast van vliegen te beperken. "Grijp alle kansen en laat zien, dat het b. en w. ernst is om deze ongewenste ont wikkeling op Tholen te voorko men", aldus Krijnen. Drs. A.G.M. Sauter van de Natuur- vereniging Tholen plaatste vraagte kens bij de economische levensvat baarheid van de varkensbedrijven. Hij twijfelde er ook aan, of het om verhuizers ging. Eerder dacht Sauter oplettend bestuur had tijdig een voorbereidingsbesluit moeten nemen om de zeven varkensstallen te voorkomen. Deze overval moet voorzienbaar zijn geweest", aldus mevr. Schepop. Dhr. L. Krijnen van het rechtskun dig adviesbureau Brabant uit De Heen borduurde daar, eveneens in opdracht van De Rijke, op voort. "Tholen had een verouderd bestem mingsplan en heeft de deur open gehouden. De kinderen konden er in en uit, maar nu staan er zeven inbre kers in de keuken. We zien het gemeentebestuur graag als mede strijder om te voorkomen dat deze megabedrijven naar Tholen komen en daar zijn mogelijkheden voor. Stank is wel geen juridisch argu ment, maar het is toch van belang. En duizenden varkens die in kleine hokken onder onmenselijke omstan digheden leven, is juridisch ook niet houdbaar, maar toch belangrijk." Krijnen zei zich op technische pun ten te willen werpen om de varkens stallen tegen te houden. "De bloem dijken zijn daarbij een belangrijk wapen om de vergunningen te wei geren. Er liggen zuurgevoelige bloemdijken op 300 m van de geplande stallen! De gemeenteraad heeft de bevoegdheid voor zuurge voelige gronden nog strengere nor men op te stellen, onder goedkeu ring van gedeputeerde staten. De Varkenshouder Van Genugten: je weet wat je in agrarisch gebied kunt verwachten. Hij sprak namens zijn broer H. van Genugten (diezelfde avond nog te zien in het televisieprogramma Nova), die aan de Bram Groenewe- geweg een stal voor 4800 varkens wil bouwen en A. v.d. Wouw uit Best, die aan de Noormansweg een bedrijf met 5400 varkens wil stich ten. De door verschillende bezwaar den gevreesde hoge aantallen tracto ren en vrachtwagens zullen volgens Van Genugten meevallen. "De transportbewegingen zijn namelijk moeilijk in te schatten en daarom ga je aan de ruime kant zitten. Boven dien moet je niet denken, dat de aan gevraagde bedrijven ook zo bouwen zoals in de plannen staat. Maar de kans is er nu eenmaal, de gemeente legt geen plafond." Van Genugten stond overigens niet te trappelen om naar de Weihoek te komen. "Wij willen alles behalve weg uit Brabant, maar we worden gedwongen. De druk in Brabant wordt groter en de overheid wil var kensbedrijven verplaatsen." De man uit Best maakte er bezwaar tegen, dat bloemdijken als barrière voor de varkensbedrijven opgeworpen zou den worden. "Dan kan er niets agra risch meer op Tholen." Van Genugten hield Budelpack- directeur Nieuwkerk, die ernstige bezwaren maakte tegen de komst van de zeven stallen, voor, dat hij zich dan maar niet in een agrarisch gebied had moeten vestigen. "Je weet wat je in een agrarisch gebied kunt verwachten." Nieuwkerk wees die stellingname af. "Budelpack zit op een industrie terrein, dat grenst aan agrarisch gebied, waarvan we alle jaren dat we hier gevestigd zijn, geen overlast hebben gehad. En dat willen we zo houden!" De hoorzitting werd strak geleid door burgemeester Van der Munnik, terwijl wethouder Van der Jagt van milieuzaken en de ambtelijke advi seurs Steenpoorte, Westdorp, Roe land en mevr. Hertogs meeluister den. De burgemeester had in de week voor de hoorzitting, drie kaar ten met een afbeelding van een var kentje thuis ontvangen. "Kennelijk een fan die mijn genegendheid zoekt, maar onbekend is wie?" Uitsluitend mensen die eerder schriftelijk bezwaar hadden geuit, mochten het woord voeren. "Wij vragen u daarbij verschoond te blij ven van een inhoudelijke discussie, want dat wordt een welles-nietes spel waar niemand wat aan heeft. De mondelinge bezwaren nemen b. en w. mee bij de tweede beoordeling van de zeven aanvragen. Na onze definitieve beslissing, binnen 4 tot 6 weken, wordt het besluit zes weken ter inzage gelegd. Er is dan beroep mogelijk bij de Kroon. Is het besluit ten gunste van de aanvragers, dan kunnen bezwaarden een kort geding aanspannen bij de Raad van State. Blijf daarom alert op alle ontwikke lingen." De burgemeester wees beschuldi gingen van juridisch adviseur Krij nen over onbehoorlijk bestuur 'vol strekt van de hand.' Van der Munnik zei het ook niet te durven om een advocatenkantoor van slecht werk te beschuldigen. Hij erkertde, dat het bestemmingsplan buitengebied om de tien jaar gewijzigd dient te wor den, maar daarop staat geen sanctie en de kostbare procedure duurt 4 tot 5 jaar. Met het voorbereidingsbesluit dat de gemeenteraad heeft genomen, is er tot juni 1995 de tijd om de zaak planologisch te regelen. "Maar de zeven aanvragen moeten we afhan delen op basis van het oude bestem mingsplan, zonder veel beperkin gen. De milieuwetgeving is daar voor de basis. De zeven aanvragen zijn - op soms ongebruikelijke uren - binnen een week bij de gemeente bezorgd. We hebben niet met dom me jongens te maken", zei Van der Munnik. Krijnen wilde het woord onbehoor lijk bestuur terugnemen, maar wel van naïviteit spreken. "Er zat name lijk 10 dagen tussen de aankondi ging van de raadsvergadering waar in de varkensinvasie gestopt werd en het daadwerkelijke besluit, ter wijl dat minimaal maar 2 dagen hoeft te zijn." De burgemeester wees ook die kwa lificatie af. "Soms wens ik om een kind te zijn, maar naïef zijn we als gemeentebestuur van Tholen toch niet."

Krantenbank Zeeland

Eendrachtbode /Mededeelingenblad voor het eiland Tholen | 1994 | | pagina 13