'Dit kan alleen maar in de Polder' 1 Geef maar eens een paar mooie boeken hoor, ome Jan' Gratis zakje met compost Anna Jacobapolder verrast scheidende kruideniers met cadeau Huisbazen niet langs achterdeur in waterschap Modder uit Bruintjeskreek D66 bepleit nieuwe bezems 'We zijn in de Polder wat vrijer dan in St. Philipsland' De vrije, particuliere bibliotheek van Anna Jacobapolder 'We bin vrie en we willen ook vrie bluve' Donderdag 6 oktober 1994 EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT 17 "Dat er zoveel mensen naar het feest komen als een klein kruideniertje afscheid neemt, dat kan alleen maar in de Polder", zei een ontroerde Piet van der Reest zaterdag middag in Ons Dorpshuis te Anna Jacobapolder. Op de receptie nam het echtpaar Van der Reest-Goudzwaard officieel afscheid van hun klanten en ging de winkel over naar mevr. A. Doorduyn-Schaap uit Schiedam. Vlees snijden Tuinset Anna Jacobapolder heeft een bibliotheek, die uniek is in ons land. Twee mannen van 77 en 64 jaar zijn elke vrij dagavond van kwart voor zeven tot half acht in Ons Dorpshuis aanwezig om in de leesbehoefte van acht tot negen bewoners te voorzien. Of de dienstverlening nog lang zo kan blijven bestaan, is de vraag. Het geld om tel kens nieuwe boeken te kopen, wordt schaars. Een boek van 27 gulden moet 54 keer uitgeleend worden, wil de bibliotheek in de Polder eruit springen. Appels en peren Gemoedelijk Sinds 1948 Vrie bluve Nieuwe doseren Belangeloos I Cabaretier Paul van Vliet had in de jaren zeventig een act over het 'reservaat voor uitgestorven Neder landers'. Daarin zat ook de laatste kleine kruidenier. "Gevangen vlak voor het moment dat hij tussen twee supermarkten werd doodgedrukt", legt Van Vliet in zijn hoedanigheid van gids uit. In Anna Jacobapolder bestaat er echter nog steeds zo'n kleine kruidenier. Hoewel het echt paar Van der Reest afscheid nam, kreeg de enige winkel in de Polder een nieuwe eigenaresse die min of meer op dezelfde voet door wil blij ven gaan. Het was een drukte van belang in Ons Dorpshuis, dat het aantal belangstellenden maar ter nauwer- nood kon bergen. Bijna iedereen uit Anna Jacobapolder en de Sluis kwam afscheid nemen van hun krui denier, en kennismaken met de nieu we eigenares van de winkel. Van nog geen één jaar oude peuters tot en met ouden van dagen die moesten worden gehaald en gebracht; ze waren er allemaal. Piet en Jo van der Reest waren jarenlang degenen die de boodschappen verzorgden voor veel van de aanwezigen. Maar ook de wat jongere inwoners wisten de zaak te waarderen. Niet altijd voor een hele lading koopwaar, maar vaak ook voor dat ene dingetje dat niet meer in huis was, of dat men vergat mee te nemen. Toen de zaal al een heel eind gevuld was, begon medebeheerster E.A. van der Reest-Lindhout van Ons Dorpshuis aan een gedicht waarin hoogte- en dieptepunten uit het win kel iersbestaan van de familie Van der Reest naar voren werden gehaald. Zo was er de kwestie van de vleessnijmachine. Jo van der Reest sneed zich daarmee eens lelijk in de hand. Maar terwijl anderen zich om haar bekommerden, riep zij: "Oh nee, nou zit dat stukje vlees van mij bij het onsje voor de dominee." Ook de vele hulp die het echtpaar in de loop der jaren kreeg van buren, kennissen en familie werd toege licht. Mevr. Van der Reest-Lindhout roerde ook de klantvriendelijkheid van het kruideniersechtpaar aan dat zelfs na sluitingstijd nog bereid was om mensen 'via de achterdeur' te helpen. Er werden op deze middag, zoals op alle recepties, vele handen geschud waarbij ook die van burgemeester A. Verbree. De cadeaus stapelden zich op bij het podium. Mevr. Van der Reest-Lindhout besloot een tijd je geleden om niet af te wachten wat de mensen zelf zouden geven. Ze ging met de collectebus door Anna Jacobapolder en de Sluis, inclusief de boerderijen buitenaf. Zo haalde ze geld op voor een gezamenlijk cadeau. Het niets vermoedende krui deniersechtpaar werd op het podium weggezet en kreeg uit handen van mevr. Van der Reest-Lindhout, namens alle inwoners, een complete tuinset aangeboden. De aanblik hier van liet Piet en Jo van der Reest even sprakeloos. In zijn dankwoord zei een wat zenuwachtige Piet van der Reest: "Ik weet eigenlijk niet wat ik moet zeggen, een speech heb ik niet voorbereid. We hadden dit helemaal niet verwacht." Van der Reest bedankte degenen die hen altijd hielpen en tot slot ook de inwoners. "Zoiets kan alleen maar in de Polder. Ik wil u hartelijk bedan ken, want van de klanten hebben we het al die jaren moeten hebben." Het echtpaar Van der Reest, dat altijd verknocht is geweest aan Anna Jacobapolder, gaat noodgedwongen in Sint-Philipsland wonen. Er was geen huis beschikbaar in hun eigen dorp. "Maar we komen nog terug. U zult ons nog regelmatig voorbij zien komen", stelde Van der Reest de aanwezigen gerust. Naast het scheidende kruideniers- paar, stond de familie Doorduyn- De scheidende kruideniers Jo en Piet van der Reest-Goudzwaard zijn verguld met de tuinset die ze van de inwoners van Anna Jacobapol der en de Sluis kregen. Schaap in het middelpunt. Mevr. Doorduijn zet de winkel voort en krijgt daarbij hulp van de 17-jarige Jolanda Burger uit Sint-Philipsland. Het is voor mevr. Doorduyn echt een hobby, want haar eigenlijke beroep - dat ze 25 jaar uitoefende - ligt in de verpleging. "We komen uit Schiedam en waren eigenlijk alleen op zoek naar een kleinere woning in een mooiere omgeving. We hadden al heel wat huizen in de rustigere gebieden gezien, maar daar moest Piet en Jo van der Reest bekijken één van de vele cadeaus die ze kregen. In het midden die nieuwe eige naars; het echtpaar Doorduijn. De provincie Zeeland is niet van plan om woningcorporaties directe zeggenschap te geven in de water schapsbesturen. Het gewest Zeeland van de Nationale Woningraad pleit bij gedeputeerde staten voor het instellen van bestuurszetels voor de woningverhuurders. De huidige ver kiezingsprocedure waarborgt niet de gewenste bestuurlijke invloed van woningcorporaties. Als redenen voor een dergelijke invloed wordt aangevoerd: de corporaties dragen via de omslagen fikse bedragen bij aan dé waterschappen. En als beheerders van onroerend goed heb ben ze belang bij randvoorwaarden die door derden gesteld worden. Verder is de manier waarop de schappen hun taken vervullen van belang voor het gevoerde woningbe- heer en de beleving van het woonge not door de huurders. De Middelburgse bestuurders zijn niet eens bereid over het voorstel van de woningraad te praten met de waterschappen. In het kiesreglement hebben g.s. bewust het instellen van zogenaamde kwaliteitszetels nage laten, omdat dit op gespannen voet staat met het onlangs ingevoerde systeem van directe verkiezingen. Een ingeland of organisatie die een bestuurszetel wil, zal op zoek moe ten naar draagvlak in de samenle ving. Tweede bezwaar van g.s. is, dat een precedent zou worden geschapen als de woningcorporaties een zetel zouden krijgen. Andere organisaties kunnen dan met recht eveneens een claim leggen. In het algemeen bestuur van het waterschap Tholen had de stichting Beter Wonen altijd een vertegen woordiger. Hoewel er bij de verkie zingen in maart opnieuw twee kan didaten waren, zijn zij echter geen van beiden gekozen. Het waterschap gaat - samen met beheerder Het Zeeuwse Landschap - bekijken of in de Bruintjeskreek op Sint-Philipsland de té voedselrijke modderlaag verwijderd moet wor den. Dit om de waterkwaliteit in het natuurgebied te verbeteren. Sinds het gebied drie jaar geleden gedeel telijk werd afgesloten van andere waterlopen, is de transportfunctie van het gebied voor landbouwwater sterk afgenomen. Daardoor komt minder voedselrijk en mogelijk met bestrijdingsmiddelen verontreinigd water in het natuurgebied terecht, evenmin als zoet water bij het inla ten van water uit het Zoommeer. De invloed van de isolatie wordt nauw lettend gevolgd, evenals het water peil. Een project met de bedoeling de Bruintjeskreek verder te isoleren is aangemeld in het kader van het Intentieprogramma Bodembescher- mingsgebieden. Nu al watert 315 hectare landbouwgrond buiten het gebied af. Als genoemd project zal zijn uitgevoerd, komen daar nog eens 88 hectare én een overstort bij. Problemen met té voedselrijk water doen zich niet voor in een aantal kleinere gebieden, waar geen pol derwater wordt aangevoerd: de een denkooi, de Weel (St.Maartensdijk), de Geulsche weel, het Diepe Gat, de Visserij, de Wiel, den Breejen, kreekrest Hollaerepolder en Ram- megors. Anders is dat met de Win- kelzeesche Watergang en de Hikse- kreek noordelijk van de Kreekweg. Daar kunnen belasting met mest stoffen en verontreiniging met bestrijdingsmiddelen problemen geven. Onderzoek naar herstelmaat regelen volgt. In overleg met de beheerders wordt bekeken welke maatregelen wense lijk zijn om de verdroging in het Diepe Gat, de Geulsche Weel en de eendenkooi tegen te gaan. meestal heel veel aan opgeknapt worden", vertelt haar man L. Door duyn. "Via een makelaar kwamen we bij het huis in de Noordweg terecht. In de omschrijving stond 'huis met hobbyruimte', maar toen we het zagen, bleek het een winkel tje te zijn. En mijn vrouw vond het leuk om het voort te zetten." De nieuwe eigenares vult aan: "Meer als uitdaging en hobby hoor". Vracht wagenchauffeur Doorduyn, die voornamelijk in de Benelux rijdt, vindt Anna Jacobapolder een mooi dorp. "Wat me meteen opviel toen ik hier kwam en mijn motor uitzette, was dat je de vogels kon horen flui ten. En niet ééntje, maar een hele boel. In Schiedam hoor je dat al jaren niet meer." Ook mevr. Door duyn is tevreden over haar nieuwe woonplaats. "Het is hier heerlijk rus tig en de bevolking is vriendelijk. Ze doen hier ook meer voor elkaar dan in een stad." Veel van de inwoners van Anna Jacobapolder en de Sluis zijn ook blij dat 't winkeltje toch voortgezet wordt. Er komt zelfs een postagentschap in zodat de inwoners van de Polder voor hun postzaken niet helemaal naar Sint-Philipsland hoeven. (VVD) en P. van Belzen (RPF/GPV) dinsdagavond uit om met de excursie rekening te houden. "De installatie werkt nu op volle capaciteit ook al zijn nog niet alle gemeenten aangesloten. We kunnen dan de eerste Zeeuwse compost bekijken want bij de opening van de fabriek is compost uit Brabant gebruikt." Van de Heuvel vroeg (schertsend) of hij de compost dan gratis mee kon nemen. "Misschien krijg je een zak- mee," zei Van der Jagt. De raadsleden van de commissie openbare werken gaan over zes weken in Nieuwdorp kijken hoe de eerste Zeeuwse compost eruit ziet. Nu het gescheiden inzamelen van groente-fruit-en tuinafval op gang is gekomen is de gemeente benieuwd naar de resultaten uit de compos- teerfabriek van OLAZ (openbaar lichaam alvalverwerking Zeeland). Wethouder J. van der Jagt nodigde de raadsleden M.J. Klippel (SGP), M.A.J. van der Linde (PvdA), M.A. van Beek (CDA), J. van den Heuvel De samenvoeging van de gemeenten Tholen en Sint-Philipsland is een goed moment voor vernieuwing, vindt D66. Nieuwe bezems, in plaats van de gezichten die vaak al jarenlang in een van de twee huidige gemeenteraden te zien zijn geweest. Dat schrijft de partij in het verkie zingsprogramma voor de komende vier jaren. In dat programma wordt een groot aantal zaken opgesomd. D66 wil ondermeer dat het gemeentebestuur beter naar de inwoners luistert. Meningen en verlangens zouden regelmatig gepeild moeten worden, wat kan door de kembezoeken weer in te voeren. Maar D66 wil meer: dorpsraden met adviesbevoegdheid instellen en daarmee regelmatig overleggen. Ook inspraakcommis sies zouden er meer moeten komen, op terreinen als jeugd- en jongeren werk, vrouwenemancipatie, gehan dicapten- en ouderenzorg, natuurbe scherming, milieu, monumenten en dierenbescherming. D66 vindt dat gemeentebestuur en ambtenaren ten allen tijde dienst baar moeten zijn aan de bevolking. In dat kader is meer voorlichting wenselijk, alsmede een flexibeler openstelling van het gemeentehuis. De partij toont zich ondermeer voor stander van een overdekt zwembad, subsidiëring van het schoolzwem men, clubhuizen voor de jeugd, ont moetingsplaatsen voor ouderen en behoud van de boerderij Buitenzorg. Verhoging van de onroerende-zaak- belasting moet zoveel mogelijk beperkt worden, aldus f>66. Dë' par tij wil grondprijzen en belastingen pas verhogen als er een duidelijke behoefte mee gefinancierd kan wor den. De kleinste bibliotheek van Tholen en St. Philipsland kwam onlangs ter sprake in de St. Philipslandse gemeenteraad, waar besloten werd om de gemeentelijke bibliotheek te laten aansluiten bij de stichting gemeenschappelijke openbare bibli otheek Tholen. "Het is van oudsher v een particuliere bibliotheek van twee mensen die in de loop der jaren een collectie hebben opgebouwd", zei wethouder J. de Jager in de gemeenteraad. Over dat woord particulier heeft Merien Wesdorp, die samen met Jan Verhage de bibliotheek beheert, lopen te prakkizeren. "Particulier lijkt aan te geven of je het voor jezelf doet, maar we steken er geen cent van in onze zak. Het enige dat we hebben, is gratis lezen, maar als we om nieuwe boeken gingen, betaalden we de benzine zelf. En uren hebben we nooit gerekend. Een ander doet een stap en dan worden er twee betaald, maar wij tellen niet mee. We doen dit werk nu al 23 jaar samen en zelf zit ik vanaf het begin, in 1948, bij de bibliotheek. Dus nu bijna 47 jaar!" Wesdorp zit vrijdagavond maar alleen in zijn knusse bibliotheek van drie bij vier meter. Verhage moest voor de wintervoorraad aardappelen zorgen. Het is fris in het door een tl-buis ver lichte vertrek. De twee ramen heb ben door de hoog opgestapelde boe ken hun lichtfunctie verloren. Er is een verwarmingsradiator aanwezig, maar die staat niet aan. Dat is voor als het echt winter wordt. Wesdorp is op de lage temperatuur gekleed. Hij heeft een slipover aan en houdt zijn muts op. De planken buigen door onder de rijen met streekromans en oorlogs boeken. Tegelijk bij de opening van de bibliotheek om kwart voor zeven zijn er een paar klanten geweest, maar nu is het wachten op de vol gende. Er blijkt er nog één te komen, Anneke v.d. Velde, voor wie Wes dorp al enkele andere boeken in zijn bureaukast gereed houdt. Enkele lezers ontbreken omdat ze nog met de fruitpluk bezig zijn. "De peren van De Jager zijn eraf, maar de appels van Wisse nog niet", weet Wesdorp. Na de vakantieperiode is hij op 9 september weer met de uitleen begonnen. Voor de zomerstop mocht men een stapel van wel 14 boeken meenemen voor 6 gulden. Wesdorp is de administrateur, hij houdt de uitleen in een schrift nauw gezet bij: boeknummers en datum worden genoteerd. "Jan zorgt voor de boeken en ik schrijf', vertelt Wesdorp. Die taakverdeling blijkt ideaal. "We werken al sinds 24 juni 1966 samen en er is nog nooit één woord gevallen. Als er een derde bij zou komen, dan wil die dit en dat veranderen en dan is het zo gebeurd. Ook met de voorganger van Jan Verhage, Frans Vaders, heb ik tij dens de samenwerking van 1948 tot 1966 nooit wat gehad. Het gaat alle maal gemoedelijk." Wesdorp neemt altijd nog een aantal boeken mee naar huis om de lezers die tijdens de uitleen op vrijdag avond verhinderd zijn, alsnog van leesvoer te voorzien. De bibliotheek begon in 1948. Tij dens de wederopbouw na de Twee de Wereldoorlog nam onderwijzer Van Dijk het initiatief voor een boe kencollectie door bij de boeren om een bijdrage te vragen. Er kwamen diverse honderden guldens binnen en landbouwinspecteur Vaders bracht uit Goes en Rotterdam goed kope boeken mee. Samen met schil der Wesdorp waren zij de eerste twee bibliothecarissen. Op 24 juni 1966 kwam havenwerker Verhage in de plaats van dhr. Vaders. Verhage ontwikkelde zich tot een ware kenner van de collectie. 'Geef maar eens een paar mooie, ome Jan', was dan ook een veel gehoorde uitroep wanneer de lezers de knusse bibliotheek binnenkwa men. De uitleen begon in de consistorie van de Gereformeerde Kerk, waar op een lange tafel de boeken werden uitgelegd. Na de bouw van Ons Dorpshuis verhuisde de bibliotheek naar die nieuwe accommodatie, waar Wesdorp en Verhage de col lectie later nog een keer verhuisden, naar de andere kant van het gebouw. Er is een aparte ingang aan de zij kant, maar de loop is eruit. 'Televi sie is alles tegenwoordig, de mensen lezen minder", zegt Wesdorp. "En sommigen gaan naar de grotere bibliotheken in Steenbergen of Tho len." Samengaan met andere bibliotheken hebben de twee beheerders in de Polder nooit zien zitten. "De toen malige hervormde predikant in St. Philipsland, ds. M. v.d. Linden, heeft het nog eens geprobeerd. Hij wilde dat we aansloten bij de chris telijke bibliotheekcentrale in Mid delburg." Maar Wesdorp en Verha ge voelden er niets voor. "We bin vrie en we willen ook vrie bluve." Ook samenwerking met de biblio theek in St. Philipsland was niet bespreekbaar. 'Toen ze daar begon nen, is gemeentesecretaris Janny de Kok nog voor een paar honderd gul den boeken bij ons wezen halen. We zijn hier in de Polder vrijer dan in St. Philipsland. Als een Poldergast weg geweest is en hij komt weer over de Noorddijk, dan zegt hij bij zichzelf: hè, hè, ik ben weer thuis! Als je onder St. Philipsland, Tholen of Middelburg zou vallen, dan krijg je censuur." Maar de bibliotheek in Anna Jaco bapolder haalt ook niet zomaar alle boeken binnen. "Vaders streepte in het begin vloeken door, maar Verha ge, die recht door zee is, zei dan: Frans, je maakt het erger! Zo wor den de lezers er juist op attent gemaakt. Maar als er een verkeerde tussen zit, dan pak ik hem vast en kraak het boek doormidden. Een beetje vuiligheid weghalen, dat kan geen kwaad, al zijn de centen dan weg, maar zonder fouten kom je er niet. Je doet ook wel eens een mis koop. Zo hadden wij eens het boek De sen suele vrouwen van Berlijn. Dat schilderde een tijdsbeeld van de rij ken in Duitsland voor de oorlog. Een werkelijke kijk op de situatie toen, maar de praktijk is dat men die sexstukken los gaat lezen en dan krijg je opmerkingen. Toen hebben we dat boek toch kilometers ver weggedaan. Het is een feit, dat je sommige boe ken alleen aan bepaalde mensen kunt laten lezen. Honderd verschil lende mensen, levert 100 verschil lende lezers op." De bibliotheek in Anna Jacobapol der telt een paar duizend boeken, voornamelijk streekromans van schrijvers als Mien van 't Sant, Leni Saris, enz. Tijdens de overstro mingsramp van 1 februari 1953 ging de collectie verloren. Het leengeld is 50 cent per week. Een boek van 24 gulden - en daar heb je tegenwoor dig nauwelijks geen gebonden boek meer voor - moet dus 48 keer gele zen worden. "En dat lukt niet meer met 8 tot 9 vaste klanten", zegt Wes dorp. "Wanneer men vroeger de boeken langer dan een week thuis hield, dan zeiden we: er zijn er wei nig geweest, maar ze verdienen toch. Dat gaat nauwelijks meer op. We zijn afhankelijk van koopjes om nog nieuwe boeken aan te schaffen. De grootste klap voor ons was de sluiting van de boekenafdeling bij V&D. Die hield af en toe nog eens uitverkoop en dan namen we voor zo'n 250 gulden boeken mee. Die kwamen dan niet tegelijk voor de uitleen beschikbaar. We doseerden dat: 5 tot 6 nieuwe per week. Maar de lezers pakken soms nog eerder boeken van 30 jaar geleden, dan nieuwe ééndagsvlin- ders. Jan heeft alle boeken gelezen en hij weet ze ook zo op de planken te vinden. Zelf heb ik de oorlogs boeken allemaal doorgeworsteld en verder geniet ik bijvoorbeeld van de Detective omnibus van A.C. Baan- tjer. Mijn vrouw leest ook heel veel. We ruimen wel eens wat op. Dan gaat Jan de rekken langs en pikt hij er overal wat uit. Voetbalvereniging Noad krijgt ze voor de braderiever koop of ziekenhuis Lievensberg in Bergen op Zoom." Hoelang de bibliotheek in Anna Jacobapolder nog doorgaat? "Totdat het niet meer gaat", zegt Wesdorp, "want het valt niet mee om er een punt achter te zetten. Maar liefst 46 jaar zat ik elke week bij de uitleen. Eerst twee uur op zaterdag in de consistorie van de kerk, later op vrijdagavond in Ons Dorpshuis. Ik ben nog eens tien weken achter elkaar ziek geweest, toen heeft Jan het alleen gedaan, *maar anders was ik er altijd. De bibliotheek is voor de gemeenschap, maar niet van de gemeenschap. Als we de boeken zouden verkopen, dan is het nog niet erg voor 46 jaar belangeloos werk", zegt Merien Wesdorp, de 77-jarige bibliothecaris van Anna Jacobapolder. Eén van de vorige boeken is bij Anneke v.d. Velde niet zo goed in de smaak gevallen. De bibliothecaris houdt de boekhouding bij in een schrift. Merien Wesdorp verschaft met plezier weer nieuwe boeken.

Krantenbank Zeeland

Eendrachtbode /Mededeelingenblad voor het eiland Tholen | 1994 | | pagina 17