Relatieproblemen
groot op Tholen
'Als een varken het niet naar
zijn zin heeft, groeit hij niet'
Cirkels in graanvelden: grap of bovennatuurlijk verschijnsel
Procedure varkensstallen
Thol.Boys
bezorgt toch
rolemmers
Gebr. Geluk voelen zich beperkt in mogelijkheden
Eerste lading
Bintjes brengt
47 cent op
Kruiswerk is
tevreden met
handcomputer
Donderdag 4 augustus 1994
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
13
Aantal jonge cliënten neemt toe
Op Tholen komen relatief veel meer relatieproblemen
voor dan in de rest van Noord-Zeeland. Dat valt te con
cluderen uit het jaarverslag van de stichting thuiszorg en
algemeen maatschappelijk werk Noord-Zeeland. Daaruit
blijkt dat maar liefst 52 procent van alle hulpverlening,
door maatschappelijk werkers, in 1993 te maken had met
relatieproblemen. Voor Schouwen-Duiveland en Sint-
Philipsland ligt dat percentage op 32.
Verharding
Fusie
Varkenshouder Iman Geluk aan de Bram Groenewege-
weg in Poortvliet ziet zijn zeven toekomstige collega's
niet met enthousiasme naar Tholen komen. Ten eerste
niet omdat de gemeente de eisen flink heeft aange
scherpt, waardoor Geluk zich beperkt voelt in zijn uit
breidingsmogelijkheden. Ten tweede niet omdat de nieu
we varkensstallen met name in de Weihoek komen, vlak
bij Geluk, waardoor hij buren krijgt en zijn huidige vrij
heid mogelijk aangetast zal worden.
Voordeliger
Ruimte en goede tempe
ratuur
35 miljoen gulden
Mestbassin
V rachtautos/tractoren
Gedachtenwisseling
Een deel van Nederland is de laatste weken in de ban van
cirkels. Niet zomaar van die ronde vormen. Nee, grote
afdrukken midden in graanvelden. Bij Zierikzee, Seroos
kerke, Almere, Bovensmilde, Assen en oostelijk van Rot
terdam zijn ze opgedoken. Bovennatuurlijk verschijnsel
of grap? Tijdens een congres in Amsterdam, in oktober,
zullen wetenschappers uit de hele wereld hun mening
geven over dit mysterie.
Wichelroede
Vuurbal
Met, omgerekend, 5,5 full-time per
soneelsleden werkte het algemeen
maatschappelijk werk 486 gevallen
af. Dat is volgens de landelijke norm
de arbeid van ruim 6 personeelsle
den. Van alle 486 gevallen waren er
180 op Tholen. De belangrijkste
oorzaken waarvoor de Tholenaren
hulp vroegen waren relatieproble
men. Daarna volgden verwerkings-,
huisvestings- en bestedingsproble
men.
Gemiddeld kon een kwart van de
aanvragers geholpen worden met
informatie en advies, maar ruim 52
procent moest behandeld of bege
leid worden. In bijna een derde van
de gevallen die vorig jaar werden
afgewerkt, is de betreffende persoon
tussen de 15 en 30 jaar. Bovendien
is het aantal problemen in gezinnen
het grootst en er vragen bijna twee
keer zoveel vrouwen als mannen om
hulp bij het maatschappelijk werk.
Regiocoördinator voor Tholen A.
Manni wijst een deel van de grote
verschillen toe aan de invoering van
een nieuw computersysteem. Toch
ziet ook hij een toename van het
aantal mensen dat gebruik maakt
van het maatschappelijk werk. "Ik
begon in 1979 op Tholen en toen
hadden we 120 cliënten. Nu zijn dat
er 180. Dat komt toch duidelijk
omdat er meer klachten komen",
zegt Manni. "Er is een maatschappe
lijke verharding opgetreden en er is
meer individualisme. Zowel gezin
nen als individuen leven steeds meer
geïsoleerd. En in zo'n situatie zijn er
groepen die sneller in de problemen
komen. Dan denk ik met name aan
Filmcatalogus. Het provinciaal
informatiecentrum te Middelburg
(01180-31400) heeft een nieuwe
catalogus samengesteld van de films
en videobanden die de provincie uit
leent. De beelden hebben betrekking
op één of meerdere facetten van de
Zeeuwse samenleving. Jongste aan
winst is 'Zeeland bij hoog en bij
laag', waarin de invloed van de lig
ging aan zee wordt getoond op het
leven in Zeeland.
alleenstaande ouderen en niet te ver
geten de jongeren. Nu maken de
problemen met jeugd ruim 14,5 pro
cent van alle gevallen uit. Dat is bij
na net zoveel als relatieproblemen
met partners. Zo'n tien jaar geleden
hadden we hoegenaamd geen jonge
ren als cliënt."
De stichting noemt het opvallend
dat de gemiddelde duur van de hulp
verlening op Tholen veel langer is
dan in de rest van Noord-Zeeland;
respectievelijk 148 en 84 dagen. Tot
nu toe is daar nog geen afdoende
verklaring voor gevonden, maar
Manni vermoedt dat het vorig jaar
ingevoerde computersysteem de
oorzaak is. "Als je de hulpverlening
afsluit, maar je zet dat pas twee
maanden later in de computer, dan
vertekent dat het beeld. Vroeger kon
dat niet, want de mensen moesten
per vier weken de afsluitingsrappor
ten doorgeven. Ik denk dat we hier
op Tholen wat meer moeite hebben
gehad met het invoeren van het
nieuwe systeem", zegt de regiocoör
dinator.
De gezinszorg, de andere grote poot
van de stichting, breidde haar activi
teiten uit met zo'n 2160 uren tot
368.216 uur. Het grootste deel daar
van gaat op aan traditionele thuis
zorg waarbij de cliënt een eigen bij
drage betaalt. De Alpha-hulp groei
de het hardst, van 124 naar 180
cliënten. Bij deze vorm van thuis
hulp betalen de geholpen mensen
zelf het uurloon en krijgen daarvoor
subsidie van de stichting. De AAW-
hulp, waarbij de subsidie niet door
de stichting, maar door de bedrijfs
vereniging wordt betaald, wordt
afgebouwd. Er komen geen nieuwe
cliënten meer bij.
Sint-Philipsland is van oudsher
ingedeeld bij het team van Zierik-
zee. Bij de fusie met Tholen gaat dat
gedeeltelijk veranderen. "De gezins
zorg zal aan het einde van dit jaar,
rond oktober, overgaan naar Tho
len", zegt Manni. "Maar het maat
schappelijk werk blijft voorlopig
nog onder Zierikzee vallen. Om dat
over te plaatsen, levert nogal wat
organisatorische problemen op.
Eén van de vakken met varkens in de stal van de gebroeders Geluk.
Iman Geluk, die samen met zijn
broer Arne een varkenshouderij en
akkerbouwbedrijf heeft, begon vijf
jaar geleden als aanvulling op de
aardappelen, suikerbieten en granen
met 650 varkens.
"Eerst hield ik een klein aantal var
kens in de schuur omdat de vorige
eigenaar koeienstallen had. Na
adviezen van de landbouwvoorlich
ting besloten we om een aparte var
kensstal te bouwen. En 650 stuks
was vijf jaar geleden een optimale
eenheid. De ontwikkeling is zo snel
gegaan, dat vandaag de dag één man
wel 4 tot 5000 varkens kan houden.
Bij pieken heb je dan een paar hel
pers nodig om de stal schoon te
spuiten, e.d."
Geluk heeft aan de Provincialeweg
in St. Maartensdijk nog 1100 var
kens in drie stallen van A. Leemreij-
De cirkels in de tarwe van L. Hanse te Zierikzee beslaan een ruimte van veertig meter.
ze lopen, zodat hij totaal 1750 die
ren heeft. Daarmee blijft hij nog ver
beneden de plannen van de zeven
nieuwe bedrijven, waarvan de klein
ste 3264 varkens gaat mesten en de
grootste 6720.
De huidige varkensmarkt noemt
Geluk slecht door de overproduktie,
ondanks de grote export en de talrij
ke barbecues tijdens deze zeer fraaie
zomer. "Wanneer je alles goed voor
elkaar hebt, kun je kostprijsdekkend
werken, maar de nieuwe stallen kun
nen 15 tot 20 gulden per varken
voordeliger afmesten door de goed
kopere voedingsmethode. Dat is hun
voordeel. Sommigen voeren eigen
graan, maar de extra investeringen
die daarvoor nodig zijn, kan ik niet
doen." Geluk heeft zelf twee silo's:
een kleine voor biggevoer en een
grotere voor varkensvoer. Er zitten
brokjes in, waarin o.a. tarwe, soja en
vismeel zit. De toevoer naar de stal
len gebeurt automatisch. De varkens
kunnen eten en drinken wanneer ze
daar zin in hebben. Door een tijd
klok is dat nog nader te regelen. "Je
kunt gerust een dag weg", zegt
Geluk. De varkenshouderij is sterk
geautomatiseerd. Er wordt geregi
streerd hoe zwaar de biggen binnen
komen (23-24 kilo) en hoe lang ze
binnen zijn. Het optimale slachtge-
wicht ligt tussen de 80-99 kilo.
Boven de 100 kg wordt de varkens
houder op zijn prijs gekort.
De warmte heeft de groei in de war
me julimaand geremd. De talrijke
ventilatoren zorgden maandagmor
gen, terwijl een zeer welkome
regenbui de Weihoek verfriste, voor
een aangename temperatuur in de
stal. Maar de ventilatoren kunnen de
zomer van 1994 niet bijbenen, zodat
het 's middags ook in de stallen vaak
te warm is. "En als een varken het
niet naar zijn zin heeft, dan groeit hij
niet", zegt Iman Geluk. "Een varken
heeft ruimte nodig en een goede
temperatuur. Doe je teveel varkens
in een hok, dan blijven ze kleiner."
Er gaan 10 biggen in een hok, maar
in een later stadium zitten er minder
in, als het eerste dier dat op zijn
slachtgewicht zit, verkocht is. Beren
en zeugen zitten door elkaar en de
mannetjes zijn eerder op hun ideale
gewicht. Gemiddeld zitten de var
kens vier maanden in de stal. Geluk
betrekt de biggen van een fokker uit
Oost-Brabant en de dieren worden
verkocht naar de prijzen van de var-
kensbeurs in Vleuten.
De stal is verdeeld in eenheden met
elk zes vakken, waarin dan maxi
maal tien varkens zitten. De mest
wordt via kelders afgevoerd. De
gebr. Geluk rijden de varkensmest
over hun eigen akkerbouwpercelen
uit. Ze moeten zelf het transport
betalen, terwijl Oost-Brabantse var
kenshouders tegenwoordig de mest
gratis op Tholen en St. Philipsland
komen brengen en op de landerijen
in de grond werken.
Tussen de twee plankieren, voorin
en achterin elk vak, waar de mest
doorheen kan, is er een betonnen
vloer met vloerverwarming voor de
koude jaargetijden. In de gang heeft
Geluk nog radiatoren voor een opti
male verwarming in de winter.
De varkensstallen vergen investerin
gen van 800 tot 1000 gulden per var
ken, zodat de zeven nieuwe bedrij
ven (uitgaande van het laatste
bedrag) zo'n 35 miljoen gulden zul
len besteden. Maar aangezien de
bouw door gespecialiseerde onder
nemingen van elders gebeurt, denkt
Geluk dat het Thoolse bedrijfsleven
er weinig aan heeft. "Trouwens wat
werkgelegenheid betreft, leveren
varkenshouderijen weinig op. Zelfs
de veearts, die elk kwartaal op ons
bedrijf komt controleren, brengen de
grote varkenshouders soms zelf
mee."
Ten aanzien van de af- en aanvoer-
bewegingen komt het bij de gebr.
Geluk in de praktijk neer op 1
vrachtwagen per week om voer te
brengen, 1 om varkens te halen en 1
om biggen te brengen.
Iman Geluk volgt de plannen van de
zeven nieuwe varkensbedrijven met
belangstelling. Met hem zijn velen
op Tholen benieuwd hoe en wan
neer deze veel besproken onderne
mingen de eindstreep zullen halen.
VERVOLG VAN PAG. 1
De vijfde aanvraag, van Scherpers
Hage b.v. in oprichting uit St. Anna-
land, is wat afwijkend van de andere
vier omdat die, naast drijfmestkel-
ders van 6100 m3, met een mestbas
sin van 3175 m3 (oppervlakte 490
m2) gaat werken. De stal aan de
Bram Groenewegeweg, voorbij de
Boneputteweg, kan 6144 varkens
bevatten. Hij komt 210 m van
bebouwing te liggen. Het ontwerp is
van Cehavé bouw- en adviesbureau.
De laatste twee aanvragen hebben
als afwijking op de andere aanvra
gen, dat ze aardgas als energiebron
gebruiken in plaats van propaangas
of dieselolie. Verder zijn beide ont
werpen van architectenbureau Haas
uit Best. Dhr. A. Moggré uit het
Zeeuws-Vlaamse Sint Kruis wil aan
de Priestermeetweg, op 250 meter
van de boerderij van M.J. Kooijman,
een stal voor 4800 varkens bouwen
met drijfmestkelders van 6000 m3.
De laatste aanvraag, van J.H.J.
Wouters uit het Brabantse Sint
Oedenrode, is ook de grootste met
6720 varkens en drijfmestkelders
van 8000 m3. Deze stal komt aan de
Groene- of Hokseweg bij Oud-Vos-
semeer, tussen de Nieuwlandsedijk
en de Lange weg, 1000 meter van de
bebouwde kom, op 350 meter van
agrarische bebouwing.
Bij de milieu-aanvraag hoort infor
matie over de af- en aanvoerbewe-
gingen, maar de stukken scheppen
daarover wat verwarring. Zo meldt
Genugten per dag 23 vrachtwagens
en 33 tractoren tussen 7.00 en 19.00
uur voor 4800 varkens, maar Wou
ters voor 6720 varkens 2 vrachtwa
gens en 2 tractoren gedurende
dezelfde tijd.. Navraag bij de
gemeente leert, dat sommige aan
vragers zich vergist moeten hebben,
zodat de aantallen bij Genugten per
maand moeten zijn. Behalve over
dag, zijn er af- en aanvoerbewegin-
gen tussen 19.00-23.00 uur en tus
sen 23.00-7.00 uur vermeld.
Voor koeling van de stallen worden
ventilatoren gebruikt, die wat aantal
betreft uiteenlopen van 35 bij Jon
kers tot 71 bij Wouters. De laatste
heeft bijvoorbeeld verder twee voe
dersilo's van elk 18 ton, Jonkers 6
voedersilo's van 300 m3 en 2 meel-
silo's van 36 m3. Als varkensvoer
wordt mais, aardappelmoes, biergist
en tarwezetmeel genoemd.
De meeste aanvragers hebben in de
toekomst nog bouwplannen: een
kuilplaat, veldschuur, opslagplaats
voor mais en een bedrijfswoning.
De gang van de mest in de varkens
stallen wordt ook beschreven in de
milieu-aanvragen. De varkensmest
wordt voor een langere periode
opgeslagen onder de stal in een dub
bele kelder. Eén keer per dag wordt
Voetbalvereniging Tholense Boys is
alsnog bereid om in Tholen-stad de
rolemmers uit te zetten voor de
gescheiden inzameling van afval.
"Zaterdag was de eerste training en
toen werden nogal wat opmerkingen
gemaakt over het feit dat wij dit niet
zouden kunnen verzorgen", vertelt
secretaris Piet van der Vlies. 'Toen
zich tien vrijwilligers opgaven, heb
ben we de knoop doorgehakt."
Gisterenmiddag had Van der Vlies
nog niet gehoord of zijn club de ver
spreiding ook inderdaad ter hand
kan nemen. Met coördinator A. van
Splunter was namelijk al afgespro
ken dat de andere voetbalclubs Tho
len gezamenlijk zouden doen. Maar
de animo was niet bij iedereen even
groot. "We willen de andere vereni
gingen niet in de wielen rijden", stelt
Van der Vlies. De verspreiding in
Tholen staat voor 15 t/m 27 augus
tus gepland. Poortvliet en Scherpe-
nisse komen vandaag, morgen en
zaterdag aan de beurt, Sint-Anna-
land van 8 t/m 11 augustus.
de verse mest afgevoerd naar de
opvangputten. Direct daama wordt
de beluchte mest uit de voorraadput
naar de geleegde afdeling getrans
porteerd. De mest en de vloeistof-
laag gaan vanuit de opslagputten
naar de bezinkputten. Vanuit de
bezinkpunt gaat de mest en de vloei-
stoflaag naar de mestbehandelings-
ruimte.
Speciale aandacht is er voorts voor
de grootte van de eventuele diesel
olietanks (800 liter) en propaangas-
tanks (10.000 liter).
Wie voor informatie overdag niet in
het gemeentehuis terecht kan, krijgt
de mogelijkheid om maandag 8, 15
/- en 22 augustus van 17.30-20.30 uur
in bejaardentehuis Sint Maartenshof
de stukken in te zien. Hiervoor moet
men echter een schriftelijk verzoek
bij b. en w. indienen. Op verzoek
komt er ook een gedachtenwisseling
over de ontwerp-besluiten van het
Thoolse gemeentebestuur, waarbij
de aanvragers zelf aanwezig kunnen
zijn.
De eerste Bintjes gingen woensdag
over de klok op de veiling in Sint-
Annaland. De handelaren bepaalden
de prijs op 47 cent per kilo. Behalve
de Eigenheimer die tot 73 cent
opbracht, bleven alle andere rassen
onder de zes dubbeltjes. Bildstar
zakte van 69 cent vorige week, naar
60 cent woensdag. Berber bracht 51
cent op. De aanvoer was dinsdag
143 ton en woensdag 199 ton.
Woensdag 3 augustus: Doré 52-57,
drielingen 11-12, kriel 45-73; Pre
mière 35-53, bonken 95; Gloria 41-
55, bonken 93-99, drielingen 10-11,
kriel 84-88; Frieslander 56-57, drie
lingen 11, kriel 81; Berber 50-51,
drielingen 10, kriel 85-90; Eigenhei
mer 68-73; Bintje 47, drielingen 10,
kriel 82; Bildtstar 40-60. Aanvoer
199 ton, waarvan 102 in Sint-Anna-
land en 97 in Scherpenisse.
Dinsdag 2 augustus: Doré 48-57,
drielingen 10-11, kriel 65; Première
36, bonken 98, drielingen 10, kriel
78; Gloria 40-55, bonken 100-102,
drielingen 10-11, kriel 81-85; Ber
ber 50-51; Eigenheimer 66-76;
Bildtstar 50. Aanvoer 143 ton, waar
van 83 in Sint-Annaland en 60 in
Scherpenisse.
De kruisvereniging Rondom de
Oosterschelde heeft een nieuw regi
stratiesysteem definitief ingevoerd.
Alle vaste wijkverpleegkundigen en
-ziekenverzorgenden hebben een
zakcomputer bij zich waar ze hun
werkzaamheden in registreren.
Voorheen gebeurde dat met formu
lieren. "Maar dat kostte veel tijd en
de motivatie om het precies te doen,
was lang niet altijd optimaal", zegt
directeur J.L. van der Hiele van de
kruisvereniging. "De formulieren
moesten worden verzameld en een
datatypiste voerde ze dan in de com
puter in. Nu staat een aantal gege
vens al vast in de handcomputers.
Het geheugen is een blokje en elke
week wordt de informatie overgezet
naar de centrale computer en dan is
het weer klaar voor de volgende
week."
De directeur is blij dat het project
ook bij de medewerkers goed is aan
geslagen. "De bereidheid om mee te
werken was groot. Door een strak
schema kreeg het personeel ook niet
de tijd om alles te laten rusten. Zo
werd alles vrij soepel ingevoerd. We
zijn nu alleen nog bezig wat
oneffenheden, die je altijd hebt in
het begin, weg te werken. De infor
matie die we krijgen over het werk
is nu veel sneller en gemakkelijker
beschikbaar. Zo kunnen we ook
beter evalueren binnen de vereni
ging." Tholen en Sint-Philipsland
fungeerden vorig jaar als proefge
bied voor de nieuwe handcompu
ters.
Na de ontdekking op het land van
boer L. Hanse te Zierikzee dromden
nieuwsgierigen, onderzoekers en
journalisten samen bij het tarwe
veld. Daar waren cirkels met door
sneden van twaalf, drie en twee
meter - onderling verbonden door
paden - te zien. De politie in het
Duivelandse stadje werd overspoeld
met telefoontjes. En een handige
zakenman maakte meteen een nieu
we ansichtkaart. Een luchtfoto. Met
de groeten uit Zierikzee. Volgens
Amerikaanse onderzoekers kunnen
de cirkels niet met de hand zijn
gemaakt.
Een soortgelijk verschijnsel was tot
nu toe alleen in Engeland waargeno
men. Maar tegelijk met Zierikzee
kwam ook een melding uit Canada.
En inmiddels zijn in een korenveld
in het Belgische Boekhoute twee
cirkels met een diameter van 13
meter verschenen.
Medewerkers van de stichting Con
tact Network International - uitgeef
ster van een Engelstalig weten
schappelijk tijdschrift - maakten in
Zierikzee geluidsopnamen en
namen tarwemonsters mee. Zij zoe
ken de verklaring voor het verbui
gen van de graanhalmen in een
moleculaire verandering. Ontdekt is,
dat de moleculen aan de wortel in
elkaar zijn gedrukt en bij de aar uit
gerekt.
Een bioloog uit Leiden, die met een
wichelroede aan kwam zetten, zei
dat de cirkels op een kruising liggen
van Ley-lijnen: energielijnen die
door de aarde lopen. In NRC Han
delsblad werd de mogelijkheid van
een 'microburst' geopperd: een pak
ket koude lucht dat snel is gedaald.
De niet geknakte tarwe richtte zich
niet vanzelf weer op, zoals dat wél
gebeurt als een regenbui de halmen
tegen de grond heeft geslagen.
Als de cirkels het werk zouden zijn
van grappenmakers, zouden die -
aldus boer Hanse in de ZMO-krant -
minstens een half uur met een wals
aan het werk geweest moeten zijn.
Maar niemand heeft iets gehoord.
Grappenmakers, zij het lugubere,
togen enkele dagen later op Hanses
akker aan het werk en maakten er
een hakenkruis met een omtrek van
acht meter. De geschokte akkerbou
wer deed hiervan aangifte bij de
politie.
Drie weken na Zierikzee had ook
Serooskerke op Schouwen zijn cir
kels. In een gerstveld. De grootste
mat een doorsnede van 12 meter en
was met een vier meter lang pad ver
bonden met de tweede cirkel die een
doorsnede had van l01/2 meter.
Daarvandaan liep een pad van 12
meter, onderbroken door een
'dwarsbalk' van 12 meter, naar een
halve cirkel met een doorsnede van
vier meter.
Hier kwamen ondermeer onderzoe
kers op af die gespecialiseerd zijn in
parapsychologie en ufologie.
Geconstateerd werd, dat een kom
pasnaald binnen de cirkels een
afwijking vertoonde van twaalf gra
den naar rechts. De overtuiging
werd uitgesproken, dat de figuren -
die sinds de jaren tachtig steeds
vaker verschijnen - boodschappen
zijn van hogere intelligentievormen.
Het zien van een oranje vuurbal aan
de hemel en het horen van zoemen
de geluiden zijn verschijnsels, die in
verband met het verschijnen van
deze cirkels al zijn gemeld.
Ook een boer bij Serooskerke zou
zo'n vuurbal hebben gezien. En
andere omwonenden werden op een
nacht door blaffende honden uit hun
slaap gehaald.
Noemt de ene wetenschapper de cir
kels bij Serooskerke 'de mooiste van
Nederland', de andere concludeert
dat ze 'door mensenhanden gemaakt'
zijn. Baseert zich daarbij ondermeer
op het feit dat de wichelroede hele
maal niet in beweging komt, wat
erop duidt dat er geen energieveld
aanwezig is. In Zierikzee was dat
wél het geval.
Er zouden op Schouwen-Duiveland
nog meer cirkels ontdekt zijn, maar
de boeren hebben dat niet gemeld.
Uit angst voor de toeloop die op
gang komt, waardoor het graan en
eventueel aangrenzende gewassen
vertrapt worden. De schade zou
daardoor immers alleen nog maar
groter worden.
- i..- ->
l^assit
De cirkels in het gerstveld bij Serooskerke werden door de fotograaf van de Zierikzeesche Nieuwsbode vastgelegd.
