GGD bereikt niet
alle risicojongeren
Stavenisse gul
voor pastorie
Provincie wil
tonnen terug
J. Verhage gaf tachtig keer
bloed maar wil naar de honderd
B. en w. wachten
nieuw beleid af
RPF/GPV lanceert
plan onderhoud
van monumenten
Uitreiking van Roosevelt-awards
weer internationale gebeurtenis
FLUWEELZACHT
Mini-rotonde
in smalstad
PDQ door
Vlissingers
overgenomen
Actie brengt 46.000 gulden op
Meer geld voor monumenten
Donderdag 9 juni 1994
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
Van stichting Ruisthuizen Ger. Gem.
Vergoedingen
Geen stappen
Er komt meer geld voor restauraties van Thoolse monu
menten. De rijksoverheid wil in ongeveer tien jaar de
achterstand die is opgelopen inhalen. Daarna moet er
meer aandacht besteed worden aan onderhoud om ingrij
pende en geldverslindende opknapbeurten te voorkomen.
Orgel
De gemeente Tholen moet een onderhoudsfonds voor
monumenten aanleggen. Op die manier kan de gemeente
er voor zorgen dat de vele monumenten op Tholen in
goede staat gehouden worden.
Het kunstwerk in Oud-Vossemeer dat de vier door de
Amerikaanse president Roosevelt uitgesproken vrijheden
symboliseert, is donderdag opnieuw geplaatst. Twee jaar
geleden werd het kunstwerk een dag na de onthulling
vernield. De herplaatsing kwam net op tijd voor de twee
jaarlijkse uitreiking van de Four Freedom Awards in
Middelburg.
Clarks Caribees: speciaal ontworpen
voor gevoelige damesvoeten.
Zijn elegant en passen X* f
perfect. Probeer ze bij: C^UiA4\5
Ondanks de hoge opkomst bij het
tuberculose-onderzoek vorige
week in Sint-Maartensdijk mist
de gemeenschappelijke gezond
heidsdienst Zeeland (GGD) nog
100 van de 630 jongeren waar zij
op gerekend had. De GGD buigt
zich deze week over een plan hoe
deze jongeren uit de risicogroep
alsnog te bereiken.
Directeur V. Slenter van de GGD is
tot nu toe wel tevreden met de
respons. De opkomst van 900 jonge
ren tussen 15 en 25 jaar was hoger
dan verwacht. Daarvan kregen 850
een Mantouxprik, bij 50 werd een
longfoto gemaakt. Donderdag
kwam 95% van hen terug voor con
trole van het prikje. Er zijn geen
nieuwe gevallen van open (besmet
telijke) t.b.c. aangetroffen. Bij vijf
van hen zijn wel sporen van t.b.c.
gevonden.
De vijf jongeren krijgen medicijnen
en zullen in het vervolgonderzoek
van de GGD betrokken worden. De
GGD wil nagaan of deze behoren tot
de jongeren uit de eerste ring rond
de 24-jarige inwoner van St. Maar
tensdijk bij wie in het voorjaar open
t.b.c. was geconstateerd.
Uit die groep van 60 familieleden,
kennissen en vrienden bleken er
toen 15 besmet te zijn. Eén daarvan
had ook open t.b.c. Met de vijf van
vorige week, is het aantal dat besmet
is geraakt gekomen op 21. "Dat is
niet misselijk," zegt Slenter.
Voor het bouwen van de pastorie
van de Hervormde Gemeente in
Stavenisse hebben de leden 46.000
gulden bijeengebracht. Daarvan
werd maar liefst 43.000 gulden in
één avond opgehaald.
Het streefbedrag voor de pastorie in
de Voorstraat was 50.000 gulden.
De bouw kost 330.000 gulden
(inclusief de sloop van het oude
gebouw).
President-kerkvoogd W. Nieuwen-
huize is dan ook zeer te spreken over
het resultaat. "De mensen hebben
heel goed gereageerd. We hebben
bijna het geraamde bedrag binnen
gehaald. Het is enorm."
Volgens Nieuwenhuize komt het
geld niet alleen van de leden in het
dorp. "We hebben ook oud-Stave-
nissenaars aangeschreven. Die heb
ben ook geld gegeven." De leden
konden contant betalen, via de bank
of geld aan het bouwfonds van de
kerk lenen. Van die laatste moge
lijkheid maakte echter niemand
gebruik.
In de Muyepolder te Sint-Maartens
dijk komt een mini-rotonde. Het
gemeentebestuur ziet voordelen in
zo'n verkeersremmer op het toekom
stige kruispunt Grocnedijk/Bloe-
menlaan/Plevierlaan/Mecrkoetlaan.
Ook de werkgroep verkeersaangele-
genheden vindt een mini-rotonde de
beste oplossing.
Het feit dat hier straks wegen van
gelijke orde samenkomen - waarop
verkeer van rechts voorrang heeft -
is een belangrijke reden om voor een
rotonde te kiezen. Ook het feit dat de
kruising een entree van het dorp
wordt waar het uit de polder komen
de verkeer afgeremd moet worden,
heeft meegespeeld. Twee zaken der
halve die met de verkeersveiligheid
te maken hebben. Daar komt bij dat
er plaats genoeg is om zo'n voorzie
ning aan te leggen, terwijl het ook
uit de grondexploitatie van het
bestemmingsplan betaald kan wor
den.
De giften varieerden sterk. Sommi
ge leden gaven één gulden maar er
waren er ook die met 5000 gulden
dieper in de buidel tasten.
Van de 380 leden die als gezinseen
heid bij de Hervormde Gemeente
staan ingeschreven, gaven er 230
geld voor de pastorie. "De betrok
kenheid van de mensen speelt hier
een grote rol. Juist omdat we een
kleine gemeente zijn."
Volgens Nieuwenhuize willen de
leden dat het gat in de Voorstraat
weer snel opgevuld wordt. "Het feit
dat het zo lang open lag was voor
veel mensen aanleiding ons te vra
gen wanneer we er iets aan gingen
doen. Dat heeft echt wel gunstig
gewerkt."
De oude pastorie is volgens de presi
dent-kerkvoogd 'op-stop' afgebro
ken. De uitwerking van de plannen
voor de nieuwe pastorie heeft vol
gens hem lang geduurd. De kerk
voogdij wilde 30 centimeter lager
bouwen dan het oude gebouw. Maar
de welstandscommissie was daar
tegen. "Dertig centimeter lijkt niet
veel maar dat is in kuubs een enor
me hoeveelheid. Dat neem ik ze nog
steeds kwalijk. Mensen vonden het
ook jammer dat de oude pastorie
werd afgebroken. Maar renoveren
zou evenveel gekost hebben."
De nieuwbouw komt volgens Nieu
wenhuize op het juiste moment."De
noodzaak was er. Als je het nu niet
doet, kan het misschien nooit meer.
We verwachten namelijk niet dat
onze gemeente nog zal groeien."
Met het bedrag van 50.000 gulden is
het mogelijk om de lening te beper
ken tot 40.000 gulden. Volgens
Nieuwenhuize kan dat tegen een
'redelijke rente' van 6.2% via een
steunfonds van de Ned. Hervormde
kerk.
De pastorie en de particuliere
woning ernaast worden gebouwd
door Lemsom en Roozemond uit
Stavenisse. De pastorie zit bijna
onder de pannen. Nieuwenhuize, die
ook voorzitter is van de bouwcom
missie, verwacht dat de pastorie
voor de bouwvakvakantie wind-en
waterdicht is. "Voor de winter kan
de dominee erin."
De provincie zal alleen wanneer de officier van justitie daarom vraagt,
aangifte doen van het plegen van strafbare feiten door bestuursleden
van de stichting Rusthuizen der Gereformeerde Gemeenten in Zeeland.
Uit controle van de jaarrekeningen over 1990 t/m 1992 blijkt, dat er in
strijd met de wet is gehandeld. De provincie zal 361.844 gulden terug
vorderen.
De stichting exploiteert twee bejaar
dentehuizen en 202 bejaarden wo
ningen, waarvan 33 in Tholen (aan
de Kaay en de Hoogstraat). De
ministeries van VROM en justitie
onderzoeken nog, of voor bouw en
verbetering van bejaardenwoningen
terecht rijkssubsidie is verkregen.
Tegen de accountant van de stich
ting, Roza te Veenendaal, zal de
provincie in elk geval een klacht
indienen bij het Nederlands instituut
voor registeraccountants. Hem
wordt verweten in zijn rapporten
niet op de onzorgvuldigheden te
hebben gewezen én bewust met
bedragen te hebben gemanipuleerd.
De extra kosten die de provincie
heeft moeten maken om duidelijk
heid in deze zaak te krijgen, wil ze
op Roza of het stichtingsbestuur
verhalen.
De stichting heeft in genoemde
periode investeringen gedaan, zon
der daarvoor aan gedeputeerde sta
ten (g.s.) de - wettelijk verplichte -
goedkeuring te vragen; ook is aan
ambtenaren onvoldoende informatie
verstrekt. Volgens g.s. zou door het
bestuur mogelijk geprobeerd zijn
meer subsidie in de wacht te slepen
dan waarop men recht had. Verder
werd er slordig omgesprongen met
kasgelden.
Als gevolg van deze zaak zijn eind
vorig jaar drie bestuursleden van
hun functie ontheven. Ex-voorzitter
ds. N.W. Schreuder is bovendien
door de Goese kerkeraad geschorst.
De beide anderen zijn G. Blanken
steen (secretaris) en H.C. Geuze
(penningmeester). Vooral de laatste
twee zouden ten onrechte tiendui
zenden guldens aan vergoedingen
hebben ontvangen: Blankensteijn 4
ton, Geuze 91 mille. Dat blijkt uit
het accountantsrapport van Moret
Ernst Young. Daarin wordt ook
gesignaleerd dat de voorzitter ten
onrechte vergoedingen kreeg en
bovendien forse declaraties indien
de. De accountant baseerde zijn rap
port ondermeer op notulen uit 1979,
toen uit deze streek J.C. Melse, G.
v.d. Berg en ds. G. Mouw in het
bestuur zaten.
In totaal is er voor ruim acht ton uit
gegeven in strijd met de regels.
Daarvan 361.844 aan overheidsgeld,
wat door de provincie zal worden
teruggevorderd.
Tegen het huidige stichtingsbestuur
zal de provincie geen stappen onder
nemen, omdat een groot deel van de
leden er nog niet zo lang deel van
uitmaakt en bovendien van veel
zaken niet op de hoogte was. Boven
dien heeft het bestuur, dat over
weegt mogelijke schadeclaims op de
drie ex-bestuurders te verhalen, vol
gens g.s. 'al het mogelijke gedaan
om snel en volledig klaarheid in de
affaire te verschaffen'.
G.s. hebben nog niet beslist of ze
ook oudere administratie nog gaan
onderzoeken, maar zullen in ieder
geval niet verder teruggaan dan
1985. Dat jaar werd de provincie
verantwoordelijk voor het bekosti
gen van de bejaardenoorden.
Jan Verhage op de brancard in de Wimpel.
"Afname," roept het meisje naast
de brancard waar Jan Verhage
uit Anna Jacobapolder op ligt. De
63-jarige donor heeft weer een
halve liter bloed afgestaan. Voor
de tachtigste keer. In ongeveer vijf
minuten is hij klaar.
"Het lijkt iedere keer wel sneller te
gaan," zegt hij maandagavond in de
sportzaal van de Wimpel op de
donoravond van het Nederlandse
Rode Kruis, afdeling Sint-Philips-
land.
Tachtig keer een halve liter is veer
tig liter bloed, ongeveer tien keer de
hoeveelheid bloed in zijn lichaam.
C-Services Holland te Vlissingen
heeft de activiteiten overgenomen
van PDQ Engineering Cad Sys
tems in Oud-Vossemeer. Het
bedrijf, dat de voormalige kleuter
school aan de Bou Kooijmanstraat
huurde van de gemeente, is onlangs
failliet verklaard. C-Services heeft
drie van de negen personeelsleden
van PDQ in dienst genomen. De
directie van het computer-software
bedrijf wil proberen op Tholen een
nevenvestiging in stand te houden,
En hij wil de honderd keer halen.
Maar hij mag na zijn 70ste verjaar
dag geen bloed meer geven. Verha
ge rekent. "Ik kom een paar keer
tekort. Dan vraag ik maar aan de
dokter of ik wat langer mag. Of ik ga
een keer extra in Sint-Maartens
dijk."
Verhage kan zich niet meer precies
herinneren wanneer hij voor de eer
ste keer bloed gaf. Hij was nog niet
getrouwd, nu 35 jaar geleden. De
bloedafname vond in de Druiventros
plaats en Verhage kwam toen niet
zelf met de auto vanuit de Polder
naar de Voorstraat in Sint-Philips-
land. "We werden door een boer
vertelt verkoopleider M.J. Stentrop.
PDQ vervaardigde, op computers,
tekeningen voor de (petrochemi
sche industrie. Vooral het piping-
pakket van PDQ is interessant voor
opgehaald. Met een man of drie in
de auto. Wij hadden geen geld voor
een auto of een rijbewijs.
Het bloedgeven werd meestal ook
een avondje uit. "Vooral als er een
jonge boer meeging. Het is toen wel
eens twee uur in de nacht geworden
voordat we thuis waren. Maar het
was toen ook voorgoed afgelopen."
Verhage heeft geen avond gemist.
Toen hij in ploegendienst werkte in
Rotterdam nam hij er zelfs een snip
perdag voor:"Als ik de nacht had,
bleef ik thuis. Dat is verschillende
keren gebeurd."
Eén keer heeft hij last gehad van het
afstaan van zijn bloed. "Het was in
C-Services, omdat dit de enige ont
brekende schakel vormt in de door
haar ontwikkelde Caesy software-
reeks. De overname stelt het Vlis-
singse bedrijf in staat een totaalpak
ket te bieden, wat kan leiden tot een
versteviging van de marktpositie,
aldus Stentrop. "We bieden een
totaaloplossing voor de grote indus
trie, maar kunnen - met stukjes soft
ware - ook kleine ondernemingen
bedienen. Daardoor hebben we een
veelzijdige klantenkring."
de winter. Steenkoud. Ik zat bij mijn
meisje thuis achter de kachel. Toen
viel ik flauw. Dodr de warmte."
Volgens Verhage is het bloedgeven
het dienen van een goed doel: "Je
helpt er andere mensen mee." Maar
ook zijn eigen gezondheid heeft er
baat bij. "Ik had altijd pijn in mijn
hoofd. Een familieziekte. De dokter
heeft toen tegen me gezegd dat ik
maar eens een keer bloed moest
gaan geven. Sindsdien heb ik er
nooit meer last van gehad."
In de kleine zaal van de Wimpel
drinkt Verhage zijn kop koffie, plus
een borreltje om weer op krachten te
komen.
Voorzitter A. Kosten van de afde
ling St.Philipsland feliciteerde Ver
hage met de tachtigste keer bloedge
ven en bedankte hem daarvoor. Kos
ten overhandigde Verhage de zilve
ren Landsteinerpenning. A. van Dij-
ke die de bloeddonoravonden orga
niseert, bood Verhage een bos bloe
men aan en van teamleider J. Emous
van het centraal laboratorium kreeg
de donor een pen.
In totaal kwamen 139 donoren naar
de Wimpel, drie daarvan werden
afgewezen. Er waren vijf nieuwe
bloedgevers.
De beslissing hierover moet in Den
Haag echter nog vallen. Om die
reden is het college van b. en w. van
Tholen niet van plan om haar eigen
monumentenbeleid nu te wijzigen.
In de commissie ruimtelijke orde
ning is daar wel enige malen op aan
gedrongen.
Zo zou het college een lijst van
monumenten op moeten stellen
waarop af te lezen valt welk gebouw
er het eerst aan de beurt moet
komen. Andere gebouwen zouden
van de lijst met 111 monumenten
afgevoerd kunnen worden.
De commissie reageerde woensdag
avond verdeeld op het standpunt van
het college. WD en CDA onder
steunden het voorstel om eerst maar
eens af te wachten of er een ander
beleid van het rijk komt.
PvdA en SGP vinden de tijd rijp dat
b. en w. zich op zijn minst beraden
op hun beleid.
P. van Belzen (RPF/GPV) ging ver
der door een plan in te dienen voor
het oprichten van een onderhouds-
fonds.
K.A. Heijboer (SGP) zei dat het
'hoog tijd' wordt zich op de materie
te beraden omdat het geld van het
rijk niet voldoende zal blijken te
zijn. En M.A.J. van der Linde
(PvdA) vindt dat het college niet
actief genoeg is. B. en w. zou moe
ten inventariseren welke monumen
ten eerst onder handen genomen
moeten worden. En niet alleen
reageren bij de eerste die zich voor
restauratie aanmeldt. "Het college
zit in zijn winkeltje en wacht tot de
deurbel gaat."
Volgens burgemeester H.A. van der
Munnik is het maar de vraag of Den
Haag over de brug zal komen met
extra geld nu er een nieuwe regering
aantreedt. "Het plan van het rijk is
met enthousiasme ontvangen, maar
komt het ook? Alle plannen zijn
best, maar als er geen boter bij de vis
komt, dan heb je er niks aan." Hij
bestreedt de visie van Van der Linde
dat er monumenten aangewezen
moeten worden die aan restauratie
toe zijn.
"Daar moet je objectieve maatstaven
voor aanleggen. Dat zal vermoede
lijk alleen maar spraakverwarring
opleveren.
Voor inventarisatie is volgens de
burgemeester geen geld en man
kracht. "Geeft u me 150.000 gulden,
plus ambtelijke begeleiding en ik
voorspel u dat de uitkomst teleur
stellend zal zijn,"zo hield hij de soci
aal-democraat voor.
Van der Linde begreep niet waarom
het college op dezelfde voet verder
wil gaan juist nu ook het rijk een
inventarisatie heeft gemaakt van
monumenten die aan restauratie toe
zijn. Objectieve maatstaven zijn er
volgens hem wel. "Als er een orgel
in een kerk wordt gerestaureerd is
dat mooi maar niet de hele Thoolse
bevolking ziet dat. Bij een restaura
tie van een binnenhuis is dat net zo.
Je kunt je bijvoorbeeld afvragen of
een restauratie het stadsbeeld ten
goede komt."
Van der Munnik was het niet met
Van der Linde eens maar zegde toe
diens argumenten nog eens te bekij
ken.
K.A. Heijboer (SGP) had becijferd
dat in de nieuwe opzet van de rege
ring er te weinig geld voor restaura
tie en onderhoud voor de gemeente
overblijft. Heijboer maakte zich ook
sterk voor een onderhoudsfonds en
steunde daarmee Van Belzen met
zijn plan.
Dit plan lanceerde P. van Belzen
(RPF/GPV) woensdagavond in de
commissie ruimtelijk ordening. Van
Belzen liet het niet alleen bij een
idee maar gaf ook aan op welke wij
ze er geld vrijgemaakt kan worden
voor dat fonds. Hij wil een halve ton
halen uit de algemene middelen, de
toeristenbelasting en de rente reser
ve monumenten.
Burgemeester H.A. van der Munnik
prees het raadslid voor de gedegen
aanpak. De overige raadsleden
waren er even stil van. M.A.J. van
der Linde (PvdA) vroeg zich hardop
af waar Van Belzen toch al die tijd
vindt om met zo'n uitgewerkt plan te
komen.
Het plan van de RPF/GPV speelt in
op het toekomstig beleid van de
regering. Die wil tot 2005 extra geld
geven voor de restauratie van monu
menten omdat gebleken is dat vele
gebouwen er slecht aan toe zijn. In
korte tijd wil de regering (volgens
het strategisch plan voor monumen
tenzorg) dat de achterstand in res
tauraties ingehaald wordt. Daarna is
het zaak om de monumenten goed te
beheren en te onderhouden. Het geld
voor restauraties zal dan echter veel
minder worden.
Om dat op te vangen wil de
RPF/GPV nu al een onderhouds
fonds in het leven roepen. In de
periode van nu tot 2005 ligt volgens
Van Belzen een niet te verwaarlozen
periode waarin het zaak is monu
menten 'op een juiste wijze te onder
houden.'
De RPF/GPV stelt het college voor
'op een bescheiden schaal' een begin
te maken met de onderhoudsfase.
Voorwaarde is wel dat de eigenaar
om subsidie vraagt bij het rijk en de
provincie. Gaan deze accoord, dan
kan er een bepaald maximum vast
gesteld worden en een percentage
aan subsidie verstrekt worden.
Volgens Van Belzen moet ƒ15.000,-
uit de algemene middelen, ƒ25.000,-
uit de toeristenbelasting en
ƒ10.000,- uit de rente reserve monu
menten voldoende zijn om het plan
te dekken. Totaal 50.000 gulden.
Als de gemeente 10% van de kosten
per pand vergoedt (die halve ton is
dan die tien procent), dan wordt er in
de berekening van Van Belzen een
omzet van minimaal ƒ500.000,-
gehaald. "Een aardige tegemoetko
ming voor de werkgelegenheid."
Besluit de gemeente om 5% aan
onderhoudskosten te vergoeden dan
is het zelfs totaal 1 miljoen gulden
aan omzet.
Dat de RPF/GPV de toeristenbelas
ting wil aanspreken komt omdat
monumenten 'steeds meer aandacht
krijgen van toeristen uit binnen- en
buitenland,' zo lichtte hij toe.
Prinses Juliana in een vrolijke bui met drie van de vijf winnaars van de Four Freedom Awards: links mevr. Ogata, hoge commissaris voor
de vluchtelingen van de Verenigde Naties, rechts de geestelijk en politiek leider van de Tibetanen in ballingschap, de Dalai Lama en grafin
Dönhoff, uitgeefster van het Duitse weekblad Die Zeit. Geheel links William J. vanden Heuvel, vice-president van de Roosevelt-stichting.
In de Zeeuwse hoofdstad reden de
limousines af en aan, al of niet voor
afgegaan door motoren van de poli
tie. De t.v.-camera's en vele fotogra
fen registreerden de internationale
gebeurtenis, waarbij dit keer de
Tibetaanse leider in ballingschap, de
Dalai Lama de meeste aandacht
kreeg. De hoge commissaris voor de
vluchtelingen van de Verenigde
Naties, mevr. Sadako Ogata, kreeg
de onderscheiding voor vrijwaring
van armoede. Dr.G.M. Riegner,
vice-presidente van het Joods
Wereldcongres, ontving de award
voor vrijheid van godsdienst. De uit
geefster van het Duitse weekblad
Die Zeit, Grafin Dönhoff kreeg de
medaille voor de vrijheid van
meningsuiting en de Bosnische
hoogleraar Zdravko Grebo uit Sara-
jewo, die in de door een burgeroor
log verscheurde stad een radiosta
tion oprichtte, kreeg de Roosevelt-
onderscheiding voor de vrijwaring
van vrees.
De Zeeuwse Koorschool o.l.v. Evert
Heijblok en het koperensemble Paul
van Belzen luisterden de plechtig
heid in de Nieuw Kerk te Middel
burg op.
Onder de talrijke gasten was ook een
kleine Thoolse afvaardiging: CSM-
directeur ir. G.M. van Loon uit St.
Annaland met zijn echtgenote, prof.
dr. A. van der Zwan uit Poortvliet
met zijn vrouw en ir. M.A. Geuze en
zijn echtgenote. De Thoolse burge
meester H.A. van der Munnik moest
wegens rugklachten tot zijn spijt
verstek laten gaan. Voorlichtings
ambtenaar F.A.P.M. Bakx van de
gemeente Tholen werd voor de vier
de keer bij de organisatie ingescha
keld. Hij begeleidde de gasten bij
aankomst op het Abdijplein naar de
kerk en hield daar vervolgens al te
opdringerige fotografen in toom.
Bakx bracht ook de jury van een
scholierenwedstrijd naar de Film
zaal, waar een aantal Zeeuwse scho
lieren vragen stelden aan de win
naars van de Four Freedoms
Awards. Dit was een nieuw, onge
dwongen onderdeel van de twee
jaarlijkse Roosevelt-feestdag in de
Zeeuwse hoofdstad, die Middelburg
te danken heeft aan de Oud-Vosse-
meerse afkomst van de vroegere
Amerikaanse president.
Advertentie I.M.
SCH0ENHAN0EL SCHOENREPARATIE
THOLEN Brugstraat 19-21 - Tel. 01660-2321
HALSTEREN Vogelenzang 91 Tel. 01641-6074
BRUINISSE Nieuwstraat7 - Tel. 01113-3089
SINT MAARTENSDIJK - Ds. de Bresstraat 10 - je|. 01666-2167
NUMANSDORP Burg. de Zeeuwstraat 20 Tel 01865-1496
