P. Nelisse draagt de Gouden Leeuw Scherpenisse over ff Twintig graden vorst nodig voor veilige ijsbaan aan de Stoofdijk 'Scheppen van meer banen erg belangrijk' Streekgeschiedenis vastgelegd in het boekje Eilandbewoners Werkgroep zet taak van Huis en Heem voort Ir. Geuze krijgt eerste exemplaar van J van der Slikke Donderdag 17 februari 1994 EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT 3 5Een frisse wind is nooit verkeerd9 Na IVi jaar draagt het echtpaar Nelisse-Christiaanse uit Scherpenisse hotel-restaurant de Gouden Leeuw aan de Hoge Markt over aan dhr. en mevr. De Groot uit Rotterdam. Frisse wind Pizzeria Ouderwetse kwaliteit Hobby's genoeg Eendracht Bindt in Stavenisse viert 65-jarig bestaan met feestavond IJsclub Eendracht Bindt te Stavenisse bestaat 65 jaar. Morgen (vrijdag) wordt het dertiende lustrum gevierd met een feestavond in De Stove. Drie leden van het eer ste uur - C. Priem, A. Tazelaar en C.J. Moerland - kunnen een attentie van het bestuur tegemoet zien. De korte vorstperiode van begin deze week was niet ge noeg voor de leden om de schaatsen onder te kunnen binden. Eerste bestuur Bondsgedelegeerde CDA'er Eversdijk verdedigt AOW-standpunt Werkenden, niet-werkenden, jong en oud. Iedereen moet de komende jaren financieel pas op de plaats maken om een groei van de werkgelegenheid mogelijk te maken. Dat betoogde CDA-senator drs. H. Evers- dijk gisteren in Poortvliet. Het Zeeuwse Eerste Kamer lid sprak er op een bijeenkomst van het CDA Tholen en Sint-Philipsland. Honderdduizend banen "Ik ben blij dat ik mijn map met krantenknipsels kan opruimen. Een boekje is veel gemakkelijker om te be waren." Dat zei ir. M.A. Geuze vrijdag bij de presenta tie van het 147 pagina's tellende boek Eilandbewoners in streekmuseum de Meestoof te St. Annaland. Schrij ver J. van der Slikke bood ir. Geuze het eerste exem plaar aan. Indrukken Pionier Grondonderzoek Laatste knecht Makelaardij Strijenham Piet Nelisse (50) noemt het 'pijn lijk' dat hij genoodzaakt is om te stoppen. "Ons bedrijf is renda bel, maar in verband met mijn ge zondheid moest ik een stapje terugdoen. Toen we een adverten tie in het vakblad plaatsten, had ik de stille hoop dat de verkoop nog één of twee jaar zou duren, maar de eerste die kwam kijken, kocht de zaak." Nelisse is 13 Vi jaar zelfstandig horeca-onder nemer geweest. Eerst zes jaar in restaurant-manege de Wolf in Huijbergen en vervolgens in Scherpenisse. Daarvoor was hij docent aan de hotelvakschool te Den Haag en steward bij een vliegmaatschappij. "Ik ben nu 50, maar wanneer je alle uren op telt, zit je dichterbij bij de 80. Dit is arbeidsintensief werk." In de Gouden Leeuw werkten naast het echtpaar Nelisse twee vaste medewerkers en tien perso neelsleden in deeltijd. Leerling- serveerster Nadja Goedegebuure uit St. Annaland en leerling-kok Ruben Bos uit Rilland-Bath gaan als twee vaste krachten over naar de nieuwe eigenaar. Van de tien parttimers zullen er drie bij de fam. De Groot in dienst treden. Als nieuwe kok is dhr. P.C. de Bruijn uit Poortvliet aangetrok ken, die voorheen bij een restau rant op Texel werkzaam was. Nelisse, afkomstig uit St. Maar- tensdijk/St. Annaland, heeft in de IVi jaar een grote klantenkring opgebouwd. "Het gehele eiland is in de Gouden Leeuw is Scherpe nisse geweest. Zakelijk gezien is het dan ook niet verkeerd, dat er veranderingen komen. Een frisse wind, andere gedachten, nieuwe ideëen, zijn altijd goed voor een bedrijf. Zelf was ik de laatste tijd blij dat ik het werk nog aan kon. Dan begin je niet meer aan veran deringen. Een andere opzet slaat aan. Er zijn ook geen twee koks hetzelfde." De Gouden Leeuw was gewild voor diners bij bruiloften, jubilea en zakelijke aangelegenheden. De Lionsclub Tholen was er vaste ge bruiker, evenals de Thoolse huis artsenvereniging. Daarnaast wa ren er wat kleine vergaderingen. "Je hebt op het eiland zoveel zaaltjes, dat Tholen in een vak blad van Horeca Nederland op de tweede plaats staat wat betreft af wijking van de regels voor ge meenschapscentra, e.d.. Het gemeentebestuur houdt te weinig rekening met de belangen van de horecabedrijven", aldus Nelisse. Naast het restaurant was er ook hotelaccommodatie met zeven ka mers, die in de periode van Nelisse helemaal vernieuwd zijn. Hij breidde de mogelijkheden later uit met een pizzeria, wat een goede aanvulling bleek. Zowel voor het beter benutten van de arbeidstijd, als de klant. "De verkoop was naar gelang het seizoen zeer wis selend, maar over het geheel is dit initiatief goed aangeslagen", zegt Nelisse. Hij is blij, dat alles wordt voort gezet: restaurant, hotel en pizze ria. Op 27 februari zwaait Nelisse voor het laatst de scepter in de Gouden Leeuw. Op 14 maart zul len de nieuwe eigenaren beginnen. Terugkijkend op de l/i jaar in Scherpenisse zegt Piet Nelisse: "Wij mogen meer dan tevreden zijn. Het is alleen maar meegeval len. Ik had ook typisch een zaak voor het eiland. Men had vertrou wen in onze keuken, waarin ik al tijd ouderwets ben gebleven. Kwaliteit heeft voorop gestaan, tierelantijnen heb ik weggelaten uit angst dat de mensen het niet zouden waarderen. Ik heb nooit geen risico's durven nemen, want grotendeels moest ik 't van het eiland hebben. De familiegebeur tenissen en zakelijke aangelegen heden met daarnaast een aantal bussen met reisgezelschappen. Wat het bedrijfsleven betreft, had ik een goede en grote klant aan Budelpack, maar het personeels bestand is daar zo gegroeid, dat die te groot geworden is. Maar de jarenlange contacten scheppen wel verbondenheid met zo'n on derneming, zoals je dat ook hebt met bruidsparen die in de Gouden Leeuw hun huwelijksdiner hebben gehad en hotelgasten die elk jaar komen. Monteurs, zaadteeltmede- werkers, enz. Ik heb hier ook grote kerstdiners gehad. Was het hoofdgerecht in de winter veelal biefstuk, varkens haas en tong, in de zomer leefde de keuken op met de komst van de Belgen. Dan hadden we lams vlees, scampi's e.d. Met zeekraal en lamsoor konden we weinig eer behalen op het eiland, want velen hebben dat zelf. En asperges zijn in Brabant een delicatesse, maar hier is het gewoon groente. Mosse len liepen bij ons ook niet; daar voor gaan de mensen naar Tholen." Voor Nelisse breekt er straks rust aan. "Koken wordt dan mijn hob by in plaats van mijn beroep en dat is wel leuk. Sinds ons huwelijk heeft mijn vrouw eigenlijk maar één jaar gekookt. Maar het stop pen met de Gouden Leeuw vinden we toch niet plezierig. Er zitten ri sico's aan: kan ik het geestelijk aan en financieel? Ik heb veel hobby's, zoals fotograferen, vi deofilmen, met de computer wer ken en het ontwerpen van breipa- tronen. Ik heb altijd het gevoel gehad, dat ik nooit genoeg deed. ZIE VERDER PAG 7 III: IJspret onder aan de Stoofdijk in Stavenisse. "Ik heb altijd horen zeggen dat je - alles bij elkaar - twintig graden vorst gehad moet hebben om hier te kunnen schaatsen", vertelt waarnemend voorzitter en secre taris H. de Vos. Het terrein onder aan de Stoofdijk, dat dienst doet als ijsbaan, kent een flink hoogte verschil. Als achteraan het gras er nog door komt, staat vooraan te gen de dijk al een meter water. Dat is ook de reden dat de baan niet snel open wordt gesteld. Om de draagkracht van het ijs te be proeven, gebruikt het bestuur van Eendracht Bindt een probaat mid del: "Met 3 of 4 bestuursleden naast elkaar lopen we over het midden van de baan, om te horen of het ijs kraakt." De baan, naast de watergang, is eind november al onder water ge zet. "Eerst moeten de koeien van Johannes Dorst eraf zijn", vertelt De Vos. De vereniging huurt het terrein sinds 1985 van Staatsbos beheer; voordien was het van de ambachtsheerlijkheid Stavenisse. Per 1 maart is de overeenkomst opgezegd wegens verkoop van het terrein aan de gemeente. "Het bestuur zal zo gauw mogelijk een brief aan de gemeente schrijven om duidelijkheid te krijgen over de toekomst", zegt De Vos. De ijsclub telt ongeveer 330 leden. Het notulenboek van Eendracht Bindt begint in 1956. Oudere stukken zijn verloren gegaan tij dens de watersnood. De vereni ging is in 1928 opgericht. Bij het vijftigjarig bestaan werd als eerste bestuur genoemd: S. Stoel (voor zitter), J.A. Nortier (secretaris), K. Goedegebuure (penning meester), J. v.d. Reest en M. van Bloppoel. Op 29 februari 1956 kwamen 38 leden in café Wielaard bij elkaar om de club opnieuw op te richten. Van het bestuur waren alleen D. Moerland en L. Moerland nog in functie. Laatstgenoemde, inmid dels 80 'jaar oud, is nog steeds penningmeester. Beide heren Moerland werden herkozen in het bestuur, dat werd aangevuld met G. de Rijke (secretaris), C.J. Moerland (voorzitter) en Joh. den Braber. De contributie werd be paald op een daalder per jaar. Le den die weigerden te betalen maar, als de baan open was, tóch kwa men schaatsen, moesten het dub bele betalen. Kinderen mochten voor drie kwartjes rijden. Een jaar na de heroprichting telde de vereniging 184 leden. "Het leden tal is erg afhankelijk van het weer; of het al dan niet vriest", weet De Vos. Het bestuur - behalve Moerland en De Vos bestaande uit M. Eer- land, C. Smits en mevr. M. Fortuin-Vermaas - houdt zich te genwoordig alleen nog bezig met het verzorgen van de ijsbaan. Het onder water zetten vergt twee da gen en twee nachten pompen. Vroeger gebeurde dat met behulp van een vijzel. In het seizoen 1959/1960 kon voor één dag een pomp geleend worden, 's Nachts werd doorgepompt, waarbij de bestuursleden om beurten werk ten. Het was de druppel die de emmer deed overlopen. Het bestuur besloot zelf een electri- sche pomp aan te schaffen. "Het geld daarvoor werd voorgescho ten door D. Hendrikse, want de vereniging had het niet. We be gonnen met een lege kas en kleine dingen werden vaak uit eigen zak betaald", vertelt penningmeester Moerland. In 1957/1958 kocht de ijsclub het voormalige transformatorstation van de PZEM aan de Stoofdijk. De verlichting en andere materia len worden er opgeslagen. Als de baan open is, staat er een tent waarin chocolademelk, limonade en versnaperingen te koop zijn. "Vroeger verzorgde Hein Ver maas dat, nu diens dochter Mad- dy en haar broer Wim." Moerland laat een papier zien van de KNSB, waarin hij toestemming krijgt om als bondsgedelegeerde op te treden bij examens voor schaatsproeven en -diploma's. In die functie jureerde Moerland - "en er waren er nog enkele met zo'n papier" - ook bij wedstrijden schoonrijden. Die organiseert Eendracht Bindt niet meer, net zo min als hardrijwedstrijden. We gens gebrek aan belangstelling. "De scholen hebben een commis sie gevormd. Als die wedstrijden organiseert, geven wij een bijdra ge voor de prijzen", zegt De Vos. Uitstapjes naar een kunstijsbaan in jaren dat het niet vriest zitten er voor Stavenisse niet in. "Van drie gulden contributie per jaar doe je niet veel." Sinds het vijftigjarig bestaan wordt bij elk lustrum een feestavond georganiseerd, die voor leden gratis toegankelijk is. Ook morgen gebeurt dat. Er speelt een band en in de pauze worden enkele ronden bingo en een verloting gehouden. Met name ging Eversdijk in op het voornemen van zijn partij om de AOW de komende vier jaar te bevriezen. "Ouderen met alleen AOW, of met AOW en een klein pensioen, moeten buiten schot blijven", gaf hij als zijn eigen me ning weer. Deze groepen moeten profiteren van de extra bijdragen die het CDA beschikbaar wil stel len: een jaarlijks bedrag dat oploopt tot 450 miljoen in 1998. En nog eens 250 miljoen dat voor andere individuele knelpunten in de sociale sfeer beschikbaar is. Verlaging van de ziektekostenver zekering en extra individuele hulp H. Eversdijk - zoals huursubsidie - zijn maatre gelen die voor deze mensen ge troffen zouden kunnen worden. Mensen met vette pensioenen mo gen van Eversdijk best een pas op de plaats maken. Maar wel tijde lijk; zodra het werkgelegenheids beleid slaagt, moeten ook zij weer meer krijgen. En dat beleid moet slagen om te voorkomen dat tal van voorzieningen onder druk ko men te staan. Enkele jaren gele den verrichtten van de 100 mensen er ongeveer 45 geen betaald werk meer. Nu zijn er dat ruim 46. Er zijn meer banen nodig, aldus Eversdiik. Daarvoor moet Neder land mee kunnen blijven doen in de internationale concurren tiestrijd. Lagere arbeidskosten is één van de belangrijkste wegen die het CDA ziet om meer banen te scheppen. Door het inkomen van iedereen een paar jaar niet te verhogen, komt er extra geld vrij: "Geleide lijk oplopend tot ruim 15 miljard gulden jaarlijks vanaf 1998, als we daar dit jaar mee beginnen." In de vorm van een lastenverlich ting moet dat terugvloeien naar de samenleving. Volgens de eerste berekeningen zou dat meer dan 100.000 nieuwe banen opleveren, rekende Eversdijk in Poortvliet voor. "Dit verhaal is hard nodig. Wij voelen er niks voor nu mooie din gen te beloven, die we na de ver kiezingen niet waar kunnen maken", zei Eversdijk. Hij ver wees naar de beloften van de PvdA over de WAO en de AOW. Hun verhaal over 'het valt alle maal wel mee' betitelde de senator als ongeloofwaardig. En de VVD moest het helemaal ontgelden. "Die gebruikt de AOW-ers in de verkiezingstijd. Een beetje gê nant." In 1982 beloofde de VVD al dat de AOW van alle maatrege len zou worden uitgezonderd, maar mét de steun van de VVD is het tegendeel gebeurd. En die par tij wil nu de AOW niet bevriezen en dat betalen door alle andere uitkeringen met 10% te korten. Tenslotte D66. Die wil mensen met naast hun AOW een pen sioen, AOW-premie laten betalen. Dat vindt het CDA verkeerd om dat dan juist de mensen die gespaard hebben de dupe zijn, al dus Eversdijk. Alle leden van Huis en Heem krij gen de mogelijkheid om zich aan te melden voor de werkgroep Be houd Tholen. Op de eerste bijeen komst daarvan, op een nog nader te bepalen datum, zal tevens Huis en Heem statutair worden opge heven. Tot die opheffing besloot de ledenvergadering in november vorig jaar, omdat onder de huidi ge omstandigheden de gestelde doelen niet te bereiken zijn. De werkgroep gaat zich bezighou den met mogelijke aantastingen van de woonkernen en het land schap van Tholen. Daarover wor den standpunten bepaald, die vervolgens worden doorgespeeld naar de Bond Heemschut. Daar mee werkte Huis en Heem al veel samen, wat niet verwonderlijk is omdat voorzitter drs. W. Heij- broek vice-voorzitter is van de provinciale commissie Zeeland van Heemschut. Ook oud- Tholenaar P.A. Boot zit in die commissie. Via een beheersover eenkomst krijgt Behoud Tholen de beschikking over het batig sal do van Huis en Heem, óp voor waarde dat dit wordt gebruikt voor activiteiten ter bescherming van Tholen. Een actuele zaak die wordt aange pakt, is de geplande hoogbouw van Albert Heijn aan het Slacht- veld in Tholen. Bezwaarschriften en minder bedreigende alternatie ven kunnen door de deskundigen van Heemschut worden voorbe reid. 'Indien nodig kan Heem schut de procedure tot de Raad' van State voortzetten. Vergelijk bare acties tegen hoogbouw vlak bij een beschermd stadsgezicht worden gevoerd in Wijk bij Duurstede en Zutphen', schrijft secretaris H.J.J. Elenbaas in een brief aan de leden van Huis en Heem. Vroeger waren ze buren in Poort vliet. Ze zaten ook samen in de schoolbanken, werkten allebei in de landbouw en delen ook de be langstelling voor de historie. In Eilandbewoners, dat eerder als feuilleton in de Eendrachtbode verscheen, is de periode tussen de twee wereldoorlogen op Tholen beschreven tot de inundatie van 1944. "Deze uitgave is waardevol voor de streek", zei ir. Geuze. "Jonge ren kunnen zich met het lezen van dit boekje beter de situaties van vroeger voorstellen. Het is erg beeldend geschreven, met fanta sie, maar ook met grote werkelijk heidswaarde. Het leven en de gewoontes op Tholen en dan met name in Poortvliet, zijn vastge legd en dat js van grote waarde, want later weet niemand het meer." De 75-jarige uit Poortvliet af komstige Van der Slikke, die in 1955 naar de Noordoost Polder trok, zei het boek met veel plezier geschreven te hebben. "Ik interes seer me bijzonder in de geschiede nis van de streek waarin ik jaren gewoond en gewerkt heb. Toen ik al meer dan dertig jaar in de Noordoostpolder zat, ontstond de behoefte om de indrukken vanaf mijn kinderjaren tot aan het on der water zetten van het eiland Tholen in 1944, op papier te zet ten. Persoonlijke waarnemingen, belevenissen en verhalen die ik in de loop der tijd in de streek hoorde. Dat alles aangevuld met gefingeerde voorvallen, waarbij de fantasie een rol heeft gespeeld. Een doodgewoon streekverhaal zonder literaire aspiraties. Toen het als feuilleton in de Eendracht bode verscheen, vond ik dat leuk, maar met korte afleveringen is de lezer het verband kwijt. In boek vorm is het één geheel en dat leest aangenamer. Ik hoop dat velen er leesplezier aan beleven. Het zou me de meeste voldoening geven, wanneer het boek goed verkocht wordt. Dat is immers het bewijs, dat deze streekgeschiedenis ge waardeerd wordt", aldus Van der Slikke. Bij de presentatie van het boek toonde ir. Geuze als oud voorzitter van het streekmuseum zich nog dankbaar voor de ver dienstelijke medewerking van dhr. Van der Slikke aan de tentoonstel ling over de watersnood. De be drijven die na de herverkaveling in de vijftiger jaren naar de Noord oostpolder vertrokken, bracht Van der Slikke in kaart. Totaal 29 boeren van Tholen trokken toen naar de N.O.P. onder wie Jan van der Slikke, die in Poortvliet aan de Schoondorpseweg zijn bedrijf had. "Ik had 21 ha. op 13 plaat sen, soms 4 tot 5 km. van de boer derij. Je was dan ook altijd onderweg met een span paarden. In de N.O.P. kreeg ik 24 ha. in één kavel! Die kans heb ik dan ook met beide handen aangegrepen. Je kunt wel zeggen, dat toen een wens in vervulling ging. Ik had er verschrikkelijk veel zin in, want in 1941 en 1942 had ik als pionier al in de N.O.P. gewerkt." Van der Slikke werd geboren op de boerderij Zoeterave, waar nu Mees Burgers woont. In 1942 trouwde hij met mevr. M.E. Krij ger en werd boer op de grond van zijn moeder. "Ik had een ge mengd bedrijf, maar vee is nooit mijn grootste hobby geweest. Het moest noodgedwongen omdat niet alle land scheurbaar was, maar in de N.O.P. had ik een zui ver akkerbouwbedrijf", vertelt Van der Slikke. Tijdens de evacuatie in 1944 ver bleef hij in Drente. Na de bevrij ding viel er nog weinig te doen op Tholen, behalve het strooien van gips op de landerijen. Van der Slikke kon bij de landbouwvoor- lichtingsdienst aan de slag om de grondsoorten in kaart te brengen. "Ik werkte voor ir. Kuipers en met dit grondonderzoek leerde je het eiland goed kennen. De ouder dom van de polders, de geschied kundige ontwikkeling. Ons kantoor stond in Westkerke, één van de oudste delen van het eiland Tholen." Na de watersnood van 1953 ging Tholen met de herverkaveling op de schop. De landbouwbedrijven moesten groter worden en ver schillende boeren moesten uitwij ken. Van der Slikke trok met veel collega's uit Walcheren naar Na- gele. "Mijn laatste knecht in Poortvliet, Jan de Wit, is nog een jaar meegegaan naar de N.O.P. Daarna heb ik acht jaar met een knecht uit Groningen gewerkt en nog losse arbeidskrachten tijdens de oogst. Mijn laatste knecht was iemand uit Overijssel. Na dertien jaar deed ik het alleen, waarbij de werktuigen met collega's werden benut. Het bedrijf was gemecha niseerd en we hadden toen ook maar vier gewassen meer: tarwe, aardappelen, suikerbieten en ui- Dertien jaar geleden begon Van der Slikke met een neventaak: ma kelaar in boerderijen met en zon der land. "Tot twee jaar geleden was er meer vraag dan aanbod, maar nu is de vraagkant klein. Met name in de akkerbouw en in de fruitteelt is het moeilijk." Tien jaar geleden droeg Van der Slikke de boerderij in Nagele over Ir. M.A. Geuze ontving het eerste exemplaar van Eilandbewoners van schrijver J. van der Slikke (rechts). aan zijn jongste zoon Johan, met wie hij samen het makelaarsbe- drijf uitoefent. Ook zijn oudste zoon Chris zit als directeur van Platteland Vast Goed, nauw ver bonden met de CBTB, in de ma kelaardij. "Ergens zijn we concurrenten", zegt Van der Slik ke sr. met een glimlach. "Chris bemiddelt in het gehele land in landerijen en quota, terwijl ik meer regionaal bezig ben. Ik ben destijds met de makelaardij be gonnen omdat ik na een leven van hard werken, niet in een gat wilde vallen. In de tuin werken, is niets voor mij. Dan ga ik nog liever ploegen of met de combine tarwe oogsten." Samen met zijn vrouw gaat hij ook veel op reis. Tünesië, Israël, Indonesië en Joegoslavië hebben ze bezocht. "In Joegoslavië zijn we drie jaar geleden nog geweest. Hei ij onvooisieiuaar als je ziet hoe de burgeroorlog dat land nu verwoest heeft." Maar ook in Nederland is het echtpaar Van der Slikke nogal eens op pad, want de drie doch ters zijn over het land uitgezwor- ven. "Vier van mijn vijf kinderen zijn in Poortvliet geboren en alle vier zijn ze gedoopt door ds. Vroegindewey. Mijn zoon Chris (1948) interesseert zich nog bij zonder voor Tholen. Strijenham is de bakermat van de Van der SiuiKe s. cr is uaar ook een Van der Slikkeweg. Zelf had ik één (half)broer, J.E. van der Slikke van de Kettinghoeve en twee zusters.' Nu de geschiedenis van Tholen in boekvorm is verschenen, heeft Jan van der Slikke de smaak Je pakken. Hij is weer al bezig met de geschiedenis van de Noord oostpolder vanaf het begin tot het vijftigjarig bestaan in 1992. Ook daar wil hij een stuk streekge schiedenis vastleggen.

Krantenbank Zeeland

Eendrachtbode /Mededeelingenblad voor het eiland Tholen | 1994 | | pagina 3