Magazijn voor onderbroeken
breidt fors uit in smalstad
It
'Vetsmelterij tussen Scherpenisse
en St. Maartensdijk is ongelukkig'
Aantal werklozen
is fors gestegen
Luchtjes
Vergunning
uitgesteld
Bewoners beginnen handtekeningenactie tegen komst bedrijf
Met bijna 40% in één jaar
Subsidie voor
het onderzoek
van smalstad
Donderdag 16 december 1993
EENDRACHTBODE, DE THOOLSE COURANT
9
Het jonge bedrijf American Phil Textiles Europe
(Amphi) in St. Maartensdijk groeit onstuimig. Begin
dit jaar vestigde de onderneming zich in het voormali
ge Elvina/Westinghouse/Van Rietschoten en
Houwens-gebouw aan de Schakelweg, waar de 800 m2
magazijnruimte al tot aan de nok vol met onderbroe
ken ligt. Amphi kocht inmiddels Het bedrijf van buur
man SP Constructie van A.J. Slager en gaat daar een
nieuw magazijn bouwen van 1200 m2.
American Phil Textiles Europe koopt buurman en bouwt 1200 m2
'In feite kun je
met onderkleding
alleen maar opval
len door de
verpakking9
Amerikaans merk
Proef
Boxershorts
3Er zit altijd han
del in, want iedere
dag trek je immers
een schone aan
Containers
Twee fasen
i I
De werkloosheid op Tholen en Sint Philipsland is in
1993 sterk gestegen. Na Oostburg in West-Zeeuws
Vlaanderen is Tholen en St. Philipsland het rayon in
de provincie waar de grootste klappen vielen.
De vetsmelterij die zich
op het industrieterrein
van Sint-Maartensdijk wil
vestigen zal stankoverlast
veroorzaken. Daarvan
zijn bewoners die bezwaar
maken tegen de komst
van het bedrijf overtuigd.
Met het inzamelen van
handtekeningen willen zij
de komst van het bedrijf
tegengaan.
Walgelijke lucht
Zeer magertjes
Uitrusting
Niet neutraal
Directeur Piet F.M. Swarthoff
spreekt over 'een razendsnelle
ontwikkeling.' Eind vorig jaar
werd hij benaderd door het moe
derbedrijf in Hongkong, waar op
het kantoor 185 mensen werken
en in de produktiebedrijven 600.
Daarnaast heeft Amphi nog acht
fabrieken in de volksrepubliek
China met 3000 personeelsleden.
Met het wegvallen van de grenzen
had Amphi behoefte aan een ves
tiging in de EEG. Voordien waren
er allerlei beperkingen, maar die
vielen weg.
Swarthoff (43) is voor de directie
in Hongkong al zo'n vijftien jaar
een goede bekende. Hij werkte als
textiel-inkoper voor de Makro en
voor Hunkemöller (V&D) en had
zeven jaar een eigen import bedrijf
in onder- en badkleding te Am
sterdam. Vervolgens werd hij be
naderd om voor Holland Trend,
dat door Tim pa in Tholen overge
nomen werd, als inkoper op te tre
den. Swarthoff verhuisde vier jaar
geleden naar het eiland, wat voor
hem als Texelaar niet vreemd was.
"Texel en Tholen hebben veel met
elkaar gemeen: allebei zeven ker
nen en het eiland is ongeveer even
groot. Het voordeel van Tholen is,
dat je hier nauwelijks toeristen
hebt."
Het tijdstip van het opzetten van
een Europese vestiging van Am
phi viel goed. "Dit pand in St.
Maartensdijk kwam begin dit jaar
net beschikbaar in verband met de
verhuizing van Van Rietschoten
en Houwens naar de Slabbe-
coornpolder. We konden er zo in
met de gedachte, dat we hier een
paar jaar ruimschoots uit de voe
ten zouden kunnen. Met de distri
butie van een vooraanstaand
Amerikaans onderkledingmerk
voor heel Europa erbij, hebben we
drie keer zoveel ruimte nodig. Van
ons eigen merk Oh Boy heb je drie
onderbroeken voor 24,95, maar
van het Amerikaans merk zit er
maar één onderbroek in de ver
pakking. Qua volume hebben we
dus drie keer zoveel ruimte nodig.
Van de vier maten zijn er boven
dien elk drie kleuren."
Het merk Oh Boy (It's zo nice to
live in comfort') is bedoeld voor
de Belgische markt. Ook in Duits
land, Frankrijk en Engeland wor
den slips van dat merk verkocht.
"We draaien proef in het buiten
land en als het allemaal goed
gaat, komen we eind volgend jaar
op de Nederlandse markt", vertelt
Swarthoff. "De verpakking is
voor honderd procent te herge
bruiken. In Duitsland is men daar
heel streng op. Voorlopig hebben
we alleen herenondergoed en dan
nog uitsluitend onderbroeken,
geen hemden. Eind 1994 krijgen
we er damesondergoed bij."
Amphi werkt met handelsagen
ten, die alleen grootwinkelbedrij
ven en inkoopcombinaties
bedienen. Ook Swarthoff bezoekt
die gedeeltelijk.
De produkten komen kant en
klaar verpakt uit Hongkong. De
directeur heeft drie medewer-
kersters: uit Tholen, Oud-
Vossemeer en Halsteren. In janua
ri komt Jan Minheere uit Tholen
erbij, die tegelijk op het nieuwe
computersysteem aan de slag kan.
Via een modem wordt dit systeem
gekoppeld aan het moederbedrijf
in Hongkong en de onderneming
in de Verenigde Staten waarvoor
het vooraanstaande Amerikaans
merk wordt gedistribueerd. Dat
laatste produkt werd voorheen uit
Hongkong aan de man gebracht,
maar de vierkante meters zijn
daar veel te duur voor magazijn
ruimte. "Ze produceren daar en
dan moet het produkt gelijk
weg", zegt Swarthoff.
Het pas geïntroduceerde Oh Boy
moet zich een markt zien te vero
veren tussen merken als Hollan-
dia, Ten Cate, Sloggi, Bon
Giorno, e.d.. Volgens Swarthoff
moet dat kunnen lukken. "Er zit
altijd handel in onderbroeken,
want iedere dag trek je een schone
aan. We onderscheiden ons door
kwaliteit en presentatie, want de
modellen zijn allemaal hetzelfde.
In feite kun je alleen opvallen
door de verpakking. In Nederland
draagt men voor vijftig procent
witte onderkleding. Daarnaast
komen zwart en blauw tamelijk
veel voor. Kleurtjes is wel leuk,
maar er zit wel enig risico aan. We
houden ons bij de meest gangbare
kleuren. Voor de Belgische markt
brengen we gebreide, gemeleerde
boxershorts uit."
Volgens de directeur van Amphi
wordt het meeste herenondergoed
gekocht door vrouwen. "En de
consument is bereid iets meer te
betalen voor iets goeds."
Het moederbedrijf in Hongkong
levert onderkleding onder het zo
genaamde 'private label' aan o.a.
de Hema en Hunkemöller. "Pro-
duktie in Nederland is niet meer
rendabel", aldus Swarthoff.
Voor de nieuwbouw worden drie
loodsen van SP-Constructie
gesloopt. De woning met kan
toor/showroom aan de voorkant
worden verhuurd. Die heeft Am
phi niet nodig, want het gaat puur
om magazijnruimte. "Eerst wil
den we op eigen terrein in de
hoogte bouwen, maar door de
aankoop van de buurman kan al
les op de begane grond en dat is
veel doelmatiger", zegt
Swarthoff.
Het nieuwe magazijn krijgt twee
los/laadperrons. Het ondergoed
komt per container binnen via de
haven van Rotterdam. Een enkele
keer is er luchtvracht via Amster
dam of Brussel. "Produkt en ver
voer neemt namelijk vier
maanden in beslag en zolang kan
de klant soms niet wachten. Als je
service wilt verlenen, moet je
voorraad hebben. Snelheid is be
langrijk", aldus de directeur van
Amphi.
Ondanks de snelle groei is zijn
streven om stap voor stap uit te
breiden. "We zijn bezig met het
bewerken van de markt in Portu
gal, Spanje en Italië. In 1994 bou
wen we de eerste fase van het
magazijn, 1200 m2. In 1995 staat
de tweede fase met 800 m2 op het
programma. Voor de toekomst
hebben we dan ruimte zat."
De buurman, Muller-Franke, zal
het karwei uitvoeren. Architect B.
van Velzen, die bij Amphi een
ruimte huurt, levert ook hand- en
spandiensten. Er is nog een twee
de huurder in het pand van Amp
hi, Holland Print. Die drukkerij
zal intern verhuizen naar de voor
kant, bij de vijver.
Swarthoff heeft naast zijn be
drijfspand nog een bouwplan op
stapel staan. Het oude pakhuis
van aannemingsbedrijf Burgers in
de Regentessestraat in Tholen
gaat hij samen met architect Van
Velzen verbouwen tot woning.
"Ja ik voel me op Tholen wel
thuis. Ik heb het hier erg naar
mijn zin", aldus directeur Swart
hoff van American Phil Textiles
Europe in St. Maartensdijk.
Dhr. Swarthoff toont de nieuwe verpakking van Oh Boy.
A P T F
p 0 NS 202522
arf. nyn
C/S8. 74
Amphi-directeur Swarthoff bij een pas aangekomen
uit Hongkong.
Een deel van het industrieterrein van Sint-Maartensdijk waar de vetsmelterij zich wil vestigen. Bewoners uit de bocht in de Provinciale-
weg bij Scherpenisse (rechts) zijn tegen de komst van het bedrijf gekant.
"We hebben goede redenen om
bezorgd te zijn, zegt B. Tanzer,
bewoner van een van de huizen in
de bocht bij Scherpenisse. "De
gemeente Tholen zegt dat er geen
stankoverlast komt, maar we heb
ben onderzoek gepleegd en daar
uit blijkt dat het wel degelijk het
geval zal zijn."
Het gaat om het bedrijf Van Wijk
Hulshorst b.v. uit Nunspeet die in
de smalstad afvalvetten uit cafeta
ria's, restaurants en de voe
dingsmiddelenindustrie gaat
verwerken.
Tanzer wijst op de contacten die
hij heeft gehad met milieu
ambtenaren van de gemeenten
Dronten en Ermelo waar dergelij
ke bedrijven gevestigd zijn. "Deze
bevestigen dat er regelfnatig
klachten zijn over stankoverlast
van de vetsmelterijen."
Tanzer wijst ook op de uit
spraak die gemeenteambte
naar C. Nuyten onlangs in
NRC Handelsblad heeft ge
daan toen het ging om de ves
tiging van varkensmesterijen
op Tholen. "Hij zegt dat
Tholen geen hekel heeft aan
Brabanders maar wel aan de
luchtjes die ze meebrengen.
Brengt een vetsmelterij dan
geen luchtjes mee?"
Tanzer licht toe dat de provincie
Gelderland -verantwoordelijk
voor het verstrekken van
vergunningen- een rapport heeft
laten opstellen naar aanleiding
van klachten van bewoners over
stankoverlast rond de drie
vetsmelterijen in Ermelo. Uit die
inventarisatie blijkt dat de een wat
meer en de ander wat minder
'geuroverlast' veroorzaakt. De
uitstoot van geur doet zich vol
gens de onderzoekers vooral voor
vanaf lage hoogte: damp die in de
gebouwen ontstaat en via geopen
de deuren naar buiten trekt, vetaf-
zettingen rondom de gebouwen,
plassen van vuil water op het fa
brieksterrein en vrijkomende
dampen bij het vullen en aftappen
van buiten opgestelde opslag
tanks.
"De gemeente Tholen kende het
rapport helemaal niet. En ze blijft
erbij dat het niet gaat stinken."
De bewoners van de Provinciale-
weg bij Scherpenisse zeggen ook
navraag te hebben gedaan bij de
directies van verschillende
vetsmelterijen. "Het vetsmeltpro-
ces gaat wel degelijk met geur-
uitstoot gepaard. Men wil niet
spreken over stankoverlast omdat
ze daarmee hun eigen industrie
afvallen. Maar de directeuren
waarmee we contact hebben ge
had, erkennen het probleem. Zij
spreken van 'luchtjesveroorzaken-
de industrie.' Ze begrijpen niet dat
de gemeente Tholen op zo'n korte
afstand van de woonbebouwing
een vetsmelterij toestaat."
Tanzer is zelf poolshoogte gaan
nemen bij een vetsmelterij. "Het
was een walgelijke lucht. De loca
tie zo dicht bij Scherpenisse en
Sint-Maartensdijk, is uiterst onge
lukkig."
De verontruste bewoner is bij alle
wethouders én de burgemeester
langs geweest. Alleen en met me
destanders om hun verontrusting
over de komst van de vetsmelterij
kenbaar te maken. "De gemeente
Tholen verschuilt zich achter de
provincie Zeeland die de vergun
ning moet verlenen."
Volgens Tanzer en zijn buurman
D. Gueguièrre geeft wethouder J.
van der Jagt van milieuzaken ech
ter ruiterlijk toe dat hij niet blij is
met de komst van Van Wijk Huls
horst. "Als de vergunning een
maal is verleend, dan kan de
gemeente er niks meer tegen doen.
Maar de raad kan toch tegen de
verkoop van grond stemmen?"
Tanzer begrijpt in dit verband niet
dat de gemeente Tholen een con
tainerreparatiebedrijf weigert om
dat het afbreuk zou doen aan het
industrieterrein Welgelegen in
Tholen. "Het past niet als daar
huizenhoog containers opgesta
peld worden. Maar containers
stinken niet. Oud frituurvet waar
vis en gehaktballen in zijn gebak
ken wel."
Dat de gemeente het pad voor
nieuwe bedrijven wil plaveien om
de werkgelegenheid te stimuleren,
vindt Tanzer een goede zaak.
"Maar dan moeten ze niet zo'n
ongelukkige plek uitzoeken."
De vijf arbeidsplaatsen waarvoor
het bedrijf gaat zorgen, noemt
Tanzer niet veel. "Wij menen dat
het excuus van het scheppen van
werkgelegenheid met de komst
van die vetsmelterij zeer mager
tjes is. Met alle informatie die wij
verzameld hebben, vinden we dat
Van Wijk Hulshorst hier niet naar
toe moet komen."
De bewoners twijfelen ook aan de
capaciteit van de rioolzuivering
bij Sint-Maartensdijk. "Raakt die
overbelast dan treedt de overstort
in werking. De watergang achter
onze woningen raakt dan ernstig
vervuild. De gemeente Tholen
heeft zelf ernstige twijfels over die
capaciteit maar ze vinden dat het
een zaak van het waterschap is.
Dan durven wij te stellen dat onze
vrees niet geheel ongegrond is,"
aldus Tanzer, die zijn postbus 47
openstelt voor adhesiebetuigin
gen. "Misschien heeft het toch
nog zijn invloed op het gemeente
bestuur, met de verkiezingen voor
de deur."
Volgens wethouder J. van der Jagt
van milieuzaken is het opvragen
van een rapport op zich niet vol
doende. "Je zal dan na moeten
gaan waar die bedrijven staan en
of daar enige stankoverlast is toe
gestaan." Volgens Van der Jagt zal
ook bekeken moeten worden aan
welke voorwaarden het bedrijf is
gebonden. "Het wil namelijk he
lemaal niet zeggen dat het nieuwe
bedrijf in St. Maartensdijk met
dezelfde uitrusting zal gaan draai
en."
Verder is volgens Van der Jagt van
belang te weten hoe de hinderwet
vergunning er in Ermelo uitziet en
hoe die hier wordt toegepast. "Als
auto's in Duitsland 130 kilometer
per uur mogen rijden en hier 120
dan is het niet gezegd dat ze hier
ook allemaal 130 zullen rijden."
Van der Jagt zegt de bezwaren wel
te kunnen begrijpen. Zeker van
mensen die vlak bij zo'n bedrijf
wonen maar hij wijst erop dat de
gemeente 'verzwaarde voorwaar
den' aan de vestiging heeft
gesteld. "Juist om geen stanko
verlast te veroorzaken." Het gaat
om het toepassen van filters voor
het afscheiden van grove en kleine
delen in het gesmolten vet.
"Daarmee wordt de uitstoot van
stankstoffen verminderd. Het be
drijf moet zich ook houden aan 1
geureenheid per kubieke meter.
Vrij vertaald: de een ruikt het, de
ander niet. En de vrijkomende
dampen moeten via een afzuig
installatie worden geleid."
Verder wijst Van der Jagt op het
feit dat het steeds om één soort
vet gaat: frituurvet. "Dat procédé
kun je goed in de hand houden.
Er hoeft niet om de drie dagen
omgeschakeld te worden voor een
ander soort vet."
De wethouder kan echter geen ga
ranties geven dat het bedrijf geen
stankoverlast zal veroorzaken.
Dat de gemeente zich zou ver
schuilen achter de provincie vindt
Van der Jagt niet terecht. "We
hebben een aanvraag gekregen om
grond te verkopen. Het college wil
dat, maar onder voorwaarden. De
gemeente is niet neutraal. We heb
ben verscherpte voorwaarden
gesteld." Volgens Van der Jagt
verstrekt de provincie een vergun
ning en zorgt die voor het toe
zicht. "Als er klachten zijn,
kunnen wij juridisch niet optre
den, maar die wel doorgeven."
Dat hij 'niet blij' zou zijn met de
komst van Van Wijk Hulshorst
vindt Van der Jagt een ongelukki
ge woordkeus. "Het ene bedrijf
kan in potentie meer overlast ge
ven dan het andere. In die zin heb
ben we de voorwaarden
verzwaard. Zo moet je dat zien.
Het gaat er niet om dat bedrijf af
te poeieren. Die suggestie gaat te
ver."
Of het bedrijf er komt zal volgens
de wethouder van Van Wijk Huls
horst afhangen. "Het is de vraag
of hij met de gestelde voorschrif
ten accoord zal gaan. De rechts
gang is na de beslissing van
provinciale staten nog niet ten ein
de. Tegen het besluit van de pro
vincie kunnen bezwaren
ingediend worden."
Dat blijkt uit gegevens van Ar
beidsvoorziening Zeeland. De stij
ging op Tholen en St.Philipsland
bedraagt bijna veertig procent,
namelijk 39.41 (Oostburg
40.54%). De werkloosheid treft
vooral de mannen. In november
telde dit rayon 407 mannen zon
der baan, een stijging van 142 ten
opzichte van vorig jaar ofwel
53.58%. En dat is grootste toena
me in de provincie waarin de
werkloosheid van mannen gemid
deld met 32.50% steeg.
Bij de vrouwen is die stijging min
der groot. Er staan nu 251 werklo
ze vrouwen bij het arbeidsbureau
in Sint-Maartensdijk ingeschreven
tegen 207 in november vorig jaar,
een stijging met 21.26%.
Bij elkaar opgeteld zijn er 658
werklozen op Tholen en St. Phi
lipsland, 186 meer dan in novem
ber van vorig jaar.
Het Zeeuwse werkloosheidscijfer
is 7.9%. Vorig jaar was dat 6.3%
Landelijk is dat nu 11.5%. Het
rayon Tholen/St. Philipsland valt
onder het gewest Goes. Het werk
loosheidspercentage komt uit op
6.8% en is lager dan op Walche
ren (9.9%) en Zeeuws-V laanderen
(7.3%).
Uitgesplitst naar gemeente levert
Gedeputeerde staten van Zeeland
hebben dinsdag het verlenen van
een vergunning aan de vetsmelte
rij uitgesteld. Milieu
gedeputeerde A.M. Dek wil eerst
meer informatie over het bedrijf.
Van Wijk Hulshorst uit Nunspeet
had de vergunning bij de provin
cie gevraagd op grond van de Wet
milieubeheer.
Industrie smalstad. De provincie
heeft een onderzoek laten uitvoe
ren naar het lawaai op het in
dustrieterrein in
Sint-Maartensdijk. De tweede fa
se van dit saneringsonderzoek is
in september afgerond door het
bedrijf Cauberg Huygen. De
kosten, 34.308,54 gulden, krijgt
de provincie vergoed van de direc
tie geluid en verkeer van het mi
nisterie van VROM.
het volgende beeld op: St. Philips
land heeft 68 werklozen, waarvan
41 mannen en 27 vrouwen. Tholen
telt 590 werklozen, waarvan 366
mannen en 224 vrouwen. Opval
lend is dat Tholen direct volgt op
koploper Goes. Die gemeente telt
1205 mensen zonder baan. Na
Tholen komt Borsele met 495
haanlozen, Reimerswaal met 468
en Zierikzee met 327.
De uitstoot van arbeidskrachten
doet zich vooral voor in de bouw,
de metaal, de handel, onder kan
toorpersoneel en bij het personeel
werkzaam in algemene diensten.
De arbeidsvoorziening verwacht
dat er in de metaal en in de
voeding-en genotmiddelensector
binnenkort nog meer ontslagen
zullen vallen. Voor het gewest
Goes rekent het arbeidsbureau op
45 nieuwe werklozen in de metaal
en 18 in de andere genoemde
branche.
Burgemeester en wethouders wil
len het onderzoek van de mid
denstandsvereniging Smalstad uit
Sint-Maartensdijk met 1500,-
subsidiëren. De middenstandsver
eniging verrichte deze zomer een
onderzoek naar de onderdelen
waarop de middenstand van Sint-
Maartensdijk te kort schiet. Dat
gebeurde omdat Smalstad consta
teerde dat de consument steeds
minder belangstelling toont voor
Sint-Maartensdijk. Het onder
zoeksbureau Markant zette een
enquête op. De kosten daarvan
bedroegen ongeveer 7500 gulden.
Daarvan werd 6000 gulden opge
hoest door de middenstanders en
de Rabobank.
Het gemeentebestuur is van me
ning dat het onderzoek gesteund
moet worden omdat de enquête
bijdraagt tot de versterking van de
structuur van de middenstand in
de kleinere dorpen (Stavenisse,
Scherpenisse en Sint-
Maartensdijk). Het geld moet ko
men uit de pot werkgelegenheids-
fonds. De gemeenteraad velt
maandag een beslissing over de
subsidie.
Het voormalige gebouw van Elvina/Westinghouse/Van Rietschoten en Houwens in St. Maartensdijk dient nu als magazijn voor on
derkleding uit Hongkong.
1
